Η βενζίνη και η δημοκρατία
Ιούν 30th, 2007 | Πάσχος Μανδραβέλης| Κατηγορία: Κόσμος, Φιλελευθερισμός |
Email This Post
|
Print This Post
|
του Πάσχου Μανδραβέλη
Πόσο δίκιο είχε ο Μίλτον Φρίντμαν (γνωστός στην Ελλάδα ως νεοφιλελεύθερος οικονομολόγος) που κάποτε έγραψε: «Αν αναθέσεις στο κράτος τη διαχείριση της Σαχάρας, σε πέντε έτη θα υπάρχει έλλειψη άμμου». Εντάξει! Στο Ιράν χρειάστηκαν μερικά χρόνια παραπάνω, αλλά σύμφωνα με τα διεθνή πρακτορεία η χώρα που έχει τα δεύτερα μεγαλύτερα πετρελαϊκά αποθέματα στον κόσμο έχει έλλειψη… βενζίνης! Η έλλειψη δε είναι τόσο μεγάλη, που η ισλαμική κυβέρνηση αναγκάστηκε να επιβάλει δελτίο στην κατανάλωση. Εκατό λίτρα τον μήνα σε απλούς αυτοκινητιστές και 800 στους ιδιοκτήτες ταξί.
Δικαίως, λοιπόν, εξεγέρθηκαν οι πολλαπλώς καταπιεσμένοι Ιρανοί. Δεν είναι λίγο να ζουν πάνω από τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου και να μην έχουν δυο στάλες βενζίνη για να κινήσουν το αυτοκίνητό τους. Και δεν μπορούν να βλέπουν τους δικτάτορες – μουλάδες να προωθούν πυρηνικά προγράμματα δισεκατομμυρίων δολαρίων, όταν δεν έχουν κάνει στοιχειώδεις επενδύσεις σε διυλιστήρια, για να έχει ο πληθυσμός (κακής, έστω, ποιότητας) ντίζελ.
Το πρόβλημα με την έλλειψη βενζίνης στο Ιράν είναι απότοκος του κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας. Το είδαμε και στις χώρες του πρώην «σοσιαλιστικού παραδείσου», εκεί όπου κάποιος έπρεπε να περιμένει ώρες στην ουρά για να αγοράσει παπούτσια, τα οποία δεν ήταν καν της αρεσκείας του.
Ο κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας φαντάζει καλός στη θεωρία («δικαιοσύνη για όλους» είναι το σύνθημα), αλλά χωλαίνει στην πράξη («αδικία» για τους πολλούς είναι το αποτέλεσμα). Το πρόβλημα του κεντρικού σχεδιασμού είναι ότι δεν λαμβάνει υπόψη μια βασική παράμετρο: τις επιθυμίες των καταναλωτών. Αυτές δεν μπορεί να καταγραφούν με ακρίβεια – εκατομμύρια επιχειρηματίες μέτρησαν την κοινή γνώμη, έβγαλαν το προϊόν κατά τις εκπεφρασμένες επιθυμίες των καταναλωτών και απέτυχαν.
Αλλά, ακόμη και αν υπήρχε τρόπος να καταγραφούν οι ανάγκες του πληθυσμού, η καταγραφή θα ήταν άχρηστη. Οι επιθυμίες δεν μένουν αναλλοίωτες στον χρόνο. Κάποιες μπορεί να κορεσθούν και νέες μπορεί να γεννηθούν.
Η αγορά είναι το βαρόμετρο των επιθυμιών. Δεν είναι τέλεια. Πολλές φορές αστοχεί -κάποια προϊόντα δεν τα καταφέρνουν- αλλά έχει δύο μεγάλες αρετές. Πρώτον: η αστοχία δεν βαρύνει το κοινωνικό σύνολο, αλλά εκείνους που επενδύουν σε αποτυχημένα προϊόντα. Δεύτερον: επειδή το κίνητρο του κέρδους ωθεί πολλούς να δοκιμάζουν νέα πράγματα, κάποια από αυτά θα ικανοποιήσουν τους καταναλωτές και θα επιτύχουν. Με άλλα λόγια, η αγορά είναι μια διαρκής διαδικασία δοκιμής και λάθους, ενώ ο κεντρικός σχεδιασμός είναι ένα διαρκές λάθος και δοκιμασία των λαών που τον υφίστανται. Ετσι λοιπόν οι κυβερνώμενοι με φετβάδες Ιρανοί πολίτες απέμειναν χωρίς βενζίνη, όπως και προηγουμένως οι κυβερνώμενοι με ντιρεκτίβες Σοβιετικοί πολίτες στήνονταν με τις ώρες στην ουρά για να αποκτήσουν δυο δράμια ζάχαρης ή τρία πορτοκάλια.
Βέβαια, και οι μεν και οι δε «παραμυθιάζονταν» από τους ηγέτες τους, ότι επιτυγχάνουν ένα τόσο καλό μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης που όλοι τους ζηλεύουν και θέλουν να τους καταστρέψουν. Το μόνο που υπήρχε σε αφθονία ήταν τα «ψεύτικα, τα λόγια τα μεγάλα», μεγαλόπνοα σχέδια και πλαστή υπερηφάνεια. Αυτά ακριβώς που πουλάει τώρα στη Βενεζουέλα ο λαϊκιστής Ούγκο Τσάβες και εξωθεί τις ξένες εταιρείες να εγκαταλείψουν τη χώρα. Σε πόσο καιρό, άραγε, θα εμφανιστεί δελτίο βενζίνης και στην πετρελαιοπαραγωγό Βενεζουέλα;
Αν υπήρχε δημοκρατία στο Ιράν θα μπορούσαν να ερωτηθούν με δημοψήφισμα οι Ιρανοί πολίτες: «Τι προτιμάτε; Βενζίνη για το αυτοκίνητό σας ή πυρηνική ενέργεια;» Μαντέψτε σε τι θα έλεγαν «ευχαριστώ, δεν θα πάρω».
Δίχως αμφιβολία η ελεύθερη αγορά μας εγγυάται άφθονη και φτηνή βενζίνη. Πράγματι, όσο πιο ελεύθερη αυτή η αγορά, τόσο πιο άφθονη και φτηνή η βενζίνη, αν κρίνω από την πραγματικότητα στις ΗΠΑ. Το σχόλια και οι αναλογίες περί «βενζίνης» μπορούν φυσικά να επεκταθούν και σε άλλα προϊόντα, όπως η ηλεκτρική ενέργεια, το νερό, τα τρόφιμα, κτλ., όπου η ελεύθερη αγορά τα διαθέτει, αν και με ασύμμετρους και κοινωνικά άδικους τρόπους, δηλ. συνήθως προς όφελος των πλουσιότερων χωρών και τάξεων, στις μάζες. Δύσκολο να διαφωνήσει εκεί κανείς…
Ωστόσο μου γεννήθηκαν ένα-δυό ερωτήματα, που ίσως να μην είναι τόσο σχετικά με το αντικείμενο του άρθρου. Η έλλειψη σχετικής αρθρολογίας σε αυτό το blog με έχει επανειλημμένα προβληματίσει και πήρα λοιπόν την αφορμή να τα θέσω. Η «ελεύθερη αγορά», που και αυτό το άρθρο σπεύδει να εξιδανικεύσει, είναι σε θέση, με τη μέθοδο της «δοκιμής και λάθους» και δεδομένη τη κεφαλαιοκρατική κερδοσκοπία και τον ανταγωνισμό, να αντιμετωπίσει και να αναστρέψει τις επιστημονικές προβλέψιμες κλιματικές και οικολογικές αλλαγές που δυνητικά θα θέσουν σε κίνδυνο τον ανθρώπινο πολιτισμό; Είχε και έχει αυτή η ελεύθερη αγορά επιπτώσεις στη βιόσφαιρα, στην εξάντληση των φυσικών πόρων του πλανήτη και στις ραγδαία και, ίσως μη αναστρέψιμη, επιδείνωση του φυσικού περιβάλλοντος, που οι επιστήμονες από τη μιά καταγράφουν και απολογητές της ελεύθερης οικονομίας και του ιμπεριαλισμού σαν τον Bush υποκριτικά αρνούνται;
Μην ξεχνας φιλε ,μου οτι τα οικολογικα κινηματα και η οικολογικη ευαισθησια ειναι προιοντα των δυτικων καπιταλιστικων κοινωνιων οσο και αν σου φαινεται παραξενο.Οι ρυπαινουσες ΗΠΑ αναλωγικα με την παραγωγη ρυπαινουν πολυ λιγοτερο απο το Ιραν η παλιωτερα απο την ΕΣΣΔ.Για δε την τελευταια σκεψου τι καταληξη θα ειχαν οσοι κατοικοι της διαδηλωναν για την προστασια του περιβαλλοντος….Επιπλεον πιονιεροι στην αναπτυξη της λεγομενης πρασινης τεχνολογιας ειναι ιδιωτικες εταιριες, πολλες απο αυτες ακομη και πετρελαικες για το λογο οτι εχει ανοιξει πλεον μια ολοκληρη αγορα.Εαν υπαρξει περεταιρω αυξηση ζητησης (μεσω της οικολογικης εκπαιδευσης των πολιτων)για τετοιου ειδους τεχνολογια θα επιταχυνθει η ερευνα και τα θετικα αποτελεσματα στον τομεα αυτο.Η ελευθερη οικονομια και ο καπιταλισμος φυσικα και δεν αποτελουν το ιδανικο συστημα που θα φερει ευημερια στον κοσμο, ειναι ομως αυτο που πιθανον περισσοτερο απο ολα τα αλλα πλησιαζει.
Οσων αφορα τον Μπους σταματα να λαικιζεις.Κανεις εχων σωας τας φρενας φιλελευθερος δεν τον θεωρουν παραδειγμα πολιτικου προς μιμηση ποσο μαλλον ο Π.Μανδραβελης ο οποιος παμπολες φορες του εχει κανει σκληρη κριτικη.
Εχεις την εντυπωση οτι η greenpeace η wwf και οι αλλες οργανωσεις ειναι κομμουνιστικα η εστω αριστερα κινηματα:)??????
“Οι ρυπαινουσες ΗΠΑ αναλωγικα με την παραγωγη ρυπαινουν πολυ λιγοτερο απο το Ιραν η παλιωτερα απο την ΕΣΣΔ.”
Αλήθεια; Οι εκπομπές CO2 των ΗΠΑ είναι 19.8 metric tons per capita, σχεδόν διπλάσιες της Ρωσσίας και υπερτριπλάσιες του Ιράν.
“19.8 metric tons per capita”
Και λοιπον?Σου ειπα εγω αναλογικα με τον πληθησμο??????
RebelΑΤwork έγραψες:
Το οποίο δεν ισχύει. Είτε συμφωνείς, είτε διαφωνείς μαζί τους, έχουν ανέβει αρκετά άρθρα στο e-rooster για το θέμα της αξιοποίησης των μηχανισμών της αγοράς υπέρ του περιβάλλοντος. Π.χ. ένα πρόσφατο που θυμάμαι είναι αυτό. Ή επίσης δες αυτό κι αυτό που είχαμε ανεβάσει παλιότερα.
Αυτό που πρέπει να συγκριθεί είναι οι εκπομπές σε σχέση όχι με τον πλυθησμό, αλλά με το παραγώμενο ΑΕΠ. Οι ΗΠΑ σε σχέση με χώρες όπως η Ρωσία ή η Κίνα παράγουν 7-8 φορές λιγότερς εκπομπές για κάθε δολλάριο ΑΕΠ που παράγουν. Επίσης παράγουν λιγότερες εκπομπές ως παγκόσμιο ποσοστό σε σχέση το ποσοστό του ποαγκόσμιου ΑΕΠ που παράγουν.
Αλήθεια, πόσο αυξήθηκαν οι εκπομπές C02 στην προεδρία του Μπους; Και πώς συγκρίνεται αυτή η αύξηση με τις αντίστοιχες αυξήσεις άλλων χωρών, πρωταθλητών στην οικολογική ευαισθησία (στα λόγια βέβαια); Μερικά στοιχεία:
Εστω. Οι ΗΠΑ παράγουν, αλλά ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΟΥΝ (ας μην ξεχνάμε τη δυαδική έκφραση των παραγωγικών σχέσεων!) δυσανάλογα περισσότερο από άλλες χώρες και ώς εκ τούτου έχουν το δικαίωμα να ρυπαίνουν αναλογικά (ανά κεφαλή) περισσότερο τον πλανήτη.
Τελικά, το ερώτημα εξακολουθεί να πλανάται. Θα το παραφράσω: η καπιταλιστική αγορά (κάποια μοντέλα της οποίας υιοθέτησαν χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία), που οδηγείται από το το κέρδος και τον ανταγωνισμό, είναι σε θέση, αφημένη στις δικές της ενέργειες και πρωτοβουλίες, χωρίς εξωτερικούς παρεμβατισμούς και διακρατικές συμφωνίες (όπως το πρωτόκολο του Kyoto), δεσμεύσεις και αντίστοιχους κυβερνητικούς παρεμβατισμούς, να αποτρέψει τις κλιματικές αλλαγές που επέρχονται από τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, ναί ή όχι;
Παράδειγμα – από τις ΗΠΑ και πάλι, μια και αυτές αποτελούν τη μητρόπολη της ελεύθερης οικονομίας και η μόνη χώρα με την Αυστραλία που δεν συνυπόγραψαν στο Kyoto: πάνω από το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας της ιδιωτικοποιημένης και “unregulated” παραγωγής στις ΗΠΑ, δημιουργείται από την καύση «φτηνού» και «άφθονου» κάρβουνου. Η καύση κάρβουνου ήταν (το 2000) υπεύθυνη για πάνω από το 80% των εκπομπών CO2. H βιομηχανία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στις ΗΠΑ, ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ, θα στραφεί έγκαιρα (γιατί ο χρόνος κυλάει, τικ-τικ…) θυσιάζοντας δραστικά την κέρδοφορία της για να στραφεί σε άλλες λιγότερο ρυπογόνες μορφές (έστω και πυρηνική!) ενέργειας ή θα εφαρμόσει (χωρίς την ανάγκη θέσπισης υποχρεωτικών κανονισμών) ακριβές μεθόδους αφαίρεσης του CO2, ναι ή όχι;
[Σχετικά με το άρθρο του Murray Rorhbard και τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα στο νερό και τον αέρα, αυτό που γενικά παραβλέπεται σε «φιλελεύθερες» αναλύσεις είναι ότι το κράτος και οι δομές του, σε αυτές τις χώρες της ελεύθερης καπιταλιστικής οικονομίας, υφίστανται για να εξυπηρετούν κυρίως αυτά καθαυτά τα συμφέροντα της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας και εκμετάλλευσης. Συνεπώς, το δίλημμα «κρατικής» έναντι «ατομικής» ιδιοκτησίας στους φυσικούς πόρους μπάζει πολύ νερό και αέρα, και όλα τα σχετικά επιχειρήματα εύκολα ανατρέπονται αν αποδεχτούμε τον παραπάνω συσχετισμό και το ρόλο του κράτους στο καπιταλιστικό σύστημα παραγωγής.]
Η παραβίαση της λογικής.
όταν ο Πάσχου Μανδραβέλη αναρωτιέται “Πόσο δίκιο είχε ο Μίλτον Φρίντμαν… που κάποτε έγραψε: «Αν αναθέσεις στο κράτος τη διαχείριση της Σαχάρας, σε πέντε έτη θα υπάρχει έλλειψη άμμου». Εντάξει! Στο Ιράν χρειάστηκαν μερικά χρόνια παραπάνω,…
έχ την εύλογη απορία στο Ιράν 5 χρόνια πρί γίνει Σαχάρα ποιός είχε τη διαχείριση, ο Χομεϊνί ή η Αγορά;
Ο Π.Μ.νομίζει ότι τη διαχείριση βενζίνης στο Ιράν την είχε η Αγορά, οπότε δεν χάνει ευκαιρία να την εκθειάσει, “Η αγορά είναι το βαρόμετρο των επιθυμιών. Δεν είναι τέλεια..αλλά έχει δύο μεγάλες αρετές.”
Ο επίλογος απολαυστικός, “Αν υπήρχε δημοκρατία στο Ιράν θα μπορούσαν να ερωτηθούν με δημοψήφισμα οι Ιρανοί πολίτες: «Τι προτιμάτε; Βενζίνη για το αυτοκίνητό σας ή πυρηνική ενέργεια;»
Εε! τι να απαντήσουν τώρα οι έλληνες σχολιαστές, ότι η γιαγιά μου είχε καρούλια; δεν ασχολούνται με το άρθρο αλλά με την αγορά στις..ΗΠΑ!
Ο Rorhbard και ο Μπους για σενα αποτελουν χαρακτηριστικα παραδειγματα φιλελευθερισμου.Και οι δυο πιανουν καποια ακρα.Ουτε και εγω ειμαι συμφωνος με τη μη συνυπογραφιση του κυοτο απο τις ΗΠΑ και παρολα αυτα ειμαι φιλελευθερος.Δεν υπαρχει μια διεθνης φιλελευθεριστικη που να δινει γραμμη.Οσων αφορα τη κρατικη παρεμβαση στην υιοθετηση οικολογικων μετρων αυτη υπαρχει και στις ΗΠΑ.Και φυσικα αναμεσα στους φιλελευθερους υπαρχει παντα η διατριβη κατα ποσο γινεται αναγκαια (οχι μονο στην οικολογια αλλα σε ολους τους τομεις που αφορουν τη ζωη μας) και που πρεπει να σταματησει.Απο το απολυτο laissez-faire πολλοι φιλελευθεροι παιρνουν αποστασεις.Μου φαινεται πως στο ονομα του φιλελευθερισμου στο μυαλο σου δημιουργεις ενα μυθικο τερας που εχει τη μορφη οτι ποιο ακραιου και απεχθους ειναι για σενα (και πολλες φορες και για μενα)
Επιπλεον εχεις καταλαβει οτι ο Π.Μ. αναφερεται για το ΙΡΑΝ και για τον ολοκληρωτικα κρατικο σχεδιασμο?(επαναλαμβανω ολοκληρωτικα) Το αν προς το τελος πεφτει στην παγιδα του να τα βαζει με ενα ευκολο θυμα συμφωνω και εγω αλλα ειναι πολυ ευκολο κατι τετοιο κυριως σε μια χωρα οπου το να τα βαζουμε με ευκολα θυματα οπως ο Μπους ειναι εθνικο σπορ (το να βρεις κατι τεκμηριωμενα αρνητικο να πεις γι αυτον δε νομιζω οτι χρειαζεται να εχεις δεκα πτυχια).
Τα στοιχεία που παρατέθηκαν δεν αλλάζουν καθόλου την ουσία του πράγματος, ότι οι ΗΠΑ έχουν συμβάλλει όσο καμία άλλη χώρα στην πρόκληση του φαινομένου του θερμοκηπίου. Το άκρατο καταναλωτικό τους μοντέλο ανάπτυξης έχει τροφοδοτηθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια με την αλόγιστη χρήση ορυκτών καυσίμων και η υιοθέτηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας καθυστέρησε αδικαιολόγητα. Τα υγρά καύσιμα ήταν πάντοτε φθηνά και αυτός ήταν ο λόγος που οι Αμερικανοί “λάτρεψαν” το αυτοκίνητο και τις πετρελαιογεννήτριες, καθώς και επίσης και το γαιάνθρακα.
Προς ενίσχυση των παραπάνω, ιδιαίτερα διαφωτιστικό είναι ένα πρόσφατο άρθρο στην επιθεώρηση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ, το οποίο, αν και λίγο ακατανόητο ως προς τη μεθοδολογία του για τους μη έχοντες καμία σχέση με τα μαθηματικά, καταλήγει (στο section “discussion”) σε τρία καίρια συμπεράσματα :
Πρώτον, οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν στηριχθεί τους προηγούμενους αιώνες στην ευρεία χρήση ορυκτών καυσίμων, η οποία τώρα, στη μετα-βιομηχανική τους φάση ανάπτυξης (με υποχώρηση του βιομηχανικού κλάδου και αύξηση του τομέα των υπηρεσιών), έχει λογικά υποχωρήσει. Αντίθετα, οι αναπτυσσόμενες χώρες μόλις πρόσφατα αναπτύσσονται βιομηχανικά και συνεπώς αναλαμβάνουν τη σκυτάλη της εκτεταμένης καύσης ορυκτών καυσίμων. Τα παραπάνω φυσικά δεν καθιστούν στις ανεπτυγμένες χώρες “αθώες” για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Τουτέστιν, δεν μπορούμε να υπερθεματίζουμε τη στροφή τις τελευταίες δύο δεκαετίες κάποιων ανεπτυγμένων χωρών στις πιο “πράσινες” ενεργειακές λύσεις και να αγνοούμε την κολοσσιαία συνεισφορά τους στη σημερινή κατάσταση επί σχεδόν δύο αιώνες… Χαρακτηριστικά παραθέτω :
The recent growth rate in emissions was strongest in rapidly developing economies, particularly China, because of very strong economic growth (gi) coupled with post-2000 increases in ei, fi, and therefore hi = ei fi. These trends reflect differences in trajectories between developed and developing nations: developed nations have used two centuries of fossil-fuel emissions to achieve their present economic status, whereas developing nations are currently experiencing intensive development with a high energy requirement, much of the demand being met by fossil fuels.
Δεύτερον, ως απόρροια της απο-βιομηχάνισης πολλών ανεπτυγμένων χωρών, στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες μεταστεγάζουν τις πλεον ρυπογόνες δραστηριότητές τους σε “αναπτυσσόμενες” χώρες, για προφανείς λόγους : τζάμπα και αναλώσιμα εργατικά χέρια, απουσία θεσμικής προστασίας των εργαζομένων και του περιβάλλοντος… Έρχονται λοιπόν εκ των υστέρον οι ισχυροί και κατηγορούν τις αναπτυσσόμενες χώρες για την αλόγιστη ρύπανση που προκαλούν στην πραγματικότητα οι δικές τους οι “επενδύσεις”!!!…
Παραθέτω από το ίδιο άρθρο :
A significant factor is the physical movement of energy-intensive activities from developed to developing countries with increasing globalization of the economy.
Τρίτον,ως απόρροια των παραπάνω, απλά παραθέτω :
Finally, we note (Fig. 5) that the developing and least-developed economies (China, India, D2, and D3), representing 80% of the world’s population, accounted for 73% of global emissions growth in 2004. However, they accounted for only 41% of global emissions in that year, and only 23% of global cumulative emissions since the start of the industrial revolution. A long-term (multidecadal) perspective on emissions is essential because of the long atmospheric residence time of CO2. Therefore, Fig. 5 has implications for long-term global equity and for burden sharing in global responses to climate change.
Και το κερασάκι στην τούρτα : σύμφωνα με τις προβλέψεις και τα διάφορα μοντέλα που έχουν δημιουργηθεί σχετικά με τις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές, τις μεγαλύτερες συνέπειες θα τις υποστούν οι χώρες που συνέβαλαν ελάχιστα ή καθόλου στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, με πρώτες και καλύτερες τις Αφρικανικές…
Για τους παραπάνω λόγους, το πλαίσιο σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές αλλαγές (UNFCCC) χαρακτηριστικά τονίζει:
The Convention places the heaviest burden for fighting climate change on industrialized nations, since they are the source of most past and current greenhouse gas emissions. These countries are asked to do the most to cut what comes out of smokestacks and tailpipes, and to provide most of the money for efforts elsewhere.
Είναι προφανές ότι τα παραπάνω στοιχεία αναδεικνύουν την πραγματική ουσία του προβλήματος και απογυμνώνουν την προσπάθεια συγκάλυψης των πραγματικών υπευθύνων, οι οποίοι επιχειρούν με στατιστικά και λογιστικά μαγειρέματα να αποποιηθούν των ευθυνών τους, έτσι ώστε να αποφύγουν να λάβουν τα μέτρα και τις επώδυνες από κερδοσκοπική άποψη πρωτοβουλίες που υποχρεούνται, απέναντι στις μελλοντικές γενιές και την ίδια την ανθρωπότητα, εν γένει.
Και μία δική μου επισήμανση-διευκρίνιση: φυσικά και κάθε ανάπτυξη έχει περιβαλλοντικές επιπτώσεις, φυσικά και οι φτωχές χώρες δικαιούνται καλύτερο μέλλον, τουτέστιν, περισσότερη ανάπτυξη.
Από την άλλη, όλοι αυτοί που φωνασκούν για “άρνηση του δικαιώματος των φτωχών στην ανάπτυξη” και “πράσινους δρόμους προς τη δουλεία”, καλά θα κάνουν να εγκαταλείψουν την όψιμη και υποκριτική τους έγνοια για τους φτωχούς, να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους και να ατενίσουν το θέμα με λιγότερες ιδεολογικές παρωπίδες.
Πράγματι, τα όρια του πλανήτη εξαντλήθηκαν μέσα σε δύο αιώνες από την υπέρμετρη και ασεβή για το περιβάλλον ανάπτυξη λίγων δυτικών χωρών και ενός μικρού αναλογικά ποσοστού του πληθυσμού της γης, το οποίο άργησε εγκληματικά να αφυπνιστεί για τις ήδη γνωστές εδώ και πολλές δεκαετίες επικείμενες μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, με αποτέλεσμα σήμερα να στερείται ουσιαστικά το δικαίωμα ανάπτυξης στις φτωχές χώρες με το μεγαλύτερο ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού, οι οποίες καλούνται να βάλουν τροχοπέδη στην ανάπτυξή τους (τώρα πια που είναι ζήτημα ζωής και θανάτου για όλη την ανθρωπότητα…) λόγω της συστηματικής επιβάρυνσης του περιβάλλοντος από ένα μικρό τμήμα της “αναπτυγμένης” ανθρωπότητας…
Όσο για την απορία του rebel@work, νομίζω ότι το ερώτημα που διατυπώνει είναι καθαρά ρητορικό…
«η αστοχία δεν βαρύνει το κοινωνικό σύνολο, αλλά εκείνους που επενδύουν σε αποτυχημένα προϊόντα»
Ένα πρόσφατο παράδειγμα, παρακαλώ, όπου ένα αποτυχημένο προϊόν βάρυνε τον επιχειρηματία – επενδυτή και όχι τους εργαζομένους σ’ αυτόν – και κατ’ επέκταση, το κοινωνικό σύνολο.
???????????????????????????? Οι επιχειρηματίες επενδυουν της προσωπικές τους περιουσίες και αναλαμβάνουν το ρίσκο αν κάτι δεν πάει καλα να χρωστάνε και απο πάνω ιδίως αν έχουν πάρει και δάνειο. Οι υπάλληλοι θα βρούν δουλειά στην εταιρία που θα καλύψει το κενό της αποτυχημένης επιχείρησης χωρίς ιδιαίτερο προσωπικό κόστος, ο επιχειρηματίας όμως μπορεί να χάσει όλη την προσωπική του περιουσία ή έστω την επενδυμένη περιουσία του.
Καλά… η περίπτωση Enron (νομίζω)ή/και άλλων ιδιωτικών εταιρειών στις ΗΠΑ που χαρακτηρίστηκαν υπεύθυνες για εκτεταμένα black outs δεν λέει τίποτε σε κανέναν? Το άθλιο κράτος φταίει πάντα και η αγία αγορά και ιδιωτική πρωτοβουλία όλα τα κάνουν τέλεια?
Οχι βέβαια τα λάθη είναι ανθρώπινα όμως στην ελεύθερη αγορά των πολλών παιχτών το ανθρώπινο λάθος έχει μικρότερο βάρος. Φαντάζεσε η Ενρον να ήταν κρατικό μονοπώλιο νομοτελειακά επιβεβλημένο σε όλη την Αμερική . Η ΕΝΡΟΝ βγηκε εκτός παιχνιδιού κάποια άλλη πήρε την θέση της, εμείς την ΔΕΗ πότε θα την ξεφορτωθούμε.
ΤΕΛΙΚΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο καπιταλισμός είναι ένα άδικο και κακό σύστημα. Μόνο που όλα τα άλλα είναι πολύ χειρότερα……περαστικά μας.
“Μόνο που όλα τα άλλα είναι πολύ χειρότερα……περαστικά μας.”
Σε ποιά υπαρκτά “άλλα” αναφέρεσαι;
O δημοκρατικός καπιταλισμός,οπως και κάθε άλλο σύστημα δεν αναπτύσσεται σε κενό χώρο,ούτε σε ιδανικές συνθήκες, αλλά μέσα σε κοινωνικούς τόπους όπου ζουν και αναπτύσσονται απλοί άνθρωποι,δηλαδή ατελείς υπάρξεις (σύμφωνα με τα φιλοσοφικά κριτήρια περί ηθικής).Η διαφορά είναι ότι ο καπιταλισμός προσφέρει τα εργαλεία διόρθωσης των λαθών που συμβαινουν στους κόλπους του γιατί αποκεντρώνει και τεμαχίζει την εξουσία αντί να την σωρεύει στα χέρια μιας δράκας εκλεκτών (όπως κάνουν όλα τα υπόλοιπα συστήματα, κομμουνιστικά ή φασιστικά).
“Ένα πρόσφατο παράδειγμα, παρακαλώ, όπου ένα αποτυχημένο προϊόν βάρυνε τον επιχειρηματία – επενδυτή και όχι τους εργαζομένους σ’ αυτόν – και κατ’ επέκταση, το κοινωνικό σύνολο. ”
Μα ο θεσμός της πτώχευσης,αυτό ακριβώς κάνει. Εσωτερικεύει τις αρνητικές συνέπειες μιας αποτυχημένης επένδυσης στερώντας τον πτωχευμένο από την περιουσία του (“πτωχευτική περιουσία”) και διανέμοντας την στους δανειστές του. Αυτό μπορεί να μην μηδενιζει το κοινωνικό κόστος αλλά τουλάχιστον το ελαχιστοποιεί. Οι απολύσεις εργαζομένων δεν σχετίζονται απαραίτητα με τις αποτυχημένες επενδύσεις αλλά αποτελούν την αρνητική πτυχή μιας ενεργούς αγοράς εργασίας. Μια ελαστικη αγορά εργασίας δεν συνιστά κοινωνικό “βάρος” αν ειναι ενταγμένη στο κατάλληλο θεσμικό πλαισιο, όπως δείχνει το παράδειγμα της Δανίας
“Η διαφορά είναι ότι ο καπιταλισμός προσφέρει τα εργαλεία διόρθωσης των λαθών που συμβαινουν στους κόλπους του γιατί αποκεντρώνει και τεμαχίζει την εξουσία αντί να την σωρεύει στα χέρια μιας δράκας εκλεκτών.”
Δεν είναι έτσι… Σέ ένα κεφαλαιοκρατικό σύστημα παραγωγής, η οικονομική εξουσία (εξ ορισμού) βρίσκεται στα χέρια των ιδιοκτητών των μέσων παραγωγής, δηλαδή στα χέρια των κατόχων του κεφαλαίου. Σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν κοινωνική πλειοψηφία, αλλά ούτε ενεργουν – ως προς τις οικονομικές τους συναλλαγές- προς όφελος της κοινωνίας. Αποφασίζουν και πράττουν με μοναδικό σκοπό τη αποκόμιση και μεγιστοποίηση του κεφαλαιακού κέρδους και τη συσσώρευση του.
Το πολιτικό και νομικό εποικοδόμημα διαχειρίζεται και εξυπηρετεί τα συμφέροντα αυτής οικονομικής ολιγαρχίας.
Η πλειοψηφια ομως σε ενα καπιταλιστικο συστημα εχει τη δυναμη να αλλαζει τα παραγωμενα ειδη αναλλογα με τις αναγκες της.Η εκπαιδευση της πλειοψηφιας αυτης δεν βρισκεται αποκλειστικα στα χερια της μειοψηφιας που ελεγχει την παραγωγη.Με λιγα λογια ο καταναλωτης εχει δυναμη.Αν εσυ αναζητας προιοντα φιλικα προς το περιβαλλον ο καπιταλιστης θα σου τα παραγει φυσικα γιατι κοιτα το κερδος του και οχι γιατι αγαπα τον πλανητη.Ομως το επιθυμητο αποτελεσμα θα εχει επιτελεσθει με μαλιστα μεγιστη αποδωση.Σε μια κοινωνια κεντρικου σχεδιασμου οι αποφασεις προς τη σωστη κατευθυνση ορισμενες φορες ισως να περνωνται ποιο γρηγορα ομως το επιθυμητο αποτελεσμα ακριβως λογω της ελειψης ανταγωνισμου θα αργησει πολυ η δε θα ερθει ποτε.
Εχεις να προτεινεις καποια αλλη λυση που αναφερωμενη σε εναν μη ιδανικο κοσμο να παραγει καλυτερα αποτελεσματα??Γιατι το να μας λες μονο οτι ο καπιταλισμος δεν ειναι τελειος ειναι σα να ανακαλυπτεις το ζεστο νερο.
Ένα παράδειγμα ζήτησα ο έρμος όπου «όπου ένα αποτυχημένο προϊόν βάρυνε τον επιχειρηματία» και διαβάζω για πτωχεύσεις κλπ. Ας είναι. Φαίνεται πως ενώ υπάρχουν αρκετά παραδείγματα εταιρειών που πτώχευσαν είναι δύσκολο να βρούμε επιχειρηματίες που πτώχευσαν! Αντίθετα, θα βρούμε πολλούς εργαζομένους που χάνοντας τη δουλειά τους σε μια πτωχευμένη εταιρεία έχασαν τα πάντα!
@Vrennus:
Τι ζητάς δηλαδή; Να σου αναφέρουμε κάποιον που… αυτοκτόνησε επειδή έπεσε έξω η επιχείρησή του; Συγγνώμη αλλά δεν νομίζω κάποιος εδώ να έχει τη βάση δεδομένων της αστυνομίας. Στο κάτω-κάτω εσύ ο ίδιος στην ερώτησή σου ζητάς να μάθεις “ένα αποτυχημένο προϊόν που βάρυνε τον επιχειρηματία”. “Βάρυνε”, όχι κατέστρεψε. Αν και δεν αμφιβάλω ότι μπορεί να υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις (αφρόνων) επιχειρηματιών που επένδυσαν τα πάντα σε ένα καλάθι…
Συγγνώμη, αλλά μάλλον ως σοφιστεία μου φαίνεται το ερώτημά σου.
@ rebel@work:
Τα μέσα παραγωγής δεν ανήκουν (πλέον) σε μια μικρή ομάδα “καπιταλιστών”. Οι πάντες είμαστε καπιταλιστές (σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό) μέσω των ασφαλιστικών ταμείων που (ορθά) επενδύουν άμεσα ή έμμεσα σε μετοχές ή και μέσω των προσωπικών μας επενδυτικών επιλογών. Με ελάχιστο ποσό μπορείς να να ανοίξεις μερίδα στο χρηματιστήριο ή να αποκτήσεις μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων. Άρα, ο διαχωρισμός που φαίνεται να έχεις στο μυαλό σου δεν είναι πλέον τόσο έντονος όσο πριν… 50 ή 100 χρόνια.
Ο φίλος μου ο Μανδραβέλης έχει έναν απίστευτο ορθολογισμό στη σκέψη του. Αξίζει να τον προσέχουμε σε όσα μας παραθέτει κάθε φορα.Ειδικά για το Ιράν, τα πράγματα διαφέρουν πολύ εξαιτίας μιας άλλης πολιτικο-θρησκευτικής ιδεοληψίας
Με εκτίμηση προς τον οικοδεσπότη
Ρίτσα Μασούρα
@ mantz:
Σημασία δεν έχει ποιοι έχουν την τυπική ιδιοκτησία επί των μέσων παραγωγής αλλά ποιοι ασκούν πραγματικό έλεγχο επί αυτών. Το ότι έχω π.χ. το 0,01% των μετοχών της επαιχήρησης στην οποία εργάζομαι δεν σημαίνει και πολλά πράγματα από τη στιγμή που το αφεντικό μου μπορεί να με απολύσει όποτε θελήσει!
Δεν είναι σοφιστεία αυτό που ζητώ. Συνήθως, ένας επιχειρηματίας αντισταθμίζει τη χασούρα μιας εσφαλμένης επιχειρηματικής απόφασης κόβοντας θέσεις εργασίας – ποτέ κόβοντας από τα κέρδη του. Οι επιχειρηματίες πάλι έχουν την πολυτέλεια να μην βάζουν όλα τ’ αυγά στο ίδιο καλάθι, οι εργαζόμενοι όμως δεν έχουν τη δυνατότητα να μοιράσουν το χρόνο τους σε πολλούς επιχειρηματίες.
Πώς είσαι σίγουρος οτι η εταιρίες δεν κόβουν απο τα κέρδη τους. Είναι πάγιο θέμα στους σχεδιαστές επενδυτικής πολιτικής αν θα δώσουν τα κέρδη σαν μερίσματα στους μετόχους ή θα επενδύσουν για την αειφόρο ανάπτυξη της εταιρίες(δηλαδή για να μην κλείσει η εταιρία στο μέλλον). Ας μην ξεχνάμε οτι η Διευθηντές των μεγάλων επιχειρήσεων είναι ουσιαστικά υπάληλοι και αρκετοί απο αυτούς δεν γεννήθηκαν στα πλούτη, ανέβηκαν με το σπαθί τους σε αυτή τη θέση.
Θες παραδείγματα λοιπόν ο τύπος που έφτιαξε την General Motors(William Durant) την δευτερη μεγαλύτερη αυτοκινιτοβιομηχανία στο κόσμο την έχασε την εταίρία λόγο επιχειρηματικών λαθών. Την εταιρία την αγόρασε κάποιος άλλος και ο ίδιος ζούσε στη ψάθα μεχρι που του έδωσε ο πρώην υπαληλός(Alfred sloan) και νύν Διευθήνων σύμβουλός μια χαριστική σύνταξη όταν η GM ξαναορθοπόδησε, τιμής ένεκεν. Δεν χάθηκε ουτε μία θέση.Την Τζάγκουρ αντίστοιχα την αγόρασε η Φορντ όταν φαλήρισε για μία μόλις λίρα, δεν χάθθηκε ουτε μία θέση(τοτε γιατι τώρα φαλήρισε και η Φορντ). Και άλλα πολλά. Εσύ μπορείς να αναφεέρεις έναν άνθρωπο που καταστράφηκε επειδή έχασε την δουλειά του. Το να πηγένει όλη η οικονομία της χώρας χάλια και να υπάρχει ανεργία δεν πιάνεται.
Αλήθεια το λάθος του Στάλιν όταν οργάνωσε λάθος τον κολεκτιβισμό με αποτέλεσμα να πεθάνει 1 εκατομύριο κόσμος απο πείνα το πλήρωσε ποτέ?
Μα τι να σου πω φίλε μου,ονόματα και διευθύνσεις; Σου αναφέρω το θεσμικό πλαίσιο. Δεν πτωχεύουν μόνο οι εταιρίες αλλά και φυσικά πρόσωπα. Όταν πτωχευει πχ μια ομορρυθμη εταιρία (και υπάρχουν χιλιάδες τέτοιες) τότε πτωχευουν αυτόματα και οι εταίροι. Όταν πτωχευει μια ετερόρρυθμη ,τότε πτωχευουν ταυτοχρονα και ορισμένοι από τους εταίρους της. Σε εταιρίες με περιορισμένη ευθυνη των εταίρων,ατομικη ευθυνη δεν υπάρχει παρά μονο κατ εξαιρεση (η λεγομενη “άρση του πέπλου”) αλλά ακομα και εκεί εκατομμυρια επιχειρηματίες έχουν χάσει αμυθητα ποσά,τόσο στο χρηματιστήριο (οπου ειναι εισηγμένες οι εταιρικές μετοχές) όσο και λόγω ζημιών/μειωσης του κεφαλαίου
Μα καλά γιατί οι συντάκτες σπεύδουν να υπερασπιστούν τις ΗΠΑ με τόσο φανατισμό; Αυτό το έχω παρατηρήσει κάθε φορά που κάποιος τολμά να πει κάτι το διαφορετικό. Απλά μου κάνει εντύπωση…
“Τα μέσα παραγωγής δεν ανήκουν (πλέον) σε μια μικρή ομάδα “καπιταλιστών”. Οι πάντες είμαστε καπιταλιστές (σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό) μέσω των ασφαλιστικών ταμείων που (ορθά) επενδύουν άμεσα ή έμμεσα σε μετοχές ή και μέσω των προσωπικών μας επενδυτικών επιλογών.”
Χωρίς να έχω διάθεση σαρκασμού, το παραπάνω με έκανε να χαμογελάσω. Ο Mantz είναι μάλλον και αυτός θύμα της μεγάλης απάτης του μεγάλου κεφαλαίου, πίσω από τη μάσκα των Ανώνυμων Εταιριών. Ο Vrennus έκαμε ορισμένες σωστές παρατηρήσεις: μόνο ένας αφελής πιστεύει ότι οι αποφάσεις των μεγάλων εταιριών παίρνονται από τους χιλιάδες μικρομέτουχους ή τους εργαζομένους σε αυτές (τώρα που και οι τελευταίοι έχουν μερίδιο στην ιδιοχτησία της επιχείρησης και απολύονται πάραυτα), παρά από μια χούφτα μεγαλομέτοχων, είτε αυτοί πρόκεινται για μεγάλες επενδυτικές επιχειρήσεις, είτε για φυσικά πρόσωπα.
Αγαπητοί κ.κ. Πολιτάκη και Πεϊτσίνη, ζούμε στο 2007, όχι στο 1947. Ο σημερινός καπιταλισμός δεν είναι οι Ο.Ε. και οι Ε.Ε. είναι οι πολυεθνικές, τα hedge funds και τα private equities. Η «ρομαντική» εποχή στην οποία αναφέρεστε έχει παρέλθει προ πολλού. Επίσης, είναι άλλο πράγμα να χάνεις τη δουλειά σου ή την προσωπική περιουσία σου και άλλο πράγμα να βλέπεις τη χρηματιστηριακή αξία των μετοχών σου να πέφτει από 10 δις π.χ. στα 7 δις. Μην τα κάνουμε όλα ίσωμα.
Παρεμπιπτόντως, η ιστορία με τη GM δεν είναι και τόσο ακριβής.
Ε τότε μάλλον ολόκληρη η αγορά της χώρας μας ζει στο 1947 και οι πτωχευσαντες επιχειρηματίες που αναφέρονται στα βιβλία του Πρωτοδικείου είναι προφανώς φαντάσματα. Τελευταία φορά που κοίταξα γινόταν πανικός από ΟΕ και ΕΕ εκεί έξω. Αν ήθελες να εξειδικευτείς στις πτωχεύσεις Πολυεθνικών τότε να μη μιλούσες γενικώς και αορίστως για επιχειρηματίες που χάνουν από κακές επενδύσεις.
🙂 Ξέρεις ότι υπάρχουν εγκλωβισμένοι στο χρηματιστήριο που βρέθηκαν να κερδίζουν κοντά ένα δις και τελικά απέμειναν με μετοχές αξιας λιγων εκατομμυρίων δραχμών; Εχεις την ψευδαίσθηση ότι δεν θεωρούν αυτήν την απώλεια, χασούρα της προσωπικής τους περιουσίας;
@Πειτσίνης
Αναφερόμενος στο σχόλιο σου για το Πρωτοδικείο… Ελπίζω να μπορείς να διακρίνεις τη διαφορά (που αν μη τι άλλο ξεπερνάει τάξεις μεγέθους σε κεφαλαιακές αξίες) ανάμεσα στο μικρομαγαζάτορα ή μικροβιοτέχνη από τη μια μεριά, και τις μεγάλες, σε πολλές περιπτώσεις μονοπωλιακές επιχειρήσεις, τις πολυεθνικές και τα funds, από την άλλη, και τη σχετική θέση τους μέσα στα πλαίσια του καπιταλιστικού ανταγωνισμού και των οικονομικών κύκλων του. Αλλιώς η προσέγγιση σου θα είναι, όπως ανάφερε και ο Vrennus, ισοπεδωτική και, επομένως, χωρίς διαλεκτική αξία.
Akrivws kirie Rebel zoume sto 2007 kai oxi sto 1887.
Esi nomizeis diladi oti to na agoraseis mia metoxi 3£ kai na kataliksi na kostizi 1£ i kai 0£ den einai xamenes periousies. To oti oi poli megales etairies kleinoun kai esi den to pairneis xampari exei na kanei me to oti allazoun oi metoxoi otan mia etairia apotigxanei eksagorazete. Enas ipallilos kai na kleisei i etairia pou douleyei tha piasei doyleia alloy me ta idia sxedon lefta. Kapoios omws pou ekane ekatomiria kai ta exase einai poli diskolo na anakampsei entaksi den tha pethanei kiolas an kai merikoi ptwxeysantes aytoktonoyn.
Episis nomizeis oti o ftwxos den mporei na ginei kapitalistis, xa- o Branson diladi ksekinise san ekatomiriouxos i katafere na kanei tin periousia tou? O tipos poy exei tin triti megaliteri alisida pitsas ston kosmo(Papajohn’s) ksekinise to prwto magazi toy poulontas to amaksi tou, an den epiane to epixeirima toy tha exane kai to magazi kai to amaksi. To megalitero kefalaio kapoiou einai to miallo toy, mia kali idea ena kala organwmeno sxedio kai arketa kotsia(kai poli tixi) na analaveis riska mporei na se kanei kapitalisti, i na se xreokopisei kai na pas filaki gia xrei, epilegis ti thes an pareis riska plironeis to risko an oxi meneis ipallilos.
Oso gia to an pethane i romantiki epoxi den nomizw, aplws kapoioi genioynte pethamenoi, alloi palli genioynte romantikoi.
@ Χάρης Πεϊτσίνης: Αν ο σύγχρονος καπιταλισμός εκφράζεται μέσω των μικροαστικών στρωμάτων, τότε έχετε δίκιο. Προσωπικά, θεωρώ ότι ο καπιταλισμός εκφράζεται δια της αστικής τάξης: αυτή ούτε πλήττεται από πτωχεύσεις ούτε εγκλωβίζεται στα χρηματιστήρια.
Το οικονομικό μας σύστημα είναι μια κινούμενη άμμος. Κανένας δεν είναι σφαλής ούτε μονίμως κερδοφόρος και επικεφαλής. Ο αγώνας για την κερδοφορία της επιχείρησης είναι διαρκής και καθημερινός. Ο στόχος του έχοντα το κεφάλαιο δεν είναι η προσωπική του πρόοδος αλλά η πρόοδος της επιχείρησης. Το ότι μπορεί και δίνει μισθό-μέρισμα στο εαυτό του είναι παρεπόμενο. Δεν είναι το ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι η επιβίωση της επιχείρησης, η συσσώρευση επιπλέον κεφαλαίων και η αναδιάταξή τους σε άλλες μελλοντικά κερδοφόρες δραστηριότητες. Και όλα αυτά σε ένα σχετικά περιορισμένο χρόνο με απώτερο σκοπό να τα κληροδοτήσει στους απογόνους του.
Είναι αυτό ψώνιο; Ίσως. Πάντως γι αυτό ζει. Και παράλληλα μ’αυτό ασκεί εξουσία. Απολύει και προσλαμβάνει. Εξουσιάζει δηλ. τους εργαζόμενούς του. Εδώ παρεμβαίνει η πολιτική εξουσία και προσπαθεί να του περιρίσει αυτό το δικαίωμα. Στις σύγχρονες δημοκρατίες αυτό επιτυγχάνεται. Τα μονοπώλια και τα ολιγοπώλια είναι στο στόχαστρο. Βέβαια δεν λέω ότι όλα γίνονται με επιτυχία για την προστασία της ελευθερίας των ανθρώπων. Όμως πρέπει να παραδεχθούμε ότι ο έλεγχος της πολιτικής εξουσίας επί της οικονομικής είναι σ’αυτές τις δημοκρατίες ο καλύτερος δυνατός. Παρά τα όσα λέγονται καμμία μεγάλη εταιρεία δε μπορεί να αποφασίσει για την πορεία της χώρας. Αν θα πάει δηλ. σε πόλεμο , τι συμμαχίες θα συνάψει κλπ. Είναι τέτοια η πολυπλοκότητα και οι αντιθέσεις των τομέων της οικονομίας που οι αποφάσεις που παίρνονται από την πολιτική εξουσία είναι η συνισταμένη για την πιο συμφέρουσα λύση. Και εξ αντικειμένου ,λόγω των πολλών συνιστωσών ,περιέχονται απολύτως και τα συμφέροντα των εργαζομένων που δεν διοικούν ούτε εξουσιάζουν άλλους.
Δεν γνωρίζω αν ο Branson γεννήθηκε φτωχός σε ένα slum του Liverpool ή αν κατάγεται από κάποια μεσοαστική οικογένεια του Surrey. Όσων Bransons ή Χατζηϊωάννων ή Τrumps τα βιογραφικά και να διϋλίσουμε, για ένα πράμα παραμένω βέβαιος και πεπεισμένος: ότι το καπιταλιστικό σύστημα δεν προσφέρει τις ίδιες ευκαιρίες σε όλους και, για να το πούμε απλά, οι γόνοι πλούσιων οικογενειών θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες από αυτές των φτωχών. Και η πεποίθηση μου βασίζεται σε μια ευρύτερη κοινωνική ανάλυση και όχι σε ρομαντικές εξαιρέσεις φτωχών που παντρεύτηκαν κόρες βιομηχάνων ή τυχερών του lotto που γίνανε εκατομμυριούχοι. Κατι μου λέει ότι δεν μπορείς να δείς το δάσος από τα δέντρα…
Αλλά μάλλον ξεφεύγουμε από το αρχικό μας θέμα που ήταν η αντίθεση ανάμεσα στην ελεύθερη καπιταλιστική και το φυσικό περιβάλλον…
Εγώ νόμιζα οτι ήταν η ανικανότητα των κεντρικών σχεδιασμόν να επιτύχουν τα ίδια αποτελέσματα με τα φιλελευθερα συστήματα. Βασικά είναι κοινός τόπος οτι όσο περισοτερες η βαθμίδες του Μανατζμεντ τόσο ποιο αποτυχημένη είναι η επαρκής διαχείριση της βάσης.
Ποια εναλακτικά υπάρχουν Ρεμπελ, απο το προφιλ σου δειχνεισ φίλος του μαρξισμού και σε ερωτώ το σύστημα αυτό όπως πειραματίστηκε στα πρώην υπαρκτά τι ευκαρίες έδινε? Εντάξη όλοι είχαν την ίδια βάση αλλά πόσοι μπόρεσαν να καταφέρουν κάτι παραπάνω έξω απο το κόμμα, πόσοι πρωτοτύπησαν σε τομείς έξω απο αυτά που διάταζε η κεντρική κυβέρνηση. Γιατί ενας Γκεητς δεν εμφανίστηκε σε αυτά τα συστήματα η ενας Βοζνιακ? Διότι οι κεντρικοί σχεδιασμοί καταπνίγουν την πρωτοτυπία και δεν προοθουν την μακροχρόνια ανάπτυξη, την ανάπτυξη που θα δείς σε 20-50 χρονια και οχι την επόμενη μέρα.
Οσο για το βιογραφικό εκτός απο το χρηματικό πρόβλημα που με τα συγχρονα χρηματοπιστωτικά προγράμματα μπορεί να λυθεί υπάρχει και το πρόβλημα της κληρονομικότητας της συμπεριφοράς, ένας γιός εργάτη μαθένει να σκέφτεται σαν εργάτης, ενώ ο γιός ενος επιχειρηματία μαθένει να σκέφτεται σαν επιχειρηματίας. Δεν θέλω να προσλάβω κανέναν ξέρω άτομα που ξεκίνησαν απο εργάτες και είχαν όραμα και ανέβηκαν στη μεσαία τάξη ε τα παιδιά τους πείραν την νοοτροπία του πατέρα καθώς και καλύτερες σπουδές και κατάφεραν να ανέβουν κιάλλο.
@Politakis
Δεν θα δώσω λογαριασμό για τα ελαττώματα και την αποτυχία του πρώην «υπαρκτού σοσιαλισμού». Ο μαρξισμός δεν είναι πολιτικό ή οικονομικό σύστημα αλλά, πρώτα και κύρια, επιστημονική κριτική της πολιτικής οικονομίας του καπιταλισμού. Η μέθοδος και πολλές από τις αλήθειες και διαπιστώσεις του είναι πλέον επίκαιρες σήμερα και κατά την άποψη μου θεμελιώδεις στην ερμηνεία της συμπεριφοράς και των αντιθέσεων του καπιταλιστικού συστήματος. Θεωρώ ότι οι παραγωγικές και οικονομικές σχέσεις αποτελούν τη βάση του πολιτικού, κρατικού και νομικού οικοδομήματος και είναι αυτές που διαμορφώνουν και εξηγούν τις κοινωνικές σχέσεις.
Το αν ο Μαρξ, ιδιαίτερα προς το τέλος της ζωής του, είχε προκαταληφθεί από την κατάρρευση του καπιταλισμού ή αν ο Λένιν επεχείρησε με πολιτικά μέσα την ανατροπή των οικονομικών δομών της Ρωσσίας του 1917 ή άν ο οποισδήποτε υπαρκτός σοσιαλισμός θα μπορούσε να επιβιώσει ανταγωνιστικά με τις αναπτυγμένες ιμπεριαλιστικές χώρες της Δύσης είναι άλλα θέματα – για τους ιστορικούς. Δεν γνωρίζω αν και πότε θα καταρρεύσει ο καπιταλισμός, υποθέτω όμως ότι, αν κάτι τέτοιο συμβεί, θα έχει παγκόσμιο χαρακτήρα και θα ξεκινήσει από τις αναπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες.
Ο καθοριστικός παράγοντας για τις κοσμογονικές αλλαγές οι οποίες θα λάβουν χώρα τις προσεχείς δεκαετίες θα είναι οι μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές αλλαγές. Ο παγκόσμιος χάρτης στην κυριολεξία θα επαναχαραχθεί, με κριτήρια όχι τις πρώτες ύλες, τη βιομηχανία και την οικονομική ανάπτυξη γενικότερα, αλλά το νερό, το κλίμα, την τρύπα του όζοντος, δηλαδή το βιώσιμο για τον άνθρωπο φυσικό περιβάλλον εν γένει. Εκατοντάδες εκατομμύρια “περιβαλλοντικοί πρόσφυγες” θα δώσουν το έναυσμα, ενώ οι συνθήκες θα είναι τόσο ανυπόφορες και οι φυσικές καταστροφές τόσο έντονες, που και ο τελευταίος κάτοικος αυτού του πλανήτη θα πιέσει για ένα άλλο, φιλικότερο και σωτήριο μοντέλο ανάπτυξης…
Και τότε θα έρθουν τα πάνω κάτω, διότι το υπάρχον οικονομικό μοντέλο, ήδη κορεσμένο, δεν θα αντέξει ούτε τις μισές από τις εκχωρήσεις που θα πρέπει να γίνουν για τη σωτηρία του πλανήτη, αφού επιβιώνει πάντα οριακά μέσω της καταλήστευσης των φυσικών πόρων και της εκτός ορίων περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Απλά, θα ξοφλήσει εκ των έσω, όπως και ο υπαρκτός σοσιαλισμός.
Αυτό είναι ένα απαισιόδοξο σενάριο, βγαλμένο όχι αποκλειστικά από το μυαλό μου, αλλά ως πόρισμα διαφόρων μελλοντικών προβλέψεων από ποικίλους οργανισμούς (με πρώτους τη NASA, το αμερικανικό Πεντάγωνο κ.α….).Εύχομαι να διαψευστώ, διότι δεν είμαι κοντόσκοπος για να εύχομαι να επαληθευτώ μέσω μεγάλων καταστροφών και συμφορών, ούτε με φτιάχνει ο ρόλος της Κασσάνδρας.
Όταν όμως ήδη τα προεόρτια των δραματικών ανακατατάξεων και πλείστες επιστημονικές μελέτες ηχηρά προμηνύουν ένα γκρίζο μέλλον και οι κυρίαρχοι του κόσμου απλά κωλυσιεργούν και προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο για τη διαιώνιση των υπονομευτικών για το μέλλον της ανθρωπότητας προνομίων τους, όταν νέοι πολίτες και επιστήμονες προσπαθούν να καλλιεργήσουν τον εφησυχασμό και να διαφυλάξουν το υπάρχον status quo (ο πιο ύπουλος, αντιδραστικός και επικίνδυνος συντηρητισμός…), τείνω να γίνομαι απαισιόδοξος…
Δεν νομίζω να καταρεύσει ο καπιταλισμός τουλάχιστον όχι οι παραγωγικές του διαδικασίες. ΠΟλύ πιθανόν να αλάξει το καταναλωτικό κοινό ζητόντας ποιο πράσινα προιόντα οπότε και οι εταιρίες θα αναγκαστούν να υπακούσουν. Ήδη ιδιώτες καπιταλιστές πρωτοπορούν σε εναλακτικές μορφές ενέργειας και πράσινα προιόντα, και μια και λέγαμε για Μπράνσον είναι απο τους πρωτοπόρους σε επενδυσεις για εναλακτικά καύσιμα
Ρεμπελ δεν ζητάω εξηγήσεις για τον υπαρκτό, ουτε θα αρνηθώ οτι οι ανάλυση του καπιταλισμού απο το Μαρξ δεν επηρέασε θετικά την ανάπτυξη του καπιταλισμού. Μάλλον θα συμφωνήσω, αλλά μια και η συζήτηση ξεκίνησε απο τις αποτυχίες κεντρικών σχεδιασμόν δεν νομίζω να διαφωνείς οτι κεντρική σχεδιασμοι επιβαρύνουν και το περιβάλλον περισότερο. Φαντάσου το μέγεθος της καταστροφής να σχεδιάζει ένα άτομο την παραγωγή χωρίς να λαμβάνει υπόψην του τη φύση και στην αντίθετη περίπτωση να την σχεδιάζουν ενα πλήθος ατόμων. Τουλάχιστον 3 να βρεθούν αν έχουν οικολογική συνήδηση το μέγεθος της καταστροφής μειώνετε.
Συμμερίζομαι απόλυτα τις σκέψεις (και την απαισιοδοξία) του Sanctuary.
Μάλλον πολλοί εδώ, όχι μόνον αγνοούν ή έχουν υποτιμήσει την ισχύ των καπιταλιστικών μονοπωλίων, αλλά και αρνούνται την προφανή πλέον σύγκρουση των δυνάμεων της “ελεύθερης αγοράς” με το φυσικό περιβάλλον. Η ρήξη του καπιταλισμού με το περιβάλλον είναι μια από τις αντιθέσεις, που ο Μαρξ μπορεί να μην είχε τότε τα στοιχεία για να παρατηρήσει, αλλά αναδεικνύεται σήμερα ώς κυρίαρχη και πλέον κρίσιμη. Όχι τόσο για το μέλλον του καπιταλισμού, όσο του ανθρώπινου πολιτισμού.
Χαρακτηριστικά αναφέρω το παράδειγμα του Competitive Enterprise Institute (http://www.cei.org/) “a non-profit public policy organization dedicated to advancing the principles of free enterprise and limited government” και που στους χρηματοδότες του αριθμεί αντιδραστικούς κολοσσούς όπως η Exxon, η Τexaco, κτλ. Οι γενικές απόψεις που διατυπώνει δεν απέχουν πολύ από αυτά που γράφονται ή που, ίσως, ακόμα δεν τολμούνται να γραφούν εδώ πέρα. Σαν αυτές που εμφανίστηκαν σε τηλεοπτικά σποτάκια (πριν από την έκδοση του “The Inconvenient Truth” του Αl Gore) σχετικά με το περιβάλλον, όπου λίγο-πολύ ισχυρίζονται ότι οι πάγοι δεν λιώνουν, ότι το CO2 είναι καλό πράμα και άλλα ευτράπελα που τελειώνουν με το σλόγκαν “They call it pollution. We call it life.”
Φαντάζομαι πόσο πελαγωμένος ο μέσος Αμερικανός πολίτης θα βρίσκεται μετά από τέτοια σποτάκια και πόσο δύσκολο είναι να αναπτυχθεί περιβαλλοντική συνείδηση κάτω από τέτοιες ισχυρές πιέσεις. Ας μην ξεχνάμε την περίοδο πριν από την εισβολή στο Ιράκ και πως αντίστοιχη προπαγάνδα από διάφορες πλευρές επέτυχε την πλύση της αμερικάνικης κοινής γνώμης υπέρ του πολέμου.
Υπάρχει άραγε αστική τάξη σήμερα ή είναι ένας μύθος που διαιωνίζεται; Και είναι ο σοσιαλισμός, “υπαρκτός” ή μη, το αντίπαλο δέος;
Αν αστική τάξη είναι πχ οι γνωστές “οικογένειες” (Κόκκαλης, Βαρδινογιάννης, Λάτσης κλπ), οι εφοπλιστές και δεν ξέρω ποιος άλλος είχε κάποτε περιουσία ίση με το ΑΕΠ μιας μικρής χώρας, μια ματιά στο Fortune500 αρκεί για να πειστεί κανείς ότι πλήττονται που και που – μόνο ο Σπύρος Λάτσης έχει απομείνει από τους Έλληνες δισεκατομμυριούχους (αντίθετα, υπάρχουν πολλοί Τούρκοι). Ο Σφηνιάς της Minoan Flying Dolphins αυτοκτόνησε και η εταιρεία μετονομάστηκε. Ο Κοσκωτάς έκανε αρκετά χρονάκια φυλακή. Ποιος ξανάκουσε για το Λύσανδρο Ησαϊάδη μετά το κλείσιμο του Μινιόν; Πόσον καιρό έχετε να ακούσετε για τον Ανδρέα Κορασίδη; Κάντε και ένα Google για τις εξαφανισμένες Νατάσσα Μπουγιατιώτη και Νότα Αυγερινοπούλου. Αν τις ξανακούσουμε δε θα είναι για καλό, αλλά δε σημαίνει ότι δεν πλήρωσαν για τα λάθη τους – λίγο είναι από πρώτη μούρη να είσαι κυνηγημένος;
Να πάμε και στο εξωτερικό; Τα μέλη του ΔΣ της ENRON νομίζετε την έβγαλαν λάδι; Μήπως η Arthur Andersen που τα συγκάλυψε;
Με έκπληξη παρατήρησα ότι απουσιάζει από τη συζήτηση το παραδοσιακό (από το παράδειγμα της δικτατορικής σοσιαλιστικής Κούβας του Φιντέλ) επιχείρημα ότι η παρακμή της Ιρανικής οικονομίας οφείλεται στις ιμπεριαλιστικές πιέσεις των Δυτικών οικονομιών. Κρίμα. Το συμπαθούσα ιδιαίτερα.
Τι αποδεικνύει με τα παραδείγματα του ο Ra’as al Ghul; Οτι δεν υπάρχει αστική τάξη ή δισεκατομμυριούχοι;
Γιατί, αντι για ανοησίες, δεν παίρνει τα στοιχεία κάποιας στατιστικής υπηρεσίας του δυτικού κόσμου για να δεί τι ποσοστά πληθουσμού συγκεντρώνουν και κατέχουν το μέγιστο κομμάτι του κοινωνικού πλούτου;