ΑΝΑΓΚΗ; ΕΠΙΘΥΜΙΑ; ΘΥΜΑ!
Ιαν 23rd, 2006 | Νίκος Μεντής| Κατηγορία: Γενικά, Ελλάδα |
Email This Post
|
Print This Post
|
Την Δευτέρα 9/1 είδα ένα ενδιαφέρον ρεπορτάζ του αξιόλογου δημοσιογράφου Κούλογλου για τις πιστωτικές κάρτες.Θα ήθελα να το σχολιάσω,διότι το θέμα είναι σημαντικό και οι ανακρίβειες πολλές. Στην αρχή παρακολουθήσαμε την μαρτυρία μιας νέας γυναίκας η οποία πήρε μια πιστωτική κάρτα και στην συνέχεια,αδυνατώντας να την πληρώσει,αναγκάστηκε να παίρνει δάνεια κτλ,έτσι που τελικά “πνίγηκε στα χρέη”. Μια σημειολογική λεπτομέρεια είναι νομίζω αποκαλυπτική για το πώς αντιμετώπισε το θέμα η εκπομπή και για το μήνυμα που ήθελε να περάσει:
Το πρόσωπο της γυναίκας δεν φωτιζόταν, για να μην το δούμε – όπως γίνεται συνήθως στην τηλεόραση στα θύματα πχ στην νεαρή που βιάστηκε, στην γυναίκα που ήρθε στην ελλάδα για να καθαρίζει σπίτια και κατέληξε πόρνη, αφού της πήραν το διαβατήριο, στον νεαρό που τον ξυλοκόπησαν οι χούλιγκανς κτλ.
Η γυναίκα αυτή είναι λοιπόν ένα θύμα.
Μου έκανε εντύπωση ότι στην αρχή αναφέρθηκε ότι το “θύμα” είναι δικηγόρος στο επάγγελμα. Είναι το ίδιο ένας μορφωμένος άνθρωπος (και μάλιστα δικηγόρος) ο οποίος πήρε μια πιστωτιική κάρτα για να πάρει και εγώ δεν ξέρω τι και τελικά δεν μπορεί να ανταπεξέλθει με έναν νεαρό που τον έδειραν οι χούλιγκανς; Σημειολογικά είναι το ίδιο (παρουσιάζονται σαν θύματα),στην πραγματικότητα όμως η διαφορά είναι μεγάλη. Άλλο να σε στριμώξουν σε μια γωνία και να σε πλακώσουν(γίνεται παρά την θέληση σου),άλλο να υπογράφεις μια σύμβαση και μετά να μην μπορείς να ανταπεξέλθεις (αν δεν το αντέχεις οικονομικά, μην υπογράφεις). Και μάλιστα δικηγόρος! – που υποτίθεται ξέρει να διαβάζει μια σύμβαση, αυτό εμπίπτει στο γνωστικό του αντικείμενο.
Στην συνέχεια ειπώθηκε το εξής απίστευτο: η γυναίκα, λέει, μετά από όλα αυτά πήγε σε ψυχίατρο, ενώ σε άλλο σημείο της εκπομπής αναφέρθηκε ότι κάποιοι δανειολήπτες κατέληξαν στο Δαφνί!!!! Λίγο-πολύ, ο καπιταλισμός στέλνει τον κόσμο στο Δαφνι!!!
Κατ’αρχήν για να νοσηλευτεί κάποιος σε ένα ψυχιατρικό ίδρυμα (ή έστω για να παρακολουθείται από ψυχίατρο) πρέπει να έχει κάποια νόσο (ή, έστω, να υποψιαζόμαστε ότι έχει κάτι).Κανένας σοβαρός επιστήμονας δεν υποστηρίζει ότι η κατάθλιψη, η μανία, η σχιζοφρένεια κτλ οφείλονται στις πιστωτικές κάρτες. Η αιτία αυτών των νοσημάτων είναι κατά βάση άγνωστη. Διάφορα σημαντικά γεγονότα (stressful life events – ψυχοπιεστικά γεγονότα στην ελληνική βιβλιογραφία) ενδεχομένως επηρεάζουν την πορεία και εκδήλωση μιας ψυχοπάθειας ,δεν είναι όμως η αιτία της. Είναι γνωστό πχ ότι πολλοί νέοι εκδηλώνουν για πρώτη φορά ψυχοπάθεια στον στρατό. Αυτό δεν σημαίνει ότι αν δεν πήγαιναν στρατό δεν θα αρρώσταιναν ποτέ, αλλά ότι θα εκδήλωσουν πρώτη φορά την νόσο με κάποια άλλη αφορμή (πχ θάνατος φίλου, μετακόμιση σε άλλη πόλη κτλ). Εξάλλου, υπάρχουν ψυχιατρικές καταστάσεις που έχουν σαν σύμπτωμα ασυνήθιστη και ριψοκίνδυνη συμπεριφόρα. Στα διαγνωστικά κριτήρια του μανιακού επεισοδίου πχ περιλαμβάνονται “ανεξέλεγκτες μαζικές αγορές” και “ανοήτες επιχειρησιακές επενδύσεις”. Τα χρέη πράγματι μπορεί να συμβάλλουν σε εκδήλωση μιας νόσου (όχι μόνο ψυχιατρικής), όπως και ένα σωρό άλλα στρεσσογόνα γεγονότα, αλλά η σύνδεση που προσπαθεί να επιτευχθεί εδώ είναι αυθαίρετη. Πολλοί έχουν οικονομικά προβλήματα,κ αι μάλιστα σοβαρά, δεν νομίζω ότι όλοι αυτοί καταλήγουν στο δαφνί. Εξάλλου πολλοί άνθρωποι με καλά οικονομικά πάσχουν από ψυχικές νόσους.
Ξεκινώντας από μια ορθή παρατήρηση (ότι σε πολλές περιπτώσεις τα οικονομικά προβλήματα συνδέονται με διάφορα νοσήματα) καταλήγει σε ένα αυθαίρετο συμπέρασμα για τις πιστωτικές κάρτες, την στιγμή που το ζήτημα είναι σαφώς πιο πολύπλοκο. Μετά, το ρεπορτάζ ανέπτυξε την θέση ότι οι διαφημίσεις προκαλούν πλασματικές ανάγκες τις οποίες καλύπτουμε με τις κάρτες. Είπε μάλιστα κάτι που δεν κατάλαβα καλά, ότι οι διαφημιστές επιδιώκουν να ανακαλύψουν έναν “κώδικα στον εγκέφαλο μας” (sic) που θα μας κάνει να καταναλώνουμε περισσότερο τα προϊόντα τους – το όλο σκεπτικό πασπαλίστηκε κλασικά με λίγο από Φρόυντ, χωρίς κάποια προσπάθεια σοβαρής ανάλυσης και τεκμηρίωσης (προφανώς έτσι θα είναι, αφού το είπε ο Φρόυντ). Αντί να βάλουν έναν νευροεπιστήμονα να πει κάτι σοβαρό γύρω από το θέμα, εμφανίζεται ξαφνικά ένας καθηγητής της παντείου (δεν θυμάμαι πού ακριβώς) με ένα ύφος σαν την στιγμή που μιλάει να ακουμπάει την Αλήθεια με τα δάκτυλα και να προσπαθεί, σαν άλλος προμηθέας, να μεταφέρει την γνώση σε εμάς τους κοινούς θνητούς να λέει: “Ζούμε σε μια εποχή που λατρεύει την εικόνα, είμαστε εικονολάτρεις και τολμώ να πω (ή κάπως έτσι) εικονολάγνεις”.
Δεν θέλω να απογοητεύσω τον καθηγητή για την συγκλονιστική παρατήρηση του, χωρίς την οποία δεν θα μπορούσαμε να ερμηνεύσουμε την σημερινή κοινωνία, πρέπει όμως να αναφέρω ότι ο άνθρωπος είναι έτσι φτιαγμένος ώστε η όραση να είναι η πιο σημαντική αίσθηση, οπως σε άλλους οργανισμούς ενδεχομένως να είναι η αφή ή η όσφρηση. Ενδεικτικά σημειώνω ότι το οπτικό νεύρο περιέχει πάνω από 1.000.000 ίνες, την στιγμή που το ακουστικό νεύρο έχει 50.000.Το πόσο σημαντική είναι η όραση (εικόνα) για τον άνθρωπο έχει παρατηρηθεί από αρχαιοτάτων χρόνων – ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος μάλιστα έλεγε “οφθαλμοί γαρ των ώτων ακριβέστεροι μάρτυρες” και “όσων όψις ακοή μάθησις, ταύτα εγώ προτιμέω” (εγώ προτιμώ αυτά που μαθαίνω με την όραση και την ακοή). Συνεπώς δεν πρόκειται για καμιά συγκλονιστική ανακάλυψη ή καμιά σπουδαία παρατήρηση που μας βοηθάει να καταλάβουμε καλύτερα τον κόσμο σήμερα, ούτε για καμιά μυστήρια καινοτομία της νεοφιλελεύθερης λαίλαπας. Είπε κάτι αυτονόητο που ίσχυε πάντα και το ξέρουν και οι πέτρες.
Ο λόγος του καθηγητή της παντείου έκλεισε με την τρίτη πιο γραφική ατάκα στην ιστορία των νεοελλήνων: να μπει μάθημα στα σχολεία. (η πρώτη με διαφορά βέβαια είναι το “τι κάνει το κράτος;” και η δεύτερη “ξέρεις ποιος είμαι εγώ ρε;”).Δεν κατάλαβα ποιο ακριβώς θα είναι το θέμα και ο σκοπός του μαθήματος, μου έφερε στο μυαλό όμως τις ηρωικές εποχές των πανελληνίων, όπου όταν μας ρώταγε το θέμα “τι λύσεις προτείνετε”, εμείς στάνταρ γράφαμε να μπει μάθημα στα σχολεία (πχ περιβάλλον, σεξ, ναρκωτικά, βια, τουρισμός, τέχνη κτλ).
Η εκπομπή υπονοούσε ουσιαστικά ότι η διαφήμιση και ο καπιταλισμός με διάφορα ύπουλα και μυστικά μέσα διεισδύουν στον ανυποψίαστο και αθώο εγκέφαλο μας και μας περνάνε ύποπτα μηνύματα με σκοπό να γίνουμε πειθήνια όργανα τους. Μέσα από επιφανειακές, επιστημονικά ατεκμηρίωτες ψυχολογικές ερμηνείες δίνει την εντύπωση ότι όλοι αυτοί μπορεί να κάνουν αυτά τα σχέδια, η εκπομπή όμως θα τα αποκαλύψει στους τηλεθεατές, αφού κατάφερε και αποκρυπτογράφησε τα σκοτεινά σχέδια των καπιταλιστών.
Εγώ αυτό που κατάλαβα είναι ότι οι διαφημιστές κάνουν με πιο εκλεπτυσμένο και σοφιστικέ τρόπο αυτό που κάνουμε όλοι όταν θέλουμε να πουλήσουμε κάτι. Αν θέλω να πουλήσω ένα σπίτι στον Διόνυσο, γράφω στην αγγελία:”Πωλείται σπίτι σε πολυτελή, καταπράσινη περιοχή” – δεν γράφω “Πωλείται σπίτι σε περιοχή που το κοντινότερο περίπτερο απέχει μισή ώρα με το αμάξι και κάθε καλοκαίρι πιάνει φωτιά”. Αντίστοιχα, ένα σπίτι στο κέντρο είναι “ένα σπίτι στην καρδία της πόλης” ,όχι “ένα σπίτι στην καρδιά του νέφους και του θορύβου”. Το ίδιο κάνουμε και στις προσωπικές μας σχέσεις. Η μαμά που θέλει να πάρει μαζί της το απρόθυμο παιδάκι της στην θεία του λέει “πάμε στην θεία που έχει μεγάλο κήπο να κάνεις ποδήλατο”, όχι “πάμε στην θεία που θα σε γεμίσει σάλια και θα βαρεθείς την ζωή σου”. Από εκεί και πέρα είναι ευθύνη του καθενός να κρίνει τους παραπάνω ισχυρισμούς.
Οι θεωρίες του στυλ “μας βάζουν πληροφορίες στον εγκέφαλο παρά την θέληση μας” και η εύκολη και αβασάνιστη παραδοχή δίκην δόγματος επιφανειακών ψυχολογικών ερμηνιών χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση στερούνται, νομίζω, σοβαρότητας.
Στην συνέχεια παρακολουθήσαμε μια τάξη με παιδία δημοτικού τα οποία διδάσκονταν “καταναλωτική αγωγή”. Από το λίγο που έδειξε, κατάλαβα ότι γινόταν το εξής: έδινε η δασκάλα ένα εικονικό ποσό στα παιδιά και αυτά έπρεπε να αγοράσουν διάφορα προϊόντα, στην συνέχεια γινόταν συζήτηση για το τι αγόρασε ο καθένας, για ποιους λόγους. Τα προϊόντα είχαν χωριστεί σε δύο κατηγορίες: “επιθυμίες” και “ανάγκες”. Σε γενικές γραμμές τα παιδιά αγόραζαν συνέχεια προϊόντα που εμπίπτουν στις “επιθυμίες” και η δασκάλα τα διόρθωνε ή εν πάσει περιπτώσει τα έκανε να νιώθουν κάπως άβολα γι’ αυτό, θεωρώντας τα προϊόντα αυτά περιττά.
Νομίζω ότι κάτι τέτοιο είναι λάθος, διότι ο διαχωρισμός “επιθυμίες” και “ανάγκες’ είναι τέχνητος. Είναι γνωστό ότι για να επιβιώσει κάποιος χρειάζεται οξυγόνο, νερό και φαΐ. Δεν νομίζω όμως ότι εκεί τελειώνουν οι ανάγκες του. Δεν έχει ανάγκη να κάνει σεξ, να ερωτευτεί, να αγαπήσει και να αγαπηθεί; Με βάση τον διαχωρισμό “επιθυμίες”-“ανάγκες” όμως ακόμα και αυτά είναι “επιθυμίες” (=υποδεέστερα),αφού κανείς άνθρωπος δεν πέθανε επειδή δεν έχει ερωτευτεί ή επειδή δεν κάνει σεξ. Το ίδιο ισχύει και για τις τέχνες. Είναι περιττό ας πούμε να έχει κανείς μια τεράστια δισκοθήκη ή βιβλιοθήκη σπίτι του; Μήπως επειδή δεν θα πεθάνουμε χωρίς τέχνη, είναι και αυτή περιττή;
Ο φαινομενικά αθώος αυτός διαχωρισμός “επιθυμίας”-“ανάγκης” στον οποίο μυεί η δασκάλα τα παιδιά κρύβει έναν βαθύτατο πουριτανισμό. Η επιθυμία είναι κατακριτέα, είναι κάτι που εντάξει, υπάρχει, αλλά και να μην υπήρχε καλύτερα θα ήταν. Ο μαθητής νιώθει άβολα απέναντι στην επιθυμία, από την μια του αρέσει, από την άλλη η δασκάλα του λέει “δηλαδή ψώνισες “επιθυμία” σε ύφος ευγενικής επίπληξης. Το δίδαγμα είναι λοιπόν ότι όσο λιγότερες επιθυμίες, τόσο καλύτερα. Η επιθυμία προκαλεί τύψεις, λοιπόν.
Από το νεανικό κίνημα στην Αμερική των 60ς και από τον Μάη του ’68 η ελληνική κοινωνία αφομοίωσε δυστυχώς τα χειρότερα σημεία, τις αρπακολλατζίδικες και πομπώδεις πολιτικο-οικονομικές θεωρίες, ενώ προσπέρασε την ουσία του κινήματος, την πραγματική προσφορά του, την απενοχοποίηση δηλαδή της επιθυμίας και το αίτημα για ζώη, όχι επιβίωση.
Η διαστροφή αυτού του διαχωρισμού “επιθυμίας”-“ανάγκης” φαίνεται ξεκάθαρα σε ένα πλάνο από το παραπάνω μάθημα: ένα παιδάκι αγόρασε ένα παιχνίδι. Η δασκάλα ρωτάει “και με αυτό τι κάλυψες, επιθυμία ή ανάγκη;” – “επιθυμία” λέει το παιδάκι(από μικρός στην παπαγαλία δηλαδή) – “Μπράβο” τον συγχαίρει η δασκάλα. Για την δασκάλα λοιπόν το παιχνίδι δεν θεωρείται ανάγκη. Δεν έχουν τα παιδιά ανάγκη το παιχνίδι.
Μπράβο και από εμένα.
Το ρεπορτάζ βέβαια δεν ήταν όλο στο παραπάνω στυλ, θίχτηκαν και ορισμένα σοβαρά θέματα.
Για παράδειγμα αναφέρθηκα κυκλώματα που λυμαίνονται τις δημοπρασίες, κρατώντας παράνομα και τεχνητά χαμηλές τις τιμές, τέθηκε το ερώτημα γιατί οι τράπεζες δανείζουν σε άτομα που αποδεδειγμένα δεν μπορούν να ανταποκριθούν, επίσης αναφέρθηκε ότι πολλές τράπεζες χρησιμοποιούν παράτυπες και αδιαφανείς διαδικασίες για να “φουσκώσουν” τους τόκους κτλ. Επειδή δε έκανα αρνητική κριτική, οφείλω να πω ότι στην εκπομπή ακούστηκαν και σοβαρές απόψεις, αν και ο χρόνος που αφιερώθηκε σε αυτές ήταν, κατά την γνώμη μου, περιορισμένος.
Συνοψίζοντας, η βασική διαφωνία μου με το ρεπορτάζ είναι ότι δίνεται συνολικά η εντύπωση ότι κάποιοι πίσω από κλεισμένες πόρτες συνωμοτούν και σχεδιάζουν ένα σκοτεινό μέλλον, στο οποίο όλοι εμείς θα είμαστε ανήμπορα θύματα χωρίς ελευθερία. Ο Κούλογλου παραβλέπει εντελώς την ουσία του θέματος, που είναι η ατομική ευθύνη, προς όφελος βαρύγδουπων και εντυπωσιακών θεωριών που τελικά εκμηδενίζουν το άτομο, αφού το θεωρούν ένα άβουλο ον.
Ένας (υψηλόβαθμο στέλεχος μιας τράπεζας νομίζω) το είπε αυτό στον κούλογλου, ότι δηλαδή “εμείς απευθυνόμαστε σε σκεπτόμενους και σοβαρούς πολίτες που μπορούν να κρίνουν τι θέλουν και τι όχι, δεν απευθυνόμαστε στην μαϊμού του τσίρκου που κάνει ό,τι βλέπει” (αποδίδω το νόημα όσων είπε, δεν είναι κατά λέξη μεταφορά). Ο Κούλογλου απάντησε “ναι αλλά αν βομβαρδίζεται συνέχεια με διαφημίσεις, είναι ελεύθερος να επιλέξει;”. Ναι κύριε Κούλογλου, ακόμα και έτσι, είναι και παραείναι ελεύθερος να επιλέξει. Το “βαρύγδουπος” πιο πάνω το ανέφερα για λέξεις όπως “βομβαρδίζεται”. Βομβαρδισμός είναι νομίζω κάτι που γίνεται παρά την θέληση σου. Όταν βλέπει κανείς 10 ώρες την μέρα τηλεόραση, ναι, βομβαρδίζεται, αλλά το θέλει. Θα μπορούσε να αγοράσει ένα “περιττό” βιβλίο, θα μπορούσε να κάνει μια δωρεάν βόλτα στο πάρκο, θα μπορούσε ακόμα να βάλει συνδρομητικά κανάλια χωρίς ή με ελάχιστες διαφημίσεις. Έχει την ευθύνη της επιλογής του.
Οι διαφημίσεις τώρα που βλέπουμε παρά την θέληση μας (πχ στον δρόμο) δεν νομίζω ότι επηρεάζουν την ικανότητά μας να κρίνουμε αν θα πάρουμε μια κάρτα ή όχι.
Εξάλλου η διαφήμιση είναι το πιο ειλικρινές ψέμα. Όλοι ξέρουν ότι η διαφήμιση παρουσιάζει μόνο αυτό που συμφέρει τον διαφημιζόμενο, δεν είναι κανένα μυστικό αυτό.
Είναι λοιπόν ευθύνη του πολίτη να κρίνει τι τον συμφέρει και τι όχι, να αποφασίσει αν μια διαφήμιση είναι παραπλανητική ή όχι και τελικά να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει. Κανείς δεν είπε ποτέ ότι οι πιστωτικές είναι χρήμα που κρέμεται στα δέντρα, και αν ποτέ κάποιος το είπε,αυτό δεν μειώνει σε καμία περίπτωση την ευθύνη του πολίτη να κρίνει την αλήθεια ενός τόσο εξωπραγματικού ισχυρισμού.
Πες τα χρυσόστομε!
Είχα αναφερθεί στη διαφήμιση και στις ανάγκες σε παλαιότερα post στο e-rooster blog (εδώ κι εδώ).
Ενα πολυ καλο αρθρο Νικο!
οντως εχω βαρεθει την κυριαρχη νοοτροπια που θελει τους Ελληνες να ειναι αβουλα οντα, ανημπορα να ελεγξουν τις τζογαριστικες τους ορμες. Η γκαφα με ταφρουτακια (που απαγορευτηκαν ολα τα ιντερνετ καφε της χωρας!!!) επρεπε να εχει διδαξει τους δημοσιογραφους οτι η υπερβολη φερνει καταστροφες. Δυστυχως αυτοι επιμενουν,πραγμα λογικο αλλωστε.
Γιατι οπως ακριβως οι διαφημιστες τονιζουν τα πιο εντυπωσιακα χαρακτηριστικα, ετσι ακριβως και ενα ντοκυμαντερ τονιζει τα πιο εντυπωσιακα χαρακτηριστικα μιας ιστοριας. Κανεις δεν θα ενδιαφεροταν για την ιστορια μιας γυναικας που δεν μπορουσε να ελεγξει την επιθυμια της να πλαθει κουλουρακια. Αλλα μια γυναικα που δεν μπορει να ελεγξει την επιθυμια να ζει περα και πανω απο τα οικονομικα μεσα της, γινεται αμεσως συμβολο μιας ολοκληρης κοινωνιαςπου νομισε οτι οι πιστωτικες καρτες θα της εδιναν επιτελους το δωρεαν γευμα. Δεν υπαρχει δωρεαν γευμα, και δεν φταινε οι τραπεζες γιαυτο αδερφια!
Κατα τα αλλα εκει που καταληγω ειναι οτι πραγματικα η τηλεορασομανια των Ελληνων κανει κακο. Ναμπει μαθημα στα σχολεια! 🙂
Οχι περα αποτην πλακα, η διεισδυση του παμφλεταρισμου στα σχολεια ειναι ενευριστικη. Κανεις δασκαλος δεν θα προσπαθουσε (ελπιζω) να διδαξει το παιδακι ενος Εβραιου οτι οπ εβραϊσμος ειναι κακος και ο χριστιανισμος ειναι η μονη λυση. Αλλα οι καθε λογης φανατικοι αριστεριστες παμφλεταριοι προσπαθουν καθημερινα να πειθουν την παιδια μας οτι το να αγοραζειος κατι που σαρεσει ειναι αμαρτια! Ε οχι, πρεπει να μπει ενα οριο! Εγω θα διδαξω τα παιδια μου τι ειναι αμαρτια,οχι μια κακοπληρωμενη, δυσαρεστημενη με την ζωη της κρατικη υπαλληλος!!
Αν ήταν έτσι τότε η διαφήμιση δεν θα είχε κανένα νόημα. Για ποιο λόγο να πληρώνω λεφτά για να διαφημίζω το Χ προϊόν αν δεν μπορώ να επηρεάσω την ικανότητα του Χ να κρίνει, υπέρ του προϊόντος μου. Η σύγχρονη διαφήμηση παρακολουθεί την ψυχολογία. Στην περίπτωση των καρτών όταν η τελική εικόνα που έχεις είναι “ευκολίες”, “τζάμπα” “σε συμφέρει” κτλ. αυτά συσκοτίζουν τους πραγματικούς όρους του δανείου (που είναι επαχθέστατοι με τα Ευρωπαϊκά στάνταρ) και σε παραπλανούν σε σχέση με το τι σημαίνουν οικονομικά. Δεν πρόκειται να επηρεάσουν αυτόν που π.χ. δεν έχει δουλειά, αλλά μπορεί να επηρεάσουν υποσυνείδητα εκείνον που έχει μια επισφαλή δουλειά στο να πάρει το ρίσκο (το οποίο η διαφήμιση τον καθησυχάζει ότι δεν είναι μεγάλο). Σκέψου: αν οι τράπεζες *δεν* διαφήμιζαν κάρτες και δάνεια, θα ήταν ο δανεισμός στα επίπεδα που είναι σήμερα; Άλλωστε μην ξεχνάς ότι για να επιτύχει το προβαλόμενο (και από την διαφήμιση) επίπεδο ζωής του καταναλωτικού προτύπου, ένας μέσος εργαζόμενος θα πρέπει πια να δανειστεί. Άρα η πίεση είναι διπλή: από την εικόνα αυτών που “θα έπρεπε να έχει” και από την εικόνα “των εύκολων χρημάτων”.
Ναι αλλά από την άλλη περιγράφεις το σπίτι – το θέμα της αγγελίας είναι το προϊόν. Δεν είναι η φωτογραφία του Χ μοντέλου που ποζάρει προκλητικά στην βεράντα που προσπαθείς να την συνδέσεις με το σπίτι για να δημιουργήσεις θετικούς συνειρμούς. Ούτε διάφοροι άνθρωποι που τρέχουν σε λιβάδια και είναι “ελεύθεροι”…
Για τις επιθυμίες και τις ανάγκες, δεν νομίζω ότι ο διαχωρισμός είναι τεχνητός. Έχει να κάνει με τις προτεραιότητές σου όταν έχεις πεπερασμένους πόρους. Διαχωρίζεις τις ανάγκες σου (να φας, να ταϊσεις τα παιδιά σου, να ντύσεις τα παιδιά σου, να πληρώσεις για την μετακίνηση, να βάλεις πετρελαιο θέρμανσης κτλ) από τις επιθυμίες (να πάρω το καινούριο Mac, να πάρω δύο κιλά καπνιστό Σολωμό που μ’ αρέσει, να πάρω το κοστούμι που μου γυάλισε, να πάρω καμιά εικοσαριά βιβλία από το Amazon κοκ.) Ο διαχωρισμός αυτός είναι απαραίτητος αν δεν θες να βρεθείς με το καινούριο κοστούμι (φόρεμα) να παρηγορείς τα πεινασμένα σου παιδιά, ή αν δεν θες να παγώνεις τον χειμώνα προκειμένου να πάρεις την μηχανή των ονείρων σου. Αυτό είναι προφανές, αλλά η διαφημιστική πίεση σπρώχνει προς την κατάλυση της διάκρισης αυτής, οπότε δεν είναι κακό να μαθαίνουν τα παιδιά ότι πρώτα διαθέτουμε τα χρήματά μας για τα βασικά και μετά αν περισσέψουν παίρνουμε και άλλα πράγματα που θέλουμε. Το να αγοράζεις κάτι που σ’ αρέσει, όταν δεν έχεις να το πληρώσεις (ή όταν δεν σκέφτεσαι ότι αυτό θα οδηγήσει στο να μην έχεις να φας για μερικές μέρες/εβδομάδες), είναι απλώς ηλίθιο.
S_G: Οι “παμφλετάριοι” που λες ήταν υπάλληλοι/χρηματοδοτούμενοι από την Citybank (γνωστή κομμουνιστική οργάνωση). Η οποία και αυτή με αυτόν τον τρόπο διαφημίζεται ως “υπεύθυνη” και “συνετή”. Ο Κούλογλου της έκανε “μαύρη διαφήμιση” ;-). Δεν ξέρω τώρα που διαδάσκουν τα παιδιά κακοπληρωμένοι, δυσαρεστημένοι με την ζωή τους *ιδιωτικοί* υπάλληλοι αναστενάζεις με ανακούφιση.
δεν επηρεαζω την ικανοτητα να κρινει, επηρεαζω τις πληροφοριες που εχει! Υπαρχει μεγαλη διαφορα. Και οσο για τις διαφημισεις που πουλανε ενα μοντελο σε μια παραλια, αντι για το ιδιο το ρολοϊ ας πουμε, και αυτο ειναι ενα προϊον, πουλαει ενα στυλ. Πολλα πραγματα τα αγοραζουμε οχι για την χρηστικη τους αξια αλλα για αυτο που δηλωνουν/συμβολιζουν. Και αυτο ισχυει για ολους, πχ και για τους Λινουξαδες τα ετη πριν το 2000 που αν ηταν λογω χρηστικης αξιας θα επαιρναν Windows και θα ξεμπερδευαν, αντι να παιδευονται με Λινουξ (μιλαμε για πολυ αβολο προγραμμα τοτε).
ηλιθιο? ισως, αλλα δεν εχουμε εμεις δικαιωμα να κανουμε πλυση εγκεφαλου στον κοσμο, ειδικα στα μικρα παιδια που ειναι ανισχυρα να αντισταθουν. Εδω ειναι μια μεγαλη διαφορα μας νομιζω, εσυ νομιζεις οτι ξερεις τι ειναι σωστο/καλο για τους ανθρωπους. Εγω δηλωνω αγνοια και εμπιστοσυνη στις προτιμησεις τους.
Προσωπικα εχω κανει ταξιδια που ηξερα οτι μετα θα πρεπει να προσεχω τι θα τρωω για κανα μηνα. Και δεν το μετανιωσα…
μα και η Citibank στην ελληνικη παμφλεταρια παραπληροφορημενη κοινωνια πουλαει την εικονα του υπευθυνου. Δεν ειναι οτι οι ιδιοι οι υπαλληλοι πιστευουν σε αυτο που κανουν, ή τελος παντων αν το πιστευουν δεν σημαινει οτι ειναι τιποτα φιλοσοφοι των ελευθερων αγορων! Γιαυτο και εγω λεω οτι η ταση των εταιρειων να κανουν τους συνετους (βλ. εταιρικη ευθυνη) συχνα μπορει να κανει κακο! Θα προτιμουσα να μην ανακατευονται αυτοι οι ιδιωτικοι υπαλληλοι με τα παιδια μου. Καλυτερα να κοιτανε την δουλεια τους και να την κανουν καλα, τραπεζικες υπηρεσιες στην καλυτερη δυνατη τιμη!
Σαν παραδειγμα βλαβης που φερνει η εταιρικη ευθυνη θα εβρισκα πολλα, αλλα την καλυτερη καρικατουρα την εχει κανει η Ayn Rand, με εναν επιχειρηματια που επιτηδες εκανε οτι του ελεγαν οτι ειναι “υπευθυνο” και στο τελος το εργοστασιο χρεοκοπησε και εδιωξε βεβαια ολους τους εργατες!
….Το πρόσωπο της γυναίκας δεν φωτιζόταν, για να μην το δούμε – όπως γίνεται συνήθως στην τηλεόραση στα θύματα … κοίτα τώρα η γυναίκα σαν ελεύθερη επαγγελματίας είναι φυσικό να μη θέλει να αποκαλυφθεί η ταυτότητά της για λόγους προσωπικής αξιοπρέπειας αλλά και επαγγελματικού κύρους.
“ότι κάποιοι δανειολήπτες κατέληξαν στο Δαφνί!!!! Λίγο-πολύ, ο καπιταλισμός στέλνει τον κόσμο στο Δαφνι!!! ” νομίζω ότι το συμπέρασμά σου είναι αυθαίρετο. Υπάρχουν και οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη που μπορεί και να οφείλεται στην οικονομική καταστροφή, βλ. χρηματιστήριο. Συμφωνώ όμως ότι πρέπει και ο ασθενής να έχει προδιάθεση.
Σε γενικές γραμμές Σωτήρη συμφωνώ μαζί σου. Φτάνει πια το “να μπει μάθημα στα σχολεία”. Από τότε που κάποιος είπε ότι στην Ελλάδα το κακό μας το χάλι είναι θέμα παιδείας ,όλοι κατάλαβαν το Υπουγείο Παιδείας. Αν ήταν τόσο εύκολα τα πράγματα, οι γονείς θα απαλάσσοταν από το ρόλο του παιδαγωγού και όλα τα προβλήματα θα λύνονταν παίροντας τη βάση και άνω σε ένα μάθημα. Δηλαδή αν κάποιος περάσει το μάθημα “Ναρκωτικά και πως νατα αποφύγετε” δε θα γίνει ποτέ χρήστης. Ελλάδα αθάνατη…..
Αν και δεν είδα την εν λόγω εκπομπή είναι αλήθεια πως ναι οι τράπεζες συνεχώς προσπαθούν να σου χρεώσουν κάποια πιστωτική,(μην ξεχνάμε την υπόθεση με τα πανωτόκια), ναι οι διαφημίσεις είναι δελεαστικές ,αλλά η ευθύνη ανήκει στον πολίτη. Τι κι αν το αυτοκίνητο των 20.000 Ευρώ φαίνεται ωραίο στη διαφήμιση; Αφού δεν είναι για το βαλάντιό σου γιατί παίρνεις καταναλωτικό με τέτοιο επιτόκιο; Ο καταναλωτισμός πιστεύω ότι έχει τα βαθύτερα αίτιά του όχι στις αυξανόμενες ανάγκες των ανθρώπων (σήμερα το κινητό, το laptop,το internet δεν είναι μόνο πολυτέλεια) αλλά στην απληστία και στην έλλειψη υπομονής. Οι άνθρωποι θέλουν τα πάντα και μάλιστα εδώ και τώρα και για αυτή την ανώριμη συμπεριφορά δε φταίνε ούτε οι διαφημίσεις, ούτε ο καπιταλισμός ούτε σίγουρα τα λεφτά από μόνα τους.
η φραση που διαφωνω ειναι στην αρχη του αρθρου.σοβαρος δημοσιογραφος ο κουλογλου????? χαχα ωραιο αστειο πραγματι!!!τον εχω παρακολουθησει πολλες φορες και ΟΛΑ του τα ντοκυμαντερ ειναι σε αυτο το στυλ.ολα παροθσιαζονται σαν θεωριες συνομωσιας. φυσικα καποιος πρεπει να προσεξει λιγο παραπανω για να το καταλαβει. τα ιδια ισχυοθν και για τον σωτηρη δανεζη, για τον βαξεβανη και για εναν αλλο που κανει την εκπομπη εξαντα στη νετ. για μενα δεν εχουν τιποτα αξιολογο. μπορω να σας αναφερω πολλα παραδειγματα που διαστρεβλωνουν γεγονοτα.
Η εκπομπή του Κούλογλου μου προκάλεσε πολλούς μορφασμούς αποδοκιμασίας, καθώς – όπως λέει το άρθρο – παραέβγαζε εύκολα συμπεράσματα και ειλικρινά εκτός απ’ το ότι αντιμετώπιζε το μέσο άνθρωπο (δανειολήπτη ή οτιδήποτε) σαν ‘ένα ακόμα αθώο και αμόλυντο παιδί’ αντιμετώπιζε τους θεατές (και ‘μένα) σαν πρωτόβγαλτους ημιμαθείς που ‘θα τους πούμε όόόόλη την αλήθεια’.
Γι’ αυτό και δεν άντεξα παραπάνω από 15-20 λεπτά τα εύκολα συμπεράσματα, τις εξηγήσεις που ικανοποιούν τη μάζα και τις κάθε λογής ‘αποδείξεις’. Δεν ήθελα να γράψω κάτι σε κάποιο ποστ, γιατί υπέθεσα ότι κάποιος θα το έκανε πολύ καλύτερα από μένα σ’ αυτό το θέμα (όπως το έκανε τελικά αυτό το άρθρο), μια και θα έβγαζα μάλλον παραπάνω ειρωνεία απ’ την κανονική.
Αυτό που θυμάμαι με έκανε να πω ‘άντε γεια’ και να κλείσω την εκπομπή του Κούλογλου (που αδίκησε τον εαυτό του και την όποια φήμη έχει) ήταν ότι η πρώτη λέει τράπεζα που εφάρμοσε το πλαστικό χρήμα και με αυξημένα παρακαλώ επιτόκια ήταν μια αμερικάνικη (δε θυμάμαι τώρα ποια) σε κάποια πολιτεία των ΗΠΑ. Και είπε ότι εκεί ήταν η μόνη πολιτεία που δεν είχε πάνω όριο (πλαφόν) για τα επιτόκια χορηγήσεων. Και με μία φράση κατέληξε: ‘Με τα πολύ υψηλά επιτόκια αυτή η τράπεζα κέρδισε στη συνέχεια πάρα πολλούς πελάτες’. Και μετά άλλαξε πλάνο, υποθέτοντας ότι αυτη η φράση είναι ένα αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα.
Ότι δηλαδή αν είσαι πολύ ακριβός (αυτό σημαίνει το να έχεις πολύ υψηλά επιτόκια) τότε σίγουρα θα σε επιλέξουν οι πελάτες (εννοείται ρε…)!!! Εκεί κατάλαβα πόσο μαλάκες μας θεωρούσε ο κύριος Κούλογλου και δεν άντεξα να παρακολουθήσω τους επόμενους σουρεαλιστικούς συλλογισμούς του ρεπορτάζ.
Αλλά αυτό θέλει σήμερα για να είσαι επιτυχημένος δημοσιογράφος. Και φανταστείτε ότι ο Κούλογλου σε σχέση με πολλούς άλλους απέχει πολύ – είναι σε καλύτερο επίπεδο. Να χαϊδεύεις τα αυτιά του κοινού που θα σε ακούσουν. Είτε σωστά πεις είτε λάθος, αυτό που έχει σημασία είναι να ανταποκριθείς στις προσδοκίες του κοινού σου. Σοβαρή κουβέντα και παράθεση επιχειρημάτων δε μπορεί να γίνει σε τέτοις ρεπορτάζ. Θα φταίνε πάντα οι πολυεθνικές, οι αμερικανοί, οι Βρυξέλλες , το κακό χρήμα και ο καπιταλισμός (που κι’ αυτοί μπορεί να έχουν μερίδιο αρνητικών ενεργειών, αλλά όχι για τα παιδαριώδη επιχειρήματα που μας λένε – ήμαρτον). Και στο τέλος καταντάει το όλο πράμα μια ατελείωτη μπουρδολογία που χαϊδεύει αυτιά και απωθημένα.
Υ.Γ. Άκου τώρα, άλλο επιθυμία και άλλο ανάγκη. Και πρώτα αυτό και όχι εκείνο. Ρε με τι σκατά γεμίζουνε το μυαλό των παιδιών!
Μα σοβαρα πεταει δημοσιογραφος τετοια πατατα και μετα συνεχιζει να εχει την ιδια δουλεια? Μηπως ζηταει και πολυ υψηλοτερη αμοιβη για τα ντοκυμαντερ του, γιατι ετσι θα εχει πολυ περισσοτερη ζητηση απο τα διαφορα καναλια?
Κριμα γιατι τον Κουλογλου για καποιον λογο τον ειχα καταταξει στους σοβαρους…
Αφού δηλώσω το θαυμασμό μου για το άρθρο ας μου επιτρέψετε να κάνω το δικηγόρο του διαβόλου σε 1-2 σημεία:
1. Υπάρχει αντίστοιχο μάθημα σε (κάποια;) αμερικάνικα λύκεια. Προσοχή, Λύκεια, όχι δημοτικά να κάνουν πλύση εγκεφάλου σε επτάχρονα. Το μάθημα λέγεται Consumer Education (Εκπαίδευση Καταναλωτή) και τη μία χρονιά που είχα παρακολουθήσει μαθήματα σε Αμερικάνικο Λύκειο το είχα βρει πολύ ενδιαφέρον. Ίσως και γιατί διέφερε από τα “άψυχα”, απομακρυσμένα απ’ τη ζωή μαθήματα του Ελληνικού Λυκείου. Θα ήταν σκόπιμη η εισαγωγή ενός τέτοιου μαθήματος στα σχολεία; Χρειάζεται ολόκληρη μελέτη για κάτι τέτοιο και δεν έχω εύκολη απάντηση. Το σημαντικό όμως ήταν ότι το περιεχόμενο του μαθήματος δεν εξαντλείτο σε (ή δεν ήταν καν) δασκαλίστικες, αριστερίστικες νουθεσίες. Σου έδινε, απ’ότι θυμάμαι συγκεκριμένες γνώσεις για διάφορες σηνήθεις και σημαντικές αγορές που θα μπορούσες να κάνεις ως καταναλωτής κάποια στιγμή. Π.χ. Πως να “ψωνίζεις” ασφάλειες και να κατανοείς τα των ασφαλιστικών συμβολαίων, τι να προσέχεις σε αγορές αυτοκινήτου, ποιο είναι το Consumer Reports και το Consumers Union κτλ…
Φαντάζομαι ότι αν έμπαινε ένα σχετικό μάθημα στα ελληνικά σχολεία το 80% των καθηγητών θα ήταν ανίκανο να ανταπεξέλθει και θα το γύριζε στις ανόητες αμπελοφιλοσοφίες και τα αναμασήματα των κυρίαρχων ιδεολογημάτων. Άσε που οι διάφοροι επαγγελματίες αριστεροί θα εξεγείροντο γιατι ένα τέτοιο μάθημα θα… έβαζε τον καπιταλισμό και τις επιχειρήσεις “μέσα στα σχολεία μας και θα οδηγούσε στην μετατροπή των παιδιών μας σε καταναλωτικά κτήνη!” 🙂
2. Ως προς τα επιτόκια δεν ξέρω τα πραγματικά περιστατικά αλλά αν δεν κάνω λάθος οι πιστωτικές έχουν μεγαλύτερο επιτόκο από τα απλά δάνεια. Φυσικό δεν είναι όταν προσφέρεις ένα προϊόν μεγαλύτερης “αξίας” να το χρεώνεις και ακριβότερα; Αν η τράπεζα το πρωτο-δοκίμασε σε μια περιοχή με μεγαλύτερη άνεση πειραματισμού ποιο το πρόβλημα; Τώρα αν το παρουσίαζε ως συνομωσία αυτό είναι πρόβλημα του δημοσιογράφου και των τηλεθεατών του…
ΟΚ, εικάζω ότι κανένας από όσους δεν καταλαβαίνει την διαφορά μεταξύ αναγκών και μη-αναγκών α. δεν έχει παιδιά και β. δεν είχε ποτέ σοβαρό (εννοώ σοβαρό) πρόβλημα κάλυψης των βασικών αναγκών του, οπότε δεν υπήρχε και λόγος να κάνει την διάκριση. Δεν μπορώ να φανταστώ τι το δύσκολο βρίσκετε στην ιδέα ότι αν δεν έχεις να πληρώσεις το νοίκι, το να πας να πάρεις καινούριο αμάξι είναι ανεύθυνο. Δεν μπορώ επίσης να καταλάβω πώς και με ποιο τρόπο μου λέτε σοβαρά ότι αν δεν έχω να πάρω γάλα στο παιδί μου καλά-καλά, καλύτερα να πάω να ψωνίζω mp3 players με δανεικά. Επαναλαμβάνω ότι είμαι εξίσου αντίθετος με εσάς στην συγκεκριμένη διδασκαλία στο σχολείο (για διαφορετικούς υποθέτω λόγους: δεν έχει κανένας το δικαίωμα να φέρνει την διαφήμηση της Citibank σε σχολείο, υπό κανένα πρόσχημα), αλλά η ιδέα ότι κάθε “ανάγκη” που υποβάλλει η διαφήμιση είναι εξίσου ανάγκη με την ανάγκη να φας και να στεγαστείς, μου μοιάζει εξαιρετικά καλό να μαθαίνεις στα παιδιά (στο σπίτι ή στο σχολείο) πως είναι μπαρούφα. (Έχω την αίσθηση πως αυτό αποτελεί και κοινό αίσθημα στην χώρα, άρα εκδηλώνοντας την εμπιστοσύνη μας στην κρίση των πολιτών, καλά κάνει και διδάσκεται στους νεώτερους.)
Τέλος πάντων, το PBS είχε μια πολύ διαφωτιστικότερη εκπομπή για τις πιστωτικές κάρτες (στις ΗΠΑ να δείτε μαφία, διαφήμιση και προστασία από λόμπι), την οποία συνιστώ ανεπιφύλακτα….
S_G: Αν θεωρείς ότι οι διαφημίσεις περιέχουν *πληροφορία*, πάω πάσο. Όσο για το κατά πόσο το Marlboro δηλώνει καουμποϊλίκι και το αν είναι τέχνασμα πλύσης εγκεφάλου ή “αγορά ενός στυλ”, το αφήνω στην κρίση σου. Το “στυλ” υποκαθιστά το περιεχόμενο και το προϊόν μπορεί να είναι απίστευτη μάπα, αλλά να πείθει επειδή επιδιώκει να συνδεθεί *μέσω της διαφήμισης και μόνο* με κάποιο στυλ. Αν αυτό δεν συνιστά παραπλάνηση, δεν ξέρω τι σημαίνει πια η λέξη. Να σημειώσω ότι υπάρχουν όντως προϊόντα που έχουν συνδεθεί (στην πραγματική ζωή, πριν την διαφήμιση και χωρίς αυτήν) με ένα στυλ: π.χ. η Χάρλεϊ, το KY Jelly, η Μπάρμπι, η φανέλα του Μιχάλη Κωνσταντίνου. Δεν αναφέρομαι σε αυτά (το Λίνουξ τεχνικά δεν είναι προϊόν γιατί είναι τσάμπα – και είναι άβολο μόνο για έναν μη-κομπιουτερά/σχετικό με το άθλημα, δηλαδή για το 0,01% των χρηστών του Λίνουξ πριν το 2000).
Τέλος λες
Ναι, κι εγώ είμαι εναντίον της διαφήμισης παιδικών παιχνιδιών στην τηλεόραση. Μήπως έχουμε καθήκον να τα πονηρέψουμε απέναντι σε τεχνικές πλύσης εγκεφάλου πολύ αποτελεσματικότερες από ένα σχολικό μάθημα;
και επίσης:
Δεν έχω ιδέα τι είναι σωστό για τους ανθρώπους, έχω μια κάποια ιδέα για το τι είναι λογικό και πραγματικό, ίσως. Λες ψέμματα για την εμπιστοσύνη στις προτιμήσεις των ανθρώπων, αλλιώς δεν καταλαβαίνω γιατί ενίστασαι που τόσοι πολλοί ψήφιζαν Παπανδρέου το 80 – δεν ήξεραν οι άνθρωποι τι είναι καλό/σωστό για αυτούς; Πώς τολμάς να τους κριτικάρεις; Πατερναλιστή!
Πάντως εικάζω πως αν μου δώσεις ένα πολύ γερό μπάτζετ και μερικά καλά σαΐνια της Madison Avenue, μπορώ να κάνω ένα δισεκατομμύρια κόσμο να τρώει σκατά, να τα χρυσοπληρώνει και να σε διαβεβαιώνει ότι κάνουν καλό. Αν οι προτιμήσεις των ανθρώπων ήταν αβίαστες *δεν θα υπήρχε διαφημιστική βιομηχανία* και τεχνικές χειραγώγησης των μαζών.
Δεν καταλαβες, δεν λεω οτι ο,τι πιστευουν οι ανθρωποι ειναι αληθεια. Λεω οτι οι προτιμησεις τους πρεπει να γινονται σεβαστες και δεν μπορει κανεις να τους υποχρεωνει να τις αλλαξουν.
Εδω ειναι και η διαφορα σχολειου και διαφημισεων στην τηλεοραση. Το ενα σου επιβαλει το κρατος να το ακους, ενω το αλλο εξαρταται αποκλειστικα και μονο απο σενα. Αν οι γονεις αφηνουν τα παιδια τους να βλεπουν τηλεοραση, ειναι δυστυχως δικαιωμα τους και δεν μπορω να το απαγορευσω.
τωρα για τον Παπανδρεου, σιγουρα ηταν καλος για αρκετους απο αυτους που βολεψε! Εγω λεω ομως οτι τους βολεψε κλεβοντας εμας, εδω δεν ειναι οτι δεν εμπιστευομαι τις προτιμησεις των ανθρωπων, λεω ομως οτι δεν μπορουν να τις μεταφραζουν σε ενα κρατος που με κλεβει και με καταπιεζει!
απτην αλλη δεν βλεπω πως καταπιεζεται κανεις αν η κυρια Μαρια φορτωνει τις πιστωτικες της καρτες για να αγορασει χρυσα σκουλαρικια…
οχι. Δεν συμφερει να προβαλεις κατι που δεν σου ταιριαζει καθολου. Ουτε φερνει και αποτελεσμα (εδω υπαρχει μια μελετη που λεει οτι πχ ολες οι τρομερες διαφημιστικες καμπανιες των πολιτικων στις ΗΠΑ, στην πραγματικοτητα δεν κανουν σχεδον καμμια διαφορα!). Πρεπει να υπαρχει ενα grain of truth παντα σε μια διαφημιση. Τα Μαρλμπορο πουλουσαν τον καουμποϋ, γιατι υπηρχε μια συνολικη κουλτουρα καπνισματος η οποια καθολου δεν οφειλεται ή πηγαζει απο την Μαρλμπορο. αυτη απλως την εκμεταλλευτηκε. Αν δεν με πιστευεις, προσπαθησε να πεισεις τον κοσμο οτι οι κουλ καουμποϋδες πινουν αποβουτυρωμενο γαλα… οι διαφημιστικες δεν πλαθουν επιθυμιες, εκμεταλλευονται τις επιθυμιες μας. Συχνα σε ενοχλητικο βαθμο, το δεχομαι, αλλα δεν μενει παρα σε μας ως υπευθυνα οντα, να απορριψουμε τα προϊοντα που διαφημιζονται με ενοχλητικο τροπο.
Ειναι περιπου το ιδιο με τους ελεϊνους τυπους σε μερικα νησια που σου λενε ελα εδω στην ταβερνα μου και σε πιανουν καμμια φορα κιολας. Αν δεν υπηρχαν καποιοι που να πεφτουν στην παγιδα και να πειθονται, τοτε θα σταματουσε αυτη η τακτικη. Εγω οσο πιο πολυ με πρηζουν, τοσο πιο απιθανο ειναι να φαω εκει. Δεν χρειαζεται κανενα κρατος να επεμβει!
Ειναι βασικη αρχη, η επεμβαση να ειναι μονο το τελευταιο μεσο, οταν ολα τα αλλα εχουν εξαντληθει και μονο για συγκεκριμενους λογους. Δεν βρισκω οτι σε ολα αυτα συντρεχουν λογοι για απαγορευσεις! Συντρεχουν ισως λογοι για αληθινη πληροφορηση (πχ στα τσιγαρα, το καπνισμα σκοτωνει. ή στα καζινο μια προειδοποιηση που να λεει οι πιθανοτητες μακροπροθεσμα να βγαλεις λεφτα στην ρουλετα ειναι μηδεν)
μα γιατι παραπλανηση ρε παιδι μου? και το στυλ δεν εχει καποια αξια για τον πελατη? αν καποιος αγοραζει Dolce & Gabbana αγοραζει γιατι ειναι ποιοτικα και αφθαρτα? ή γιατι του δινουν ενα στυλ?
Δεχομαι οτι εσενα ισως δεν σαρεσει κατι, αλλα ασε τους αλλους να τους αρεσει! Δεν μας ενδιαφερει η “πραγματικη” αξια που καποιος θεωρει οτι εχει ενα προϊον, παρα μονο η αξια που του δινουν οι αγοραστες του!
ΥΓ ισως καποια στιγμη να συζητησουμε και τον ρολο των διαφημισεων, ως σπαταλων εξοδων, ενδεικτικων καποιων χαρακτηριστικων της εταιρειας. Για παραδειγμα μπορει η διαφημιση να παιζει τον ρολο: Κοιτα, για να ριχνει τοσα λεφτα, εμπιστευεται το προϊον της η εταιρεια. Ή για να ριχνει τοσα λεφτα, σημαινει οτι βγαζει λεφτα, αρα παει καλα, αρα το αγοραζουν πολλοι, αρα δεν πεθαινει κανεις αν το χρησιμοποιησει κτλ κτλ
Νικο Μαντζαρη,
αλλο το ενα αλλο το αλλο. Η εκπαιδευση του καταναλωτη για την οποια μιλας, ως καθε καθαρη πληροφορηση, ειναι καλη. Δεν μιλαμε ομως για εμφυσηση συγκεκριμενων, ιδεοληπτικων αξιων στα κακομοιρα τα παιδια. Μιλαμε για καθαρες πληροφοριες: Αυτοι ειναι οι οροι, αυτα να προσεχετε, αυτα ειναι τα δικαιωματα σας (πολυ σημαντικο) κτλ
Δεύτερη φορά που με λένα πλούσιο αυτή τη βδομάδα στο e-rooster! Εν πάσει περιπτώσει, αυτό που λέμε είναι ότι τη διάκριση μεταξύ βασικών και μη βασικών αναγκών την κάνει ο καθένας για τον εαυτό του και για τα παιδιά του. Το να θέλεις να επέμβεις σε αυτόν τον ατομικό χώρο είναι καραμπινάτος πατερναλισμός. Κατά τα άλλα κανείς δε σε (μας) εμποδίζει να κάνεις π.χ. ένα site ή να βγάλεις ένα φυλλάδιο όπου θα κράζεις τις διάφορες διαφημίσεις που δεν είναι “του γούστου σου”. Επιπλέον, υπάρχει κώδικας δεοντολογίας των διαφημιστών (δεν ξέρω κατά πόσο τηρείται) και ελεγκτικοί μηχανισμοί για περιπτώσεις που γίνονται ισχυρισμοί που δεν επιτρέπονται απ’ το νομο. Τί άλλο “χρειάζεται”; Μου διευκρινίζεις, είσαι εναντίον του συγκεκριμένου μαθήματος (με τη συμμετοχή της Citibank) ή εναντίον ενός μαθήματος γενικά, όπως αυτό που περιέγραψα, για τους λόγους που προέβλεψα;
s.g με απογοητευεις!!!οχι και σοβαρος δημοσιογραφος ο κουλογλου!!.ελεος! εγω τον κοβω για τροτσκιστη παντως ή νεο αριστερο οτι και να σημαινει αυτο. οι εκπομπες του ειναι αθλιες. παντως την προπαγανδα την περναει χωρις να το πολυκαταλαβαινει καποιος. βασικά κάνειι ντοκυμαντερ σε στυλ michael moore.το στυλ ειναι ιδιο.
@talos:
Για παράδειγμα, διότι κάνει διαφήμιση ο ανταγωνιστής σου και καθώς ζούμε σε μια οικονομία στην οποία το πρόβλημα δεν είναι η προσφορά αλλά η ζήτηση πρέπει να βρεις τρόπους ώστε να ξεχωρίσεις από τον ανταγωνισμό. Έτσι όπως το λες, δημιουργείς την εντύπωση ότι η διαφήμιση είναι πανίσχυρη κι οι καταναλωτές απλώς άβουλα όντα, άνευ κριτικής σκέψης που “υπνωτίζονται” από αυτήν και κάνουν του κεφαλιού τους. Το “επιλέγω να πράξω έτσι και δέχομαι τις συνέπειες” πού πήγε; Όλοι σε αυτήν τη χώρα είναι θύματα (της διαφήμισης, του κράτους, των οργανωμένων συμφερόντων, των τραπεζών, των πολυεθνικών, των εξωγήινων,…), αλλά κανείς δεν είναι θύμα των προσωπικών του επιλογών!
Το “να επηρεάσω την ικανότητα του X να κρίνει” δεν νομίζω ότι το καταλαβαίνω. Εννοείς να τον πείσεις; Εάν ναι, τότε, αν μπορείς, πείσε τον. Εννοείς να τον κοροϊδέψεις; Εάν ναι, τότε προσπάθησέ το και θα χάσεις. Δεν είναι κορόϊδα οι καταναλωτές. Δεν είναι άβουλα όντα έτοιμοι να χάψουν ό,τι τους πασάρει ο κάθε διαφημιζόμενος. Αν αξίζει αυτό που διαφημίζεις -και τι αξίζει για τον κάθε ένα είναι δικό του θέμα– τότε θα πας καλά. Αν δεν αξίζει, τότε θα σε τιμωρήσει ο καταναλωτής όσο “έξυπνη” κι αν είναι η διαφήμισή σου. Και, επί τη ευκαιρία, η πώληση δεν μπορεί, κατά κανόνα, να είναι στόχος της διαφήμισης.
Πράγματι, σε πολλά τραπεζικά προϊόντα οι όροι είναι επαχθέστατοι. Φταίει γι’ αυτό η διαφήμιση; Δεν νομίζω! Άλλα πράγματα φταίνε στο οικονομικοεπιχειρηματικό μας γίγνεσθαι…
Πράγματι, η διαφήμιση προσπαθεί να περάσει “ευκολίες”, “σε συμφέρει” κ.λπ. Αν εγώ, όμως, δω αύριο μια τέτοια διαφήμιση στην τηλεόραση και μετά παω στην τράπεζα και πάρω το με επαχθέστατους όρους δάνειο χωρίς να διαβάσω τους όρους, χωρίς να διαβάσω τα ψιλά γράμματα, χωρίς να είμαι ενημερωμένος, χωρίς να σταθμίσω τα οφέλη και τους κινδύνους και μετά δεν έχω να πληρώσω τις δόσεις μου, τι πρέπει να κάνω; Να κλαίγομαι λέγοντας “Α, κοιτάξτε, αλλιώς τα έλεγε η διαφήμιση κι αλλιώς έγιναν! Με παραπλάνησε η διαφήμισή σας! Αυτή φταίει!”; Έλεος!
Υποσυνείδητα; Τι θα πει αυτό; Με τη φροϋδική έννοια;!…
Αυτός που έχει μια “επισφαλή δουλειά” και θέλει να πάρει το ρίσκο, ας το πάρει. Αν είναι λελογισμένο καλώς, αν πάλι όχι ας πρόσεχε. Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή είναι δική του. Και επειδή η “διαφήμιση τον καθησυχάζει ότι δεν είναι μεγάλο” το ρίσκο, αυτός είναι χαζός, παίρνει το δάνειο χωρίς να κοιτάξει τους όρους, κι αν δεν μπορεί να πληρώσει, ποιος φταίει; Μα η διαφήμιση φυσικά!
Αν νομίζει ο ίδιος ότι μπορεί να αντεπεξέλθει, ας το κάνει. Όσον αφορά στο “καταναλωτικό πρότυπο” αν θέλει και μπορεί, ας το ακολουθήσει. Αν θέλει και δεν μπορεί, αλλά το ακολουθήσει παρόλα αυτά, δεν φταίει η διαφήμιση γι’ αυτό.
Λογικός ακροβατισμός.
Ανάγκες, επιθυμίες, ζήτηση. Η διαφήμιση σας πείραξε!
Διαφωνώ και σε άλλα σημεία :-), αλλά βιάζομαι τώρα. Γενικά με κάλυψε ο Σωτήρης.
@ talos
Αν χρειάζεται να διδάξεις στα παιδιά ότι μια ανάγκη είναι πρωταρχική,τότε δεν είναι πρωταρχική. (δεν νομίζω να διδάσκεται πουθενά στους μαθητές να αναπνέουν ή να νιώθουν πείνα).
Δεν είπα ότι όλες οι ανάγκες είναι το ίδιο.Καθένας κάνει την ιεράρχιση που ταιριάζει στον ίδιο.
Άνθρωπος που να πεθαίνει της πείνας και να αγοράζει μερσεντές δεν υπάρχει.
Άνθρωπος που να τρώει 1 μήνα μακαρόνια (σκέτα) για να πάει στα μπουζούκια και να κάνει λογαριασμό πιθανόν να υπάρχει.
Καγκουριά,δεν λέω,αλλά δεν νομίζω ότι μπορεί ή πρέπει να γίνει κάτι γι’αυτό είτε από το κράτος είτε από οπουδήποτε αλλού.
Ούτε εσύ πρέπει να είχες ποτέ σοβαρό (εννοώ σοβαρό) πρόβλημα κάλυψης βασικών αναγκών,αν νομίζεις ότι κάποιος που πεινάει (εννοώ πεινάει) θα πάει να πάρει mp3 player.
@Νίκος Μάνζταρης
Είχα γράψει 2-3 παραγράφους σχετικά,αλλά τελικά δεν τις έβαλα στο τελικό κείμενο,γιατί θεωρώ καλύτερο να επικέντρωνεται κανείς σε λίγα σημεία,αντί να ανοίγει πολλά θέματα διατρέχοντας τον κίνδυνο ή να μην τα αναπτύξει επαρκώς ή να γίνει κουραστικός.
Στο πλαίσιο όμως της κουβέντας που ακολουθεί ένα κείμενο,νομίζω ότι αξίζει να πούμε δύο λογάκια.
Αυτό που λες όντως έχει νόημα.Οπωσδήποτε πρέπει να ξέρει ο μελλοντικός πολίτης ποια είναι τα δικαιώματά του ως καταναλωτής κια που μπορεί να απευθύνεται σε συγκεκριμμένες περιπτώσεις.
Πάρα πολύ χρήσιμο επίσης είναι να μάθουν οι νέοι 5-10 σηματνικά πράγματα για το πώς διαβάζουμε μια σύμβαση,ποιες είνια οι παγίδες κτλ.Ιδίως εμείς που οι σπουδές μας είνια άσχετες από οικονομικά,νομική κτλ θα είχαμε πολλά να πάρουμε.
Όπως πολύ ωραία είπε ο Σωτήρης,άλλο ενημέρωση,άλλο να προσπάθουμε να πείσουμε τα παιδιά ότι η κατανάλωση είναι κακό (πόσο μάλλον όταν μετά οι ίδιοι που πιστεύουν αυτά για την κατανάλωση,τα χριστούγεννα βγαίνουν στην τηλεόραση και γκρινιάζουν πώς “έπεσε η κίνηση στα μαγαζιά φέτος” ή “η οικονομία πάει κατά διάλου”)
Εν τάχει:
Για την διδασκαλία καταναλωτικής αγωγής όπως thn έδειξε ο Κούλογλου: Είμαι αντίθετος γιατί σε επίπεδο δημοτικού δεν έχει νόημα, είναι μια κενή χειρονομία. Αυτά που είδα (λίγα) στην εκπομπή είναι αστεία: Σιγά που ο πιτσιρικάς αν τούδινες 10 Ευρώ θα πήγαινε να πάρει γάλα και ψωμί αντί για καραμέλες και σοκολάτες – αυτό δεν είναι θέμα διαφήμισης, είναι θέμα του να είσαι παιδί. Επίσης δεν είμαι σίγουρος για την μεθοδολογία: μου φαίνεται λογικό (αλλά δεν πρόκειται για πραγματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, για PR της Citibank πρόκειται και έτσι δεν ξέρω) να έχουν συζητήσει με τα παιδιά να ορίσουν τις “ανάγκες” και τις “επιθυμίες” τους μόνα τους. Αν είναι έτσι, το μάθημα είναι μάθημα διαχείρισης και όχι “επιβολής” – αλλά δεν παύει να είναι ηλίθιο σαν ιδέα.
Από την άλλη, όσο το σκέφτομαι, τόσο τείνω προς το ότι το δημοτικό θα πρέπει να ήταν ιδιωτικό, γιατί πώς θα μπορούσε μα μπει πρόγραμμα της Citibank σε δημόσια σχολεία χωρίς να γίνει ντόρος; (Εκτός και αν έχω μείνει πίσω…) Αν είναι έτσι, όλη η συζήτηση γίνεται φιλολογική…
ni-me: δεν έχω και δεν είχα πρόβλημα κάλυψης βασικών αναγκών. Το mp3 ήταν εσκεμμένα υπερβολικό παράδειγμα. Έχω δει όμως ανθρώπους π.χ. να χρωστάνε στο ταμείο τους τόσα ώστε να κινδυνεύουν με κυρώσεις, ή που δεν είχαν λεφτά να πληρώσουν την ΔΕΗ, που πάνε και χρεώνονται για γκάτζετς. Το πρόβλημά μου δεν είναι προφανώς ρυθμιστικό (να απαγορευτεί να διαθέτεις τα λεφτά σου όπως θέλεις), είναι προπαγάνδας: η διαφήμιση των καρτών προάγει τέτοιες συμπεριφορές. Δεν μπορώ να δω τα δάνεια σαν απλό “προϊόν”, πρόκειται για πώληση *σχέσης εξάρτησης* και η χαζοχαρούμενη “ευκολία” με την οποία τα πουλάνε (και πρακτικά χωρίς έλεγχο – οι τράπεζες είναι κράτος εν κράτει) είναι προβληματική.
bizwriter: η διαφήμιση δεν είναι *πανίσχυρη* μεμονωμένα και άνευ όρων, απλώς είναι δελεαστική. Και συχνότατα είναι παραπλανητικά δελεαστική. Αυτό έχει ισχυρό στατιστικό αποτέλεσμα, αποδεδειγμένα. Εκτός και αν θέλεις να μου πεις π.χ. ότι η μισή Ελλάδα θα χρεωνόταν (ξαφνικά σε λίγα χρόνια) να αγοράσει SUV και τζιπ, για να πάει από το σπίτι στην δουλειά, με διπλάσιο κόστος βενζίνης, αυθόρμητα, χωρίς την διαφημιστική (πάσης φύσεως) προβολή τους. Προφανώς και έπαιξε ρόλο στην προώθηση αυτής της αθλιότητας η διαφήμιση και προφανώς η διαφήμιση των δανείων/καρτών έχει ως στατιστικό αποτέλεσμα την αύξηση της δανειοληψίας πάσης φύσης. Δεν καταλαβαίνω πώς το αμφισβητείς αυτό; Αν π.χ. όλες οι τράπεζες έπαυαν κάθε διαφήμιση δανείων και καρτών κατόπιν συμφωνίας, πιστεύεις ότι δεν θα επηρεαζόταν η συχνότητα λήψης δανείων στην χώρα; Η διαφήμιση βασίζεται στο ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν πολυψάχνει το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσής της. Εκείνοι που το κάνουν είναι προφανώς λιγότερο ευάλωτοι στα διαφημιστικά προστάγματα, αλλά αυτό δεν αναιρεί το στατιστικά προφανές της επιρροής των διαφημίσεων γενικά στον πληθυσμό. Τέλος αν νομίζει πώς όλοι σε αυτήν την χώρα θεωρούν εαυτούς θύματα, πήγαινε μια βόλτα στις ΗΠΑ όπου συμβαίνει ακριβώς το ίδιο, αλλά τα “θύματα” κάνουν και μηνύσεις από πάνω.
Νίκος Μάντζαρης: Είμαι σαφώς υπέρ ενός μαθήματος καταναλωτικής αγωγής έτσι όπως το περιγράφεις (αν και αμφιβάλλω για την αποτελεσματικότητα οιουδήποτε μαθήματος στο Ελληνικό σχολείο, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα). Στις ΗΠΑ (κάποια) “Λύκεια” κάνουν και μαθήματα (όπως αυτό) εξαιρετικά κριτικότερα (π.χ. βλέπε εδώ).Για το “μάθημα”, βλ. πάνω.
Γιατί, υποστήριξε κανείς να σε υποχρεώνουν να αλλάξεις “προτιμήσεις”; Αλλά ελπίζω να μου επιτρέπεται η κριτική στις προτιμήσεις αυτές και στους μηχανισμούς προώθησής τους, στα πλαίσια της προσπάθειας να πείσω (λέμε τώρα) ότι η καρτολαγνεία είναι προσωπικά καταστροφική π.χ. και ο υπερκαταναλωτισμός (ειδικά όταν δεν έχεις χρήμα να τον θρέψεις) είναι βλακεία.
Για την αποτελεσματικότητα της διαφήμισης: σχεδόν πάντα υπάρχει τρόπος να πουλήσεις κάτι σε κάποιον (ειδικά βραχυπρόθεσμα). Αυτό που λες για την πολιτική διαφήμιση, ίσως να αφορά κάποια σποτάκια, αλλά γενικά, χωρίς να έχω στατιστικές μπροστά μου, έχω σαφώς την αίσθηση ότι το campaign money είναι αρκετά καλά συσχετισμένο με την εκλογική επιτυχία.
@Talos
Πράγματι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές στη συμπεριφορά των ανθρώπων ανάλογα πώς θα τους παρουσιαστεί το ίδιο προϊόν. Και μάλιστα οι διαφοροποιήσεις στη συμπεριφορά είναι παράλογες, δεν οφείλονται π.χ. στην καλύτερη ενημέρωση και επομένως πιο ορθολογική επιλογή του καταναλωτή.
Χαρακτηριστικό είναι το φαινόμενο του “supersize” όπου όταν ο καταναλωτής ρωτηθεί αν “θα πλήρωνες $5.79 για αυτή τη ποσότητα φαγητού;” συνήθως θα απαντούσε όχι, ενώ αν ρωτηθεί “θα έδινες 30 σεντς ακόμη για περισσότερες πατάτες” συνήθως θα απαντήσει ναι, παρόλο που στην οικονομικά πανομοιότυπη προηγούμενη ερώτηση απάντησε όχι. Αυτά τα φαινόμενα έχουν σχέση με την “αρχιτεκτονική” της ανθρώπινης νόησης, χρησιμοποιούνται από τους διαφημιστές (αλλά κι από όλο τον κόσμο όπως πολύ ωραία το έγραψε στο αρχικό κείμενό του ο Νίκος) και θέτουν πράγματι ερωτήματα του τι συνιστά η έννοια της ελεύθερης επιλογής.
Εντούτοις, οι διαφορές δε φαίνεται να είναι τόσο χονδροειδείς όσο πολλοί νομίζουμε. Τα στοιχεία συλλέγονται και δημοσιεύονται ενώ πολλές φορές τα αποτελέσματα είναι αρκετά διαφορετικά από τη διαίσθησή μας (ακόμη ένα φαινόμενο της εν λόγω “αρχιτεκτονικής”). Για παράδειγμα γράφεις:
Κι όμως πράγματι, όπως είπε ο Σωτήρης, υπάρχει μελέτη* που δείχνει ότι το μέγεθος του αμερικανικού campaign money δεν έχει σχεδόν καμία συμμασία. Αντιθέτως είναι το αρχικό appeal του υποψηφίου που θα του δώσει τις ψήφους και τα χρήματα από τους σπόνσορες. Και η “γοητεία” του υποψηφίου στον πληθυσμό ελάχιστα μεταβάλλεται από τα οικονομικά της διαφήμισης. Ένας προπορευόμενος υποψήφιος μπορεί να ελαττώσει στο μισό τα έξοδά του και να χάσει μόνο το 1% περίπου του ποσοστού του ενώ ένας υποψήφιος που βρίσκεται πίσω και διπλασιάζει ξαφνικά τα έξοδά του αναμένεται να αυξήσει το ποσοστό του πάλι μόνο κατά 1%. Η μελέτη αυτή αναλύεται περισσότερο και σχολιάζεται και στο βιβλίο Freakonomics του συγγραφέα της.
*Steven D. Levitt, “Using Repeat Challengers to Estimate the Effect of Campaign Spending on Election Outcomes in the U.S. House” Journal of Political Economy (1994), pp. 777-798
Steven D. Levitt “Congressional Campaign Finance Reform” Journal of Economic Perspectives (1995) pp. 183-193
και
Steven D. Levitt and James M. Snyder Jr. “The Impact of Federal Spending on House Election Outcomes” Journal of Political Economy (1997) pp.30-53
ξεκινω αναποδα
ναι ειναι. αλλα association is not causation. Αν εξετασεις, οπως εκανε ο Σ.Λεβιτ σε ενα θαυμασιο πεηπερ*, τους παραγοντες που επηρεαζουν αυτες τις δυο μεταβλητες (καμπανια/επιτυχια) ανακαλυπτεις οτι τα ιδια τα λεφτα εχουν αμελητεο αποτελεσμα. Ομως αν ριχνεις τοσα λεφτα σημαινει αρκετα πραγματα, οπως οτι πιστευεις παραπανω στις δυνατοτητες σου, οτι εισαι ηδη επιτυχημενος (γιαυτο και σου κανουν δωρεες) κτλ κτλ Ολα αυτα τα γραφω γιατι παρομοιως δουλευουν και οι διαφημισεις.
Τωρα το οτι οι διαφημισεις μεγαλωνουν μια αγορα, αυτο ειναι πολυ πιθανο. Η ερωτηση ειναι, αγοραζουν περισσοτεροι γιατι παραπλανηθηκαν ή γιατι πληροφορηθηκαν? Παρε τα SUV (για τα οποια δεν εχω δει και τοση διαφημιση αλλα τεσπα). Οι ανθρωποι τα αγοραζουν γιατι ειναι πρακτικα, αντοχης και συμβολο κυρους ή απλα επειδη ειδαν μια διαφημιση? Τοτε γιατι δεν διαφημιζουμε και ποδηλατα με ακριβως την ιδια διαφημιστικη καμπανια, ωστε να πρατησουν οι ανθρωποι τα ΙΧ τους? Μηπως γιατι δεν θα τα παρατουσαν?
τωρα, ας μιλησουμε λιγο για τα δανεια και ας κανω τον δικηγορο του διαβολου (του ταλω 🙂 ). Οντως τα δανεια εχουν αυξηθει παρα πολυ, οντως οι διαφημισεις για δανεια επισης εχουν αυξηθει παρα πολυ.
εδω ομως δεν συμφωνω. θα σε ρωτησω κατι, οση διαφημιση και να γινοταν θα ανεβαιναν τα δανεια αν δεν ειχαν πεσει τα επιτοκια? Με τιποτα (οπως δεν ανεβαιναν τοοοοσσααα χρονια). Η συσχετιση επιτοκιων και δανειων δειχνει οτι οι ανθρωποι αντιδρουν στην τιμη του προϊοντος και μαλιστα πανευρωπαϊκα. Οι τραπεζες δεν χρειαζεται να ειναι κρατος εν κρατει, οπως εχουμε ξαναπει η ελλαδα συγκλινει με τα ευρωπαϊκα επιτοκια και στην διαδικασια αυτη συγκλινει και ο τραπεζικος τομεας με τον ευρωπαϊκο μεσο ορο. Οι ανθρωποι δεν αγαπουν τις διακυμανσεις. Ενας νεος που ξερει οτι σε 10 χρονια υα βγαζει τα διπλασια λεφτα δεν θελει να ζει τωρα σαν λετσος και τοτε σαν βασιλιας. Προσπαθει να παρει εισοδημα απο το μελλον για να κανει την καταναλωση του πιο επιπεδη. ετσι η χαλαρωση της δυνατοτητας δανεισμου του κανει καλο, γιατι του δινει την δυνατοτητα να καταναλωνει πιο “στρωτα”. Δεν καταλαβαινω που βλεπεις την σχεση εξαρτησης, ειναι μια αγοραπωλησια οπως καθε αλλη. Ειδικα με τα σημερινα επιτοκια που το επιτοκιο δανεισμου ειναι πολυ κοντα στην αποδοση των επενδυσεων.
Θα δεχομουνα βεβαια ενα πληροφοριακο φυλλαδιο που να εξηγει κατι που αμελουν πολλοι δανειζομενοι, οτι πχ τα ευρωπαϊκα επιτοκια πιθανοτατα θα ανεβουν στα επομενα χρονια και ετσι το κυμαινομενου επιτοκιου δανειο τους θα ακριβηνει αρκετα.
*βρηκα το πεηπερ και στην σελιδα του ιδιου οπου μπορει να το κατεβασει κανεις. Να σημειωσω οτι κατι τετοιες ερευνες με κανουν κομπλεξικο, αφου ειναι τοσο απλες θαυμασιες ιδεες με καταπληκτικα αποτελεσματα. αυτα ειναι οικονομικα…
ΥΓ αθανασιε καλα, δεν το ξερω τον Κουλογλου. Εχω δει μονο μισο ντοκυμαντερ του που ειχε πλακα γιατι ξεμπροστιαζε ελληνικα καναλια που κανουν ανταποκρισεις απο “το Αφγανισταν” και ειχαν βιντεοσκοπησει απλα κατι Πακιστανους στα Μεσογεια 🙂
Όσο για τον Κούλογλου συμφωνώ ότι Moore-ίζει αλλά θα του αναγνωρίσω ότι τις ημέρες του Πολυτεχνείου έκανε μια από τις καλύτερες σχετικές εκπομπές με θέμα τη δίκη των συνταγματαρχών.
Στο θέμα μας τώρα. Αυτό που κάνει τη διαφήμιση αποτελεσματική ,δηλαδή πειστική, δεν είναι Σωτήρη το πόσα ξόδεψες για αυτή αλλά η τεχνική που χρησιμοποίησες.
Παράδειγμα: Η Ρέα Τουτουντζή διαφημίζει την Cosmote. Ο κόσμος προτιμά την εν λόγω εταιρεία αν του έρχεται πιο φτηνά και όχι επειδή βρίσκει σέξι το εν λόγω μοντέλο. Άρα η διαφήμιση δεν έπαιξε μεγάλο ρόλο.
Αντίθετα ποδοσφαιριστές του Ολυμπιακού διαφημίζουν την Pepsi. Οι Ολυμπιακοί αγοράζουν Pepsi (ειδικά τα πιτσιρίκια) για να στηρίξουν την ομάδα όπως αυτοί πιστεύουν και να υποδηλώσουν τα γάβρικά του αισθήματα. Εδώ και ο μικρός προϋπολογισμός της διαφήμισης έφερε εκπληκτικά αποτελέσματα αφού χρησιμοποιήθηκε η σωστή τεχνική.
Συμπέρασμα: Ο άνθρωπος πρώτα έγινε πιο καταναλωτικός και μετά άρχισαν οι προσφορές σε δάνεια και οι διαφημίσεις. Προσέξτε λίγο τις διαφημίσεις σε έντυπα και τηλεόραση. Κατά κύριο λόγο τα προϊόντα είναι αυτοκίνητα και κινητά. Κι αυτό επειδή μόνο σε αυτά τα προϊόντα τα κέρδη είναι αρκετά που να σου επιτρέπουν να ρισκάρεις λεφτά για διαφήμιση αφού ξέρεις (ο επενδυτής) ότι δε θα εκτοξεύσει τις πωλήσεις σου στον αέρα.
Το ζήτημα είναι γιατί ο άνθρωπος ξοδεύει αλόγιστα τα χρήματά του γεμίζοντας με υλικά αγαθά εντυπωσιασμού ενώ άλλες αξίες όπως οι διακοπές, τα ταξίδια, η ψυχαγωγία ,η ίδια η ποιότητα ζωής, η καλλιέργεια έγιναν “δευτερεύουσες ανάγκες”.
nauagio, ο μόνος τρόπος να κρίνεις αν η διαφήμηση της Pepsi έφερε εκπληκτικά αποτελέσματα (δλδ τα προκάλεσε) είναι να δεις την σχετική αύξηση του κίνητρου. Αν οι Ολυμπιακοί προ της διαφήμησης είχαν το ίδιο κίνητρο Χ=100 να αγοράσουν Coca Cola και Pepsi τότε μπορεί ακόμα και μια μικρή αύξηση του κίνητρου Χ+1 να τους κάνει όλους να αγοράζουν Pepsi. Όμως τελικά η διαφήμηση προσέθεσε μια σχεδόν αμελητέα ποσότητα κίνητρου η οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να λεχθεί ότι είναι η αιτία που οι Ολυμπιακοί αγοράζουν Pepsi. Αγοράζουν Pepsi γιατί έχουν κίνητρο X=100 να αγοράσουν ένα soft drink, η διαφήμηση τους κινητοποιεί μόνο ελάχιστα παραπάνω.
Έτσι, οι διαφημήσεις για τα κινητά δεν κάνουν κατ’ανάγκην τον κόσμο να αγοράσει κινητό όταν δεν το θέλει αλλά σίγουρα επηρεάζουν την επιλογή κινητού όταν απουσιάζουν άλλοι σοβαρότεροι λόγοι.
Μπραβο ρε κουκ και δεν ηξερα πως να το εκφρασω!
Εγώ θα επιμείνω ότι η πώληση δεν μπορεί να είναι, στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, διαφημιστικός στόχος. Αυτό οφείλεται σε τρεις βασικούς λόγους.
Πρώτον, η διαφήμιση είναι ένας μόνο από τους πάρα πολλούς παράγοντες (π.χ. τιμή, διανομή, προϊόν, ανταγωνισμός, οικονομικές συνθήκες, αλλαγή των προτιμήσεων των καταναλωτών) που επηρεάζουν τις πωλήσεις. Η διαφήμιση μπορεί να κάνει γνωστό και να προκαλέσει το ενδιαφέρον για το brand αλλά δεν μπορεί να «αναγκάσει» τους καταναλωτές να το αγοράσουν ιδίως όταν, λ.χ., δεν υποστηρίζεται από επαρκή διανομή, είναι ακριβότερο από τα ανταγωνιστικά brands ή δεν υποστηρίζεται σωστά από τους πωλητές.
Κλασικό παράδειγμα αποτελεί η Nissan USA με το μοντέλο της Infiniti. Πολλοί σχολιαστές είχαν πει, όταν είχε λανσαριστεί το μοντέλο αυτό στις ΗΠΑ, ότι η διαφημιστική εκστρατεία απέτυχε διότι δεν είχε πωληθεί ικανοποιητικός αριθμός αυτοκινήτων τους πρώτους μήνες. Στην πραγματικότητα όμως, όπως έδειξε η έρευνα που έγινε αργότερα, η εκστρατεία είχε καταφέρει να κάνει ουκ ολίγους καταναλωτές να ζητήσουν το αντίστοιχο προσπέκτους και πολλοί είχαν επισκεφθεί τους dealers. Ήταν κατά την επίσκεψή τους στους dealers που πολλοί καταναλωτές αποφάσισαν να μην αγοράσουν το αυτοκίνητο. Γι’ αυτό όμως δεν μπορεί να κατηγορηθεί η διαφήμιση.
Δεύτερον, η συνεισφορά τής διαφήμισης στις πωλήσεις είναι εξαιρετικά δύσκολο να απομονωθεί και πραγματώνεται συνήθως σε βάθος χρόνου (carryover effect). Ο μόνος επιστημονικά ορθός τρόπος για να εξακριβωθεί εάν η τυχόν αύξηση στις πωλήσεις οφείλεται και σε ποιο βαθμό στη διαφήμιση είναι μέσω της χρήσης οικονομετρικών μελετών –πράγμα χρονοβόρο, κοστοβόρο και πολύπλοκο. Η διαφημιστική εταιρεία που θα ισχυριστεί, χωρίς να το αποδεικνύει επιστημονικά, ότι η ενδεχόμενη αύξηση των πωλήσεων του πελάτη της οφείλεται σε αυτήν πρέπει να είναι έτοιμη να παραδεχτεί και το αντίθετο: ότι οι πωλήσεις δεν αυξήθηκαν διότι η διαφήμισή της ήταν «κακή»!
Επίσης, η διαφήμιση μπορεί να δημιουργήσει ενημερότητα, ενδιαφέρον ή θετική στάση απέναντι στο brand, αλλά δεν θα υπάρξει πώληση έως ότου ο καταναλωτής εισέλθει στην συγκεκριμένη αγορά. Για παράδειγμα, εάν ο Χ καταναλωτής δεν ενδιαφέρεται τώρα να αγοράσει καινούργιο αυτοκίνητο αυτό δεν σημαίνει ότι δεν προσλαμβάνει στο μυαλό του τις διαφημίσεις για αυτοκίνητα. Όταν μελλοντικά αποφασίσει να αγοράσει αυτοκίνητο τότε οι διαφημίσεις που βλέπει σήμερα θα είναι ένας σημαντικός παράγοντας σχετικά με τη μάρκα που θα επιλέξει και αυτό διότι θα έχει λίγο-πολύ ήδη κατηγοριοποιήσει τις διάφορες μάρκες σχετικά με την ποιότητά τους, την τιμή τους, θα έχει δημιουργήσει «αντιπάθειες» και «συμπάθειες» σχετικά με τις διάφορες μάρκες κ.λπ.
Τρίτον, ο «διαφημιστικός» στόχος των πωλήσεων δεν προσφέρει κατεύθυνση στα στελέχη της διαφημιστικής εταιρείας που είναι επιφορτισμένα με τον σχεδιασμό και τη δημιουργία της διαφημιστικής εκστρατείας. Πώς μπορεί να μεταφράσει ο creative και όλοι όσοι συμμετέχουν στην ενέργεια τον στόχο «αύξηση των πωλήσεων» σε πρακτικές κατευθύνσεις;
Υπάρχουν, βέβαια, περιπτώσεις που η πώληση μπορεί να αποτελέσει το κριτήριο επιτυχίας της διαφήμισης. Για παράδειγμα, οι ενέργειες direct response advertising, sales promotion advertising και πολλές B2B advertising και retail advertising ενέργειες μπορούν να κριθούν βάσει των πωλήσεων. Επιπλέον, το ίδιο ισχύει και σε περιπτώσεις όπου η διαφήμιση διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στο πρόγραμμα μάρκετινγκ ενώ άλλοι παράγοντες είναι λίγο-πολύ σταθεροί όπως είναι, λόγου χάρη, η αγορά των FMCG όπου οι αγορές είναι συνήθως ώριμες, τα κανάλια διανομής δεδομένα, οι τιμές σχετικά σταθερές και τα προϊόντα παρόμοιας ποιότητας.
Η φράση “ξέρω ότι τα μισά λεφτά που ξοδεύω στη διαφήμιση πάνε χαμένα, αλλά δεν ξέρω ποιο μισό”, που αποδίδεται στον J. Wanamaker, ισχύει ακόμη!
Προφανέστατα, όλα αυτά τα επαχθή καπιταλιστικά κόλπα είναι μέρος ενός γενικότερου ιμπεριαλιστικού σχεδίου των παγκοσμιοποιημένων κέντρων, που έχουν ως απόλυτη προτεραιότητα, να στρέψουν τον ενάρετο σοσιαλιστή λαό μας, σε καπιταλιστικές ατραπούς και πρακτικές που εντάσσονται σε ένα γενικότερο πλάνο φθοράς των απαράμμιλλων αξιών μας, με κεντρικό μοχλό τα καταναλωτικά τρικ που πασχίζουν να μας καταστήσουν άβουλους υπηρέτες του ξένου και ντόπιου μονοπωλιακού κεφαλαίου, αποσπώντας την προσοχή των μπροστάρηδων εργαζομένων απο το πραγματικό προβλήματα που είναι η ανάλγητη και λυσσαλέα επίθεση που δέχεται το λαϊκό κίνημα και τα μπροστάρια του, τα ηρωϊκά στελέχη της ΚΝΕ (γεια σου Μαίρη), και του ΚΚΕ (γεια σου Μπάμπη), στον αγώνα τού κόμματος και της νεολαίας του, για εθνική ανεξαρτησία, λαϊκή κυριαρχία με πίστη στον μαρξισμό/λενινισμό, αφοσίωση και συνέπεια στους αγώνες τής εργατιάς και προσήλωση στην υπόθεση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού…!!! Οχι στα τρικ τής πλουτοκρατίας, όχι στην παγκόσμια αντικομμουνιστική υστερία, ζήτω ο μαρξισμός λενινισμός, ζήτω το τιμημένο ΚΚΕ, ναχαμε και καμια γκόμενα να “λέει”, έτσι όπως στις αστικές διαφημίσεις, έστω με ξυρισμένες μασχάλες, ζήτω το ταγάρι, το κοτλέ και το κρεπαριστό μποτίνι (1α μεταπολιτευτικά διαφημιστικά σλόγκαν τής ΚΝΕ).
Κάτω οι διαφημίσεις, κάτω η ιμπεριαλιστική έκσταση τής πλουτοκρατίας, κάτω τα απατηλά τριπάκια τού καπιταλισμού, ζήτω η τίμια Μαρξιστική/Λενινιστική ηθική, ζήτω το σοσιαλιστικό μεγαλείο που κατέκλυσε τον παγκόσμιο καπιταλισμό μετά την περεστρόϊκα, ζήτω το τελευταίο προπύργιο υπαρκτού σοσιαλπιταλισμού τού πλανήτη, ζήτω η ΕΛΛΑΣ…!!!
Στο φινάλε, η διαφήμιση είναι πεταμένα λεφτά. Εμείς δηλαδή πώς καταφέραμε και κάθε φορά που ακούγεται σε κάποια απ’ τις επίσημες ευρωπαϊκές γλώσσες η λέξη “ΛΑΜΟΓΙΟ”, όλα τα κεφάλια στρέφονται προς τα ‘δω? Κάναμε καμιά διαφήμιση? Οχι, μόνο πίστη στα “ιδανικά” και τις “αρετές” τής φυλής χρειάζεται, η διαφήμιση είναι πεταμένα λεφτά, είναι καπιταλιστικό κόλπο για να δουλεύουν τα γρανάζια τής πλουτοκρατίας… Δεν πάτε σε κανένα φεστιβάλ ΟΝΝΕΔ-ΟΔΗΓΗΤΗ, εγώ θα σας τα μάθω όλα αυτά?
Το όλο άρθρο Νίκο είναι πολύ ενδιαφέρον, αν και δεν είδα την εν λόγω εκπομπή, και σε γενικές γραμμές συμφωνώ. Τώρα εάν το πρόσωπο της εν λόγω δηκιγόρος δεν ήταν φωτισμένο ήταν απόλυτα κατανοητό και δεν θέλει και μεγάλη ανάλυση (εσύ δηλαδή θα πήγαινες να τη προσλάβεις για μια υπόθεσή σου μετά από αυτό?????). Για μένα το μεγαλύτερο πρόβλημα με τις πιστωτικές κάρτες στην Ελλάδα είναι το γεγονός ότι βομβαρδίζεσαι καθημερινά τόσο τηλεφωνικά (και σε αυτό δεν υπαρχει νομοθεσία που να σε προστατεύει στην Ελλάδα όπως σε άλλες χώρες, π.χ. Αγγλία) όσο και ταχυδρομικά (κάρτες προ-εγγριμένες με μεγάλα όρια είναι σχεδόν καθημερινό φαινόμενο). Το κακό έχει παραγίνει και σε μια χώρα που ο νεοπλουτισμός είναι το Α και Ω τότε αρχίζουν τα προβλήματα. Μακάρι να έρθει νομοθετικά και η δυνατότητα που υπάρχει σε άλλα κράτη για ατομική χρεοκοπεία, στην οποία όλο το χρέος σου παραγράφεται και μένουν οι τράπεζες με…τα χαρτιά στο χέρι. Τότε μάλιστα θα αρχίσουν οι τράπεζες να φέρονται λιγότερο αλόγιστα!!!
O SG ανέφερε σε σχόλιά του ότι είναι εν γένει κακό να υπάρχει καταναλωτική παιδεία μέσα στο σχολίο προτάσσοντας το επιχείρημα ότι μόνο ο γονέας μπορεί να διδάξει στο παιδί του τι να αγοράζει και τι όχι. Δυστυχώς έτσι αποδεικνύει ότι ο Έλληνας είναι πολλές φορές παντωγνώστης επί παντώς επιστητού και νομίζει ότι κάθε άλλη βοήθεια είναι περιττή (κάτι που και ο ίδιος έχει συχνά επισημάνει σε άλλα posts. Κι όμως, το σχολείο ως φορέας εκπαίδευσης και κυρίως παιδείας είναι υποχρεωμένο να μαθαίνει στο παιδί αυτά που οι γονείς ίσως δεν μπορούν να του μάθουν σύμφωνα με τις εξελλίξεις της εποχής. Είναι λάθος η λέξη αμαρτία που χρησιμοποιείθηκε διότι η καταναλωτική εκπαίδευση δεν έχει τέτοιο σκοπό, δε διαχωρίζει τα αγαθά σε… αμαρτωλά και μη!
Πέραν τούτου, σύμφωνα με τον Maslow οι ανάγκες δεν είναι μόνο φαγητό και στέγη όπως αναφέρεται στο post, αυτές είναι μόνο στην κορυφή της πυραμίδας όπως κατατάσει τις ανάγκες! Η τέχνη είναι και αυτή μια ανάγκη, η διασκέδαση επίσης. Η ουσιαστική διαφοροποίηση ανάγκης και επιθυμίας είναι ότι η επιθυμία πολλές φορές είναι εξωγενής και δεν καλύπτει πλήρως την ανάγκη αν δεν προκαλείται από ώριμη σκέψη που η καταναλωτική παιδεία δίνει. Κλασσικό παράδειγμα η συμπεριφορά των νεόπλουτων Ελλήνων της δεκαετίας του 80 που φυσικά στερούνταν καταναλωτικής παιδείας.
turqoise_noir, στον βαθμό που η καταναλωτική παιδία συνοψίζεται στην εκμάθηση των υποχρεώσεων, δικαιωμάτων, νόμων και επίσης των τεχνικών λεπτομερειών που αφορούν τον καταναλωτή τότε συμφωνώ ότι μπορεί και πρέπει να γίνεται στο σχολείο. Θα έπρεπε για παράδειγμα στο μάθημα της οικιακής οικονομίας να μαθαίνεται στα παιδιά η σημασία των συμβόλων στις ετικέτες των ρούχων ή πως να διαβάζουν ένα συμβόλαιο. Όμως διαφωνώ κάθετα αν θεωρείς ότι στην καταναλωτική παιδία πρέπει να συμπεριλαμβάνονται και ηθικές κρίσεις περί του τι πρέπει να έχει ανάγκη κάποιος και τι όχι. Π.χ. παρόλο που συμφωνώ ότι για έναν μύωπα τα γυαλιά οράσεως είναι πιο σημαντικά από τα γυαλιά ηλίου το θεωρώ εντελώς λάθος να θεωρείται αρμοδιότητα του κράτους να μαθαίνει τέτοια πράγματα στα παιδιά. Ο λόγος που είναι λάθος είναι ότι το κράτος δεν πρέπει να προβαίνει μονομερώς σε τέτοιες υποκειμενικές αξιολογήσεις για λογαριασμό των πολιτών, πόσο μάλλον να προσπαθεί να τις εγκαταστήσει στα μυαλά των παιδιών χωρίς την συγκατάθεση των κηδεμόνων τους. Το κράτος μπορεί να προβαίνει σε τέτοιες αξιολογήσεις μόνο στον βαθμό που αντιπροσωπεύουν την δημοκρατική βουλή του λαού και μόνο στον βαθμό που δεν παραβιάζει την ελευθερία των ατόμων (εν προκειμένω την ελευθερία ενός γονέα να μην υποβάλλονται τα παιδιά του σε πλύση εγκεφάλου).
ο κουκ με καλυψε και παλι.
Εχω ξεκαθαρισει οτι δεν ειμαι εναντιος στην καταναλωτικη παιδεια, ισα ισα φωναζω οτι οι Ελληνες πρεπει να κοιταζουν περισσοτερο τι αγοραζουν, πρεπει να απαιτουν αναγραφη της τιμης των προϊοντων σε μπαρ και εστιατορια κτλ
Ειμαι ομως σιγουρα εναντιος στο ενας αδιαφορος, παραπληροφορημενος, κακοπληρωμενος, κακοδιαβασμενος δημοσιος υπαλληλος να διδασκει στο παιδι μου θεματα γουστου. Αν αρεσουν στον γιο μου τα ροζ μπικινι των 600 ευρω, καλα κανει και τα αγοραζει. Αν προτιμαει να μενει σε μια τρωγλη αλλα να εχει ηχοσυστημα των 10.000 ευρω, γουστο του καπελο του (κακο γουστο ισως, αλλα γουστο).
Τα δημοσια σχολεια, ειδικα στην υποχρεωτικη εκπαιδευση (μιλαμε για παιδακια ετσι!) δεν εχουν καμμια δουλεια να διδασκουν ποιες αναγκες ειναι βασικες για τα παιδια μας και ποιες οχι. Ειναι θεμα γουστου, θεμα προσωπικης ηθικης και δεν εχει κανεις το δικαιωμα να μας επιβαλει την γνωμη του.
O SG ανέφερε ότι: ‘Τα δημοσια σχολεια, ειδικα στην υποχρεωτικη εκπαιδευση (μιλαμε για παιδακια ετσι!) δεν εχουν καμμια δουλεια να διδασκουν ποιες αναγκες ειναι βασικες για τα παιδια μας και ποιες οχι. Ειναι θεμα γουστου, θεμα προσωπικης ηθικης και δεν εχει κανεις το δικαιωμα να μας επιβαλει την γνωμη του‘.
Το γούστο και εν γένει η κρίση επί όλων των θεμάτων που αφορούν την κάλυψη αναγκών είναι κάτι που το παιδί δεν έχει έμφυτο αλλά καλλιεργείται με την πάροδο των χρόνων και φυσικά με την κατάλληλη καταναλωτική παιδεία. Το σχολείο έχει την υποχρέωση να συνδράμει στη προσπάθεια του γονέα να δωθεί στο παιδί του καταναλωτική αγωγή, εφόδιο απαραίτητο στην ενήλικη ζωή του αν και δυστυχώς δυσεύρετο σήμερα, δίνοντας στο παιδί κάποια μηνύματα που πολύ πιθανών και ο γονέας θέλει να περάσει αλλά δεν ξέρει τον τρόπο. Ένα παρόμοιο παράδειγμα είναι ότι π.χ. πολλοί γονείς μαθαίνουν στα παιδιά τους γραφή κ ανάγνωση πριν το σχολείο τα διδάξει. Αυτό δε σημαίνει όμως ότι το σχολείο δε πρέπει να διδάξει γραφή κ ανάγνωση επειδή μερικοί γονείς προνόησαν να διδάξουν τα παιδιά τους πρώτοι! Το σχολείο λοιπόν δρα επικουρικά στο έργο του γονέα, όχι με τη λογική της αντικατάστασής του. Δεν είναι τυχαίο ότι τα παιδιά των χωρών που έχουν καταναλωτική παιδεία μεγαλώνοντας γίνονται πολύ πιο υπέύθηνοι και ορθολογικοί καταναλωτές. Έτσι, αν ο γιος σας επιλέξει το μπικίνι των 600 Ε (έξυπνο παράδειγμα παρεμπιπτόντως) η επιλογή του αυτή πρέπει να είναι προϊόν κατά το δυνατόν ώριμης σκέψης και όχι λόγω της επιτυχημένης διαφημιστικής εκστρατείας της κατασκευάστριας εταιρίας.
Ο κ. Κουκόπουλος ανέφερε ότι: ‘ λόγος που είναι λάθος είναι ότι το κράτος δεν πρέπει να προβαίνει μονομερώς σε τέτοιες υποκειμενικές αξιολογήσεις για λογαριασμό των πολιτών, πόσο μάλλον να προσπαθεί να τις εγκαταστήσει στα μυαλά των παιδιών χωρίς την συγκατάθεση των κηδεμόνων τους. Το κράτος μπορεί να προβαίνει σε τέτοιες αξιολογήσεις μόνο στον βαθμό που αντιπροσωπεύουν την δημοκρατική βουλή του λαού και μόνο στον βαθμό που δεν παραβιάζει την ελευθερία των ατόμων (εν προκειμένω την ελευθερία ενός γονέα να μην υποβάλλονται τα παιδιά του σε πλύση εγκεφάλου). ‘
Στην προκειμένη περίπτωση δεν υπάρχει στοιχείο καταναγκασμού διότι ο τελικός κριτής είναι το ίδιο το παιδί που θα κληθεί να επιλέξει αν τα όσα διδάχθηκε θα αποτελέσουν παράγοντα σε μια μελλοντική αγορά ή όχι. Το ίδιο άλλωστε ισχύει και με όλες τις γνώσεις που το σχολείο παρέχει: ο πολίτης επιλέγει αν θα τις αξιοποιήσει ή όχι και πότε.
turqoise, όταν λες ότι το σχολείο έχει την υποχρέωση να συνδράμει στην προσπάθεια του γονέα υποθέτεις ότι ο γονέας και το σχολείο θα έχουν τις ίδιες απόψεις περί του τι είναι “σωστή καταναλωτική παιδία”; Γιατί εγώ δεν το θεωρώ αυτό εύλογο. Για την ακρίβεια μπορεί μια πλούσια μάνα να θέλει να κακομάθει το παιδί της, τι είδους συνδρομή θα ήταν αν το κράτος έκανε πλύση εγκεφάλου στο παιδί υπέρ ενός άλλου είδους ζωής; Το δικαίωμα (και η υποχρέωση) των γονιών να μεταλαμπαδεύουν την προσωπική τους ηθική στα παιδιά τους είναι δεδομένο. Όπως είναι απαράδεκτο που η χριστιανική θρησκεία διδάσκεται αποκλειστικά και χωρίς επιλογή στα δημόσια σχολεία, έτσι θα ήταν απαράδεκτο τα δημόσια σχολεία να διδάσκουν πως πρέπει ο καθένας μας να ιεραρχεί τις ανάγκες του.
Επίσης, αν ο γιός του SG διαλέξει το μπικίνι των 600ΕUR δεν υποχρεούται να πάρει αυτή την επιλογή ως προϊόν “ώριμης σκέψης” αλλά μπορεί να την πάρει για τους όποιους δικούς του λόγους, συμπεριλαμβανομένου και γιατί γουστάρει την Γωγώ Μαστροκώστα που το διαφήμιζε. Ακριβώς δηλαδή όπως εγώ δεν υποχρεούμαι όταν βγαίνω το βράδυ να δικαιολογώ πόσες μπύρες θα πιώ βάση κάποιας “ώριμης σκέψης”, αρνούμαι λοιπόν ότι πρέπει το σχολείο να λέει στο παιδί μου ότι το να πίνεις πολλές μπύρες είναι “ανώριμο”. Σε ζητήματα προσωπικής επιλογής το σχολείο μπορεί απλά να εκθέτει τα γεγονότα με έναν σχεδόν δημοσιογραφικό τρόπο. Όπως ακριβώς θα έπρεπε να κάνει και με την θρησκεία δηλαδή αλλά δεν κάνει.
Επίσης, υπάρχει στοιχείο καταναγκασμού στα σχολεία, ακόμη και στις μεγάλες τάξεις αφού σπαταλάται με το ζόρι ο χρόνος των μαθητών σε ανούσιες ηθικολογίες. Με το σκεπτικό σου ότι είναι ευθύνη του παιδιού να επιλέξει να ενστερνιστεί ή όχι τα όσα διδάχθηκε θα μπορούσαμε κάλλιστα να αιτιολογήσουμε και την διδασκαλία της Βιβλικής Γένεσης στο μάθημα της Βιολογίας γιατί στο κάτω-κάτω ο μαθητής διαλέγει. Αλλά εν πάση περίπτωση, εγώ θα δεχόμουν την διδασκαλία όσων λες αρκεί κάθε αξιολόγηση αναγκών να προλογιζόταν με την προειδοποίηση ότι “αποτελεί μονάχα μια από τις πολλές θεωρίες για το πως πρέπει να αξιολογούνται οι ανάγκες” 😛
καλη ιδεα 🙂
η αληθεια ειναι οτι ο σχολικος χρονος ειναι εξαιρετικα πιεσμενος και καλο θα ειναι οι μαθητες, των οποιων η ελευθερια παραβιαζεται και μονο με την υποχρεωση να καθονται τοσες ωρες την ημερα σε μια αιθουσα, τουλαχιστον να διδασκονται μονο πραγματα που ειναι επιστημονικα αποδεδειγμενα ή κοινα αποδεκτα. Το γουστο δεν κανει να διδασκεται στα σχολεια, και οπως εχουμε πει τοσες φορες, η αξιολογηση των αναγκων ειναι θεμα γουστου
@talos: Ασκήσεις καταναλωτικής… “αφύπνισης” σαν αυτή στην οποία παρέπεμψες νομίζω ότι συμπεριλαμβάνονταν στο μάθημα που λέω. Άλλο αφύπνιση και άλλο καθοδήγηση βεβαίως.
@turquoise_noir: Λες ότι το σχολείο έχει την υποχρέωση να περνάει “μηνύματα” στο παιδί. Διαφωνώ όπως και ο κουκ. Άλλο πράγμα η καλλιέργεια κρίσης, άλλο η παροχή γνώσεων και άλλο η καθοδήγηση. Συνιστώ το βιβλίο “Περιβαλλοντική Εκπαίδευση και Αγωγή” (Ν. Ράπτης, Εκδ. Τυπωθήτω, 2000).
Προς SG και Κ.Κουκόπουλο: Η καταναλωτική παιδεία δεν είναι πλύση εγκεφάλου και διαχωρισμός των αγαθών σε αμαρτωλά και άγια αλλά πόρισμα επιστημονικών μεθόδων και πορισμάτων της ψυχολογίας και άλλων επιστημών. Οι γονείς θα ήθελαν ένα σχολίο που να συνδράμει στην καταναλωτική αγωγή των παιδιών τους, διότι ανκαι σίγουρα υπάρχουν πολλοί που σκόπιμα ανατρέφουν κακομαθημένα παιδιά, οι περισσότεροι θέλουν να αναθρέψουν καταναλωτές ενημερωμένους. Το σχολείο λποπόν, δεν θα πείσει θεωρητικολογόντας το μαθητή ότι η κατανάλωση πολλών μπυρών είναι “κακό” και “αμαρτωλό” και τέλος, αλλά να δείξει τι συμβαίνει από την κατανάλωση αλκοόλ και τι θα μπορούσε να κάνει κανείς με τα ίδια χρήματα αν τα ξόδευε σε άλλες ανάγκες. Αν δεν τα καταφέρνουν ορισμένοι δε σημαίνει πως δεν το ήθελαν αλλά ότι δεν το κατάφεραν διότι δεν ήξεραν το πως. Η πυραμίδα των αναγκών του αμερικάνου ψυχολόγου Α. Maslow είναι επιστημονικώς και κοινώς αποδεκτή. Σύμφωνα μ αυτή το μπικίνι των 600 Ε είναι στην κατηγορία aesthetic needs που για να ικανοποιηθεί πρέπει να έχουν ικανοποιηθεί όλες οι παρακάτω κατηγορίες. βλ. http://chiron.valdosta.edu/whuitt/col/regsys/maslow.html και http://www.itiadventure.com/Maslow.jpg)
Προς Ν. Μαντζαρη: Το σχολείο δεν θα κάνει πλύση εγκεφάλου στο παιδί όταν αναφέρεται στο να “περνάει μηνύματα” αλλά να το διαφωτίζει σε θέματα που το απασχολούν (όπως και το γονέα άλλωστε) καθημερινά και θα του χρησιμεύουν για όλη του τη ζωή.