Όπως οι πιο πολλές ευχές, δυστυχώς έμειναν και οι δικές μου ανεκπλήρωτες. Ο συνάδελφος Λουκάς Βλάχος έχει γράψει ότι το πανεπιστήμιο βρίσκεται σε ευσταθή ισορροπία με τον κοινωνικό του περίγυρο, και τα τεκταινόμενα από το 2007 δεν τον διαψεύδουν. Η σχετική (ως πρόσφατα) ηρεμία εντός των πανεπιστημίων έφερε την επιστροφή στον πρότερο τρόπο ζωής, όπου τα σοβαρά θέματα δε συζητούνται και δε λύνονται. Η όποια δυναμική δημιουργήθηκε το 2006, υπό μορφή ομάδων προβληματισμού, αυθόρμητων συζητήσεων και άλλων πρωτοβουλιών, έσβησε χωρίς να αφήσει απτά αποτελέσματα στην καθημερινή λειτουργία των πανεπιστημιακών οργάνων. Στα όργανα αυτά επικράτησε (ξανά) η λογική της διατήρησης της «ειρήνης», η οποία απέκλειε και αποκλείει τη συζήτηση σοβαρών, συχνά στρατηγικών, θεμάτων και τη λήψη και υλοποίηση σοβαρών αποφάσεων.

Πολλά καταμαρτυρούνται στην Ελληνική Αστυνομία εδώ και ένα μήνα, μερικά δικαιολογημένα, άλλα αδικαιολόγητα. Το δυσκολότερο πράγμα σε περίοδο κρίσης είναι να κρατήσει κανείς τη ματιά του καθαρή. Να επιτρέψει στην εμπειρική πραγματικότητα να τον αγγίξει χωρίς να προσφύγει σε προκατασκευασμένα ιδεοληπτικά σχήματα κατανόησης. Δυστυχώς πολλοί δεν το καταφέρνουν. Μερικοί βλέπουν τα όποια απαράδεκτα κρούσματα αστυνομικής […]

Ο ΟΗΕ δεν μπόρεσε να καταλήξει σε επίσημο ορισμό του όρου «τρομοκρατία», επειδή δεν υπήρξε συναίνεση. Ο λόγος είναι ότι κανένα άτομο και καμία ομάδα στον κόσμο δεν αυτοπροσδιορίζεται ως «τρομοκρατική». Αυτό οδήγησε διάφορους υπεραριστερούς να σπεκουλάρουν στον ορισμό: «Τρομοκράτες είναι αυτοί που το κατεστημένο ονομάζει τρομοκράτες». Ωστόσο, ο «ακαδημαϊκά συναινετικός ορισμός» του ΟΗΕ, που […]

Σήμερα, μπορεί να μην υπάρχουν τάνκς. Μπορεί να μην υπάρχουν στρατηγοί. Μπορεί να μην συντρέχει κίνδυνος δικτατορίας. Η δημοκρατία ωστόσο δεν απειλείται μόνο από τα τεθωρακισμένα. Η δημοκρατία απειλείται και από τη σταδιακή της διάβρωση. Όπως σε κάθε μηχανισμό χωρίς κανόνες και στεγανά, έτσι και στη νεοελληνική δημοκρατία κάποια γρανάζια έχουν αυτονομηθεί. Τα γρανάζια αυτά […]

Η ανάλυση και αξιολόγηση πολιτικού ρίσκου είναι η καινούργια δυναμική προσθήκη σ’ αυτό που αποκαλείται τομέας επιχειρηματικών συμβουλών1 . Δεν υπάρχει σοβαρή οικονομική μονάδα στον κόσμο που θα προχωρούσε σε επενδυτικές δράσεις σε μια νέα αγορά σήμερα δίχως μια προσεκτική προηγουμένως μελέτη του πολιτικού ρίσκου που ενδεχόμενα υπάρχει σε μιά τέτοια κίνηση. Η ελληνική οικονομία […]

Δεν είχε προλάβει ο βουλευτής Ηλείας Γιώργος Κοντογιάννης καλά καλά να ολοκληρώσει τις εκτιμήσεις του σχετικά με τα αίτια των πρόσφατων ταραχών και ήρθε η ανταμοιβή του με τον διορισμό του ως υφυπουργού Ανάπτυξης. Οι στοχασμοί του, που προφανώς εντυπωσίασαν τον πρωθυπουργό, απέδιδαν τις διαδηλώσεις και τις καταστροφές που προκλήθηκαν σε σχέδιο των «σκοτεινών δυνάμεων» […]

Τα μικρά παιδιά το ξέρουν καλά: αν οι γονείς υπαναχωρούν από τις δεσμεύσεις τους απέναντί τους (π.χ. δεν εφαρμόζουν τους κανόνες που οι ίδιοι θέτουν – «θα παίξεις μόνο αφού διαβάσεις»), τότε χάνουν την αξιοπιστία τους. Τα παιδιά συνειδητοποιούν ότι οι γονείς δεν εννοούν αυτά που λένε, άρα οι κανόνες είναι διαπραγματεύσιμοι. Ακόμη χειρότερα, όταν […]

Την τελευταία ημέρα του χρόνου έκλεισε, μετά από παρέμβαση εισαγγελέα, η μετριοπαθής εφημερίδα της Τεχεράνης «Καργκοζαράν». Ο διευθυντής της Μεχράν Καραμί δήλωσε πως η αιτία που έκλεισε η εφημερίδα ήταν η δημοσίευση ανακοίνωσης οργάνωσης φοιτητών, που θεωρείται προσκείμενη στον μεταρρυθμιστή πρώην Πρόεδρο του Ιράν Χασεμί-Ραφσανζανί. Η παρέμβαση αυτή των φοιτητών είχε σαν αντικείμενο την σύγκρουση […]

Φαίνεται περίεργο. Από τις 28 του περασμένου Δεκέμβρη, που άρχισαν οι βομβαρδισμοί των Ισραηλινών στη Γάζα, μέχρι χτες, η Διεθνής Αμνηστία έχει βγάλει επτά (7) δελτία τύπου. Κανένα, μα κανένα, από αυτά δεν δημοσιεύτηκε στις τόσο πολλές σελίδες που οι τόσο πολλές ελληνικές εφημερίδες αφιέρωσαν και αφιερώνουν για το θέμα. Οποία αντίθεση με τις εκθέσεις […]

Η σύγχρονη παγκόσμια οικονομία έχει παρουσιάσει σημαντική πρόοδο τις τελευταίες δεκαετίες. Η οικονομική μεγέθυνση που έχει συντελεστεί είναι μία άνευ προηγουμένου ιστορικά παγκόσμια κατάκτηση αφού έχει λάβει πλανητικές διαστάσεις, φέρνοντας στο προσκήνιο του διεθνούς καταμερισμού των έργων αλλά και του πιο διευρυμένου φάσματος παραγωγής όλων των ειδών των αγαθών, χώρες που σε άλλες προηγούμενες ιστορικές περιόδους ήσαν χαμένες από τα παγκόσμια οικονομικά δρώμενα. Αυτή όμως η εισβολή όλων των χωρών του πλανήτη στη παγκόσμια παραγωγική διαδικασία με όρους πολλαπλάσιας μεγέθυνσης από αυτήν της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης και μάλιστα από χώρες που το πληθυσμιακό τους μέγεθος είναι υπέρμετρο, οδήγησε σε μία σειρά ερωτημάτων αλλά και προβλημάτων για την ασύστολη εκμετάλλευση των πόρων και των δυσμενών συνεπειών που μπορεί να έχει για το περιβάλλον αλλά και τη μελλοντική ζωή στον πλανήτη μας.

Είπαμε ότι οι δημοκρατίες είναι πιο ανεκτικές, απ’ ό, τι καθεστώτα ανεγκέφαλων φανατικών που σπρώχνουν τους λαούς στην καταστροφή, αλλά ποιο είναι το όριο της ανοχής των; Μέχρι της αυτοκαταστροφής των ίδιων των δημοκρατιών; Σύμφωνοι! Ο παλαιστινιακός λαός εξέλεξε τη Χαμάς και η επιλογή του είναι σεβαστή, αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει και να τη […]

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ο Διαμαντής Ματζούνης χαροπαλεύει. Είχε ένα χρόνο στην αστυνομία. Το πιο πιθανό είναι ότι προέρχεται από λαϊκή οικογένεια. Πιο σίγουρο είναι ότι είχε όνειρα: Να τελειώσει τη βάρδια του και να ξεκουραστεί. Να βγει την επομένη για καφέ με τους φίλους του. Να δει το κορίτσι του. Να […]

Με την αισιοδοξία που προσφέρει το ξεκίνημα κάθε νέας χρονιάς αισθάνομαι την ελευθερία να προχωρήσω σε μερικές εξομολογήσεις. Που έχουν να κάνουν με πράξεις και παραλείψεις μου στη διάρκεια της πορείας μου στην δημόσια ζωή της χώρας. Αλλά και με σκέψεις και απόψεις μου για τα τρέχοντα προβλήματα και τις μελλοντικές εξελίξεις. Υπάρχουν πολλά που […]

Πληθαίνουν οι φωνές εκείνων που ζητούν έναν ηγέτη, ή έστω μια «επιτροπή αρίστων» οι οποίοι θα αναλάβουν το δύσκολο έργο να βγάλουν τη χώρα από την πολυεπίπεδη κρίση. Κάποιοι ονειρεύονται έναν Πούτιν, άλλοι βολεύονται με έναν Ομπάμα, και άλλοι όποιον –τέλος πάντων– έχει το σθένος και τη βούληση να μας σώσει. Η Δημοκρατία δεν παρέχει […]

Η στήλη συνηθίζει να αφιερώνει το πρώτο σημείωμα του έτους στην παγκόσμια επισκόπηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σπάει φέτος την παράδοση, από ανησυχία για τα πρόσφατα «Δεκεμβριανά» και τα όσα ακολουθούν. Δεκαετίες τώρα παρακολουθούμε τη συνεχή κλιμάκωση μιας τυφλής, χωρίς αιτήματα, καταστροφικής μανίας που ξεκίνησε αμέσως μετά τη μεταπολίτευση. Τότε, ανεγκέφαλοι αριστεριστές έριξαν κόκκινα αυγά στην […]

Ομολογώ ότι μπήκα στους κατεστραμμένους χώρους του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών με μια ενδόμυχη ελπίδα. Οτι τουλάχιστον θα ανακάλυπτα στα δεκάδες συνθήματα που λέρωναν τους τοίχους, κάποια ίχνη πρωτοτυπίας και φρεσκάδας που θα παρηγορούσαν κάπως για τις ισοπεδωμένες γραμματείες, το ρημαγμένο εργαστήριο, τον εξοπλισμό που έγινε στάχτη. Ομως, εκτός από τα γνωστά και στερεότυπα, ένα σύνθημα […]

Από την είσοδο της ΑΣΟΕΕ έλειπαν αυτοί που μοιράζουν συνήθως τα φυλλάδια στην πύλη. Ερημιά στις σκάλες. Πίσω από την είσοδο σε ένα μεγάλο τραπέζι δύο συμπαθητικοί νεαροί που έτρωγαν πίτσα διέκοψαν το φαγητό τους για να μας εξηγήσουν πολύ ευγενικά ότι το κτίριο βρισκόταν υπό κατάληψη. Μας διαβεβαίωσαν όμως ότι τη Δευτέρα θα συνεχίζονταν τα μαθήματα κανονικά. Αισθάνεσαι πάντα αμήχανα όταν διακόπτεις κάποιον την ώρα του φαγητού, έτσι αφού ευχαριστήσαμε φύγαμε βιαστικά. Ήταν το μεσημέρι της Παρασκευής 5 Δεκεμβρίου. Την άλλη ημέρα ένα 15χρονο παιδί πέφτει νεκρό από σφαίρα αστυνομικού. Μερικές ώρες μετά ένα κατάστημα σε κεντρικό δρόμο της Θεσσαλονίκης πυρπολείται και λεηλατείται. Αυτοί που το έκαψαν και το λεηλάτησαν θα πρέπει να δυσκολεύτηκαν να επιλέξουν πού θα παρακολουθούσαν τις ειδήσεις που περιέγραφαν τα κατορθώματά τους. Θα μπορούσαν βέβαια να πάνε στην κατάληψη της Νομικής του Α.Π.Θ. αλλά οι συνάδελφοί τους είχαν φροντίσει να καταστρέψουν τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων και των άνετων καθισμάτων. Μάλλον οι περισσότεροι θα προτίμησαν τις τηλεοράσεις των σπιτιών τους. Το σίγουρο είναι ότι όπου και να κατέληξαν μάλλον κι αυτοί πίτσες θα παρήγγειλαν για να απολαύσουν καλύτερα το θέαμα. Τι συνδέει αυτά τα γεγονότα; Αν απαντήσετε ότι αποτελούν όλα συμπτώματα μιας ευρύτερης «κοινωνικής εξέγερσης» που οφείλεται σε μια σειρά κοινωνικο-οικονομικών αιτίων τα οποία είστε πανέτοιμος να αναλύσετε, τότε έχετε σίγουρα μια θέση στα τηλεοπτικά πάνελ. Εάν αρκείσθε στα συνθήματα, προσπαθήστε να βρείτε ένα καλό επαναστατικό status για το Facebook. Εάν όμως κάτι δεν σας πάει καλά, κάτι δεν στέκει, κάτι σας ενοχλεί, διαβάστε παρακάτω και ίσως συμφωνήσετε μαζί μας.

H συζήτηση για τη συναίνεση προϋποθέτει μια εκτενέστερη προσέγγιση του κρατικού φαινομένου. Στις μέρες μας, όπου το κράτος διατηρεί ένα ευρύ πεδίο κανονιστικής παρουσίας, η συναίνεση ως πολιτική έννοια, λαμβάνει χώρο κυρίως μέσα σ’ αυτό. Eκείνο που κατά νουν πρέπει να έχει ο προσεκτικός ερευνητής, δεν είναι μια αφηρημένη σύλληψη της συναίνεσης, ούτε μια ηθική στάση που διατηρεί απέναντί της. Tο ζητούμενο είναι το υλικό αντίκρυσμα μιας απροσδιόριστης καταρχήν και νεφελώδους έννοιας. Ποιό είναι λοιπόν το υλικό σώμα της συναίνεσης και οι αποφασιστικοί παράγοντες, που το καθορίζουν. Στη ζωή μέσα στις κοινωνίες, η συναίνεση αποτελεί προϋπόθεση της κοινωνίας των ατομικών συμφερόντων, της μερικής υποχώρησης, του ατομικού προς όφελος του συνόλου. H πολιτική διαδικασία είναι αυτή καθ’ εαυτή αποτέλεσμα της συναίνεσης. Στις συμβολαιακές θεωρίες, η έννοια που μας απασχολεί θεωρείται η βάση του κοινωνικού συμβολαίου. Η αρχή της πλειοψηφίας στη δημοκρατία εκφράζει της πρωταρχική συμφωνία – κυρίαρχο θεσμό των κοινωνιών, οι πλείονες να κυβερνούν και οι μειοψηφίες να ελέγχουν, με θεσμικό αντίβαρο τις καταστατικές εγγυήσεις του κράτους-δικαίου, τη συνταγματική κατοχύρωση των ατομικών δικαιωμάτων των πολιτών. Σύμφωνα με τα παραπάνω μπορεί να συμπεράνει κανείς, ότι η έννοια της συναίνεσης, ως κατ’ εξοχήν πολιτική έννοια μπορεί να είναι χρήσιμη για τους ανθρώπους και επωφελής για τη διατήρηση ενός στοιχειώδους κοινωνικού ιστού στο σώμα της κοινωνίας, από το σημείο αυτό όμως μέχρι την εξιδανίκευση της συναίνεσης και την αναγόρευσή της σε υπερπολιτική έννοια, μεσολαβεί μάλλον πολύ μεγάλο διάστημα.