Αυτό που σώζει την Ελλάδα, προς το παρόν, από τον κίνδυνο της χρεωκοπίας είναι… η αρνητική διεθνής οικονομική συγκυρία! Όμως, όταν στο μέλλον η οικονομική συγκυρία βελτιωθεί, τότε ο κίνδυνος χρεωκοπίας της Ελλάδας γίνεται άμεσος!

Αυτό είναι το, αναμφίβολα, ανορθόδοξο συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει η πρόσφατη έκθεση της UBS για την κατάσταση στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα κίνδυνο άμεσης χρεωκοπίας. Αυτό οφείλεται, όπως είναι γνωστό, στους εξής τρεις παράγοντες:
α) το υψηλό έλλειμμα, 12% για το 2009
β) το μεγάλο δημόσιο χρέος που φτάνει το 113,4% του ΑΕΠ το 2009
γ) το έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών που φτάνει το 12% το 2009

Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, ο κίνδυνος χρεωκοπίας της χώρας είναι προ των πυλών. Όμως, υπάρχει ένα στοιχείο που θα κάνει, στην προκειμένη περίπτωση, τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (όπως π.χ. τη Γερμανία) να σπεύσουν να βοηθήσουν την Ελλάδα να αποφύγει τη χρεωκοπία. Το λεγόμενο «συστημικό ρίσκο» -δηλαδή, η προοπτική να λειτουργήσει η κατάρρευση της Ελλάδας ως ντόμινο, συμπαρασύροντας και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που αντιμετωπίζουν παρόμοια (αν και ήσσονος έντασης) προβλήματα, όπως η Ιρλανδία, η Πορτογαλία, η Ισπανία.

Είναι προφανές ότι όσο διαρκεί η οικονομική κρίση, τόσο πιο ευάλωτες είναι οι οικονομίες των άλλων χωρών και, κατά συνέπεια, τόσο πιο έντονο είναι το στοιχείο του «συστημικού ρίσκου». Άρα, στην παρούσα φάση, η περίπτωση να αφεθεί η Ελλάδα αβοήθητη στο δρόμο της χρεωκοπίας είναι πολύ μικρή. Οι άλλες χώρες θα σπεύσουν να βοηθήσουν.

Όμως, όχι για πάντα. Η καλή τύχη της Ελλάδας θα διαρκέσει όσο διαρκεί η παγκόσμια οικονομική κρίση. Όταν αρχίσει η ανάκαμψη στην ευρωζώνη, τότε το «συστημικό ρίσκο», που συνεπάγεται μια ενδεχόμενη χρεωκοπία της Ελλάδας, θα έχει μειωθεί σημαντικά. Καθώς οι άλλες χώρες θα ισχυροποιούν τις οικονομίες τους, θα μειώνεται η πιθανότητα να συμπαρασυρθούν από την κατάρρευση της Ελλάδας. Στο βαθμό που θα έχει επιστρέψει η οικονομική ανάπτυξη στις χώρες της ΕΕ, η κατάρρευση της Ελλάδας δεν θα έχει πια επιπτώσεις ή θα έχει μικρότερες επιπτώσεις. Κατά συνέπεια, καμία χώρα δεν θα έχει κίνητρο να επωμισθεί το οικονομικό βάρος της διάσωσης της Ελλάδας. Αν, λοιπόν, η Ελλάδα δεν έχει βάλει τα οικονομικά της σε τάξη μέχρι τότε, η χρεωκοπία της τα επόμενα 5 έτη είναι περίπου βέβαια.

Το δίλημμα, λοιπόν, που αντιμετωπίζουν οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες στην περίπτωση της Ελλάδας είναι το εξής: Αν αφεθεί να χρεωκοπήσει η χώρα, ενδέχεται να συμπαρασύρει μαζί της και άλλες οικονομίες της ευρωζώνης. Αν από την άλλη πλευρά, διασωθεί από τη χρεωκοπία η Ελλάδα με παρέμβαση άλλων χωρών, αυτό δημιουργεί ένα «κακό προηγούμενο» και παρέχει τα κίνητρα και σε άλλες χώρες να ακολουθήσουν μια εξίσου ανεύθυνη δημοσιονομική πολιτική με αυτή της Ελλάδας, γνωρίζοντας ότι στο μέλλον θα σπεύσουν να τις σώσουν οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες. Μπρος γκρεμός, λοιπόν, και πίσω ρέμα!

Φυσικά, αυτό το δίλημμα μεταξύ «συστημικού ρίσκου» και «κακού προηγούμενου», δε μπορεί να διαρκέσει επ’ άπειρον. Σε αυτή τη φάση, υπερισχύει το «συστημικό ρίσκο». Όμως, όσο περνάει ο καιρός, τόσο πιο πολύ θα έρχεται στο προσκήνιο ο δεύτερος κίνδυνος, του «κακού προηγούμενου». Και, τότε, τίποτα δε θα σώζει την Ελλάδα από τη χρεωκοπία.

Τάκης Μίχας

————————————————————–

Σημειώσεις:
Δημοσιεύτηκε στο newstime.gr στις 13/12/2009