Η ευεργετική παγκοσμιοποίηση
Οκτ 15th, 2007 | Πάσχος Μανδραβέλης| Κατηγορία: Γενικά |

του Πάσχου Μανδραβέλη1
Θρυλούνται πολλά για την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Λέγεται ότι στα χρόνια του επάρατου νεοφιλελευθερισμού «οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί, φτωχότεροι», ότι οι ασθένειες μαστίζουν τον κόσμο, ότι οι πόλεμοι πληθαίνουν, ότι η ρύπανση σκοτώνει τον πλανήτη, ότι γενικώς η νέα τάξη πραγμάτων μάς έχει φέρει στο χείλος της Αποκάλυψης. Αυτή όμως δεν είναι καν η μισή αλήθεια. Σύμφωνα με την έκθεση, «Η κατάσταση του μέλλοντος» (State of the Future) που εκδίδει κάθε χρόνο ο ΟΗΕ, ο κόσμος δεν πάει από το κακό στο χειρότερο. Σε κάποιους τομείς πάει καλύτερα και σε κάποιους χειρότερα. Η εισαγωγή της έκθεσης είναι ενδεικτική: το 2006 «οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι πιο υγιείς, πιο πλούσιοι, πιο μορφωμένοι, πιο ειρηνικοί, πιο δικτυωμένοι και ζουν περισσότερο. Την ίδια στιγμή ο κόσμος έγινε πιο ζεστός, έχει μεγαλύτερη διαφθορά, στριμώχνεται στις πόλεις και παρά το γεγονός ότι οι πόλεμοι μειώνονται γίνεται πιο επικίνδυνος».
Σύμφωνα με την έκθεση οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, αλλά οι φτωχοί γίνονται λιγότεροι. Ετσι οι μεγάλες ανισότητες παραμένουν: το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού κατέχει το 50% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ το φτωχότερο 50% κατέχει μόνο το 1%. Από την άλλη όμως η απόλυτη φτώχεια μειώνεται, παρά το γεγονός ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται: το 1981 το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού ζούσε με 1$ την ημέρα, σήμερα έχει πέσει στο 25% για να φτάσει στο 10% το 2015 (οι τιμές είναι αποπληθωρισμένες). Η παιδική θνησιμότητα επίσης μειώνεται, και μάλιστα με ταχύτερους ρυθμούς στον υπανάπτυκτο κόσμο. Στον Τρίτο Κόσμο το 1980 πέθαιναν 118/1.000 παιδιά κάτω των 5 ετών, σήμερα 76/1.000. Από το 1970 και μετά το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται κατά 4 μήνες ανά έτος! Κυρίως επειδή οι άνθρωποι στις υπανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες χώρες ζουν περισσότερο. Αυτό συντελεί στην πληθυσμιακή έκρηξη, η οποία όμως έχει ημερομηνία λήξης. Σύμφωνα με τις προβολές των μελετητών τα 6,5 δισ. του πληθυσμού θα φτάσουν τα 9 δισ. το 2050 για να μειωθούν ταχύτατα μέχρι το 2100, φτάνοντας πιθανότατα τα 5,5 δισ. ανθρώπων.
Το γενικό συμπέρασμα της έκθεσης, είναι ότι η ανθρωπότητα σε κάποια πράγματα τα πάει καλύτερα και σε κάποια χειρότερα. Το 2006 η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε σε ποσοστό 5,4% (το παγκόσμιο προϊόν έφτασε τα 66 τρισ. δολάρια) και το κατά κεφαλήν εισόδημα κατά 4,3% (επειδή ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξήθηκε κατά 1,1%).
Το σημαντικό όμως είναι ότι η φτώχεια μειώνεται, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και λιγότερες μανάδες θρηνούν τα παιδιά τους. Αν μάλιστα δούμε τον συνολικό δείκτη SOFI (που είναι το αποτέλεσμα της στάθμισης 29 δεικτών για την ευημερία των ανθρώπων στον κόσμο) ο κόσμος γίνεται σίγουρα καλύτερος. Για τους περισσότερους, ακόμη και για εκείνους που γκρινιάζουν…
Το συμπέρασμα της έκθεσης του ΟΗΕ που υπογράφεται από τους Jerome C. Glenn και Theodore J. Gordon είναι απλό και καταλυτικό: «Αν και πολλοί κατηγορούν τις πολιτισμικές αλλαγές που επιφέρει η παγκοσμιοποίηση, φαίνεται ότι αυτές οι πολιτισμικές αλλαγές είναι αναγκαίες για να επιτευχθούν οι παγκόσμιες προκλήσεις. Η ανάπτυξη της δημοκρατίας στον κόσμο απαιτεί πολιτισμικές αλλαγές. Η εξάλειψη του έιτζ χρειάζεται αλλαγές στην κουλτούρα των ανθρώπων. Η αειφόρος ανάπτυξη προϋποθέτει την πολιτισμική αλλαγή. Το ίδιο χρειάζεται για να τελειώσει η βία κατά των γυναικών και οι εθνικές συγκρούσεις. Το εργαλεία της παγκοσμιοποίησης, όπως είναι το Ιnternet, το παγκόσμιο εμπόριο, οι διεθνικές συμφωνίες και το διεθνές outsourcing, πρέπει να χρησιμοποιηθούν με τρόπο που να βοηθήσουν τα έθνη να προσαρμοστούν σε μια νέα κατάσταση, που θα διατηρήσουν τα μοναδικά τους χαρακτηριστικά, αλλά ταυτόχρονα θα βελτιώσουν τον βίο των ανθρώπων»…
Τα στοιχήματα της ανθρωπότητας πού κερδίζουμε
- Προσδόκιμο ζωής
- Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το προσδόκιμο της ζωής από τα 48 χρόνια που ήταν το 1955, θα φτάσει τα 73 χρόνια το 2025. Κυρίως λόγω της ανόδου στον Τρίτο Κόσμο.
- Παιδική θνησιμότητα
- Το 1990 πέθαιναν στον Τρίτο Κόσμο 109 ανά 1.000 παιδιά έως πέντε ετών. Το σημερινό ποσοστό είναι 61 τοις χιλίοις.
- Αναλφαβητισμός
- Σύμφωνα με την UNESCO, το 1970 το ποσοστό των αναλφάβητων ενηλίκων στον κόσμο ήταν 37%. Σήμερα μόνο 18% δεν γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση. Τα 2/3 αυτών είναι γυναίκες και αφορά χώρες που η εκπαίδευση γυναικών θεωρείται «αμάρτημα».
- Δημοκρατία
- Ο αριθμός των δημοκρατικών χωρών αυξήθηκε τα τελευταία τριάντα χρόνια από 46 σε 90. Παρ’ όλα αυτά, μόνο το 46% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε καθεστώς ελευθερίας.
- Πόλεμοι
- Η προφητεία του Economist ότι δεν θα υπάρξει ποτέ πολεμική σύγκρουση μεταξύ χωρών που έχουν McDonalds μοιάζει να επιβεβαιώνεται. Το 1991 γίνονταν 52 πόλεμοι σε όλο τον κόσμο, πέρυσι 31. Ακόμη και η Αφρική, ζει πιο ειρηνικά. Σήμερα υπάρχουν πέντε ένοπλες συγκρούσεις έναντι 16 (το ανώτατο) του 2002.
- Ισότητα φύλων
- Σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, η ισότητα των δύο φύλων προχωρά αργά, αλά σταθερά. Το 1995 οι γυναίκες κατείχαν μόνο το 25,6% των υψηλών θέσεων στην πολιτική και στις επιχειρήσεις. Σήμερα αυτό το ποσοστό έχει φτάσει στο 28,3%. Η πολιτική όμως δεν ακολουθεί με την ταχύτητα που κινείται ο κόσμος. Ενώ το 57% των εργαζομένων είναι γυναίκες, μόνο 17% από τα μέλη όλων των Κοινοβουλίων του ελεύθερου κόσμου είναι γυναίκες.
- Διαδίκτυο
- Ενα δισεκατομμύριο άνθρωποι (17,5% του παγκόσμιου πληθυσμού) είναι σήμερα συνδεδεμένοι στο internet. Οι νέες τεχνολογίες επεκτείνονται ταχύτατα στον Τρίτο Κόσμο και οι παραγγελίες του «υπολογιστή των 100 δολαρίων» (θα κοστίζει, για την ακρίβεια, 178$) δείχνουν ότι θα πρέπει να περιμένουμε έκρηξη στις συνδέσεις.
Τα στοιχήματα της ανθρωπότητας πού χάνουμε
- Φαινόμενο θερμοκηπίου
- Η οικονομική ανάπτυξη του Τρίτου Κόσμου έχει σοβαρό περιβαλλοντικό κόστος. Η Κίνα μόνο καίει 2 δισ. τόνους κάρβουνου τον χρόνο και μέχρι το 2016 θα φτάσει τους 4 δισ. τόνους. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν την περίοδο 2000-2004 περισσότερο από τις χειρότερες προβλέψεις των επιστημόνων, κάτι που τους κάνει να πιστεύουν ότι τα αέρια που συντελούν στη δημιουργία του θερμοκηπίου θα αυξηθούν κατά 25 – 90% μέχρι το 2030. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα το 2006 έμειναν σταθερές στην Ε.Ε., μειώθηκαν κατά 1,4% στις ΗΠΑ, αλλά αυξήθηκαν αλματωδώς στην Κίνα σε σημείο να υπερβαίνει τις εκπομπές από τις ΗΠΑ κατά 8%.
- Διαφθορά
- Δύο από τα 66 τρισ. του πλούτου που παράγεται παγκοσμίως ελέγχεται από το οργανωμένο έγκλημα. Οι δωροδοκίες κυβερνητικών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών το περασμένο έτος υπολογίζονται στο αστρονομικό ποσό του ενός τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Από αυτό το ποσό 20 – 40 δισ. δολάρια είναι δωροδοκίες πολιτικών σε αναπτυσσόμενες χώρες και 60 – 80 δισ. σε αναπτυγμένες.
- Σκλαβοπάζαρα
- Σήμερα υπάρχουν περισσότεροι σκλάβοι στον κόσμο, απ’ όσοι υπήρχαν ποτέ στην ιστορία του ανθρώπινου γένους, ακόμη και από τον 18ο αιώνα που το αφρικανικό δουλεμπόριο είχε φτάσει στο αποκορύφωμά του. Υπολογίζεται ότι σήμερα 12,3 – 27 εκατ. (κυρίως) γυναίκες της Ανατολικής Ασίας στερούνται των βασικών τους δικαιωμάτων.
- Ψηφιακή αποθήκευση
- Οσο κι αν φανεί περίεργο, ένα από τα βασικά προβλήματα που θα αντιμετωπίσει άμεσα η ανθρωπότητα είναι η ψηφιακή αποθήκευση των δεδομένων που θα παράγει. Σύμφωνα με την International Data Corporation, το 2006 ο κόσμος παρήγαγε 161 δισ. γιγαμπάιτ πληροφορίας ενώ είχε χώρους αποθήκευσης 185 δισ. γιγαμπάιτ. Με την διασύνδεση όλο και περισσοτέρων ανθρώπων στο διαδίκτυο, την έλευση του YouΤube, και των καμερών επιτήρησης, την εξέλιξη των αρχείων του δημοσίου και ιδιωτικών επιχειρήσεων το 2010 θα χρειαστούν αποθηκευτικοί χώροι 988 δισ. γιγαμπάιτ ενώ θα υπάρχουν διαθέσιμα μόνο 601 δισ. Το ένα τρίτο της ψηφιακής ανθρώπινης γνώσης θα χαθεί για πάντα.
SOFI: Ο δείκτης προόδου του κόσμου
Το 2000 οι 189 χώρες του ΟΗΕ έθεσαν οκτώ φιλόδοξους στόχους (μείωση της παγκόσμιας φτώχειας, του αναλφαβητισμού, της παιδικής θνησιμότητας, της μόλυνσης του περιβάλλοντος, προώθηση της ισότητας, των παγκόσμιων συνεργασιών κ.λ.π) που θα πρέπει να επιτύχει η ανθρωπότητα μέχρι το 2015. Αυτοί οι στόχοι αναλύθηκαν σε 48 δράσεις οι οποίες μετρώνται ανα έτος για να δούμε πόσο επιτυγχάνονται οι στόχοι.
Εικοσιενιά δείκτες σταθμίζονται για να δημιουργήσουν το State Of the Future Index (SOFI). Είναι δείκτες που δείχνουν διάφορες πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας (π.χ. το ποσοστό όσων έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό, τον αναλφαβητισμό, την εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, διαθεσιμότητα τροφής, ποσοστό ανθρώπων που ψηφίζουν, ποσοστό δασών, αριθμό προσφύγων κ.λ.π.) με διαφορετικό βάρος Ο δείκτης SOFI με λίγα λόγια είναι ο δείκτης προόδου της ανθρωπότητας. Και παρά όσα λέγονται είναι ανοδικός…
———————————————————————-
Σημειώσεις:
- Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 14.10.2007 [↩]
Sta plaisia tou pagkosmiopiimenou politistikou politismou kai twn filodokswn orgasmwn tou, proteinw na “kataskeuastoun” epishs kai deiktes anthropinis blakias, deiktes anthropinis anesthisias, etc. Dyskolo na sigkentrothoun psixologika dedomena alla den anaireitai to gegonos oti einai iparkta kai ekfrazontai siopila mesa apo tous hdh egkatesthmenous deiktes tou OHE.
Κατάλαβε κανείς πού και πώς έχει συμβάλει η …παγκοσμιοποίηση σ’ όλ’ αυτά τα κερδισμένα και χαμένα στοιχήματα που αναφέρει ο αρθρογράφος; Αυτό που έμεινε σ΄εμένα είναι ότι όλα αυτά οφείλονται απλώς στην πρόοδο της ανθρωπότητας – θα ‘λεγα μάλιστα πως η παγκοσμιοποίηση δεν έχει σχεδόν τίποτε συνεισφέρει στα κερδισμένα στοιχήματα ενώ σίγουρα μπορούμε να της φορτώσουμε μεγάλη ευθύνη για τα χαμένα.
Η παγκοσμιοποίηση του εμπορίου αποτελεί μεγάλη «πρόοδο της ανθρωπότητας» και έχει διαπιστωμένα θετικά αποτελέσματα πάνω στην ποιότητα ζωής, στην δικαιοσύνη και στα ανθρώπινα δικαιώματα (τα θετικά στοιχήματα). Σίγουρα έχει και παρενέργειες, όπως για παράδειγμα στην παγκοσμιοποίηση του εγκλήματος ή της οικολογικής καταστροφής. Όμως επειδή αρκετά αρνητικά στοιχήματα τροφοδοτούνται και από θετικούς παράγοντες (όπως η οικονομική ανάπτυξη) πιστεύω πως ο παγκοσμιοποιημένος τρόπος του να προοδεύουμε μας δίνει καλύτερη απόδοση, περισσότερα καλά με λιγότερα κακά. Χαρακτηριστικό είναι το θέμα των πολέμων, που συχνά ήταν ένας τρόπος για να βγούμε από μια δύσκολη θέση ενώ οι ειρηνικές οικονομικές δυνάμεις έχουν πια βρει τρόπους να βελτιώνουν τα πράγματα χωρίς να χύνεται τόσο αίμα.
Τα θετικά της παγκοσμιοποίησης οφείλονται στην κλασικότερη αρχή που υπάρχει στην οικονομία: το εμπόριο γεννά πλούτο. Ας έρθει όποιος θέλει και ας αποδείξει ότι η διεύρυνση του εμπορίου και των επαφών μεταξύ των ατόμων και μεταξύ των εθνών υπήρξαν αρνητικές σε οποιαδήποτε περίοδο της ανθρωπότητας. Αν δε η παγκοσμιοποίηση οδηγήσει και σε ελεύθερη τελείως μετακίνηση των ατόμων, και όχι μόνο των κεφαλαίων, τότε θα γίνει πραγματική ευεργεσία. Πριν τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο δεν υπήρχαν διαβατηρία, και ας υπήρχαν κράτη. Ας περάσουν κι αυτά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, μαζί με όλους τους οπαδούς της αποκοπής από τον υπόλοιπο κόσμο, της άρνησης του να συναντήσεις τον δίπλα και να τον γνωρίσεις, της άρνησης του πολιτισμού του άλλου και του γαντζώματος σε ένα ιδεατό παρελθόν που δεν υπήρξε ποτέ, είτε Merry England λέγεται αυτό, είτε αμερικάνικος απομονωτισμός, είτε ελληνικός κοινοτισμός της οθωμανικής αυτοκρατορίας – αυτής της περιόδου που οι Έλληνες πλούτιζαν μετακινούμενοι ελεύθερα παντού στον πολιτισμένο κόσμο εκτός Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και εντός αυτής από το Μαρόκκο μέχρι την Περσία, και από τη Ρουμανία μέχρι την Αίγυπτο.
Νομίζω πως υπάρχει μια σύγχυση (ηθελημένη;) μεταξύ διεθνούς εμπορίου και παγκοσμιοποίησης. Το διεθνές εμπόριο είναι ιστορία τόσο παλιά όσο η ιστορία της ανθρωπότητας ενώ η παγκοσμιοποίηση είναι μια διεργασία πέρα για πέρα διαφορετική – και πολύ πρόσφατη.
Το αρθρο αυτο αποδεικνυει οτι η κυριαρχη νοοτροπία στην Ελλαδα οτι δηλαδη η παγκοσμιοποιηση ειναι κατι εντελως κακο ειναι λαθος .Προπαγανδιζεται βεβαια απο το Λα.ο.ς. και το κ.κ.ε και εχει περασει στο κοινο αισθημα σαν κακο αλλα ειμαστε η μονη χωρα στον κοσμο που το 80% θεωρεί οτι η παγκοσμιοποιηση εχει αρνητικες συνεπειες για την οικονομια και την κοινωνια, αυτο το ποσοστο ειναι χαμηλοτερο σε οποιδηποτε αλλη χωρα του κοσμου.
Vrennus, kammia sugxusi: to eipa ksekathara oti i proodos einai i pagkosmiopoiisi tou emporiou kai oxi apla o diethneis xaraktiras tou (pragma pou exeis dikio na les oti einai palia istoria). I pagkosmiopoiisi afora sto oti to diethnes emporio ginetai pagkosmios anoikto gia oloena kai perissotero kosmo. Autou to eidous to pagkosmiopoiimeno emporio einai pou proskomizei ta megala ofeli tis epoxis mas kai oxi p.x. to emporio tis epoxis tou merkantilismou i tou imperialismou kai as itan diethnes. To diethnes emporio einai simera mia upothesi pou afora ton kathe anthrwpo kai oxi mono ton eunooumeno kapoiou vasilia.
Ζητώ συγνώμη, κατά την διαλογή των spam σχολίων από τα κανονικά σχόλια έσβησα κατα λάθος ένα σχόλιο από κάποιον ανώνυμο που ήταν συναφές με την συζήτηση. Ελπίζω ο ανώνυμος να δει αυτό το μήνυμα και να μπορεί να ξανασχολιάσει, ήταν απ’ότι θυμάμαι κάποια απάντηση στο σχόλιο #4 του Βαγγέλη Πολυμερόπουλου. Ξανά, ζητώ συγνώμη για το λάθος.
Θα συμφωνούσα και εγώ με τη λεγόμενη παγκοσμιοποίηση αν για να να είναι “καθαρή μπουγάδα” που λένε ξεκινούσε από μηδενική βάση.
Αν π.χ. τα οποιαδήποτε κράτη έθνη εθνότητες φυλές … διαχειριζόταν τα όποια οικονομικά πλεονεκτήματα τους προσέφεραν τα πληθυσμιακά ή γεωγραφικά χαρακτηριστικά τους ,ΜΟΝΟΙ τους.
Και για δικό τους όφελος φυσικά 🙂
Ξαναδημοσιεύσαμε το σχόλιο #6 που σβήστηκε καταλάθος.
@Ευάγγελος Πολυμερόπουλος
>
Υπεροχα αμα τωρα μπορεις να δωσεις τον ορισμο τι ειναι πλουτος!!
θα μου πεις υποθετω ανταλλαξα Α που δεν ηθελα με Β που ηθελα!!πληρης υποκειμενισμος….απο που προηλθαν Α κ Β??εξ ουρανου?!!
η παραγωγη γεννα πλουτο, παγκοσμοποιηση ειναι η βια μετατοπιση αναδιαρθωση της παραγωγης με στοχο το βραχυπροθεσμο κερδος.Η αγορα ηταν παντα παγκοσμια….η παραγωγη δεν ηταν.
Επισης ο πολιτισμος δεν δημιουργειται απο νομαδες που ζουν σε ατερμονη κινηση βιονωντας αποσμασμενες εμπειριες χωρις καμια δυνατοτητα δημιουργιας σχεδιο για το αυριο.Με αλλα λογια ο πολιτισμος δεν ειναι η αγορα, η αγορα ειναι μονο μια στιγμη του.
Λυπαμαι που σε στεναχωρω αλλα καποιος πρεπει να ζει στο περιστερι κ να πηγαινει ΚΑΘΕ πρωι στο εργοστασιο για να εχεις εσυ τι δυνατοτητα να >….απολαυσε το….αλλα καταλαβε οτι ο κοσμοπολιτισμος σου βασιζεται
στον αναγκαιο επαρχιωτισμο τον συνανθρωπων σου.
Οσο για το σχολιο >….
Πως εξηγεις τοτε τοσες αποτυχημενες επεναστασεις,κατα μεσο ορο καθε 70 χρονια, η ειναι εθνικιστη Narration κι αυτο κ δεν συνεβει ποτε???
asotos, κανείς δεν ζει μόνος του. Ούτε τα κράτη, ούτε τα έθνη ούτε οι φυλές κατέχουν κάποια προνομιακή θέση βάση της οποίας να δικαιούνται κάποια «απονομή δικαιοσύνης». Η δικαιοσύνη εξυπηρετείται όταν τα μέλη αυτών των υπερατομικών οργανόσεων μπορούν να σχετιστούν ελεύθερα και με τους κοντινούς συντοπίτες τους αλλά και με τους ανθρώπους πέραν των συνόρων της χώρας τους. Δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να επιλέξει ποιά είναι η ομάδα μέσω της οποίας πρέπει κάποιος άλλος να διεκδικήσει τα συμφέροντα του. Εάν ο Έλληνας επιχειρηματίας θέλει να συνταχθεί επιχειρηματικά με τους βούλγαρους εργαζόμενους τότε αυτό είναι δικαίωμα του, όπως δικαίωμα είναι και κάποιος να προτιμά να συνεργαστεί με τους Ιταλούς ή να αφιερωθεί αποκλειστικά στην εγχώρια παραγωγική δύναμη. Δεν υπάρχει ΕΜΕΙΣ το οποίο να δρα ΜΟΝΟ του και μόνο για τα ΔΙΚΑ του συμφέροντα.
Η παραγωγή είχε ανέκαθεν στόχο το βραχυπρόθεσμο κέρδος. Μακροπρόθεσμα κέρδη είναι αυτά που προσδοκούμε μετά θάνατον. Αν δεν έχεις να φας σήμερα δεν ξέρεις τι ζόρι τραβάς και πόσο εκτιμάς το βραχυπρόθεσμο κέρδος. Εκεί να δεις άγχος αν δεν έχεις να φας, εκεί να δεις ψυχασθένειες, εκεί να δεις αλλοτρίωση κ.ο.κ. Όταν ο Μαρξ έλεγε για Lumpenproletariat σε κάποιους που κοιτούσαν το βραχυπρόθεσμο κέρδος δεν αναφερόταν αφού δεν ήξεραν τι τους ξημέρωνε αύριο; Φαίνεται, τελικά, ότι για τους πολεμίους της παγκοσμιοποίησης, όπως εκδηλώνονται ως κίνημα, το να έχεις να φας σήμερα σε ένα καπιταλιστικό κόσμο είναι χειρότερο από το να μην έχεις να φας σε έναν εξισωτικό μελλοντικό ή παρελθοντικό που ήταν τόοοοσο καλύτερος από την επάρατο παγκοσμιοποίηση. Ξέρετε, τότε που ήταν όλα τόσο αγνά και τα παιδιά πεθαίναν στα 5 τους από ευλογιά. Έτσι βλέπεις ανθρώπους όπως τον Luca Casarini να τρώει το χάμπουργκερ του και να πίνει την κοκακολίτσα του, προτού βγάλει δεκάρικους για τους πεινασμένους. Οι πεινασμένοι του κόσμου χόρτασαν από συμπόνια και ελεημοσύνες και δυτικούς που κάνουν σαφάρι ελεημοσύνης, καταναλώνοντας για την διαμονή τους πόρους με όσους ζουν 5 οικογένειες σε αυτές τις χώρες για το guilt-trip τους. Δουλειά θέλουν οι πεινασμένοι και μέσα να ζήσουν τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους. Όχι να τους θεωρούν μέσα ηθικού εκβιασμού.
Η θεία μου – για να αναφερθώ σε ένα μέλος της οικογένείας μου – μένει στο Μενίδι και ξυπνά 5 το πρωί για να πάρει το λεωφορείο για να πάει στην φάμπρικα στο Κερατσίνι – αλήθεια! Σου κάνει αυτό για δακρύβρεκτη ιστορία; Περνώ το τεστ προλεταριοσύνης; Εσύ να υποθέσω ότι γράφεις μέσα από κάτι χαλάσματα στο Πέραμα – εκεί που πιάνει το πηλοφόρι ο BD Foxmoor των Active Member κάθε πρωί, εκεί που ο κόσμος έχει μπέσα και καλή καρδιά – ή από τα προσφυγικά της Νέας Ιωνίας – την παλιά μου γειτονιά;
τα οικονομικά δεν τα κατέχω καλά γιατί οι όποιες γνώσεις απέκτησα με τον καιρό βασίζονται αποκλειστικά σε εμπειρικά δεδομένα.
Σε ευχαριστώ που έκανες τον κόπο να ασχοληθείς με το σχόλιο μου μα βλέπω πως μάλλον σου διέφυγε το βασικό υπονοούμενο.
Θα προσπαθήσω να το ξεκαθαρίσω λοιπόν.
ΔΕΝ είμαι κατά της παγκοσμιοποίησης, σε θεωρητικό επίπεδο απλά πιστεύω ότι σε σχέση με τη χρονική συγκυρία που εμφανίστηκε η υποτιθέμενη αναγκαιότητά της μοιάζει περισσότερο με μοίρασμα σημαδεμένης τράπουλας παρά με μία οικονομικά δίκαιη θεώρηση ΠΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΝΑΙ!!
το βλέπω πολύ απλά σαν μία προσπάθεια εκτόνωσης των υπερσυγκεντρωμένων κεφαλαίων που είχαν οι αναπτυγμένες εταιρίες(εταιρίες όχι κράτη προς αποφυγή παρεξηγήσεων) και τα οποία αδυνατούσαν να προσφέρουν τις προσδοκώμενες υπεραξίες …προς χώρες οι οποίες ήταν έτοιμες να υποδεχτούν τον εισαγόμενο πλούτο με όποιο αντίτιμο.
και επειδή δεν κατέχω ούτε την δακτυλογράφηση σταματάω εδώ πιστεύοντας πως έγινα πιο ξεκάθαρος
asotos, χαίρομαι που συμφωνούμε στην θεωρία (ότι η παγκοσμιοποίηση είναι κάτι καλό). Στην πράξη επίσης συμφωνώ ωστόσο θα ήθελα να προχωρήσω το θέμα λίγο παραπέρα: οι εταιρίες που συγκυριακά ωφελούνται από την παγκοσμιοποίηση την προπαγανδίζουν, ενώ όταν αυτές οι άλλες πλήττονται από αυτή κατευθείαν αλλάζουν τροπάρι και προπαγανδίζουν τον προστατευτισμό, τον οικονομικό πατριωτισμό και άλλες τέτοιες αντιφιλελεύθερες και οπισθοδρομικές πρακτικές. Επόμενο είναι λοιπόν το όλο «παιχνίδι» να μοιάζει με σημαδεμένη τράπουλα όπως λες, αφού μόλις ένα από τα γενικά ωφέλη της παγκοσμιοποίησης έρχεται σε αντίθεση με τα ειδικά ωφέλη κάποιας μεγάλης πολυεθνικής η τελευταία αποσύρει την υποστήριξη της ή εναντιώνεται σε μια συγκεκριμένη αλλαγή στερώντας έτσι το προβλεπόμενο ώφελος από κάποιους άλλους, πιθανώς ασθενέστερους. Αυτό είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα, το οποίο είχε περιγράψει πολύ καλά ως την αυτοκαταστροφική ορμή της επιχειρηματικής κοινότητας ο Milton Friedman. Όμως ποιά είναι η λύση; Είναι μήπως να αντιστρατευτούμε στην παγκοσμιοποίηση επειδή οι εταιρίες την καταστρατηγούν όταν τις συμφέρει; Η να συστρατευτούμε υπερ αυτής και να αντιστεκόμαστε στα πισογυρίσματα και όταν προέρχονται από συντηρητικούς πολιτικούς της δεξιάς ή της αριστεράς αλλά και όταν προέρχονται από τις εταιρίες, που αν και ωφελούνται εν γένη από την παγκοσμιοποίηση συχνά την καταστρατηγούν για κοντόφθαλμους λόγους;
Η ελεύθερη αγορά και η επικοινωνία είναι νομίζω κάτι που συνεπάγεται σε κάθε περίπτωση την παγκοσμιοποίηση και θα μπορούσα να εξηγήσω την άποψη μου αυτή, αλλά δε θέλω να αναφερθώ σε αυτό τώρα.
Θέλω να εκφράσω έναν προβληματισμό που έχω για αυτούς που είναι κατά της παγκοσμιοποίησης. Αν κάποιος θέλει να καρφώσει κάτι και κάποιος άλλος έχει ένα σφυρί το οποίο μπορεί να διαθέσει στον πρώτο, τότε νομίζω ότι όσοι είναι κατά της παγκοσμιοποίησης θεωρούν σωστό ο δεύτερος να μη δώσει το σφυρί στον πρώτο, ώστε να μην τον αλλοτριώσει ή ώστε να μη διεκδικήσει την υποταγή του ή δεν ξέρω τι άλλο και να τον αφήσει να καρφώσει με τα χερια ή ενδεχομένως να μην καρφώσει καθόλου, παρ΄όλο που ο ίδιος ο πρώτος του ζητάει το σφυρί…
Είναι προφανές ότι οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν κατά πολύ χρησιμότερα και πιο εξελιγμένα μέσα και εκτός αυτού και πλούτο. Δεν πρέπει λοιπόν οι εξελιγμένες χώρες να διαθέσουν αυτό τον πλούτο και αυτά τα μέσα στις υπόλοιπες χώρες; Ε και νομίζω ότι είναι σχεδόν αυτονόητο ότι πρέπει να υπάρχει κάποιο αντάλλαγμα για αυτούς, ώστε να μπορούν να το κάνουν με τη θέλησή τους (οι κάτοχοι του πλούτου) και εκτός αυτού και να το επιδιώκουν. Εκτός αν θεωρούμε ότι πρέπει εμείς να τους υποχρεώσουμε να δώσουν τα χρηματά τους (στην οποία λογική προσπάθησα να μπω σε αυτό το σχόλιο αλλά εγκατέλειψα) ενέργεια που θεωρώ μάλλον λανθασμένη.
Α και δυο ερωτήσεις: τον παράδεισο πώς τον έχετε στο μυαλό σας παγκοσμιοποιημένο ή όχι; θέλουμε να φθάσουμε, ώστε η κοινωνία να μοιάζει με τον παράδεισο ή όχι;
Α και δυο ερωτήσεις: τον παράδεισο πώς τον έχετε στο μυαλό σας παγκοσμιοποιημένο ή όχι; θέλουμε να φθάσουμε, ώστε η κοινωνία να μοιάζει με τον παράδεισο ή όχι;
Το μεσσιανικό όραμα για τον κόσμο, που εκφράζεται από πολλές ιδεολογίες, είναι μια εκκοσμίκευση των λόγων του Χριστού, αφού είναι καθολική τάση του ανθρώπου να εκ-λογικεύει ό,τι δεν μπορεί να καταλάβει για να το φέρει στα μέτρα του. Θα σου θυμίσω τι έλεγε ο Χριστός:
*η βασιλεία του Θεού έρχεται άνευ παρατηρήσεως
*η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστιν
Τούτων λεχθέντων, να πω ότι δεν κυνηγάμε επιγείους παραδείσους οποιασδήποτε μορφής. Εναπόκειται σε κάθε άνθρωπο να διαλέξει την κόλασή του ή τον παράδεισό του – και υπάρχουν πολλοί που διαλέγουν την προσωπική τους κόλαση. Σκοπός μας είναι να κάνουμε την κοινωνία ανεκτή. Να υπάρχει η αξιοπρέπεια ενός πιάτου φαγητό στο τραπέζι και ταυτόχρονα η αξιοπρέπεια να το κερδίζεις με το μόχθο σου και να μην παρακαλάς κανέναν να στο δώσει, ούτε να θεωρείται αυτό ευεργεσία από τον ισχυρότερο προς τον ασθενέστερο. Να έχεις το δικαίωμα να θρησκεύεις γιατί αυτό πιστεύεις και να έχεις το δικαίωμα να μην θρησκεύεις γιατί δεν πιστεύεις. Να έχεις το δικαίωμα να αναδομήσεις το σώμα σου προς την υγεία, αλλά να έχεις το δικαίωμα να το κάνεις προς την ασθένεια και να μην θεωρείται ότι το κράτος/κοινωνία χάνει παραγωγικές μονάδες. Ουσιωδώς δλδ, να μην θεωρείσαι ένα ακόμα γρανάζι του συστήματος ή ένα τούβλο στην οικοδόμηση του σοσιαλισμού για να θυμηθούμε το παλιό ανέκδοτο, μια σταγόνα που χάνεται στον απρόσωπο ωκεανό. Αυτά εξασφαλίζει αυτή τη στιγμή απ’όλα τα κοσμικά συστήματα μόνο ο φιλελευθερισμός. Όλα τα υπόλοιπα συστήματα αποδείχτηκαν ανακοινώσεις καλών προθέσεων. Καλές προθέσεις είχε ο Σαβοναρόλα – καλές προθέσεις όμως είχε και ο Στάλιν. Καλές προθέσεις έχουν τελικά στη Νιγηρία όταν κόβουν χέρια κλεφτών ή λιθοβολούν γυναίκες: πιστεύουν ότι το κακό είναι ένα κλίμα, και δια της αποκοπής του ενόχου μέλους η ατμόσφαιρα που είχε διαταραχθεί επιστρέφει στην παραδείσια, προπτωτική κατάσταση. Όμως μοιραία για κάθε αγνό, δίκαιο και τίμιο Σαβοναρόλα, ακολουθούν χιλιάδες μη-εμπνευσμένοι, χοντροί υποκριτές, που εκχυδαΐζουν και τσαλαπατούν τα έργα του. Δεν πιστεύουμε στην κοινωνική υποκρισία, δεν θέλουμε την κοινωνική υποκρισία.
Αυτά που ευαγγελίζεται ο φιλελευθερισμός είναι πολύ ελκυστικά, ευσεβείς πόθοι, πράγματι. Όμως η πραγματικότητα αποδεικνύεται πάντοτε πεζή, και όπως γείωσε απότομα και άγαρμπα τους οραματιστές του κομμουνισμού, το ίδιο κάνει και με αυτούς του φιλελευθερισμού. Διότι οι εξαγγελίες τους αν θέλουμε σε κάτι να τις συμπυκνώσουμε, είναι πάνω απ’ όλα το δικαίωμα του ισχυρότερου να επικρατεί και να αφήνει τους ασθενέστερους πίσω του στην κούρσα. Ο σύγχρονος αυταρχισμός είναι ενενδυμένος με τη λεοντή της ελευθερίας, διότι οι εξουσιαστές κατάλαβαν μέσα από τη μακραίωνη ιστορία της ταξικής πάλης ότι μόνο όταν πείσουν ιδεολογικά τις μάζες ότι από μόνες τους και “ελεύθερα” εκχωρούν το δικαίωμα να εξουσιάζονται και να ηγεμονεύονται από μία άρχουσα τάξη, η εξουσία της τελευταίας είναι περισσότερο παγιωμένη γιατί η ταξική πάλη που τη φθείρει αμβλύνεται. Δεν είναι τυχαίο συνεπώς που είναι ξανά της μόδας η “ταξική συνεργασία”, τα “ατομικά δικαιώματα”, οι “ατομικές ελευθερίες” και ο “κοινωνικός διάλογος”, έννοιες δημοφιλείς μα τόσο κίβδηλες, όταν το ταξικό πόκερ συνεχίζει να παίζεται εδώ και αιώνες και το μόνο που αλλάζει είναι η σημαδεμένη τράπουλα.
Και εντάξει, έστω ότι ο ισχυρότερος να ήταν και ο εξυπνότερος και ο σοφότερος… κάτι θα γινόταν… όμως, από τη στιγμή που οι άνθρωποι οργανώνονται σε κοινωνίες, ο ισχυρότερος διαχρονικά είναι ο κοινωνικά ισχυρότερος. Δηλαδή όχι κατ’ ανάγκη ο ικανότερος… Κάποτε π.χ. ήταν αυτός που άντεχε στις ασθένειες και είχε τη μεγαλύτερη σωματική δύναμη, αυτός που έφερνε τις περισσότερες κεφαλές από τον πόλεμο (ενώ σήμερα είναι τρόφιμος φυλακών υψίστης ασφαλείας…), αργότερα αυτός που κατείχε την καλλιεργήσιμη γη, σήμερα αυτός που νέμεται την απίστευτη υπεραξία της μισθωτής εργασίας. Και σίγουρα για να αποκομίσεις υπεραξία τη σήμερον ημέρα η εξυπνάδα και η εργατικότητα τις περισσότερες φορές δεν επαρκούν και πρέπει να συνεπικουρηθούν από τον κυνικό αμοραλισμό και τέλος, την τύχη… Αλλιώς πρέπει να γεννηθείς στο αντίστοιχο περιβάλλον και να τα βρεις έτοιμα, ώστε απλά να τα διαχειρίζεσαι και η διαχείριση ξέρουμε ότι τις περισσότερες φορές δεν απαιτεί σπουδαίες ικανότητες…
Έτσι ο φιλελευθερισμός κάνει ένα μεγάλο και ανούσιο ταξίδι για να επιστρέψει τελικά στις ρίζες του : τη διαιώνιση δηλαδή της κυριαρχίας του μεγάλου κεφαλαίου επί των ευρύτατων λαϊκών στρωμάτων, τα οποία όπως κάθε καλός ποιμένας, διαχωρίζει ωσαν τους αμνούς από τα ερίφια σε “εργατικούς” και “τεμπέληδες”, “πετυχημένους” και “αποτυχημένους”, “πλούσιους” και “φτωχούς”, “παραγωγικούς” και “μη παραγωγικούς” κλπ κλπ, βάζοντας σε όλους τη βούλα “ελεύθερος” για ευνόητους λόγους : αυτός που πεινάει σε κάτι σίγουρα θα φταίει, αυτός που είναι πλούσιος, είναι γιατί το πήρε με το σπαθί του…
Το κοπάδι λοιπόν είναι ελεύθερο να κινείται μέσα στη φαινομενικά μεγάλη, αλλά στην πραγματικότητα ασφυκτικά μικρή έκταση του ταξικού του μαντριού, με το κάθε ζώο να έχει την ψευδαίσθηση ότι ο φράκτης είναι πολύ χαμηλός και κάποια μέρα θα τον πηδήξει για να βοσκήσει και αυτό στο καταπράσινο λιβάδι με το ψηλό χορτάρι μαζί με τις λίγες παχιές και οκνηρές αγελάδες. Χωρίς να γνωρίζει, ή μάλλον να αρνείται να αποδεχτεί το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι “The trouble with the rat race is that even if you win, you’re still a rat.”
Αν θέλουμε ένα καλύτερο και ένα αληθινά πιο ελεύθερο μέλλον, πρέπει να περιορίσουμε την αλλοτρίωση της εργασίας που ανέλυσε εύστοχα ο Μαρξ και όσο και να αντιδρούν κάποιοι, ισχύει απαράλλαχτα ίσαμε σήμερα : ο άνθρωπος δηλαδή να είναι κύριος των προϊόντων της εργασίας του και όχι ενός πενιχρού πολλοστιμορίου τους για να μπορεί απλά να καταναλώνει με βάση τις προκατ καταναλωτικές ανάγκες που δημιουργούν οι ίδιοι που νέμονται το μεγαλύτερο μέρος του μόχθου του… Μόνο τότε οι έννοιες “εργατικός” και “τεμπέλης” θα έχουν αντικειμενικό κύρος. Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση είναι ένα πλουραλιστικότερο οικονομικό σύστημα, με τη συμμετοχή και την αξιοποίηση όλων στην παραγωγή, με προσανατολισμούς πολύ διαφορετικούς των σημερινών…
Αλλά εδώ σταματώ, γιατί δεν έχω καταλήξει σε μία ολοκληρωμένη θεωρία, σίγουρα μου λείπουν πολλά ακόμη κομμάτια από το παζλ.
Ένα από τα κομμάτια που σου λείπουν (ή μάλλον αφήνεις εκτός) είναι η κοινωνική κινητικότητα που δημιουργεί η οικονομική ελευθερία:

Συντριπτικά στοιχεία, όντως.
Και για να σε ευχαριστήσω που μου έδωσες το κομμάτι που μου έλειπε, πάρε και εσύ οχτώ κομμάτια (ή καλύτερα, κομματάρες) του παζλ που σου λείπουν περι της αληθινής οικονομίας :
Κομμάτι 1
Κομμάτι 2
Κομμάτι 3
Κομμάτι 4
Κομμάτι 5
Κομμάτι 6
Κομμάτι 7
Κομμάτι 8
Πρόεδρε, συγγνώμη, αλλά η κοινωνική κινητικότητα είναι μικρότερη στις ΗΠΑ από την Ευρώπη. Αντιγράφω από την σχετική έκθεση του Sutton Trust σε συνεργασία με το London School of Economics του 2005:
Intergenerational Mobility in Europe and North America
A Report Supported by the Sutton Trust
Jo Blanden and Stephen Machin are in the Department of Economics, University College London
and Centre for Economic Performance, London School of Economics, Paul Gregg is in the Department
of Economics, University of Bristol and Centre for Economic Performance, London School of
Economics.
Και ένα σκληρό και απάνθρωπο χτύπημα στην Θάτσερ:
Η σύγκριση της κοινωνικής κινητικότητας δεν έχει καμία σχέση με το επιχείρημα. Έχουμε μια έκθεση ιδεών του sanctuary που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα που προσπαθεί να πει ότι στην καπιταλιστική κοινωνία υπάρχουν αυστηρά στεγανά που ορίζουν την κοινωνική διαστρωμάτωση. Μια απλή ματιά στο διαγραμμά μου φτάνει για φανεί η απόσταση της έκθεσης ιδεών με την πραγματικότητα.
Κύριε πρόεδρε αν διαβάσατε καλά ό,τι έγραψα, θα βλέπατε ότι δεν υποστηρίζω τόσο τη θέση περί “αυστηρών στεγανών που ορίζουν την κοινωνική διαστρωμάτωση” (τα οποία και σαφώς υπάρχουν-εκτός εαν θεωρείτε ότι όσοι “ανεβαίνουν” ταξικά είναι μόνο οι ικανότεροι και οι εργατικότεροι…), αλλά πολύ περισσότερο, αναλύω ποιοι όροι και ποιες προϋποθέσεις υπάρχουν έτσι ώστε να διαρραγούν αυτά τα στεγανά και πόσο αυτό είναι τελικά ζήτημα ουσίας ή απλά ματαιοπονίας/ματαιοδοξίας…
Από εκεί και πέρα πέραν της “έκθεσης ιδεών” μου σας παρέθεσα και γω τα δικά μου στοιχεία με τα αντίστοιχα links.
[…] Η ευεργετική παγκοσμιοποίηση Η ευεργετική παγκοσμιοποίηση […]