Μπορεί η Ελλάδα να μην αναγνωρίζει σήμερα «μακεδονική εθνότητα» (θεωρώντας την «τεχνητό κατασκεύασμα» του Τίτο), ούτε μακεδονική «γλώσσα» (χαρακτηρίζοντάς την «διάλεκτο»), όμως την ίδια αντίληψη είχε η Αθήνα, από τα τέλη του 19ου αιώνα, για όλους τους λαούς των Βαλκανίων. την ίδια αντίληψη είχε η Αθήνα, από τα τέλη του 19ου αιώνα, για όλους τους […]

Το παράδοξο στην Ελλάδα είναι πως, ενώ έχουμε εξορίσει (από τα Πανεπιστήμια, τα βιβλιοπωλεία, τα ΜΜΕ) ένα ολόκληρο σύστημα ιδεών, ταυτοχρόνως ελεεινολογούμε την… κυριαρχία του. Ενώ καταγγέλλουμε καθημερινά τον αποκαλούμενο «νεοφιλελευθερισμό» κανείς δεν ενδιαφέρεται να μάθει τι ακριβώς πρεσβεύει. Ούτε καν οι εκδότες δεν λειτουργούν ως επιχειρηματίες. Ενώ εκδίδουν μετά χαράς οτιδήποτε προκαλεί σάλο (ποντάροντας […]

Περιληπτικά θα λέγαμε ότι η πολυπολιτισμικότητα είναι το δόγμα που επαγγέλλεται ότι πολλές διαφορετικές κουλτούρες μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά και ισότιμα μέσα σε μία χώρα. Η πολυπολιτισμικότητα δεν αξιώνει μόνο την αποδοχή διαφορετικών πολιτισμικών διαφορών μέσα στην κοινωνία, αλλά και την σταδιακή υποχώρηση της μέχρι τώρα κυρίαρχης εθνικής κουλτούρας σε ενα επίπεδο ισότητας με όλες τις άλλες που συνυπάρχουν μέσα στην συγκεκριμένη χώρα. Η πολυπολιτισμικότητα έχει εφαρμοστεί σε χώρες όπως ο Καναδάς, μεταξύ της αγγλόφωνης πλειοψηφίας και της γαλλόφωνης μειοψηφίας, αλλά η ιδιαιτερότητα της συγκεκριμένης περίπτωσης και συναφών είναι ότι και οι δυο κουλτούρες είναι παράγωγα του δυτικού πολιτισμού. Μοιράζονται τις ίδιες βασικές πολιτικές και πολιτισμικές αξίες. Τι συμβαίνει όμως όταν κουλτούρες με εντελώς διαφορετικές αξιακές βάσεις καλούνται να συνυπάρξουν;

Οι αριστεριστές φοιτητές και φοιτήτριες που εισέβαλαν στη Γενική Συνέλευση είχαν έξυπνα και αποφασισμένα βλέμματα. Και έναν άρρητο κώδικα επικοινωνίας, που παρέπεμπε στις αμέτρητες ώρες ζυμώσεων, διαδηλώσεων, καταλήψεων. Είχαν και χιούμορ, έδειχναν να το διασκεδάζουν, με ένα συμπαθητικό μείγμα ελαφρότητας και ναρκισσισμού, ότι φτιάχνουν το δικό τους Μάη 68. Ήταν το είδος των φοιτητών που […]

Κι όμως! Αν ψάξει κανείς τις ρίζες της σημερινής κακοδαιμονίας του δημόσιου πανεπιστημίου θα τις βρει σ’ ένα δημοκρατικό άνοιγμα που έγινε το 1982. Ο νόμος-πλαίσιο για τα πανεπιστήμια είχε δημοκρατικές προθέσεις. Ηθελε φοιτητική συμμετοχή στη διοίκηση των ΑΕΙ. Ηταν η απάντηση στο αρτηριοσκληρωτικό σύστημα, όπου η παντοδυναμία της έδρας έδινε μεν μια ψευδαίσθηση τάξης, […]

Οι λέξεις δεν είναι αθώες. Στην κλειστή και φοβική κοινωνία μας με την κλειστή οικονομία της, ορισμένα ολιγοπώλια έχουν βρει ένα κόλπο να παραμένουν στο κοινωνικό απυρόβλητο. Το καρτέλ το βαφτίζουν «συνδικάτο». Συστηματική πρακτική αυτών των συνδικάτων -καρτέλ είναι το εμπάργκο στα αγαθά ή στις υπηρεσίες που προσφέρουν, με συνήθεις στόχους είτε την εξυπηρέτηση κλειστών συμφερόντων του καρτέλ, είτε την προνομιακή παραμονή του καρτέλ στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, πράγμα που του διαιωνίζει την ιδιότητά του ως καρτέλ.

Η χώρα αυτή ευτύχησε να μη ζήσει μεγάλες φυσικές καταστροφές. Δεν επλήγη από σεισμούς σαν αυτόν της Κίνας, ούτε σαρώνεται από τυφώνες σαν της Βιρμανίας. Παρ’ όλα αυτά ζει σε καθεστώς διαρκούς κρίσης. Μια σειρά πολιτικών επιλογών, νομικών ρυθμίσεων, κοινωνικών συμβάσεων και οικονομικών αγκυλώσεων έχει δημιουργήσει ένα πυκνό πλέγμα το οποίο δεν επιτρέπει καμιά αντίδραση […]

Σε γενικές γραμμές, οι επιχειρήσεις δεν υπερασπίζονται την ελεύθερη οικονομία. Milton Friedman, Which Way for Capitalism? Η παραπλανητική ταύτιση του φιλελευθερισμού με τον καπιταλισμό αποτελεί εξαιρετικά σύνηθες φαινόμενο. Για τη παρανόηση αυτή, ευθύνες δεν φέρουν μόνο η αντι-καπιταλιστική Αριστερά και η αντι-φιλελεύθερη Δεξιά, αλλά και οι φιλελεύθεροι που έχουν αναπτύξει ενστικτωδώς (σχεδόν μηχανιστικά, για τον […]

Ισως πρόκειται για τεχνοκρατική εμμονή, αλλά δύσκολα μου βγάζει κανείς από το μυαλό ότι το πλέον δυσεπίλυτο πρόβλημα αυτής της χώρας είναι η οργάνωση και διοίκηση. Δεν είναι τόσο απλό, όσο ενδεχομένως ακούγεται. Η οργάνωση και διοίκηση δεν είναι απλώς συστήματα και διαδικασίες. Κυρίως είναι πρακτικές και νοοτροπίες, οι οποίες εμπλέκουν ανθρώπινες συμπεριφορές, οι οποίες, […]

Το περίεργο δεν είναι ότι πολλοί σ’ αυτή τη χώρα μισούν το Ισραήλ. Ο λαϊκός αντισημιτισμός είναι βαθιά ριζωμένος και ο διάχυτος αντιιμπεριαλισμός εκφράζεται τις περισσότερες φορές ως συνολική καταδίκη κάθε πράξης του νεότευκτου αυτού κράτους. Το περίεργο είναι ότι οι περισσότεροι από όσους μισούν το Ισραήλ, ταυτοχρόνως το θαυμάζουν. Για λάθος λόγους. Για την […]

Το ξέρουμε κι από την καθημερινή μας ζωή: εξίσου σημαντικό με το τι λέει κάποιος, είναι πως το λέει. Η ρητορική ενός συλλογισμού δεν είναι απλό στολίδι· φανερώνει έναν τρόπο σκέψης, πιθανώς ανεπίγνωστο ακόμη και στο φορέα του, ο οποίος απαρτίζεται απο σιωπηλές παραδοχές και αξιολογικές κρίσεις. Οι αναλογίες και οι μεταφορές, τα επίθετα και […]

Κάποτε ο Βρετανός πρωθυπουργός Μακμίλαν ερωτήθηκε τι κρατά έναν πολιτικό ξάγρυπνο τις νύχτες. «Γεγονότα, αγαπητέ μου, γεγονότα!», απάντησε («events, dear boy, events!»). Τα πολλαπλά γεγονότα μιας κρίσης που ξεκίνησε από τον τραπεζικό τομέα, απλώθηκε στο σύνολο της αμερικανικής οικονομίας και εξάγεται διεθνώς, δεν είναι πρόβλημα μόνο για τον πρόεδρο Μπους, που άλλωστε δείχνει θωρακισμένος με […]

Η στράτευση στα δεκαοχτώ είναι παλιό γινάτι των συντηρητικών. Είναι απότοκος μιας ρομαντικής άποψης που θέλει τη θητεία να φτιάχνει άνδρες και κατά –μια πιο προοδευτική άποψη– να διαπλάθει πολίτες. Αυτό στη θεωρία, διότι στον ελληνικό στρατό της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας οι νέοι εκπαιδεύονται στη λούφα και διαπρέπουν στην παραλλαγή. Στην ουσία η θητεία των κληρωτών […]

Στο κυριακάτικο ΒΗΜΑ της 27ης Απριλίου 2008 υπάρχει (ανα)δημοσιευμένο από την εφημερίδα Independent ένα αρθράκι για την γνωστή έκκρυθμη κατάσταση στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη. Στο άρθρο αυτό εξιστορείται η περίπτωση μιας ισραηλινής μη-κυβερνητικής οργάνωσης που ενθαρρύνει τους ισραηλινούς κληρωτούς που υπηρετούν στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη να δημοσιοποιούν τις μαρτυρίες τους για καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον ισραηλινό στρατό (IDF). Αποφάσισα να μπω στην ιστοσελίδα του ΒΗΜΑΤΟΣ για να κατεβάσω το άρθρο, αφού κρατώ ένα αρχείακι με διάφορες ειδήσεις από τον κόσμο. Λόγω του copyright της αναδημοσίευσης από τον Independent το άρθρο αυτό υπάρχει μόνο στην έντυπη έκδοση του ΒΗΜΑΤΟΣ και όχι στην ηλεκτρονική. Υπάρχει, όμως, στα αγγλικά, στην ηλεκτρονική έκδοση του Independent. Εκεί όμως με περίμενε μια έκπληξη…

After a recent visit to Skopje, the U.S. envoy to NATO, Victoria Nuland, said that the argument between Greece and Macedonia could be settled “within days or weeks.” If only. Unfortunately, the so-called name dispute is far too complex for easy fixes. First there is the name: Greece wants its northern neighbor to change its […]