Οι εχθροί της προόδου
Νοέ 16th, 2009 | Πάσχος Μανδραβέλης| Κατηγορία: Πάσχος Μανδραβέλης |
Email This Post
|
Print This Post
|
Ενα καημό έχει η συντηρητική Αριστερά και τον διαλάλησε με πλείστα όσα αφιερώματα. Το ερώτημα που στοιχειώνει στη σκέψη της είναι «μετά την πτώση του Τείχους έγινε ο κόσμος καλύτερος;». Οι απαντήσεις φυσικά είναι «όχι», και μιλάμε για «απαντήσεις» και ουχί για «απάντηση» διότι η συντήρηση έχει πολλά ποδάρια.
Για το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος, τα πράγματα είναι απλά: η απελευθέρωση εκατομμυρίων ανθρώπων είναι «ιστορική οπισθοδρόμηση», οπότε περιμένει τον μαρμαρωμένο Γ.Γ. να αναστηθεί και να ξαναχωρίσει στα δύο την πόλη.
Υπάρχουν όμως και άλλες νεοκομμουνιστικές λογικές, οι οποίες επειδή μοιάζουν ευλογοφανείς, είναι και πιο ύπουλες. Η μία λέει ότι «η πτώση του Τείχους δεν έκανε τον κόσμο καλύτερο, διότι υπάρχουν πολλά ακόμη τείχη να γκρεμιστούν.
Η αλήθεια είναι ότι τα τείχη είναι πολλά. Οχι μόνο αυτά που φαίνονται, όπως στη Λευκωσία, αλλά υπάρχουν κοινωνικά και οικονομικά τείχη εντός των ελεύθερων κοινωνιών, τα οποία πρέπει να γκρεμιστούν. Το γεγονός, όμως, ότι υπάρχουν αυτά τα τείχη δεν σημαίνει ότι δεν έγινε τίποτε την 9η Νοεμβρίου του 1989. Μπορεί οι κάτοικοι του Ανατολικού Βερολίνου να μην έγιναν ευτυχισμένοι, αλλά αν μη τι άλλο μπορούν να περνούν την πύλη του Βραδεμβούργου χωρίς να κινδυνεύουν να τους πυροβολήσουν στην πλάτη, όπως γινόταν την 8η Νοεμβρίου 1989. Μπορεί να μην έχουμε τον επί γης παράδεισο, αλλά εκατομμύρια ανθρώπων γεύτηκαν για πρώτη φορά την ελευθερία τους. Μπορεί να παχαίνουν πίνοντας Coca-Cola ή να έχουν καρδιαγγειακά προβλήματα τρώγοντας στα McDonalds, αλλά τουλάχιστον έχουν να φάνε. Και κυρίως μπορούν να επιλέξουν. Μπορεί να μην γκρεμίστηκε το τείχος της Λευκωσίας, αλλά από τα δύο τείχη που είχε η Ευρώπη έπεσε το ένα. Δεν είναι «η πρόοδος» που πολλοί διαλαλούν, αλλά πώς να το κάνουμε; Είναι 50% πρόοδος· κανείς λογικός -όσο κι αν είναι αριστερός- δεν δικαιούται να απαξιώνει.
Η δεύτερη αντίρρηση έχει να κάνει με τον χρόνο. Πολλοί σπουδαιοφανείς λένε πως αν και πέρασαν είκοσι έτη, το χάσμα μεταξύ Δυτικού και Ανατολικού είναι διακριτό. Βέβαια, αν και το ίδιο επιχείρημα γράφτηκε και την 9η Νοεμβρίου του 1999 (στο πρώτο αφιέρωμα για την πτώση του Τείχους), πρέπει να παραδεχθούμε τη μισή του αλήθεια. Πραγματικά: οι Δυτικοβερολινέζοι παραμένουν πιο πλούσιοι από τους Ανατολικούς, οι επιχειρήσεις στα δυτικά δουλεύουν καλύτερα από τα ερείπια του υπαρκτού, τα ποσοστά ανεργίας στην Ανατολή είναι υψηλότερα απ’ ό,τι στη Δύση.
Το ερώτημα όμως εδώ είναι «τι, ακριβώς, συγκρίνουμε»; Η πρώην Δυτική Γερμανία δεν έζησε τον όλεθρο του 40χρονου υπαρκτού σοσιαλισμού. Εχτισε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δομές, αντιλήψεις, παραγωγική ηθική. Στην Ανατολική Γερμανία, οι μόνοι παραγωγικά εργαζόμενοι ήταν οι πράκτορες της Στάζι. Αρα οι σημερινές συγκρίσεις δεν είναι απλώς άδικες είναι ανόητες. Το μόνο ερώτημα που στέκει είναι «πώς θα ήταν σήμερα η Ανατολική Γερμανία, σε σχέση με τη Δυτική αν δεν έπεφτε το Τείχος;». Σ’ αυτό μπορούμε να κάνουμε πολλές υποθέσεις, αλλά το μόνο που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι στην Ανατολική Γερμανία θα υπήρχαν περισσότεροι φάκελοι και περισσότεροι αλκοολικοί.
Τα τελευταία χρόνια έχει διαδοθεί ένας αριστερίστικος συντηρητισμός που μηδενίζει κάθε πρόοδο, συγκρίνοντάς την με έναν ιδανικό κόσμο που δεν υπάρχει. Η πατέντα είναι η ίδια, είτε αφορά την πτώση του Τείχους είτε την ανοιχτή διακυβέρνηση που επιχειρείται σήμερα στην Ελλάδα. Πρώτον, διαγράφεται διά της επίκλησης του ιδανικού κάθε κατάκτηση: «Ε, σιγά! Και τι έγινε; Σε σχέση με το πώς θα έπρεπε να είναι ο κόσμος, η πτώση του Tείχους είναι ένα τίποτε»· ενώ τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις του πρώτου καιρού διογκώνονται για να κολακευτεί το τέλμα: «Δεν σας τα λέγαμε εμείς; Ορίστε, πέρασαν 20 χρόνια κι ακόμη οι Ανατολικογερμανοί βγάζουν λιγότερα». Ή αντίστοιχα στα καθ’ ημάς: «Σε σχέση με το πώς έπρεπε να είναι το Δημόσιο, η αξιολόγηση των βιογραφικών είναι ένα τίποτε». Ή «Ε, σιγά! Πέρασε ήδη ένας μήνας και το ελληνικό κράτος ακόμη δεν δουλεύει…».
Πάσχος Μανδραβέλης
—————————————
Σημειώσεις:
Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 15/11/2009
Να ξεκινήσω απο το τελευταίο σχόλιο το 49 του αλεξ, γιατι νομίζω ότι έχει παρεξηγήσει πολλά πράγματα για τον φιλελευθερισμό και την ελευθερη οικονομία.
Δεν λέω ότι δεν υπάρχουν αναρχοφιλελευθεροι που αρνούνται και την ανάγκη ύπαρξης του κράτους, αλλά οι φιλελευθεροι στην πλειοψηφεία τους και σε κάθε επίσημη πολιτική εκφρασή τους ζητάνε ένα κράτος περιορισμένο, επικεντρωμένο σε λίγα βασικά καθήκοντα και σε αυτά τα καθήκοντα να είναι ισχυρό και άμεμπτο.
Το ότι δεν υπάρχει κρατική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, παραγωγής ενέργειας, τηλεόρασης και ραδιοφώνου, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει εφορία, δικαιοσύνη, επιτροπή ανταγωνισμού. Το ότι δεν υπάρχουν δημόσια σχολεία και δημόσια πανεπιστήμια δεν σημαίνει οτι το κράτος δεν δίνει χρήματα στα παιδιά φτωχών οικογενειών να πάνε σε καλά σχολεία και πανεπιστήμια. Το ότι οι φόροι είναι χαμηλοί για να μένουν περισσότερα χρήματα στους πολίτες δεν σημαίνει ότι η εφορία δεν θα βάλει βαριά πρόστιμα στους φοροφυγάδες.
Το ότι έχεις χαμηλούς φόρους και ελευθερες εργασιακές σχέσεις δεν σημαίνει ότι δεν έχεις ένα καλό σύστημα για την προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος.
Θα έπρεπε να μελετήσεις το ‘φαινόμενο’ ότι στις χώρες με παράδοση στον καπιταλισμό και στην ελεύθερη οικονομία, ΗΠΑ και Αγγλία (και πρόσφατα και στην Ε.Ε) υπάρχουν οι πιο αποτελεσματικοί θεσμοί για την καταπολέμηση των ολιγοπωλίων και των ολιγοπωλιακών πρακτικών, όπως και τις πιο δυνατές αρχές προστασίας του περιβάλλοντος
Πολύ λίγοι φιλελεύθεροι αναφέρονται πλέον σε ιδεατές καταστάσεις για τον απλούστατο λόγο ότι τα παραδείγματα που έχουμε ενισχύουν θριαμβευτικά τις φιλελεύθερες προτάσεις:
Οι πιο δυναμικές οικονομίες είναι αυτές που έχουν εγκαταλείψει τον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας (ΗΠΑ, ΚΙΝΑ, Βιετναμ,Ηονγκ Κονγκ, Αυστραλια, Νεα Ζηλανδια, Βρετανία, Ιρλανδία, Σκανδιναβικές Χώρες, Χιλή, Ινδια, Ιαπωνία). Η ανεργία είναι ιστορικά και μακροπρόθεσμα χαμηλή στις χώρες που δεν έχουν παρέμβαση του κράτους στις εργασιακές σχέσεις (ΗΠΑ, Αγγλία, Ιρλανδία, Σκανδιναβικές Χώρες). Τα πιο βιώσιμα ασφαλιστικά συστήματα είναι αυτά που βασίζονται στο κεφαλαιοποιήτικό (Ελβετία). Οι καλύτεροι στρατοί είναι αυτοί που έχουν καταργήσει την υποχρεωτική στράτευση (ΗΠΑ, Βρετανία), Οι γάμοι των ομοφυλοφυλων δεν οδήγησαν σε όργια και ηθική κατάπτωση (Βρεττανία, Ολλανδία) Οι αποποινικοποίηση της χρήσης των ναρκωτικών δεν οδήγησαν σε αυξηση της χρήσης, (Ολλανδία, Πορτογαλία).Τα ιδιωτικά πανεπιστήμια δεν οδήγησαν στην απαξίωση του δημοσίου συστήματος τριτοβάθμιας εκπέδευσης (Βρεττανία, ΗΠΑ, Αυστραλία).
Αρα δεν έχουμε λόγο να μιλάμε ειδικά για την Ελλάδα για ιδεατές καταστάσεις. Είμαστε ολιγαρκείς εδωπέρα. Μας αρκεί σε πρώτο βήμα να ακολουθήσουμε μέτρα που έχουν κάνει άλλες χώρες και έχουν προοδεύσει.
Περι εργασιακών για τον Μάριο και αλεξ.
Υπάρχει μία παγιωμένη αντίληψη στην Αριστερά ότι ο εργαζόμενος απολύεται αν η εταιρεία δεν αυξήσει τα κέρδη της. Και είναι η απαντηση σε κάθε επιχείρημα για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και η βάση για κάθε δαιμονοποίηση των επιχειρήσεων και του κέρδους.
Πριν το αναλύσουμε αυτό το παραπάνω ‘επιχείρημα’ ελπίζω να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε στις παρακάτω δηλώσεις για να προχωρήσουμε παρακάτω:
‘Υπάρχουν κάποιοι εργαζόμενοι που απλώς δεν αποδίδουν σε μία δουλειά. Μπορεί να αποδίδουν σε άλλη δουλειά αλλά σε αυτή που είναι τώρα απλώς δεν αποδίδουν. Δεν είναι καλοί’
‘Απολύσεις είναι δικαιολογημένες αν η επιχείρηση παρουσιάζει ζημίες και είναι αντιμέτωπη με την χρεωκοπία’
‘Η αυθαιρεσία δεν είναι χαρακτηριστικό συγκεκριμένων οικονομικών ομάδων. Και ο επιχειρηματίας μπορεί να αυθαιρετήσει αλλά και ο εργαζόμενος (μπορεί πχ να κλέψει απο τον εργοδότη, να μην πληρώσει ασφαλιστικές εισφορές, να τεμπελιάσει’, και ένας εργαζόμενος που αυθαιρετεί στον χώρο εργασίας του, είναι αποδεκτό να απολυθεί΄
‘Ενας εργαζόμενος που δεν συμπεριφέρεται καλά και δημιουργεί προβλήματα στους συναδελφούς του θα πρέπει να μπορεί να απολύεται’.
Αν συμφωνούμε στις παραπάνω περιπτώσεις τότε ελπίζω ότι θα παραδεχθούμε ότι επειδή όλα αυτά μπορούν να συμβούν, η περίπτωση μια επιχείρηση να απολύει εργαζόμενους επειδή δεν αυξησε τα κέρδη της είναι ένα μόνο ποσοστό αυτού που συμβαίνει.
Και εδώ κάνουμε πολλές φορές δύο παράλληλες συζητήσεις. Εσείς αναφέρεστε στην Ελληνική πραγματικότητα όπου το κράτος αναγκάζει κάποιες μεγάλες επιχειρήσεις να μεταφέρουν τις βιοτεχνίες τους σε γειτονικές βαλκανικές χώρες και να απολύει εργαζόμενους εδώ. Το κόστος του εργαζόμενου στην Ελλάδα είναι ακριβό και το χειρότερο δεν το καρπώνεται ο εργαζόμενος. Το κράτος βάζει τεράστια εμπόδια στην απόλυση των εργαζόμενων, αρα επειδή η εταιρεία δεν θέλει να αναλάβει το ρίσκο να προσλάβει έναν εργαζόμενο που δεν της κάνει, δεν προσλαμβάνει. Ο εργαζόμενος παραμένει στην ανεργία για μεγάλο διάστημα.
Πολλοί απο εμάς αναφερόμαστε στο τί γίνεται στην Αγγλία και στην Αμερική που ακόμα και όταν γίνεται η μεταφορά τμημάτων των εταιρειών στην βιομηχανία και στις υπηρεσίες, οι επιχειρήσεις κρατάνε και μετεκπαιδεύουν το προσωπικό γιατι απλούστατα αναπτύσσονται. Ακόμα και όταν γίνονται απολύσεις όπως αυτή τη χρονιά, ο εργαζόμενος, πρώτον έχει μαζεψει πολύ περισσότερα χρήματα απο τις ‘καλές χρονιές’ που μπορεί να έχει καλύτερους μισθούς και δευτερον δεν μένει για πολύ στην ανεργία, βρίσκει πιο γρήγορα απο την Ελλάδα δουλειά.
Τώρα μια εταιρεία που στην Αμερική και στην Αγγλία, το πρώτο που θα κάνει αν δεν αυξήσει τα κέρδη θα απολύσει εργαζόμενους έτσι για το καπρίτσιο, θα έχει χάσει για πάντα εργαζόμενους και το κυριότερο η φήμη της θα πληγεί. Κανείς δεν θα θέλει να δουλεψει εκεί, κυρίως γιατί υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύουν στον εργαζόμενο γιατί μόνο αυτός τελικά θα μπορέσει να αποδόσει τα μέγιστα για την εταιρεία.Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει μια εταιρεία για να αυξήσει τα κέρδη της μέχρι να αρχίσει να απολύει εργαζομένους.
Θα ήθελα να δώ τις στατιστικές και τις έρευνες πανω στις οποίες ο αλεξ βασίζει την σίγουρη αποψή του ότι το πρώτο πράγμα που κάνουν επιχειρήσεις όταν δεν αυξάνουν τα κέρδη τους είναι να απολύουν εργαζομένους. Είμαι σίγουρος ότι πολλά στελέχή επιχειρήσεων απο διευθυντές μέχρι απλούς προισταμένους, όπως και κάθε ένας που έχει σπουδάσει οικονομικά θα χαμογέλά με τέτοιου είδους θέσεις.
σε καθε χωριο υπαρχει ενας πυρσος-ο δασκαλος-και ενας πυροσβεστηρας-ο κληρικος”