ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΓΟΝΙΟΣ
Νοέ 15th, 2004 | Παύλος Μσάουελ| Κατηγορία: Επιστήμες, Φιλελευθερισμός, Φιλοσοφία |

Έκανε και κάτι καλό η ιστορία με τον Ρόκο Μπουτιλιόνε. Πυροδότησε έναν διάλογο μέσα στην Ε.Ε. με ευρύτερο κοινωνικό ενδιαφέρον. Οι ηθικοί και νομικοί προβληματισμοί που δημιουργεί η σταδιακή αποδοχή των ομοφυλόφιλων ζευγαριών από την ευρωπαϊκή κοινωνία υπερβαίνουν τις στενές εθνικές γραμμές που συχνά ακολουθούνται από τα κράτη-μέλη. Έτσι είδαμε από την μία πλευρά τους φιλελεύθερους και τους σοσιαλδημοκράτες να συντάσσονται υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα να εκφράζει κυρίως το αντίθετο στρατόπεδο.
Το θέμα που κυριαρχεί είναι αν μπορεί να σταθεί νομικά και ηθικά ομοφυλόφιλη γαμική ένωση με οποιαδήποτε μορφή. Ακόμη πιο δυσκολοχώνευτο για πολλούς όμως είναι το ζήτημα της υιοθεσίας από ομοφυλόφιλους γονείς. Για αρκετούς η σωστή ψυχική ανάπτυξη του παιδιού απειλείται αν δεν ανατραφεί σε ένα «ισόρροπο» ετεροφυλόφιλο περιβάλλον. Ωστόσο όλες οι έως τώρα μελέτες, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δείχνουν μηδαμινή ψυχολογική επίπτωση στα παιδιά ομοφυλόφιλων ζευγαριών. Στην πλειονότητα των εργασιών ο παράγοντας «γονείς ιδίου φύλου» δεν έχει δείξει στατιστικά σημαντική επίδραση συγκριτικά με το δείγμα μαρτύρων. Δεν είναι τυχαίο ότι σχετικοί φορείς όπως η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία1 και η Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Γιατρών2 έχουν ήδη αποδεχτεί αυτόν τον τύπο οικογένειας. Το επιχείρημα λοιπόν της «ορθής ετεροφυλόφιλης ανάπτυξης» εκτός ότι αποτελεί παραλλαγή ευγονικής, είναι και τελείως αστήρικτο.
Κάποιοι φοβούνται ότι οι σεξουαλικές προτιμήσεις του παιδιού μπορεί να χειραγωγηθούν από το ομοφυλόφιλο γονεϊκό πρότυπο στερώντας του την ευκαιρία να επιλέξει την σεξουαλικότητά του όταν θα έχει την κατάλληλη ωριμότητα. Πως ερμηνεύουν αυτοί άραγε όλους εκείνους τους γόνους καθόλα ετεροφυλόφιλων ζευγαριών που ανακαλύπτουν από τα παιδικά τους ακόμη χρόνια ότι έλκονται από το ίδιο φύλο; Αυτό που έχει σημασία είναι η οικογένεια να παρέχει στο παιδί της στοργή, αγάπη, ασφάλεια. Από εκεί και ύστερα το παιδί διαμορφώνει τον χαρακτήρα του με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο και με βάση πάμπολλα -και εν πολλοίς άγνωστα ακόμη στην επιστημονική κοινότητα- ερεθίσματα. Ότι τα παιδιά μιμούνται τους γονείς τους είναι μύθος, ούτε καν την γλώσσα δεν μαθαίνουν μιμούμενα, πολλώ δε μάλλον την συμπεριφορά. Πολλές φορές όταν αξιολογούμε τις ομοιότητες στον χαρακτήρα μεταξύ γονέων και παιδιών αυθαίρετα τις αποδίδουμε στο όμοιο οικογενειακό περιβάλλον λησμονώντας την δεδομένη γενετική ομοιότητα. Όσες μελέτες το έλαβαν αυτό υπόψην τους κατέληξαν στο ίδιο συμπέρασμα: η διακύμανση στη συμπεριφορά μεταξύ των παιδιών οφείλεται μόλις κατά 0-10% στο οικογενειακό περιβάλλον δεδομένου ότι δεν μιλάμε για περιπτώσεις γονέων-τέρατα.3 Μακάρι όλα αυτά τα -ομολογουμένως χαριτωμένα- κουτσούβελα που ξεσηκώνουν τον κόσμο μέσα στο ΚΤΕΛ να μιμούνταν και μια φορά την μαμά τους…
Τι γίνεται όμως με την ίδια την φυσική κανονικότητα της τεκνοποίησης και της ανατροφής; Στο ζωικό βασίλειο άλλωστε, αν και παρατηρούνται κάποια ποσοστά αμφιφυλοφιλίας σε ορισμένα είδη, η καθαρή ομοφυλοφιλία είναι εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο. Από την άλλη όμως, δεν υπάρχει στη φύση και κανένα παράδειγμα ζώου που να συνηθίζει να διεγείρεται σεξουαλικά από κινούμενες εικόνες ερωτικών περιπτύξεων ή να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για να λάβει πληροφορίες για το περιβάλλον του. Αυτό δεν αρκεί για να τεκμηριώσει πιθανή ζημία ή κίνδυνο σε αυτές τις συμπεριφορές. Η αναγωγή αυτού που “υπάρχει” σε αυτό που “θα πρέπει να υπάρχει” είναι κλασικό λογικό σφάλμα και ονομάζεται φυσιοκρατική πλάνη (naturalistic fallacy).
Στις δημοκρατικές κοινωνίες προηγείται πάντοτε η ελευθερία του ατόμου. Πριν δεχτούμε τον περιορισμό οποιασδήποτε ελευθερίας πρέπει να έχουμε πειστεί απόλυτα ότι το επακόλουθο όφελος θα είναι αρκετό για να αποσβεσθεί και να ανατραπεί το εγγενές κόστος που συνοδεύει κάθε περιορισμό. Δεν μπορούμε να «προστατέψουμε» οποιονδήποτε βασιζόμενοι σε εικασίες ή ακόμη και σε μελέτες πρώτης φάσης. Εφόσον ομοφυλόφιλοι γονείς επιθυμούν να αποκτήσουν ένα παιδί και δεν έχει αποδειχτεί ξεκάθαρα οποιοσδήποτε κίνδυνος, τότε κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παρέμβει σε αυτήν την απόφασή τους.
—————————————————————————-
Σημειώσεις:
- Δείτε εδώ τη σχετική ανακοίνωση της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας [↩]
- American Academy of Family Physicians (2002): resolution calling upon the Academy to establish policy and support legislation that would protect children in same-sex parent families [↩]
- Ένα εξαιρετικό review των μελετών της εξελικτικής παιδοψυχολογίας θα βρείτε στο άρθρο του Turkheimer (2000), Three Laws of Behavior Genetics and What they mean στο περιοδικό Current Directions in Psychological Science. [↩]
Αδερφέ Παύλο,
Λίγα σχόλια για το θλιβερό άρθρο σου
1.
Δεν είμαι επιστήμον της ειδίκότητας και εμβέλιας αυτών που πραγματοποίησαν την έρευνα [3], αλλά από την μικρή ερευνιτική μου εμπιρεία σε άλλους τομείς, έχω μάθει πως μια δημοσιεύση ακόμα και στο πιο έγκυρο περιοδικό δεν καθιστά αυτομάτως την συγκεκριμένη ερευνά αξιόπιστη και τα αποτελέσματα της ορθά.
Στην ηλικία που βρίσκομαι (32) νομίζω ότι έχω την δυατότητα να καταλάβω ότι σε ποσοστό πολύ μεγαλύτερο του 10% της συμπεριφοράς μου ως παιδί, είχα επιρρόες από τους γονείς μου. Η λογική, μου λέει ότι επιρροή ασκούν σε έναν άνθρωπο (και πολύ περισσότερο σε ένα παιδί) όσοι καταφέρνουν να βρεθούν ψηλά στην εκτίμισή του.
Το αποτέλεσμα των ερευνών που αναφέρεις, για μένα, καταδυκνεύει το γεγονός ότι ολοένα και περισσότερο τα παιδιά χάνουν την εκτίμηση προς τους γονείς τους. Δεν κρίνω για την ώρα αν αυτό είναι καλό ή κακό. Απλώς το σημειώνω.
2.
Περί ελευθερίας του ανθρώπου ακόμα και για την αυτοκαταστροφή του, πριν από του “Φιλελεύθερους”, μίλησε ο ίδιος ο Δημιουργός του,ο Χριστός, τον οποίο εσείς οι φιλελεύθεροι θα έπρεπε να είχατε σε μεγαλύτερη εκτίμηση.
3.
Το να αποδέχεσαι τις συνέπειες των ελεύθερων επιλογών σου αντί εγωιστικά να προσπαθείς να τις παρεκτρέψεις, προάγει παρά παραβιάζει την Ελευθερία.
Όποιος ελεύθερα επιλέγει ομόφυλο σύντροφο, πρέπει να αποδεχτεί ότι σαν συνέπεια της ελεύθερης επιλογής του, δεν θα έχει δικά του παιδιά. Όποιος δεν το κάνει, με άκρατο εγωισμό, παραβιάζει την ελευθερία την δικιά του (γίνεται δέσμιος του εγωισμού του) και τον παιδιών του (τα χρησιμοποιεί για την ικανοποίηση του εγωισμού του)
4. Το ακούσαμε κι’ αυτό: “παραλλαγή ευγονικής” η ετεροφυλλόφιλη ανάτπυξη! Αδερφέ, ξεπερνάς τα όρια. Δεν είδα την άποψή σου σχετικά με την ευγονική και τις αμβλώσεις γεννετικά ανόμαλων παιδιών.
Ξέχασα να σχολιάσω τον τίτλο σου:
Το να είσαι Γονιός είναι βασικά υποχρέωση. Δικαίωμα έγινε από τότε που νομίσαμε ότι ο Άνθρωπος εξουσιάζει την δημιουργία των παιδιών. Ακόμα κι αν το εννούσες έτσι, (δικαίωμα στην δημιουργία) θα ήταν αποδεκτό. Εσύ όμως εννοείς το ΔΙΚΑΙΩΜΑ να αποκτήσει κάποιος κάτι που δεν εξουδιάζει, και που δεν του δίνεται από την φύση. Δηλαδή να το αποτκήσει νομικά.
Το πρόβλημα της εποχής μας είναι ότι ξεχάσαμε τις υποχρεώσεις μας, και διεκδικούμε δικαιώματα που δεν έχουμε.
@Elias
Σε ευχαριστώ για τα σχόλιά σου. Παραθέτω τις απαντήσεις μου στα θέματα που έθεσες:
1. Υπάρχουν πάρα πολλά αποτελέσματα της επιστήμης τα οποία είναι αντιδιαισθητικά και έρχονται σε αντίθεση με την υποκειμενική εμπειρία. Το τι νομίζεις εσύ ότι καθόρισε τη συμπεριφορά σου ή τι μπορεί να σου λέει η προσωπική σου λογική είναι ένα εξαιρετικά χαμηλής επιστημονικής αξίας στοιχείο (δε λέω μηδενικής γιατί θεωρώ ότι κάθε πληροφορία έχει τη χρησιμότητά της). Η διαίσθησή μου αρνείται ότι το πλανητικό σώμα στο οποίο πατώ κινείται γύρω από τον εαυτό του ~470 μέτρα το δευτερόλεπτο καθώς εγώ δεν αντιλαμβάνομαι καθόλου αυτήν την απίστευτα ταχεία κίνηση. Έλα όμως που κινείται.
Η δημοσίευση των μελετών προφανώς και δεν καθιστά τα στοιχεία τους ορθά. Παρόλ’ αυτά όμως έως αυτή τη στιγμή τα στοιχεία αυτά είναι κατά πολύ πληρέστερα επιστημονικά από τα αντίστοιχα της αντίθετης άποψης. Το ακόμη πιο σημαντικό όμως είναι ότι όπως τόνισα στο άρθρο μου: “Πριν δεχτούμε τον περιορισμό οποιασδήποτε ελευθερίας πρέπει να έχουμε πειστεί απόλυτα ότι το επακόλουθο όφελος θα είναι αρκετό για να αποσβεσθεί και να ανατραπεί το εγγενές κόστος που συνοδεύει κάθε περιορισμό”. Αυτό με απλά λόγια σημαίνει ότι σε μία φιλελεύθερη κοινωνία το βάρος της απόδειξης πέφτει σε αυτούς που επιχειρηματολογούν υπέρ της απαγόρευσης. Στο συγκεκριμένο ζήτημα οι υποστηρικτές της απαγόρευσης όχι απλά δεν έχουν συντριπτικά στοιχεία αλλά η επιστημονική γνώση τείνει προς την άλλη άποψη.
2. Δεν καταλαβαίνω τι προσπαθείς να πεις εδώ. Η φιλελεύθερη ιδεολογία στη διάρκεια της ιστορίας έχει έλθει σε επαφή με πολλές θρησκείες συμπεριλαμβανομένων των διαφόρων τάσεων του Χριστιανισμού αλλά και του Ταοϊσμού, του Μουσουλμανισμού κτλ. Διαφορετικοί φιλελεύθεροι (διανοούμενοι ή μη) έχουν εκτιμήσει και ανταλλάξει στοιχεία με διαφορετικά θρησκευτικά δόγματα ή τα έχουν πολεμήσει. Προσωπικά αντιμετωπίζω όλες τις θρησκείες με ενδιαφέρον και σεβασμό.
3. Γράφεις “Όποιος ελεύθερα επιλέγει ομόφυλο σύντροφο, πρέπει να αποδεχτεί ότι σαν συνέπεια της ελεύθερης επιλογής του, δεν θα έχει δικά του παιδιά“. Από που προκύπτει αυτό; Ακόμη κι αν δεχτώ χάριν της συζήτησης την αστήρικτη υπόθεσή σου ότι η ομοφυλοφιλία είναι “επιλογή”, κάποιος που επέλεξε να είναι ομοφυλόφιλος δε σημαίνει ότι επέλεξε να μην έχει παιδιά (ή το αντίθετο). Η επιλογή του να μην κάνεις παιδιά είναι τελείως διαφορετικό πράγμα από την επιλογή του συντρόφου σου. Είναι σαν να μου λες ότι ένας άνδρας που επέλεξε να παντρευτεί μία γυναίκα η οποία εξαιτίας κάποιας πάθησης στερείται μήτρας δεν πρέπει να έχει τη δυνατότητα να υιοθετήσει παιδιά από τη στιγμή που επέλεξε εν γνώσει του να παντρευτεί μία στείρα! Δε θα μπω καν στο πόσο αλλοπρόσαλλη γίνεται αυτή η συλλογιστική στο υποθετικό σενάριο ότι ένας ομοφυλόφιλος αποφασίζει να παντρευτεί κάποιον του αντίθετου φύλου ώστε να αποκτήσει το “κατά elias” δικαίωμα να αποκτήσει παιδί. Η προσωπικότητά του και η συμπεριφορά του βέβαια θα παραμένουν ίδιες (πιθανώς και να κερατώνει το σύντροφό του διατηρώντας μία παράλληλη ομοφυλοφιλική σχέση) αλλά τώρα θα μπορεί για κάποιο λόγο να αποκτήσει παιδί!
4. Δεν καταλαβαίνω γιατί μπερδεύτηκες έτσι. Ξαναδιάβασε λίγο το κείμενο. Έγραψα ότι παραλλαγή ευγονικής είναι η φιλοσοφίας της ορθής ετεροφυλόφιλης ανάπτυξης κι όχι της ετεροφυλόφιλης ανάπτυξης γενικά. Η επιβολή ενός συγκεκριμένου “ορθού” τρόπου οικογένειας στο σύνολο της κοινωνίας μέσω της παρέμβασης του κράτους με στόχο τη μη διαιώνιση κάποιων χαρακτηριστικών (π.χ. των υποθετικών “γονιδίων της ομοφυλοφιλίας”) είναι ευγονική. Προφανώς εδώ δεν αναφέρομαι στις υιοθεσίες αλλά σε περιπτώσεις όπως αυτή μίας λεσβίας γυναίκας που χρησιμοποιεί το σπέρμα ενός δότη για να τεκνοποιήσει. Αυτό θα μπορούσαμε να πούμε ότι αποτελεί ξεκάθαρη παρέμβαση ευγονικής. Τα πράγματα όμως είναι ακόμη χειρότερα στο θέμα που συζητούμε. Γιατί η “απλή” ευγονική περιορίζεται στα γονίδια, ενώ εδώ η προσπάθεια των υποστηρικτών της απαγόρευσης είναι να ελέγξουν ολόκληρα πολιτισμικά παραδείγματα.
Την άποψή μου για τις αμβλώσεις κτλ. την έχω αναφέρει κατά καιρούς σε αυτό το site και ίσως κάποια στιγμή τη γράψω συγκεντρωμένα σε κάποιο άρθρο. Σίγουρα πάντως διαφέρει από το στερεότυπο που υπονοείς καθώς έχω ξαναπεί ότι το ζήτημα των αμβλώσεων είναι εξαιρετικά περίπλοκο και αδύνατο να απαντηθεί με αληθινή σιγουριά (τουλάχιστον από έναν φιλελεύθερο) καθώς σχετίζεται με το τι ηθική υπόσταση δίνουμε στο έμβρυο. Όλες οι απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα είναι κυρίως αξιωματικές. Οι ως τώρα ορισμοί της έννοιας “Πρόσωπο” (και κατ’ επέκταση σε ποια ηλικία το έμβρυο μπορεί να θεωρηθεί ως τέτοιο) είναι περισσότερο κανονιστικοί παρά περιγραφικοί.
Αναφορικά με τον τίτλο. Θεωρώ ότι -πλην ελάχιστων, σπάνιων ανώμαλων περιπτώσεων- οποιοσδήποτε το επιθυμεί έχει το δικαίωμα να τεκνοποιήσει (π.χ. με προσφορά σπέρματος από δότη στις λεσβίες ή χρήση παρένθετης μήτρας κάποιας γυναίκας στην περίπτωση των ανδρών ομοφυλόφιλων) ή να διεκδικήσει την υιοθεσία ενός παιδιού. Παράλληλα έχει την υποχρέωση αφού αποκτήσει το παιδί να το μεγαλώσει όσο καλύτερα μπορεί και πάνω από όλα προσφέροντάς του αγάπη και σεβασμό.
Παύλο,
Η Ψυχολογία δεν είναι Φυσική ούτε Μαθηματικά. Χωρίς να θεωρώ την μια επιστήμη ανώτερη από την άλλη, τα ερευνητικά αποτελέσματα στην Ψυχολογία μοιάζουν να είναι ασθενέστερα. Συχνά μια δημοσίευση καταρρίπτει την άλλη. Το παράδειγμά σου δεν ευσταθεί.
Επειδή δεν μιλάμε για μαθηματικά, δεν μπορεί να αποδειχθεί ότι το αποτέλεσμα τις συγκεκριμένης απαγόρευσης είναι μεγαλύτερο από το όφελος. Αυτά περί αποδείξεων που αναφέρεις είναι αστεία. Η απόδειξη έρχεται εκ του αποτελέσματος.
Αν η “μετρική” μας είναι η ισχύς του Θεσμού της οικογένειας, η συνεισφορά του θεσμού αυτού στα μέλη της και στην κοινωνία, το μόνο που μπορώ να πώ είναι ότι σε χώρες με ανάλογες “φιλελεύθερες” αντιλήψεις, ο Θεσμός είναι πολύ χαλαρότερος ή ανύπαρκτος. Αυτό με κάνει να πιστεύω ότι παρόμοιο θα είναι το αποτέλεσμα και με την συγκεκριμένη “φιλελεύθερη πρόταση”. Η “απόδειξη” που ζητάς δεν υπάρχει. Υπάρχουν ενδείξεις όμως αξιόπιστες, αν κοιτάξεις την κοινωνία μας τώρα και πριν από μερικά χρόνια σε σχέση πάντα με το Θεσμό της οικογένειας. Η ακόμα και στην εποχή μας αν συγκρίνεις κοινωνίες “φιλελεύθερες” και “μη”.
@Elias
Η ψυχολογία πράγματι δεν είναι φυσική (αν και πολύ θα ήθελε να είναι, όπως το ίδιο ισχύει για πολλές άλλες επιστήμες, ιδιαίτερα στις κοινωνικές) καθώς υπεισέρχονται διάφοροι συγχυτικοί παράγοντες στα πειραματικά μοντέλα κτλ. αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με το θέμα που συζητάμε. Το παράδειγμα με την περιστροφή της Γης προφανώς και ευσταθεί καθώς:
α) Η Γη πράγματι κινείται γύρω από τον εαυτό της με βάση όλα τα έως τώρα αντικειμενικά δεδομένα μας και
β) Η αναφορά έγινε ως μία χαρακτηριστική περίπτωση όπου η υποκειμενική εμπειρία (την οποία επικαλέστηκες ως επιχείρημα στο πρώτο σχόλιό σου) έρχεται σε τέλεια αντίθεση με την αντικειμενική πραγματικότητα, όχι ως σύγκριση της ψυχολογίας με τη φυσική.
Δεν καταλαβαίνω τι προσπαθείς να πεις στη δεύτερη παράγραφό σου. Δεν αναφέρθηκα σε μαθηματικά. Θεωρώ αρκετά σαφές ότι η απαγόρευση δεν είναι επιστημονική αλλά πολιτική απόφαση.
Ας υπενθυμίσω τι έγραψα πριν:
Κι ας το αναλύσω λίγο περισσότερο: σε μία φιλελεύθερη δημοκρατία, όπως διατείνεται ότι είναι και η Ελληνική, για να περιορίσει το κράτος την ελευθερία κάποιου θα πρέπει να έχει ισχυρές ενδείξεις ότι αυτή η ελευθερία προκαλεί σημαντική ζημία στους συνανθρώπους του ή (ακόμη πιο δύσκολα) στον ίδιο. Με βάση αυτό, πες ότι χάριν της συζήτησης δέχομαι τον ισχυρισμό σου ότι τα αποτελέσματα της ψυχολογίας είναι πολύ ασθενή και ευμετάβλητα (προσωπικά διαφωνώ καθώς θεωρώ ότι η ψυχολογία τα τελευταία 30 χρόνια έχει κάνει ορισμένα πολύ σημαντικά κι ενδιαφέροντα βήματα προς τα εμπρός, αλλά πες ότι δέχομαι αυτό τον ισχυρισμό σου που αποτελεί και σημαντική βάση της επιχειρηματολογίας σου). Σε αυτή την περίπτωση θα ήταν αδύνατο για μία φιλελεύθερη κοινωνία να βγάλει ένα πόρισμα για το ζήτημα κι επομένως να απαγορεύσει.
Αυτά όσον αφορά μία φιλελεύθερη κοινωνία. Υπάρχουν όμως κι άλλες δυνητικές κοινωνίες, που μπορούν να στηρίζονται σε τελείως διαφορετικές φιλοσοφικές βάσεις. Ας ονομάσουμε “συντηρητική κοινωνία” μία κοινωνία η οποία απαγορεύει οποιαδήποτε ελευθερία έρχεται σε αντίθεση με τα ήθη και τα έθιμά της. Κι εδώ η απόφαση παραμένει πολιτική, με τη διαφορά ότι η επιστήμη δεν έχει κανένα λόγο στη διαμόρφωση αυτής της πολιτικής. Όποια κι αν ήταν τα πορίσματα της ψυχολογίας κι όση βεβαιότητα κι αν υπήρχε για την εγκυρότητά τους αυτό δε θα είχε καμία σημασία. Μπορείς ομοίως να φανταστείς και πολλές άλλες πολιτικές φιλοσοφίες, με τις οποίες να συμφωνούσες περισσότερο. Το ζήτημα είναι όμως ότι υποτίθεται ότι η Ελληνική είναι μία φιλελεύθερη δημοκρατία κι όχι μία “συντηρητική” ή “οτιδήποτε άλλο” δημοκρατία.
Στην τρίτη σου παράγραφο κάνεις ακόμη έναν αυθαίρετο ισχυρισμό. Ότι στις “φιλελεύθερες” κοινωνίες ο θεσμός της οικογένειας είναι πολύ “χαλαρότερος” συγκριτικά με τις “μη-φιλελεύθερες” κοινωνίες. Έχεις υπόψιν σου κάποια αντικειμενικά στοιχεία τα οποία να δείχνουν κάτι τέτοιο; Δηλαδή κάποιο paper που να κάνει μία τέτοια σύγκριση και να καταλήγει σε αυτό το συμπέρασμα; Επισημαίνω ότι δεν έχω κανένα ενδιαφέρον ή κίνητρο να συνεχίσω μία συζήτηση όπου τα επιχειρήματα είναι του στυλ “τι έχω ακούσει”, “ποια είναι η προσωπική μου εμπειρία”, “ποια είναι η γνώμη του κ. Τάκη”, “τι διάβασα στην Χ εφημερίδα” ή “τι μου έχει πει η γιαγιά μου”. Σου το λέω καλοπροαίρετα και θα περιμένω με ενδιαφέρον τη σχετική βιβλιογραφία. Εφόσον τη βρεις και την παραθέσεις θα έχω αποκομίσει κάτι πολύ χρήσιμο από αυτή την ανταλλαγή σχολίων καθώς θα συμπληρώσω το σχετικό φάκελό μου. Νομίζω ότι το ψάξιμο ναι μεν θα σου ταλαιπωρήσει λίγο το κεφάλι αλλά παράλληλα θα σου δείξει πόσο περίπλοκο είναι κι αυτό το ζήτημα και πόσο λανθασμένες είναι γενικά οι αυθαίρετες αξιώσεις.
Για να σε βοηθήσω σου επισημαίνω ότι καθώς θα ψάχνεις θα πρέπει να λαμβάνεις υπόψη σου και το τι εννοείς με τον όρο “χαλαρότερος”. Για παράδειγμα θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις τη συμβίωση (τα μέλη μίας οικογένειας να μένουν στην ίδια κατοικία) ως μέτρο “χαλαρότητας”. Αναφορικά με τη συμβίωση, όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι στις δυτικές κοινωνίες έχει περιοριστεί δραματικά. Μεταξύ των Γερμανών ηλικίας 70-85 ετών, με τουλάχιστον ένα ζων τέκνο, μόνο το ~9% ζουν στο ίδιο διαμέρισμα με το παιδί τους (δες Kohli et al. (1997): στο Becker, R. (ed.): Generationen und sozialer Wandel. Generationendynamik, Generationenbeziehungen und Differenzierung von Generationen. Opladen: Leske + Budrich, 157-175.). Το ενδιαφέρον όμως (για να δεις πόσο αντιδιαισθητική αλλά και όμορφη είναι η επιστήμη και γενικά η προσπάθεια σοβαρής ανάλυσης της πραγματικότητας) είναι ότι αν επεκτείνουμε τον ορισμό ώστε να μην περιλαμβάνει μόνο το διαμέρισμα αλλά το σπίτι (οικοδόμημα) συνολικά, τότε το ποσοστό ανεβαίνει από το 9 στο 27%, αν συμπεριλαμβάνει τη γειτονιά τότε φτάνουμε στο 45% ενώ το 90% των παιδιών στη Γερμανία δε ζουν σε απόσταση πάνω από 2 ώρες από τους γονείς τους.
Με άλλα μέτρα της “χαλαρότητας” τα στοιχεία είναι πιο ξεκάθαρα. Αν για παράδειγμα χρησιμοποιήσουμε ως μέτρο τη φροντίδα των γονιών ή την προσφορά υπηρεσιών γενικά προς αυτούς τότε δεν υπάρχει καμία διαφορά συγκριτικά με παλαιότερα ή με τις “μη-φιλελεύθερες” κοινωνίες (βλέπε το Logan, J. R./Spitze, G. D. (1996): Family ties: Relations between parents and their grown children. Philadelphia, PA: Temple University Press.).
Άλλες μελέτες χρησιμοποιούν την “οικειότητα”, την “συναισθηματική υποστήριξη” ή την “ποιότητα της σχέσης” και δείχνουν ότι π.χ. τα ενήλικα τέκνα έχουν συχνή επαφή με τους γονείς τους (βλέπε Lye, D. N. (1996): Adult child-parent relationships. In: Annual Review of Sociology, 22, 79-102.) και ότι στην συντριπτική πλειονότητά τους αξιολογούν τη σχέση τους με τους γονείς τους ως στενή ή πολύ στενή (βλέπε Szydlik, M. (1995): Die Enge der Beziehung zwischen erwachsenen Kindern und ihren Eltern – und umgekehrt. In: Zeitschrift für Soziologie, 24, 75-94.).
Αν πάλι χρησιμοποιήσεις ως μέτρο τις υλικές/οικονομικές μεταβιβάσεις, κι εκεί θα δεις ότι τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει (δες για παράδειγμα το: Masson, A./Pestieau, P.(1996): Bequests motives and models of inheritance: A survey of the literature. Document n° 96-20. Paris: DELTA).
Μήπως η υιοθεσία είναι δικαίωμα του παιδιού και όχι του υποψήφιου γονέα;
Μήπως το παιδί έχει ανάγκη τους γονείς και συνεπώς έχει δικαίωμα σε μάνα και πατέρα, περισσότερο από ότι ένας ενήλικας έχει ανάγκη να γίνει γονιός;
Μήπως όσοι, ομοφυλόφιλοι και ετεροφυλόφιλοι νοιάζονται για τα ορφανά παιδιά θα μπορούσαν να προσφέρουν την παρουσία τους, τη συντροφιά τους και την αγάπη τους στα ορφανοτροφεία, στα παιδιά που ζουν εκεί;
Κάθε δικαίωμα δικαίωμα προκύπτει από ανάγκη και στηρίζεται στην ισότητα των ατόμων σε μια κοινωνία. Μήπως η ανάγκη του ορφανού παιδιού, να έχει μητέρα και πατέρα, είναι η σημαντικότερη στην περίπτωση της υιοθεσίας;
Ποιό το ύψιστο έννομο αγαθό, που πρέπει να προστατέψει ο νόμος;
Έχει σημασία αν το ορφανό παιδί μπορεί να εξελιχθεί σε ψυχικά υγιή άνθρωπο και στις δύο περιπτώσεις; Μα και αν δεν υιοθετηθεί ποτέ μπορεί επίσης να εξελιχθεί ψυχικά υγιώς. Η “μηδαμινή ψυχολογική επίδραση” θα μπορούσε, μάλλον, να αποδειχθεί με μελέτες και για όσους μεγάλωσαν ορφανοί, χωρίς να υιοθετηθούν ποτέ.
Το κύριο, λοιπόν, ερώτημα είναι κατά πόσο το παιδί έχει ανάγκη από γονείς και άρα δικαίωμα σε γονείς -χωρίς να εξετάζεται το φύλο- ή έχει ανάγκη σε πατέρα και μητέρα. Ίδιας φύσης ερώτημα είναι και το αν το παιδί έχει ανάγκη τουλάχιστον ένα γονιό ή ακριβώς δύο γονείς. Ο νόμος θα έπρεπε να έχει στόχο την κάλυψη της ανάγκης του παιδιού πλήρως και όχι μερικώς, γι αυτό θα έπρεπε να μεριμνά για την υιοθεσία του παιδιού από δύο ετεροφυλόφιλους γονείς και να ορίσει τρόπους,ώστε τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια και οι μεμονωμένοι ενήλικες να μπορούν να αναπτύσσουν κάποια σχέση αναδόχου με το παιδί (όχι αποκλειστική), χωρίς να αποκλείουν την υιοθεσία αυτού του παιδιού στο μέλλον από ετεροφυλόφιλο ζευγάρι.