Αναδιανομή: συμφέρει τους φτωχούς;
Δεκ 15th, 2009 | Αντώνης Βακιρτζής| Κατηγορία: Οικονομικά |
Email This Post
|
Print This Post
|
Με τον όρο αναδιανομή εννοώ γενικά το κυρίαρχο μοντέλο κοινωνικο-οικονομικής πολιτικής στα δυτικά κράτη, που περιλαμβάνει κλιμακωτή φορολογία με ολοένα αυξανόμενους συντελεστές για τους πλούσιους και οικονομική ενίσχυση των φτωχών.
Καταρχήν να τονίσω πως ο ίδιος ο όρος «αναδιανομή» είναι εξαιρετικά παραπλανητικός, καθότι δίνει την εντύπωση πως εν αρχή ο πλούτος «διανέμεται» με κάποιον άδικο τρόπο, οπότε είναι δουλειά των πολιτικών να αποφασίσουν ποια θα ήταν μια πιο δίκαια διανομή και να την εφαρμόσουν στην πράξη. Πρόκειται για μια πλάνη η οποία καθίσταται εφικτή από την χρήση του χρήματος ως γενικευμένου μέσου ανταλλαγής. Η προσοχή του κόσμου φυσιολογικά επικεντρώνεται στην χρηματική κατάσταση του καθενός, ξεχνώντας πως χωρίς πραγματική παραγωγή, χωρίς πραγματικά προϊόντα και υπηρεσίες, τα χαρτονομίσματα και βιβλιάρια καταθέσεων είναι απλά άχρηστο χαρτί. Ο αληθινός πλούτος μιας κοινωνίας συνίσταται στο σύνολο των αγαθών που παράγει, όχι στο χάρτινο χρήμα που χρησιμοποιούν τα μέλη της προκειμένου να πραγματοποιούν τις συναλλαγές τους. Συνεπώς στον καπιταλισμό ο πλούτος παράγεται, δεν διανέμεται.
Στενά συνδεδεμένη με την παραπάνω πλάνη είναι η τάση του κοινού να ξεχνάει πως το μεγάλο μέρος του πλούτου των πλουσίων δεν βρίσκεται σε παχυλούς λογαριασμούς, βίλλες και κότερα, αλλά είναι επενδεδυμένο σε επιχειρήσεις (δηλαδή εργοστάσια, μηχανές, πλοία, γραφεία κτλ) οι οποίες παράγουν τον αληθινό πλούτο της κοινωνίας. Το αντίθετο φυσικά ισχύει για την κλίκα των πολιτικών οι οποίοι προωθούν την αναδιανομή: εκεί πραγματικά ο πλούτος είναι σχεδόν αποκλειστικά συγκεντρωμένος σε τραπεζικούς λογαριασμούς, σε βίλλες και πολυτελή αυτοκίνητα, με παραγωγή μηδέν.
Και βεβαίως η μεγαλύτερη πλάνη όλων, παιδί της μακράς μαρξιστικής νεο-ελληνικής παράδοσης, είναι η τάση του κοινού να αντιλαμβάνεται και να ερμηνεύει τον κόσμο με όρους κοινωνικο-οικονομικών τάξεων. Στο μυαλό του πολύ κόσμου από τη μία βρίσκεται η τάξη των πλούσιων καπιταλιστών που προσπαθεί να αφαιμάξει την κοινωνία, και από την άλλη στέκονται ηρωικά οι απλοί εργαζόμενοι που προσπαθούν να αντισταθούν στους εκμεταλλευτές καπιταλιστές. Το βασικό πρόβλημα με αυτήν την κοσμοθεωρία είναι ότι υποννοεί, και συχνά διατρανώνει ρητά («εργάτες όλων των λαών ενωθείτε!») ότι τα συμφέροντα ενός μέλους της εργατικής τάξης ταυτίζονται με τα συμφέροντα των υπόλοιπων μελών της τάξης του. Πρόκεται για τεράστιο ψέμα. Τα συμφέροντα του κάθε εργάτη διαφέρουν από τα συμφέροντα των υπόλοιπων εργατών, και θα αποδείξω ευθύς αμέσως το γιατί.
Ας υποθέσουμε πως οι πολιτικοί αποφασίζουν να φορολογήσουν τους 5.000 πλουσιότερους κατοίκους της χώρας και να δώσουν τα λεφτά (αφού φυσικά αφαιρέσουν το μερίδιο της τεράστιας γραφειοκρατείας που διεκπεραιώνει την όλη διεργασία) στους φτωχούς. Ας υποθέσουμε, χοντρικά, πως κάθε πλούσιος χάνει €100.000, και κάθε φτωχός κερδίζει €1000. Θα δεχτώ χωρίς συζήτηση πως τα €1000 που έβαλε στην τσέπη του ένας συγκεκριμένος φτωχός (ας τον ονομάσουμε Φ.) αποτελούν για αυτόν κέρδος. Το κρίσιμο ερώτημα αφορά τα υπόλοιπα €99.000 που αποσπάστηκαν από τον αντίστοιχο πλούσιο, καθώς και όλα τα υπόλοιπα 4.999×€100.000 που αποσπάστηκαν από τους υπόλοιπους πλούσιους, και από τα οποία ο Φ. δεν θα δει ποτέ δεκάρα.
Αυτά τα υπόλοιπα χρήματα, μπροστά στα οποία τα €1000 που έβαλε στην τσέπη του είναι σταγόνα στον ωκεανό, θα συνέφερε τον Φ. να μείνουν με τους πλούσιους ή να πάνε στους φτωχούς; Χωρίς αμφιβολία, θα τον συνέφερε να μείνουν με τους πλούσιους. Οι πλούσιοι, επειδή ακριβώς έχουν επενδεδυμένο το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου τους στην οικονομική παραγωγή της κοινωνίας προσφέρουν στον Φ. δύο πράγματα: α) αγαθά, και β) δουλειά. Κάθε ευρώ που αφαιρείται από τον πλούσιο είναι ένα λιγότερο ευρώ για την παραγωγή και την απασχόληση. Από την άλλη μεριά οι φτωχοί κατευθύνουν ολόκληρο σχεδόν το εισόδημά τους στην κατανάλωση. Τα χρήματα λοιπόν που αφαιρούνται από τους πλούσιους και πηγαίνουν στους υπόλοιπους (πλην του Φ.) φτωχούς θα τα βρει μπροστά του ο Φ. με την μορφή αυξημένων τιμών στα ράφια των καταστημάτων, καθότι η αυξημένη καταναλωτική ζήτηση το μόνο που καταφέρνει άμεσα είναι να ανεβάζει τις τιμές, καθιστώντας τα προϊόντα όλο και πιο ακριβά.
Σε βάθος χρόνου η αναδιανομή όχι μόνο δεν βοηθάει τους φτωχούς, αλλά αντίθετα φτωχαίνει τους πάντες, με πρώτους τους ίδιους τους φτωχούς (αν δεν ήταν έτσι, όλες οι τριτοκοσμικές κυβερνήσεις θα είχαν λύσει προ πολλού το πρόβλημα της φτώχειας). Για να το δούμε αυτό καλύτερα, ας χωρίσουμε όλα τα αγαθά της κοινωνίας σε κεφαλαιώδη αγαθά από τη μία πλευρά, και καταναλωτικά αγαθά από την άλλη. Η διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων είναι ότι τα κεφαλαιώδη αγαθά παράγουν άλλα αγαθά (κεφαλαιώδη και καταναλωτικά), ενώ τα καταναλωτικά αγαθά δεν παράγουν τίποτα. Ολόκληρη η πρωτοφανής ευημερία των σύγχρονων καπιταλιστικών κρατών οφείλεται στην άνευ προηγουμένου συσσώρευση κεφαλαιωδών αγαθών. Ωστόσο στην ελεύθερη αγορά η παραγωγή ακολουθεί πάντα τη ζήτηση. Αυξημένη ζήτηση κεφαλαιωδών αγαθών θα επιφέρει αυξημένη παραγωγή κεφαλαιωδών αγαθών, ενώ αυξημένη ζήτηση καταναλωτικών αγαθών θα επιφέρει αυξημένη παραγωγή καταναλωτικών αγαθών. Η αναδιανομή τονώνει πάντα, χωρίς εξαίρεση, την ζήτηση των καταναλωτικών αγαθών, και μειώνει την ζήτηση των κεφαλαιωδών αγαθών. Το μακρόχρονο αποτέλεσμα είναι το ροκάνισμα της πλουτοπαραγωγικής ικανότητας μιας οικονομίας, μειωμένη παραγωγή, αυξημένες τιμές, μειωμένη αγοραστική δύναμη του καταναλωτή και οικονομικός μαρασμός.
Δεν ασχολήθηκα καθόλου σε αυτό το κείμενο με πλήθος άλλων σχετικών ζητημάτων, όπως την ηθική διάσταση της αναδιανομής, η οποία γίνεται πάντα με την απειλή της φυλάκισης ή της οικονομικής εξόντωσης (ειδάλλως κανένας άνθρωπος στα λογικά του δεν θα δεχόταν να πάρουν ετσιθελικά κάποιοι δημόσιοι υπάλληλοι τα χρήματά του και να τα δώσουν σε κάποιον άλλον, και ας λαϊκίζουν περί του αντιθέτου όλη μέρα οι μεγαλοδημοσιογράφοι στα κανάλια) και τις ψυχολογικές/κοινωνικές διαστάσεις του φαινομένου. Για παράδειγμα καλώ τον αναγνώστη να αναλογιστεί πόσες φορές στη ζωή του συνάντησε ανθρώπους οι οποίοι εργάζονται σε εποχιακά/τουριστικά επαγγέλματα το καλοκαίρι και κάθονται το χειμώνα προκειμένου να εισπράξουν το επίδομα ανεργίας, σε μια συνειδητή, ψυχρά υπολογισμένη πράξη η οποία φυσικά δεν έχει καμία σχέση με την μυθική ‘ανεργία που μαστίζει την νεολαία’. Πρόκειται κυρίως για νέους ανθρώπους, οι οποίοι αντί να εργάζονται και να αποκτούν διαρκώς εργασιακές γνώσεις και εμπειρίες, συνιστούν, για 6 μήνες κάθε χρόνο, βάρος στην κοινωνία. Παρόμοια παραδείγματα υπάρχουν άπειρα, παντού και πάντα το προϊόν της αναδιανομής και του υποτιθέμενου «κοινωνικού κράτους».
Αντώνης Βακιρτζής
Κύριοι,
Δεν αποκλείω φαινόμενα ανορθολογισμού (εξαιτίας κυρίως άγνοιας και γραφειοκρατίας) και τραγέλαφους στις κλίμακες φορολόγησης αυτοκινήτων στην Ελλάδα (και όχι μόνον!), ειδικά αν δεν λαμβάνονται υπόψην οι εκπομπές CO2, η κατανάλωση καυσίμων, και ρύποι. Τις λεπτομέρειες του παραδείγματος του kid loco δεν τις γνωρίζω.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να υπάρχει ένα κατώφλι (είτε κυβισμού, είτε ρύπων, είτε κατανάλωσης, είτε…) που όταν ξεπεραστεί, ο φόρος να αυξάνεται δραματικά. Το αυτοκίνητο στην Ελλάδα δεν προσφέρεται (με την κατάσταση που επικρατεί σε δρόμους, την ατμοσφαιρική ρύπανση στις μεγάλες πόλεις, τα ατυχήματα, κτλ.) για γραμμικούς συντελεστές φορολόγησης. Ελπίζω να συμφωνούμε εδώ.
Επαναλαμβάνω: συνολικά οι φόροι που έτσι ή αλλιώς πληρώνουν οι έλληνες οδηγοί είναι μικροί σχετικά με τις άλλες χώρες της ΕΕ.
υπόψην -> υπ’ όψιν
Αυτό το ιστολόγιο δεν έχει την ευκολία διορθώσεως κειμένου, και – υποθέτω – οι περισσότεροι γράφουμε αυθόρμητα, επόμενως, τυχόν μικρολάθη θα υπάρχουν, άσε που η ανακατωσούρα καθαρεύουσας-δημοτικής (μας) ταλαιπωρεί πολλούς…….
Επί του θέματος,
Αναδιανομή γίνεται στην πράξι, είτε με τον “Τζενκις Χαν” και τον “Χίτλερ”. είτε με την παγκόσμια διάθεση μετοχών, είτε διότι – λόγω παγκοσμιοποίησης – ο Κινέζος και ο Ινδός απο 1 δολλάριο τον μήνα παίρνουν τώρα 1 δολλάριο την ημέρα.
– Αν οποιοσδήποτε “Αρχων” γνωρίζει πράγματι πως “πρέπει” να γίνει αναδιανομή, τότε θα έχει ανακαλύψει την πεμπτουσία του Κομμουνισμού (΄…. σε όλους ανάλογα με τις ανάγκες κλπ)……….
Καληνύχτα σας και όνειρα γλυκά……..
rebel@work , ποιοί φόροι είναι μικρότεροι στην Ευρώπη ; Στην αγορά ενός αυτοκινήτου ,τι ποσοστό είναι φόρος , εδώ και στην Ευρώπη ; Στο παράδειγμά σου , η χειρότερη περίπτωση είναι να πληρώσει ο πιο βρωμιάρης 215 λίρες , όσα δηλαδή σε ευρώ πληρώνω και εγώ για ένα αυτοκίνητο 5ετίας , καλοσυντηρημένο , με φρεσκότατη και άψογη κάρτα καυσαερίων . Πιθανότατα δε , το αυτοκίνητο που αναφέρεις είναι και μεγαλύτερου κυβισμού .
Όσο για τη βενζίνη , καλομελέτα κι ερχεται , η εναρμόνιση της φορολογίας καυσίμων δεν είναι μακριά. Αν πάντως μου συγκρίνεις την τιμή βενζίνης στο ΗΒ και εδώ , πρώτα θα πρέπει να συγκρίνεις την αγοραστική δύναμη
φοροι και φιλελευθερισμος δεν ταιριαζουν. Αν κυριε Χασαπογιαννη θελετε 700%-1000% φορους σε τσιγαρα, ποτα, αυτοκινητα, πουληστε το εν Ρηγιλλης διαμερισμα σας, δυσκολα να πιανει κατω απο 800.000 ευρω και χρηματοδτηστε το κρατος, με αναλογη δωρεα.
Παρακαλώ κύριε ΜΗ γίνεσθε προσωπικός. Κομμάτι sense of decorum ΔΕΝ βλάπτει. Τεχνικές ΠΑΣΟΚ και γενικά των οχετών δεν αρμόζουν εδώ.
Οι φόροι ταιριάζουν ΘΑΥΜΑΣΙΑ στον συνεπειοκρατικό φιλελευθερισμό. Ο,ΤΙ καταστρέφει την ΦΥΣΙΚΗΝ και ΨΥΧΙΚΗΝ ΥΓΕΙΑ του ΠΟΛΙΤΗ πρέπει να διώκεται φορολογικώς και ΑΜΕΙΛΙΚΤΑ.
Μετά τον ριζοσπαστικό και τον κοινωνικό φιλελευθερισμό , έχουμε και τον συνεπειοκρατικό φιλελευθερισμό στα μέρη μας , με μπόλικη φορολογία για κερασάκι; Πως το έλεγε ο αείμνηστος ; η χώρα που ο,τι δηλώσεις είσαι ;
@kid loco
Ως προς τους φόρους, ο κρατικός προϋπολογισμός (συγκεκριμένα τα έσοδα του ως ποσοστό του ΑΕΠ – το μικρότερο ίσως ποσοστό στην ευρωζώνη) μιλάει από μόνος του. Το αν το κράτος φορολογεί δυσανάλογα το αυτοκίνητο, γιατί δεν (μπορεί) εισπράττει τον ΦΠΑ ή άμεσους φόρους είναι δευτερεύον ζήτημα.
Ο,ΤΙ καταστρέφει την ΦΥΣΙΚΗΝ και ΨΥΧΙΚΗΝ ΥΓΕΙΑ του ΠΟΛΙΤΗ πρέπει να διώκεται φορολογικώς και ΑΜΕΙΛΙΚΤΑ.
Αυτο το αποφασιζει ο νομος της προσφορας και της ζητησης. Τα αλλα απτονται ψυχιατρου και κοινου ιατρου.
Κύριε Χασσαπογιάννη,
μην το ψάχνετε. Πέρα από την ετικέτα “φιλελεύθερος” δεν έχετε σχεδόν τίποτα κοινό με τον Λάσκο. Οι θέσεις του είναι τόσο ακραίες και αντιεπιστημονικές όσο της Sarah Palin της οποίας είναι θαυμαστής. Αν έχετε χρόνο να ξοδέψετε σε ανούσιες λεκτικές ανταλλαγές δικαίωμά σας. Απλώς είπα να σας δόσω μια φιλική συμβουλή, ως Νεοϋορκέζος προς Νεοϋορκέζο.
Να φορολογήσουμε και τους “φιλομόφυλους” γιατί επιβαρύνουν την υγεία τους.
Ο νομος της προσφορας και της ζητησης ειναι αμειλικτος. Δεν λογαριαζει, νεουορκεζους, ουγκαντεζους κλπ. Οσοι τα εβαλαν μαζι του, παντα βγηκαν χαμενοι. Και βεβαια να συμφωνησω με τον λογιο, οι ομοφυλοφιλοι εχουν περισσοτερες πιθανοτητες λογω σεξουαλικης συμπεριφορας για μια σειρα νοσηματων. Με την νεουορκεζικη λογικη, να φορολογηθουν! Εγω ειμαι απο το Μιντγουεστ.
“Ο νομος της προσφορας και της ζητησης ειναι αμειλικτος. Δεν λογαριαζει, νεουορκεζους, ουγκαντεζους κλπ.”
Πώς το είχε πει ο Χαρρυ Κλύν? Πω πω νόημα! Πνίγομαι στο βάθος της σκέψης σου!
58.kid loco Δεκεμβρίου 23rd, 2009 8:45 μμ :
Μετά τον ριζοσπαστικό και τον κοινωνικό φιλελευθερισμό , έχουμε και τον συνεπειοκρατικό φιλελευθερισμό στα μέρη μας , με μπόλικη φορολογία για κερασάκι; Πως το έλεγε ο αείμνηστος ; η χώρα που ο,τι δηλώσεις είσαι ;
Αu contraire!!!!!!!!!!!!!!!!! Tout au contraire!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Eσείς οι οπαδοί της AYN RAND μή χαίρεσθε ΚΑΙ ΜΗ ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΝΕΤΕ την έννοια της ελευθερίας
Η ελευθερία του Χασαπογιάννη σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του Μηλιώνη ΚΑΙ η ελευθερία του Μηλιώνη σταματά εκεί που αρχιζει η ελευθερία του Χασαπογιάννη – ΝΑ ΤΟ ΒΑΛΕΤΕ ΚΑΛΑ στο ΜΥΑΛΟ σας!
ΔΕΝ πιστεύουμε στο TAX and SPEND, ούτε στο BORROW and SPEND, αλλά σε λελογισμένη φορολόγηση ΜΟΝΟ των εισοδημάτων [ενώ των άνευ εισοδημάτων ακινήτων και άλλων περιουσιακών στοιχείων μόνο στον βαθμό (όπου και όταν) προκύπτουν λειτουργικά έξοδα και μόνο για την ΤΟΠΙΚΗ αυτοδιοίκηση].
ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ σε ΜΙΚΡΟ, ΑΛΛΑ ΣΤΙΒΑΡΟ, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ, ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ κομματικώς, ΚΥΡΙΑΡΧΟ κράτος και στην παρουσία ΣΤΙΒΑΡΩΝ ΕΛΕΓΚΤΙΚΩΝ μηχανισμών ΟΧΙ για να ΤΙΜΩΡΟΥΝ, αλλά ΜΟΝΟ και ΜΟΝΟ για να προστατεύουν τον ΝΟΜΟΤΑΓΗ πολίτη από τον αλητο-Bush, αλητο-πασόκον, αλητο-νεοδημοκράτη και γενικά λογής-λογής ΚΑΚΟΠΟΙΟΥΣ!!!!!!!!!!!!!
Πιστεύουμε μετά πάθουςστο ΒΙΒΛΙΚΟΝ, “Ο ικανός αλλά ΜΗ εργαζόμενος, ΜΗΔΕ εσθιέτω”
Πιστεύουμε στην επένδυση της ΜΟΡΦΩΣΗΣ του ΙΚΑΝΟΥ, αλλά ΑΠΟΡΟΥ παιδιού, διότι, πριν καν σταθούμε στην ηθική πλευρά του θέματος, η επένδυση αυτή ειναι ΜΕΓΙΣΤΗΣ, συνεπειοκρατικά, ΣΗΜΑΣΙΑΣ, με τεράστιο οικονομικό και κοινωνικό όφελος για το κράτος!!!
Πιστεύουμε ΣΥΝΕΠΕΙΟΚΡΑΤΙΚΑ στο ΥΨΗΛΟ επίπεδο υγείας του Λαού, διότι πέραν της σημασίας του ως κοινωνικού αγαθού, ΚΑΛΗ ΥΓΕΙΑ του πολίτη σημαίνει ΥΨΗΛΗ παραγωγικότητα, χαμηλό μακροπρόθεσμα κόστος περίθαλψης κλπ κλπ
Πιστεύουμε σε ΥΨΗΛΟΥΣ φόρους για “αγαθά” Τύπου GOODY’S και McDonald’s διότι ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΥΝ την υγεία του πολίτη προκαλώντας παχυσαρκία, προάγοντας την υπέρταση, στεφανιαία νόσο, εγκεφαλικά επιεσόδια, ΔΙΑΒΗΤΗΝ, κλπ κλπ
Πιστεύουμε σε ΥΨΗΛΟΥΣ φόρους ΚΑΠΝΟΥ διότι ο ΚΑΠΝΟΣ είναι MEIZON HAZARD της φυσικής υγείας του ΠΟΛΙΤΗ, ΚΑΙ, συνεπειοκρατικά, το ΚΟΣΤΟΣ λειτουργίας του κράτους ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΕΙΤΑΙ άρα πρέπει να το πολεμήσουμε με χέρια και με δόντια
Πιστεύουμε σε ΥΨΗΛΟΥΣ φόρους HEAVY LIQUOR (όχι του αθώου κρασιού) διότι
1) το alcohol είναι υπεύθυνο μεγάλου ποοσοστού ΤΡΟΧΑΙΩΝ και του τεραστίου συνεπακόλουθου ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ
2) το alcohol προκαλεί ΚΙΡΡΩΣΗ ΗΠΑΤΟΣ
3) το alcohol προκαλεί καρκίνο οισοφάγου, παγκρέατος, ΑΛΚΟΟΛΙΚΗ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΑ και ων ουκ έστι αριθμός άλλων παθήσεων
Ιn brief, ΟΥΔΕΙΣ έχει δικαίωμα να μεταφερει τις ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ συνέπειες του κάθε ΠΑΘΟΥΣ του στην ΚΟΙΝΩΝΙΑ ή στο ΚΡΑΤΟΣ.
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ σημαίνει, μεταξύ άλλων, ΚΑΙ ΟΤΙ ο ΚΑΘΕΙΣ θα φέρει ΑΠΟΛΥΤΗ OIKONOMIKH ΕΥΘΥΝΗ των πράξεών του και συνεπειών τους
Αλεξανδρακη παρε ενα σωσιβιο
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ σημαίνει, μεταξύ άλλων, ΚΑΙ ΟΤΙ ο ΚΑΘΕΙΣ θα φέρει ΑΠΟΛΥΤΗ OIKONOMIKH ΕΥΘΥΝΗ των πράξεών του και συνεπειών τους
Ακριβως για αυτο τον λογο, ιδιωτικοποιηση του συστηματος υγειας. Η ασφαλιστικη εταιρεια καταχωρει τους παραγοντες κινδυνου του καθενος. Πχ αν καπνιζει, πινει, τρωγει ανθυγιεινα και χρεωνει αυξημενο ασφαλιστρο. Κανενας υποχρεωτικος φορος ο οποιος στρεφεται εναντια σε ολους ακομα και σε αυτους που πινουν φυσιολογικα
To θέμα είναι πολύπλευρο και περίπλοκο (αν και απλό στα επί μέρους)
Η περίθαλψη, “Υγεία” γενικώς, φερει ΔΥΟ σκέλη
1) Τους παρόχους, δηλαδή γιατρούς ΚΑΙ τα νοσοκομεία (στις ΗΠΑ σχεδόν όλα ΜΗ κρατικά, αλλά και ΜΗ κερδοσοπικά), και
2) Τους ασφαλιστικούς φορείς υγείας, τους λεγόμενους “τρίτος παράγων” – third party, δηλαδή την πλευρά που ΠΛΗΡΩΝΕΙ το κόστος ιατρικών και νοσοκομειακών υπηρεσιών, που μπορεί να είναι δημόσια/κρατική, δημόσια/μη κρατική (κερδοσκοπική ή μη κερδοσκοπική)
Μονοκονδυλιές εδώ ΔΕΝ χωρούν. Το θέμα μπορεί να συζητηθεί σε βάθος και εύρος σε ειδικό post.. Σε γενικές γραμμές, η προσωπική μου θέση είναι πως η Παιδεία ΚΑΙ η Υγεία ΔΕΝ πρέπει να είναι κρατικές ή κοινωνικοποιημένες, αλλά ΟΥΤΕ και κερδοσκοπικές.
Τα 18 από τα 20 ΚΑΛΥΤΕΡΑ ανώτατα ιδρύματα της ΥΦΗΛΙΟΥ είναι ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ, αλλά ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ
Ολα μα όλα τα μέγιστα ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΑ ιδρύματα της ΥΦΗΛΙΟΥ είναι ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ αλλά ΜΗ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ
And that is that!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
Το ότι η ελευθερία του ενός σταματά εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου δικαιολογεί τους φόρους και όποιος διαφωνεί είναι οπαδός της Ραντ. Άντε καλά Χριστούγεννα, υγεία κι ευτυχία!
Kύριοι που διαμένετε στις ΗΠΑ και λογικά γνωρίζετε καλύτερα τα πράγματα,πως κρίνετε τις αλλαγές που προωθεί ο Ομπάμα στον τομέα της υγείας;
Θετικές-αρνητικές,ριζοσπαστικές-συντηρητικές;
Το να επιστρέψουμε στα προκεϋνσιανά οικονομικά είναι εύκολο και βοηθάει στο να διατηρούμε αλώβητες τις όποιες ιδεοληψίες (την οικονομολογική ιδεολογία, δηλαδή την ψευδή συνείδηση των οικονομολογούντων) έχει καθιερώσει, μέσα στην ιστορική του διαδρομή, ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής, όπως ακριβώς πράττει ο κ. Βακιρτζής.
Βέβαια, όσα λέει ο κ. Βακιρτζής στηρίζονται ουσιαστικά στον ”νόμο του Ζαν-Μπαπτίστ Σαίη” και φυσικά παραγωρίζουν ότι η πτώση της ζήτησης και της κατανάλωσης, που παρατηρούνται παραδοσιακά στις καπιταλιστικές κρίσεις και υφέσεις – αυτό έγινε και την δεκαετία του 1930, αυτό επαναλήφθηκε, σε συνθήκες παγκοσμιοποιημένης οικονομίας και το 2008 και συνεχίζεται και σήμερα -, είναι αποτέλεσμα, ενός άλλου προκρισιακού ή/και προϋφεσιακού φαινομένου, ήτοι της ανισορροπίας ανάμεσα στα μακροοικονομικά μεγέθη της αποταμίευσης και της επένδυσης, την οποία οι κλασσικοί οικονομολόγοι (Άνταμ Σμιθ, Νταίηβιντ Ρικάρντο, Τζων Στιούαρτ Μιλλ κλπ) απέκλειαν, θεωρώντας δεδομένη την αυτόματη μετατροπή των αποταμιεύσεων σε επενδύσεις, όπως ακριβώς προέβλεπε ο περίφημος ”νόμος του Say”, μαζί με τις δυνάμεις της αγοράς, που – υποτίθεται ότι – κρατούσαν την οικονομία σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης.
Αυτόν τον ”νόμο” και τις παραδοχές του είναι που κονιορτοποίησε ο Τζων Μαίηναρντ Κέϋνς, στην ”Γενική Θεωρία της Απασχόλησης του Τόκου και του Χρήματος” και πέταξε στα σκουπίδια η πραγματικότητα της κρίσης του 1929, επιβεβαιώνοντας την κεϋνσιανή παραδοχή ότι το σύγχρονο οικονομικό σύστημα, αν αφεθεί στην τύχη του, μπορεί να λειτουργήσει – και στην πράξη λειτουργεί -, με σημαντική ανισορροπία ανάμεσα στα μεγέθη της αποταμίευσης και της επένδυσης (δηλαδή χωρίς την, περίπου, αυτόματη μετατροπή των αποταμιεύσεων σε επενδύσεις, που προέβλεπε ο ”νόμος του Say”) και με ανάλογα (και ακόμα περισσότερο) σημαντική αρνητική επίπτωση στην συναθροιστική ζήτηση και στην ολική καταναλωτική δαπάνη της οικονομίας.
Σε αυτήν την διαδικασία, σημαντικό ρόλο παίζει η μεγάλη ανισοκατανομή του εισοδήματος και όχι μόνον αυτή.
Εξ ίσου σημαντικό ρόλο παίζει και η ανυπαρξία, ή η απορρύθμιση, των ελεγκτικών, παρεμβατικών και εξισορροπιτικών μηχανισμών της κοινωνίας, οι οποίοι – καλώς ή κακώς – συμπυκνούνται στο κράτος, που, με όπλο την δημοσιονομική πολιτική ασκεί, ή δεν ασκεί, ή ασκεί στρεβλωμένα, τον εξισορροπιτικό του ρόλο, που έχει να κάνει με την στήριξη των συνολικών καταναλωτικών και επενδυτικών δαπανών της κοινωνίας.
Αυτή ήταν, άλλωστε, και η τεράστια συνεισφορά του Κέϋνς στην σύγχρονη ανθρώπινη ιστορία.
*Τον ”νόμο του Say”, ας τον δούμε αναλυτικότερα από τον Τζων Κέννεθ Γκαλμπραίηθ στο περίφημο – και ουσιαστικά ανυπέρβλητο – βιβλίο του, για την ιστορία του χρήματος, με τίτλο (ποιόν άλλον;) ”ΤΟ ΧΡΗΜΑ”:
”Σύμφωνα με τον νόμο του Σαίη, που δεν ήταν τίποτα το καταπληκτικά πολύπλοκο, από τις προσόδους κάθε πώλησης ενός αγαθού, πληρώνονταν σε κάποιον, κάπου, με τη μορφή μισθών, τόκων, ενοικίου, ή κέρδους (ή παίρνονταν από αυτόν που απορροφούσε την ζημιά) τα μέσα για να αγοράσει εκείνο το αγαθό. Όπως αυτό γινόταν με το ένα αγαθό, έτσι γινόταν με όλα. Με τα πράγματα σ’ αυτήν την κατάσταση, δεν θα μπορούσε να υπάρξει έλλειμμα αγοραστικής δύναμης και τα επιτόκια επιβεβαίωσαν τότε τις απόψεις του Σαίη και εξασφάλισαν πως η βασική τάση της οικονομίας θα ήταν να φτάσει στο να λειτουργεί με καθολική απασχόληση. Οι ιδιώτες και οι επιχειρήσεις αποταμίευαν απ’ το εισόδημά τους, και αυτή η αποταμίευση έπρεπε βέβαια να ξοδευτεί. Αυτό συνέβαινε όταν την επένδυαν σε έπιπλα, σε εργοστάσια ή σε μηχανήματα. Αν οι άνθρωποι αποταμίευαν περισσότερα απ’ ότι ξόδευαν, το πλεόνασμα των απoταμιεύσεων θα κατέβαζε τα επιτόκια. Οι επενδύσεις λοιπόν θα ενθαρρύνονταν και οι αποταμιεύσεις (στη θεωρία τουλάχιστον) θα αποθαρρύνονταν. Τα πλεονάσματα, συνεπώς, των αποταμιεύσεων θα εξαλείφονταν και θα επιβεβαιώνονταν ο Σαίη. Οι τιμές των αγαθών θα έπεφταν επίσης, σαν αποτέλεσμα των σύντομων πτώσεων της αγοραστικής δύναμης που θα επακολουθούσαν από ένα πλεόνασμα των αποταμιεύσεων. Αυτό θα ενθάρρυνε την αγορά, και μειώνοντας το εισόδημα από το οποίο σχηματίζονταν οι αποταμιεύσεις, θα μείωνε επίσης τις αποταμιεύσεις. Και πάλι επιβεβαιώνονταν ο Σαίη. Μέχρι τον ερχομό του Κέϋνς, ο νόμος του Σαίη είχε κυριαρχήσει στην οικονομική επιστήμη για περισσότερο από έναν αιώνα. Και η κυριαρχία αυτή δεν ήταν κάτι τυχαίο. Σε μεγάλο βαθμό, το να αποδεχτεί κανείς τον Σαίη ήταν η δοκιμασία με την οποία οι ευυπόληπτοι οικονομολόγοι ξεχωρίζονταν από τους παράλογους. Μέχρι τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας -1930-40, κανένας υποψήφιος για το ανώτατο μεταπτυχιακό δίπλωμα σε ένα από τα μεγάλα αμερικάνικα πανεπιστήμια, που θα υποστήριζε στα σοβαρά πως το έλλειμμα της αγοραστικής δύναμης ήταν η αιτία του μαρασμού, δεν μπορούσε να πάρει το δίπλωμα. Ήταν ένας άνθρωπος που έβλεπε την επιφάνεια μόνο των πραγμάτων και δεν ήταν άξιος για τον κύκλο των γραμματιζούμενων. Ο νόμος του Σαίη είναι το πιο διάσημο παράδειγμα της σταθερότητας των οικονομικών ιδεών, ακόμα και όταν είναι λαθεμένες. Όπως σημειώσαμε, τον Σαίη τον συμπλήρωναν οι δυνάμεις που διατηρούσαν την οικονομία σε καθολική απασχόληση. Ήταν κι’ αυτές σχετικά φανερές. Αν υπήρχε ανεργία, ο ανταγωνισμός για τις δουλειές θα έφερνε πτώση στους μισθούς. Οι τιμές θα επηρεάζονταν λιγότερο άμεσα απ’ την ανεργία. Η σχέση λοιπόν των τιμών με το κόστος παραγωγής, θα γίνονταν έτσι περισσότερο ελκυστική – οι πραγματικοί μισθοί θα έπεφταν – και οι εργάτες, που η απασχόλησή τους δεν ήταν πριν επικερδής, για τους εργοδότες, θα προσλαμβάνονταν τώρα. Η πτώση των τιμών δεν θα είχε επίδραση στην αγοραστική δύναμη. Εξ αιτίας του Σαίη, αυτό ήταν πάντοτε αρκετό. Το ποσοστό της απασχόλησης θα συνέχιζε να αυξάνεται, μέχρις ότου το πλησίασμά του στην καθολική απασχόληση να μεγαλώσει το μισθωτικό κόστος και να σταματήσει τις προσλήψεις. Έτσι λοιπόν η οικονομία βρήκε την ισορροπία της στην καθολική, ή έστω, πολύ κοντά στην καθολική απασχόληση”.
Περιττό να πω – αν και στην Ελλάδα, που ζούμε, ουδέν είναι περιττό και αυτονόητο : Από τον ”νόμο” αυτόν, ουδέν έχει απομείνει σήμερα. Με τον ερχομό του Κέϋνς και της μεγάλης δομικής κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος, την περίοδο 1929 – 1941, αυτό το κατασκεύασμα, που είχε την θέση του, όταν λειτουργούσε ο κλασσικός καπιταλισμός του ελεύθερου ανταγωνισμού, πετάχτηκε κυριολεκτικά στα σκουπίδια της Ιστορίας….
(Περισσότερα μπορείτε να δείτε το θέμα στο μπλογκ μου, με τίτλο : ”Προϋπολογισμός 2010 : Ένας Προϋπολογισμός μακροχρόνιας αντιαναπτυξιακής λογικής και ομιχλώδους στόχευσης” http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2009/11/proypologismos-2010.html ).
Καλά Χριστούγεννα.
Κύριε Αναστασόπουλε,να γράφετε πιο συχνά τις ενδιαφέρουσες απόψεις σας.
Εννοώ και στο e-rooster
Γιατί όχι, φίλε περαστικέ;
Το rooster.gr, το οποίο τυχαία συνάντησα, είναι πολύ αξιόλογο site και αξίζει να ασχολείται κάποιος με αυτό και να εκφράζει τις όποιες απόψεις του.
Ως εκ τούτου – αν και ιστοσελίδα οικονομικά φιλελεύθερη, ενώ είναι σαφές ότι οι δικές μου αντιλήψεις είναι εκ διαμέτρου αντίθετες στον οικονομικό τομέα – και επειδή οι δικές μου φιλοσοφικές και πολιτικές απόψεις είναι πολιτικά φιλελεύθερες (ουσιαστικά ελευθεριακές) και στον βαθμό που οι αντιλήψεις του Καρλ Πόππερ, για την ”Ανοικτή Κοινωνία” (και όχι μόνον εκείνου) είναι μια από τις φιλοσοφικές αναφορές μου, θα εκφράζω τις όποιες απόψεις μου και μέσα από την πολύ καλή αυτήν ιστοσελίδα.
Όσον αφορά τον ”νόμο του Say” και την σαρωτική αντιμετώπισή του από τον κακό δαίμονα των νεοφιλελεύθερων – αν και συντηρητικό – Τζων Μαίηναρντ Κέϋνς, ας δούμε και την συνέχεια της αντίκρουσής του από τον μεγάλο Βρετανό οικονομολόγο, έτσι, όπως την περιγράφει στο βιβλίο του με τίτλο ”ΤΟ ΧΡΗΜΑ”, ο Τζων Κέννεθ Γκαλμπραίηθ :
”Αυτό ήταν το δόγμα, ή, ίσως ακριβέστερα, η θεολογία, που ο Κέϋνς έφερε το τέλος του. Είναι πολυάριθμα τα σημεία απ’ τα οποία μπορεί κανείς να ξεκινήσει την συζήτηση. Ίσως το πιο εύκολο να είναι αυτό που ασχολείται με το επιτόκιο. Ο Κέϋνς πίστευε πως ο τόκος δεν ήταν η τιμή που πληρώνονταν οι άνθρωποι για να αποταμιεύουν. Αντίθετα, ήταν το κέρδος που είχαν από το να διατηρούν τα κεφάλαιά τους σε εργοστάσια, μηχανήματα, ή παρόμοιες μορφές μή ρευστών επενδύσεων και, κατά το λεξιλόγιό του, αυτό που είχαν πληρωθεί, για να κατανικήσουν την προτίμησή τους για ρευστότητα. Συνεπώς, μία πτώση στα επιτόκια μπορεί να μην αποθάρρυνε τις αποταμιεύσεις, να μην ενθάρρυνε τις επενδύσεις, και να μην εξασφάλιζε πως όλες οι αποταμιεύσεις θα χρησιμοποιόντουσαν. Μπορεί να εξανάγκαζε τους επενδυτές να καταφύγουν στα μετρητά, ή το ισοδύναμό τους. Τα επιτόκια λοιπόν δεν υποστήριζαν πια τον νόμο του Σαίη, ότι εξασφαλίζουν πως οι αποταμιεύσεις θα ξοδεύονταν. Και αν ο νόμος του Σαιη δεν ήταν πια ένα σοβαρό αξίωμα της ζωής, η ιδέα της μείωσης της αγοραστικής δύναμης, δεν μπορούσε πια να αποκλείεται από τους υπολογισμούς. Ανάμεσα σ’ άλλα πράγματα, θα μπορούσε να ήταν και το αποτέλεσμα μιας μείωσης των μισθών. Αυτό που οι άνθρωποι επιδιώκαν να αποταμιεύσουν, σύμφωνα με τον Κέϋνς, έπρεπε ακόμα και να εξισωθεί μ’ αυτό που ήθελαν να επενδύσουν. Ο μηχανισμός όμως της εξομάλυνσης δεν ήταν το επιτόκιο, αλλά η συνολική παραγωγή της οικονομίας. Αν οι προσπάθειες γι’ αποταμίευση ήταν μεγαλύτερες από την επιθυμία για επένδυση, η μείωση της αγοραστικής δύναμης ή ζήτησης, που επακολουθούσε, προκαλούσε την πτώση της παραγωγής. Θα εξακολουθούσε να πέφτει, ως την στιγμή που η απασχόληση και το εισόδημα θα είχαν τόσο ελαττωθεί, που και η αποταμίευση θα μειώνονταν, ή θα γίνονταν αρνητική. Μ’ αυτόν τον τρόπο οι αποταμιεύσεις θα εξισώνονταν με τις επενδύσεις, που, στο μεταξύ, θα είχαν κι’ αυτες μειωθεί, αλλά όχι πολύ. Στην οικονομική ισορροπία, που θα εξασφαλίζονταν έτσι, δεν υπήρχε πια καθολική απασχόληση αλλά ανεργία. Η ανεργία, λοιπόν, ήταν για τον Κέϋνς μία φυσική κατάσταση της οικονομίας. Υπήρχαν και πολλά άλλα. Αλλά όλα τα επιχειρήματα του Κέϋνς δεν επέζησαν. Η θεωρία της προτίμησης της ρευστότητας του τόκου, ας πούμε, αν και εξυπηρέτησε τα επιχειρήματα του Κέϋνς, δεν κέρδισε συνεχή παραδοχή, σαν περιγραφή της πραγματικότητας. Αλλά ο Κέϋνς είχε άμεση επίδραση σε δύο θέματα. Ο νόμος του Σαιη καταποντίστηκε χωρίς να αφήσει ίχνος. Όπως συμφώνησαν από τότε, μπορούσε να υπάρξει υπεραποταμίευση. Και μπορούσε, σαν συνεπακόλουθό της, να υπάρξει έλλειψη της αποτελεσματικής ζήτησης για αυτά που παράγονταν. Η ιδέα επίσης πως η οικονομία μπορούσε να βρει την ισορροπία της με ανεργία – μία σκέψη που ενισχύονταν πολύ από τις καθημερινές εμπειρίες της δεκαετίας 1930 – 40 είχε κι αυτή σχεδόν άμεση επίδραση. Αν ο Κέϋνς φαίνονταν ριζοσπάστης σε μερικούς ανθρώπους της εποχής του, από μια σημαντική πλευρά, ήταν απόλυτα ορθόδοξος. Η οικονομική δομή που αποδέχτηκε, ήταν αυτη που οι οικονομολόγοι είχαν φανερά διακηρύξει από παλιά.- Η δομή με τον συναγωνισμό, τις ελεύθερα μεταβαλλόμενες τιμές, και τον τελικό, ανεμπόδιστο έλεγχο της οικονομικής συμπεριφοράς απο την αγορά. Συνδικαλιστικές ενώσεις υπήρχαν, αλλά αυτό δεν είχε πολύ σημασία για τις απόψεις του Κέϋνς. Οι επιχειρήσεις και η εταιρική δύναμη, δεν είχαν καθόλου σημασία. Στην πραγματικότητα, και οι συνδικαλιστικές ενώσεις, και οι επιχειρήσεις, όπως έγραψε ο Κέϋνς, έπαιζαν τέτοιον ρόλο, που να στηρίζουν την κεντρική του ιδέα. Είχε επιχειρήματα για τις ιδέες του, που δεν τα χρησιμοποίησε. Στη διάρκεια, εντούτοις, των πενήντα χρόνων πριν από τον Κέϋνς, σ’ όλες τις βιομηχανικές χώρες, η επιρροή των επιχειρήσεων και η δύναμή τους στην αγορά είχε μεγαλώσει πολύ. Φτάνουμε τώρα, όπως στα πανεπιστημιακά βιβλία, σ’ αυτό που είχε αρχίσει να ονομάζεται εταιρική συγκέντρωση. Είχε σημειωθεί επίσης η ανάπτυξη του σύγχρονου εργατικού συνδικάτου, με εξαίρεση, ως έναν ορισμένο βαθμό, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Προς το τέλος όμως της δεκαετίας 1930-40, κάτω απ’ την αιγίδα της Νέας Οικονομικής Πολιτικής και σαν ανταπόκριση στην οργανωτική προσπάθεια του ALF-CIO (του Συνδέσμου των Βιομηχανικών Οργανώσεων), οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν φτάσει στο επίπεδο των άλλων χωρών στην οργάνωση του συνδικαλισμού. Το αποτέλεσμα, και της εταιρικής συγκέντρωσης και της δύναμης των συνδικάτων, ήταν να κάνει ουσιαστικά περισσότερο αναξιόπιστες τις εξομαλύνσεις που υποτίθεται πως στήριζαν τον νόμο του Σαιη και την ισορροπία, της καθολικής απασχόλησης”.
Από εκεί και πέρα, το να ασχολούμεθα με την αναβίωση νεκρών κειμένων, ίσως αυτό να έχει κάποια ιστορική αξία.
Αλλά, όσον αφορά την ζώσα πραγματικότητα, η αναβίωση αυτών των ιδεών είναι αποπροσανατολιστική και φυσικά δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια ιδεολογία, ήτοι μια έκφανση της ψευδούς συνείδησης των οικονομολόγων και του κοινωνικού στρώματος που αυτή η ιδεολογία εκφράζει : Των κλασσικών καπιταλιστών του παλαιού κλασσικού καπιταλισμού της ελεύθερης αγοράς και (περιέργως, αλλά όχι ανεξήγητα) της σύγχρονης γραφειοκρατικής εταιρικής νομενκλατούρας – της τεχνοδομής – των μεγάλων επιχειρήσεων, η οποία ασκώντας την εν τοις πράγμασι εξουσία, μέσα σε αυτές, έχει υποκαταστήσει την εξουσία των μετόχων τους.
Και αυτό πρέπει να λέγεται, για να είναι ξεκάθαροι οι όροι με τους οποίους διεξάγεται μια συζήτηση, ενός τέτοιου επιπέδου – εάν επιθυμούμε αυτή η συζήτηση να είναι διεξοδική και ουσιαστική στο περιεχόμενό της.
Εάν επιθυμούμε, δηλαδή, η συζήτηση να διεξάγεται (όσον το δυνατόν) μακρυά από ψευδοσυνειδησιακούς (ιδεολογικούς) όρους…
Πάντα φιλικά…
Φίλε Τάσο,
συμφωνώ μαζί σου, αλλά να προσθέσω ότι το ζητούμενο δεν είναι μόνο η τόνωση της συνολικής ζήτησης μέσω της μείωσης της διάστασης μεταξύ αποταμιεύσεων και επενδύσεων, αλλά και μιας προσεκτικότερης ανανάγνωσης των απόψεων του Άνταμ Σμιθ σχετικά με τις αγορές, όπως επισημαίνει ο Αμάρτυα Σεν εδώ
http://www.nybooks.com/articles/22490
Περεπιπτόντως, να προσκαλέσω και εσένα και τον Περαστικό να διαβάσετε και να σχολιάσετε τα ακόλουθα κείμενά μου σε άλλο χώρο.
http://anamorfosis.net/blog/?p=1429
http://anamorfosis.net/blog/?p=1579
http://anamorfosis.net/blog/?p=1202
Να βάλω και ένα λινκ στη βικιπεντια για οποιον ενδιαφέρεται να διαβάσει περισσότερα για γη διαφορά μεταξύ evolutionary economics και neoclassical economics. Δυστυχώς, ελάχιστα προγράμματα προσφέρουν σε διδακτορικούς φοιτητές training σε evolutionary ή απασχολούν τέτοιους οικονομολόγους.
http://en.wikipedia.org/wiki/Evolutionary_economics
Αγαπητέ Κώστα
έριξα στα κείμενα μια πρώτη ματιά και τα αποθήκευσα, για μια δεύτερη και περισσότερο ολοκληρωμένη.
Μπορώ να πω ότι και από την πρώτη ματιά έμαθα αρκετά πράγματα, για την συγκεκριμένη εν τοις πράγμασι εξέλιξη των γεγονότων στην αμερικανική οικονομία, που οδήγησαν στην παρούσα οικονομική ύφεση και τα οποία προηγουμένως, δεν ήξερα, πέρα από κάποιες γενικές γραμμές.
(Απλώς, υποψιαζόμουν ότι κάπως έτσι πρέπει να έγιναν τα πράγματα, διότι ήταν φανερό ότι οι νεοφιλελεύθεροι και οι νεοσυντηρητικοί απορρύθμισαν το σύστημα στις Η.Π.Α., με αυτήν την απίθανη ιστορία των ”επενδυτικών” τραπεζοπιστωτικών ιδρυμάτων και έφεραν στην επιφάνεια μια σειρά νέων στελεχών στις αμερικανικές γραφειοκρατικές χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις, τα οποία ήσαν διατεθειμένα να αναλάβουν απίθανα ρίσκα, για χάρη του στενού προσωπικού τους οφέλους και του κοινωνικού τους status. Και αυτό το έκαναν μέσα σε μια οικονομία, η οποία έχει την αχίλλειο πτέρνα ενός κράτους, το οποίο δεν έχει – όπως φαίνεται – το κρίσιμο εκείνο εύρος, που θα μπορούσε να συμμαζέψει τα πράγματα).
Ας ελπίσουμε ότι θα το αποκτήσει…
@ Τάσος Αναστασόπουλος
Συνετός και στιβαρός ο λόγος σας κύριε!
Ευχαριστώ Κώστα (Χασαπογιάννη).
Θυμάμαι, πέρυσι (Αύγουστος 2008), όταν είχα εμπλακεί σε μια συζήτηση για τον Κορνήλιο Καστοριάδη http://www.politikokafeneio.com/Forum/viewtopic.php?p=139366#139366
στο τροτσκιστικό ”ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ”, η οποία (αφού, κατά την εξέλιξή της, χακεύτηκε 4 φορές από παράγοντες του ίδιου του ‘‘ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΑΦΕΝΕΙΟΥ’’, στους οποίους δεν άρεσε η τροπή που έλαβε η όλη συζήτηση) άγγιξε σχεδόν τα πάντα και επειδή συνεχίστηκε, με την δική μου παρουσία μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου 2008, έπιασε και την οικονομική ύφεση, που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2008.
Μέχρι εκείνη την εποχή, δεν είχα πολυασχοληθεί με το καθεστώς των ”επενδυτικών” χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τύπου Λήμαν μπρος κλπ και θεωρούσα ότι το FED, έστω και υπό τον Άλαν Γκρήνσπαν – τον οποίον γνώριζα από την επαφή μου με τα βιβλία του Τζων Κέννεθ Γκαλμπραίηθ και την αμερικανική θεσμική σχολή (Θόρνστην Βέμπλεν, Πωλ Κούζνετς κ. α.) – πρέπει να έλεγχε αυτήν την ”ειδική” κατηγορία τραπεζών.
Όταν πληροφορήθηκα ότι αυτές οι τράπεζες λειτουργούσαν εκτός FED, φυσικά με ευθύνη των νεοσυντηρητικών πολιτικών, πάσης φύσεως και αποχρώσεως (και ο οπορτουνιστής Μπιλ Κλίντον συμπεριλαμβάνεται σε αυτούς), η πρώτη μου αντίδραση ήταν η έκπληξη, διότι είχα μια πολύ καλή επαφή με την οικονομική ιστορία της Great Depression της περιόδου 1929 – 1941, όπως και με την αμερικανική οικονομική ιστορία, μέχρι τον πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον (πάλι χάρη στον Γκαλμπραίηθ, τον οποίον θεωρώ και δάσκαλό μου, δίχως αυτή η σχέση να με κάνει οπαδό του, αλλά πάντοτε κριτικό αναγνώστη του) και δεν περίμενα ότι η κυριαρχία των νεοσυντηρητικών πολιτικών και της νεοφιλελεύθερης οικονομολογικής ιδεολογίας (δεν λέω των νεοφιλελεύθερων ιδεών, διότι, όπως έχω διευκρινίσει, πρόκειται για κάτι το διαφορετικό, στο μέτρο που η ιδεολογία, ως ψευδής συνείδηση δεν διαυγάζει την πραγματικότητα, αλλά την μυστικοποιεί, βυθίζοντάς την μέσα σε ένα μάγμα φαντασιακών σημασιών, κάνοντας τους ανθρώπους να πιστεύουν ότι κάνουν τελείως διαφορετικά πράγματα από αυτά που κάνουν) θα είχαν απορρυθμίσει σε τέτοιο βαθμό το ρουσβελτιανό σύστημα, που με τόσον κόπο κτίστηκε, ως ανταπόκριση στην μεγάλη οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1930.
Και όμως η αλληλοδιαδοχή των γενεών και το αδυνάτισμα της ιστορικής μνήμης στις Η.Π.Α., μαζύ με το διαχρονικό έλλειμμα των κοινωνιστικών ιδεών στην αμερικανική κοινωνία και η ήττα της ”Σοβιετικής Ένωσης”, έφεραν αυτό το απίθανο αποτέλεσμα!
Από εκεί και πέρα, δεν μου ήταν καθόλου δύσκολο να καταλάβω το τι έφταιγε, για την παρούσα ύφεση στην παγκόσμια οικονομία.
Και φυσικά, η ανισοκατανομή των εισοδημάτων, που πήρε τεράστιες διαστάσεις την περίοδο των δεκαετιών 1980 – 2000, έπαιξε και αυτή τον όχι επικουρικό, αλλά ουσιαστικό ρόλο της στα όσα συνέβησαν, αφού ήταν δεδομένο από την ιστορία του χρήματος ότι θα οδηγούσε, αργά ή γρήγορα, μαζύ με την απορρύθμιση των ελέγχων στις αγορές, στις αλληλοδιάδοχες φούσκες και στο εκρηκτικό σπάσιμό τους, πίσω από το οποίο πάντοτε – και τώρα – βρίσκεται η αστάθεια του κεφαλαιοκρατικού τρόπου παραγωγής, όπως αυτή εκφράζεται από την ανισορροπία ανάμεσα των μακροοικονομικών μεγεθών της αποταμίευσης και της επένδυσης.
Και τον ρόλο της τον έπαιξε αυτή η μεγάλη ανισοκατανομή των εισοδημάτων, επειδή πάντοτε η υπεραποταμίευση είναι προϊόν εκείνων των στρωμάτων, που μπορούν και αποτεμιεύουν, αποσύροντας το ενεργό εισόδημα από την κυκλοφορία, μη έχοντας άμεσες καταναλωτικές ανάγκες να ικανοποιήσουν. Και για τον λόγο αυτόν η μεγάλη ανισοκατανομή των εισοδημάτων αποτελεί εισοδηματική στρέβλωση, η οποία με την σειρά της στρεβλώνει και την ενεργό συναθροιστική ζήτηση και δι’ αυτής την ολική καταναλωτική (και επενδυτική) δαπάνη, μέσα σε μια οικονομία – όσο και αν αυτό δεν αρέσει στον αγαπητό κ. Βακιρτζή.
Παρ’ όλα αυτά και επειδή δεν υπάρχει κάτι μοιραίο στην όλη διαδικασία, το πρόβλημα θα μπορούσε να μην είχε δημιουργηθεί, παρά την μεγάλη ανισοκατανομή των εισοδημάτων στην αμερικανική οικονομία, εάν το αμερικανικό κράτος είχε ασκήσει τον ελεγκτικό και παρεμβατικό του ρόλο.
Αυτόν, τον ρόλο, όμως, το αμερικανικό κράτος, όχι μόνον δεν τον άσκησε, αλλά, αντίθετα μάλιστα, οι νεοσυντηρητικοί πολιτικοί του, που επικαλούνταν μια παραπλανητική φιλελεύθερη ιδεολογία, φρόντισαν να τον ακυρώσουν.
Τελικά, όταν δεν μαθαίνουμε από την Ιστορία (ή όταν την ξεχνάμε), καταλήγουμε πάντοτε στα ίδια αποτελέσματα…
Και φυσικά, η ανισοκατανομή των εισοδημάτων, που πήρε τεράστιες διαστάσεις την περίοδο των δεκαετιών 1980 – 2000, έπαιξε και αυτή τον όχι επικουρικό, αλλά ουσιαστικό ρόλο της στα όσα συνέβησαν
Έχετε απόλυτο δίκιο, κ. Αναστασόπουλε. Ο David McNally έγραψε σχετικά πριν ένα περίπου χρόνο:
“The growth of financial markets and profitability is tied to processes of neoliberal wage compression that also underwrote the significant partial recovery of the rate of profit between 1982 and 2007. Wage compression – which is a key component of the increase in the rate of surplus value in the neoliberal period – was accomplished by way of social and spatial reorganization of labour markets and production processes….
Just as the wealthiest households demanded a plethora of financial instruments in which to invest, large numbers of working class people turned to credit markets – particularly in the context of dramatically lowered interest rates after 2001 – in order to sustain living standards. And the provision of greater amounts of credit to such working class people – in the forms of mortgage and credit card debt in particular – was underpinned by the provision of “cheap money”.. designed to prevent the deepening of the slump that began in 1997 and was reactivated in 2001, and by growing demand from wealthy investors for “securitized” debt instruments … that offered higher rates of return.”
Θυμάμαι, αγαπητέ rebel@work, ότι, εκείνη την περίοδο των παχιών αγελάδων στην αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία, ουκ ολίγοι οικονομολόγοι ισχυρίζονταν ότι είχε πλέον δαμαστεί ο οικονομικός κύκλος.
Φυσικά, τα πράγματα δεν ήσαν έτσι. Όλοι – ή σχεδόν όλοι – έπεσαν έξω. Το οικονομικό σύστημα είχε απορρυθμιστεί και δεν μπόρεσε να αποφύγει μια διαδικασία, που (παρά την μοντέρνα τεχνολογία και την σωρευμένη γνώση) ήταν γνωστή, ως προς την ουσία της και τους μηχανισμούς της από την εποχή της κρίσης με τους βολβούς της τουλίπας στο Άμστερνταμ το μακρυνό 1637!
Επίσης, αλήθεια είναι ότι και το σπάσιμο της φούσκας τον Σεπτέμβριο του 2008 δεν ακολουθήθηκε από ανάλογες εξελίξεις, με εκείνες τις τραγικές εξελίξεις, που ακολούθησαν την κατάρρευση της Wall Street στις 24-29/10/1929 και αυτό δείχνει ότι μπορεί οι άνθρωποι να ξεχνούν τα πολλά από τα μαθήματα της Ιστορίας, μέσα από την πάροδο του χρόνου και κατά την αλληλοδιαδοχή των γενεών, αλλά πολλές φορές, μπορούν και ανακαλούν στην συλλογική μνήμη αυτό που τους είναι κάθε φορά χρήσιμο, για την αντιμετώπιση των όποιων επειγουσών δυσχερειών. Γι’ αυτό και οι νεοσυντηρητικοί πολιτικοί κατέφυγαν (με το στανιό, με αγανάκτηση και με κρύα καρδιά, αφού πρώτα πειραματίστηκαν, κάνοντας σπονδή στην νεοφιλελεύθερη ιδεολογία τους, αφήνοντας την Lehman Bros να καταρρεύσει, γεγονός που επέτεινε – όπως θυμάμαι – τον πανικό και την σύγχιση) στις κλασσικές παλαιοκεϋνσιανές πολιτικές, με τα κρατικά προγράμματα – μαμούθ για την στήριξη της αμερικανικής οικονομίας.
Σήμερα, η κατάσταση, όπως φαίνεται, έχει βαλτώσει, παρά τα όποια (αχνά και πρόωρα να κριθούν ακόμα, ως προς την διάρκειά και την έκτασή τους) σημάδια ανάκαμψης.
Γνώμη μου είναι ότι το αμερικανικό κράτος δεν έχει εκείνο το κρίσιμο μέγεθος, ώστε να μπορέσει να ασκήσει τον εξισορροπιτικό του ρόλο στην αμερικανική οικονομία, που έχει να κάνει με την εποπτεία των μηχανισμών και την στήριξη της πάντοτε κινδυνεύουσας με κατάρρευση συνολικής κατανάλωσης (και επένδυσης).
Γύρω από αυτό το ζήτημα, υπέβαλα, με σχόλιό μου http://e-rooster.gr/12/2009/2024/comment-page-1#comment-127103 , στους αγαπητούς συνομιλητές στο θέμα : ‘‘Η οικονομία-ελικόπτερο’’, το παρακάτω ερώτημα :
Ποιό είναι αυτό το «απαραίτητο κρίσιμο μέγεθος» του αμερικανικού κράτους; Αυτό είναι μια άλλη – τεράστια – κουβέντα, η οποία θα είχε αξία να ερευνηθεί και να συζητηθεί. (Προφανώς, το τωρινό 17-20% του Α.Ε.Π. δεν αρκεί, όπως δείχνουν οι εξελίξεις – όπως δεν αρκούσε το 2% του Α.Ε.Π., που ήταν το 1929, ή το 6% του Α.Ε.Π., που ήταν το 1941, ή το 12% της δεκαετίας του 1970)…
Το επανυποβάλλω και εδώ, θεωρώντας πως ό,τι και να λέμε για την τρέχουσα οικονομική ύφεση, αν δεν διευκρινίσουμε αυτό το ζήτημα, δεν θα κάνουμε τίποτε περισσότερο από το να εθελοτυφλούμε.
Αν και η αμερικανική πολιτική ηγεσία, όπως φαίνεται, δίνει τις δικές της πρακτικές απαντήσεις σε αυτό…
Πάντα, φιλικά…
Κύριε Αναστασάκο
Διάβασα τα σχολιά σας και επισκέφτηκα το ιστολόγιο σας, και νομίζω ότι μπορώ να κάταλάβω την συλλογιστική σας.Χαίρομαι που μοιράζεστε τις σκέψεις σας εδώ.
Το θέμα μας στο συγκεκριμένο άρθο είναι η αναδιανομή και ιδιαίτερα η αναδιανομή ‘αριστερού τύπου’. Αυτή που απλώς φορολογεί υψιλά εισοδήματα και επιδοτεί χαμηλά εισοδήματα. Κατα την γνώμη μου μία τέτοια αναδιανομή είναι αντιπαραγωγική , καλλιεργεί επανάπαυση, αλλά και αντιπαλότητα ανάμεσα σε εισοδηματικές ομάδες. Τις προτάσεις για την αναδιανομή την έχω κάνει σε άλλο άρθρο, και επικεντρώνεται σε μια κοινωνική πολιτική πάνω στα παιδιά, στην υγειονομική τους περίθαλψη και στην ποιότητα της εκπαίδευσης τους. Ένα επιπλέον μέτρο θα μπορούσε να είναι η υψιλή φορολογηση μεγάλων κληροδοτημάτων, και τα έσοδα απο έναν τέτοιο φόρο να πηγαίνει δια νόμου στην παιδεία.
Οι δικές σας προτάσεις ποιές είναι στο θέμα της αναδιανομής; Γιατί ενώ αναφέρετε ότι η ανισοκατανομή εισοδημάτων έπαιξε ρόλο στην κρίση δεν έχω καταλάβει τι προτείνετε σαν σειρά μέτρων για την μείωση της ανισοκατανομής (αν και δεν δέχομαι ότι έπαιξε τόσο τον ρόλο που αναφέρετε στην συγκεκριμένη κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος)
Όπως επίσης δεν έχω καταλάβει το τί ακριβώς ρόλο θα παίζει ένα μεγαλύτερο κράτος το οποίο πιστεύεται χρειάζεται για μια σταθερότερη οικονομία. Πιστεύετε κατ’αρχήν στον ρόλο του κράτους επιχειρηματία;
Εγώ καθόλου. Υπάρχει το σκανδιναβικό μοντέλο που ακολουθεί υψιλή φορολογία και μεγάλο ρόλο του κράτους στις κοινωνικές υπηρεσίες αλλά εκεί δεν υπάρχουν οι κρατικιστικές αγκυλώσεις στην οικονομία που έχουμε εδώ. Ακόμα όμως και στην παροχή των λεγόμενων κοινωνικών υπηρεσιών έχουν αρχίσει να πειραματίζονται με τρόπους που μπορούν να φέρουν καλύτερη ποιότητα και καλύτερα αξία για τα χρήματα που ξοδεύονται. Και αυτό το κάνουν εισάγοντας μηχανισμούς ανταγωνισμού και επιλογής απο τους χρήστες, διατηρώντας υψιλά επίπεδα δημόσιας χρηματοδότησης.
Πιστεύω ότι το άρθρο αναλύει πώς η γνωστή στην Ελλάδα ‘αριστερού τύπου’ αναδιανομή δεν βοηθά τους φτωχούς. Υπάρχουν και άλλοι τρόποι. Εσείς ποιόν υποστηρίζετε;
Αγαπητέ και καλέ φίλε κύριε Χαραλάμπους.
Οι συγκεκριμένες προτάσεις που αναφέρετε στο σχόλιό σας είναι πολύ ενδιαφέρουσες. Προφανώς, τις χαρακτηρίζετε, ως προτάσεις “αναδιανομής μη αριστερού τύπου”, αλλά δεν είναι αυτό που έχει σημασία.
Δεν έχουν σημασία οι χαρακτηρισμοί των προτάσεων, αλλά το περιεχόμενό τους. Ως εκ τούτου, οι προτάσεις σας είναι σε ορθή κατεύθυνση και δεν δυσκολεύομαι καθόλου να τις υιοθετήσω και μάλιστα μετ’ επαίνων.
Η τεράστια ανισοκατανομή των εισοδημάτων έπαιξε τον ρόλο της μακροπρόθεσμα στην δημιουργία των όρων για την παρούσα ύφεση και αυτό είναι – όπως καταλαβαίνω – κάτι που και εσείς το αποδέχεσθε, ασχέτως από το γεγονός ότι διαφωνείτε στο μέγεθος του ρόλου αυτής της ανισοκατανομής στην εν λόγω ύφεση.
(Εν ολίγοις, μια μικρότερη ανισοκατανομή των εισοδημάτων – και σε αυτό δεν φταίει μόνον η αμερικανική χρηματοπιστωτική ελίτ. Ουκ ολίγον, φταίει και η νομενκλατούρα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, που έριξε τεράστια ποσά στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, αντί π.χ. να τα επανεπενδύσει στην χώρα της – θα είχε φέρει μεγαλύτερη ισορροπία στην αγορά, αφού θα ικανοποιούσε τις άμεσες καταναλωτικές ανάγκες των χαμηλότερων εισοδηματικών στρωμάτων του πληθυσμού και δεν θα οδηγούσε στην στροφή των αποταμιεύσεων στα παιχνίδια με τις φούσκες και τα γνωστά τους αποτελέσματα).
Γι’ αυτό και το κυρίαρχο κριτήριο για την αναδιανομή του εισοδήματος θα μπορούσε πρώτ’ απ’ όλα να είναι η σχέση των κοινωνικών στρωμάτων με την εργασία, που συμμετέχει στην παραγωγή του κοινωνικού προϊόντος. Θα μπορούσε δηλαδή να είναι μεγαλύτερη η συμμετοχή των μισθών στην μοιρασιά (το πόσο είναι ένα άλλο θέμα και φυσικά είναι υπό διερεύνηση και υπό συζήτηση, με ανοικτή κατάληξη).
Μαζύ με αυτά, θα μπορούσαν να είναι και μέτρα για την μεγαλύτερη συμμετοχή των ανέργων (οι οποίοι θα είχαν μειωθεί δραματικά, αν κυρίαρχος στόχος του οικονομικού συστήματος ήταν η εξάλειψη της ανεργίας, ή έστω ή μείωσή της στα επίπεδα της ανεργίας τριβής) στην μοιρασιά του κοινωνικού προϊόντος – και φυσικά η έκταση μιας τέτοιας παρέμβασης είναι και αυτή συζητήσιμη και καθόλου δεδομένη.
Είμαι πολύ δύσπιστος όσον αφορά τον ρόλο του κράτους επιχειρηματία και αυτό και λόγω της γνωστής αποτυχίας του “σοβιετικού” μοντέλου της κρατικής επιχείρησης (το οποίο μοντέλο, όμως, δεν ήταν αποκλειστικά κρατικό μοντέλο επιχείρησης και τούτο επειδή κυρίαρχος διαμεσολαβητής στην διαμόρφωση της στρατηγικής και της διοίκησης της κρατικής επιχείρησης ήταν η σχέση των διοικούντων την επιχείρηση με το κυβερνόν Κομμουνιστικό Κόμμα).
Δεν τον αποκλείω, όμως, εκ προοιμίου, τον ρόλο αυτόν. Θα μπορούσα να τον δω ως συμπληρωματικό, σε μια πολύπλοκη οικονομία, όπως είναι η σύγχρονη οικονομία του γραφειοκρατικού καπιταλισμού της εποχής μας και μόνον στο μέτρο, που μπορέσει (αν και η πράξη μας έχει αποδείξει πως σε ένα κομματικό κράτος η δημόσια επιχείρηση διοικείται αναποτελεσματικά) να έχει ένα σωστό management.
Και τούτο, επειδή στην σύγχρονη γραφειοκρατική καπιταλιστική οικονομία των υπερώριμων μεγάλων επιχειρήσεων δεν είναι η ιδιοκτησία που παίζει ρόλο (αν δηλαδή μια επιχείρηση είναι κρατική ή ιδιωτική), αλλά το “κοουτσάρισμα”, δηλαδή η διοίκηση της επιχείρησης (επαναλαμβάνω και πάλι, όταν η επιχείρηση έχει ένα κρίσιμο μέγεθος, αυτό δηλαδή που την καθιστά ώριμη να διοικηθεί από την διοικητική γραφειοκρατία, την νομενκλατούρα της τεχνοδομής των μεγάλων επιχειρήσεων. Δεν αναφέρομαι στις μη ώριμες μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σε αυτές το κράτος δεν έχει ρόλο να παίξει, ως επιχειρηματίας).
Και για να αποδίδουμε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι, πρέπει να πούμε ότι η παρούσα ύφεση είναι προϊόν, πρωτίστως, της αποτυχίας των “ιδιωτικών” γραφειοκρατικών αρμών του χρηματοπιστωτικού συστήματος των Η.Π.Α. αρχικώς και του παγκοσμιοποιημένου συστήματος στην συνέχεια και όχι του κράτους (έχει βάλει, βέβαια και το αμερικανικό κράτος την ουρά του στην όλη υπόθεση, αλλά περισσότερο μη κάνοντας αυτό που πρέπει και αποδιαρθρώνοντας – δια του Γκρήνσπαν – τους μηχανισμούς ελέγχου του συστήματος).
Θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η κατάρρευση του “υπαρκτού σοσιαλισμού” ήταν προϊόν της αποτυχίας της κρατικής γραφειοκρατίας και ότι η παρούσα ύφεση είναι προϊόν της αποτυχίας των ιδιωτικών γραφειοκρατιών και αυτό θα ήταν αλήθεια, αρκεί αυτή η διαπίστωση να μην οδηγεί σε συμψηφισμούς και τούτο διότι τα δύο αυτά φαινόμενα ουδεμία σχέση έχουν μεταξύ τους.
Στην πρώτη περίπτωση είχαμε μία παταγώδη αποτυχία, που οδήγησε σε μια κατακλυσμιαία κατάρρευση, που αποδιάρθρωσε κοινωνίες ολόκληρες και εξαφάνισε ένα ολόκληρο κοινωνικό σύστημα, το οποίο ήταν ένα εξωπραγματικό ιδεολογικό κατασκεύασμα (που παρ’ όλ’ αυτά, κόντεψε να κυριαρχήσει).
Ενώ στην δεύτερη περίπτωση, η αποτυχία υπήρξε ουσιαστικά επιδερμική, ως προς τα αποτελέσματά της και πλήρως αναστρέψιμη, αφού η πορεία προς την παταγώδη πτώση του συστήματος απετράπη χάρη στις εφεδρείες και στο feedback του συστήματος, με την εφαρμογή των παλαιών καλών κεϋνσιανών συνταγών.
Το κράτος, ως εξισορροπιτικός μηχανισμός, όπως έχω γράψει, έχει να παίξει έναν σημαντικό ρόλο, πέραν από τον κλασσικό κεϋνσιανό του ρόλο (αυτόν με την κεϋνσιανής εμπνεύσεως δημοσιονομική πολιτική, που στηρίζει την συναθροιστική ζήτηση και την ολική κατανάλωση, κρατώντας την ισορροπία στην οικονομία, ως σύνολο).
Και ο ρόλος αυτός έχει να κάνει με την απαραίτητη δημιουργία (όπου δεν υπάρχουν) και την λειτουργία των ελεγκτικών εκείνων μηχανισμών, που θα αποτρέπουν την εκδήλωση τέτοιων φαινομένων, σαν αυτών, που οδήγησαν στην παρούσα ύφεση, η οποία έλαβε την έκταση, που έλαβε, λόγω και της διαδικασίας της ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης την οποίαν εκμεταλλεύτηκαν οι “πειρατές” του αμερικανικού και του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και η οποία διέσπειρε γρήγορα την χρηματοπιστωτική αναστάτωση στις Η.Π.Α. και τα αποτελέσματά της, σε όλον τον κόσμο.
(Ο δάσκαλός μου στα οικονομικά ο Τζων Κέννεθ Γκαλμπραίηθ π.χ. έχει υποστηρίξει σταθερά και ανυποχώρητα την ανασύσταση ενός μηχανισμού ελέγχου (ή και προσδιορισμού) της αλυσίδας των μισθών – κερδών – τιμών – εισοδημάτων και αυτή η πρόταση θα μπορούσε να τεθεί στο τραπέζι. προς συζήτηση και με ανοικτά τα ζητήματα που αφορούν το εύρος του, την έκτασή του και τις διαδικασίες για την θέσπισή του , όσο και αν αυτό ενοχλεί τις «ιδιωτικές» γραφειοκρατίες, ως ένας σταθεροποιητικός μηχανισμός του οικονομικού συστήματος).
Και φυσικά με όλα αυτά είναι ανοικτά προς συζήτηση και χωρίς την διεκδίκηση οιουδήποτε αλάθητου.
[Δείτε και τα : “29/10/1929 : Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΕΠΙΚΑΙΡΗ 80 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ” http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2009/10/29101929-80.html και “Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ 1929–1932 ΚΑΙ Η ΥΦΕΣΗ 2008-2009 : ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΔΥΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΦΑΙΝΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΩΝ” http://tassosanastassopoulos.blogspot.com/2009/04/1929-1932-2008-2009.html ].
Πάντα φιλικά και καλοπροαίρετα και χρόνια πολλά σε όλους τους αγαπητούς και αξιότιμους συνομιλητές…
Επίσης, για τον ρόλο του κράτους, έχει γίνει μια καλή συζήτηση στο θέμα : ”Η Οικονομία-ελικόπτερο” http://e-rooster.gr/12/2009/2024/comment-page-1#comment-127070 .
Καλή χρονιά σε όλους.
κ. Αναστασόπουλε
Αφιερώνετε αρκετό χρόνο στο θέμα του κράτους επιχειρηματία που φαινομενικά είναι εκτός θέματος αλλά ένα κράτος επιχειρηματίας μπορεί να παίξει αναδιανεμητικό ρόλο. Μόνο που αυτός ο ρόλος φαίρνει τραγικά αρνητικά αποτελέσματα για μια οικονομία τουλάχιστον σε βάθος χρόνου. Μπορεί να μειώσει βραχυπρόθεσμα την ανεργία, αλλά μακροπρόθεσμα βλάπτει την παραγωγικότητα. Δημιουργεί εργαζόμενους δύο ταχυτήτων, ανταγωνίζεται αθέμιτα πολλές φορές τις μικρές επιχειρήσεις που βλέπουν ικανούς εργαζόμενους να πηγαίνουν στον κρατικό μεγα-ανταγωνιστή τους.
Ελπίζω λοιπόν να μην κάνουμε επίκληση σε κάποιους ‘ορθούς’ τρόπους διαχείρησης των επιχειρήσεων που μας διαφεύγουν και που είναι ανεξάρτητοι του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.
Δευτερο σημείο, η σύνδεση μισθών-κερδών-τιμών-εισοδημάτων, είναι και αυτό ένα προβληματικό εργαλείο. Ποιά αρχή θα καθορίζει το αν οι μισθοί είναι υψιλοί σε σχέση με τα κέρδη αλλά χαμηλοί σε σχέση με τις τιμές.
Για μένα η αναδιανομή συμβαίνει με τον πιο αποδοτικό τρόπο όταν ένας ας πούμε πλούσιος αγοράζει κάτι που βρίσκει χρήσιμο απο έναν λιγότερο πλούσιο. Ο διευθυντής τράπεζας φτιάχνει το σπίτι του και αγοράζει πλακάκια, πληρώνει τον ηλεκτρολόγο και τον υδραυλικό, και αυτοί με την μεριά τους πληρώνουν φροντιστήρια για τα παιδιά τους και αγοράζουν βιβλία ,να πάνε διακοπές να πληρώσουν ξενοδοχεία, και εισητήρια
Τα παιδιά σπουδάζουν, έχουν περισσότερες γνώσεις απο τους γονείς τους και μπορούν να βρούν καλύτερη δουλειά. Η κοινωνική κινητικότητα μέσα απο την οικονομία της γνώσης είναι αυτή που μπορεί να μειώσει την ανισοκατανομή των εισοδημάτων ή τουλάχιστον να υπάρχει μεγαλύτερη ρευστότητα και κινητηκότητα ανάμεσα στα εισοδήματα. Και φυσικά ο στόχος είναι να ανεβαίνει το βιοτικό επίπεδο, να μειώνεται η παιδική θνησιμότητα, να τρέφεται ο κόσμος καλύτερα και να μην αρρωσταίνει.
Πιστεύω στην παροιμία: ‘Δώσε σε κάποιον ένα ψάρι και τον ταϊζεις μια μέρα, μάθε του να ψαρεύει και τον ταϊζεις μια ζωή’.
Και ας μην βιαζόμαστε να απαλείψουμε ετικέτες όταν μιλάμε για αναδιανομή ‘αριστερού τύπου’. Στην Ελλάδα έχουμε υποφέρει απο κραυγές ενάντια στους πλούσιους, που αυτοί φταίνει για όλα, και έχουμε κάθε δικαίωμα να πάμε να τους τα πάρουμε. Αυτά πιστεύει η Αριστερά στην Ελλάδα, και μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στις προτάσεις των μικρών και μεγάλων αριστερών κομμάτων.
Εχει σημασία λοιπόν να διαχωρίσουμε την αναδιανομή που δυστυχώς και εσείς υπαινίσεσθαι που προσπαθεί να τα φτιάξει όλα σε μία γενιά, απλώς παίρνοντας απο τους έχοντες και δίνοντας στους μη έχοντες, και την αναδιανομή που επενδύει ξεκάθαρα, χωρίς ηθικολογίες και συναισθηματισμού στο μέλλον και στην οικονομία και κοινωνία της γνώσης.
Όπως έχει πεί και ο Φρήντμαν, που φαντάζομαι δεν τον συμπαθείτε: ‘Σκόπός μας θα πρέπει να είναι να τους ξεκινάμε όλους και όλες απο το ίδιο σημείο και όχι να τους καταλήγουμε στο ίδιο σήμείο’
Έχω δεί τις τοποθετήσεις σας στο άρθρο που παραθέτετε, αν και αυτό πραγματεύεται την πρόσφατη κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Θεωρώ ότι είναι δύο διαφορετικά θέματα. Ας γίνει η συζήτηση εδώ πάνω στο θέμα των καλύτερων τρόπων ‘αναδιανομής’ και ας μιλήσουμε στο άλλο άρθρο για τα αίτια της κρίσεις και τις ευθύνες του καθενός
Ο Μίλτον Φρήντμαν είναι ένας σεβαστός οικονομολόγος, μια επική μορφή της ανθρώπινης κουλτούρας (όπως επικές ήσαν και οι αντιπαραθέσεις του JKG μαζί του). Μπορεί να διαφωνώ σε αρκετά (όχι σε όλα, διότι όσα έχει διδάξει έχουν ένα πεδίο εφαρμογής), αλλά αυτό δεν μου τον καθιστά ασυμπαθή. Αντιθέτως και πολύ περισσότερο, μάλιστα, που ο ίδιος έβαλε (όπως και ο JKG) το ζήτημα της θέσπισης στις υπερώριμες αναπτυγμένες χώρες του σύγχρονου γραφειοκρατικού καπιταλισμού (και στην δική μας) του θεσμού του “ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος”. Αυτή η υιοθέτηση της εν λόγω πρότασης από τον Φρήντμαν δείχνει και το βαθύτατο περιεχόμενο της κουλτούρας του ανδρός.
Όσο και να φαντάζει, σε όσους δεν γνωρίζουν το επίπεδο του ανδρός, ότι η πρότασή του αυτή έρχεται σε αντίθεση με την άλλη πρότασή του (αυτήν που εσείς αγαπητέ κύριε Χαραλάμπους παραθέτετε), περί της κοινής αρχικής αφετηρίας όλων και της διαφορετικής τους κατάληξης, αυτή η εντύπωση δεν είναι ορθή. Οι δύο προτάσεις βρίσκονται σε αρμονία, διότι ο Φρήντμαν έβλεπε την υπάρχουσα ανισότητα των ευκαιριών στο να βρεθούν όλοι στην ίδια αφετηρία και θέλησε να βρει μηχανισμούς για την απάλυνσή της. Και η πρόταση για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ήταν ένας (καλός) κοινωνικός και οικονομικός μηχανισμός, εντελώς έξω από την λογική της ”διδαχής της αλίευσης του ψαριού”, που και εσείς βάζετε και η οποία ήταν και δική του λογική (είναι και δική μου), η οποία λογική είναι ορθή, μέσα σε ένα συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής. Απλά δεν είναι αρκετή και αυτό είναι το πρόβλημα.
Ο οικονομικός (και κοινωνικός) μηχανισμός της εκμάθησης, όπως τον περιγράφετε, έχει ένα πεδίο λειτουργίας στην οικονομία. Σε αυτό το σημείο ουδεμία αντίρρηση υπάρχει και σε αυτό έχει δίκιο και ο Φρήντμαν. Αλλά και αυτός ο οικονομικός μηχανισμός – όπως όλοι οι οικονομικοί μηχανισμοί – έχει ένα συγκεκριμένο εύρος εφαρμογής. Δεν είναι πανάκεια και τούτο διότι λειτουργεί, όσο ο πλούσιος καταναλώνει και επενδύει και όσο η χρηματοπιστωτική λειτουργία του συστήματος μετατρέπει τις αποταμιεύσεις σε επενδύσεις. Όταν δηλαδή το σύστημα βρίσκεται σε ισορροπία.
Δεν ζούμε, όμως, στην εποχή του Jean-Baptiste Say και γι’ αυτό δεν εξελίσσονται πάντα έτσι τα πράγματα – ούτε και στην εποχή του ήσαν ακριβώς έτσι τα πράγματα, αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης. Όταν, λοιπόν, υπάρχει υπεραποταμίευση, το οικονομικό σύστημα μπλοκάρει και την “νύφη” την πληρώνουν πάντοτε και με περισσότερη ένταση οι αδύναμοι, πολύ περισσότερο, διότι παύει να λειτουργεί ο μηχανισμός που αναφέρετε.
Και εδώ είναι που το κράτος (δεν μου αρέσει αυτό, θα προτιμούσα να υπάρχουν άλλοι κοινωνικοί μηχανισμοί να αναλάβουν το έργο που πρέπει να επιτελεσθεί ) έρχεται (με ορθές, ή λιγότερο ορθές, πολιτικές- αυτό είναι πάντοτε υπό διερεύνηση και προς κρίση) να επιτελέσει τον εξισορροπιτικό του ρόλο, με τον κλασσικό εργαλείο της δημοσιονομικής πολιτικής.
Ότι ο μηχανισμός των ελέγχων της αλυσίδας μισθών – κερδών – τιμών εισοδημάτων είναι προβληματικός δεν υπάρχει αντίρρηση. Είναι, όμως, μια πρόταση υπό συζήτηση και όχι εξ ορισμού απορριπτέα. Και το ζήτημα της αρχής, που θα την υλοποιήσει, είναι σοβαρό (προφανώς, το κράτος θα έχει σημαίνοντα ρόλο, δεν πρέπει να είναι μόνο του, όμως), αλλά πολύ περισσότερο σοβαρό είναι το ζήτημα των κριτηρίων της σύνδεσης της αλυσίδας. Οικονομικά λειτουργική πρόταση, για τα κριτήρια της σύνδεσης των κρίκων της αλυσίδας, είναι η συσχέτισή – σύνδεσή τους με την παραγωγικότητα του κάθε κλάδου, του κάθε τομέα και της συνολικής οικονομίας, με κάποιους παράλληλους επανορθωτικούς μηχανισμούς, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν (για να απαλύνουν τις μεγάλες αποκλίσεις), ή και να μην χρησιμοποιηθούν.
Όσον αφορά το κράτος – επιχειρηματία επέμεινα διότι, αν και είμαι δύσπιστος για την ικανότητα του κράτους να επιχειρεί, δεν αποκλείω την συμπληρωματική του παρουσία, όταν έχει το κατάλληλο μάνατζμεντ. Φυσικά, εξ ορισμού, αποκλείω την ύπαρξη κρατικών επιχειρήσεων που να ανταγωνίζονται μικρές επιχειρήσεις και το έχω γράψει στο προηγούμενο σημείωμά μου αυτό. Η όποια κρατική επιχείρηση δεν έχει καμμία δουλειά να ανταγωνίζεται μικρές επιχειρήσεις και προσθέτω ότι δεν έχει πρέπει να ανταγωνίζεται και τις μεγάλες επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας την ιδιοκτησιακή της σχέση με το κράτος.
Την ανεργία το κράτος μπορεί να την αντιμετωπίσει, με την δημοσιονομική του πολιτική, στηρίζοντας την συναθροιστική ζήτηση, την ολική κατανάλωση και την ολική επένδυση της οικονομίας, αποτρέποντάς την από το να βρεθεί σε καθεστώς αστάθειας, λόγω υπεραποταμίευσης και δεν χρειάζεται να φορτώσει με υπερβάλλον προσωπικό τις όποιες κρατικές επιχειρήσεις. Υπάρχουν άλλοι κρατικοί οργανισμοί, που μπορούν να το κάνουν αυτό και σε κεντρικό και σε περιφερειακό και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο και όλα αυτά πάντοτε, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη της συνολικής παραγωγικότητας της οικονομίας.
Και κάτι ακόμα για τις φιλελεύθερες ιδέες : Οι φιλελεύθερες ιδέες είναι σεβαστές, άσχετα αν κάποιος διαφωνεί με αυτές (ή κάποιες από αυτές) και είναι σαφώς διακριτές από την φιλελεύθερη ιδεολογία, που είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό : Ο όρος “ιδεολογία”, όπως έχω γράψει, χρησιμοποιείται με την φιλοσοφική και την κοινωνιολογική του έννοια, ΄΄ητοι αυτήν της ψευδούς ανθρώπινης συνειδήσεως, δηλαδή ως ένα συνεκτικό σύνολο ιδεών που δημιουργεί και χρησιμοποιεί μια εξουσία (η οποία συνδέεται πάντοτε με ένα κοινωνικό στρώμα, που διοικεί) και το οποίο συνεκτικό σύνολο ιδεών έρχεται, όχι να διαυγάσει, αλλά να συγκαλύψει την πραγματικότητα, προκειμένου να πείσει τους ανθρώπους να αποδεχτούν την εν λόγω εξουσία και να την υπηρετήσουν, δικαιολογώντας, μέσα από αυτό το μάγμα των φαντασιακών σημασιών, όσα πραγματικά κάνουν και τα οποία πολλές φορές είναι σε αντίθεση με όσα ισχυρίζονται ότι κάνουν και φυσικά με τις “επίσημες” επαγγελίες και τις διακηρύξεις της ιδεολογίας.
Ο Μίλτον Φρήντμαν είναι ένας σεβαστός οικονομολόγος, μια επική μορφή της ανθρώπινης κουλτούρας (όπως επικές ήσαν και οι αντιπαραθέσεις του JKG μαζί του). Μπορεί να διαφωνώ σε αρκετά (όχι σε όλα, διότι όσα έχει διδάξει έχουν ένα πεδίο εφαρμογής), αλλά αυτό δεν μου τον καθιστά ασυμπαθή. Αντιθέτως και πολύ περισσότερο, μάλιστα, που ο ίδιος έβαλε (όπως και ο JKG) το ζήτημα της θέσπισης στις υπερώριμες αναπτυγμένες χώρες του σύγχρονου γραφειοκρατικού καπιταλισμού (και στην δική μας) του θεσμού του “ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος”. Αυτή η υιοθέτηση της εν λόγω πρότασης από τον Φρήντμαν δείχνει και το βαθύτατο περιεχόμενο της κουλτούρας του ανδρός.
Όσο και να φαντάζει, σε όσους δεν γνωρίζουν το επίπεδο του ανδρός, ότι η πρότασή του αυτή έρχεται σε αντίθεση με την άλλη πρότασή του (αυτήν που εσείς αγαπητέ κύριε Χαραλάμπους παραθέτετε), περί της κοινής αρχικής αφετηρίας όλων και της διαφορετικής τους κατάληξης, αυτή η εντύπωση δεν είναι ορθή. Οι δύο προτάσεις βρίσκονται σε αρμονία, διότι ο Φρήντμαν έβλεπε την υπάρχουσα ανισότητα των ευκαιριών στο να βρεθούν όλοι στην ίδια αφετηρία και θέλησε να βρει μηχανισμούς για την απάλυνσή της. Και η πρόταση για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα ήταν ένας (καλός) κοινωνικός και οικονομικός μηχανισμός, εντελώς έξω από την λογική της ”διδαχής της αλίευσης του ψαριού”, που και εσείς βάζετε και η οποία ήταν και δική του λογική (είναι και δική μου), η οποία λογική είναι ορθή, μέσα σε ένα συγκεκριμένο πεδίο εφαρμογής. Απλά δεν είναι αρκετή και αυτό είναι το πρόβλημα.
Ο οικονομικός (και κοινωνικός) μηχανισμός της εκμάθησης, όπως τον περιγράφετε, έχει ένα πεδίο λειτουργίας στην οικονομία. Σε αυτό το σημείο ουδεμία αντίρρηση υπάρχει και σε αυτό έχει δίκιο και ο Φρήντμαν. Αλλά και αυτός ο οικονομικός μηχανισμός – όπως όλοι οι οικονομικοί μηχανισμοί – έχει ένα συγκεκριμένο εύρος εφαρμογής. Δεν είναι πανάκεια και τούτο διότι λειτουργεί, όσο ο πλούσιος καταναλώνει και επενδύει και όσο η χρηματοπιστωτική λειτουργία του συστήματος μετατρέπει τις αποταμιεύσεις σε επενδύσεις. Όταν δηλαδή το σύστημα βρίσκεται σε ισορροπία.
Δεν ζούμε, όμως, στην εποχή του Jean-Baptiste Say και γι’ αυτό δεν εξελίσσονται πάντα έτσι τα πράγματα – ούτε και στην εποχή του ήσαν ακριβώς έτσι τα πράγματα, αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης. Όταν, λοιπόν, υπάρχει υπεραποταμίευση, το οικονομικό σύστημα μπλοκάρει και την “νύφη” την πληρώνουν πάντοτε και με περισσότερη ένταση οι αδύναμοι, πολύ περισσότερο, διότι παύει να λειτουργεί ο μηχανισμός που αναφέρετε.
Και εδώ είναι που το κράτος (δεν μου αρέσει αυτό, θα προτιμούσα να υπάρχουν άλλοι κοινωνικοί μηχανισμοί να αναλάβουν το έργο που πρέπει να επιτελεσθεί ) έρχεται (με ορθές, ή λιγότερο ορθές, πολιτικές- αυτό είναι πάντοτε υπό διερεύνηση και προς κρίση) να επιτελέσει τον εξισορροπιτικό του ρόλο, με τον κλασσικό εργαλείο της δημοσιονομικής πολιτικής.
Ότι ο μηχανισμός των ελέγχων της αλυσίδας μισθών – κερδών – τιμών εισοδημάτων είναι προβληματικός δεν υπάρχει αντίρρηση. Είναι, όμως, μια πρόταση υπό συζήτηση και όχι εξ ορισμού απορριπτέα. Και το ζήτημα της αρχής, που θα την υλοποιήσει, είναι σοβαρό (προφανώς, το κράτος θα έχει σημαίνοντα ρόλο, δεν πρέπει να είναι μόνο του, όμως), αλλά πολύ περισσότερο σοβαρό είναι το ζήτημα των κριτηρίων της σύνδεσης της αλυσίδας. Οικονομικά λειτουργική πρόταση, για τα κριτήρια της σύνδεσης των κρίκων της αλυσίδας, είναι η συσχέτισή – σύνδεσή τους με την παραγωγικότητα του κάθε κλάδου, του κάθε τομέα και της συνολικής οικονομίας, με κάποιους παράλληλους επανορθωτικούς μηχανισμούς, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν (για να απαλύνουν τις μεγάλες αποκλίσεις), ή και να μην χρησιμοποιηθούν.
Όσον αφορά το κράτος – επιχειρηματία επέμεινα διότι, αν και είμαι δύσπιστος για την ικανότητα του κράτους να επιχειρεί, δεν αποκλείω την συμπληρωματική του παρουσία, όταν έχει το κατάλληλο μάνατζμεντ. Φυσικά, εξ ορισμού, αποκλείω την ύπαρξη κρατικών επιχειρήσεων που να ανταγωνίζονται μικρές επιχειρήσεις και το έχω γράψει στο προηγούμενο σημείωμά μου αυτό. Η όποια κρατική επιχείρηση δεν έχει καμμία δουλειά να ανταγωνίζεται μικρές επιχειρήσεις και προσθέτω ότι δεν έχει πρέπει να ανταγωνίζεται και τις μεγάλες επιχειρήσεις, χρησιμοποιώντας την ιδιοκτησιακή της σχέση με το κράτος.
Την ανεργία το κράτος μπορεί να την αντιμετωπίσει, με την δημοσιονομική του πολιτική, στηρίζοντας την συναθροιστική ζήτηση, την ολική κατανάλωση και την ολική επένδυση της οικονομίας, αποτρέποντάς την από το να βρεθεί σε καθεστώς αστάθειας, λόγω υπεραποταμίευσης και δεν χρειάζεται να φορτώσει με υπερβάλλον προσωπικό τις όποιες κρατικές επιχειρήσεις. Υπάρχουν άλλοι κρατικοί οργανισμοί, που μπορούν να το κάνουν αυτό και σε κεντρικό και σε περιφερειακό και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο και όλα αυτά πάντοτε, λαμβάνοντας υπόψη την εξέλιξη της συνολικής παραγωγικότητας της οικονομίας.
Και κάτι ακόμα για τις φιλελεύθερες ιδέες : Οι φιλελεύθερες ιδέες είναι σεβαστές, άσχετα αν κάποιος διαφωνεί με αυτές (ή κάποιες από αυτές) και είναι σαφώς διακριτές από την φιλελεύθερη ιδεολογία, που είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό : Ο όρος “ιδεολογία”, όπως έχω γράψει, χρησιμοποιείται με την φιλοσοφική και την κοινωνιολογική του έννοια, ΄΄ητοι αυτήν της ψευδούς ανθρώπινης συνειδήσεως, δηλαδή ως ένα συνεκτικό σύνολο ιδεών που δημιουργεί και χρησιμοποιεί μια εξουσία (η οποία συνδέεται πάντοτε με ένα κοινωνικό στρώμα, που διοικεί) και το οποίο συνεκτικό σύνολο ιδεών έρχεται, όχι να διαυγάσει, αλλά να συγκαλύψει την πραγματικότητα, προκειμένου να πείσει τους ανθρώπους να αποδεχτούν την εν λόγω εξουσία και να την υπηρετήσουν, δικαιολογώντας, μέσα από αυτό το μάγμα των φαντασιακών σημασιών, όσα πραγματικά κάνουν και τα οποία πολλές φορές είναι σε αντίθεση με όσα ισχυρίζονται ότι κάνουν και φυσικά με τις “επίσημες” επαγγελίες και τις διακηρύξεις της ιδεολογίας.
Άλλο το ένα και άλλο το άλλο…
Οι απόψεις αυτές, αναφέρονται φυσικά σε μια κοινωνία όπου ο καθένας έχει τον ρόλο του και όλοι συνεργάζονται αρμονικά για την πρόοδο και την ευημερία τους. Δηλαδή πρόκειται για κοινωνία “αγγέλων”.
Σε κάθε περίπτωση, γίνεται λόγος για εκείνους που παράγουν πλούτο. Σε αυτό συμφωνούμε. Η πρόσφατη όμως κρίση μας έδειξε ότι τελικά οι αγορές κινούνται και στηρίζονται σε φούσκες και εκείνοι που τις δημιούργησαν ήταν οι μόνοι κερδισμένοι. Ακόμα αισθάνεται ζαλισμένη η κοινή γνώμη από τα ποσά των bonus τα οποία χάριζαν στους εαυτούς τους τα μεγαλοστελέχη, ενώ ταυτόχρονα πτώχευαν τις εταιρείες. Και φυσικά δεν σκέπτονταν κανέναν άλλο από τον ευατό τους. Η πραγματική παραγωγή έχει υποχωρήσει μπροστά στον τζόγο. Και αν η παραγωγή χρειάζεται κίνητρα, η ο τζόγος και η άκριτη κερδοσκοπία χρειάζονται αυστηρή παρέμβαση της κάθε Πολιτείας, με πολύ υψηλή φορολόγηση. Και εκεί ταιριάζει απόλυτα ο όρος αναδιανομή.
εχω διαβασει με προσοχη ολα οσα γραφονται
οσον αφορα τα αρθρα δειχνουν μια εμμονη με οτι εχει σχεση με τις σοσιαλιστικες ιδεες.
Δυστυχως μεσα σε λιγες γραμμες δεν ειναι δυνατον να λυθουν ζητηματα που απασχολουν εδω και δεκαετιες τους ανθρωπους.
Υπαρχουν κατα την γνωμη μου ομως καποια σημεια που μπορουν να αποτελεσουν αφετηρια για μια συζητηση.
Η κοινωνια που ζουμε εμεις και οχι μονον αποτελειται απο ταξεις .
Αυτο ειναι γενικα παραδεκτο .
Τα συμφεροντα αυτων των ταξεων ειναι αντιθετα και αυτο οπως ειπε και ο rebel σε καποιο σημειο ειναι και μαθηματικα αποδεδειγμενο..
Επιβεβαιωνεται και απο την ιδια την ζωη.
Το θεμα ειναι οτι ο οποιοσδηποτε ιδιοκτητης ειτε εργοστασιου ειτε οτιδηποτε αλλου μεσου δεν θα μπορουσε να πλουτησει αν δεν υπηρχαν οι εργατες απο τους οποιους παραγεται η υπεραξια .
Εχετε αναρωτηθει ποτε γιατι εχει πολεμηθει τοσο πολυ ο Μαρξ ?
Γιατι απλα ανελυσε στο εργο του που οι περισσοτεροι δεν εχουν ουτε μια σελιδα διαβασει ,πως λειτουργει ο καπιταλισμος σαν οικονομικο συστημα.
Ανελυσε τι ειναι το εμπορευμα , η υπεραξια και αλλα πολλα που οποιος θελει μπορει να δαιβασει στο κεφαλαιο
Απλα ο Μαρξ ειναι στην οικονομια οτι ηταν ο Αινσταιν στα μαθηματικα και αλλοι επιστημονες σε αλλους κλαδους.
Απο κει και περα ο καθενας διαλεγει στρατοπεδο και αναλογα βλεπει τα πραγματα.
αυτα τα λιγα γιατι οπως ειπα δεν ειναι δυνατον μεσα σε λιγες γραμμες να ειπωθουν τοσα πολλα πραγματα
και προ παντων καθαρο μυαλο και οχι προκαταληψη
αν συζηταμε με στοχο να διαφωνησουμε τοτε δεν θα συμφωνησουμε ποτε
πρεπει να ακουμε τι λεει ο αλλος
η συζητηση ειναι ταχνη και λιγοι την κατεχουν
Επικουρος
Θα ζητήσω συγνώμη εάν αυτά που γράφω αποτελούν ίσως επανάληψη αλλά δυστυχώς δεν έχω το χρόνο να διαβάσω όλα τα παραπάνω σχόλια.
Αρχικά θα πρέπει να πω πως διαφωνώ και εγώ ριζικά με τη μορφή αναδιανομής που υποδηλώνεται στο άρθρο, δηλαδή υπό την έννοια ότι κάποιος κρατικολάγνος επαρμένος πολιτικός “αναδιανέμει” τα εισοδήματά μας με την αυθαιρεσία που συνήθως η διαδικασία αυτή συνεπάγεται. Χαρακτηριστικότατο παράδειγμα τραγικά αποτυχημένης αναδιανομής εισοδήματος αποτελεί βέβαια η χώρα μας, όπου εκτός από όλες τις συνήθεις παρενέργειες των κρατικών παρεμβάσεων (γραφειοκρατία, διαφθορά, στρέβλωση της αγοράς με αποτέλεσμα απώλεια ανταγωνιστικότητας και πολλά άλλα) αποτυγχάνει ακόμα και πρωτογενώς! Δηλαδή οι φτωχοί στην Ελλάδα είναι περισσότεροι ΜΕΤΑ την αναδιανομή παρά ΠΡΙΝ από αυτή (με την έννοια ότι έχει καταδειχθεί σε έρευνες ότι αν δεν υπήρχε καθόλου αναδιανομή εισοδήματος θα υπήρχαν ΛΙΓΟΤΕΡΟΙ Έλληνες κάτω από το όριο της φτώχειας). Στο σημείο αυτό συμφωνώ με τον αρθρογράφο.
Στο σημείο όμως που διαφωνώ καθέτως είναι όταν προσπαθεί να μας πείσει πως είναι καλύτερο “τα λεφτά να πηγαίνουν στα λεφτά” και όχι στους φτωχούς. Αυτή την άποψη τη βρίσκω εκτός από εντελώς αίολη και βαθιά αντιφιλελεύθερη! Τα λεφτά, όπως και τα αγαθά και οι υπηρεσίες πρέπει να διακινούνται και να ανταλλάσσονται βέβαια ελεύθερα σε μια φιλελεύθερη κοινωνία! Ουε και αλίμονο εάν αρχίσουμε να κουβεντιάζουμε που πρέπει “καλύτερα” να πάνε και που είναι πιο “χρήσιμα”. Μόνος αρμόδιος να αποφασίσει θεωρώ “που πρέπει να πάνε τα λεφτά” είναι η ελεύθερη αγορά, δηλαδή οι ελεύθεροι πολίτες που αποφασίζουν ΜΟΝΟΙ τους ποιόν πρέπει να πληρώσουν και γιατί. Κάθε άλλη “μέθοδος” που έχει δοκιμαστεί έχει αποδεδειγμένα οδηγήσει σε κάκιστα έως τραγικά αποτελέσματα!
Θα ζητήσω συγνώμη από τον κ. Αντώνη Βακιρτζή, αλλά θεωρώ την συγκεκριμένη άποψη βαθιά συντηρητική και επικίνδυνη υπό την έννοια ότι μπορεί από κάποιους αδαείς να θεωρηθεί ως αντιπροσωπευτική του φιλελευθερισμού.
Για τις ανοησίες που γράφει ο ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ παραπάνω θα σχολιάσω απλά πως δυστυχώς ο απίστευτος φόρος αίματος και εξαθλίωσης που πλήρωσε και εξακολουθεί να πληρώνει ο κόσμος εξαιτίας της μαρξιστικής ψευτοουτοπίας δεν έχει τελειωμό… Τι να συζητήσεις άλλωστε με έναν άνθρωπο που έχει τέτοιες παρωπίδες ώστε να πιστεύει πως υπάρχουν “μαθηματικά αποδεδειγμένα” (;!!) ιδεολογήματα…