Ο κ. Χου στην Αθήνα
Δεκ 2nd, 2008 | Γιώργος Παγουλάτος| Κατηγορία: Γιώργος Παγουλάτος | Email This Post | Print This Post |H επίσκεψη στην Αθήνα του Κινέζου προέδρου, Χου Ζιντάο, πραγματοποιείται σε μια διεθνή συγκυρία, στην οποία πολλοί στρέφουν ξανά τη ματιά τους στην Κίνα, για δεύτερη φορά μετά την Ολυμπιάδα. Μια συγκυρία που τείνει, για πολλούς λόγους, να ευνοεί την Κίνα. Αφενός, επιταχύνοντας τη μετάβαση σε έναν πολυπολικό κόσμος, στα κενά που αφήνει πίσω της η ώς τώρα υποχώρηση της αμερικανικής ηγεμονίας. Και αφετέρου, ευνοώντας έναν πλουραλισμό μοντέλων απέναντι στις αδυναμίες που αναδεικνύει ο αγγλοαμερικανικός καπιταλισμός. Σε μια κρίση παγκόσμιας ανεπάρκειας ρευστών κεφαλαίων, η Κίνα είναι πολύτιμη όσο ποτέ. Είναι απαραίτητη ως παγκόσμιος επενδυτής. Και είναι απαραίτητη ως στρατηγικός παίκτης, αν θεσμοί τύπου G20 πρόκειται να έχουν οποιοδήποτε μέλλον.
Σε αυτό το πλαίσιο, «η στρατηγική εταιρική σχέση Ελλάδας – Κίνας», όπως τη χαρακτήρισε ο Πρόεδρος κ. Παπούλιας, έχει τη σαφή σημασία της. Μια τεράστια δυνητική αγορά για τις ελληνικές εξαγωγές, μια δεξαμενή τουριστών, μια προφανής χώρα προέλευσης άμεσων επενδυτικών κεφαλαίων. Αλλά και ένα κράτος–μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, χρήσιμη ιδιότητα όταν παραμένουν ανοιχτά για την Ελλάδα αρκετά μέτωπα εξωτερικής πολιτικής. Σε αυτό το διμερές πλαίσιο η Ελλάδα εισέρχεται επωφελούμενη από ένα έντονο κινεζικό ενδιαφέρον για τον ελληνικό πολιτισμό, στην ανάδειξη του οποίου οι πρόσφατοι Ολυμπιακοί υπήρξαν καθοριστικοί. Αλλά και εξίσου έντονο κινεζικό ενδιαφέρον για την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, στην οποία η χώρα μας (λόγω Ευρωπαϊκής Ενωσης) κατέχει θέση–κλειδί.
Δεδομένο είναι επίσης ότι η Κίνα παραμένει μια χώρα της οποίας το παγκόσμιο οικονομικό εκτόπισμα δεν ακολουθείται από αντίστοιχη πολιτική και πολιτισμική επιρροή – του είδους που ο Joseph Nye ονομάζει «ήπια ισχύ». Δεν βοηθά κι ένα πολιτικό σύστημα που διαφοροποιείται ριζικά από το δυτικό πρότυπο της ανοιχτής κοινωνίας και των δικαιωμάτων.
Παραμένει η Κίνα μια χώρα που προκαλεί δέος για το οικονομικό της εκτόπισμα και για την υποβόσκουσα προοπτική (απειλή κατά ορισμένους) να μεταφράσει την οικονομική της δύναμη σε γεωπολιτική ισχύ. Ως τώρα η Κίνα εφαρμόζει μια πολιτική διακριτικής ισχύος, που χαράσσει τις κόκκινες γραμμές της (απόλυτος σεβασμός κρατικής κυριαρχίας, άρνηση διεθνών επεμβάσεων) αποφεύγοντας η ίδια τις παρεμβάσεις. Επεκτείνοντας όμως αργά και διακριτικά την επιρροή της, στη λογική της γεωοικονομίας που αναδεικνύει η φιλελεύθερη οικονομική παγκοσμιοποίηση, την οποία η Κίνα χειρίζεται ως δεινός παίκτης.
Λειτουργώντας σε αυτή την παγκοσμιοποίηση, η Κίνα αναδεικνύει ένα δικό της μοντέλο κρατικού καπιταλισμού ελκυστικό σε πολλές χώρες του Τρίτου Κόσμου. Ο «καπιταλισμός του κίτρινου ποταμού» αντιπροτείνει κερδοφόρες κρατικές εταιρείες, δημόσιες επενδύσεις και ξένα κεφάλαια για την οικοδόμηση επιχειρήσεων εντάσεως κεφαλαίου, με εκτεταμένο κρατικό έλεγχο σε κλάδους σημαντικούς για την εθνική οικονομία. Εναλλακτικό μοντέλο που βρίσκει απήχηση σε χώρες από τη Ρωσία και τη Βραζιλία μέχρι το Ιράν και τη Βενεζουέλα. Και που βέβαια, η διεθνής οικονομική κρίση καταλήγει να ενισχύει. Ενδιαφέρουσα λοιπόν η επίσκεψη του κ. Χου, σε ενδιαφέροντες καιρούς.
Γιώργος Παγουλάτος
————————————————————————–
Σημειώσεις:
Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 25/11/2008
Αγαπητέ κύριε Παγουλάτο,
παρακολουθώ τη δραστηριότητά σας και ας μην με γνωρίζετε από τον καιρό που πριν 20 τόσα χρόνια γράφατε στα Επίκεντρα ως υποτιθέμενος Βούλγαρος αντιστασιακός Γκεόργκι Παγκουλάτωφ! Δεν βρήκα το άρθρο σας τόσο ενδιαφέρον παρότι ασχοληθήκατε με τόσο σημαντικό ζήτημα. Δεν ασχοληθήκατε με το να τεκμηριώσετε τι σημαίνει η τεράστια οικονομική δύναμη της Κίνας, δεν αναλύσατε διεξοδικά τι σημαίνει ότι αποκτά στην χώρα μας την πύλη διοχέτευσης της στην ευρύτερη περιοχή. Κυρίως όμως αντιλαμβάνομαι προσωπικές σκοπιμότητες στην μη ανάφορα έστω αν και εσείς ως καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης θα έπρεπε να κάνετε ανάλυση του “diversification” της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής από τη μέχρι σήμερα γνωστή μονοδιάστατη άσκησή της. Εξωτερική πολιτική ασκεί η κυβέρνηση του Κ.Καραμανλή, η ίδια που υπέγραψε τη συμφωνία του αγωγού φυσικού αερίου και όχι ο συμπαθής πρόεδρος αλλά εσείς το ξεχάσατε…
Αγαπητέ κ. Κάρναβε,
Έχετε δίκιο στις επισημάνσεις σας (εκτός από το περί “προσωπικών σκοπιμοτήτων” όπου δεν καταλαβαίνω τι εννοείτε), το άρθρο μου ήταν απλώς ένα σύντομο σχόλιο στην Καθημερινή με αφορμή την επίσκεψη Χου χωρίς αξιώσεις βαρύτερης ανάλυσης. Έχω γράψει έναν αναλυτικότερο πρόλογο στην ελληνική έκδοση του εξαιρετικά ενδιαφέροντος βιβλίου του Mark Leonard Τι σκέφτεται η Κίνα, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Κριτική. Αν σας ενδιαφέρει πως σκέφτονται οι κινέζοι διανοούμενοι και διαμορφωτές πολιτικής (ο συγγραφέας έχει μιλήσει με καμιά εκατοντάδα) σας συνιστώ το βιβλίο ενθέρμως γιατί αποκαλύπτει μια άγνωστη Κίνα.
Σας ευχαριστώ που μου θυμίσατε το παρελθόν μου ως Βούλγαρου αντιστασιακού..!
Φιλικά -ΓΠ
Αγαπητέ κύριε Παγουλάτο,
σας ζητώ συγνώμη για την έκφραση “προσωπικών σκοπιμοτήτων” την οποία έγραψα εκ παραδρομής εννοώντας προφανώς πολιτικών σκοπιμοτήτων…Σας ευχαριστώ για την απάντηση και για την πρόταση βιβλίου όμως εντέχνως αποφύγατε να σχολιάσετε τη διαφοροποίηση της μέχρι σήμερα εξωτερικής πολιτικής που ως τώρα πέραν των συμβολισμών και των νέων στρατηγικών συμμαχιών που χτίζονται με προσεκτική ισορροπία σε σχέση με τις πατροπαράδοτες συμμαχίες μας έχει και απτά αποτελέσματα(αγωγός και λιμάνι). Προφανώς δε στις πολιτικές σας σκοπιμότητες “χρεώνω” το γεγονός ότι ενώ βρίσκεται μία καλή κουβέντα να πείτε για τη νέα διάσταση και προοπτικές των Ελληνικοκινεζικών σχέσεων πιστώνεται την πρωτοβουλία αυτή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και όχι στον Πρωθυπουργό της χώρας! Προφανώς ξέρετε καλύτερα από εμένα λόγω και της ακαδημαϊκής σας ιδιότητος ποιός αποφασίζει την άσκηση εξωτερικής πολιτικής και είμαι βέβαιος ότι ξεχωρίζετε την πολιτική από την εθιμοτυπία…