Είμαστε γεννημένοι κομμουνιστές;

Μάι 27th, 2007 | | Κατηγορία: Επιστήμες | Email This Post Email This Post | Print This Post Print This Post |

του Τάκη Μίχα*

Η Πρωτομαγιά δεν είναι μόνο γιορτή των λουλουδιών. Είναι αναμφίβολα και το μεγαλύτερο πανηγύρι της Αναδιανομής. Την ημέρα εκείνη μετέχουμε σε διαδηλώσεις κραδαίνοντας την κόκκινη σημαία, θυμόμαστε τους εργατικούς αγώνες, τιμούμε τους ήρωες του σοσιαλιστικού κινήματος. Με άλλα λόγια η Πρωτομαγιά είναι μια ημέρα-σύμβολο που μας δίνει τη δυνατότητα να εκφράσουμε την αντίθεσή μας στην ισχύουσα άνιση οικονομική κατανομή και να προβάλλουμε το όραμα της οικονομικής ισότητας.

Είναι αναμφίβολα ενδιαφέρον ότι παρά το γεγονός ότι οι κοινωνίες μας -όπως και οι προγενέστερες-χαρακτηρίζονται από οικονομική ανισότητα εν τούτοις, μέσω συμβολικών εκδηλώσεων όπως της Πρωτομαγιάς ή λαϊκών μύθων, όπως του Ρομπέν των Δασών, διατηρούμε ζωντανό το όραμα μιας κοινωνίας όπου δεν θα υπάρχουν σημαντικές διαφορες στην κατανομή των οικονομικών πόρων.

η ερμηνεία προφανώς δεν καλύπτει την ύπαρξη των οικονομικών ανισοτήτων που παρουσιάζονται σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες

Στον συντηρητικό χώρο αυτά τα αισθήματα συνήθως αποδίδονται στον ανθρώπινο «φθόνο» και καταδικάζονται. Όμως διάφορες έρευνες που έχουν γίνει δείχνουν ότι το πάθος για ισότητα στην κατανομή του πλούτου είναι πολύ ισχυρότερο από ό,τι φανταζόμαστε. Πολλές φορές μάλιστα προτιμούμε να ζημιωθούμε, προσπαθώντας να μειώσουμε τους πόρους κάποιου άλλου παρά να προσπαθήσουμε να βελτιώσουμε τη δική μας οικονομική κατάσταση.

Μια πρόσφατη έρευνα δυο πολιτικών επιστημόνων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας έδειξε ότι όλοι μας κρύβουμε μέσα μας έναν Ρομπέν των Δασών.

Στο πείραμα συμμετείχαν 120 φοιτητές που μοιράστηκαν σε τέσσερις ομάδες, κάθε μία από τις οποίες είχε έναν ανώνυμο ηγέτη. Στην αρχή του κάθε γύρου κάθε παίκτης έπαιρνε ένα διαφορετικό ποσόν χρημάτων. Κάθε παίκτης είχε τη δυνατότητα να δώσει σε έναν άλλο ένα «θετικό» ή ένα «αρνητικό» κουπόνι. Κάθε κουπόνι στοίχιζε μια χρηματική μονάδα. Οταν κάποιος έδινε ένα αρνητικό κουπόνι μείωνε τα κέρδη του αποδέκτη κατά 3 χρηματικές μονάδες, ενώ αν του έδινε ένα θετικό κουπόνι αύξανε τα κέρδη του αποδέκτη κατά 3 χρηματικές μονάδες. Αν, λοιπόν, λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι η επιλογή τού κάθε παίκτη είτε να αυξήσει είτε να μειώσει τα εισοδήματα των άλλων έχει κόστος και δεν του παρέχει κανένα όφελος, τότε από ορθολογική σκοπιά κανένας παίκτης δεν έχει το κίνητρο να συμμετέχει σε αυτές τις συναλλαγές. Ομως τα αποτελέσματα ήταν αντίθετα με τα αναμενόμενα.

Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες στο περιοδικό «Nature»:

«Τα άτομα που είχαν περισσότερα χρήματα από τους άλλους τιμωρούνταν βαρύτατα. Αντίθετα οι παίκτες που κέρδιζαν λιγότερα από τα άλλα μέλη της ομάδας λάμβαναν σημαντικά δώρα». Οι παίκτες που είχαν δέκα χρηματικές μονάδες πάνω από το μέσο όρο δέχονταν από τους υπολοίπους κατά μέσον όρο 9 αρνητικά κουπόνια, ενώ αντίθετα αυτοί που είχαν 10 χρηματικές μονάδες κάτω από το μέσο όριο δέχτηκαν μόνο 1,6 αρνητικά κουπόνια. Αντίστροφα εκείνοι που είχαν δέκα χρηματικές μονάδες κάτω του μέσου όρου δέχθηκαν κατά μέσον όρο 11 θετικά κουπόνια, ενώ αυτοί που είχαν δέκα χρηματικές μονάδες άνω του μέσου όρου έλαβαν μόνο 4 θετικά κουπόνια. Συνοψίζοντας, το παίγνιο έδειξε ότι οι «φτωχοί» δαπανούσαν τους πόρους τους για να μειώσουν τα εισοδήματα των «πλουσίων», ενώ αντίστροφα οι «πλούσιοι» μείωναν τα εισοδήματά τους προκειμένου να μεταφέρουν πόρους στους «φτωχούς».

Το πείραμα αυτό επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά ότι η αντίληψη για την «αδικία της ανισότητας» είναι πανίσχυρη ακόμα και στις πλούσιες κοινωνίες όπου αυξάνονται τα εισοδήματα όλων των ομάδων. Αυτό το ένστικτο για ισότητα οδηγεί σε συνεχείς πιέσεις για αναδιανομή τόσο στο μικροεπίπεδο των διαπροσωπικών σχέσεων όσο και στο μακροεπίπεδο των πολιτικών κινημάτων, συνδικαλιστικών αγώνων κ.λπ. Όμως από πού προέρχεται αυτή η έμφυτη ροπή για οικονομικό εξισωτισμό;

καμία συζήτηση για την κοινωνία που επιθυμούμε δεν έχει σοβαρότητα αν δεν βασίζεται σε μια εικόνα του ανθρώπου, η οποία θα προκύπτει από τη βιολογία και τη θεωρία της εξέλιξης

Σύμφωνα με μια άποψη, αυτή η τάση θα πρέπει να αναζητηθεί -όπως όλως άλλωστε όλες οι πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς- στην εξελικτική ιστορία του ανθρώπου. Συγκεκριμένα θα πρέπει να αναζητηθεί στις συνθήκες που επικρατούσαν στις «αρχαϊκές» κοινωνίες των ανθρώπων. Αυτές οι συνθήκες παρέμειναν αμετάβλητες για τα περίπου δύο εκατομμύρια έτη της εξέλιξης των ανθρωποειδών και για το μεγαλύτερο μέρος της 150.000 χρόνων ιστορίας του σημερινού ανθρώπου (Homo sapiens sapiens). Οι αρχαϊκές κοινωνίες ήσαν οικονομίες «άμεσης απόδοσης» που βασίζονταν στο κυνήγι και στη συλλογή καρπών. Αυτές οι κοινωνίες κατανάλωναν άμεσα την τροφή που συνέλεγαν και έτσι δεν υπήρχε ποτέ πλεόνασμα τροφής ή υλικών αγαθών. Στις αρχαϊκές κοινωνίες επικρατούσε σε μεγάλο βαθμό η οικονομική ισότητα και δεν υπήρχαν σημαντικές οικονομικές ανισότητες τουλάχιστον μεταξύ των ανδρών της ίδιας ηλικίας. Η ισότητα των αποτελεσμάτων σε μια οικονομία άμεσης απόδοσης εξασφαλιζόταν μέσω της συνεχούς αναδιανομής των πόρων σε καθημερινή βάση και ενισχυόταν από την ύπαρξη ενός εξισωτικού ήθους που προέτρεπε όλα τα μέλη σε επαγρύπνηση έτσι ώστε αφ’ ενός να λαμβάνουν ίσες μερίδες φαγητού και αφ’ ετέρου να εμποδίζουν κάποιον να πάρει μεγαλύτερη.

Σύμφωνα λοιπόν με αυτή την ερμηνεία το σημερινό μας αίσθημα για ισότητα αντανακλά τις συνθήκες και στρατηγικές εκατοντάδων χιλιάδων ετών που επέτρεψαν στους προγόνους μας να επιβιώσουν και να αφήσουν απογόνους.

Όμως αυτή η ερμηνεία προφανώς δεν καλύπτει την ύπαρξη των οικονομικών ανισοτήτων που παρουσιάζονται σε όλες τις σύγχρονες κοινωνίες. Γι’ αυτό, λοιπόν, η συζήτηση συνεχίζεται. Ομως αυτό το οποίο είναι πλέον σίγουρο, όπως άλλωστε έχουν υποστηρίξει ο Τσόμσκι, ο Πίνκερ και άλλοι διανοητές, καμία συζήτηση για την κοινωνία που επιθυμούμε δεν έχει σοβαρότητα αν δεν βασίζεται σε μια εικόνα του ανθρώπου, η οποία θα προκύπτει από τη βιολογία και τη θεωρία της εξέλιξης.

————————————————————-
*Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία στις 7/5/2007
www.tmichas.wordpress.com

26 σχόλια
Leave a comment »

  1. Κυριε Μιχα ,
    ασχετα με το πειραμα, η απαντηση στο ερωτημα σας ειναι οτι δεν ειμαστε γενημενοι κομουνιστες απλα γιατι ο κομουνισμος ειναι μια οικονομικη διαχειρηση αγαθων, που ερχεται απο το πολυ μακρυ μελλον ….Στη φαντασια ενος Εβραιου οπως ο Καρολος Μαρξ,ολα τα προβληματα που προεκυπταν απο την κλειστη κοινωνια στην οποια γαλουχηθηκε , ιδια με αυτη του Αδολφου Χιτλερ, στο μετρο οτι και οι δυο τους ειχαν μητερα Εβραια , αρα η διαφορετικοτητα τους απο γενετης καθοριζε ενα στενοτερο κυκλο αξιων απο αυτο του ελληνικου ιδεωδους οπως διαμορφωθηκε στηναρχαια βουλη της Πνικας, οπου οι προγονοι μας , ανοιξαν την κοινωνια στους Εξελληνισμενους βαρβαρους για να διαφυλαξουν τον Πολιτισμο μεσω της Παιδειας , της ειρηνης και της Πολιτειας στην οποια οι κανονες φτιαχνονται απο ανθρωπους και οχι απο θεους!
    Το ζητημα λοιπον δεν ειναι αν ειμαστε γενημενοι κομουνιστες , αλλα αν θελουμε στο μετρο που ειμαστε γενημενοι Εβραιοι η μυημενοι Μασονοι η οτιδηποτε αλλο παρομοιο κοινωνικο η οικονομικο σχημα που μας βαζει σε ομαδες να ανοιξουμε την εισοδο σε αυτες, η να κρατησουμε ερμητικα κλειστες τις Κερκοπορτες απολαμβανοντας πλεονεκτηματα που η φυση δεν καθορισε απο μονη της αλλα η ανθρωπινη εξουσια…
    Γεννιομαστε ολοι η σχεδον ολοι , ισοι απεναντι στη φυση, αλλα αυτο δεν αρκει για να απολαυσουμε κοινα αγαθα στην ανθρωπινη εξουσια που εχει τη ταση να κυριαρχει πανω στα αγαθα και τους αλλους ανθρωπους, αφου η Παιδεια , το οπλο καθε κοινωνιας για να μεταδωση τη γνωση και να διαμορφωση τη σκεψη ηταν ειναι και θα ειναι το κατ’εξοχη εργαλειο για καθε εξουσιαστη!
    Για να μπορεσει καποιος να καταλαβει τη σημαντικη διαφορα μεταξυ προιστορικης και ιστορικης μορφης ζωης στον πλανητη, οπου η ιστορικη εχει μολις 3000 χρονια διαρκεια σε πανω απο 1.000.000 χρονια προιστορικης παρουσιας του ειδους μας στον πλανητη, αρκει να δει τον απαγορευμενο καρπο της αρχαιολογικης σκαπανης που εφερε στο φως η ανασκαφη του Ακρωτηριου της Σαντορινης!
    Η πιο ολοκληρωτικη μορφη κοινοβιακη ζωης οπως καταγραφει με ανοθευτο τροπο το συνολο των τοιχογραφιων που βρεθηκαν εκει , δειχνει μια κοινωνια που ζει σε μεγαλα σπιτια , οπως σημερα οι Μιναγκαμπαου στην Ινδονησια και οι Κινεζοι στην περιοχη του Γιουναν που ειναι ματριαρχικες κοινωνιες!!!
    Αλωστε χθες βραδυ στη γαλλικη τηλεοραση ενας διασημος Γαλλος λογιος στην εκπομπη ” δεν κοιμομαστε ακομη” , προκειμενου να υπερασπιστει τη θεληση του Αμπε Πιερ να μην αναγνωριση σαν παιδι του , ενα γραφικο τυπο που χρονια τωρα ζητα να γινει εξεταση του DNA του μεγαλου ανθρωπιστη ιερομενου, για να αποδειχθη οτι ειναι πατερας του, ειπε την εξης μεγαλη αληθεια…Η πατροτητα ειναι πολιτιστικη επιδραση πανω στη διαμορφωση του χαρακτηρα του ανθρωπου και οχι γενετικη για να μας δωσει στις μερες μας το στιγμα απο μια προιστορικη κοινωνια που ακομα θεωρει τη μητερα σαν μονο φορεα γενετικης εξελιξης, αρνουμενη τη πατροτητα την οποια επεβαλε μεν, ο Νομος του Μωηση και στην συνεχεια επικροτησε ο Χριστιανισμος ,αλλα δεν αποτελει φυσικη αλλα πολιτιστικη εξελιξη του ειδους μας…
    Οχι λοιπον δεν γεννιομαστε ολοι κομουνιστες , αλλα η διαφορα μας απο τα αλλα ζωα ειναι οτι 3.000 χρονια τωρα μπορουμε να αλλαξουμε τον τροπο ζωης μας, απομακρυνομενοι απο την ιδια μας τη φυση μεσω του πολιτισμου ….
    Η σωστη λοιπον πορεια και η λυση στο διλημα της εξελιξης απαιτει μια Παιδεια που θα δινει τα πολιτιστικα στοιχεια σε καθε πολιτη για να μπορεσει να απομακρυνεται απο την φαση του ζωου και να μαθει να μοιραζεται με τους αλλους τα αγαθα που κληρονομησε η κατεχει , σαν ενα κοινωνικο συμβολαιο που θα διαμορφωσει συνθηκες ευημεριας ,ειρηνης και κοινωνικης ασφαλειας ,για ολο τον πλανητη , μια πορεια απο το νομο της ζουγκλας , στο νομο του Δικαιου, της αλληλεγγυης και της επιβιωσης …

  2. το εν λόγω troll δε βαριέται να τα γράφει όλα αυτά;Ή μήπως είναι από κάποιο πρόγραμμα υπολογιστή που παράγει αυτόματα κείμενα με
    keywords?

  3. Οταν σταματησει να ενοχλει η αληθεια , ο κοσμος θα εχει ηδη σταματησει να εξελισεται…

  4. Υπαρχει και τα Νταντα engines

  5. Mία επισήμανση στο παιχνίδι-πείραμα, ο πλούτος έχει αρνητική σημασία,(«Τα άτομα που είχαν περισσότερα χρήματα από τους άλλους τιμωρούνταν βαρύτατα..)Θυμίζει τα βαρίδια που πετά το αερόστατο για ν’ανυψωθεί, ή σαν ο πλούτος να ταυτίζεται με το μαύρο χρήμα και το παιχνίδι με πλυντήριο χρημάτων, κατά συνέπεια “τμωρούνται”
    Στην πραγματική ζωή ο “πλούτος” θεωρείται θετικό κίνητρο για τους περισσότερους.
    Αρα, στο παιχνίδι έχουμε μία ανεστραμμένη εικόνα της πραγματικότητας ή τον ίσκιο της σαν σε πλατωνική σπηλιά. Κατά συνέπεια τα συμπεράσματα απο το πείραμα χρειάζονται αναστροφή για να προσαρμόζονται στη πραγματικότητα. Χρειάζονται αναποδογύρισμα για να μη στέκουν με το κεφάλι κάτω και τα πόδια επάνω,(Μάρξ για τα συμπεράσματα με μεταφυσική μέθοδο).
    Δεν γνωρίζω άν γεννιόμαστε κομμουνιστές,
    αλλά μάλλον ζούμε με ψευδαισθήσεις και συνήθως αποχωρούμε με αυτές.

  6. του Τάκη Μίχα*
    Η Πρωτομαγιά δεν είναι μόνο γιορτή των λουλουδιών. Είναι αναμφίβολα και το μεγαλύτερο πανηγύρι της Αναδιανομής.”

    Aυτά ισχύουν πλέον στη περιφέρεια του καπιταλισμού, όπου οι μικροεπαγγελματίες, οι ασπριτζήδες, οι νοικοκυρές, και οι μετανάστες δουλεύουν 12 ώρες. Οι υπόλοιποι εργάζονται 8 και μετακινούνται άλλες 4 ώρες απο το σπιτι στη δουλειά.
    Η μόνη επίκαιρη άξια λόγου διαμαρτυρία δεν είναι η φθαρμένη πρωτομαγιά αλλά το El gran Boicot to 2006 στις ΗΠΑ,(που αλλού;)με 11 εκατομύρια διαδηλωτές στις πόλεις.
    Για όλους εμάς μία λύση υπάρχει, μία διέξοδος. Τετραήμερη εβδομάδα για όσους εργάζονται με καθημερινό ωράριο και εβδομάδα 40 και 44 ωρών άν θέλετε, χωρίς αεργία και κοπανιστό αέρα.
    Διότι οι μετακινήσεις των ανθρώπων, στην ηλεκτρονική εποχή μας, είναι ασύμφορες για την ελληνική οικονομία! Αν εξοικονομήσουμε και υπολογίσουμε μόνο το 1/5ο των αυτοκινητιστικών θυμάτων και ζημιών ετησίως, μάλλον αναπληρώνεται η τυχόν απώλεια στο ΑΕΠ απο το μέτρο της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας.
    Αυτή η πρωτομαγιά της αναδιανομής, που αναφέρει ο κ. Μίχας, θυμίζει παρελάσεις παρωχημένων εποχών, όπως τόσες πολλές συμβαίνουν.

  7. Μου φαίνεται ότι ο Τάκης ο Μίχας έχει λίγο μπλέξει τα μπούτια του. Αλλο οι βιολογικές και γενετικές καταβολές στην ατομική συμπεριφορά του ανθρώπου, που και αυτές είναι αναμφίβολο αν μπορούν να τεκμηριωθούν με ένα ψυχολογικό πείραμα όπως το παραπάνω (κάποιοι μιλούσαν για “απληστία” και “διαφθορά” παρακάτω!), και άλλα πράματα, αφενός, η κοινωνική συμπεριφορά του ανθρώπου η οποία προσδιορίζεται από τα πλαίσια και τη δομή του οικονομικού συστήματος μέσα στο οποίο ζεί και δρά, και, αφετέρου, η συνισταμένη αυτής της κοινωνικής συμπεριφοράς των ατόμων που εκδηλώνεται με ταξικές και κοινωνικές διεκδικήσεις.

    Ό,τι και να προκύπτει από το ψυχολογικό μας «πείραμα», σε ένα καπιταλιστικό οικονομικό σύστημα παραγωγής είναι αδιανόητη και γελοία η υπόθεση ότι φυσικοί και ιδρυματικοί κάτοχοι μέσων παραγωγής και του κεφάλαιου και τα φυσικά πρόσωπα που καρπώνονται (ίσως, καταχρώνται και λυμαίνονται) το μέγιστο κομμάτι του πλούτου που παράγει η κοινωνία, χάρην κάποια προαιώνιας «βιολογικής» τάσης ή καταβολής ή γονιδίου ή δεν ξέρω τι, οι κοινωνικές τάξεις λοιπόν των «πλούσιων» αυτών «τιμωρούνται βαρύτατα» (με εθελοντικό και μαζοχιστικό τρόπο, άραγε;) και «θα μείωναν τα εισοδήματά τους προκειμένου να μεταφέρουν πόρους στους «φτωχούς»!

    Δεν πειράζει, μάλλον το άρθρο θα αποτελεί ευχάριστο και ελαφρύ απογευματινό ανάγνωσμα για τους αναγνώστες της «Ε».

  8. 28.05.207

    I wonder if the game justifies the conclusions. It appears that it does and hence there seems to be such a tendency in the specific environment of such a game. I just wonder if we would get the same results in real life. In the latter, money (resources) does not usually fall from the wheels of fortune in the form of free credit but has to be earned through mental and physical effort or by taking risks. It is therefore more than questionable, if one would be willing to part from it just for the sake of “egalitarian” purposes. The term is in quotation marks because it does require a clarifying definition, because as it stands it states the purpose (tendency) but not the degree.

    Why then in such a game environment one does encounter such behavior? One off the hand answer could be pure envy for luck’s favour as incomes are created and distributed randomly to players. The motive therefore might be our aversion to lady luck favoring other more than ourselves.

    In short and as stated in the article, “when the availability of resources is independent of the choices involved in acquiring them”, such staged games can give us but a very small insight as to what really happens in a real world modern society.

    An aspiring Liberal

  9. Όχι λοιπόν rebel@work ο Μίχας δεν μπέρδεψε τα μπούτια του μάλλον εσύ μπέρδεψες την θεωρία της βιολογικής εξέλιξης , με τα περί βιολογίας και γενετικών καταβολών της συμπεριφοράς των ανθρώπων που αναφέρεις
    Οι αναφορές σε ένα άλλο είδος εξέλιξης της κοινωνικής και της πνευματικής/συμπεριφορικής προηγήθηκε ακόμη και από την αρχική διατύπωση της θεωρίας της γενετικής εξέλιξης από τον Δαρβίνο.
    Η διατύπωση των νόμων της κοινωνικής αυτής ανθρώπινης εξέλιξης καταγράφηκαν και από τον Huxley το 1947, και σαν κύρια διαφοροποίηση από την γενετική εξέλιξη αναφέρθηκε η αποδοχή της «κληρονομικότητας» των επίκτητων χαρακτηριστικών συμπεριφοράς από γενιά σε γενιά και μάλιστα με φορέα των γονιδίων όχι μόνο τους φυσικούς γονείς ενός ατόμου μα έναν απεριόριστο αριθμό «προγόνων».
    Ο μηχανισμός των μιμιδίων που από το 1980 αποτέλεσαν τον ορισμό της γενετικής μονάδας αναπαραγωγής χαρακτηριστικών κοινωνικής συμπεριφοράς ,μάλιστα, έχει γίνει αποδεκτό πως επιταχύνει την κοινωνική εξέλιξη πολύ ταχύτερα από τον μηχανισμό της γενετικής εξέλιξης στην βιολογία.
    Το να αναφέρεσαι λοιπόν σε στοιχεία της ανθρώπινης λειτουργίας – όπως αυτά που σχολιάζει ο Μίχας στο άρθρο του – ως βιολογικά αποτελεί κακοποίηση της θεωρίας της κοινωνικής εξέλιξης, η ακαδημαϊκή έρευνα με παρόμοια πειράματα προσπαθεί και διατυπώνει θεωρίες και αξιώματα ανεξάρτητα αν αυτό δυσκολεύει την δική σου σοσιαλμηχανική άποψη για του μηχανισμούς της κοινωνικής εξέλιξης.

  10. Εντάξει παλληκάρια μή σφάζεστε γι τα μάτια της Γκόλφως, άν μπέρδεψε δεν μπέρδεψε τα μπούτια της, ειρήνη ειμίν. Αλλά συμπολίτα Διονύση η κορώνα στο τέλος ακούστηκε φάλτσα, όταν λές,
    “… η ακαδημαϊκή έρευνα με παρόμοια πειράματα προσπαθεί και διατυπώνει θεωρίες και αξιώματα ανεξάρτητα αν αυτό δυσκολεύει..”
    Αυτή η ακαδημαϊκή έρευνα και όποια άλλη όταν δεν μπαίνει σε ανοικτή δημόσια συζήτηση για να κριθεί και να κατακριθεί, αλλά αντιθέτως την επιδοκιμάζεις άνευ επιχειρημάτων, κάποιοι άλλοι την ίδια ώρα την εφαρμόζουν κατασταλτικά και επικίνδυνα χωρίς να δίνουν λογαριασμό σε κανένα. Αναρωτήσου μόνο, αλλά και όλοι μας τις πιθανές εφαρμογές στον πολιτισμό, σε εταιρίες διαχείρησης ανθρωπίνων πόρων, κρατικής καταστολής, παιδείας, κλπ. Τρίζουν τα κόκκαλα του εθνικοσοσιαλισμού και του Χίτλερ απο ευχαρίστηση και ακούγονται μέχρι τ’ αυτιά μας..

  11. H θεωρία της κοινωνικής εξέλιξης με χρήση ορολογίας από την εξέλιξη των ειδών, όπως και η αντίστοιχη προσπάθεια στην ψυχολογία, είναι μακριά από το να θεωρούνται καλά paradigms και έχουν τόσους υποστηρικτές όσους (τουλ.) κριτικούς. Το συγκεκριμένο πείραμα όπως παρατηρήθηκε και πιο πάνω είναι εντελώς αφελές και η όποια προσπάθεια άντλησης γενικών συμπερασμάτων από αυτό μου φαίνεται ατελέσφορη εξ ορισμού.

  12. “Αυτή η ακαδημαϊκή έρευνα και όποια άλλη όταν δεν μπαίνει σε ανοικτή δημόσια συζήτηση για να κριθεί και να κατακριθεί….”gb,

    Σε αυτό το σημείο, ο δημοσιογράφος Τ.Μίχας, έχει αναμφισβήτητα μία συμβολή κορυφαία. Δευτερευόντως κρίνεται το έργο του απο την άποψη.
    Κυρίως κρίνεται απο την ευαισθησία του να διακρίνει στη παγκόσμια παραγωγή ιδεών τα αξιόλογα και να τα δημοσιοποιεί για να διατυπώνονται μερικές ακόμη γνώμες.

  13. ελευθεροι μου γεννηθηκαμε αγαπητοι μου ετσι απλα και λιτα,ελευθεροι ουτε κουμουνιστες,ουτε φιλελευθεροι ουτε χριστιανοι ουτε εβραιοι.
    Και αν θελουμε να συνεχισουμε οποιαδηποτε φυσικη εξελιξη του ανθρωπου θα πρεπει πρωτα να απελευθερωθουμε απο τα δεσμα των εξουσιαστικων θεσμων και πεπεοιθησεων που παραγουν, που μας φυλακιζουν και μας κρατουν δεσμιους στερωντας μας την δημιουργικη απολαυση της ζωης.

    υ.γ αν μητι αλλο την πρωτομαγια θα πρεπει να τιμαμαι τους ηρωες του αντιεξουσιαστικου σοσιαλισμου που χωρις να πρεπει να ξεχναμε εχουμε τη δυνατοτητα να γιορταζουμε αυτη τη μερα που μας θυμιζει την απεχθεια μας προς το υπαρχον ανισο και καταστροφικο για την εξελιξη του ανθρωπου συστημα(αληθεια γιατι μονο μια μερα πρεπει να θυμομαστε τις ανισοτητες που παραγει ο καπιταλισμος?)
    υ.γ2 χμμ αλλος ενας θεσμος στα χερια της εξουσιας λοιπον

  14. Xμ, το δείγμα ήταν φοιτητές, ε; Μα οι φοιτητές είναι κατώτερη οικονομική τάξη, δεν είναι; Συνήθως μάλιστα εξαρτώνται από τούς γονείς τους οικονομικά κι οι ίδιοι δε βγάζουν τίποτα ή πολύ λίγα.

    Οπότε, αν είναι σωστή η υπόθεσή μου, πραγματικά περιμέναμε τα άτομα των κατώτερων οικονομικών βαθμίδων να είναι υπέρ τής οικονομικής ανισότητας;

    Δεν ξέρω, δεν το βλέπω. Ειδικά σε αυτό το παιχνίδι που η ανισότητα δε φαίνεται να παρείχε κανένα πλεονέκτημα, όπως, πχ, τη συνολική οικονομική υπερίσχυση έναντι ενός εχθρικού γείτονα.

  15. Μια γενικη παρατηρηση:
    Η εξελιτικη βιολογια εχει ως αντικειμνο την ερμηνεια των τροπων συμνεριφορας που ειναι κοινες στους ανθρωπους ανεξαρτητα απο τον πολιτισμο η την κοινωνια η την ιστορικη στιγμη στην οποια βρισκονται τα υποκειμενα.Τετοια κοινα στοιχεια στη συμπεριφορα και τις αξιες των ανθρωπων ειναι παρα πολλα¨Η υπαρξη γλωσσικων κανονων,το ηθικο αισθητηριο,οι προτιμησεις οσον αφορα το ερωτικο ταιρι μας,κοινωνικες ανισοτητες ,ταξινομηση συγγενειακων συστηματων,παιδικες φοβιες, ταξινομηση του περιβαλλοντος ,συμμαχιες, ποιητικες δομες που χαρακτηριζονται απο επαναληψη και διαφοροποιηση,,κυρωσεις,αμοιβαιοτητα,βια νοηματικοιχαρτες κλπ
    Ενα αλλο κοινο στοιχειο ειναι η παρουσια μυθων τυπου Ρομπεν των Δασων σε ολες (;) τις κοινωνιες.Η για να ειμαι πιο ακριβης Μεχρι σημερα δεν γνωριζουμε κοινωνια που να εχει ως ιδεωδες της τον αντιστροφο Ρομπεν:Καποιον δηλαδη που να κλεβει απο τους φτωχους και να δινει στους πλουσιους.Η γενικευμενη λοιπον παρουσια σε ολους τους πολιτισμους παραλλαγων του Ρομπεν και η παντελης απουσια του αντιστροφου Ρομπεν ασφαλως αποτελει ενα θεμα προς διερευνηση και ασφαλως -στο βαθμο που πραγματι χαρακτηριζει ολες τις κοινωνιες-εμπιπτει στον επισημολογικο χωρο της θεωριας της εξελιξης.

  16. Η εξελικτική βιολογία μπορεί νάναι ανεξάρτητη;
    “”απο τον πολιτισμο η την κοινωνια η την ιστορικη στιγμη στην οποια βρισκονται τα υποκειμενα”.
    Αν η απάντηση είναι καταφατική, τότε πρόκειται για μία σύγχρονη θεολογική εκδοχή, όπως μάλλον ισχύει.

  17. Η προταση οτι “η εξελικτικη βιολογια δεν ειναι ανεξαρτητη απο τον πολτισμο κλπ” ειναι ανεξαρτητη απο τον πολιτισμο κλπ;Αν η απαντηση ειναι καταφατικη τοτε προκειται για θεολογικη εκδοχη.

  18. «Η εξελιτικη βιολογια εχει ως αντικειμνο την ερμηνεια των τροπων συμνεριφορας που ειναι κοινες στους ανθρωπους ανεξαρτητα απο τον πολιτισμο η την κοινωνια η την ιστορικη στιγμη στην οποια βρισκονται τα υποκειμενα. Τετοια κοινα στοιχεια στη συμπεριφορα και τις αξιες των ανθρωπων ειναι παρα πολλα. Η υπαρξη γλωσσικων κανονων,το ηθικο αισθητηριο,οι προτιμησεις οσον αφορα το ερωτικο ταιρι μας,κοινωνικες ανισοτητες ,ταξινομηση συγγενειακων συστηματων,παιδικες φοβιες, ταξινομηση του περιβαλλοντος ,συμμαχιες, ποιητικες δομες που χαρακτηριζονται απο επαναληψη και διαφοροποιηση, κυρωσεις,αμοιβαιοτητα,βια νοηματικοιχαρτες κλπ. Ενα αλλο κοινο στοιχειο ειναι η παρουσια μυθων τυπου Ρομπεν των Δασων σε ολες (;) τις κοινωνιες.»

    Αλήθεια; Ο ισχυρισμός ότι τα παραπάνω παραδείγματα «κοινών στοιχείων» στη συμπεριφορά των ανθρώπων – κατά τον Τάκη Μίχα – ανεξάρτητων από την κοινωνία ή την ιστορική στιγμή, είναι, άς είμαστε επιεικείς και ας πούμε, ανυπόστατος. Κάθε ένα από αυτά τα «κοινά στοιχεία» που αναφέρει ο Τάκης Μίχας σαφώς και επηρεάζονται (και άρα δεν είναι «ανεξάρτητα») από το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον και τις κοινωνικοοικονιμικές σχέσεις και, κατά συνέπεια (με αναφορά πάντα στην κοινωνικοοικονομική εξέλιξη του ανθρώπινους γένους) από τη δεδομένη ιστορική στιγμή.

    Αλλου είδους οι κοινωνικές ανισότητες την περίοδο της δουλείας ή δουλοπαροικίας και άλλες στη φάση του ιμπεριαλισμού, άλλες στις χώρες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού και άλλες σε ημι-φεουδαλικές αναπτυσσόμενες χώρες, άλλη η «ταξινόμηση του περιβάλλοντος» σήμερα και άλλη πριν χιλιετίες, άλλες μορφές και δυναμικές έχει η βία σήμερα και άλλη στην προϊστορία του ανθρώπου, άλλος ο χαρακτήρας και η εκδήλωση της βίας στο γκέττο των Αμερικάνικων πόλεων και άλλη στο Σουδάν, κτλ.

    Όσο για το φαιδρό «Ρομπέν των Δασών», ειλικρινά, δεν μπορώ να φανταστώ την ύπαρξη τέτοιου μυθικού προσώπου σε μία πρωτόγονη κοινωνία κοινοχτημοσύνής, ούτε στο καθεστώς δουλοκρατίας της εποχής του Περικλή.

    Η άγνοια του ιστορικού υλισμού συγχωρείται, αλλά η έλλειψη κοινού νού;

  19. H εξελικτική βιολογία θεωρείται επιστήμη, ενίοτε (Ρ.Ντώκινς)διακινδυνεύει να υποκασταστήσει την συνείδηση και την κοσμοθεωρία, με τα οποία κάθε άνθρωπος θεωρείται προικισμένος. Κάθε άνθρωπος όμως μπορεί να μή κατέχει την επιστημονική γνώση.

    Εχουμε την “ιερά εξέταση” που έκαψε τον Τζορντάνο Μπρούνο, διότι η Ι.Εξ. θεωρούσε ότι η κοσμοθεωρία και η συνείδηση εμπεριέχει και εξουσιάζει την επιστημονική έρευνα και διδασκαλία. Μή φτάσουμε ανάποδα στο ίδιο σκοταδιστικό αποτέλεσμα!

  20. Γιατί κάποια “κοσμοθεωρία” δεν μπορεί να έχει επιστημονική βάση; Αν ναί (και αυτό ισχύει όταν χρησιμοποιεί την επιστημονική μέθοδο στη θεμελίωση της), τότε δεν έρχεται σε σύγκρουση ούτε εξουσιάζει την επιστήμη. Απορρέι από αυτήν.

  21. Μια απαντηση στον rebel@work

    Ειναι προφανες οτι υπαρχουν παρα πολλα στοιχεια στην ανθρωπινη συμπεριφορα που δεν εχουν απολυτως καμια σχεση με την ιστορικη περιοδο η τον πολιτισμο.Οι κοινες βαθειες συντακτικες δομες που βρισκουμε σε ολες τις γλωσσες-συμφωνα με τον Νοαμ- ειναι ασφαλως ενα παραδειγμα.Ενα αλλο ειναι ο διαφορετικος τροπος με τον οποιο αξιολογουν οι ανδρες /γυναικες τα χαρακτηριστικα τα οποια βρισκουν ελκυστικα στο ταιρι τους-που ειναι τα ιδια σε εκατονταδες διαφορετικους πολιτισμους οπως εδειξε ο Buss.Η σχεση αλτρουισμου και βαθμου συγγενειας ειναι και αυτο μια σχεση που δεν εξαρταται απο ιστορικη στιγμη η πολιτισμικο περιβαλλον-παραπεμπω στις εργασιες του Ηamilton και του Trivers.Η η ταση καθε ατομου να χωριζει τον κοσμο στους “Εμεις” και τους “Αλλους”-ολα αυτα και χιλαδες αλλα θα πρεπει να αναζητηθουν στον τροπο με τον οποιο διaμορφωθηκε ο εγκεφαλος κατα την διαρκεια εκατονταδων χιλιαδων ετων στην προσπαθεια να αντιμετωπισει τα προβληματα της επιβιωσης και της αναπαραγωγης.
    Ειναι επισης αυτονοητο οτι πολλα στοιχεια της ανθρωπινης συμεριφορας σχετιζονται αμεσα με τον κοινωνικο περιγυρο και το ποτισμικο περιβαλλον.Το γεγονος π.χ. οτι το υλικο που γεμιζει τα αφηρημενα συντακτικα καλουπια στην περιπτωση ενος παιδιου που γεννεται και ανατρεφεται στην Ελλαδα ειναι η ελληνικη γλωσσα προφανως εχει σχεση με το περιβαλλον.

    Προσωπικα θεωρω οτι ολα τα χαρακτηριστικα της ανθρωπινης συμεριφορας που σχετιζονται με τον κοινωνικο περιγυρο και την ιστορικη στιγμη ειναι επουσιωδη και δευτερευοντα.Ο λογος ειναι ο εξης:H ιστορια της εξελιξης ανθρωπου πηγαινει πισω εκατονταδες χιλαδες χρονια.Σε αυτη την εξελικτικη πορεια η κοινωνικη “ιστορικοτητα” στην οποια αναφερεσθε (απο π.χ. την Κλασσικη Αρχαιοτητα μεχρι σημερα) αποτελει απλα ενα μπλιπ.Τα χαρακτηριστικα του ανθρωπου που μετρανε ειναι αυτα που διαμορφωθηκαν στην πορεια των εκατονταδων χιλιαδων ετων στην σαβανα της Αφρικης-και οχι αυτα διαμορφωθηκαν (αν και ο χρονος δεν ειναι αρκετος για την διαμορφωση οποιοδηποτε χαρακτηριστικων) κατα τα 2000 τελευταια χρονια.

    Για να τελειωνω: Pιστευω ακραδαντα αφ ενος στην αποψη της Ληδας Κοσμιδη οτι “Το κρανιο μας στεγαζει ενα εγκεφαλο της λιθινης εποχης” και αφ ετερου στην αποψη του Νοαμ οτι η απαντηση για την ανθρωπινη φυση θα προελεθει απο την φυσικη και την βιολογια (για περισσοτερες λεπτομερειες δες http://www.tmichas.wordpress.com στην κατηγορια Evolutionary Biology και τα σχετικα κεφαλαια στο προσφατο βιβλιοο μου για τον Τσομσκι).

  22. Επειδή είναι μακρύς ο δρόμος και πολλά τα μονοπάτια, ας επιστρέψουμε στό αρχικό άρθρο και την επικεφαλίδα του: “Είμαστε γεννημένοι κομμουνιστές;”

    Η επικεφαλίδα αυτή υπαινίσσεται δύο τινά: (α) υπάρχει κάποια ατομική και έμφυτη ανθρώπινη τάση που στηρίζει και ενεργεί προς την κατεύθυνση της “αναδιανομής” του κοινωνικού πλούτου, και (β) ότι αυτή η ροπή υφίσταται εκ γενετής. Όχι μόνον αυτό, αλλά όπως προκύπτει και από τις συνεισφορές στη συζήτηση του Τάκη του Μίχα και άλλων, υπονοείται ότι μετά τη γέννηση του ανθρώπου και στη διάρκεια της ζωής του, αυτή η “εκ γενετής” τάση δεν επηρεάζεται από τη φάση της κοινωνικής και οικονομικής εξέλιξης του ανθρώπινου γένους και, συνεπώς, της ιστορικής στιγμής, αλλά παραμένει αναλλοίωτη και έχει καθολικό (διαταξικό) χαρακτήρα.

    Εγώ πιστεύω ακριβώς το αντίθετο και βασίζω την πεποίθηση μου όχι σε κάποιο ελεγχόμενο ψυχολογικό “πείραμα” με μια μικρή ομάδα σε ένα δωμάτιο, αλλά στο ότι στη σύγχρονη κοινωνία υπάρχουν τάξεις ανθρώπων που αντιτίθενται συνειδητά ή ασυνείδητα σε αυτήν την “αναδιανομή”. Λοιπόν, είτε αυτοί οι άνθρωποι γεννήθηκαν μεν “κομμουνιστές”, αλλά στον “καθ’οδόν βίον” επηρεάστηκαν και άλλαξαν στάση, είτε οι άνθρωποι δεν γεννιούνται έτσι, δηλ. “κομμουνιστές”. Κάποιος διαλέγει και παίρνει.

    ΥΓ: Θα έπρεπε τουλάχιστον να οριοθετήσουμε την εξέλιξη (βιολογική και κοινωνική) στην περίοδο του homo sapiens, δηλαδή 200,000 χρόνια από τώρα, γιατί διαφορετικά θα οδηγηθούμε σε προφανή αδιέξοδα! Μπορούμε κάλιστα όμως να αναφερθούμε και σε πρωτόγονες νομαδικές κοινωνίες κοινοχτημοσύνης για να αναλύσουμε τη συμπεριφορά του ανθρώπου στα πλαίσια της κοινωνίας του και της οικονομίας που σε κάθε φάση τη στήριζε.

  23. Ειναι ακρως παραπλανητικο να προσπαθουμε να δουμε το αισθημα δικαιου σαν εξαρτημενο απο τη βιολογια!
    Δεν ειμαστε λοιπον γεννημενοι κομουνιστες , αλλα σκεπτομενοι λογικα ανθρωποι!!!!
    Η ποιοτητα της σκεψης μας ,εξαρταται απο την Παιδεια που μας χορηγησε η κοινωνια στην οποια ζουμε….
    Αν σημερα ειμαστε πλουσιοι, ειναι φυσικο και λογικο να θελουμε να διατηρησουμε τα προνομια μας
    Αν παλι ειμαστε φτωχοι, ειναι φυσικο και λογικο να ψαχνουμε να βρουμε τροπους να μπουμε σε καλυτερη οικονομικα κατηγορια…
    Η αναδιανομη του πλουτου σημαινει επενδυση μελλοντος για μια κοινωνια αλλα κια για καθε μελλος της χωριστα σε ατομικο επιπεδο
    Ο πλουσιος μαυραγοριτης Ιρακινος που γεμιζει τις τσεπες λεφτ καταδιδοντας τους πρωην συνεργατες του Σανταμ , αν χτυπηθει απο σφαιρα η εκρηξη μπομπας, θα παει στο ιδιο νοσοκομειο πρωτων βοηθειων με τον αλλο τυχαιο και φτωχο τραυματια, αρα η ιδια η επιβιωση του εξαρταται στο ποσαλεφτα απο τον οβολο του θα δεχθει να δωσει για να φτιαχτουν αρτια λειτουργουντες υπηρεσιες πρωτων βοηθειων, που δεν υπαρχει χρονο να δουν με ποιον εχουν να κανουν για να απολαμβανει τα ιδια προνομια που εχει στην κοινωνια σαν πλουσιος!!!!
    Το χρημα δεν εξασφαλιζει ουτε την αθανασια , ουτε την ευτυχια , ουτε την ιδια την επιβιωση σε ενα περιβαλλον οπου η επιβιωση βρισκεται σε κινδυνο οπως στο Ιρακ στο Αφγανισταν στην παλαιστινη κλπ
    Αρα το χρημα απο μονο του δεν αποτελει πρωταρχικο στοιχειο ευημεριας….

  24. […] Όπως είχαν δείξει παλαιότερες έρευνες, κάθε άνθρωπος έχει μια αίσθηση δικαιοκατανομής που υπερισχύει του αισθήματος μεγιστοποίησης του ατομικού του συμφέροντος. Η τεκμηρίωση αυτή -που κυριολεκτικά ανατρέπει τις καθιερωμένες αντιλήψεις της κλασικής μικροοικονομίας- προέρχεται από ένα πείραμα που είναι γνωστό ως το «παίγνιο του τελεσίγραφου». Στο παιχνίδι αυτό μετέχουν δύο άτομα, ο Προτείνων και ο Αποδέκτης. Τα δύο αυτά άτομα θα πρέπει να μοιραστούν ένα αντικείμενο -χρήματα ή μία τούρτα. Ο Αποδέκτης έχει το δικαίωμα είτε να αρνηθεί είτε να αποδεχθεί την πρόταση που θα του κάνει ο άλλος παίκτης. Αν αρνηθεί, τότε αμφότεροι δεν παίρνουν τίποτα -χρήματα ή τούρτα. […]

  25. Δεν είμαστε γεννημένοι κομμουνιστές…ούτε θα μας κάνει κομμουνιστές η εξελικτική διαδικσία…
    Κομμουνιστής. Ανθρωπος αφιερωμένος, με συγκεκριμένο τρόπο, στην εκλπήρωση του ιστορικού ρόλου της ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ. Ο ορισμός δικός μου.

    Το συναίσθημα της δίκαιης κατανομής συνυπάρχει με το συναίσθημα της άδικης κατανομής. Το ένα ορίζεται από το άλλο.

    Τα υπόλοιπα είναι θέμα συνειδητής επιλογής.

    Αντιρρήσεις δεκτές.Ούτως η άλλως,προς το παρόν, η φιλισοφία έχει ρεύματα….

  26. ΥΓ. Η πρωτομαγιά είναι ΑΠΕΡΓΙΑ. (έχει την ιστορία της, τα σύμβολά και τους συμβολισμούς της…ναι…αλλά πάνω από όλα είναι ΑΠΕΡΓΙΑ)

Σχολιαστε