του Πάσχου Μανδραβέλη1

Η αλήθεια είναι ότι η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για «να βρίσκονται οι Ανεξάρτητες Αρχές σε συμβατότητα με τις άλλες εξουσίες», όπως δήλωσε από την Ιταλία ο κ. Σωτήρης Χατζηγάκης. Πολλές φορές κάνει και περισσότερα: Κάποιες Αρχές, που κάποτε ήταν (διά νόμου) Ανεξάρτητες τώρα διορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο και κάποιες (που λόγω Συντάγματος παραμένουν Ανεξάρτητες) τώρα παύουν να είναι Αρχές.

Στην πρώτη περίπτωση ανακαλύψαμε την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) και την Επιτροπή Ανταγωνισμού τα προεδρεία των οποίων πλέον διορίζονται από τους υπουργούς, ύστερα από διατάξεις που πέρασαν σε άσχετα νομοσχέδια. Στη δεύτερη περίπτωση δεν έχουμε μόνο την πρόσφατη παράκαμψη της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για τις κάμερες στους δρόμους. Από το 2004 και μετά υπάρχει μια διαρκής προσπάθεια απαξίωσής των. Ας μην ξεχνάμε ότι αγνοήθηκε η ΑΔΑΕ στο τεράστιο ζήτημα των υποκλοπών, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2004 απαγορεύτηκε στον Συνήγορο του Πολίτη να ελέγξει τις φυλακές, όταν υπήρξαν καταγγελίες για παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων των κρατουμένων.

Αυτά τα συμβάντα δεν είναι τυχαία. Γράφαμε παλαιότερα ότι η κυβέρνηση θα ακολουθήσει νεοσυντηρητική ρότα στη διακυβέρνηση της χώρας, επειδή «ο νεοσυντηρητισμός είναι εύκολος σε μια χώρα σαν την Ελλάδα και εύπεπτος σε ένα χώρο σαν τη Νέα Δημοκρατία» («Καθημερινή» 26/9/2007).

Το πρόβλημα όμως δεν είναι ότι ακολουθεί νεοσυντηρητική ρότα ως πολιτική επιλογή, αλλά ότι διολισθαίνει εκεί λόγω ευκολίας και φτωχής ανάλυσης των ζητημάτων. Για παράδειγμα: αυτό που δήλωσε ο κ. Χατζηγάκης είναι λογική αντίφαση. Οι Ανεξάρτητες Αρχές, όχι μόνο δεν πρέπει να παρουσιάζουν συμβατότητα με τις άλλες εξουσίες, αλλά ως ελεγκτικός μηχανισμός της εκτελεστικής εξουσίας πρέπει διαρκώς να βρίσκεται σε αντιπαράθεση μ’ αυτή.

Αν δεν βρίσκεται σε αντιπαράθεση, δεν κάνει τη δουλειά για την οποία δημιουργήθηκε. Γίνεται ένας ακόμη γραφειοκρατικός μηχανισμός, από τους χιλιάδες που αδίκως πληρώνουμε. Δηλαδή τι χρειαζόμαστε τον Συνήγορο του Πολίτη –δουλειά του οποίου είναι να μας προστατεύει από αυθαιρεσίες των κρατικών μηχανισμών– αν το κράτος κάνει άβατα, όπως είναι οι φυλακές; Βεβαίως, υπάρχει και η δικαστική εξουσία, αλλά αν κρίνουμε από την κατάσταση των φυλακών μάλλον δεν αρκεί. Αλλά και στην περίπτωση των υποκλοπών η ΑΔΑΕ έριξε σε δύο μήνες πολύ περισσότερο φως απ’ ό,τι κατάφερε η Δικαιοσύνη σε ένα χρόνο. Οσο πληθαίνουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί στους δαιδαλώδεις μηχανισμούς της κρατικής εξουσίας, τόσο καλύτερα προστατεύονται τα δικαιώματά μας.

Ιστορικά η Δεξιά στην Ελλάδα είχε μια αμήχανη σχέση με την αποκέντρωση της εξουσίας. Πρώτα την εχθρευόταν και μετά την υιοθετούσε. Η συνένωση δήμων και κοινοτήτων είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα. Ενώ η Νέα Δημοκρατία πολέμησε σθεναρά τον πρώτο Καποδίστρια, τώρα (και μπράβο της) προωθεί τον δεύτερο. Κάπως έτσι θα εξελιχθεί και η σχέση με τις Ανεξάρτητες Αρχές. Ο Αμερικανός συγγραφέας Λίο Ρόστεν είχε γράψει κάποτε πως «συντηρητικός είναι εκείνος που θαυμάζει τους επαναστάτες εκατό τουλάχιστον χρόνια μετά τον θάνατό τους». Το αυτό ισχύει και με τους νεοπαγείς θεσμούς.

—————————————–

1. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 25.11.2007 [↩]