Στα τέλη μιας ομολογούμενης και από τα ίδια της τα στελέχη αμαρτωλής διακυβέρνησης, το 2003 το ΠΑΣΟΚ ψηφίζει τον άθλιο Ν. 3126/2003, για να προστατευτούν τα στελέχη του από την φυλακή, καθώς η ερχόμενη ΝΔ είχε στηρίξει όλο τον πολιτικό της λόγο στον λαϊκισμό της σκανδαλολογίας. Ο νόμος αυτός στηρίζεται στο εξίσου εκτρωματικό άρθρο 86 […]

Αν αξίζει να διαβάσει κάποιος τις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ (ακόμη και τα πορίσματα της μειοψηφίας) είναι για να θαυμάσει τη λογική διάρθρωση, που καταλήγουν σε ένα συγκεκριμένο συμπέρασμα. Τα επιχειρήματά τους δεν είναι νομικίστικα. Δεν πρόκειται δηλαδή να βρει κανείς τα ακαταλαβίστικα του στυλ «συμφώνως με το άρθρο 3, παρ. 2 του […]

Η διεθνής οικονομική κρίση εκτός από τα διαρθρωτικά προβλήματα πολλών δυτικών οικονομιών (όπως λ.χ. την αδιέξοδη εξάρτηση της ελληνικής οικονομίας από τον εξωτερικό δανεισμό) ανέδειξε και τις αδυναμίες των σημαντικότερων σήμερα ιδεολογικών επιλογών. Ποιο είναι σήμερα πλέον το νόημα του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού; O πανικός από την διογκούμενη αποσύνθεση του τραπεζικού συστήματος και η […]

Η σκηνή είναι γνωστή, πληκτική και άκρως μελαγχολική. Κομματική συγκέντρωση από εκείνες που κάλλιστα θα περνούσαν για συνάθροιση φιλάθλων. Στο βήμα στέλεχος της κυβέρνησης Καραμανλή Β’ (θα μπορούσε να είναι και οποιασδήποτε άλλης στην ιστορία του νεοελληνικού δημόσιου βίου). Δεν διατυπώνει κάποιον συγκροτημένο συλλογισμό (το τελευταίο, άλλωστε, που θα απαιτούσε ένα τέτοιο ακροατήριο), κλιμακώνει όμως […]

«Πρακτικός άνθρωπος είναι αυτός που επαναλαμβάνει τα λάθη των προκατόχων του» Disraeli Κι ενώ η παγκόσμια κοινότητα των πολιτικών φιλοσόφων ανατέμνει τις συνέπειες του τέλους των «μεγάλων αφηγήσεων» στο πολιτικό γίγνεσθαι, φαίνεται πως η πολιτική συζήτηση στη χώρα μας βρίσκεται, ως είθισται, ένα βήμα μπροστά. Έτσι, στο λεξικό των πολιτικής ορολογίας, δίπλα σε περισσότερο ή […]

Θα συμμεριστούμε την αγωνία της Ενωσης Εισαγγελέων και Δικαστών για πιθανές προσπάθειες χειραγώγησης της δικαιοσύνης. Το πρόβλημα όμως δεν είναι η κριτική που γίνεται στους χειρισμούς και τις αποφάσεις των δικαστικών, αλλά το γεγονός ότι η εκτελεστική εξουσία μπορούσε και μπορεί να επιβραβεύει τους αρεστούς σ’ αυτή και να τιμωρεί στους δυσάρεστους. Το μακρύ χέρι […]

Η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας το πρώτο τρίμηνο του 2009 είναι εφιαλτική. Η αύξηση των εσόδων είναι κάτω του 3% και οι δαπάνες τρέχουν με 30% περίπου. Το ταμειακό έλλειμμα μέχρι τα μέσα Απριλίου έχει ξεπεράσει τα 8 δις. Εξέλιξη τραγική, αφού την αντίστοιχη περίοδο του 2007 ήταν μόλις 1,8 δις, ενώ του 2008 ανερχόταν […]

Το ζήτημα της κρατικής τηλέορασης, της φαυλότητας, της ανηθικότητας και της μετριότητας που εξελίσσεται στην “αυλή” της τα τελευταία χρόνια με έχει πολύ απασχολήσει. Αν και συνήθως από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο σπάνια προκύπτουν συγκρεκριμένες απαντήσεις, ακόμη σπανιότερα παράγονται βελτιώσεις σε τεκμαρτές ανομίες ή παρατυπίες του συστήματος, προχώρησα σήμερα σε κατάθεση δύο ερωτήσεων/ αιτήσεων κατάθεσης εγγράφων […]

Έγραφα στο προηγούμενο σημείωμα για το διαλεκτικό μετασχηματισμό του εργολαβικού καθαρισμού των πανεπιστημίων, από μέτρο προοδευτικό σε αντιδραστικό. Επιστολές αναγνωστών με παρότρυναν να συνεχίσω με άλλες περιπτώσεις διαλεκτικού μετασχηματισμού. Μάζεψα πρόχειρα και όχι εξαντλητικά τις παρακάτω περιπτώσεις. Η απεργία ξεκίνησε σαν όπλο των πολλών (εργαζομένων) εναντίον των λίγων (εργοδοτών). Έκτοτε μετασχηματίστηκε στο αντίθετό της. Σε […]

Κάθε πολιτική συγκυρία έχει τις προκλήσεις της. Το 1974 ήταν η εμπέδωση της δημοκρατίας. Το 1981 η αλλαγή. Το ‘90 η είσοδος στην ΟΝΕ, έπειτα οι Ολυμπιακοί. Σήμερα, θεμελιώδης εθνική προτεραιότητα είναι πώς θα βγούμε από την πολλαπλή (θεσμική, πολιτική, οικονομική) κρίση που μας περιβάλλει. Πτωτικές οι συλλογικές φιλοδοξίες. Όπως θα έλεγε ο Paul Valery, […]

Αν κανείς ισχυριστεί ότι «η επιστήμη λέει ανοησίες», η άποψή του αυτή μπορεί να μη θεωρηθεί σοβαρή στις περισσότερες χώρες όμως ασφαλώς δεν πρόκειται να αντιμετωπίσει διώξεις. Αντίθετα, αν κανείς ισχυριστεί ότι «η θρησκεία λέει ανοησίες», τότε σε πολλές χώρες θα αντιμετωπίσει διώξεις και ίσως χάσει και τη ζωή του. Τα άτομα έχουν δικαιώματα, όχι […]

«Η πόλη πεθαίνει από λύσσα. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να σκουπίζω τους αφρούς από τα χείλη της; Ποτέ μην απελπίζεσαι. Ποτέ μην εγκαταλείπεις.» Το ημερολόγιο του Ρόρσαχ – Watchmen Προσπάθησα νηφάλια να εκτιμήσω τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις αυθαίρετες επιθέσεις μασκοφόρων νεαρών σε μαγαζιά, πανεπιστημιακές συναθροίσεις και δημόσια πρόσωπα. Τα συμπεράσματά […]

Απο την άρση του οικονομικού εμπάργκο στην ΠΓΔΜ το 1995, με την υπογραφή της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, μέχρι πρότινος, διαδοχικές Ελληνικές κυβερνήσεις μπόρεσαν να οικειοποιηθούν την Ελληνική επιχειρηματική δραστηριότητα στα Βαλκάνια χάριν της διεθνής εικόνας και ισχύως της χώρας. Η ανάπτυξη των δραστηριοτήτων των Ελληνικών επιχειρήσεων και τραπεζών, που διασφάλισαν εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας και εξυγίαναν και ανακεφαλαίωσαν τις τοπικές χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες, κατέστη αναπόσπαστος πυλώνας της ανορθωμένης διεθνής υπόστασης της χώρας. Αυτή η διεθνής υπόσταση της Ελλάδας αποδομήθηκε σε λιγότερο από πέντε μήνες, συγκεκριμένα από τον Οκτώμβριο του 2008 μέχρι τον Φεβρουάριο που μόλις μας πέρασε.

Δεν είναι υποχρεωτικό η ευέλικτη εργασία να είναι επίσης επισφαλής. Παραδείγματα οργάνωσης της εργασίας ώστε να είναι και ευέλικτη (π.χ. part-time) και «ασφαλής» (με την έννοια του εργατικού δικαίου αλλά και της κοινωνικής προστασίας) υπάρχουν διεθνώς πολλά – σε λίγο θα αναφέρω κάποια. Το «ευέλικτο» κομμάτι της αγοράς εργασίας τείνει να απασχολεί εργαζόμενους που δεν ανήκουν σε συνδικαλιστικές οργανώσεις και που είναι ευάλωτοι στους χώρους δουλειάς έναντι του εργοδότη: μετανάστες, γυναίκες, νέοι, ανειδίκευτοι, και διάφοροι συνδυασμοί αυτών των ιδιοτήτων. Πρόκειται για κατ’ εξοχήν πρόβλημα συσχετισμού ισχύος, στο οποίο θα επανέλθω στη συνέχεια. Ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας παρατηρείται σε όλες τις Ευρωπαϊκές αγορές εργασίας, αλλά δεν είναι το ίδιο έντονος παντού. Για παράδειγμα, στις Σκανδιναβικές χώρες και στην Ολλανδία οι outsiders έχουν περισσότερη προστασία από ό,τι αλλού, ενώ στη Βρετανία και στην Ιρλανδία οι insiders έχουν λιγότερη ασφάλεια από ό,τι αλλού. Το χάσμα μεταξύ των δύο κόσμων είναι βαθύτερο στις αγορές εργασίας της Ηπειρωτικής Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία, Βελγιο κτλ.). Πουθενά όμως δεν είναι τόσο βαθύ όσο στην Ελλάδα.

Δεν πρόλαβε να στεγνώσει το μελάνι στις γραφίδες όσων επιχαίρουν για τη κατάρρευση του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού μοντέλου και διαπιστώνεται πως το ευρωπαϊκό οικονομικό μοντέλο βρίσκεται μπροστά σε μία παρόμοια κρίση. Έτσι, το γνωστό «κέντρο οικονομικής πολιτικής και έρευνας» πρόσφατα ανακοίνωσε πως, η οικονομία της ευρωζώνης συμπλήρωσε ένα χρόνο οικονομικής ύφεσης έπειτα από δεκαπέντε χρόνια συνεχούς […]

«Η Ελλάδα φοβάται» έγραφε την Κυριακή («Βήμα», 5/4/2009) ο κ. Ριχάρδος Σωμερίτης και ο φόβος αυτός πιστοποιείται από δεκάδες δημοσκοπήσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Φοβάται την οικονομική κρίση, φοβάται την εγκληματικότητα και συνεπώς τους μετανάστες (αφού τόσα χρόνια τα κανάλια συνέδεαν τα δύο) και να συμπληρώσουμε τον μακρύ κατάλογο: φοβάται την παγκοσμιοποίηση, φοβάται […]

Γιατί έπρεπε να περιμένουμε 50 χρόνια μέχρι να μεταφραστεί στα ελληνικά το Σύνταγμα της Ελευθερίας; Ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: ο πραγματικός και πολύ ουσιαστικός λόγος που η ελληνική έκδοση του Χάγιεκ έμενε στις ελληνικές καλένδες, είναι το ιδιότυπο εμπάργκο που ισχύει εδώ και καιρό για τη λέξη που αρχίζει από «φ». Σε ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής δημόσιας σφαίρας, ο φιλελευθερισμός δεν είναι θέμα συζήτησης. Είναι ανάθεμα. Η ετυμηγορία έχει εδώ και καιρό βγει και δεν επιδέχεται αμφισβήτηση: Είναι μια ιδεολογία απάνθρωπη, μια ιδεολογία που πάνω από τους ανθρώπους και τις ανάγκες τους βάζει την αγορά, μια ιδεολογία που θέλει να εφαρμόσει στην κοινωνία το νόμο της ζούγκλας. Είναι η ιδεολογία της εκμετάλλευσης, της φτώχειας, των πολέμων, της κλιματικής αλλαγής. Είναι η αιτία της πρόσφατης οικονομικής κρίσης. Για κάποιον μπλόγκερ μάλιστα, ο ίδιος ο Χάγιεκ είναι ο ηθικός αυτουργός της δολοφονικής επίθεσης εναντίον της Κωνσταντίνας Κούνεβα. Γιατί; Διότι υποστηρίζει ότι η συμμετοχή σε εργατικά συνδικάτα πρέπει να είναι αυστηρά οικειοθελής! Διότι υπογραμμίζει πως σε ένα κράτος δικαίου νόμος δεν είναι το δίκιο μόνο του εργάτη, ή μόνο του εργοδότη, αλλά οι νόμοι πρέπει να είναι γενικοί και να έχουν καθολική εφαρμογή!

Σήμερα η μεγάλη διαφοροποίηση μεταξύ της σοσιαλδημοκρατικής και της συντηρητικής αντίληψης για την οικονομία δεν αφορά τόσο τον ρόλο του κράτους, υποστηρίζει ο γνωστός καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ, Ρόμπερτ Ράιχ. Σύμφωνα με τον Ράιχ, που διετέλεσε και υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Κλίντον, αμφότεροι αναγνωρίζουν ότι το κράτος μπορεί να αποτελεί πρόβλημα – απλώς […]

Από τον Μάρτιο 2007 και για τέσσερις περίπου μήνες το θέμα που κυριάρχησε αποκλειστικά στην πολιτική ζωή του τόπου ήταν το «σκάνδαλο των (δομημένων) ομολόγων ». Η αντιπολίτευση, τα τηλεοπτικά κανάλια, οι εφημερίδες, οι συνδικαλιστικοί φορείς ασχολούνταν νυχθημερόν με τη «ληστεία των ασφαλιστικών ταμείων » και τη «λεηλασία των αποθεματικών τους», επειδή μέρος αυτών είχαν επενδυθεί στα απεχθή δομημένα ομόλογα, τα οποία αργότερα, με το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, απεκλήθησαν και «τοξικά»! Ως αποτέλεσμα των πρωτοφανών πιέσεων και απεργιακών κινητοποιήσεων, μέρος των ομολόγων αυτών επαναγοράσθηκε από τις ανάδοχες ή μεσολαβήσασες τράπεζες. Ας δούμε όμως, με τα σημερινά δεδομένα και με πιο ψύχραιμα μάτια, εάν τα ασφαλιστικά ταμεία ζημιώθηκαν από την αγορά – ή την επιστροφή – δομημένων ομολόγων. Κατ’ αρχάς, τα ομόλογα αυτά είναι διάρκειας από πέντε μέχρις είκοσι έτη με μέση διάρκεια, κατά κανόνα, την δωδεκαετία. Η επιστροφή του κεφαλαίου είναι εγγυημένη 100% στη λήξη τους από τους εκδότες τους (το ελληνικό δημόσιο ή φερέγγυες ελληνικές ή ξένες τράπεζες ).

Ενα από τα πολλά παράπονα για το ΠΑΣΟΚ -που το πλήρωσε το 2004- είχε να κάνει και με τους λεωφορειόδρομους. Οπως κάθε μέτρο εκσυγχρονισμού δημιουργούσε πολλούς δυσαρεστημένους. Πρώτοι ήταν οι ιδιοκτήτες και οδηγοί ταξί, οι οποίοι αντέδρασαν δυναμικά: έκλεισαν πολλάκις το κέντρο της Αθήνας, προπαγανδίζοντας ότι το μέτρο τους αφαιρεί πελάτες. Δεύτεροι ήταν οι οδηγοί […]

Έχοντας επικολλήσει συντάξιμα ένσημα στην αριστερά, έχω εξοικειωθεί με ορισμένες έννοιες, όπως η χεγκελιανή διαλεκτική, που ο Μαρξ αξιοποίησε σαν ένα από τα κύρια εργαλεία του. Μια από τις αρχές της διαλεκτικής είναι ότι τα πράγματα μετασχηματίζονται στο αντίθετό τους. Μια εφαρμογή της θα εξετάσουμε σήμερα: τον καθαρισμό στα πανεπιστήμια. οι υπάλληλοι καθαρίστριες, επωφελούμενες από […]

Η αυστριακή σχολή οικονομικής σκέψης αποτελεί μία εντελώς ιδιαίτερη περίπτωση στο χώρο των οικονομικών. Αφενός χρωματίζεται από την κοινή αυστριακή καταγωγή των ιδρυτών της αλλά και του μεγαλύτερου αριθμού των πιο επιφανών συνεχιστών της και αφετέρου χαρακτηρίζεται η πιο ολοκληρωμένη θεωρία που συνθέτει σε μία ενιαία ολότητα τον πολιτικό με τον οικονομικό φιλελευθερισμό. Το βασικό της επίτευγμα είναι ότι έδειξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική ελευθερία χωρίς οικονομική ελευθερία αλλά και το ανάποδο. Πέραν όμως της συνεισφοράς της αυστριακής σχολής στην οικονομική ανάλυση και πολιτική θεωρία πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι ταυτόχρονα επηρέασε με καθοριστικό τρόπο τον κόσμο της πολιτικής πράξης και της οικονομικής δράσης. Εξάλλου η φιλοσοφική κορύφωση της αυστριακής σχολής είναι η σύνθεση του καθαρού με τον πρακτικό λόγο. Ένα εγχείρημα του οποίου το βάθος κληρονομείται από τον Καντ και στη σκέψη των αυστριακών παίρνει σάρκα και οστά στην ελεύθερη ανθρώπινη δράση που λαμβάνει χώρα στο κόσμο των αγορών

Πολλοί κατηγορούν τη Νέα Δημοκρατία για νεοφιλελευθερισμό. Αυτό είναι άδικο και για τη Ν.Δ. και για τον νεοφιλελευθερισμό. Μια κυβέρνηση που κατάφερε σε πέντε χρόνια να φουσκώσει κατά 50% το δημόσιο χρέος, μόνο για νεοφιλελευθερισμό δεν μπορεί να κατηγορηθεί. Κάποιοι άλλοι την υποψιάζονται για κρυπτοσοσιαλισμό. Κι αυτό είναι άδικο. Ισως όχι τόσο για την ΝΔ […]

Να συμφωνήσουμε σε ένα πράγμα: σε μια περίοδο ανομίας, είναι χρήσιμη η επίκληση της κοινής λογικής, ιδίως όταν προέρχεται από δημόσια πρόσωπα παραδειγματικής αξίας και ακεραιότητας. Πράγματι, το κοινό αίσθημα παρακολουθεί με απόγνωση τους τελευταίους μήνες διάφορους αυτόκλητους νταήδες να βιαιοπραγούν και να τα σπάνε στο όνομα της επανάστασης. Η επιβολή του κράτους δικαίου είναι […]

Τα πάντα σχεδόν φορτώνονται σήμερα στην διεθνή οικονομική κρίση. Το προβλημα όμως της χώρας μας είναι εσωτερικό, δομικό. Δεν είναι εισαγόμενο από το εξωτερικό. Δεν είμαστε βιομηχανική χώρα με μεγάλες εξαγωγές που θα μπορούσαν να υποστούν ζημιές από την κάμψη της διεθνούς κατανάλωσης. Και συνακόλουθα να κλείσουν, αφήνοντας άνεργους δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Στην Ελλάδα το […]

Ζούμε καθημερινά τις παρενέργειες της οικονομικής κρίσης, με τη βία να αυξάνεται σε όλες της τις μορφές. Βία δεν είναι μόνον οι ληστείες, οι κλοπές και η καταστροφή των περιουσιών. Βία είναι και το κλείσιμο της Ακρόπολης, ακραίο μέτρο που προκαλείται από την απελπισία και τον εφιάλτη της ανεργίας. Σφάλμα. Σφάλμα όχι μόνο συμβολικό -η […]