Το ημερολόγιο έγραφε 1922. H κούραση και η απελπισία του κόσμου, το βάρος των ευθυνών του πολιτικού κατεστημένου, η αντικειμενική αδυναμία εύρεσης μιας σωτήριας λύσης, όλα αυτά μαζί και καθένα χωριστά είχαν πλάσει το νεοφανές, και θνησιγενές ιδεολόγημα του «οίκαδε». Σήμερα η χώρα βρίσκεται και πάλι στο μεταίχμιο. Εδώ και τρία χρόνια περίπου βιώνει μια μανιασμένη μάχη με τους εταίρους της, τους δανειστές της και τον ίδιο της τον εαυτό. Σήμερα η αντιμνημονιακή επιχειρηματολογία συνιστά, από πολλές πλευρές, το νέο Οίκαδε.

Τhe Government is taking over everything, the banks, the automobiles. I want my freedom back anonymous tea-partier Συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά στις 16 Δεκεμβρίου του 2007 στο Ώστεν, για να στηρίξουν τον ελευθεριακό γερουσιαστή Ron Paul. Βάφτισαν το event, «πάρτι τσαγιού» μιμούμενοι συμβολικά τους Αμερικάνους Επαναστάτες που στις 16 Δεκέμβρη του 1773 πέταξαν κιβώτια τσαγιού […]

Δεν μπορώ καν να θυμηθώ πόσες φορές έχω ακούσει τα τετριμμένα επιχειρήματα για τη δυστυχία και την εξαθλίωση που προκαλεί ο καπιταλισμός, για τις «κοινωνίες των 2/3» και των «γκέττο» , για έναν κόσμο εν γένει, όπου οι «πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι». Οι διανοούμενοι του αντικαπιταλισμού, ξεσκολισμένοι πολιτικοί αγωνιστές οι περισσότεροι,και έμπειροι […]

Το βράδυ της περασμένης Κυριακής , μαζί με τις κομματικές εκλογές της ΝΔ, ολοκληρώθηκε (άδοξα) και το ιδεολογικό πείραμα του λεγόμενου «μεσαίου χώρου». Η εκλογή ενός «καθαρόαιμου» δεξιού στην ηγεσία του κόμματος έκανε θρύψαλλα το εύθραυστο κεντρώο προφίλ που τόσο μεθοδικά είχε δομηθεί τα προηγούμενα χρόνια. Είναι αλήθεια ότι το πείραμα του μεσαίου χώρου πέτυχε-στην […]

Υπάρχουν ορισμένες αξίες που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε «αυτονόητες» για την κοινωνία μας. Η ελευθερία της έκφρασης ας πούμε, είθισται να θεωρείται κυρίαρχο έννομο αγαθό , θωρακισμένο από τις επεμβάσεις του κράτους και των υπηρετών του..Η 3η ελληνική δημοκρατία ,όπως μας διαβεβαιώνουν οι διαχειριστές της εξουσίας, είναι αν μη τι άλλο μια «ανοιχτή και φιλελεύθερη» […]

Κάθε φορά που ακούω τα εφιαλτικά ποσοστά ανεργίας στη Ροδόπη και την Ήπειρο σκέφτομαι το Γιβραλτάρ. Το Γιβραλτάρ είναι η άκρη μιας χερσονήσου -για την ακρίβεια, ένας «βράχος»- συνολικής έκτασης 6,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οι παραγωγικές του δυνατότητες και οι φυσικοί του πόροι είναι κυριολεκτικά ελάχιστοι. Κι όμως,οι 28,500 κατοίκοι του, απολαμβάνουν ένα μέσο εισόδημα περί […]

H όλη συζήτηση για τη χρηματοπιστωτική κρίση και το «τέλος» του νεοφιλελευθερισμού θυμίζει συχνά διάλογο ανάμεσα σε δημοσιογράφο σκανδαλοθηρικής εφημερίδας και σε τρόφιμο ψυχιατρείου. Τα μισά από τα συμπεράσματα που βγαίνουν είναι φτηνή προπαγάνδα και τα άλλα μισά καθαρή τρέλα. Το ότι ζούμε σε μια κοινωνία «άρτου και θεάματος» αυξάνει την ανοχή μας απέναντι στα […]

Η γνώση λένε ότι «είναι δύναμη». Ο Φουκώ το διατύπωσε διαφορετικά: «Η γνώση» έγραψε, «εκκρίνει την εξουσία». Εμείς θα προσθέταμε ότι αυτή η λειτουργία της έκκρισης έχει πια αντιστραφεί. Η εξουσία σήμερα εκτοξεύει ποτάμια γνώσεων ή πληροφοριών στην κοινή γνώμη. Με μια υποσημείωση: οι πληροφορίες αυτές είναι συνήθως δεύτερης ή τρίτης διαλογής. Ο Αμερικανός συγγραφέας […]

Υπήρχε κάποτε μια εποχή που οι λέξεις και οι ιδέες δεν είχαν ακόμα φθαρεί. Η Δεξιά και η Αριστερά εκπροσωπούσαν τότε δυο διαφορετικές προτάσεις για την οικονομική οργάνωση της κοινωνίας. Η μια πλευρά επιδίωκε την οικονομική ελευθερία,την ατομική ιδιοκτησία και την ιδιωτική πρωτοβουλία. Η άλλη πλευρά πάλευε για την οικονομική ισότητα, την κρατική παρέμβαση και […]

O ηθοποιός Josh Holloway περιγράφοντας την πρόσφατη ενοπλη ληστεία σε βαρος της οικογένειας του έκανε ένα εύστοχο σχόλιο: «όταν βρεθείς μπροστά σ ένα πιστόλι και επιζήσεις» δήλωσε, «τότε, κάτι έχεις κάνει σωστά». Στο πεδίο της αγοράς, η παραπάνω φράση θα μπορούσε να αποτελέσει τον θεμελιώδη κανόνα του καπιταλισμού: όταν ένας επιχειρηματίας βρεθεί απέναντι στο πελατειακό […]

Στην Ελλάδα του φθηνου εντυπωσιασμού, η κινδυνολογία και η υπερβολή έχουν ενταχθεί οριστικά στην ημερήσια διάταξη της ενημέρωσης. Οι ειδήσεις,ιδίως οι οικονομικές, φιλτράρονται και διαστρέφονται όλο και συχνότερα από τους παραμορφωτικούς φακούς της πολιτικής ενώ, αλίμονο,οι πιο μετριοπαθείς φωνές δεν κατορθώνουν να ακουστούν μέσα στον ορυμαγδό του λαικισμού. Το αποτέλεσμα είναι μοιραία η παραπλάνηση της […]

Μια φιλελεύθερη δημοκρατία υπερέχει σε σχέση με τις εξουσιαστικές μορφές διακυβέρνησης στο πολιτικό πεδίο εξαιτίας της ποσότητας των ελευθεριών που προσφέρει στους πολίτες της. Αυτή η ποσότητα συσσωρευμένη σε επαρκή βαθμό εξελίσσεται σε μια ανώτερη ποιότητα ζωής που διαχέεται σ όλους τα κοινωνικά πεδία. Την πολιτική , την οικονομία, την τέχνη, τον πολιτισμό, την καθημερινότητα […]

Τον Απρίλιο του 1995 η εκθεση Expo Cuba oπου εκτίθεντο τα μεγαλεπήβολα επιτευγματα της Κουβανικής επανάστασης άνοιξε τις πόρτες της στο λαό. Με μια μικρή λεπτομέρεια: το εισιτήριο κόστιζε δυο δολλάρια και ελάχιστοι Κουβανοί μπορούσαν να εξασφαλίσουν έστω και το μισό αντιτιμο. Έτσι έμειναν απ έξω να κοιτούν τους ξένους τουρίστες και τους προνομιούχους του […]

Ήταν 25 Οκτωβρίου 1854,όταν το 93ο Βρετανικό σύνταγμα πεζικού υπό την ηγεσία του Ράμσευ Κάμπελ δέχτηκε την επίθεση περίπου 400 εφίππων Ρώσων στη θρυλική πια μάχη της Μπαλακλάβα. Ο Κάμπελ ενημέρωσε τους άντρες του ότι μάλλον θα πέθαιναν όλοι εκεί. Η απάντηση τους ήταν απλά ότι ανέμεναν τις διαταγές του. 153 χρόνια μετά, η συνδυασμένη […]

του Χάρη Πεϊτσίνη Πρόσφατη δημοσκόπηση για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού Αlphα έφερε στο φως νέα σημαντικά στοιχεία για τη στάση της κοινής γνώμης στο θέμα του ΟΤΕ, των αποκρατικοποιήσεων και της ειδικής θέσης που απολαμβάνουν στην ελληνική κοινωνία οι δημόσιοι υπάλληλοι. Σε ποσοστό 52,2% οι Έλληνες φαίνεται να στηρίζουν τις μεταρρυθμίσεις στον ΟΤΕ. Οι περισσοτεροι […]

Του Χάρη Πεϊτσίνη Ακόμα και σήμερα, 15 χρόνια μετά την πτώση της Ε.Σ.Σ.Δ., 89 χρόνια μετά την Οκτωβριανή επανάσταση η ιστορία του σοβιετικού καθεστώτος παραμένει από πολλές πλευρές ένα αίνιγμα. Η αγοραία φιλοσοβιετική και αντισοβιετική ιστοριογραφία στάθηκαν ανίκανες να καταδείξουν ή να καταρρίψουν την σχέση του οικονομικού πειράματος που έλαβε χώρα στη Σ.Ε. με την […]

H πρόβλεψη είναι πάντα επικίνδυνη στις κοινωνικές επιστήμες. Η κοινωνία, ευτυχώς ή δυστυχώς, δεν υπακούει αυστηρά σε σιδερένιους νόμους αλλά ακολουθεί σε δοσμένες ιστορικές στιγμές πολυποίκιλες και συχνά απρόβλέπτες διαδρομές. Ακόμα κι έτσι όμως, οι πεσιμιστικές προβλέψεις του αξιότιμου κυρίου Χάντιγκτον για το μέλλον της δημοκρατίας τη δεκαετία του ’80 μπορούν άνετα να θεωρηθούν από […]

Η απονέκρωση του κρατισμού και η μόνη ιστορική λύση Oι πρόσφατες εξελίξεις στο χώρο της οικονομίας αντικατοπτρίζονται με τη μορφή διαδοχικών εκρήξεων σε κάθε πτυχή της κοινωνίας. Η κρίση, ώριμη πια, ξεσπά σταδιακά σα δυσαρέσκεια κάποιων κοινωνικών στρωμάτων, σαν οραματισμός κάποιων άλλων και τελικά σα γενική αναταραχή. Οι θεσμοί δε δείχνουν να επαρκούν για να […]

Λίγα μόνο 24ωρα έχουν συμπληρωθεί την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές από την τραγωδία που συγκλόνισε το Λονδίνο και δόνησε ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο. Η διεθνής τρομοκρατία πέτυχε ακόμα ένα φριχτό χτύπημα, το δεύτερο κατά σειρά στην καρδιά της Ευρώπης. Σ’αυτήν την εποχή που η βία και ο πόνος βρίσκονται στην κορύφωση τους, οι […]

Σκέψεις για την τελεολογική θεώρηση της παγκόσμιας ιστορίας “Aπό το νεογέννητο μέχρι το πεντάχρονο παιδί η απόσταση είναι τρομακτική’’ έγραψε κάποτε ο Τολστόι. Σ’ αυτό το κρίσιμο διάστημα της παιδικής ηλικίας το ανθρώπινο ον έρχεται σε επαφή με μια ανώτερη σφαίρα κατανόησης που το απελευθερώνει από τα δεσμά της φυσικής αρχέγονης ύπαρξης . Είναι η […]

Από τον πειρασμό του κομφορμισμού στην παρωδία της συνθηκολόγησης Γενιές και γενιές διανοούμενων ανδρώθηκαν πνευματικά κριτικάροντας την ελεύθερη οικονομία . Ακόμη και σήμερα που ο αντι-καπιταλισμός έχει περιπέσει στην ανυποληψία της στείρας επανάληψης, του κούφιου πολιτικού λόγου, του αγοραίου λαϊκισμού, χιλιάδες συμπολίτες μας συνεχίζουν αγόγγυστα να πλουτίζουν αυτήν την μακρά παράδοση. Μέσα από τη μαγεία […]

Ήδη από τον περασμένο Οκτώβρη επισημάναμε με σαφήνεια ότι η εξουσία στην Ελλάδα έμπαινε σε μια παρατεταμένη περίοδο δομικής κρίσης. Γνωρίζοντας ότι κάθε απόπειρα συγκάλυψης αυτής της αλήθειας ήταν καταδικασμένη να αποτύχει προειδοποιούσαμε: “…δεν χρειαζόμαστε τις φωνές που συνιστούν ηρεμία, συναίνεση και αμοιβαίες συνεννοήσεις για γοργό τερματισμό της πολιτικής κρίσης. Ας αφήσουμε την ιστορική διαδικασία […]

Τι είναι ο πολιτικός φιλελευθερισμός? Ποια είναι η ουσία του? Που βρίσκεται η διαφορά του από όλα τα υπόλοιπα ιδεολογήματα που φλόγισαν τις ψυχές των ανθρώπων στην πορεία της ιστορίας? Είναι αλήθεια ότι ο 20ος αιώνας, αυτός ο μεγαλειώδης και ταυτόχρονα καταραμένος αιώνας των άκρων γνώρισε σε κάθε σημαντική του καμπή ποικιλόμορφες “κοσμοσωτήριες” ιδεολογίες. Σχεδόν […]

Η καταιγίδα των σκανδάλων που ξέσπασε πρόσφατα δεν είναι φυσικά γεγονός τυχαίο. Η πολιτική ζωή βέβαια έχει γνωρίσει κατά καιρούς δεκάδες τέτοιες περιπτώσεις αλλά τα συγκεντρωμένα ξεσπάσματα τόσων φαινομένων διαφθοράς και κακοδιοίκησης προδίδουν αναμφίβολα μια βαθύτερη κρίση εξουσίας. Η οικονομική ύφεση δίνοντας υπόγειες ωθήσεις στις κοινωνικές σχέσεις αρχίζει να ξεδιπλώνεται σταδιακά και στο πεδίο της […]