Η ‘Πορεία προς τον Φιλελευθερισμό’, συνεχίζεται…

Ένα εμβληματικό για την ελληνική φιλελεύθερη βιβλιογραφία βιβλίο, ξεκινά μια καινούργια διαδρομή.

Η ‘Πορεία προς τον Φιλελευθερισμό’ του Μάρκου Δραγούμη, επανεκδόθηκε αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Παπαζήση και το Κέντρο Φιλελευθέρων Μελετών (ΚΕΦΙΜ). Η νέα βελτιωμένη έκδοση περιλαμβάνει πολλά καινούργια στοιχεία, με κυριότερο ένα εκτεταμένο επίμετρο που καλύπτει τις τελευταίες εξελίξεις και αναλύει την πρόσφατη κρίση από μια φιλελεύθερη οπτική

Είναι ένα βιβλίο σταθμός στην –πολύ φτωχή- ελληνική βιβλιοπαραγωγή γύρω από τις Φιλελεύθερες ιδέες και αποτελεί μια καταπληκτική περιήγηση στο θεωρητικό και εφαρμοσμένο τοπίο του Φιλελευθερισμού. Ταυτόχρονα περιλαμβάνει μια ολοκληρωμένη οριοθέτηση του κλασσικού Φιλελευθερισμού σε σχέση με τα συγγενή αλλά και τα αντιθετικά ρεύματα ιδεών καθώς και μια προσφυή περιγραφή των σύγχρονων εκφράσεων και εφαρμογών του. Τέλος, το βιβλίο εξετάζει διεξοδικά και τον φιλελευθερισμό στην Ελλάδα από τη συγκρότηση του Ελληνικού κράτους ως σήμερα.

Το βιβλίο θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2011 στη στοά του βιβλίου, με ομιλητές την κυρία Ντόρα Μπακογιάννη και τους κ.κ Στέφανο Μάνο, Θάνο Βερέμη, Γιώργο Παγουλάτο και Θανάση Παπανδρόπουλο. Θα συντονίσει ο Πάσχος Μανδραβέλης.

————————————————————————-

Το μόνο αξίωμα, το μόνο “άρθρο πίστεως” το φιλελεύθερου, είναι το πρωτείο του ατόμου και τα δικαιώματά του, όλα τα άλλα στασιάζονται, ποικίλλουν, εξελίσσονται και προβληματίζουν.

Η “Πορεία προς τον Φιλελευθερισμό” είναι κατά την προσωπική μου άποψη το καλύτερο βιβλίο της (πολύ φτωχής) ελληνικής βιβλιοπαραγωγής γύρω από τον φιλελευθερισμό και αποτελεί ένα καταπληκτικό εισαγωγικό βιβλίο στο θεωρητικό υπόβαθρο του φιλελευθερισμού.

Το βιβλίο όμως είναι εξαντλημένο από χρόνια, και ο εκδοτικός οίκος που το είχε εκδόσει έχει κλείσει. Χάρη στην πολύ τιμητική προσφορά του συγγραφέα του κ.Δραγούμη, το βιβλίο (πρώτη έκδοση) υπάρχει ολόκληρο, κεφάλαιο-κεφάλαιο, σε ψηφιακή μορφή στο e-rooster.

Τα κεφάλαια του βιβλίου (πρώτης έκδοσης):

Μια σύντομη περιγραφή:
Το βιβλίο χωρίζεται σε 5 κεφάλαια. Το πρώτο ασχολείται με το άτομο (του οποίου το πρωτείο συνιστά την πρωταξία του φιλελευθερισμού, όπως λέει ο συγγραφέας), το ενιαίο της προσωπικότητάς του, τις ευθύνες του, τα δικαιώματά του, τις αξίες των οποίων ειναι φορέας και τη σχέση του με έθνος και το θείο. Το δεύτερο μέρος παρουσίαζει την ιστορική πορεία των φιλελεύθερων ιδεών στην Ευρώπη, όπως εκφράστηκαν μέσα από τη σκέψη των Hobbes, Locke, Montesquieu, Smith, de Toqueville, St.Mill και του Hayek στον οποίο αφιερώνεται το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου.

Το τρίτο κεφάλαιο περιγράφει την λειτουργία του καπιταλισμού και του μηχανισμού του αόρατου χεριού. Πώς τελικά κατορθώνει να αυτορρυθμίζεται, να αυτοδιορθώνεται και να αυτοανανεώνεται μέσω του ανταγωνισμού καταπολεμώντας τα μονοπώλια και γεννώντας “θαύματα”, όχι μόνο στον ανεπτυγμένο κόσμο αλλά και στον Τρίτο, όπως στο Χονγκ-Κονγκ, την Κορέα, την Ταϊβάν ή την Κύπρο. Αντίθετα τα παραδείγματα στην Ινδία, την Αιγυπτο, την Αφρική ή τις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού, δέιχνουν ότι ανάπτυξη μέσω του κρατικίστικου δρόμου δεν υπάρχει.

Το τέταρτο κεφάλαιο εξετάζει την τελοκρατία (το βασίλειο των δοτών σκοπών του συγγραφέα), που ξεκινά ως ουτοπία και οδηγεί στον ολοκληρωτισμό μέσω ιδεολογημάτων όπως η “γενική βούληση” του Ρουσσώ ή η “πάλη την τάξεων” του Μαρξ. Ο χώρος που αφιερώνεται στην ΕΣΣΔ είναι ιδαίτερα μεγάλος. Επίσης, το κεφάλαιο αυτό εξετάζει τα ιδεολογήματα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αναδιανομής του εισοδήματος, καθώς και τις ήπιες μορφές τελοκρατίας, μέσω της ισότητας αποτελεσμάτων, του δυτικού σοσιαλισμού. Εξετάζεται επιπλέον η οικτρή αποτυχία του αυτοδιαχειριστικού σοσιαλισμού γεικά, και στην Γιουγκοσλαβία ειδικά.

Το πέμπτο κεφάλαιο ασχολείται με τον ελληνικό φιλελευθερισμό, το κίνημα του διαφωτισμού πριν την Επανάσταση, του ρομαντισμού μετά από αυτήν, τη γέννηση του ελληνικού κράτους που κληρονόμησε τις τελοκρατικές δομές του Βυζαντίου και της Τουρκοκρατίας, διογκώθηκε, κατέλαβε όλο το χώρο της κοινωνίας των πολιτών, άργησε να εκσυγχρονιστεί σε ένα κράτος δικαίου. Η ελληνική τελοκρατία υπό την συντηρητική, ελληνιχριστιανική ή αρχαιολατρική της μορφή, καθώς και υπό την αριστερή, κομμουνιστική ή σοσιαλιστική της εκδοχή, πολέμησε καταπολέμησε το πρωτείο του έλληνα και δυσκόλεψε τον εκσυγχρονισμό της χώρας. Ο επίλογος τέλος αμφισβητεί το “τέλος της Ιστορίας” με το τέλος του κομμουνισμού και του ψυχρού πολέμου, που ήταν πολύ της μόδας όταν γράφτηκε το βιβλίο.

Το μεγάλο πλεονέκτημα του βιβλίου, το οποίο θα του επέτρεπε να έχει επίδραση στο ελληνικό κοινό, είναι ότι είναι γραμμένο από έναν ειλικρινή πρώην αριστερό. Η επιχειρηματολογία του δεν είναι απλά η παράθεση απόψεων ενός ανθρώπου που δεν είχε ποτέ επαφή με τις αριστερές ιδεοληψίες της ελληνικής κοινωνίας, όπως πχ θα μπορούσαν να κατηγορηθούν πολλοί σύγχρονοι φιλελεύθεροι. Αντίθετα, τα επιχειρήματά του βιβλίου είναι αυτά που οδήγησαν έναν αριστερό χωρίς παρωπίδες στην προσωπική του μεταστροφή και την απόρριψη όχι απλά των πρακτικών του σοσιαλισμού, αλλά και της συνολικής φιλοσοφίας που κρύβεται πίσω τους.

Φώτης Περλικός