Ο ΙΔΙΟΤΥΠΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΖΝΤΑΝΟΦΙΣΜΟΣ
Φεβ 1st, 2006 | Δημήτρης Σκάλκος| Κατηγορία: Ελλάδα, Κόσμος, Πολιτική |
Email This Post
|
Print This Post
|
«Κύριε πρόεδρε, τελικά ο Μαρξ υπήρξε πολύ σημαντικός πολιτικός φιλόσοφος»
Βύρων Πολύδωρας (Βουλή, 21.11.02)
Την περίοδο των περσινών χειμερινών διακοπών μου βρέθηκα στη μαγευτική Πράγα και, μεταξύ άλλων, επισκέφτηκα το μουσείο Κομμουνισμού προκειμένου να ικανοποιήσω το ενδιαφέρον μου για την πολιτική ιστορία.
Μάλλον φτωχά τα εκθέματα. Αρκετά, ωστόσο, ώστε να νιώσεις ένα σφίξιμο στο στήθος και να χαλάσει η διάθεσή σου. Ελάχιστοι και οι επισκέπτες. Οι Τσέχοι, λαός φιλοσοφημένος, έχουν επιλέξει τον δρόμο της λήθης, που για τον γάλλο φιλόσοφο Πωλ Ρικέρ αποτελεί αρετή, απηχώντας τον Νίτσε, ο οποίος έκανε λόγο για την μνήμη ως πηγή δυστυχίας. Άλλωστε, είναι ακόμη πολύ πρόσφατα τα βιώματά τους.
Αφήνοντας πίσω σου το μουσείο και τα παγερά βλέμματα των τσέχων φίλων σου, συνειδητοποιείς ότι δεν χρειάζεται να εντρυφήσεις στο συγκλονιστικό έργο των Στεφάν Κουρτουά, Νικολά Βερτ και Ζαν-Λουί Πανέ, (επιμ.), Η Μαύρη Βίβλος του Κομμουνισμού (Εστία, 2001), ή στο ανατριχιαστικό βιβλίο του Donald Rayfield, Stalin and His Hangmen (Penguin Books, 2004), για να έρθεις αντιμέτωπος με τα συγκλονιστικά ντοκουμέντα της κομμουνιστικής απανθρωπιάς.
Δεν είναι, επίσης, ανάγκη να διαβάσεις την Φάρμα των Ζώων του Όργουελ ή το Μηδέν και το Άπειρο του Άρθουρ Καίστλερ, για να αντιληφθείς την δομική βαναυσότητα, το αναλώσιμο της ανθρώπινης ζωής, και την εγγενή ροπή προς τη βία του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού.
Υπό αυτό το πρίσμα το πρόσφατο μνημόνιο του Συμβουλίου της Ευρώπης με τίτλο «Ανάγκη για διεθνή καταδίκη των εγκλημάτων ολοκληρωτικών κομμουνιστικών καθεστώτων», πρέπει να ειδωθεί περισσότερο ως συμβολική αναγνώριση και δικαίωση των χιλιάδων θυμάτων της κομμουνιστικής θηριωδίας στην Ευρώπη, παρά ως ένα σύγχρονο κυνήγι μαγισσών ή μία προσπάθεια πολιτικού ρεβανσισμού. Πρώτα αποδίδεις την οφειλόμενη δικαιοσύνη και μετά γυρνάς σελίδα και προχωράς.
Οι αντιδράσεις των απολογητών του σοβιετικού ολοκληρωτισμού δεν είναι τίποτε άλλο παρά υποκριτική απόσειση ευθυνών. Ιδιαίτερα επίμονη είναι η προσπάθεια της αποφυγής της σύγκρισης των εγκλημάτων του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού με εκείνα της ναζιστικής θηριωδίας.
Αν σας ενδιαφέρει, σύντροφοι, η κατάταξη στη λίστα της παγκόσμιας πολιτικής κτηνωδίας, τότε μπορείτε να ησυχάσετε- ο Πολ Ποτ και οι Ερυθροί Χμερ υπήρξαν χειρότεροι καθώς, μέσα σε μόλις τέσσερα χρόνια εξολόθρευσαν το 25% του πληθυσμού της Καμπότζης. Αν πάλι μοναδικό ζητούμενο είναι ο δρόμος για την κόλαση να είναι στρωμένος με καλές προθέσεις, απαλλάσσεστε- αν και ο αφελής μπορεί να είναι εξίσου ανήθικος. Και πάντως, όπως έλεγε ο Βολτέρος, πρέπει να κρίνουμε τις πράξεις και όχι τις προθέσεις.
Στην εισαγωγή του πραγματικά σπουδαίου βιβλίου του, Στάλιν- Η Αυλή του Κόκκινου Τσάρου (Ποταμός, 2005), ο Simon Sebag Montefiore γράφει χαρακτηριστικά (σελ. 18):
«Ανέκαθεν υπήρχε η τάση να αποδίδονται τα βάρη για όλα τα εγκλήματα σ’ έναν μόνο άνδρα- τον Στάλιν. Σήμερα υπάρχει στη Δύση μια εμμονή με τη μόδα της αχρειότητας: μια μακάβρια, αλλά βλακώδης σύγκριση μεταξύ του Στάλιν και του Χίτλερ για το ποιος ήταν “ο πιο σατανικός δικτάτορας του κόσμου” βάσει των θυμάτων τους. Αυτό λέγεται δημαγωγία όχι ιστορία. Το μόνο που επιτυγχάνεται είναι να κατηγορηθεί ένας τρελός και δεν προσφέρει κανένα μάθημα ούτε για τον κίνδυνο που ενέχουν οι ουτοπικές ιδεολογίες και τα κοινωνικά συστήματα, αλλά ούτε και για την ευθύνη που φέρει το άτομο ως μονάδα»
Στη χώρα μας, η ομόφωνη καταδίκη του μνημονίου από το σύνολο σχεδόν του πολιτικού και δημοσιογραφικού κόσμου (ανάμεσα τους και η «φιλελεύθερη» δημοτική παράταξη της Αθήνας) απέδειξε για ακόμη μία φορά την ιδεολογική ηγεμονία που απολαμβάνει η δογματική Αριστερά, πραγματικά μοναδικό φαινόμενο ανάμεσα στα σύγχρονα δημοκρατικά καθεστώτα.
Ο Στάλιν είχε αντιληφθεί την σημασία των ιδεών στην πολιτική κυριαρχία. Ο ίδιος αντιμετώπιζε τους καλλιτέχνες ως «αρχιτέκτονες ψυχών» και με τη βοήθεια του Ζντάνωφ ασκούσε ολοκληρωτικό έλεγχο στη διαμόρφωση και τη διακίνησή τους. Μάλιστα, ο ίδιος ο Καλός Πατερούλης αναλάμβανε συχνά ακόμη και τις διορθώσεις των σεναρίων των κινηματογραφικών ταινιών! Αν μάλιστα ζούσε σήμερα ο σοβιετικός ηγέτης σίγουρα θα μελετούσε με μεγάλο ενδιαφέρον την ελληνική περίπτωση.
Και αν για το ΚΚΕ η άρνηση της ιστορικής πραγματικότητας είναι κατανοητή επιλογή με στόχο την περιχαράκωση του πολιτικού του χώρου, η περίπτωση της συντηρητικής παράταξης χρίζει προσεκτικότερης ανάγνωσης.
Δυστυχώς οι ευκαιριακές συμμαχίες με στόχο εκλογικά οφέλη δεν εξηγούν επαρκώς το ζήτημα της ιδεολογικής συμπόρευσης Νέας Δημοκρατίας και ΚΚΕ. Ούτε και οι περισσότερο επιστημονικές ερμηνείες περί της απουσίας εγχώριας αστικής τάξης.
Μία εξήγηση ίσως θα ήταν η ιστορική συγκρότηση της εγχώριας πολιτικής σκηνής, όπου η επαγγελματική και κοινωνική ανέλιξη καθορίζονταν σε μεγάλο βαθμό από το πλέγμα των τζακιών, της οικογενειοκρατίας και των πολιτικών φρονημάτων. Υπό αυτές τις συνθήκες τα στελέχη της συντηρητικής παράταξης ποτέ δεν ένιωσαν την ανάγκη να επεξεργαστούν και να αρθρώσουν ένα σύνολο ιδεών που να αντανακλά τους στόχους και τα ιδιαίτερα συμφέροντά τους, καθώς η άκοπη ανάδειξη στα κέντρα εξουσίας ήταν εξασφαλισμένη. Η διαιώνιση αυτής της κατάστασης οδήγησε σήμερα στην ανάδειξη μίας γενιάς πολιτικά απαίδευτων και ημιμαθών στελεχών που συχνά εντυπωσιάζονται από εξίσου ημιμαθείς αριστερούς διανοούμενους και τους πανεπιστημιακούς του ενός συγγράμματος (βασικά του διδακτορικού τους).
Έτσι, ακόμη και σήμερα το στελεχιακό δυναμικό της Νέας Δημοκρατίας παραμένει, σε μεγάλο βαθμό, πολιτικά απαίδευτο, αδύναμο και απρόθυμο να αρθρώσει ένα συνεκτικό πολιτικό αντίλογο στη δογματική Αριστερά, και υπεύθυνο για την καταθλιπτική έλλειψη ιδεολογικής αντιπαράθεσης στη χώρα μας, με προφανείς επιπτώσεις στο πολιτικό σύστημα.
Στον Λένιν αποδίδεται (αν και αμφισβητείται η πατρότητά της) η φράση «χρήσιμοι ηλίθιοι», που περιέγραφε εκείνους τους αστούς των δυτικών δημοκρατιών που εμφανίζονταν ως πρόθυμοι απολογητές του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού. Διαβάζοντας το πραγματικά απολαυστικό πρόσφατο αφιέρωμα του «Ιού» για την επιρροή του μαρξισμού στον πρόεδρο και τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, μπαίνει κανείς στον πειρασμό να αναρωτηθεί μήπως ο ρώσος επαναστάτης, πέρα από την αναπόφευκτη οικοδόμηση του σοβιετικού κομμουνιστικού παραδείσου, είχε προβλέψει και την εμφάνιση της ελληνικής Δεξιάς.
Γιατί δεν πας να επισκεπτείς το Check Point Charlie στο Βερολίνο; Εκεί μπορείς εξίσου να δεις πως αντιμετωπίζει ένας λαός το κομμουνιστικό του παρελθόν. Κατά τα άλλα πιστεύω ότι στη σκέψη του Έλληνα πολίτη υπάρχουν ακόμη κατάλοιπα από το ” ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει δεξιά” για αυτό και στη Ν.Δ. προσπαθούν απεγνωσμένα να αποκόψουν οποιαδήποτε σχέση μπορεί να υπάρξει με αυτό που στη σκέψη του μέσου Έλληνα πολίτη υπάρχει σαν “παραδοσιακή Δεξιά”. Πέρα από αυτό, υπάρχει ακόμη μια συμπάθεια προς τους αριστερούς και αριστερίζοντες χώρους επειδή οι αριστεροί υπέφεραν πολλά στο παρελθόν, διώχτηκαν ,αγωνίστηκαν ,εξορίστηκαν. Παίζει επίσης ρόλο η προβολή που δίνεται στο χώρο της αριστερής -ή αριστεροφανούς αν προτιμάς- διανόησης.
Αυτοί είναι οι λόγοι που κάθε κόμμα όταν θέλει να προσπαθήσει να συγκεντρώσει ψήφους ,αναμασά την καραμέλα του φιλοαριστερισμού (βλ. το περίφημο άνοιγμα του Καραμανλή προς το χώρο της Κεντροαριστεράς, τη φιλολαϊκή πολιτική του ΠΑΣΟΚ). Μέχρι και ο ίδιος ο Καρατζαφέρης ισχυρίστηκε ότι θα μπορούσε να συνεργαστεί με το ΚΚΕ.
Αυτά τα φαινόμενα είναι λογικό να υπάρχουν για μερικά ακόμη χρόνια στην Ελλάδα ,αν σκεφτείς ότι ο πολιτικός κόσμος αλλά και οι πολίτες άνω των 40 μεγάλωσαν την εποχή της μεταπολίτευσης όπου οι πολιτικές εντάσει ήταν πολύ πιο έντονες από ότι είναι σήμερα. Ευελπιστώ ότι οι γενιές των 90’s που μεγάλωσαν χωρίς Σοβιετική Ένωση και χωρίς Αντρέα θα εξελιχθούν σε πιο μοντέρνα σκεπτόμενους πολιτικούς και σύντομα αυτά τα φαινόμενα πολιτικής γελοιότητας θα ανήκουν στο μακρινό παρελθόν,
εγω προς το παρον βλεπω τα πραγματα να χειροτερευουν. οσοι δεν εχουν τι σημαινε Ψυχρος Πολεμος και ΕΣΣΔ, τεινουν να την ωραιοποιουν. Και δεδομενου του χοντρου αντιαμερικανισμου των ημερων τεινουν να βλεπουν την αμερικανικη πολιτικη στον Ψυχρο Πολεμο σαν τον πολεμο στο Ιρακ, αντι για κοινη σκληρη προσπαθεια της Δυσης να γλιτωσει απτον κομμουνισμο.
Κατα τα αλλα επειδη μιλαμε υπερβολικα πολυ για την αριστερα, ενδιαφερουσα βρισκω την εξηγηση του Δημητρη Σκαλκου για την συμπεριφορα της ΝΔ. Οντως φαινεται υπηρξαν παραγοντες που εκαναν τα δεξια κομματα να μην εχουν καθολου στηριγμα στον χωρο των ιδεων.
Μια καλη εξηγηση που ακουσα για το φλερτ ΝΔ και αριστερας ειναι οτι η ΝΔ δεν φοβαται πια την αριστερα, γιαυτο και λεει στους αριστερους ο,τι θελουν να ακουσουν, με σαφη εκλογικο στοχο. Αλλα μαλλον αυτο δεν αρκει, πρεπει οντως τα στελεχη της ΝΔ να εχουν τεραστια ελλειψη κλασικης φιλελευθερης ή εστω δεξιας σκεψης για να εκστομιζουν τετοιες ατακες χωρις να τρεμουν…
ΥΓ Ειναι παντως απιστευτο το ποσος χωρος αφιερωνεται ακομα στον Μαρξ στις εφημεριδες και στην πολιτικη γενικα. Χωρις ιχνος ειρωνειας, δεν νομιζω οτι εχω ακουσει ποτε σε αλλη χωρα εστω και αναφορα σε Μαρξ. Στην Γερμανια που λες ναυαγιο, ο Μαρξ απλα δεν υπαρχει πια! Εχω την εντυπωση οτι εκει, το να αναφερεις κομμουνισμο ειναι λιγο σαν να μιλας για τους προπαππουδες σου που ειχαν την γυναικα τους σκλαβα στο σπιτι. Απλα δεν το κανεις…
Στη Γερμανία η όποια αναφορά στον κομμουνισμό μπορεί να γίνει μόνο από τους πρώην ανατολικούς και σίγουρα με τις χειρότερες αναμνήσεις ( έχω βρεθεί σε τέτοιες κουβέντες). Το Check Point Charlie το ανέφερα γιατί πέρα από τα εκθέματα σχετικά με τους τρόπους διαφυγής έχει αφιερώσει και έναν όροφο ούτε λίγο ούτε πολύ στα δεινά του κομμουνισμού ,υπό την ταμπέλα “Ιστορία του 20ου αιώνα”.
Νομίζω Σωτήρη ότι γενικότερα και στο ΠΑΣΟΚ τείνει να εγκαταλειφθεί η πολιτική των διαχωριστικών γραμμών. Κάθε κόμμα προσπαθεί να παρουσιαστεί σαν το κόμμα όλων των Ελλήνων που δεν ελέγχεται από εξωτερικά κέντρα εξουσίας και μόνο σκοπό έχει το κοινό καλό. Θα συμφωνήσω για αυτό που είπες για τα στελέχη της ΝΔ. Ίσως επειδή σαν νέοι δεξιοί χλευάστηκαν για τις επιλογές τους (επαναλαμβάνω σε μια εποχή που φιλελεύθερος = δεξιός = χούντα και ΚΝίτης = αριστερός = μη δεξιός = καλό παιδί) ,τώρα πολύ πιο εύκολα δηλώνουν “κοντά στο χώρο του κέντρου και της κεντροαριστεράς” ,παρά “πιστοί στο νεοφιλελευθερισμό”.
Πρέπει να παίξεις και το παιχνίδι της επικοινωνιακής πολιτικής ,ξέρεις.
Όσο για τον αντιαμερικανισμό ,μάλλον στα λόγια είναι και όχι στα έργα. Υπάρχει μια ωραιοποίηση της ΕΣΣΔ ,λόγω της άγνοιας ,παρόλα αυτά ο κόσμος και στην Ελλάδα τις βαρέθηκε και τις διαχωριστικές γραμμές , και τα ιδεολογικά χάσματα, και την αντιπαράθεση και όλα αυτά. Δες την απήχηση της ΔΑΠ στις φοιτητικές εκλογές και θα καταλάβεις.
Κι εγώ βρέθηκα σ’αυτό το μουσείο. Εντυπωσιάστηκα κυρίως με τις προπαγανδιστικές αφίσες που έδειχνε ευτυχισμένους αγρότες να διασταυρώνουν τα χέρια με εργάτες και νοικοκυρές. Που να ξέραν οι άνθρωποι!
Τελικά, οι πιο άτυχοι πολίτες ήταν οι Σλοβάκοι της Μπρατισλάβας. Τόσο κοντά στη Βιέννη που άκουγαν στο ραδιόφωνο τη δυστυχισμένη δύση…
Συμφωνώ σε γενικές γραμμές με το άρθρο σου Δημήτρη αλλά πρέπει να σημειώσω ότι από τη στιγμή που θα προβείς σε μια τέτοια ψήφιση θα πρέπει να συμπεριλάβεις ΟΛΑ τα καθεστώτα και μέσα σε αυτά είναι και το αμερικάνικο στο οποίο είναι εάν διαβάσεις λίγο παραπάνω βλέπεις πως η κυβέρνηση Bush κατάφερε να πάρει με μη διαφανείς ενέργειες (ουσιαστικά προξικοματικά θα έλεγα με την αντίστοιχη ελληνική πραγματικότητα του παρλθόντο)
Προσωπικά, ένα και μόνο είναι το γεγονός που με εκπλήσσει και μου δημιουργεί αναπάντητα ερωτηματικά: Οι φίλοι των Ελλήνων Αμερικανοί και Ευρωπαίοι, που συνοπτικά συνθέτουν αυτό που αποκαλούμε ΔΥΣΗ, είναι επαρκώς πληροφορημένοι για αυτά τα “μπουμπούκια” τής -κατ’ όνομα τουλάχιστον- “αστικοφιλελεύθερης” παράταξης, που απ’ ό’τι φαίνεται περιφρονούν τους (συχνά αιματηρούς) αγώνες των λαών τής ηπείρου μας και των υπερπόντιων φίλων της, κατά τού μαρξιστικού/λενινιστικού ολοκληρωτισμού, ανεξάρτητα αν το πράττουν για εκλογοθηρία ή για άλλους λόγους?
Γνωρίζει η ΔΥΣΗ ότι την ίδια εποχή που ο λόρδος Ρότσιλντ προσπαθούσε, μέσω του Ευρωδικαστηρίου, να νομιμοποιήσει τα 4000 στρέμματα που αγόρασε στην Κέρκυρα, ο έκπτωτος Μιλόσεβιτς διατηρούσε 2 ιδιόκτητες πολυτελέστατες βίλες στο νησί?
Γνωρίζει η ΔΥΣΗ ότι ο προεκλογικός αντιπολιτευτικός λόγος τής ΝΔ εστιάστηκε σε μεγάλο βαθμό σε φιλοαμερικανικές “ατάκες” τού Γ. Παπανδρέου, ποντάροντας στον νεοελληνικό αντιαμερικανισμό? Πώς αντιμετωπίζουν αυτά τα φαινόμενα οι υπόλοιποι τής ΔΥΣΗΣ? Μού προξενεί, ειλικρινά, την περιέργεια…
Και τον φόβο, δεδομένου ότι ο “υφέρπων” μαρξισμός έχει αποδειχθεί ιστορικά πολύ πιο επικίνδυνος από τον άλλον, εκείνον που παίζει με ανοιχτά χαρτιά… Μήπως τελικά αυτά τα φαινόμενα δεν έχουν απλά “ακαδημαϊκή” και μόνο σημασία, αλλά είναι πολύ πιο επικίνδυνα απ’ ό’τι δείχνουν?
Προς το παρόν, αυτά είναι μόνο ερωτήματα, αλλά γίνονται όλο και πιο ανησυχητικά, από περιστατικό σε περιστατικό…
Γ.Π.
[…] Συμπερασματικά, η χρήση και η κατάχρηση του όρου «νεοφιλελευθερισμός» συγκαλύπτει την απελπιστική ένδεια νέων ιδεών και προτάσεων στο αφασικό πολιτικό μας σύστημα και συμβάλει στην αναπαραγωγή του κυρίαρχου οικονομικοκοινωνικού μοντέλου του παρεοκρατικού καπιταλισμού (crony capitalism) μέσα από την ιδεολογική ηγεμονία της κρατικιστικής συναίνεσης. […]