Ο György Lukács στο σημαντικό του βιβλίο «Ιστορία και Ταξική Συνείδηση» καταπιάνεται με της αντιφάσεις της Αστικοφιλελεύθερης Κοινωνίας, ανάγοντας αυτές στα φιλοσοφικά της θεμέλια. Και τούτα είναι ο εγγενής της «νομιναλισμός» είτε Καντιανός (Apriori-κος) είτε Εμπειριστικός, η αποδοχή δηλαδή του χωρισμού Ιδέας και Ύλης από ένα hiatum irrationalis, —ανορθόλογο χάσμα, το οποίο δεν μπορεί να είναι παρά η Φύσις και η Τέχνη. Τουναντίον, η Εγελιανή και κατ’ επέκτασιν Μαρξιστική Διαλεκτική που υιοθέτει ο Lukács, ενώνει Ιδέα και Ύλη κατά τρόπο απόλυτο διαμέσου ενός «Γίγνεσθαι» που για τον ίδιο αποτελεί η μαρξιστική Πράξις, η Επανάσταση του Προλεταριάτου. Πράγματι, η τροπικότητα (modalitas) του Φιλελευθερισμού ανάγεται στις ρίζες της νεότερης φιλοσοφίας που βρίσκονται στην «Ονοματοκρατία» (Nominalism) του William of Ockham, η οποία και εγκαινιάζει την χειραφέτηση του κόσμου των γεγονότων —καθέέκαστον ὄντων— από τον κόσμο των ιδεών —καθόλου— δηλαδή τη Μεταφυσική, ή πιο απλά, του Ανθρώπου από την Θεία Πρόνοια. Με αυτή την πρωταρχική διασαφήνιση θα μπορέσουμε να δούμε πως οι αντιφιλελεύθερες κριτικές, «συντηρητικές» ή «προοδευτικές», που αναπτύσσονται τον 19ο αι. και λαμβάνουν απτή μορφή τον 20ο, είναι προϊόντα αυτού ακριβώς του ανορθόλογου χάσματος καθώς δείχνουν να μη βολεύονται μέσα σε αυτό.

Ας υποθέσουμε πως κάποιος τυπώνει ένα πλαστό χαρτονόμισμα των €500, το οποίο ρίχνει σε κυκλοφορία αγοράζοντας κάποιο αγαθό. Όντας πλαστό, δεν αποτελεί αντάλλαγμα σε κάποια εργασία του. Ο ίδιος ο πλαστογράφος, δεν αισθάνεται καμία τύψη, τουναντίον, αισθάνεται πως η πράξη του ωφελεί το κοινωνικό σύνολο, αφού, όπως λένε οι οικονομολόγοι, «μετά το Keynes, είναι καλό για την οικονομία να ρίχνεται χρήμα στην αγορά για να κινείται». Ωστόσο, ο πλαστογράφος τιμωρείται από το Νόμο. Σε παλαιότερους καιρούς μάλιστα, θα τιμωρούταν με θάνατο. Ας δούμε τώρα μια τράπεζα που κυκλοφορεί μια πιστωτική κάρτα, η οποία είτε δίδεται στον καταναλωτή από ένα συγκεκριμένο εμπορικό κατάστημα για να διευκολύνει τις αγορές του, είτε από την ίδια την τράπεζα με «bonus» αγορών από συγκεκριμένα εμπορικά καταστήματα. Η κάρτα μάλιστα αποτρέπει τον καταναλωτή από το να τράβα χρήματα από ATM με την χρέωση μεγαλύτερου επιτοκίου. Έτσι ο καταναλωτής χρησιμοποίει την κάρτα που τόσο γενναιόδωρα του δωρίσθηκε. Πλέον ο καταστηματάρχης είναι σίγουρος πως δεν θα λάβει πλαστό χαρτονόμισμα. Αγοράζει λοιπόν ο καταναλωτής από τα συμβεβλημένα μαγαζιά αγαθά, αξίας, ας πούμε, πάλι €500. Διαμέσου της κάρτας μεταφέρονται τα €500 από τον λογαριασμό που έχει ανοίξει επί πιστώσει η τράπεζα για τον καταναλωτή, στο λογαριασμό που διατηρεί στην τράπεζα το κατάστημα. Η τράπεζα καταγράφει τις παραπάνω ενέργειες στα λογιστικά της βιβλία. Αν παρατηρήσουμε προσεχτικά, η τράπεζα δεν έχει κυκλοφορήσει χρήμα, δηλαδή αυτό που έχει από τις καταθέσεις των πελατών της και το οποίο αντιπροσωπεύει πραγματικά κέρδη που αποταμιεύει ο κάθε καταθέτης. Η τράπεζα με την πιστωτική κάρτα, κυκλοφορεί χρήμα το οποίο δεν έχει και επιπλέον δύναται να κερδίση τόκο από αυτό.

Αν ζητούσαμε από έναν Αναγεννησιακό Ανθρωπιστή να μας αποδώση τα αίτια της σημερινής Κρίσης θα μας απαντούσε κοφτά, «μα, η έλλειψη Virtù» ή αλλιώς «η κατίσχυση της Τύχης». Η Αναγεννησιακή διανόηση είχε κατορθώσει να τυποποιήση σε ένα εννοιολογικό δίπολο την ουσία της ανθρώπινης δράσης. Τι ονομάζουμε όμως Virtù ή Virtus; Εκείνο που αντιτίθεται στη θεά Fortuna. Εκείνο που στην έλλειψή του οδηγούνται σε παρακμή οικογένειες, ηγεμονίες και πολιτισμοί. Εκείνο στο οποίο σκοπεύει η Τέχνη και η ανθρώπινη Διάνοια. Εκτεταμένη ανάλυση της έννοιας της Virtù δίδουν δυο σύγχρονοι μελετητές του Niccolò Machiavelli, o Quentin Skinner και ο J.G.A. Pocock. Το διάβασμα του έργου του δευτέρου «The Machiavellian Moment. Florentine Political Thought & the Atlantic Republican Tradition» (Princeton, 1975) μπορεί να μας δώσει να καταλάβουμε πώς τα δυο χαρακτηριστικά των «Νεότερων Χρόνων», η Αστικοδημοκρατική Πολιτεία και ο Καπιταλισμός, εγκολπώνονται αυτό το δίπολο κάνοντας τον χρονικό ορίζοντα να παρουσιάζεται περισσότερο σπειροειδής παρά γραμμικός. Επίσης μας δείχνει πώς στην Βρετανία των αρχών του 18ου αι. μια παρόμοια κρίση με τη σημερινή δημιούργησε την πρώτη φιλελεύθερη συνείδηση.