10 ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ: 5,5 Η ΑΘΗΝΑ ΚΑΤΑΣΤΡΑΦΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΑΡΟΧΗ
Ιούν 2nd, 2007 | Σωτηρης Γεωργανας| Κατηγορία: 10 Νεοελληνικοί μύθοι, Ελλάδα |
Email This Post
|
Print This Post
|
του Σωτήρη Γεωργανά
Αυτο το κειμενο ερχεται να συμπληρωσει τον 5ο μυθο που προσπαθει να καταρριψει την αποψη οτι τα μεγαλα κτιρια κατεστρεψαν την Αθηνα. Μια εκδοση του μυθου λεει οτι ο θεσμος της αντιπαροχης φταιει για την κακη οικοδομικη κατασταση της Αθηνας σημερα. Γιατι με αυτον πολυ μεγαλο κομματι της Αθηνας χτιστηκε πολυ γρηγορα με αποτελεσμα να ανεβει καταστροφικα το υψος των κτιριων στην πολη και συνακολουθα η πληθυσμιακη πυκνοτητα.
Ο μυθος μπορει να αναλυθει σε καμποσα μερη, και σχεδον ολα τα μερη ειναι λανθασμενα.
α) η μαζικη ανοικοδομηση ειναι κακη για μια πολη
ΛΑΘΟΣ. Τις δεκαετιες της αντιπαροχης η Ελλαδα γνωρισε μια οικονομικη αναπτυξη ανευ προηγουμενου. Ο κατασκευαστικος κλαδος προσεφερε μεγαλο μερος απο αυτην την ανοδο, προσεφερε θεσεις εργασιας, σπιτια για πολυ κοσμο και σημαντικα κερδη. Αλλα και σε αλλες χωρες και εποχες, η ταχεια ανοδος του ΑΕΠ ερχεται χερι χερι με την ταχεια ανοικοδομηση. Παραδειγμα ειναι ας πουμε το Μανχαταν κατα τις αρχες του 20ου αιωνα. Ή οι ισπανικες πολεις οπως η Μαδριτη και η Βαρκελωνη απο το 1960 εως και σημερα. Ή οι κινεζικες πολεις (Σανγκαη, Πεκινο) απο το 1980 και για πολυ καιρο ακομα. Σε αυτες τις πολεις χτιστηκαν πολυ γρηγορα περισσοτερες και μεγαλυτερες οικοδομες απο οτι στην Αθηνα. Ομως οι πολεις δεν καταστραφηκαν, ισα ισα δυναμωσαν και εγιναν δυνατα κεντρα παγκοσμιας ακτινοβολιας. Το προβλημα της Αθηνας δεν ηταν η ανοικοδομηση, ηταν η ανοικοδομηση με λαθος προδιαγραφες και χωρις υποδομες.
β) η μαζικη ανοικοδομηση απο ιδιωτες ειναι κακη
Αυτο και αν ειναι ΛΑΘΟΣ. Στα (λιγο πολυ επιτυχημενα) παραδειγματα που ανεφερα πανω, η ανοικοδομηση εγινε απο ιδιωτες. Αντιθετα, εχουμε και παραδειγματα μαζικης δημοσιας ανοικοδομησης. Η λεγομενη κοινωνικη κατοικια στην Αγγλια, Γαλλια ή στις ΗΠΑ και τα σοβιετικα κτιρια της ανατολικης Ευρωπης. Πραγματικα, σχεδον ολα αυτα τα κτιρια σημερα ειναι εστιες εγκληματος, βρωμιας και δυσωδιας. Οι περισσοτερες χωρες προσπαθουν να τα αναμορφωσουν εως και ξεφορτωθουν. Ας πουμε στην ανατολικη Γερμανια υπαρχει πληρες προγραμμα κατεδαφισης ολων των σοβιετικων Plattenbau.
Καποιοι λενε οτι το κερδος ειναι κακο κινητρο για την κατασκευη κτιριων. Αυτο ειναι σιγουρα λαθος. Οταν ενας κατασκευαστης χτιζει με κινητρο το κερδος, τοτε θελει να εχει πελατες, το οποιο σημαινει οτι προσανατολιζεται στην καλυψη των αναγκων των πελατων του. Αντιθετα οι σοβιετικες κατοικιες προσανατολιζονταν στην καλυψη πλασματικων αναγκων ή χειροτερα στην βελτιωση των επισημων στατιστικων! Το προβλημα με τους ιδιωτες κατασκευαστες ειναι οταν εχουν τα λαθος κινητρα (περισσοτερα επι αυτου κατω).
γ) η μαζικη ανοικοδομηση σε υψος ειναι κακη
ΛΑΘΟΣ. Οπως αναλυσαμε και στον κυριως μυθο το υψος δεν ειναι απαραιτητα κακο, ισα ισα εξοικονομει ελευθερους χωρους για πεζοδρομια, δρομους και παρκα.
Η αληθεια ειναι οτι ο θεσμος της αντιπαροχης οπως εφαρμοστηκε, ειχε ενα μοιραιο λαθος:
δ) Οι προϋποθεσεις για χτισιμο επι αντιπαροχης ηταν κακες
ΣΩΣΤΟ. Η αντιπαροχη σαν ιδεα ειναι μαλλον ουδετερη εως καλη. Επιτρεπει σε ιδιοκτητες οικοπεδων να αξιοποιησουν το οικοπεδο τους, ακομα και αν δεν εχουν τα κεφαλαια να χτισουν οι ιδιοι, αναθετοντας το κτισιμο σε καποιον ειδικο. Ο ειδικος αναλαμβανει το ρισκο ολης της οικοδομης και φροντιζει να αποδωσει καποια διαμερισματα μετα το χτισιμο στον ιδιοκτητη. Ομως οπως εφαρμοστηκε στην Ελλαδα η αντιπαροχη, δεν προεβλεψε το βασικο προβλημα των εξωτερικοτητων. Μια πολυκατοικια σε μια γειτονια με μονοκατοικιες προκαλει πολυ σημαντικες εξωτερικοτητες στους γειτονες. Μειωνει την θεα, αυξανει την ηχορυπανση, φερνει περισσοτερα αυτοκινητα και επισκεπτες στην περιοχη μεωνοντας ετσι τους διαθεσιμους ελευθερους χωρους και τους χωρους σταθμευσης. Μαλιστα ειναι σχεδον σιγουρο, οτι χωρις αλλαγη των οικοδομικων κανονισμων, η μια πολυκατοικια σπρωχνει και τους αλλους γειτονες να χτισουν σε υψος. Αυτο ειναι μια φυσιολογικη διαδικασια στο κεντρο μιας πολης, φτανει να υπαρχουν οι απαραιτητες υποδομες για τους νεους κατοικους. Στην Αθηνα δυστυχως η αντιπαροχη εφαρμοστηκε σχεδον χωρις περιορισμους. Αυτο σημαινε οτι ο καθενας μπορουσε σε ενα μικρο οικοπεδακι να χτισει 6οροφο κτιριο χωρις χωρους σταθμευσης και με τα ιδια μικρα πεζοδρομια και ελευθερους χωρους που ειχε πριν. Αυτο οδηγησε στην σημερινη απαισια εικονα του κεντρου, και οχι η ιδεα της αντιπαροχης αφ εαυτου.
Μαλιστα μια παρενεργεια του μικρου μεγεθους των οικοπεδων, ηταν οτι καθε κτιριο χτιζοταν απο εναν μικροεργολαβο χωρις εξειδικευση και χωρις τους απαραιτητους πορους. Γιατι οι κατασκευες χαρακτηριζονται και αυτες απο οικονομιες κλιμακας: Ενα μεγαλυτερο κτιριο μπορει να στηριξει1 περισσοτερους ειδικευμενους τεχνιτες, αρχιτεκτονες κτλ
Το εγκλημα της αντιπαροχης?
Ενα μεγαλυτερο κτιριο χρειαζεται μια μεγαλυτερη εταιρεια για να το χτισει. Και μια μεγαλυτερη εταιρεια τεινει να ειναι πιο επαγγελματικη, να ενδιαφερεται περισσοτερο για το ονομα της και την φημη της.
Εδω να σημειωσουμε οτι αποτελει ελληνικη πρωτοτυπια σχεδον καθε πολιτης να χτιζει μονος του το “φτωχικο” του. Οπως εξηγησαμε, το μεμονωμενο χτισιμο μικρων κτιριων φερνει τεραστιες εξωτερικοτητες. Οταν οπως γινεται στις περισσοτερες δυτικες χωρες ενας εργολαβος χτιζει μια ολοκληρη γειτονια, αυτες οι εξωτερικοτητες εξαφανιζονται σχεδον! Σκεφτειτε οτι οταν χτιζετε μια πολυκατοικια δεν σκεφτεστε το προβλημα σταθμευσης που προκαλειτε στον γειτονα, δεν σκεφτεστε το φως και την θεα που του κρυβετε κτλ Ενας εργολαβος ομως στον οποιο ανηκει και το απεναντι κτιριο, τα σκεφτεται! Αυξανοντας το υψος του ενος κτιριου ανεβαζει ισως το κερδος του απο αυτο, αλλα μειωνει την αξια του απεναντι κτιριου και ετσι τα συνολικα κερδη του! Γιαυτο κατα κανονα οι περιοχες που χτιζονται συνολικα απο εναν εργολαβο, ισως υποφερουν απο μεγαλη ομοιομορφια, αλλα δεν εχουν σχεδον κανενα απο τα τυπικα προβληματα μιας αθηναϊκης γειτονιας.
Μια απλη προταση
Την στιγμη που εχουν γινει ολα αυτα τα λαθη ηδη, τι μπορουμε να κανουμε για να βελτιωσουμε λιγο την κατασταση? Οι Αθηναιοι που καηκαν στον χυλο, σημερα φυσανε και την γιαουρτη.
Ομορφη πολυκατοικια: οξυμωρο?
Ετσι προσπαθουν να απαγορευσουν καθε νεο κτισιμο κτιριων στο κεντρο της Αθηνας και ει δυνατον εμποδιζουν και το κτισιμο στα προαστια (ακομα και οι υποψηφιοι δημαρχοι ασπαζονται αυτην την μιζερη και συντηρητικη νοοτροπια). Η νοοτροπια αυτη στα μεν προαστια εχει οδηγησει σε μαζικη αυθαιρετη και ανοργανωτη δομηση χωρις προβλεψη για υποδομες και ελευθερους χωρους, στο δε κεντρο εχει οδηγησει στο φαινομενο της γκριζας ασυντηρητης πολυκατοικιας. Λογω του μικρου μεγεθους και του προχειρου της κατασκευης λοιπον, η συντηρηση σε πολλα κτιρια του 60 στο κεντρο της Αθηνας ειναι μια αγνωστη εννοια. Μονο λογω του προγραμματος του Δημου Αθηναιων χαριν Ολυμπιακων αναπλαστηκαν μερικες προσοψεις (με θαυμασια αποτελεσματα). Ειναι καιρος να παμε ενα βημα παραπανω: το ευρυτερο κεντρο της Αθηνας δεν εχει λογο να ειναι νεκρο. Μπορει και πρεπει να αρχισει να αναδομειται. Και ο πιο ευκολος τροπος που σεβεται και τα δικαιωματα των πολιτων ειναι να δωσουμε παλι κινητρα στους πολιτες να γκρεμιζουν παλιες πολυκατοικιες και δημιουργουν νεα, λειτουργικοτερα, ομορφοτερα κτιρια.
Η αλλαγη των κανονισμων δομησης τα τελευταια 20 χρονια προς το αυστηροτερο, καθιστα το γκρεμισμα ενος κτιριου στην αθηνα βαθια αντιοικονομικη κινηση, καθως ο κατασκευαστης θα μπορει να χτισει πολυ λιγοτερο ωφελιμο χωρο απο αυτον που υπαρχει σημερα. Δεν ειναι να απορει κανεις λοιπον που σε σημαντικες κεντρικες περιοχες της Αθηνας δεν εχει γκρεμιστει μεγαλο κτιριο εδω και 30 χρονια! Και αυτο παροο το οτι τα παλια κτιρια φανερα δεν καλυπτουν τις σημερινες ποιοτικες αναγκες (κεντιρκος κλιματισμος, μεγαλοι ανελκυστηρες, μεγαλα παραθυρα κτλ). Δηλαδη αποτρεπουμε να χτιστει ενα νεο κτιριο στην ιδια θεση που θα ειχε σημαντικα μεγαλυτερη αξια ακομα και αν επιανε ακριβως τον ιδιο χωρο! Ειναι νομιζω καιρος να εξορθολογιστουν οι κανονισμοι.
Στοχος μας δεν ειναι η αθηνα να εχει μικρα κτιρια, στοχος ειναι να εχει ομορφα λειτουργικα κτιρια χωρις να πνιγονται οι γειτονες. Αυτο σημαινει για παραδειγμα οτι ενα μεγαλυτερο κτιριο που ομως ειναι ομορφο, αφηνει περισσοτερο χωρο για πεζοδρομιο και εχει καλυτερο ενεργιακο σχεδιασμο ειναι προτιμοτερο απο μια παλια πολυκατοικια. Ο οικοδομικος κανονισμος πρεπει να αφηνει περιθωριο για τετοιες αλλαγες, αντι να επικεντρωνεται στα συνολικα τατραγωνικα και το υψος του κτιριου.
Επισης σαν πιο προχωρημενη ιδεα, πρεπει να επιτρεπεται η αναπλαση ολοκληρων τετραγωνων. Σημερα στις πιο πυκνοκατοικημενες περιοχες υπαρχουν μικρα οικοδομικα τετραγωνα με πολλες ασχημες πολυκατοικιες, και εναν εντελως αχρησιμοποιητο, συνηθως παμβρωμικο, ακαλυπτο χωρο μεταξυ τους. Θα ηταν εντελως λογικο να επιτρεπαμε σε ιδιωτικες εταιρειες να αγορασουν ολο το τετραγωνο και να χτισουν ενα ενιαιο κτιριο με περισσοτερα τετραγωνικα, σε μεγαλυτερο υψος και καλυπτοντας τον ακαλυπτο χωρο αλλα αφηνοντας περισσοτερο χωρο προς την εξωτερικη πλευρα του τετραγωνου, φαρδαινοντας το πεζοδρομιο και ενιοτε φτιαχνοντας και μικρους κηπους. Γιατι το υψος ενος κτιριου δεν ενοχλει απο μονο του, το εκλαμβανομενο (perceived) υψος ενοχλει, δηλαδη το υψος σε συνδυασμο με την εγγυτητα ενος κτιριου στο αλλο ή στον δρομο. Ενας δρομος 2 μετρων με τριοροφα κτιρια ειναι πολυ πιο στενος και ψυχοπλακωτικος απο εναν δρομο 20 μετρων με 7οροφα κτιρια. Ετσι, απομακρυνοντας το κτιριο απο τις ακρες του τετραγωνου μπορουμε να χτισουμε σε μεγαλυτερο υψος χωρις να ενοχλουμε. Για να γινει κατανοητο αυτο, συγκρινετε ενα κτιριο στα Βριλησσια που χωροθετειται στο κεντρο του τετραγωνου και αφηνει ελευθερο χωρο στις ακρες, με ενα τετραγωνο στα Πατησια με κτιρια στις ακρες του τετραγωνου και χωρο στο κεντρο. Ενα προσθετο καλο βεβαια του κτισιματος ενος τετραγωνου απο την αρχη ειναι οτι μπορουν να γινουν πολυ περισσοτερες υπογειες θεσεις σταθμευσης που μαλιστα θα εχουν μονο μια εξοδο στον δρομο, αντι για το σημερινο αστειο θεαμα καθε υπογεια θεση σταθμευσης να κοβει και μια θεση στον δρομο για την εισοδο-εξοδο.
Με αλλαγη των κανονισμων λοιπον, οι δρομοι της πολης θα αρχισουν να αναπνεουν και μια μαζικη εφαρμογη ενος τετοιου συστηματος θα μπορουσε να αλλαξει δραματικα την οψη πολλων υποβαθμισμενων γειτονιων, τοσο απο λειτουργικης και αρχιτεκτονικης αποψεως (ομορφα, νεα κτιρια) οσο απο αποψεως ελευθερων χωρων.
——————————————————————————————
Σημειώσεις:
- Ενας καλος εσωτερικος διακοσμητης ας πουμε ανεβαζει την τιμη καθε διαμερισματος που φτιαχνει ο κατασκευαστης κατα Χ. Ετσι οταν κατασκευαζεται ενα κτιριο με 10 διαμερισματα, ο διακοσμητης προσφερει οφελος 10Χ στον κατασκευαστη. Οταν το κτιριο εχει 100 διαμερισματα, τοτε το οφελος ειναι 100Χ και ετσι μπορει να επιλεξει ο κατασκευαστης εναν καλυτερο διακοσμητη. Οταν αντιθετα το κτιριο ειναι πολυ μικρο και εχει μονο 2 διαμερισματα ο κατασκευαστης δεν εχει κινητρο να προσλαβει κανεναν διακοσμητη. [↩]
Συμφωνώ απόλυτα με όλα τα σημεία του κειμένου! Αυτό που γίνεται σήμερα στην Αθήνα, είναι άθλιο! πχ Εγώ μένω σε μια 6οροφή πολυκατοικία και γύρω γύρω έχω μονοκατοικίες! Είναι καλό για μένα που δεν μου κόβει κανείς τη θέα… Από την άλλη δεν θα ήθελα να μένω στον δίπλα όμως!
Όσο για την ανάπλαση ολόκληρων τετραγώνων… Είναι πολύ προχωρημένη ιδέα και πρέπει κάποια στιγμή να γίνει…
Αν κατάλαβα καλά από το άρθρο το συμπέρασμα είναι ότι η Αθήνα (και η Θεσσαλονίκη!) καταστράφηκε μεν, και δεν φταίει ο θεσμός της αντιπαροχής αυτός καθαυτός, αλλά ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόστηκε – με λάθος προδιαγραφές και χωρίς υποδομές. Για τις υποδομές και την έλλειψη προδιαγραφών (ή κανονισμών) υποθέτω ότι φταίει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και η χούντα που ουσιαστικά θεσμοθέτησαν την αντιπαροχή χωρίς προϋποθέσεις και με μηδενική διορατικότητα για τις ανάγκες του μελλοντικού πολίτη.
Φυσικά, οι ιδιώτες-εργολάβοι πιάσαν τον τράγο από τα κέρατα και εξακολουθούν να το κάνουν. Αυτό που τους ενδιέφερε και τότε και τώρα δεν είναι η ποιότητα ζωής του κοινωνικού συνόλου, αλλά το εφήμερο κέρδος. Όχι μόνον αξιοποίησαν την έλλειψη προδιαγραφών, αλλά και τις στοιχειώδεις που υφίσταντο τις παραβίασαν στο βαθμό που η ελαστικότητα αυτών των πολεοδομικών κανονισμών το επέτρεπε ή, ακόμη, τις παραβίασαν αυθαίρετα – τελεία και παύλα. Μια βόλτα στους δρόμους της Θεσσαλονίκης ή της Αθήνας αρκεί για να καταγράψει κάποιος μυριάδες παραβάσεις στοιχειωδών κανόνων πολεοδομίας και “κακοτεχνίες” με σημείο αναφοράς τους “κανονισμούς” κάποιου Υπουργείου που λαδώνεται κατά κόρον από την ιδιωτική πρωτοβουλία, είτε τον κοινό νού. Κάποιος (ανώνυμος) εργολάβος είχε πεί ότι με 100,000 Ευρώ και στην Ακρόπολη μπορείς να χτίσεις αν θέλεις.
Τώρα να συγχαρώ τον αγαπητό Σωτήρη διότι για άλλη μια φορά επεσήμανε τα αυτονόητα;
Δυστυχώς το οχυρό της νομοθεσίας που διέπει τις κτιριακές κατασκευές στη χώρα μας είναι απαραβίαστο και δεν μπορώ να καταλάβω το λόγο. Πως είναι δυνατό οι ίδιοι οι πολιτικοί μηχανικοί σε φάσεις να μην έχουν αντιληφθεί ότι το ύψος σε ορισμένες περιοχές εκτός κέντρου ή/ και εντός κέντρου με τις προϋποθέσεις που θέτει ο Σωτήρης, είναι προτιμώτερο από την παρούσα αυτιστική κατάσταση όπου όλοι ωσεί φτωχομπινέδες τρέχουν να λαδώσουν για να κλέψουν στο ζύγι και να βγάλουν μπακαλοειδώς ωφέλημα “τετραγωνικά” της πλάκας τη στιγμή που είναι πλέον αποδεδειγμένο ότι η σωστή χρήση του ύψους σε συνδιασμό με την κοινή λογική προσφέρει και απείρως περισσότερα, και ωφελιμότερα τετραγωνικά, και καλύτερες και αισθητικά ανώτερες λύσεις από τη λόγική του “ρετιρέ”, του φωταγωγού”, του “γωνιακού” και του “διαμπερούς” -μην ξεράσω!!!!!
Όλα αυτά ενώ στο matrix της αποκομμένης και ολοκληρωτικά ισοπεδωτικής νεοελληνικής ομηρίας μας προηγούνται οι κραυγές των παραθύρων και το reality show της Πάνιας.
Στο μεταξύ Η Κωνσταντινουπολη μεταμορφώθηκε, Η Πράγα αναπτύσσεται, τα Τίρανα μεταμορφώνονται, Το βελιγράδι και η Βουδαπέστη το ίδιο αλλά εμείς όοοχι, εκεί, το Γαλατικό χωριό της νεοελληνικής πραγματικότητας συνεχίζει να ανθίσταται απέναντι σε φαντασιακούς εχθρούς. Πάλι καλά που εκτός από την Αγ. Παρασκευή οι περισσότεροι δήμοι δεν είπαν όχι στο Μετρό, το φαντάζεστε;
Δυστυχώς, τα πιό παραγωγικά κομμάτια του λαού τρεχουν απλά για τη βιοπάλη και με τα κοινά ασχολούνται κάποιοι συμφεροντολόγοι αρχομανείς και καιροσκόποι μεσήληκες. Διότι δεν είναι αυτοί οι ξεμαλλιασμένοι, ξεδοντιασμένοι και εξαγριωμένοι και εξαχρειωμένοι πενηντάρηδες που ουρλιάζουν στα παράθυρα και στα δημοτικά συμβούλια εκείνοι που συναντώ στο εργασιακό μου περιβάλλον, δεν είναι εκείνα τα παραμορφωμένα από την εμπάθεια του μας-χρωστάει-όλος-ο-κόσμος-και-επειδή-δεν-μας-τα-δινουν-τους-κάνουμε-τη-ζωή-δύσκολη οι συνεργάτες μου, άλλοι άνθρωποι είναι, πιό φυσιολογικοί, πιθό διαλλακτικοί, ναι-πιό εμφανίσιμοι και πιό συζητήσιμοι.
Δυστυχώς κανένας δεν μπήκε στον κόπο να εξηγήσει σε αυτό το λαό ότι ορισμένα πράγματα μπορεί να τα βλέπει και Λ Α Θ Ο Σ. Και τούτο διότι είναι ίσως προτιμότερο να έχεις τον κοσμάκη να τρεχει να “κλέψει” δυο τετραγωνικά από το να του τα παρέχεις απλόχερα. Η ανελευθερία είναι εκείνη που γεννά τη ανάγκη μίζας και την ανομία. Όταν μπορείς να ελέγχεις τη ροή της ηυμι-παρανομίας προς ίδιον όφελος. Ακου εν έτει 2007, ακόμα μιλάμε για “κλέψιμο” τετραγωνικών.
Τον τόνο τον γνωρίζετε, κύριε Σωτήρη Γεωργανά; Μιλάω για εκείνο το σημαδάκι που μπαίνει πάνω από ένα από τα φωνήεντα της κάθε μιάς λέξης της ελληνικής γλώσσας.
http://diagoras.wordpress.com/writing_disorders/
Μήπως εκτός της αλλαγής στα «ανώτερα» Αγγλικά (γλώσσα των αφεντικών τους) οι «Φιλελεύθεροι» θέλουν να καταργήσουν τελείως και τους τόνους στα «υπανάπτυκτα» Ελληνικά (ή ότι τέλος πάντων απέμεινε από αυτά);
Σπύρο, ΄
Μιας και το έφερε η κουβέντα…
Αν και δεν είμαι “φιλελεύθερος” θεωρώ την σύγχρονη ελληνική γλώσσα φτωχή, μπασταρδεμένη, χωρίς δομή και γενικά χαώδεις κανόνες σωστής γραφής και ομιλίας. Μια γρήγορη ματιά στο λεξιλόγιο και τα γραφτά και το λόγο νέων “αποφοίτων” ή μή θα στο αποδείξει. Ισως η Ελλάδα να ωφελείτο πολιτιστικά και επιστημονικά σε σημαντικό βαθμό από μια επίσημα αναδιάρθρωση και αναθεώρηση της γλώσσας της. Σήμερα, όπως είναι αποτελεί μάλλον τροχοπέδη και οδηγεί σε στρεβλώσεις έκφρασης.
Επίσης σε τεχνολογικούς τομείς θα αποτελούσε πλεονέκτημα η παράλληλη και ισοδύναμη χρήση της Αγγλικής. Αλλά αν προτείνω κάτι τέτοιο θα με λιθοβολήσουν, οπότε άσε καλύτερα…
Παιδιά, πηγαίνετε και πέστε στους χιλιάδες οι οποίοι δίνουν για proficiency και άλλα πτυχία Αγγλικής γλώσσας ότι το κάνουν για να μάθουν τη γλώσσα των “Αφεντικών τους”.
Αφού είμαστε τόσο μάγκες πολιτισμικά και όλες οι γλώσσες του κόσμου έχουν Ελληνικές λέξεις, τότε πως έγινε και ως ώρας διεθνής γλώσσα είναι η Αγγλική;
Πολλές φορές έχω παρατηρήσει μια εμπάθεια από πολλούς συνομιλητές εδώ πέρα. Αν κάποιος δεν έχει να πεί κάτι επί του αντικειμένου της συζήτησης γιατι να γεμίζει το χώρο με εμπαθείς παρατηρήσεις; Τι κοτσάνα ήταν αυτή;
Όσο για την Ελληνική γλώσσα, αυτή παρέχει όλα τα εφόδια για να γίνει καλή χρήση της. Δυστυχώς, πρέπει και ο χρήστης να την κατέχει επαρκώς αλλοιώς κλάφτα χαράλαμπε. Και αυτό συμβαίνει με τη συγκεκριμένη γλώσσα. Το πρόβλημα έγκειται στον χρήστη του εργαλείου και όχι στο εργαλείο αυτό καθαυτό.
ναι.
ε δεν ειναι βεβαια τοσο απλο. Το σχεδιο πολεως ηταν ηδη μιζερο, οι αντιδρασεις των πολιτων παμπολλες σε καθε αλλαγη (ποσοι και ποσοι δρομοι δεν εχουν μεινει μισοι λογω αντιδρασεων). Τολμω να πω οτι επι χουντας ειχαμε εν μερει σωστη πορεια, γιατι επιτρεποντουσαν τα ψηλα κτιρια τα οποια και οπου εγιναν μαλλον αποσυμφορησαν (αφηναν πολυ μεγαλυτερο ελευθερο χωρο γυρω τους). Αλλα σε αυτο ειναι πιο ειδικος ο Γρηγορης για να απαντησει.
Σημειωνω ομως εδω κατι που παρατηρησε ο Γρηγορης, η κατασταση με την αυθαιρεσια ειναι μιση ντροπη δικη μας μιση των πολιτικων. Οταν περιοριζεις τοσο πολυ τις δυνατοτητες κατασκευης στην υπαρχουσα πολη, τοτε αν δεν φροντισεις να μεγαλωσει καπου αλλου το σχεδιο πολεως ειναι απλα βεβαια οτι οι πολιτες θα ψαχνουν τροπο να παρακαμψουν τις απαγορευσεις, με λιγα λογια θα γεμισουμε αυθαιρετα!
το οτι ακομα οι επεκτασεις σχεδιου πολεως ειναι κατι σαν χαρη που κανουν οι πολιτικοι στους πολιτες ειναι εντελως γελοιο, χρειαζομαστε νεες οικοδομες, οφειλουν να φροντισουν να τις σχεδιασουν εκει που κοστιζουν λιγοτερο περιβαλλοντικα κτλ!
Ειναι καιρος να σταματησουμε να στρουθοκαμηλιζουμε, να κοψουμε το ριξιμο της ευθυνης στον Καραμανλη στην Χουντα ή στον Σανταμ Χουσσειν και να φτιαξουμε επιτελους ενα ορθολογικο σχεδιο για τις πολεις μας.
ΥΓ περι τονων εχω απαντησει παμπολλες φορες, θα ετοιμασω ενα γενικο αρθρο για να μην επαναλαμβανομαι. Παντως η συνδεση που εγινε με την “υπαναπτυξη” της γλωσσας δεν ξερω τι νοημα εχει. οι τονοι ειναι ενα διακοσμητικο στοιχειο, δεν υπηρχαν παντα (οποιος ξερει ποτε και γιατι εισηχθησαν θα εχει δωρακι) και ειμαι 100% βεβαιος οτι δεν θα υπαρχουν στο μελλον.
Οσο για τα αγγλικα και την ΦιΣ ας εξηγησω για μια ακομη φορα οτι δεν συμμετεχουμε ολοι και οτι προσωπικα ημουν εναντιος στην προταση για τα αγγλικα ως επισημη γλωσσα.
o 11oς μύθος, τον ξεκινήσατε κ. Γεωργανά με τα παρακάτω,
“Μπορει και πρεπει να αρχισει να αναδομειται. Και ο πιο ευκολος τροπος που σεβεται και τα δικαιωματα των πολιτων ειναι να δωσουμε παλι κινητρα στους πολιτες να γκρεμιζουν παλιες πολυκατοικιες και δημιουργουν νεα, λειτουργικοτερα, ομορφοτερα κτιρια.”
θεωρίες για τό πώς γίνεται η ομελέτα χωρίς αυγά.
Κάποιοι χάνουν και κάποιοι κερδίζουν απο τη πρόταση.
Αν υιοθετήσει να στηριχτεί στο κεφάλαιο, έχει καλώς, το κεφάλαιο δεν μπορεί σε αυτές τις φεουδαρχικές συνθήκες να φέρει ανάπτυξη.
Αν στηρίζεται σε ανθρώπινους πόρους, χρειάζονται αμοιβές και κυρίως ελευθερία μελέτης και γνώσης.
Ποιόν δρόμο επιλέγεται; εκτός απο νέους μύθους.
Λύστε μου και μένα μερικές απορίες:
1. Τί ακριβώς είναι το “σχέδιο πόλης”? Μήπως η άποψη που έχουν οι βολεμένοι-στεγασμένοι-σε-πολλά-τετραγωνικά αγωνιστές της αριστεράς και της προόδου που αγχώνονται μήπως η επέκταση μειώσει την αξία των οικοπέδων τους-σπιτιών τους?
2. Τί εκφράζει ο συντελεστής δόμησης? να έχουμε μικρά κτίρια με πολύ πράσινο? Μήπως πρέπει να μετακομίσουμε (ΟΛΟΙ όμως ε, όχι πουστιές…) σε δυαράκια και γκαρσονιέρες του 1950 για να απολαμβάνουμε χαμηλά κτίρια και πολύ πράσινο? Γιατί αν δεν επεκτείνεται το σχέδιο πόλης και δεν αυξάνεται το ύψος πως θα ζήσουμε σε μεγαλύτερα σπίτια? Υπάρχει βέβαια και η λύση των υπογείων…..
3. Σε αυτές τις περίφημες πολυκατοικίες-τέρατα στεγάστηκαν τίποτα τέρατα ή φτωχοί άνθρωποι που δεν είχαν τα λεφτά να αγοράσουν μονοκατοικία? Όλοι εσείς που η αισθητική σας πλήττεται δωρίσατε κανένα οικοπεδάκι στους φτωχούς να δούμε αν μετά προτιμούν τις πολυκατοικίες-τέρατα ή τις μονοκατοικίες?
Καταργήστε επιτέλους τα καραγκιοζιλίκια των συντελεστών και των σχεδίων πόλης ή αλλιώς απαγορέψτε και στους άσχημους-άσχημες να κυκλοφορούν γιατί και αυτοί “προσβάλουν” την αισθητική μας….
Η συζυτησις αυτη ειναι απαραιτητη. Το φασμα της ομως ειναι περιορισμενο βασιζομενος στα μεχρι τουδε σχολια. Ας αρχισωμε απο την δομησι κτιριων που δεν αφορα μονον στο “κλεινον αστυ” την Αθηνα και την Θεσσαλονικη αλλα περιλαμβανει ολον τον ελληνικο χωρο και τα πλεον απομεμακρυσμενα χωρια. Η νοοτροπια παραμενει η ιδια παντοτε. Χαωδης παραμενει η δομησις σε χωρια και οικισμους που εχουν τις ριζες τους στην απομεμακρυσμενη αρχαιοτητα. Μεσα στα τελευταια 20-30 χρονια η φαιδρα συντεχνια που λεγεται εργολαβος εν συνδιασμω με τον αγροικο και κερδοσκοπο νεοελληνα εχουν ανασκολοπισει την ομορφη ελληνικη γη σε σημειο να μην αναγνωριζει κανεις το χωριο απο την Αθηνα. Κυκλοφορικη συμφορησις καταδυναστευει το χωριο πλεον της Αθηνας. Πως εξηγητε το φαινομενο αυτο? Η προχειρη αναλυσις του μας οδηγει στο συμπερασμα της αθλιας διαπαιδαγωγησεως της νεολαιας και εν γενει του πολιτου. Μηπως φταινε οι πολιτικοι? Η επιλογη των πολιτικων αντανακλα το μορφωτικο επιπεδο των πολιτων.
Δεν θα ηθελα ν’ανοιχθω στα βαθια νερα. Αλλα δεν μπορω να μην πω δυο λεξεις για την καταντια της γλωσσης μας. Οταν μεταφραζεται ο Παπαδιαμαντης στην παρουσα φτωχοτατη γλωσσα τι να περιμενει κανεις! Η χρησις της Ελληνικης στις επιστημες γινεται διοτι ειναι ακριβεστατη και φωνητικως απιστευτα ρεουσα, επιτρεπει δε την δομησι συνθετων λεξεων με περισσην ευκολια.
Η επωδος ειναι οτι η αναρχη οικοδομικη δομησις συμβαδιζει με τον εξανδραποδισμο της ελληνικης γλωσσης, φαινομενα και τα δυο της νεωτερας Ελλαδος. Η μονη διορθωσις ειναι η διαπαιδαγωγησις και μορφωτικη ανυψωσις των πολιτων. Παιδεια, παιδεια, παιδεια!!
Όποιος θεωρεί το σχέδιο πόλης κακή ιδέα, καλά θα κάνει να επισκεφτεί τη Λούτσα όπου ο υπερήφανος ελληνικός λαός έχει μεγαλουργήσει (as always).
Καλά ο (11) λέει μεγάλες βλακείες.
Τον 10 εννοούσα, αλλά και ο 11 δεν πάει πίσω…
Οσο άγαρμπα και αν θεωρείς τα γραφόμενα του 10, αφορούν τη πργματικότητα, μορφωτική και αρχιτεκτονική. Δεν δικαιολογείται μειωμένη ανοχή και αποφυγή διαλόγου.
Οι πρώτες διώξεις που εξαπέλυσε ο Χίτλερ,1933-’34 αφορούσε καθηγητές αρχιτεκτονικής και βιομηχανικού σχεδίου, διότι εκτίμησε ότι δεν χρειάζεται κόπος για τον σχεδιασμό αλλά αρκεί ένα σχέδιο για χιλιάδες προϊόντα, με συνέπεια οι γερμανοί να πληρώσουν ακριβά το α-μόρφωτο καθεστώς.
Αυτή την άποψη έχουν όλοι οι έλληνες στο αστικό περιβάλλον, διότι με αυτό το τρόπο λειτουργεί και η πραγματικότητα γύρω τους.
“Οι συντελεστές και τα σχέδια πόλης”, δεν είναι προσόντα ρατσισμού και αρείας φυλής για να τα καταργήσουμε, το αντίθετο. Χωρίς κανόνες δόμησης και σχέδια πόλης ο άστεγος στερείται οικοπέδου και πολεοδομικού εξοπλισμού για τό οποίο θεωρείται υπεύθυνο το κοινωνικό και τεχνοκρατικό κράτος. Θέλετε να το απαλλάξετε απο τις ευθύνες του; πρός χάριν πατρακρατικών;
Αν είστε εργολάβος και νομίζετε ότι αρκεί να μπαίνει το ένα τούβλο πάνω στ’ άλλο για να χτιστεί ένα σπίτι, δεν αρκεί για να χτιστεί μία πόλη.
Οχι, η Λούτσα δεν είναι δημιούργημα των ανθρώπων, αλλά της Πολιτείας με την απουσία του κράτους και τη συμμετοχή του παρακράτους.
Αν θέλει κάποιος να δεί ανώνυμη λαίκή αρχιτεκτονική, πάει νησιά, Πλάκα κλπ.
Το κράτος δεν έχει καμία σχέση με αυτό που έγινε στη Λούτσα, παρά μόνο στο βαθμό που οι λειτουργοί του λαδώθηκαν για να το επιτρέψουν.
Αυτό που έγινε στη Λούτσα ήταν η εκπλήρωση του ονείρου 50.000 μικροαστών για εξοχικό δίπλα στο κύμα “και ο διπλανός να παναγ@μηθεί”.
Σιγά, αν όλοι αυτοί είχαν τα λεφτά και τις δυνατότητες των σημερινών μικροαστών (και όχι π.χ. τους Τούρκους να τους αποκεφαλίζουν έτσι και έχτιζαν κάτι ιδιαίτερα επιδεικτικό) θα είχαν φτιάξει κάτι σαν τη Λούτσα. Και εδώ που τα λέμε αυτό ακριβώς φτιάχνουν σήμερα (βλέπε Ηράκλειο, βλέπε καινούριο Ναύπλιο vs παλιό Ναύπλιο, βλέπε Καρδιτσομαγούλα, βλέπε το 90% της ελληνικής επαρχίας εκτός από τα σημεία που έχει πέσει κωλόχερο από το κράτος προς μεγάλη δυστυχία των ιδιοκτητών διατηρητέων).
Ο stelioskal εκφραζει για μενα το πραγματικο προβλημα και δεν ξερω γιατι του επιτιθεσαι Ι95. Οι ανθρωποι σε ολον τον κοσμο εχουν οικιστικες αναγκες, ολοι θελουν ενα εξοχικο για να κανουν διακοπες χωρις να πληρωνουν ξενοδοχεια (δεν νομιζω οτι ειναι πολυτελεια να εγκαταλειπεις την Αθηνα τον Αυγουστο, αναγκη ειναι).
Σε ολον τον κοσμο κοιτανε και το συμφερον τους, ικανοποιουν τις αναγκες τους οπως μπορουν. Η διαφορα της Ελλαδας με αλλες χωρες οπως η Ισπανια ειναι οτι το κρατος σε συνεργασια με τους ΝΙΜΒΥ απλα αποφασισε να μην επιτρεψει πουθενα το χτισιμο. Απο την αλλη ομως δεν εχουμε και σοβαρο κρατος που μπορει να εφαρμοσει την απαγορευση, οποτε καταληγουμε σε εκτρωματα αυθαιρεσιας (σαν την Λουτσα).
Το θεμα ειναι τι διδασκομαστε απο ολα αυτα, τι κανουμε τωρα? Επιμενουμε να λεμε οτι η αθηνα δεν θα μεγαλωσει? Επιμενουμε να γκαριζουμε για “εμπορευματοποιηση” καθε φορα που επεκτεινεται ενα σχεδιο πολεως? αυτο Ι95 ειναι η σταση: εγω το χτισα ηδη το ρημαδι οι αλλοι να πα να $#%#$^#$.
σαυτο δυστυχως συμφωνω απολυτα. Αυτο ακριβως που θαυμαζουμε στα ελληνικα νησια, την γραφικοτητα των στριμωγμενων σπιτιων και τα στενακια, ειναι αυτο που διελυσε την Αθηνα. Δεν λειτουργουν τα συστηματα το ιδιο σε ενα χωριο και σε μια πολη 3 εκατομμυριων κατοικων!
gb φοβαμαι οτι δεν καταλαβαινω για ποιον 11ο μυθο μιλας. Αυτο που προτεινα κατα βασιν δεν εχει χαμενους, αφου χτιζουμε περισσοτερα τετραγωνικα, νεα κτιρια και εχουμε και περισσοτερο χωρο. Αλλα και το θεμα των σωστων σχεδιων πολεως δεν νομιζω οτι εχει χαμενους, ειναι κλασικη περιπτωση ενος παιχνιδιου δημοσιου αγαθου (public good game) ή διλημματος του φυλακισμενου. Αν σε μια πολη χωρις συνεννοηση και οργανωση ο καθενας κυνηγα μονος το συμφερον του καταληγουμε σε μια ισορροπια που ειναι χειροτερη για ολους.
a]”” η μαζικη ανοικοδομηση ειναι κακη για μια πολη
ΛΑΘΟΣ. Τις δεκαετιες της αντιπαροχης η Ελλαδα γνωρισε μια οικονομικη αναπτυξη ανευ προηγουμενου.””
Αντιθέτως η οικονομική ανάπτυξη έφερε την “μαζική” ανοικοδόμηση. O κατασκευαστικός τομέας θεωρείται ο πλέον αντικαπιταλιστικός, δλδ δεν προσθέτει υπεραξία όπως άλλοι πιο κερδοφόροι τομείς.
Ο κύκλος μετατροπής του κεφαλαίου(Κεφ.-Εμπ.-Κεφ.) αξιολογείται σαν “καθυστερημένος”. Θυμίζει τις γραμμές Μαζινό, ο οποίος μάζευε λεφτά απο τους γαλλοσωβινιστές και έταζε στην αριστερά μείωση της ανεργίας με την ανοικοδόμηση οχυρών. Με αυτό το τρόπο έχουμε μια απαράμμιλη σύνθεση δεξιάς-αριστεράς μαζί με ένα μηδενικό αποτέλεσμα. Τα περισότερα μνημεία έχουν ανεγερθεί σε αυτή τη πολιτική θεωρία, απο τις πυραμίδες του Φαραώ της Αλβανίας, το Σινικό διάδρομο-τείχος, τα πολυβολεία του Εμβέρ Χότζα, klp.
β] Η μαζικη ανοικοδομηση απο ιδιωτες ειναι κακη
Αυτο και αν ειναι ΛΑΘΟΣ. Στα (λιγο πολυ επιτυχημενα) παραδειγματα που ανεφερα πανω, η ανοικοδομηση εγινε απο ιδιωτες”
Ιδιώτες ναί, επιχειρηματίες όχι, εκτός εξαιρέσεων. Διότι η πρωτοβουλία ανήκει στο κράτος, που θα γίνει το οδικό δημόσιο έργο, ο σταθμός του Μετρό, και πού θα χαρίσει αυξημένο συντελεστή δόμησης και πού όχι. ktlp, ktlp
J95: μεταξύ της βάναυσα πληττόμενης αισθητικής σου απο την εικόνα της Λούτσας και την ανάγκη 100.000 ανθρώπων να κάνουν διακοπές επέτρεψέ μου να διαλέξω το δεύτερο. Αυτών των ανθρώπων δεν θίγεται η αισθητική τους. Αν η δική σου θίγεται να προτιμήσεις διακοπές στη Γαλική Ριβιέρα ή το Μονακό.
gb winzip:
Μπορείτε να το αναλύσετε αυτό λίγο παραπάνω αυτό γιατί δεν καταλαβαίνω πως περιορίζοντας τη δόμηση βρίσκει ο φτωχός φθηνό οικόπεδο.
Επίσης πως ακριβώς η αρχιτεκτονική ταυτίζεται με τη μόρφωση και όχι π.χ. η ιατρική η μηχανολογία οι Η/Υ η φυσική τα μαθηματικά κλπ?
Και γω υπέρ της άποψης αυής είμαι! Να γίνουμε ΟΛΟΙ δημόσιοι υπάλληλοι και ας παν να γ… οι άλλοι!
β] Η μαζικη ανοικοδομηση απο ιδιωτες ειναι κακη
Αυτο και αν ειναι ΛΑΘΟΣ. Στα (λιγο πολυ επιτυχημενα) παραδειγματα που ανεφερα πανω, η ανοικοδομηση εγινε απο ιδιωτες”S GEORGANAS
(….η ανοικοδόμηση έγινε από ιδιώτες) Ιδιώτες ναί, επιχειρηματίες όχι, εκτός εξαιρέσεων.gb
Διαβάζεται όλο μαζί σαν συνέχεια
gb Χωρίς κανόνες δόμησης και σχέδια πόλης ο άστεγος στερείται οικοπέδου “gb
“”Μπορείτε να το αναλύσετε αυτό λίγο παραπάνω αυτό γιατί δεν καταλαβαίνω πως περιορίζοντας τη δόμηση βρίσκει ο φτωχός φθηνό οικόπεδο.”” stelios
Tα σχέδια πόλης παράγουν οικόπεδα, δεν περιορίζουν.
“”Επίσης πως ακριβώς η αρχιτεκτονική ταυτίζεται με τη μόρφωση και όχι π.χ. η ιατρική η μηχανολογία οι Η/Υ η φυσική τα μαθηματικά κλπ?”” stelio
Η συζήτηση αφορά τη πόλη,άν το πρόσεξες.
Εχεις την εντύπωση ότι άν παίρνεις το μέρος του άστεγου, του αδύναμου, του αναλφάβητου, της ΑΕΚ, ότι ταυτόχρονα η ΑΕΚ μπορεί να πάρει το πρωτάθλημα, ο αναλφάβητος να μάθει γράμματα, ο άστεγος να στεγαστείς;, κ.ο.κ. Αυτά που λές ούτε για παρηγοριά στο αδύναμο δεν αξίζουν. Είσαι υπέρ των φτωχών και υπερ της διαιώνισης τους. σαν τη πελατεία μερικών πολιτικών. Φοβάσαι άν δούν στον ήλιο μοίρα και ξεφύγουν απο λαίκισμούς.
Όταν επεκτείνονται διαρκώς εννοείτε φαντάζομαι….
Με συγχωρείτε, μου διέφυγε γιατί κατι διάβασα για χίτλερ κλπ και μπερδεύτηκα
κατα το “χίτλερ”?
Δηλαδή τους φτωχούς να τους έχω χεσμένους μπας και μορφωθούν-στεγαστούν-μάθουν γράμματα οι αχρείοι που μου χαλάνε την αισθητική γιατί θέλουν διακοπές και δωμάτια για τα παιδιά τους οι ελλεεινοι…
Δεν πάνε σε καμία Βουλιαγμένη να δουν τι εστι πόλη και σχέδιο πόλης οι ψωριάρηδες!! Μπας και αποφασίσουν να πλουτίσουν ποτέ και ησυχάσουμε….
Ωραίο το κείμενο…
Ήθελε τόνους.
(Τα αγγλικά πάντως χρειάζονται στους φτωχούς κι όχι στους πλούσιους. Αν τα αγνοήσεις σε αγνοούν. Το σχόλιο με τα αφεντικά είναι τουλάχιστον ατυχές!)
“”Μπας και αποφασίσουν να πλουτίσουν ποτέ και ησυχάσουμε….””
Aγαπητέ stelioskal(;,)ο “πλούσιος” στις αρχές του 20ου αιώνα πέθαινε επειδή δεν είχε ασπιρίνη που διαθέτει σήμερα ο “φτωχότερος”.
Τάσεσαι σίγουρα καθαρά υπέρ των αδυνάμων, oσo σίγουρα και στον Πόντιο Π. θα φώναζες “Βαρραβά Βαρραβά”.
Σωτήρη η αντιπαραβολή μεταξύ μιας “ιδανικής αντιπαροχής” και του τρόπου που εφαρμόστηκε, είναι ψευδής. Όσοι μέμφονται την αντιπαροχή, δεν μέμφονται την αντιπαροχή ως ιδέα, μέμφονται την αντιπαροχή όπως εφαρμόστηκε.
Η ιδέα επίσης δεν είναι η απαγόρευση κτισίματος γιατί είναι κακή η οικοδομή, η ιδέα είναι ότι επειδή η Αθήνα πάσχει από έλλειψη ελεύθερων χώρων (και περισσότερο ελεύθερων χώρων πρασίνου) θα πρέπει να μεγιστοποιηθούν οι ελεύθεροι δημόσιοι χώροι. Δηλαδή σε ότι αφορά τον δήμο Αθηναίων π.χ. κάθε εναπομείναν ελεύθερο τετραγωνικό μέτρο γης, θα πρέπει να γίνει δημόσιος χώρος ή/και χώρος πρασίνου, μπας και η Αθήνα πλησιάσει τα ποσοστά πρασίνου που έχουν άλλες δυτικές πρωτεύουσες…. Κανένας δεν είναι αντίθετος στην ιδέα γκρεμίσματος και ξαναχτισίματος των ήδη υπαρχόντων κτηρίων. Το γιατί δεν συμβαίνει έχει να κάνει περισσότερο με την πολυιδιοκτησία στις πολυκατοικίες και λιγότερο με τους συντελεστές δόμησης – ιδιαίτερα στο κέντρο (ένα καινούριο κτήριο στο κέντρο έχει διπλάσια σχεδόν τιμή πώλησης από ένα της δεκαετίας του 1960) . Η μαζική, αυθαίρετη και ανοργάνωτη δόμηση δεν έχει σχέση με τους “περιορισμούς” (έλεος, υπάρχει πλεόνασμα κατοικιών πλέον στην Αθήνα), αλλά με την κρατική ανοχή της αυθαιρεσίας.
Για την αύξηση του ύψους, προφανώς μπορούν να υπάρχουν ζώνες όπως υπάρχουν παντού.
stelioskal: έχεις υπόψη σου πολλές χώρες του αναπτυγμένου κόσμου, όπου να μπορεί κανείς να κτίσει ό,τι γουστάρει, όπου γουστάρει και όπως γουστάρει; Οι φτωχοί εξ ορισμού δεν έχουν πολυκατοικίες. Νοικιάζουν ή αγοράζουν με δάνειο σε κάποιες από αυτές. Οι φτωχοί επίσης μένουν σε περιοχές με μηδενική ή μικρή κρατική παρέμβαση και εφαρμογή των κανονισμών δόμησης, και (συνεπώς) με ελάχιστους ελεύθερους χώρους κοκ. Αυτό που λες είναι να συνεχίσουμε να το αναπαράγουμε αυτό; Διότι έτσι καταδικάζεις όσους δεν έχουν λεφτά για να μείνουν κάπου ακριβά, να μείνουν σε πολεοδομικά υποβαθμισμένες περιοχές. Δηλαδή, είμαι σίγουρος πως αν εφαρμοζόταν οι κανονισμοί στην Νίκαια και το Περιστέρι με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζονται στο Ψυχικό π.χ. η ποιότητα της ζωής των κατοίκων τους θα ήταν μάλλον καλύτερη. Όπως θα γίνει καλύτερη η ζωή τους αν φροντίσουν οι δήμοι να εκμεταλλευτούν όλους τους άκτιστους χώρους (και γκρεμίσουν και καμία πολυκατοικία/ερείπιο για να την κάνουν ελεύθερο χώρο).
Ταλω σευχαριστω που μας επαναφερεις στο θεμα.
δεκτο, αλλα γιατι δεν το λενε τοτε? Ειναι σαν να γκρινιαζουμε ομαδικα για την ανακαλυψη του τουβλου επειδη κατεστρεψε την Αθηνα! Μα δεν φταιει το τουβλο, το ξερο μας το κεφαλι φταιει! Παρομοιως αν δεν υπηρχε η αντιπαροχη τι θα αλλαζε? Θα ειχαμε περισσοτερα αυθαιρετα, περισσοτερα κτιρια ημιτελειωμενα με μπετοσιδερα να εξεχουν και τελικα ακριβως τις ιδιες πολυκατοικιες! Αυτο που οδηγησε τις κατασκευες δεν ηταν τελικα μια λεπτομερεια οπως η αντιπαροχη, αλλα το γεγονος οτι υπηρχε τεραστια αναγκη οικιστικης επεκτασης.
αν μιλαμε για Πατησσια ή Κυψελη δεν νομιζω οτι υπαρχουν τετοιες διαφορες στις τιμες. Και υπαρχουν πολλες υποχρεωσεις (πυλωτες κτλ) που δεν υπηρχαν στα παλια κτιρια. εν τελει, το οτι δεν εχω δει ποτε πολυκατοικια να γκρεμιζεται για να ξαναχτιστει σημαινει οτι τα οικονομικα κινητρα σημερα δεν επαρκουν.
ελα ρε ταλω, οι μεσιτες ακινητων θεωρουν οτι υπαρχει πλεονασμα αν δεν μπορουν να πουλησουν τα ακινητα τους οσο οσο. Με οποιονδηποτε λογικο ορισμο, οταν εχουμε αυξηση τιμων με διψηφια νουμερα δεν μπορουμε να μιλαμε για πλεονασμα προσφορας!
Η κρατικη ανοχη της αυθαιρεσιας σιγουρα εχει να κανει με την ευρυτατη διαδοση των αυθαιρετων. Αν μονο ενας εχτιζε στην μεση ενος δασους θα τον καιγαμε ζωντανο, οταν ομως το κανει ο μισος ελληνικος πληθυσμος ειναι πολυ δυσκολο να κανεις κατι. Και οτι το κανει ο μισος ελληνικος πληθυσμος δειχνει ξεκαθαρα οτι υπαρχουν υπερβολικα ορια στην νομιμη δομηση!
Το πιο απλο παραδειγμα ειναι οτι στην αθηνα, μια πολη 4. εκατομμυριων ψυχων δεν υπαρχει αδεια να γινει κεντρο διασκεδασης στην παραλια! Μιλαμε για μια τεραστια αναγκη, η οποια δεν μπορει να ικανοποιηθει με σωστο και νομιμο τροπο!
ναι αλλα θα ηταν τοσο ακριβη η Νικαια που δεν θα εμεναν πια κατωτερα στρωματα εκει. Αυτη ειναι μια τεραστια ελλειψη στην Αθηνα ξαναλεω, η παροχη νομιμης, καλης, οργανωμενης πρωτης και δευτερης κατοικιας για την ευρεια μαζα. Μπορει να μην εχουμε φαβέλα , αλλα εχουμε πραγματικα περιοχες που θελουν πυρηνικη βομβα.
ANDREAS K
ααχ δεν αντεχω αλλο αυτο το πραγμα, καλα κανεις δεν σκεφτεται οτι η απουσια τονων σε ενα κειμενο 1600 λεξεων λογικα δεν μπορει να ειναι αφηρημαδα ή ατυχημα? (ναι το εγραψα επιτελους το κειμενο για τους τονους, δεν παει αλλο 🙂 )
ΥΓ δεν απαντησα σε ολα και ολους, επιφυλασσομαι για μια απαντηση αργοτερα.
Σωτήρη: υπάρχουν περί τα 50.000 ανοίκιαστα σπίτια στην Αθήνα, 15.000 στην Θεσ/νίκη, ενώ σε επαρχιακές πόλεις έχουν καταρρεύσει οι τιμές. Δεν υπάρχει πια διψήφια αύξηση.
Το ότι χτίζει αυθαίρετα “ο μισός Ελληνικός πληθυσμός” έχει να κάνει και με την μαζική καταπάτηση δημοσίων εκτάσεων και την έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού.
Για Περιστέρι και Νίκαια: αν εφαρμόζονταν παντού κανόνες προφανώς αυτό τελικά δεν θα επηρέαζε τις τιμές. Θα ήταν κοινό δεδομένο.
Περί φαβελών: η περιοχή μεταξύ Ασπροπύργου, Άνω Λιοσίων κτλ είναι φαβέλα κανονικότατη… Πυκνά κατοικημένη μάλιστα.
Σέβομαι πολύ περισσότερο τις παραγκουπόλεις της πόλης του Μεξικού και τις φαβέλες απο τους άστεγους του μετρο του Παρισιού. Στη Γαλλία προτιμούν να σου απαγορέψουν (με τα όπλα) να χτίσεις παράγκα γιατί χαλάει την αισθητική τους. Καλύτερα να τη βγάζεις σε χαρτόκουτα ή στα υπόγεια του μετρό αν δεν έχεις λεφτά να αγοράσεις διαμέρισμα όπως αυτοί το επιλέγουν.
Αλήθεια, γιατί τότε το Ψυχικό είναι ακριβότερο από τη Νίκαια? Η έννοια κόστος γής σας λέει κάτι?
Μήπως (μήπως λέω) οι έννοιες του ωραίου ασφαλούς και άνετου θα έπρεπε να εφαρμοστούν υποχρεωτικά και σε άλλους τομείς, π.χ. των αυτοκινήτων? Να έπρεπε π.χ. όλα τα αυτοκίνητα που επιτρέπεται να κυκλοφορήσουν να είναι τουλάχιστον μερσεντές. Έτσι κάθε φτωχός θα οδηγούσε μερσεντές!
Και κάτι τελευταίο: Έχετε την εντύπωση οτι όλοι αυτοί που ζουν στις Ελληνικές “φαβέλες” το κάνουν γιατί δεν έχουν ωραίο γούστο; ΛΕΦΤΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ.
Δυστυχώς δεν ζει ο πολεοδόμος Δοξιάδης για να σου απαντήσει. Τη γνώμη του είχε εκφέρει στη δεκαετία του ’50, όταν χτιζόντουσαν οι πρώτες πολυκατοικίες με το ανακαλυφθέν(!!) σύστημα της αντιπαροχής, όπου έγραφε ότι “θα έρθει μια μέρα που οι δρόμοι θα κλείσουν από τα αυτοκίνητα και οι κάτοικοι της Αθήνας θα πάρουν τα βουνά”…
Πού να φανταζόταν ο άνθρωπος ότι η αντιπαροχή θα “έκαιγε” και τις επαρχιακές πόλεις.
Πράγματι, η ανοικοδόμηση είναι το σημαντικότερο -ίσως- όχημα της ελληνικής οικονομίας. Αυτό όμως δεν παύει να αποτελεί ένα πλασματικό δείκτη, διότι τα τούβλα … δεν τρώγονται!:-)
..καλή η προσπάθεια, άλλο μύθο για το συγκεκριμένο θέμα έχεις;..
Αυτό περί Μεξικού και Παρισιού είναι λίγο άσχετο: Στην Γαλλία (Στην Ολλανδία κτλ) ένα ελάχιστο ποσοστό κατοίκων είναι άστεγοι (διότι σου δίνει στέγη το κράτος στο μεγάλο ποσοστό των περιπτώσεων). Στο Μεξικό ο μισός πληθυσμός της πόλης του Μεξικού ζει σε παράγκες επειδή το κράτος δεν έχει λεφτά για να φτιάξει εργατική στέγη και γιατί και εκεί δεν υπήρξε κανένας σχεδιασμός. Προφανώς παρόλα αυτά οι άστεγοι στο Μεξικό είναι σε μάλλον δυσχερέστερη θέση από εκείνους στην Γαλλία (προφανώς δε έχουν καταπατήσει και την γη όπου έχουν χτίσει τις παράγκες)…. Και δεν είναι ζήτημα αισθητικής μόνο. Εκτός και αν το σύστημα π.χ. αποχέτευσης στις φαβέλες είναι αξιοζήλευτο… Αν στην διαδικασία οικοδόμησης χύμα, δεν υπάρχει τελικά ίχνος πράσινου βλάπτεται η συνολική υγεία όλων των κατοίκων (και κυρίως των φτωχότερων που ζουν σε αυτά ακριβώς τα ασχεδίαστα)
Επιμένω: η λογική του χτίσε όπου βρεις, όπως βρεις χωρίς σχέδιο είναι τριτοκοσμική – και ας μην συζητήσουμε για το σχετικό επίπεδο διαβίωσης των φτωχών στην Γαλλία και την Σουηδία σε σχέση με το αντίστοιχο στο Μεξικό ή την Ζιμπάμπουε…
Το κόστος γης είναι άσχετο με το τι λέω: Λέω ότι οι κανονισμοί αν εφαρμοζόντουσαν παντού (όπως σε όλες τις πολιτισμένες χώρες), και αν υπήρχε εφαρμοζόμενος οικοδομικός κανονισμός και χωροταξικός σχεδιασμός δεν θα υπήρχε πρόβλημα αισθητικής, λειτουργίας της πόλης, υποβάθμισης της ζωής κτλ. κάτι που δεν οφείλεται στην αντιπαροχή καθεαυτή φυσικά, αλλά στον τρόπο που δεν σχεδιάστηκε η ανάπτυξη της πόλης και δεν εφαρμόστηκαν από εργολάβους και ιδιοκτήτες οι ισχύοντες ακόμα και τότε κανονισμοί… Αυτό θα ίσχυε τόσο στις φτωχότερες, όσο και στις πλουσιότερες περιοχές. Το σχετικό παράδειγμα είναι ότι όλα τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν πρέπει να περάσουν ΚΤΕΟ, πρέπει να έχουν ζώνες ασφαλείας κτλ…
Προφανώς όσοι ζουν στις Ελληνικές (και στις άλλες) φαβέλες δεν έχουν λεφτά. Δεν έχουν και τίτλους ιδιοκτησίας της γης όπου μένουν. Αλλά η λύση δεν είναι η ζωή σε ανθυγιεινές και πολλαπλώς υποβαθμισμές παράγκες αλλά η σχεδιασμένη απόδοση κατοικιών στους φτωχότερους. Εγώ λέω ότι θα πρέπει να βοηθηθούν οι φτωχότεροι να αποκτήσουν στέγη που να πληρεί βασικές προϋποθέσεις αξιοπρεπούς διαβίωσης. Αν καταλαβαίνω καλά εσύ λες πως θα πρέπει να μένουν στην αθλιότητα επειδή είναι φτωχοί;
Οσοι προβληματιζονται με το παρον αρθρο , ας κοιταξουν για λιγο την Αθηνα απο ψηλα, για να δουν τι σημαινει δομηση σε μια Χωρα του τριτου κοσμου!
Ενα οικοπεδο για να βγαλει κατοικιες 50-100-200-300 ανθρωπων θα πρεπει προηγουμενως η Πολιτεια να εχει εξασφαλισει δουλιες σε 50-100-200-300 ανθρωπους πριν τους αναγκασει εμμεσα να εγκαταλειψουν τα χωραφια τους και τα χωρια τους!!!
ΔΕν το εκανε καμμια κυβερνηση για να μην χασει ψηφους και σημερα ολοι οι Αθηναιοι πληρωνουν τις συνεπειες!!!!!!
Τι μπορει να γινει τωρα…. Καθε πολυκατοικια που πιανει τα ορια της επικινδυνοτητας λογω παλαιοτητας , να γκρεμιζεται και να εκχωρειται αντιστοιχη εκταση στα προαστεια της αττικης στους ιδιοκτητες διαμερισματων καθως και ατοκα δανεια για οικοδομηση βιολογικων και περιβαλλοντικων οικοδομων μεχρι 2 οροφους και μεχρι 100τμ ανα οροφο!
Σε 50 χρονια σως η Αθηνα να αλλαξει οψη και παλι….
Xωρίς να εξηγεί κανείς τον εξοστρακισμό του Κ.Δοξιάδη και τη “λύση” της αντιπαροχής δεν καταρίπτεται κανείς σχετικός μύθος.
Mάλλον περιπλέκεται, αλλά ο πεθαμένος δεν κλν.
Κυριε Στελιοσκαλ,
μην προσπαθειετε να δικαιολογησετε το χαλι της Αθηνας με τα χαρτοσπιτα των αστεγων στο παρισι…
Το λαθος βρισκεται στην πολιτικη που ενω ψηφιζεται δεν εφαρμοζεται.. Ο πολυαγαπημενος στο σαιτ Ν.Σαρκοζυ ,υποχρεονοταν να χτισει λαικες κατοικιες στο Νειγι οπου ηταν δημαρχος, με την απειλη σημαντικοτατου χρηματικου προστιμου..Δεν το εκανε για να προστατευσει το αριστοκρατικο προαστειο και σημερα που ειναι Προεδρος της Δημοκρατιας σιγουρα το προτζεκτ θα μπει στο ντουλαπι…Αυτο βεβαια δεν σημαινει οτι φταινε οι γαλλοι και η αισθητικη τους, αλλα η ιδια η εννοια της δημοκρατιας
Ολοι σιγοκλαινε οταν οι φτωχοι μεταναστες κανουν πολλα παιδια που ζουν με το επιδομα ανεργιας των γονιων τους , αλλα ουτε συζητηση να κανουν οι ιδιοι λιγοτερα παιδια , οταν εχουν λεφτα για να τα μεγαλωσουν δινοντας το καλο παραδειγμα!!!
Η δημοκρατια ειναι παρεξηγημενη εννοια στις μερες μας παντου και πολλες φορες, χωρις στηριξη απο την αντιστοιχη Παιδεια, καταντα τυρρανια ,αυτων που βρισκονται στον πατο της οικονομικης ευημεριας…
Ας μην παμε ομως απο το ενα ακρο στο αλλο …
Με το να χτιζουμε ψηλα χτηρια σε μικρα οικοπεδα ,καταδικαζουμε γεννιες ολοκληρες ανθρωπων, να ζουν στη τσιμεντουπολη και να απομακρυνονται ακομα περισσοτερο απο τη φυση, στην οποια ειναι το περιβαλλον για το οποιο δημιουργηθηκαν…
Ποτέ δεν είναι αργά για λύσεις. Προτείνω δύο συνδυασμένες.
1. Καμία νεα οικοδομή σε ήδη επιβαρυμένες περιοχές. Τα παλιά κτίρια να απαλλοτριόνονται και να κατεδαφίζονται ώστε να δημιουργηθούν χώροι πράσινου. 2 Αντί χρημάτων το κράτος να εκχωρεί στους ιδιοκτήτες οικόπεδα σε ακατοίκητες περιοχές αφού τις εντάξει στο σχέδιο πόλης δημιουργήσει τις κατάλληλες υποδομές και αυστηρούς κανόνες δόμησης και χρήσης γής.Υπάρχουν αρκετές τέτοιες περιοχές εντός Αττικής όπως η περιοχή μεταξύ Μαλακάσσας-Οινοφύτων (η άγονη περιοχή δεξιά και αριστερά της Εθνικής Οδού) που μπορεί να δημιουργήσει μια πόλη σύγχρονη για 1.000.000 και πλέον κατοίκους και ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης. Τις λεπτομέρειες ας τις μελετήσουν οι ειδικοί.
Φαίνεται δεν έχεις ακούσει τον αφορισμό, “εκεί που αρχίζει η Πόλη τελειώνει η λογική”.
Για να ξεφύγει κανείς απο τον Λαβύρινθο της πόλης της Αθήνας και να νικήσει τον Μινώταυρο χρειάζεται τον μίτο της Αριάδνης.
Κ.Γεωργανά συμφωνώ απόλυτα μαζί σας!΄
Όμως το πρόβλημα της σημερινής άθλιας εικόνας που παρουσιάζει η πόλη των Αθηνών είναι καθαρά πολιτικό!Έως τώρα είναι ηλίου φαεινότερον οτι δεν υπάρχει η άμεση πολιτική βούληση και διάθεση ενός αγκυλωτικού κράτους για την άμεση και ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος,δεδομένω οτι στη χώρα μας οι κατασκευαστικές εταιρείες αποτελούν την > της, με μοχλό προώθησης την κακή και ιδιοτελή χρήση του νόμου της αντιπαροχής με τις ευλογίες πάντοτε των εκάστοτε κυβερνήσεων!Από την άλλη μεριά ο αθηναίος πολίτης δεν φαίνεται να ευαισθητοποιείται και να προβληματίζεταιιδιαίτερα!Κάτι όμως πρέπει να γίνει ώστε να υπάρξει η ενεργή συμμετοχή όλων ημών άμεσα !Είτε μέσα από συλλόγους είτε μέσα από μη πολιτικά κινήματα δράσης!Στο κάτω-κάτω το οφείλουμε αυτό στις επόμενες γενιές!Τί περιβάλλον άλλωστε θα τους παραδώσουμε! Ευχαριστώ ΓΙΩΡΓΟΣ.-
Η αντιπαροχή ήταν και είναι οτι καλύτερο για τη χώρα μας,ένωσε τον κάτοχο γής με τον κεφαλαιούχο(οποιουδήποτε ύψους κεφαλαίου)και κάλυψε τις οικιστικές ανάγκες των πολιτών.Τα προβλήματα που παρουσιάζουν οι πόλεις στη χώρα μας δεν ευθύνεται η αντιπαρόχη ή οι κατασκευαστές αλλά το κράτος και ειδικά οι πολιτικοί που εμείς ψηφίζουμαι.Πιστεύω οτι πρέπει να αλλάξουν πολλά πράγματα στην κατασκευή των κτιρίων και οτι πρέπει να βοηθήσουμε και το περιβάλλον,αλλά για ναγίνει αυτό πρέπει να συμβάλουμε όλοι μας πιέζοντας τους κυβερνώντες απο το τοπικό επίπεδο εώς το υψηλότερο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΥΜΕΡΟ 36 ΣΧΟΛΙΟ ΜΟΥ ΔΙΟΡΘΩΣΗ :”…ΔΕΔΟΜΕΝΟΥ ΟΤΙ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΤΗΝ ΒΑΡΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΤΗΣ”
Το πλεονέκτημα της αντιπαροχής είναι, σε σχέση με μαζικά συστήματα οικοδόμησης, η μικρή κλίμακα κτηρίων που δίνει.
Τα μεγάλα συγκροτήματα, χτισμένα είτε από το Κράτος είτε από μια μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία αντίθετα πάσχουν όχι μόνο από το κίνδυνο της εγκατάλειψης [όσοι περσότεροι οι ένοικοι, τόσο δυσκολότερη η οποιαδήποτε συμφωνία για μια π.χ.ανακαίνιση της πρόσοψης ή τη συντήρηση άλλων κοινοχρήστων χώρων]αλλά και την “prêt-à-porter’ λογική τους, στο βαθμό μάλιστα που προσφέρονται για αγορά και όχι μόνο για ενοικίαση και εφήμερη κατοικηση. Δηλ. όσο μεγαλύτερο το συγκρότημα, τόσο μεγαλύτερη και η standardization της κάθε μονάδας και η υπακοή του όλο και περισσότερο σε τεχνικο-οικονομικές ανάγκες. Για να το πω με απλά λόγια, είναι σαν να κατοικείς σε ξενοδοχείο. Μπορεί σίγουρα μια μικρή πολυκατοικία ή ένα bourgeois immeuble να μην είναι “ραμμένο πάνω σου” αλλά υπακούει περσότερο τις ανθρώπινες ανάγκες. Η εμφάνιση του τύπου του apartment, έχει να κάνει άλλωστε με την όλο και μεγαλύτερη συρρίκνωση του βίου του σύγχρονου ανθρώπου στο παρόν και την άρνηση επένδυσης στο μέλλον, όπως παρατηρούσε εύστοχα ο Schumpeter αναλύοντας την αναίρεση του Καπιταλισμού από την ίδια του την εξέλιξη -εξαφάνιση του ελεύθερου, ιδιοφυή και innovateur entrepreneur απο τις εταιρειες τύπου trust. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο διαφωνώ με την οποιαδήποτε προσπάθεια ‘εξυγείανσης’ της πόλης από μεγάλες εταιρείες, που ταυτίζεται με τους πανηγυρικούς των [σοσιαλιζόντων] μοντερνιστων αρχιτεκτόνων του μεσοπολέμου για την υποταγή της κατοικίας στον taylorism της μαζικής παραγωγής. [Την απέχθεια για τέτοιου τύπου κατοικία την βλέπουμε σε φιλελεύθερης νοοτροπίας λαούς [αλλά και με “λόρδικη” χρήση γης] όπως η Βρετανία.] Ο λόγος που επικαλούνται οι περσότεροι είναι πως η μαζική παραγωγή παράγει πιο φτηνή κατοικία, επιχείρημα και εγχείρημα του μονοπολιακού Καπιταλισμού που δανείστηκε ο Μαρξισμός. Το λάθος αυτού του λογισμού το εχεί δείξει ήδη ο Hayek, [the Constitution of Liberty κεφ.22] και γενικά η αυστριακή σχολή της “marginal utility”, συνδέοντας την παραγωγή με την κατανάλωση και την εξάρτηση αυτής της σχέσης από το χρόνο και την αβεβαιότητα. Δεν είναι μόνο το γεγονός πως όσο μεγαλύτερη είναι μια κατασκευή τοσό περσότερη επιζήμια “φύρα” έχει -βλ. Δημόσια Έργα. Η κατοικία, αντίθετα με ένα κτήριο γραφείων και πολύ περσότερο με ένα μνημείο ή έναν ναό είναι ένα προϊον που η δομική αντίφαση ανάμεσα σε ρέουσα ζωή και σταθερό οικοδόμημα βρίσκεται στον πιο έντονο βαθμό. Από τη μία εξυπηρετεί ανάγκες που αλλάζουν σε διαστημα τουλάχιστον μιας γενιάς και από την άλλη, είναι φτιαγμένο από béton, σίδερο και τούβλα, και όχι από χαρτόνι για ναλλάζει “à souhait”, όποτε το θελήσουμε. Αν αντικειμένικα, ένα θρησκευτικό τέμενος και ένα συγκρότημα κατοικιών έχει το ίδιο κόστος κατεδάφισης και ανέγερσης, δεν έχουν την ίδια “ζωή”. Το τέμενος μπορεί να είναι στο ίδιο ύφος για αιώνες, ενώ η κατοικία αλλάζει όπως αλλάζει την ενδυμασία η μόδα. Ο ναός έχει λιγότερη “ωφελιμότητα” και περσότερη “αξία”, ενώ η κατοικία το αντίθετο. Πως λοιπόν και γιατί να χτίσουν μεγάλες εταιρείες “μονοκοπανιά” ολόκληρες πόλεις, αν είναι ναλλάξουν σε λιγότερο από 50χρόνια ? Αντίθετα, η μικρής κλίμακας κατασκευή είναι ακριβώς πιο “ευέλικτη” στο χρόνο.
Ωστόσο από την αλλη, ας μην ξεχνάμε το θέμα της “οριζοντιου ιδιοκτησίας” το οποίο απότελει πρόβλημα για την οποιαδήποτε “ανανέωση” του αστικού ιστού. Δεν γίνεται “δεύτερη” αντιπαροχή. Και έδω παρουσιάζεται ο κίνδυνος της μεγάλης εταιρείας ή του Κρατους που κάνει δυνατή αυτή την “ανανέωση” με απαλλοτρίωση της πολυ-κατοικίας.
Από όλα τα παραπάνω χρειάζεται να σκεφτούμε προσεχτικά το ζήτημα, όχι ως επιλογή με κριτήρια αισθητικού γούστου, ανάμεσα π.χ. στην ομοιογένεια του Haussman-ικου Παρισιού και την “γραφικότητα” του φιλελεύθερου [και αριστοκρατικού] Λονδίνου, αλλά ως επιλογή ελευθέριας: προτιμούμε μια όμορφη καλόσχημη planned πόλη που να προκύπτει από έναν ή λίγους κεντρικούς εργολαβικούς [ή πολιτικούς, βλ. Ολυμπιακά έργα-Λαλιώτη-αποκλεισμό ΤΕΕ]εγκεφάλους , όπου ο Αρχιτέκτων και ο Μηχάνικός μετατρέπονται σε γραφειοκράτες και υπαλλήλους και οι κάτοικοι σε ανεγκέφαλα pets, ή μια πόλη ως οργανικό γέννημα ελευθερίας που αντανακλά ωμά την Kultur και τους Νόμους των δημιουργών της [“παραγωγών” και”καταναλωτών”], όσο ά-σχημη και αν αυτή μπορεί να είναι? Για το “αισθητικό αποτέλεσμα” της πρώτης επιλογής μπορεί να ήμαστε σίγουροι, αρκεί να μας δείξουν τους “εγκέφαλους-σχεδιαστές”. Για το αποτέλεσμα της δεύτερης επιλογής είμαστε αβέβαιοι. Έκει είναι όμως, μπροστά στον άγνωστο “τρίτο” που διαφαίνεται μπροστά σε κάθε μας προσπάθεια, που ξεκινάμε να επιθυμούμε, να δρούμε και να γνωρίζουμε, αποδίδοντας έτσι στο κόσμο αξία και συστήνοντας έτσι κοινωνία.
-Γ.ΣΙΒΡΙΔΗΣ ΑΡΧΙΤΈΚΤΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ
Όσο και να θέλουν οι πολιτικοί και οι δημοτικοί άρχοντες του λεκανοπεδίου να παρουσιάσουν την εικόνα της Αθήνας ως μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής πρωτεύουσας πλανώνται οικτρά!Η ιστορική πόλη των Αθηνών εξαιτίας της πολυετούς άναρχης δόμησης αλλά και της ανομοιογένειας σε εμφάνιση και ύψος των κτιρίων της,θυμίζει περισσότερο πρωτεύουσα χώρας της Μέσης Ανατολής λόγου χάρη Δαμασκός, παρά ευρωπαϊκής!Στην άθλια εικόνα της πρωτεύουσας του ελληνικού κράτους έρχεται να προστεθεί και η αντιαισθητική όψη που προσδίδουν οι αναρίθμητες επίγειες τσιμεντένιες κολόνες διανομής ηλεκτρικού ρεύματος στα ακίνητα των γειτονιών της (με εξαίρεση το κέντρο αυτής),ενώ στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες το αντίστοιχο ηλεκτρικό δίκτυο είναι εξ ολοκλήρου υπογειοποιημένο!Επίσης η ανομοιομορφία των κατ’επίφασιν πεζοδρομίων της Αθήνας που αντί να έχουν ενιαία επίστρωση ειδικού ελαστικού ασφαλτοτάπητα, σε ικανό πλάτος πεζοδρομίου
τουλάχιστον τρίων μέτρων, απλώς εξωραϊζονται κάθε λίγο και λιγάκι με πλάκες, από τις εκάστοτε δημοτικές αρχές,λές και αυτό είναι το ζητούμενο!Όταν για παράδειγμα στη Ρώμη που αποτελεί μια από τις ιστορικότερες πρωτεύουσες της Ευρώπης,η περιοχή “Τιμπουρτίνα” σαν να λέμε Πατήσια δηλαδή,έχει την εικόνα των δικών μας λεγόμενων βορείων προαστίων,τότε καταλαβαίνει και ο πλέον αδαής οτι η Αθήνα χρήζει άμεσων ριζοσπαστικών λύσεων και όχι ημίμετρα ευκαιριακής πολιτικής(κάγκελα,περιορισμένοι χώροι ελεγχόμενης στάθμευσης,τέσσερα τετραγωνικά κηπάριο με 3000 τ.μ.πολυόροφα κτίρια πολλαπλών χρήσεων γύρω του,ανεπαρκή γκαράζ κ.λ.π.) για να γίνει ουσιαστικά έτσι ευρωπαική πρωτεύουσα!Σίγουρα το εγχείρημα αυτό καθίσταται πολυδάπανο και χρονοβόρο αλλά εκείνοι που κατέστρεψαν την ιστορικότερη πόλη της Ευρώπης με την άνευ σχεδίου αλόγιστη αντιπαροχή, είναι αυτοί που θα πρέπει να την ανακατασκευάσουν τώρα πλέον! Και ο νοών νοήτω!Γίνεται πολύς λόγος για την έκταση του πρώην αεροδρομίου στην περιοχή του Ελληνικού και την μετατροπή του σε μεγάλο πάρκο!Μα κανείς δεν αναφέρει για περιοχές πλήρως τσιμεντοποιημένες πέριξ του κέντρου των Αθηνών όπως η Κυψέλη,τα Εξάρχεια,τα Πατήσια,ο Κολωνός,τα Σεπόλια,τα Πετράλωνα ακόμα και το Παγκράτι, πως κάτι ουσιαστικό θα πρέπει να γίνει επιτέλους!Στις παραπάνω περιοχές, που καλύπτονται κατά 80%, από πολυκατοικίες κατασκευασμένες έως και τις αρχές της δεκαετίας του ’70 με ό,τι ίσχυε τότε,είναι ανύπαρκτοι πλέον οι όποιοι διαθέσιμοι ελεύθεροι χώροι είτε για την δημιουργία πάρκων είτε για χώρους στάθμευσης οπότε η μόνη λύση είναι η σταδιακή κατεδάφιση πολυκατοικιών ή ακόμα και τετραγώνων, σε ένα φάσμα χρόνου μιας 25ετίας και μέσα από έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό για την κατασκευή υψηλών και εξελιγμένων κατοικιών αλλά και με κίνητρα για σταδιακή απόκεντρωση! Ευχαριστω! ΓΙΩΡΓΟΣ Μ.
καπου εδω μπορουμε να ειμαστε σιγουροι οτι δεν διαβασες το κειμενο? δεν μπορω να τα επαναλαβω ολα, αλλα ακριβως αυτο αναφερεται ως μειονεκτημα.
εγω θα ελεγα οσο περισσοτεροι οι ενοικοι τοσο περισσοτεροι να μοιραστουν τα εξοδα μιας ανακαινισης. Επισης οσο μεγαλυτερο το κτιριο, τοσο πιο προβεβλημενο ειναι και τοσο λιγοτερο ανεχεται η πολη να παραμενει παραμελημενο.
Για το θεμα οτι τα μεγαλα κτιρια ικανοποιουν λιγοτερο το προσωπικο γουστο του καθε ιδιοκτητη, ειναι προφανως αληθεια. Αλλα ετσι γλιτωνουμε και την κιτσαρια του καθε ιδιοκτητη, τα μεγαλα κτιρια προσλαμβανουν αρχιτεκτονα δεν χτιζονται απο την γυναικα του τσιφλικα που ειχε το οικοπεδο και παντα ηθελε να δοκιμασει το ταλεντο της στο σχεδιο! Περισσοτερα για τα ψηλα/μεγαλα κτιρια και τα πλεονεκτηματα τους μπορεις να διαβασεις εδω (κειμενο αρχιτεκτονα) αλλα και εδω (παλιοτερο δικο μου).
γιατι? δεν μιλαμε εδω για μονοκατοικια εν. πολυκατοικιας. Μιλαμε για μεγαλη πολυκατοικια εναντιον μικρης. Σε μικρες πολυκατοικιες λογω στενοτητας χωρου και ανυπαρξιας αρχιτεκτονα, σχεδιαστη εσωτερικων χώρων κτλ οι ανθρωπινες αναγκες ικανοποιουνται συνηθως πολυ χειροτερα.
πολυ θα ηθελα να δω τον Χαγεκ να αρνειται τις οικονομιες κλιμακας. Πιθανοτατα δεν διαβασες τι προτεινεται εδω ή δεν καταλαβες το επιχειρημα του Χαγεκ. Δεν προτεινω μια εταιρεια να χτισει ολη την Αθηνα. Λεω απλα να βρουμε τροπο τα κτιρια να ειναι πιο μεγαλα αλλα και παλι να χτιζονται απο πολλες εταιρειες (πραγματικες εταιρειες, οχι μηχανικους που το παιζουν κατασκευαστες-αρχιτεκτονες-σχεδιαστες-λογιστες-ολαταχειομπαξες). Μια τετοια οργανωση της αγορας θα οδηγησει σχεδον σιγουρα σε καλυτερα προϊοντα και φτηνοτερες τιμες.
γιατι? παλι μαλλον δεν καταλαβες τι λεω. Αντι να χτιστει ολη η κεντρικη Αθηνα το 60-70 σε μικρα οικοπεδακια θα επρεπε να εχει χτιστει σε μεγαλα. Γιατι θα ηταν λιγοτερα “ευελικτα στον χρονο”?
μαλιστα. γιατι μετατρεπονται σε γραφειοκρατες οι αρχιτεκτονες αν χτιζουν σε μεγαλα οικοπεδα αδυνατω να το καταλαβω. αν με ρωτας αν προτιμω τις καλοσχεδιασμενες πολεις η απαντηση ειναι αναλογως. Υπαρχει παντα ενα αντισταθμισμα και πρεπει να βρεθει μια χρυση τομη. Μεταξυ Βερολινου και Νεας Υορκης προτιμω την δευτερη, μεταξυ ΝΥ και Καλκουττας προτιμω ΣΙΓΟΥΡΑ την πρωτη. Παρεπιμπτοντως δεν ξερω καμμια σοβαρη πολη στον κοσμο που να μην εχει σχεδιαστει με αρκετη προσοχη και φροντιδα καποια στιγμη στην ιστορια της.
καθολου, μια ματια στην Αθηνα φτανει. Εκτος αν θες ακομα λιγοτερο σχεδιασμο και προνοια, οποτε δες απλα μια φαβελα στην Βραζιλια.
γιωργο
δηλαδη ολοι οι κατοικοι της Αθηνας? δεν νομιζω οτι ειναι λυση να ψαχνουμε ενοχους, το θεμα ειναι να δουμε τι θα γινει τωρα. Μερος μιας λυσης προτεινεται εδω.
ε οχι και κανεις!
« la variété, c’est de l’organisation ; l’uniformité, c’est du mécanisme. La variété, c’est la vie ; l’uniformité, c’est la morte. »
BENJAMIN CONSTANT, De l’esprit de conquête et de l’usurpation dans leurs rapports avec la civilisation européenne, p.49
«It would clearly not be an improvement to build all houses exactly alike in order to create a perfect market for houses, and the same is true of most other field where differences between the individual products prevent competition from ever being perfect»
F.A.von HAYEK, The Meaning of Competition in Society in Individualism &Economic Order p.99
«All monopolists are notoriously uneconomical, and the bureaucratic machinery of government even more so.»
F.A.von HAYEK, Housing & Town Planning in The Constitution of Liberty, p.346
«the true pacemakers of socialism were not the intellectuals or agitators who preached it but the Vanderbilts, Carnegies & Rockefellers » JOSEPH ALOIS SCHUMPETER, Capitalism, Socialism & Democracy, p.134
Θα επιμείνω στους φόβους μου για την απαλλοτρίωση οικοπέδων προς χάριν ενός soi-disant «εξορθολογισμού» που επαναφέρει επιχειρηματολογία Le Corbusier. Λίγο διαφέρει αν μιλάμε για τετράγωνα ή για ολόκληρη πόλη. Η αρχή είναι η ίδια. Αν είναι ένα Κράτος αυτό που θα τις κάνει ή δυο-τρεις εταιρείες επίσης λίγο διαφέρει. Και αυτό θα υποστηρίξω.
ΟΛΕΣ ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΗΚΑΝ ΟΡΓΑΝΙΚΑ. ΠΡΟΣΧΕΔΙΑΣΜΕΝΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΑΡΧΙΣΑΝ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΑ [αρχικά από το Κράτος σε keynesιan/new deal οικονομικο κλιμα] ΚΑΙ ΗΤΑΝ ΕΙΤΕ «ΠΟΛΕΙΣ-ΔΟΡΥΦΟΡΟΙ» ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΝ [BANLIEUE ΠΑΡΙΣΙOY], EITE ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ [BRASILIA], ΕΙΤΕ ΝΕΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ [ISLAMABAD].
Τα αποτελέσματα στην πρώτη περίπτωση τα γνωρίζουμε: τεράστιες πολυκατοικίες LeCorbusiανού τύπου με κατά τ΄άλλα όλα τα λειτουργικά πλεονεκτήματα, που γκετοποίησαν χιλιάδες αλγερινούς μετανάστες και υπέθαλψαν το μίσος που βγήκε στους δρόμους του Παρισιού πρόπερσι [βλ. και ταινία La Haine] . Η δεύτερη περίπτωση μπορεί να είναι έργο τέχνης από τον Niemayer αλλά δεν είναι προς κατοίκιση. Στην Τρίτη περίπτωση ο Δοξιάδης, μαθητής του υπέρμαχου της γραφικότητας Πικιώνη, και ο ίδιος υπέρμαχος της «Εντοπίας» ακολούθησε πετυχημένα μια χαμηλής κλίμακας κατοικία. Όσο για τις αμερικάνικες πόλεις όπως η ΝΥ είναι αποτέλεσμα οργανικό [βλ. ανάλυση του Koolhas στο «Delirious NY»], εφαρμογή συγκεκριμένης νομοθεσίας, τεχνικής δυνατότητας [Χάλυβας] και φυσικά γιγάντιων οικονομικών δυνατοτήτων [η Λάρισα εδώ δεν βγάζει πετρέλαια]. Γι’ αυτό παρά τη μεγάλη της κλίμακα, την ΝΥ δεν την εμποδίζει να είναι μια φυσική, ανθρώπινη πόλη με ανάκατα μικρά μαγαζιά και γειτονιές, αντίθετα από το zoning που επιβάλλει το «προνοιακό» planning της φημισμένης «Charte d’Athènes» του IV Congrès International d’Architecture Moderne του 1933, δημοσιευμένης το 1943 από τον ίδιο τον LeCorbusier και αφιερωμένης μάλιστα στον στρατηγό Pétain.
Οργανικός σχηματισμός και spontaneous order σημαίνει πως η όποια μορφή, κοινωνική, οικονομική ή πολεοδομική είναι ΠΡΟΪΟΝ ΠΟΛΥΠΛΟΚΩΝ ΚΑΙ ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΑΣΥΛΛΗΠΤΩΝ ΔΙΑΔΡΑΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΑΤΟΜΩΝ. Τέτοια είναι η σημασία της παράδοσης και των υπερισχυόντων ηθών της κάθε εποχής μας λέει ο Hayek, που όπως και οι τιμές της αγοράς, προσανατολίζουν τη δράση μας προς το μέλλον. Αυτοί που θέλησαν να αποδώσουν μονοδιάστατα τους παρελθόντες σχηματισμούς σε μια μόνον αίτια, όπως έκανε ο Marx με τις τιμές της αγοράς και ο Freud με τα ήθη έθεσαν τις βάσεις απάνθρωπων plannings, και ένος σύγχρονου tribalism και δεισιδαιμονίας που με «ορθολογικό» τρόπο απαξιώνουν κάθε έννοια Λόγου [Reason]. Δίχως επιλογή [γιατί όλα είναι προσχεδιασμένα] δεν χρειάζεσαι σκέψη και φαντασία. Δίχως σκέψη και φαντασία δεν μπορείς να δράσεις. Δίχως δράση δεν μπορείς να συστήσεις οποιοδήποτε ήθος και να αποδώσεις αξία στον Κόσμο…
Αν θελήσουμε να μελετήσουμε την πόλη της Αθήνας με όρους spontaneous order, θα λέγαμε : η μορφή της Αθήνας, πρώην αρβανιτοχωριού, είναι τέτοια γιατί τέτοια είναι η Kultur αυτών που την κατοικούν. Δεχτείτε το. Οι θεσμοί και οι νόμοι είναι ακριβώς παράγωγα αυτής της Kultur. Τα ήθη των λαών φτιάχνουν τους νόμους των κυβερνητών τους. Οι ελλαδίτες προεπαναστατικά έκαιγαν τα δάση για να κάνουν βοσκοτόπους [γιατί η «οικονομική ανάπτυξη» τότε αφορούσε την κτηνοτροφία]. Τώρα καίνε τα δάση για να κτίσουν. Ο Βαυαρικός «εκσυγχρονισμός» [που έλειψε τότε να καταβροχθίσει τον ναό της Καπνικαρέας], μπορεί να άνοιξε μερικά boulevards για να μοιάξει το πρώην χωριό με ευρωπαϊκή μητρόπολη, δε σημαίνει όμως πως άλλαξε τα ήθη [παρότι στη διαδρομή μέχρι σήμερα είχαμε και ευτυχείς στιγμές «ήθους»]. Ωστόσο ο εκσυγχρονισμένος κάτοικος της «Ελλάδας που ανήκει στους Έλληνες» παραμένει στο βάθος τσομπάνης. Τη λογική της «αυθαιρεσίας» την παράγουν τα συγκεκριμένα υπερισχύοντα ήθη. Αυτή την ούτως ειπείν «λογική» μας φανερώνει η spontaneous order της. Θα μπορούσε να μας φανέρωνε μιαν άλλη λογική. Το αν το Δημόσιο π.χ. δεν κράτησε για τον εαυτό του στον πολεοδομικό ιστό διάσπαρτους μικρούς κήπους, όπως γίνεται στο Λονδίνο που είναι χτισμένο πάνω σε estates landlords, είναι ένα θέμα συγκεκριμένου ήθους και νομολογίας. Όσο, από την άλλη, για τα γραφικά σαχνισιά [προεξοχές] που βλέπουμε στην λεγόμενη «παραδοσιακή» μας αρχιτεκτονική, σχηματίζονταν βάσει των συγκεκριμένων φορολογικών ρυθμίσεων των Οθωμανικών νόμων. Πίσω και από τους πιο άναρχους και ετερόκλητους σχηματισμούς υπάρχει λογική. Το αν οι μεγάλες μητροπόλεις της ιστορίας μοιάζουν «over the mountains cracks and reforms and bursts in the violet air» [Τ.S.Eliot] δεν σημαίνει πως δεν είναι προϊόν συσσωρεμένων ηθών, θεσμών και νόμων. Απλά, αυτά τα ήθη, τους θεσμούς και τους νόμους ΔΕΝ ΘΕΤΕΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ EXPERT-PLANNER ΟΥΤΕ ΥΠΟΚΕΙΝΤΑΙ ΣΕ ΕΝΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟΝ ΑΙΤΙΟ ΑΛΛΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΘΥΠΑΡΚΤΑ, προϊόντα και παραγωγοί της ίδιας της ανθρώπινης περιπέτειας.
Έτσι δεν μπορείτε, για παράδειγμα, να έχετε ένα μνημείο ιλιγγιώδους κάλλους και οικουμενικής σημασίας όπως η Άγια Σοφιά ξέχωρα από την «άναρχη» έκταση της Πόλης. Μοιάζει κωμικά επαρχιώτικος ο κεμαλικός εκσυγχρονισμός και όποιος εκσυγχρονισμός μπροστά στον χιλιόχρονο κοσμοπολιτισμό της Πόλης.
Και για να γυρίσω στην Αθήνα, για το kitsch, το νεοπλουτίστικο αλλά ακόμη και το ultra-modern «επώνυμων» αρχιτεκτόνων που θυσιάζει στοιχειώδη τοπικά δεδομένα προς χάριν της «μοντερνιας», δεν φταίει το libre-arbitre, η ελεύθερη βούληση, αλλά ΑΚΡΙΒΩΣ ΜΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΧΩΣ ΙΚΑΝΟ ΕΡΜΑ ΗΘΟΥΣ, ΘΕΣΜΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΩΝ.
Επί παραδείγματι, οι μεσοπολεμικές πολυκατοικίες είναι, το υπογραμμίζω αυτό, της ιδίας κλίμακας με τις σημερινές. Το ότι είναι ποιοτικότερες [π.χ. συναντάς μια καλοχαραγμένη σκάλα, μια αρχοντική είσοδο], δεν είναι απλά επειδή δεν έγιναν υπό καθεστώς «αντιπαροχής» και ήταν ιδιωτικές δημιουργίες επιφανών αστών. Ήταν τέτοιες επειδή αυτοί οι αστοί-σε-ρόλο-εργολάβου είχαν μια συγκεκριμένη κοσμοπολίτικη Kultur διαφορετική από αυτή του νεοέλληνα εργολάβου και του αντιπαροχέα. Επίσης ο αρχιτέκτων του τότε είχε στη διάθεσή του τεχνίτες, μαστόρους-artisans των οποίων η Kultur, το ήθος που επένδυαν στη δουλεία τους, ουδεμία σχέση δεν έχει με αυτήν των σημερινών μαστόρων-εργατών και η οποία γίνεται τόσο χειρότερη όσο πιο αλλοτριωμένη είναι η σχέση με το αντικείμενο τους. Όταν ο μάστορας ορίζεται πλέον ως προλετάριος δηλ. όλη η δράση και το πρόσωπό του προσδιορίζονται κοινωνικά μονοδιάστατα βάσει των οικονομικών του απολαβών και όχι σε σχέση με το ίδιο το αντικείμενο της δουλειάς του και την υστεροφημία του, είναι ανώφελο να ρωτάς για την ποιότητα.
Οι προσφυγή σε «εξειδικευμένες» εταιρείες όχι μόνο δεν λύνει το πρόβλημα, αλλά το χειροτερεύει. Νομίζετε πως ο γάλλος πατωματζής που ανήκει σε μια εταιρεία με marketing και τα λοιπά, κάνει καλύτερη δουλεία; Είναι ίσως πιο φτηνός και αποδοτικός από τον μεμονωμένο αλλά επ’ουδενί ποιοτικότερος. Η διόρθωση μιας κακοτεχνίας αναγκάζει τον πελάτη να απευθυνθεί στην εταιρεία και όχι στον ίδιο τον τεχνίτη, με αποτέλεσμα να του πάρει μήνες.
Το ίδιο και για τον αρχιτέκτονα. Είναι εντελώς άλλο να σχεδιάζεις σε κλίμακα που σου επιτρέπει να πάρεις υπόψιν σου λεπτομέρειες και ακόμα καλύτερο αν μπορείς να συζητήσεις πριν το πέρας της κατασκευής με τον έστω εν δυνάμει πελάτη, όπως συμβαίνει με τις μικρής κλίμακας πολυκατοικίες από το να σχεδιάζεις μαζικά διαμερίσματα. Η ποιότητα του σχεδιασμού εξαρτάται από την πρόσβαση του αρχιτέκτονα σε όλο και περισσότερες παραμέτρους που άπτονται τόσο των εν δυνάμει κατοίκων όσο και των συγκεκριμένων τεχνιτών που θα φέρουν εις πέρας την κατασκευή. Ελλείψει αυτών, ο αρχιτέκτων-υπάλληλος από την άλλη, που δεν έχει πλήρη εποπτεία του έργου, αναγκάζεται να υιοθετήσει και να ακολουθήσει τυποποιημένες μεθόδους. Ό καλοαμοιβόμενος αρχιτέκτων μιας μεγάλης εταιρείας σχεδιάζει εξίσου πρόχειρα, «εργολαβίστικα» καθώς λέμε, όσο ο αρχιτέκτονας που πουλιέται για ένα κομμάτι ψωμί στον τοπικό κατασκευαστή. Η expertise δεν είναι πανάκεια. Άλλο πράγμα ένα έργο εξ ολοκλήρου τεχνικό όπως μια γέφυρα που υπακούει σε έναν και μόνο σαφή στόχο, και άλλο ένα οικοδόμημα του οποίου οι στόχοι εξαρτώνται από τις άγνωστες την ώρα του σχεδιασμού επιθυμίες και ανάγκες του κατοίκου. Και μπορεί ένα κτήριο γραφείων, ένα νοσοκομείο ένα μουσείο, μια φυλακή ή ένα σχολείο να είναι σχετικά σαφές ως προς το σκοπό του, η κατοικία, όπως είναι ένα διαμέρισμα, δεν είναι. Η αρχιτεκτονική δεν είναι οικονομικο-τεχνική ή αφηρημένα αισθητική υπόθεση, αλλά κοινωνικο-πολιτισμική. Πρέπει ο αρχιτέκτων, αν θέλει τα σχέδιά του να είναι βιώσιμα να ζει μέσα στην κοινωνία και όχι να βρίσκεται αποκομμένος σαν τραπεζικός υπάλληλος σ’ένα σχεδιαστήριο, περιτριγυρισμένος, να πούμε, από τις παραστάσεις των μνημείων της ανθρωπότητας. Φανταστείτε έναν εξωγήινο να προσπαθεί να κατασκευάσει μιαν ανθρώπινη κατοικία έχοντας ανά χείρας πληροφορίες που του έφεραν οι ομοειδείς του ανθρωπολόγοι. Με αυτή την έννοια ο ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ΠΟΥ ΣΥΝΑΛΛΑΣΕΤΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΜΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΕΦΙΚΤΟ, ENTREPRENEUR.
Μήτε η φήμη είναι πανάκεια. Να αναφέρω παραδειγματικά τον μεγάλο Jean Nouvel που σχεδίασε πρόσφατα εργατικές κατοικίες με τεράστια ανοίγματα, μοντέρνα μεν, με αδύναμη μόνωση δε, των οποίων οι πένητες ιδιοκτήτες αναγκάστηκαν να ζητήσουν από το Κράτος επίδομα πετρελαίου θέρμανσης; Αυτό είναι expertise ή mea culpa;
Αντίθετα ο μέγας Frank Lloyd Wright ή ο αυστριακός Adolf Loos ήταν ιδιώτες αρχιτέκτονες που δεν θυσίασαν ποτέ την εμμονή στη λεπτομέρεια για το σταριλίκι που προσφέρει ένα απάνθρωπο κτήριο-μανιφέστο. Ήταν πρώτ’απ’όλα gentlemen. Η αρχιτεκτονική, όπως έλεγε ο φίλος του Loos, Wittgenstein, είναι «καλοί τρόποι», και «δοξάζει το σκοπό της».
Να περάσω στο οικιστικό θέμα των σύγχρονων Αθηνών με το παράδειγμα της ΕΓΕΚ και την ανέγερσης μιας 40ριάς διαμερισμάτων στο Μεταξουργείο. Διοργάνωσε πέρυσι αρχιτεκτονικό διαγωνισμό. Έδωσαν το βραβείο σε ένα block διαμερισμάτων δίχως υπαίθριους χώρους στο κάθε διαμέρισμα, όταν και ο πιο χαζός ξένος τουρίστας βιωματικά και μόνο θα συμφωνήσει με τον Περικλή Γιαννόπουλο πως «ο βίος των Ελλήνων είναι υπαίθριος». Το μόνο που δικαιολογούσε το βραβείο [που δεν είναι αυτό που χτίζεται] ήταν η παλαιά συνεργασία της αρχιτέκτονος με περιώνυμο αρχιτέκτονα-μέλος της επιτροπής, και τον διαγωνισμό [που τους κόστισε ελάχιστα], το marketing. Είναι πολύ δύσκολο να πουλήσεις 40 διαμερίσματα έτσι. Χρειάζεται να γίνει ντόρος στις εφημερίδες, πως «το Μεταξουργείο αναπτύσσεται» και τα λοιπά, να γίνει trendy. Και σε αυτό εξυπηρέτησε ο διαγωνισμός, όχι σε ό, τι πρέσβευε η πομπώδης φράση «προβληματισμός πάνω στην αστική διαμονή».
Θα δούμε άραγε και εδώ αυτό που γίνεται εις Παρισίους, όπου μεγάλη κατασκευαστική εταιρεία έχει έτοιμο, φτιαγμένο, εκτός οικοπέδου επισκέψιμο πρότυπο των διαμερισμάτων που πουλάει; Λες και το αρχιτεκτόνημα, «δοχείο» της ζωής σου, είναι καραμέλα που μπορεί κανείς να σου δώσει για dégustation… οι Γάλλοι πάντως που υποφέρουν από την αλλοτρίωση που επιβάλει η μαζική κατοικία ζηλεύουν τον Έλληνα, που μπορεί και έχει «το φτωχικό του»…
Γ.Σ.
Γεωργιε, δεν ξερω τι να απαντησω εδω, 90% του σχολιου ειναι νομιζω εντελως εκτος θεματος. Αλλα χαριν συζητησης προχωρω…
αναρωτιεμαι τοτε τι νοημα ειχε η παραθεση του Χαγεκ
που δηλωνει ξεκαθαρα οτι η κυβερνηση διαφερει σε αποτελεσματικοτητα απο εναν μονοπωλιστη. Και φυσικα ο Χαγεκ ειναι οικονομολογος, αρα οταν λεει μονοπωλιστη δεν εννοει ολιγοπωλιο λιγων εταιρειων, αλλα μονοπωλιο – ΜΙΑ εταιρεια. Η φραση οτι μια αγορα που εξυπηρετειται απο μερικες εταιρειες δεν εχει καμμια διαφορα με ενα κρατικο μονοπωλιο ειναι απλα λανθασμενη, αλλα και αστηρικτη απο τις δικες σου πηγες.
Το υπολοιπο κειμενο σου κριτικαρει την κεντρικα σχεδιασμενη οικοδομηση μονοτονων μεγαλων οικιστικων συγκροτηματων, πραγμα που αυτο το αρθρο δεν προτεινει πουθενα! Δεν μιλαμε εδω για διαλυση φαβελας και χτισιμο πανομοιοτυπων εργατικων πολυκατοικιων στην θεση της. Αυτο που λεει το αρθρο ειναι ξεκαθαρο:
δηλαδη να δωσουμε μεγαλυτερη ελευθερια στην αγορα να χτιζει σε υψος και περισσοτερα τετραγωνικα με την στοιχειωδη προνοια να αφηνουν μεγαλυτερα πεζοδρομια και ακαλυπτους χωρους.
Τωρα η υπολοιπη κριτικη εχει καποιες ασαφειες/παρανοησεις. Προσχεδιασμενες ειναι ολες οι σχετικα νεες (δηλαδη οχι αρχαιες οπως η Ρωμη) σοβαρες πολεις της Δυσης απο την Βαρκελωνη μεχρι το Μανχατταν. Αυτο που δεν ηταν προσχεδιασμενο φυσικα ηταν τα κτιρια, αλλα οι δρομοι, πλατειες, πεζοδρομια εγιναν συστηματικοτατα και με θαυμαστη προνοια. Αυτο το αρθρο προτεινει μια διορθωση του εγκληματικου λαθους ελλειψης τετοιας προνοιας στην Αθηνα, δινοντας κινητρα στην αγορα να το πραξει, δεν προτεινει οικοδομηση σοβιετικων κτιριων!
Επισης η συγκριση μεγαλων και μικρων κτιριων, απο μεγαλες ή μικρες κατασκευαστικες, ειναι εντελως λανθασμενη οπως γινεται στο σχολιο σου. Η εναλλακτικη στο να χτιστει μια δυτικη πολη απο 5-10 μεγαλες κατασκευαστικες (οπως γινεται σημερα, βλεπε ας πουμε Μαδριτη) δεν ειναι να σχεδιασει ο Φ.Λ. Ραϊτ καθε κτιριο, ειναι να το σχεδιασει ενας ασημος μικρος αρχιτεκτων με περιορισμενους πορους και ασφυκτικες πιεσεις. Τα αποτελεσματα ειναι ξεκαθαρα νομιζω στα κτιρια της αντιπαροχης στην Αθηνα που ειναι πολυ συχνα προχειρα, ασχημα, αβολα κτλ
μαϊστα. Περιεργως δεν σπευδουν μαζικα να αγορασουν τα φτωχικα μας, που ειναι πολυ φτηνοτερα.
Τα αναρχα χτισμενα φτωχικα των Ελληνων, σχεδιασμενα απο τον καθε τσομπανη που λες, οδηγουν σε εκτρωματα στυλ Λουτσας, οχι σε ενα Μπεβερλυ Χιλς που ο καθενας φτιαχνει την βιλα του.
αυτο απλα δεν στηριζεται απο εμπειρικα δεδομενα! Προσοχη δεν μιλαμε για εργατικες κατοικιες, αλλα για κτισματα μεγαλων εταιρειων που πωλουνται στην ελευθερη αγορα. Στην Βαρκελωνη εχω μεινει σε κατασκευη τεραστιας εταιρειας και εχω δει και καμποσα διαμερισματα σε αλλα τετοια κτιρια, η προσοχη στην λεπτομερεια ηταν τρομερη. Γιατι η εταιρεια εχει εξειδικευμενους ανθρωπους για καθε δουλεια, δεν παει η γυναικα του κατασκευαστη πχ να σχεδιασει την κουζινα αλλα υπερεμπειροι εσωτερικοι διακοσμητες. Αντιθετα σε μικρα κτιρια φτιαγμενα απο ερασιτεχνες εργολαβους (δηλαδη μηχανικους-αρχιτεκτονες που νομισαν οτι με ενα πτυχιο εγιναν και εμπειροι κατασκευαστες) τα λαθη και οι ελλειψεις ειναι οφθαλμοφανη.
Ο μηχανικος που θελει να γινει κατασκευαστης, μοιαζει με εναν μηχανολογο που παει να φτιαξει μονος του μια BMW. Στην καλυτερη των περιπτωσεων που ειναι διανοια και μαζεψει 5-6 τρομερα ταλεντα συναδελφους του, ισως φτιαξουν μια Ρολς Ροϋς. Στην πολυ πιθανοτερη περιπτωση ομως θα φτιαξουν ενα αυτοκινητο που δεν μπορει να παρει καν μπρος η μηχανη.
Τετοια ειναι η δυναμη της εξειδικευσης και του καταμερισμου εργασιας, με λιγα λογια οι οικονομιες κλιμακας που μια μεγαλη εταιρεια μπορει να φτιαχνει προϊοντα απαραμιλλης ποιοτητας και τιμης.
Αυτο φυσικα το ξερανε καλα και ο Χαγεκ και ο Σουμπετερ που αναφερεις και ο Ανταμ Σμιθ που το πρωτοανελυσε.
Τι σχέση έχει αυτή η θεματολογία με την “ΙΣΤΟΡΙΑ”, που είναι ο τίτλος της συγκεκριμένης κατηγορίας;
Ζώ σε επαρχιακή πόλη και ασχολούμαι επαγγελματικά και ενεργά με το σχεδιασμό πολυκατοικιών αντιπαροχής (ως αρχιτέκτονας, όχι ως κατασκευαστής). Έτσι, όντας “μέσα στο σύστημα”, τολμώ να κάνω τις εξής παρατηρήσεις:
– o αντιπαροχεύς/εργολάβος έτσι κι αλλιώς θα κυνηγά πάντα το maximum του κέρδους από κάθε οικόπεδο και οικοπεδάκι. Π.χ, γι΄αυτόν , ακόμα και 2-3 τ.μ επιπλέον, πολλαπλασιαζόμενα με την εμπορική αξία του ακινήτου, μεταφράζονται σε ολοκάθαρο κέρδος
– Παρόλο που ο ΓΟΚ ως νομοθέτημα (κείμενο) δεν είναι κακός, το πρόβλημα έγκειται στην απουσία και στην αδυναμία ελέγχου της πολιτείας στο κατασκευασμένο κτήριο. Έτσι παρόλο που οι υπηρεσίες ζητούν ένα ποταμό (άχρηστων στην ουσία) σχεδίων, το πώς εφαρμόζονται αυτά στην πράξη επαφίεται στον πατριωτισμό του κατασκευστή.
– Καλό είναι να σταματήσει το καραγκιοζηλίκι με τους ημιυπαιθρίους, ειδικά στις πολυκατοικίες. Ας κοπούν παντελώς ή ας προσμετρώνται στη δόμηση. Έλεος, έχω σιχαθεί ακόμα και τη λέξη αυτή.
-Ακόμα και αν το όλο σύστημα πολεοδόμησης /κατασκευής/ελέγχου εξυγιανθεί, φοβάμαι ότι θα εξακολουθήσει να υπάρχει σαφές έλλειμα σχεδιαστικής ποιότητας των εν λόγω κατασκευών, αφού στο σχεδιασμό τους το ποσοστό των αρχιτεκτόνων είναι μικρό. Εκτός από τους στενά οικονομικούς όρους εκμετάλλευσης, εδώ παίζει καθοριστικό ρόλο και η παιδεία των ιδιοκτητών/αντιπαροχέων (είπε κανείς κάτι?) αλλά και του κοινωνικού συνόλου, και αυτό είναι κάτι το πολύ απτό. Λοιδωρούμε τις πολυκατοικίες, αλλά από αρχιτεκτονικής πλευράς πρόκειται για κτήρια πολύ πιο απαιτητικά λειτουργικά και αισθητικά από οποιονδήποτε άλλο τύπο κτηρίου. Η εμπειρία μου λέει ότι είναι πολύ δύσκολο να φτιάξεις μια “ωραία” πολυκατοικία, αφού πρέπει να συνταιριάξεις αλληλοσυγκρουόμενες απαιτήσεις. Συχνά αισθάνομαι σαν ακροβάτης πάνω σε τεντωμένο σκοινί. Αν θέλεις μάλιστα να είσαι συνεπής στην επιστήμη σου και στο όνομά σου, απαιτείται προσπάθεια που συχνά δεν πληρώνεται, αλλά αξίζει τον κόπο.
Κυριοι,
καταρχας πολυ διαφωτιστικο το παραπανω κειμενο και ενδιαφερουσα η προταση-λυση του συγγραφεα.Επειδη με ενδιαφερει το θεμα του “εγκληματος” της αντιπαροχης στην Ελλαδα (και ειδικοτερα στην Μυτιληνη) την περιοδο του ’60 ,αναρωτιεμαι μηπως καποιος γνωριζει καποιον δικτιακό τοπο απο’που θα μπορουσα να βγω πληροφοριες για το θεμα.
Ευχαριστω εκ των προτερων.
Για να δούμε σε τι άλλες φιλισοφικές αναζητήσεις θα πάτε Κύριοι…..
– Το θέμα είναι απλούστατο,
– Ο μέσος Αθηναίος, με την αντιπαροχή, γλύτωσε απο το ένα δωμάτιο στη κοιν’οχρηστη αυλή, τουαλέτα, καμμιά φορά και κουζίνα, αλλά και απο το φονικό μαγγάλι.
– Ζεστάθηκε το κοκκαλάκι του, έκανε μπάνιο πιο συχνά απο Χριστούγεννα – Πάσχα, ή κάθε Σάββατο, γνώρισε την καθαριότητα γενικώς.
– Δεν πιστεύω οτι όλοι οι γράφοντες ήσαν Κόμητες, αλλά μάλλον δεν ρώτησαν ποτέ τους γονείς τους πως επεβίωναν…