Τα Όρια της Πολυπολιτισμικότητας
Μάι 24th, 2007 | Αριστείδης Χατζής| Κατηγορία: Φιλελευθερισμός |
Email This Post
|
Print This Post
|
του Αριστείδη Χατζή1
Εάν δεν πιστεύουμε στην ελευθερία της έκφρασης αυτών που απεχθανόμαστε, δεν την πιστεύουμε για κανέναν.
Noam Chomsky
Σε παλαιότερο κείμενό μου στο Cogito έχω υποστηρίξει το πόσο μάταιη και αδιέξοδη είναι η προσπάθεια εξαγωγής της δημοκρατίας. Στην καλύτερη περίπτωση οδηγεί σε μια άγαρμπη μεταφορά μιας λειψής δημοκρατικής πρόσοψης που με πρόσχημα την αρχή της πλειοψηφίας απορρίπτει το κράτος δικαίου. Ο τρόπος που οι Σιίτες κυριάρχησαν στο Ιράκ είναι χαρακτηριστικός.
Το ερώτημα στο οποίο θα επιχειρήσω να απαντήσω στο παρόν κείμενο είναι ακόμα πιο δύσκολο. Μπορεί πλέον να συμφωνούμε ότι είναι μάλλον κακή ιδέα η επιβολή των φιλελεύθερων και δημοκρατικών αρχών σε άλλες χώρες με διαφορετική πολιτισμική και θεσμική παράδοση – πολύ πιο σοβαρό όμως είναι το κατά πόσο μπορούμε να επιβάλλουμε τις αρχές αυτές μέσα στις ίδιες τις δυτικές δημοκρατίες. Η εγκατάσταση μεγάλων ομάδων μεταναστών στη Δύση θέτει όλο και πιο έντονα το ερώτημα που μπορούμε να το αναδιατυπώσουμε και ως εξής:
Μέχρι ποιο βαθμό μπορούμε να ανεχθούμε στα πλαίσια ενός κράτος δικαίου συμπεριφορές και αντιλήψεις που έρχονται σε αντίθεση με τις φιλελεύθερες και δημοκρατικές αρχές;
Για να διαπιστώσουμε καλύτερα το εύρος της σύγκρουσης, θα αναφερθώ σε δύο παραδείγματα:
(α) Ο Αιθίοπας Khalid Adem εγκαταστάθηκε στις Η.Π.Α. το 1992, γνώρισε τη μελλοντική σύζυγό του Fortunate στο κολέγιο και την παντρεύτηκε το 1997 στην Αντίς Αμπέμπα. Εκεί γεννήθηκε και η κόρη τους. Η οικογένεια επέστρεψε στις Η.Π.Α. και το 2001, όταν η κόρη του ήταν μόλις δύο ετών, ο Khalid ενήργησε με τη βοήθεια ενός φίλου του κλειτοριδεκτομή χρησιμοποιώντας ένα απλό ψαλίδι.
Μετά το διαζύγιο με τη Fortunate και κατά τη διάρκεια της δικαστικής διαμάχης για την επιμέλεια του παιδιού, η πρώην σύζυγός του τον κατήγγειλε για την κλειτοριδεκτομή. Σύμφωνα με την κατάθεσή της: «Είπε ότι ήθελε να προστατεύσει την παρθενία της, πως αυτό είναι το θέλημα του Θεού». Αμέσως ο Khalid συνελήφθη και το Νοέμβριο του 2006 καταδικάστηκε σε δεκαετή κάθειρξη για βαριά σωματική βλάβη και κακοποίηση ανηλίκου. Αμέσως μετά τη δίκη η κλειτοριδεκτομή έγινε ιδιώνυμο έγκλημα στην πολιτεία της Georgia.
Όμως στην Αιθιοπία η κλειτοριδεκτομή δεν απαγορεύεται. Μάλιστα την υφίστανται από το 46% ως το 95% των γυναικών, ανάλογα με την περιοχή στην οποία κατοικούν. Η κλειτοριδεκτομή δεν συνδέεται με τον ισλαμισμό. Ακόμα και ορισμένοι Κόπτες χριστιανοί δεν βαπτίζουν κορίτσια που δεν έχουν υποστεί αυτή τη διαδικασία καθώς τα θεωρούν ακάθαρτα.
Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η κλειτοριδεκτομή δεν αποτελεί καν μία περιθωριακή πρακτική που ακολουθούν πλέον μόνο απομονωμένες άγριες φυλές της Αφρικής. Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 130 εκ. γυναίκες έχουν υποστεί αυτή τη διαδικασία. Κάθε χρόνο 3 εκατομμύρια γυναίκες θα την υποστούν με ή χωρίς τη θέλησή τους.
Στις Η.Π.Α., αν και από το 1997 απαγορεύεται με ομοσπονδιακό νόμο για τα άτομα κάτω των 18 ετών, υπολογίζεται ότι την έχουν υποστεί 168.000 γυναίκες, οι 50.000 εκ των οποίων είναι ανήλικες. Στο Ηνωμένο Βασίλειο απαγορεύεται από τα μέσα της δεκαετίας του 1980, όμως 74.000 γυναίκες (οι 7.000 από αυτές κάτω των 16 ετών) έχουν υποστεί τη διαδικασία.
Η πρακτική αυτή καταδικάζεται απ’ όλους σχεδόν τους διεθνείς οργανισμούς και έχει ποινικοποιηθεί στα περισσότερα κράτη, όμως έχει και πολλούς υποστηρικτές που θεωρούν ότι η διαδικασία είναι ιδιαίτερα σημαντική θρησκευτικά και πολιτιστικά για την παράδοση των λαών και των φυλών που την εξασκούν. Αποτελεί ένα είδος τελετής μύησης και ενηλικίωσης που τις περισσότερες φορές γίνεται με τη θέληση και συμμετοχή του θύματος. Σύμφωνα με τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου του Cambridge Robert Hinde, «απαγορεύοντας την πρακτική, φερόμαστε σαν αποικιοκράτες και ιεραπόστολοι, προσπαθώντας να εξαφανίσουμε έ-ναν πολιτισμό που τον θεωρούμε κατώτερο του δικού μας», ενώ ο Καθηγητής Asha Samad (CUNY) θεωρεί ότι απλά «πρόκειται για διαφορά απόψεων. Οι οικογένειες που το κάνουν αγαπούν τα παιδιά τους τουλάχιστον το ίδιο όσο και μια μέση Αμερικάνικη οικογένεια».
(β) Τον Οκτώβριο του 2006 ο βρετανός βουλευτής και πρώην υπουργός εξωτερικών Jack Straw προκάλεσε σάλο όταν ζήτησε απ’ όσες γυναίκες τον επισκέπτονται στο πολιτικό του γραφείο να αφαιρούν το μαντήλι που σκέπαζε ολόκληρο το πρόσωπό τους αφήνοντας ανοιχτά μόνο τα μάτια (niqab). Οι γυναίκες αυτές ήταν πολλές, καθώς ο Jack Straw εκλέγεται βουλευτής στο Blackburn όπου το 25-30% των κατοίκων είναι μουσουλμάνοι. Σε δηλώσεις του τόνισε πως σε μία δυτική κοινωνία όπου οι εκφράσεις του προσώπου έχουν μεγάλη σημασία για την ανθρώπινη επικοινωνία, η ισλαμική μαντίλα δημιουργεί διαχωρισμό και «παράλληλες κοινότητες».
Oι αντιδράσεις κατά των δηλώσεων του Straw υπήρξαν θυελλώδεις. «Η διαφοροποίηση γίνεται από τον Straw, οι δηλώσεις του οποίου αποδεικνύουν βαθιά έλλειψη κατανόησης» ισχυρίστηκαν οι βρετανικές ισλαμικές οργανώσεις, ενώ ο συντηρητικός αρθρογράφος Oliver Letwin προειδοποίησε ότι θα αποτελούσε ένα επικίνδυνο δόγμα να λες στους ανθρώπους πώς θα ντυθούν.
Σύμφωνα με τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης Paul Cruickshank το niqab επιλέγουν να το φορούν στη Μεγάλη Βρετανία κυρίως νέες γυναίκες που ανήκουν σε μετριοπαθείς μουσουλμανικές οικογένειες από τη Νότιο Ασία και όχι σε οικογένειες αράβων από τη Μέση Ανατολή. Μάλιστα οι οικογένειές τους, που έχουν ενσωματωθεί στην βρετανική κοινωνία, όχι μόνο δεν τους το επιβάλλουν αλλά πολλές φορές αντιτίθενται. Οι νέες κοπέλες με τον τρόπο αυτό αντιδρούν στην ενσωμάτωση και στην αποδοχή των βρετανικών αξιών από τους γονείς τους. Συνήθως οι κοπέλες αυτές υιοθετούν αυτή την ενδυμασία αφού συνδεθούν με ριζοσπαστικές ισλαμιστικές οργανώσεις.
Ο Jack Straw εξέφρασε απλώς μία επιθυμία του και σε καμία περίπτωση δεν ζήτησε να απαγορευθούν αυτού του είδους οι ενδυμασίες αλλά και άλλες λιγότερο ακραίες όπως απαγορεύονται σε δημόσια κτίρια και εκδηλώσεις στην Γαλλία, σε ορισμένες περιοχές της Γερμανίας και αλλού στην Ευρώπη (πρόσφατα ακόμα και στην Ολλανδία!).
Απαγορεύονται επίσης και στην Τουρκία. Πολλοί ισχυρίζονται όμως ότι και στην Τουρκία τα κορίτσια που θέλουν να φορέσουν μαντίλα τη θεωρούν σύμβολο ελευθερίας και γυναικείας απελευθέρωσης απέναντι σε ένα αυταρχικό κοσμικό κράτος. Όπως δηλώνει μία από αυτές τις νέες γυναίκες: «με την μαντίλα αισθάνομαι μεταξύ των άλλων ελεύθερη από τη μόδα, τα καλλυντικά και τα επιθετικά βλέμματα των ανδρών».
Επέλεξα αυτές τις δύο περιπτώσεις ενδεικτικά γιατί πιστεύω ότι μας δίνουν μία όσο το δυνατόν ευρύτερη εικόνα του προβλήματος: η κλειτοριδεκτομή και η ενδυμασία των γυναικών και γενικότερα η υποτίμησή τους κυρίως από τον ισλαμισμό έρχονται σε αντίθεση με το φιλελεύθερο κράτος δικαίου της Δύσης. Πώς θα πρέπει το κράτος αυτό να αντιμετωπίσει παρόμοια φαινόμενα;
Πολλοί ισχυρίζονται ότι οι μετανάστες που ανήκουν σε άλλους πολιτισμούς, όταν επιλέγουν να κατοικήσουν σε μία δυτική δημοκρατική χώρα, εγκαταλείποντας τις πατρίδες τους, συναινούν σιωπηρά στο κοινωνικό συμβόλαιο των δυτικών δημοκρατιών. Αυτό το κοινωνικό συμβόλαιο περιλαμβάνει την υιοθέτηση ή τουλάχιστον τη μη παραβίαση των αρχών αυτών. Η θέση αυτή έχει μία σειρά αδυναμιών, η σημαντικότερη εκ των οποίων είναι ότι ακόμα και σε ομοιογενείς κοινωνίες οι αρχές αυτές δεν είναι τόσο ξεκάθαρες και η συναίνεση είναι μόνο υποθετική. Για παράδειγμα, πολλοί συντηρητικοί χριστιανοί συμφωνούν με τις αντιλήψεις των μουσουλμάνων για τα δικαιώματα των ομοφυλοφίλων, την άμβλωση και την αντισύλληψη. Επιπλέον, ακόμα και αυτή η υποθετική συναίνεση αλλάζει περιεχόμενο με το πέρασμα του χρόνου και την αλλαγή στην σύνθεση του πληθυσμού και τις αντιλήψεις.
Ο John Rawls επιχείρησε να δώσει λύση προτείνοντας την έννοια της επάλληλης συναίνεσης (overlapping consensus). Σε κάθε κοινωνία μπορεί να βρεθεί ένα σύνολο αξιών που μπορούν να δεχτούν άνθρωποι με διαφορετικές αντιλήψεις για το αγαθό. Αυτό μπορεί να αποτελέσει τη βάση ενός modus vivendi κοινωνικής συνύπαρξης διαφορετικών ανθρώπων. Όμως στο όραμά του για ένα ουδέτερο φιλελεύθερο κράτος ασκήθηκε ισχυρή κριτική, μεταξύ των άλλων από φιλελεύθερες φεμινίστριες όπως η Susan Moller Okin: Δεν σέβονται όλοι οι πολιτισμοί τα άτομα όσο οι φιλελεύθερες κοινωνίες. Η πολυπολιτισμικότητα έρχεται αναγκαστικά σε σύγκρουση με τον φιλελεύθερο φεμινισμό. Μια κουλτούρα που δεν σέβεται τα δικαιώματα των γυναικών δεν αξίζει να τη σεβόμαστε ούτε να αναγνωρίζουμε συλλογικά δικαιώματα στα μέλη της.
Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει εύκολη απάντηση. Θα πρέπει όμως να κάνουμε εδώ μια κρίσιμη διάκριση: είναι άλλο το ζήτημα της ηθικής και πολιτικής αξιολόγησης των ηθών και των κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς άλλων πολιτισμών και άλλο το πρόβλημα της αντιμετώπισής τους από το νόμο. Η ηθική απόρριψη μιας συμπεριφοράς από την κοινωνική πλειονότητα δεν συνεπάγεται και δεν συνδέεται απαραίτητα με την ποινικοποίησή της.
Θεωρώ ότι και εδώ ο καλύτερος οδηγός για το φιλελεύθερο κράτος δικαίου είναι η «αρχή της βλάβης» του John Stuart Mill. Βέβαια ήδη από την εποχή του Mill οι αντιρρήσεις ήταν πολλές. Σύμφωνα με τον James Fitzjames Stephen, το κράτος πρέπει να διατηρεί το δικαίωμα να προωθεί το αγαθό και να απαγορεύει συμπεριφορές που προκαλούν και προσβάλουν το δημόσιο αίσθημα. Ο Patrick Devlin την δεκαετία του 1960 θα ενισχύσει το επιχείρημα του Stephen, ισχυριζόμενος ότι η συμπεριφορά που έρχεται σε σύγκρουση με την κυρίαρχη κοινωνική ηθική διασπά τον κοινωνικό ιστό καθώς προσβάλλει την πλειονότητα. Μία τέτοιου είδους συμπεριφορά για τον Devlin αποτελεί προδοσία.
Το παράδοξο είναι ότι αυτές τις συντηρητικές απόψεις έχουν υιοθετήσει σήμερα αρκετοί φιλελεύθεροι οι οποίοι θεωρούν ότι η επικρατούσα πλέον φιλελεύθερη κοινωνική ηθική σε πολλές χώρες της δύσης θα πρέπει να επιβληθεί και σε όσους δεν την ασπάζονται. Υποστηρίζουν ότι η ανοχή ακραίων μορφών συμπεριφοράς υπονομεύει την φιλελεύθερη δημοκρατία η οποία πρέπει να υπερασπίσει τον εαυτό της.
Θεωρώ την αντίληψη αυτή λανθασμένη καθώς το φιλελεύθερο κράτος δικαίου δεν είναι και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται με όρους ουσιαστικής δικαιοσύνης αλλά διαδικαστικής. Πολύ περισσότερο από μία δέσμη αρχών και δικαιωμάτων, το φιλελεύθερο κράτος είναι ένα πλαίσιο εξασφάλισης της ηθικής αυτονομίας. Σύμφωνα με τον Joseph Raz, “τα αυτόνομα άτομα είναι εκείνα που μπορούν να διαμορφώσουν τη ζωή τους και να καθορίσουν την πορεία της – είναι δημιουργοί του δικού τους ηθικού κόσμου.” Το φιλελεύθερο κράτος σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να επιβάλλει στα άτομα το δικό του ηθικό κόσμο.
Η αρχή της βλάβης του Mill περιχαρακώνει με τον καλύτερο τρόπο την ηθική αυτονομία. Στο επιχείρημα ότι η αρχή της βλάβης είναι ασαφής και στο ότι ο Mill δεν ξεκαθαρίζει εάν η «ακραία προσβολή» (extreme offence) προκαλεί τη βλάβη, ο ίδιος ο Mill απάντησε ξεκάθαρα:
“Πολλοί θεωρούν ότι βλάπτονται από οποιαδήποτε συμπεριφορά δεν τους αρέσει και δυσανασχετούν καθώς προσβάλλει τα αισθήματά τους […] Δεν υπάρχει όμως σύγκριση μεταξύ αυτών που αισθάνεται κάποιος για την άποψή του με την προσβολή που η άποψή του προκαλεί σε κάποιον άλλον. Όπως δεν συγκρίνεται η επιθυμία ενός κλέφτη να κλέψει μια τσάντα με την επιθυμία του ιδιοκτήτη της τσάντας να την κρατήσει.” (On Liberty 1859: 6.12)
Πολλοί, μεταξύ των άλλων κι εγώ, ερμηνεύουμε την αρχή της βλάβης ως το θεμέλιο λίθο του δικαιώματος ιδιοκτησίας του εαυτού μας (self-ownership): το άτομο πρέπει να έχει τον απόλυτο έλεγχο του σώματός του. Κανείς δεν δικαιούται να του απαγορεύσει να ελέγχει και να ορίζει το σώμα του. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να το εμποδίσει να επιλέγει τον τρόπο ζωής του, ακόμα κι αν οι επιλογές του προσβάλλουν την κοινωνική (έστω φιλελεύθερη) ηθική.
Σ’ αυτό το δικαίωμα μπορούμε να θεμελιώσουμε ένα αντίστοιχο δικαίωμα στο μη-φιλελεύθερο τρόπο ζωής. Το δικαίωμα αυτό δεν βασίζεται σε έναν πολιτιστικό σχετικισμό αλλά στο ακριβώς αντίθετό του: στην βεβαιότητα για την ηθική υπεροχή του φιλελευθερισμού έναντι όλων των άλλων ανταγωνιστικών αντιλήψεων περί αγαθού και οργάνωσης της κοινωνίας. Όχι μόνο όμως ο φιλελευθερισμός υπερέχει ηθικά έναντι των ανταγωνιστικών αντιλήψεων, αλλά αποτελεί και το «τελικό στάδιο της ανθρώπινης ιδεολογικής εξέλιξης» (Fukuyama). Η βεβαιότητα αυτή στηρίζεται στη θεωρία της ορθολογικής επιλογής, σύμφωνα με την οποία οι άνθρωποι δρουν καταρχήν ορθολογικά, δηλαδή επιχειρούν να επιτύχουν με περιορισμένα μέσα την καλύτερη δυνατή ικανοποίηση των επιθυμιών τους. Δεδομένων των επιθυμιών τους, τα άτομα θα κάνουν ό,τι χρειάζεται για να επιτύχουν τους στόχους τους με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, όπως τα ίδια τον αντιλαμβάνονται. Καθώς, σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, τα άτομα γνωρίζουν καλύτερα από κάθε άλλον το συμφέρον τους, ακόμα και όταν δεν φέρονται απόλυτα ορθολογικά, ακόμα και τότε μόνο τα ίδια τα άτομα έχουν την απαραίτητη πληροφόρηση για να κάνουν τις σωστές επιλογές και να πραγματώσουν τους στόχους τους.
Καθώς η ορθολογικότητα είναι εξελικτική, ο νομικός πατερναλισμός και ο νομικός ηθικισμός απορρίπτονται καθώς δεν επιτρέπουν στον άνθρωπο να μάθει από τα λάθη του και να βελτιώσει τη συμπεριφορά του. Σύμφωνα πάντα με τη θεωρία αυτή, το άτομο όταν έχει τη δυνατότητα να επιλέξει θα καταλήξει αργά ή γρήγορα στην ελευθερία και την ευημερία. Ακόμα κι όταν οι προτιμήσεις του περιορίζονται από τη διαδικασία κοινωνικοποίησής του αργά ή γρήγορα θα μετατραπούν σε «ορθολογικές επιθυμίες». Όμως αυτό θα είναι πολλές φορές το αποτέλεσμα μίας μακροχρόνιας εξελικτικής διαδικασίας απαξίωσης των κανόνων κοινωνικής συμπεριφοράς που το δεσμεύουν. Στη Δύση χρειάστηκαν πολλοί αιώνες. Γιατί είμαστε τόσο βιαστικοί με όσους δεν έχουν μάθει ποτέ να επιλέγουν;
Επανερχόμενος στα παραδείγματα που συζήτησα παραπάνω, το δικαίωμα στον μη-φιλελεύθερο τρόπο ζωής περιλαμβάνει και προστατεύει τις περισσότερες συμπεριφορές εφόσον αυτές δεν βλάπτουν ευθέως τρίτα άτομα, όπως στην περίπτωση της κλειτοριδεκτομής σε ένα ανήλικο κορίτσι ή της οικογενειακής βίας, ιδίως κατά των παιδιών.
Όμως μια γυναίκα θα πρέπει να διατηρεί το δικαίωμα να συμμετέχει εθελοντικά σε κλειτοριδεκτομή ή να αποδέχεται τη βία του άντρα της εφόσον είναι ενήλικη και η απόφασή της αυτή βασίζεται στα θρησκευτικά της πιστεύω και όχι στον σωματικό ή ψυχολογικό καταναγκασμό.
Οποιαδήποτε ρύθμιση της ενδυμασίας από το κράτος θα πρέπει να δικαιολογείται επαρκώς από το τελευταίο (που θα έχει το βάρος της απόδειξης) και να είναι πολιτισμικά ουδέτερη. Για παράδειγμα, είναι λογικό το κράτος να απαιτήσει από μία νηπιαγωγό να μην φορά μπούρκα όταν διδάσκει αλλά δεν θα πρέπει να της απαγορεύει την μαντίλα. Βέβαια τα όρια δεν είναι τόσο ξεκάθαρα. Στο Πανεπιστήμιο του York απολύθηκε μια βοηθός καθηγητή όταν αρνήθηκε να αφαιρέσει το niqab κατά τη διάρκεια της συνεργασίας της με τον καθηγητή. Το επιχείρημα του καθηγητή της ήταν ότι η ενδυμασία της εμπόδιζε την συνεργασία τους. Δεν γνωρίζω αν ο ίδιος καθηγητής θα απέλυε τη βοηθό του αν εμπόδιζε τη συνεργασία τους μία τολμηρή ενδυμασία. Είναι νομίζω φανερό ότι τα ζητήματα αυτά δεν μπορούν να λυθούν με κανόνες δικαίου που θα μετρούν το ύψος μιας φούστας ή το άνοιγμα του niqab.
Φυσικά το δικαίωμα αυτό θα πρέπει να καλύπτει όλες τις περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με την ελευθερία της έκφρασης και ιδιαίτερα με την ελευθερία του λόγου. Έτσι, η διατύπωση λόγου μίσους ή λόγου που προσβάλει τις μειονότητες, τις γυναίκες ή οποιονδήποτε άλλον θα πρέπει να προστατεύεται. Ακόμα και οι ακραίες απόψεις θα πρέπει να προστατευθούν εφόσον αποτελούν έκφραση γνώμης και όχι ηθική αυτουργία σε έγκλημα.
Υπάρχει όμως ένα ακόμα κρίσιμο ερώτημα: θα πρέπει να επιτρέψουμε στα άτομα να κάνουν διακρίσεις στις ιδιωτικές τους σχέσεις και συναλλαγές;
Στις Η.Π.Α. η εταιρία Federal Express απαγόρευσε στους υπαλλήλους της που έρχονται σε επαφή με πελάτες να φορούν έντονα θρησκευτικά σύμβολα όπως τουρμπάνια ενώ ένα εστιατόριο απέλυσε έναν Σιχ υπάλληλό του που αρνούνταν να ξυριστεί. Όμως αυτή η ιδιωτική διάκριση μπορεί να προέλθει και από μία μειονότητα: ορισμένοι Σομαλοί ταξιτζήδες στο αεροδρόμιο της Μιννεάπολης αρνούνται να μεταφέρουν πελάτες που έχουν μαζί τους αλκοόλ γιατί το θεωρούν αντίθετο με τη θρησκεία τους. Το ενδιαφέρον εδώ είναι ότι στο αεροδρόμιο του Μογκαντίσου κανένας ταξιτζής δεν κάνει το ίδιο. Οι ταξιτζήδες στο αεροδρόμιο της Μιν-νεάπολης υπακούουν σε φετφά της Αμερικάνικης Μουσουλμανικής Ένωσης.
Θεωρώ ότι εφόσον μια πολιτική διακρίσεων, ανεξάρτητα εάν θα την χαρακτηρίζαμε ρατσιστική ή όχι, δεν προέρχεται από το κράτος αλλά από τα άτομα δεν θα πρέπει να απαγορεύεται. Για παράδειγμα, στην περίπτωση των ταξί, το κρίσιμο στοιχείο είναι το εάν η αγορά των ταξί είναι ελεύθερη ή όχι. Στην Ελλάδα που το επάγγελμα είναι κλειστό και δεν υπάρχει ουσιαστικός ανταγωνισμός εφόσον οι πελάτες δεν έχουν επιλογές, η διάκριση θα πρέπει να απαγορεύεται καθώς τα ταξί ασκούν εμμέσως δημόσια εξουσία. Αντίθετα, σε ένα σύστημα όπου η ρύθμιση είναι ελάχιστη και η αγορά ανταγωνιστική δεν θα πρέπει το φιλελεύθερο κράτος να υποχρεώνει τα άτομα να συμπεριφέρονται με τον πολιτικά ορθό τρόπο, να συμπεριφέρονται δηλαδή φιλελεύθερα, όταν δεν βλάπτουν τους άλλους άμεσα με τις πράξεις τους. Δεν μπορεί το φιλελεύθερο κράτος να επιβάλλει τη σύμβαση ανάμεσα σε δύο άτομα όταν δεν το επιθυμούν και τα δύο ή να ορίσει αυτό τους όρους της σύμβασης με βάση όχι τις προτιμήσεις και το συμφέρον των ατόμων, αλλά με τρόπο αυθαίρετο, ανεξάρτητα εάν επιβάλλει φιλελεύθερες αξίες, όπως η ανοχή.
Η σύγκρουση των πολιτισμών δεν αποτελεί πρόβλημα παρά μόνο εάν εμείς το αντιμετωπίσουμε ως τέτοιο. Αποτελεί δηλαδή ένα είδος αυτοεκπληρούμενης προφητείας. Παρά το γεγονός πως ανήκω σ’ αυτούς που θεωρούν ότι το μοντέλο της φιλελεύθερης δημοκρατίας είναι όχι μόνο το ανώτερο στάδιο της ανθρώπινης θεσμικής εξέλιξης, αλλά κατά πάσα πιθανότητα και το τελικό, πιστεύω επίσης πως η έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη λέξη εξέλιξη. Όμως, όπως η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί να επιταχυνθεί με τη βία που απαιτεί η εισβολή σε ένα κράτος, έτσι είναι λάθος να επιβάλλεται ακόμα και στους πολίτες ενός φιλελεύθερου κράτους με τη βία που διαθέτει το κράτος αυτό.
Θα τελειώσω με ένα παράδειγμα που αποτελεί για μένα το θεσμικό αποκορύφωμα αυτής της αντίληψης. Το 1977 τα μέλη του Αμερικάνικου Ναζιστικού Κόμματος αποφάσισαν να παρελάσουν στο προάστιο Skokie του Σικάγο. Στο Skokie την εποχή εκείνη κατοικούσε μεγάλος αριθμός Εβραίων, οι περισσότεροι εκ των οποίων είχαν επιβιώσει από στρατόπεδα συγκέντρωσης και είχαν χάσει πολλά ή και όλα τα μέλη της οικογένειάς τους. Οι νεοναζί επέλεξαν να παρελάσουν στο Skokie την ημέρα μνήμης του ολοκαυτώματος. Ο δήμος του Skokie δεν έδωσε την άδεια για την πορεία και η υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια. Την υπεράσπιση του δικαιώματος των νεοναζί να παρελάσουν στο Skokie ανέλαβε η περίφημη American Civil Liberties Union, τα περισσότερα υψηλόβαθμα στελέχη της οποίας ήταν εβραϊκής καταγωγής. Η ACLU έχασε μέσα σε μία ημέρα 30.000 μέλη, αλλά κέρδισε την υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α. Οι νεοναζί δεν επιχείρησαν ξανά να παρελάσουν στο Skokie.
—————————————————————————
Το κείμενο αυτό βασίζεται σε δύο διαλέξεις με το ίδιο θέμα (που οργάνωσαν η Youth Society for the United Nations-Greece και το ALBA Graduate School of Business). Το πλήρες κείμενο θα δημοσιευτεί στο περιοδικό Δικαιώματα του Ανθρώπου. Τα σχόλια ευπρόσδεκτα στην ηλεκτρονική διεύθυνση: ahatzis@phs.uoa.gr
Δημοσιεύτηκε στο φιλοσοφικό περιοδικό Cogito (τεύχος 6, Μάιος 2007).
- Ο Αριστείδης Χατζής είναι Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας & Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών. [↩]
Εξαιρετικό, συμφωνώ απολύτως.
Θα ελεγα οτι το ζητημα ειναι η πολιτιστικη ασυμβατοτητα Ισλαμ-Δυσης και αποψη μου ειναι πως ο μετεχων στον Δυτικο πολιτισμο θα πρεπει να συμβιβαζεται με τις νορμες που θετουμε ως αποδεκτες οι κοινωνοι του
Το πρόβλημα είναι ότι οι θρησκείες είναι ουσίαστικά μη φιλελεύθερες οργανώσεις, και έρχονται σε αντίθεση με όποιο φιλελεύθερο σύστημα.
Διαφωνώ με το άρθρο. Το ότι ένας ταξιτζής αρνείται να μεταφέρει κάποιον δεν το θεωρώ ιδιαίτερο πρόβλημα. Η κλειτοριδεκτομή όμως, είναι θέμα τελείως διαφορετικών διαστάσεων Μην τα βάζουμε όλα στο ίδιο τσουβάλι. Μήπως τέτοια βαρβαρότητα αποτελεί και παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;
Η κλειτοριδεκτομή γίνεται πολλές φορές σε ανήλικα κορίτσια. Είναι μια 8 χρονη σε θέση να αποφασίσει για τον εαυτό της, για το θέμα της κλειτοριδεκτομής η για οποιοδήποτε άλλο;
Ή μήπως να νομιμοποιήσουμε τον ξυλοδαρμό; Νομίζω αλλό ο φιλελευθερισμός και άλλο η αναρχία. Μήπως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τα όρια;
Ωραία τα όνειρα περί τελευταίου σταδίου της ανθρώπινης θεσμικής εξέλιξης, αλλά σε μια γή διαφορετικών “ταχυτήτων”, είναι όλοι έτοιμοι για τέτοια εξέλιξη;
Και τι είναι τα θρησκευτικά πιστεύω, αν όχι ψυχολογικ΄ςο καταναγκασμός;
Ουσιαστικά συμφωνώ με τον Starlaster.
Υπάρχουν εθιμικά συστήματα που επιτρέπουν τη δολοφονία εάν ένα μέλςο μιας κοινότητας παραστρατήσει (εγκλήματα τιμής).
Είναι δυνατόν μια φιλελεύθερη δημοκρατία δυτικού τύπου να το ανεχθεί;
Τέλος,θεωρώ το τελευταίο παράδειγμα συγκλονιστικό και νομίζω υποστηρίζει την άποψη μου και όχι αυτή του συγγραφέα: η φιλελεύθερη δημοκρατία πρέπει να λειτουργεί με αρχές.
@Μαρία Βέλλιου και Starlancer
Σίγουρα διαβάσατε καλά το άρθρο; Είναι ξεκάθαρο ότι διαφωνεί με την κλειτοριδεκτομή σε ανηλίκους και όλο το νόημά του είναι ποια είναι τα όρια της ελευθερίας των ατόμων! Παραθέτω ένα ενδεικτικό απόσπασμα:
Το πρόβλημα ακριβώς εντοπίζεται στο κατά πόσον οι αναμυγνιόμενοι πληθυσμοί είναι διατεθιμένοι να συνταχθούν με ένα κοινό τρόπο ζωής (αυτόν που εκφράζει τους περισσότερους) ή επιθυμούν να διατηρήσουν τον τρόπο ζωής τους και τα έθιμά τους ακόμη και αν έχουν πάρει σαν απόφαση ζωής να ζήσουν αλλού. Ο Αιθίοπας πατέρας ακόμη και αν έχει μεγαλώσει με το πιστεύω ότι δε βλάπτει το παιδί του, παραβαίνει τον αμερικανικό νόμο και το ξέρει. Επιλέγει συνειδητά να παρανομήσει γιατί επιλέγει αντί να “αμερικανοποιηθεί” να συνεχίσει την αιθιοπική παράδοση εκτός συνόρων.
Μπορούμε όμως να απαιτούμε από τον κάθε μετανάστη να απαρνείται εντελώς τις ρίζες του και σαν τάμπουλα ράσα να αφήνεται στη διαμόρφωση του τρόπου ζωής του από το περιβάλλον του; Ενοχλεί κανέναν αν οι Έλληνες της Γερμανίας γιορτάζουν την 28η Οκτωβρίου;
Εδώ κατά τη γνώμη μου είναι το λεπτό σημείο. Κατά πόσον δηλαδή μια κοινωνία που θέλει να λέγεται φιλελεύθερη μπορεί να αποδεχτεί τη διαφορετικότητα των μελών της ,ταυτοχρόνως όμως να διατηρήσει τις ισορροπίες μεταξύ τους. Οι δυτικοί που ζουν στη Μέση Ανατολή αναγκάζονται να στερηθούν το αλκοόλ φοβούμενοι τις κυρώσεις. Μόλις όμως βρεθούν μακριά από το χέρι του ισλαμικού νόμου του δίνουν και καταλαβαίνει. Αυτό είναι μια αποτυχία της εκεί κοινωνίας που ναι μεν εφήρμοσε τις αρχές της για όλους ,αλλά δεν κατάφερε να κάνει τα μέλη της να τις κατανοήσουν και να τις σεβαστούν.
Αντίθετα θυμάμαι ένα φαινόμενο που παρατήρησα στη Σουηδία όταν σε ένα σπίτι Έλληνα ομογενή όταν ένας άλλος Έλληνας (φίλος των υπόλοιπων) ήθελε να καπνίσει χωρίς να του το πει κανείς βγήκε μόνος του έξω στο μπαλκόνι. Φυσικά και εκτός Σουηδίας προφανώς δε θα το έκανε όμως αυτό ήταν παράδειγμα του πως η επιβολή ενός τρόπου ζωής μπορεί να γίνει αποδεκτή όχι απαραίτητα με την απειλή της τιμωρίας αλλά μέσα από ομαλές κοινωνικές ζυμώσεις.
Φίλε Παύλο έχεις δίκιο. (Τι να κάνω, ειναι και μεγάλο κείμενο :)) Κατάλαβα οτι μιλάει για τα όρια των ελευθεριών το άρθρο.
Αγνόησε αυτό που είπα για τις ανήλικες. Πέρα απο την ηλικία , αναφέρομαι γενικά στην κλειτοριδεκτομή. Κοίταξε την επόμενη παράγραφο:
Η παράγραφος που παραθέτω έχει μια αντίθεση. Ποιά η διαφορά μεταξύ θρησκευτικών πιστεύω και σωματικού ή ψυχολογικού καταναγκασμού; Σε ορισμένες θρησκείες δεν πιστεύω οτι υπάρχει, αλλα αυτό είναι ένα άλλο μεγάλο θέμα.
Το ζήτημα είναι λεπτό. Και εδώ θα διαφωνήσω όμως. Κανονικά, εγώ είμαι υπερ της πλήρους ελευθερίας, αλλα αναγνωρίζω οτι κάτι τετοιο είναι ουτοπικό με τα σημερινά δεδομένα.
Ομολογώ ότι δεν μπορώ να δώσω λύση σε ένα τόσο λεπτό και δύσκολο ζήτημα. Είμαι κατα της κλειτοριδεκτομής και κατά οποιουδήποτε ξυλοδαρμού. Το θεωρώ απάνθρωπο και θεωρώ ότι τέτοια καταπίεση της γυναίκας έχει αρνητικό αντίκτυπο στην προσωπικότητα της και στην κοινωνία γενικότερα. Απο την άλλη είμαι υπέρ της ατομικής ελευθερίας.
Εδώ πρέπει να κάνω ένα συμβιβασμό. Να αγνοήσω ότι η κλειτοριδεκτομή είναι μία βάρβαρη παράδοση, και να επιτρέψω να γίνεται για πολλές δεκαετίες(+) ελπίζοντας οτι με τα χρόνια οι άνθρωποι αυτοί μέσω κοινωνικών ζυμώσεων θα την απορίψουνε; ή να την απαγορεύσω γιατί η συνείδηση μου δεν μου επιτρέπει να είναι νόμιμη τέτοια βαρβαρότητα στην ίδια μου τι χώρα;
Διαλέγω το δεύτερο.
@Ναυάγιο
Όπως είπα και στο προηγούμενο σχόλειο μου, είναι δυνατόν να συγκρίνεις την κατανάλωση αλκοόλ και τις παρελάσεις, με την κλειτοριδεκτομή και τον ξυλοδαρμό των γυναικών; Όλα προέρχονται απο θρηκευτικές οδηγίες, δεν έχουν όμως την ίδια βαρύτητα.
Πολύ καίριο άρθρο
Νομίζω πως περιέγραψε το πρόβλημα πολύ σωστά.
Αυτό που θα ήθελα να συνεισφέρω στην συζήτηση είναι το γεγονός ότι και οι πολιτισμοί, κάποια στιγμή, τελειώνουν-πεθαίνουν. Χωρίς να είμαι “φιλελεύθερος” πολιτικά-κομματικά, θεωρώ ότι σίγουρα τα πράγματα κινούνται προς μία ποιο ελεύθερη κατάσταση τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο. Αυτό που ζούμε και που τόσο εύλογα περιγράφεται στο άρθρο είναι τα επιθανάτια σκιρτήματα των παλαιών μοντέλων-πολιτισμών.
Το κλειδί στην αντιμετώπιση τέτοιων θεμάτων είναι φυσικά η εξέλιξη (αναφέρθηκε στο άρθρο) και θα προσθέσω και η παιδεία. Το ότι συμμετέχουμε σε μια τέτοια συζήτηση και το ότι κοιτάμε το πρόβλημα είναι βήμα μπροστά.
Υ.Γ.
Φυσικά αν δεν αντέξει το οικονομικό περιβάλλον που στηρίζει τον δυτικό κόσμο θα υπάρξει πισωγύρισμα.
@Παύλος Μσάουελ
Θεωρώ το άρθρο εν γένει εξαιρετικό, άψογα δομημένο και πολύ ενημερωτικό-διαφωτιστικό.
Συμφωνώ σε πολλά σημεία με τον συγγραφέα. Ίσως στα περισσότερα.
Αλλά νομίζω ότι δεν θέτει αυστηρά όρια ως προς την τήρηση αρχών σε μία δημοκρατίαίσων για όλους. Έχω την αίσθηση ότι αφήνει περιθώρια στην άποψη ότι πρέπει να αφήσουμε τους αλλόθρησκους ή έχοντες διαφορετικές παραδόσεις από την πλειοψηφία, να ωριμάσουν μόνοι τους, έστω κια αν κάποιες από τις πρακτικές τους έρχονται σε κατάφωρη αντίθεση με την προστασία θεμελιωδών δικαιωμάτων του ατόμου. Όπως στην περίπτωση της κλειτοριδεκτομής, που δεν είναι δυνατόν να εξισούται με τον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου!
Επιπλέον, ήθελα αν τονίσω την πεποίθηση μου ότι θρησκευτικές αντιλήψεις που περιορίζουν την ελευθερία ή τον αυτοσεβασμό του ατόμου, συνιστούν μορφή ψυχολογικού καταναγκασμού.
Ας πάρουμε ένα άλλο παράδειγμα:μια ενήλικη γυναίκα ξυλοκοπείται ανηλεώς δημόσια από τον άνδρα της, σε μια χώρα όπου ο ξυλοδαρμός είναι ποινικό αδίκημα και στην οποία ο νόμος δίνει το δικαίωμα σε κάποιον μάρτυρα του γεγονότος να μηνύσει τον δράστη. Ας υποθέσουμε ότι το ζευγάρι ανήκει σε κοινότητα που επιτρέπει τέτοιες πρακτικές και ότι η σύζυγος αποδέχεται αυτή την συμπεριφορά, δεν επιθυμεί την τιμωρία του συζύγου της. Θα πρέπει ο νόμος να τον εξαιρέσει; Ο νόμος θα πρέπει πιστεύω να είναι ίσος για όλους.
Ή άλλων πρακτικών.
Αυτό πρέπει να έχει
Κάποια σχόλια για τα επιμέρους σημεία…
(α) Αν αντί της κλειτοριδεκτομής βάζαμε τον καννιβαλισμό θα συνέχιζε να είναι απλά ένα «τοπικό έθιμο» που εμείς οι Δυτικοί απλά δεν καταλαβαίνουμε;
(συμφωνώ με τον Starlancer, δεν πρέπει να είναι όλα στο ίδιο τσουβάλι… όσο υπερβολικό είναι το δικό μου σενάριο σε σχέση με την «απλή» κλειτοριδεκτομή, άλλο τόσο υπερβολική μου φαίνεται εμένα η κλειτοριδεκτομή σε σχέση με το ν’αφήσεις έναν άνθρωπο ακέραιο από άχρηστες επεμβάσεις ακρωτηριασμού)
(β) Συγγνώμη, ο φουκαράς ο Jack Straw απ’την άλλη… δεν έχει δικαίωμα να δηλώσει ότι θέλει στο ΔΙΚΟ ΤΟΥ Πολιτικό Γραφείο; Δηλαδή αν ζητούσε να βγάλουν τα παπούτσια τους
—
Αυτό κι αν είναι ένα δύσκολο σημείο που πραγματικά βάζει σε κρίση κάθε φιλελεύθερη προσέγγιση! Αντικαταστήστε τα δικαιώματα των «γυναικών» με κάποιο άλλο κεκτημένο δυτικό δικαίωμα και σκεφτείτε ότι όταν η μειοψηφία γίνει πλειοψηφία θα μπορεί να βγάζει νόμους που να μη σέβονται τις φιλελεύθερες βάσεις που βοήθησαν τη μειονότητα να αναπτυχθεί.
Καλώς ή κακώς, ένας «προληπτικός φιλελευθερισμός» (preemptive liberalism?) έχει δύσκολα προβλέψιμες συνέπειες μακροπρόθεσμα.
Έχω την εντύπωση πως ορισμένες πτυχίες του Φιλελευθερισμού έχουν εφαρμογή όταν θα κάνουμε την πρώτη ανθρώπινη αποικία στη Σελήνη ή στον Άρη. Όταν ΕΞΑΡΧΗΣ πάνε άνθρωποι από διαφορετικά πολιτισμικά φόντα σ’ένα ΟΥΔΕΤΕΡΟ και χωρίς προηγούμενη ιστορία περιβάλλον.
Όσο εξάγονται ή εισάγονται οι συνήθειες και ο «πολιτισμός» των ατόμων δημιουργούνται προβλήματα.
ότι –> ό,τι (οτιδήποτε)
Κι ἐγὼ συμφωνῶ μὲ τὸ ἄρθρο.
Μαρία Βέλλιου, ήθελα να παρατηρήσω κάτι στο παράδειγμα σου της γυναίκας που ξυλοδέρνεται αλλά αποδέχεται αυτή την συμπεριφορά απέναντι της (λόγω κουλτούρας ή άλλο). Προφανώς και εσύ και εγώ πιστεύουμε ότι η αποδοχή του ξυλοδαρμού του εαυτού μας είναι παράλογη. Βέβαια παράλογη δεν σημαίνει κατ’ανάγκην ανελεύθερη οπότε τίθεται ένα ζήτημα στο κατά πόσο δικαιούμαστε να παραβιάσουμε μια παράλογη απόφαση που πιθανώς είναι ελεύθερη. Αλλά και ανελεύθερη να την θεωρήσουμε, ίσως επειδή η συγκεκριμένη γυναίκα εξαρτάται από τον άντρα σε σημείο που την υποχρεώνει να αποδέχεται τον ξυλοδαρμό, πάλι ούτε δικαιούμαστε ούτε θα καταφέρουμε τίποτα να πάμε κόντρα στην απόφαση της να δεχτεί τον ξυλοδαρμό της. Δεν θα καταφέρουμε τίποτα γιατί και πάλι θα παραμένει το πρόβλημα της εξάρτησης, το οποίο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνο ενδυναμώνοντας την ίδια την γυναίκα, και δεν δικαιούμαστε να το κάνουμε γιατί στερούμε έτσι από την γυναίκα αυτή και τους γύρω της την ευκαιρία να μάθει από τις λανθασμένες (κατά εμάς) αποφάσεις της και να δοθεί έτσι κίνητρο για πραγματική ανεξαρτησία. Ειδικά το τελευταίο πιστεύω πρέπει να το αποδεχτούμε εάν πιστεύουμε ότι πραγματικά η αποδοχή του ξυλοδαρμού είναι κάτι παράλογο. Φυσικά δεν το συζητάω καν ότι μπροστά σε τέτοιες περιπτώσεις εθελούσιου ξυλοδαρμού όλοι μας (και οι όποιοι κοινωνικοί λειτουργοί) πρέπει, εάν είμαστε φιλελεύθεροι, να γινόμαστε εξαιρετικά ευαίσθητοι σε σημάδια που δείχνουν ότι το αυτόβουλο θύμα μπορεί να τείνει να αλλάξει γνώμη και ότι πιθανώς θα επεδίωκε ενεργά μια αλλαγή εάν πείθονταν για την συμπαράσταση μας. Και φυσικά εν όψη τέτοιων σημαδιών πρέπει να σπεύσουμε, σαν άτομα αλλά και σαν όργανα της φιλελεύθερης δικαιοσύνης, να ασφαλίσουμε την ανεξαρτησία της επιλογής απέναντι στην βία άλλων ανθρώπων.
Λαμπερό άρθρο,όπως θα ανέμενε κανείς, από τον Αρη.
Δύο όμως πράγματα με ενοχλούν:
1)Με βρίσκει εντελώς αντίθετο η κεντρική θέση της εισαγωγικής παραγράφου. Η ανατροπή ενός τυρρανικού) καθεστώτος – έστω και διά της βίας και της έξωθεν εισβολής – όταν αυτό το καθεστώς βρίσκεται στο πυρήνα πλέγματος (nexus) που απεργάζεται την καταστροφή του δικού σου (ανοικτού και ελέυθερου) καθεστώτος,δικαιολογείται απόλυτα….από την εποχή του Grotius. Ονομάζεται αυτοπροστασία. (Και επιπλέον, είναι εντελώς εσφαλμένη η εντύπωση πως η Σιίτες κυριάρχησαν στο Ιράκ,η “εξέλιξη” εκεί έχει δρόμο πολύ ακόμη να διανύσει…αλλά αυτό είναι θέμα γιά άλλη συζήτηση).
2) “Therefore what?” ρωτούσε πρώην Αμερικανός πρόεδρος (o Johnston)τους συμβούλους του όταν παρέδιδαν εξ’ισου λαμπερές αναλύσεις για πρόβληματα πολιτικής που αντιμετώπιζαν (ιδίως τότε γιά την διεξαγωγή του πολέμου στο Βιετνάμ).
Τηρουμένων βεβαίως των αναλογιών λοιπόν, και δοθέντος ότι σήμερα στην Ελλάδα (βεβαίως και στην υπόλοιπη Ευρώπη..και πάλι στις ΗΠΑ)
αντιμετωπίζουμε πιεστικό πρόβλημα διαμόρφωσης μεταναστευτικής πολιτικής, τί ακριβώς προτείνει ο Αρης;
Πολιτική αφωμοίωσης (assimilation) όπως στην Γαλλία, όπου αφανίζεται η έννοια της προσωπικής εθιμικής και εθνωτικής οντότητας του καθενός, συμπυκνούμενη στο αφηρημένο σύλλημα του “πολίτη”….; Την πολιτική της Γερμανίας…όπου ο κάθε μετανάστης διατήρει ότι θέλει απ’ τις παραδόσεις και τα ήθη του…αλλά πολίτης δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο (πλέον) αφού περάσει μύρια όσα εμπόδια,..;Την “πολυπολιτισμική” πολιτική των περισσότερων χωρών της βρεταννικής Κοινοπολιτέια (Καναδά, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Νότια Αφρική)…και την παραλλαγή αυτής της πολιτικής (μετάλλαξη του παλαιού “melting-pot”)στην Αμερική, όπου η ενσωμάτωση (integration)επιτυχάνεται με την μεγίστη (πλέον)ανοχή στη διαφορετικότητα σου όπου όμως μέσα σε πλάισια του χρόνου, απαλύνεται και έτσι ενσωματώνεσαι στην κυρίαρχη κολτούρα της χώρας; Και μέχρις πού φτάνει,στην τελευταία αυτή περίπτωσημ αυτή η “ανοχή”…ποιά είναι τα όρια της πολυπολιτισμικότητος…..;
Therefore what, καλέ φίλε Αρη;
Σταύρο Πετρολέκα, θα έλεγα ότι η ανοχή φτάνει μέχρι τα όρια των ατομικών δικαιωμάτων. Και αν και γενικά πιστεύω ότι πρέπει να σφάλλουμε προς την μεριά των ατομικών δικαιωμάτων αυτό δεν λύνει κάποιες δύσκολες περιπτώσεις όπου συγκρούονται τα ατομικά δικαιώματα μεταξύ τους και εκεί ακριβώς χρειαζόμαστε την συνδρομή λαμπρών νομικών όπως του Άρη Χατζή για να μας διαφωτίσουν όλες τις πτυχές αυτών των δύσκολων προβλημάτων 🙂
Νομίζω πως δεν είναι δυνατόν να υπάρξει “σωστός” κανόνας συμπεριφοράς και αντιμετώπισης έξω από αυτόν της στιγμής (τον ευκαιριακό).
Γιαυτό έθεσα το θέμα της παιδείας στο προηγούμενο ποστ. Δεν είναι δυνατόν να συγκρίνουμε (από άποψη εφαρμογής κανόνων) τις ΗΠΑ με την Γερμανία την Γαλλία και την Ελλάδα. Στις ΗΠΑ θεωρείται ότι οι μειονότητες κατέχουν κουλτούρα και παράδοση που οι υπόλοιποι τις ζηλεύουν. Στην Γερμανία έχουμε πολλά χρόνια ανοχή τω ν Γερμανών σε πολυπολιτισμικές καταστάσεις που ξεκίνησαν με το τέλος του Β ΠΠ και που για να επιβιώσουν έπρεπε να ανεχθούν τους πάντες. Οι περισσότεροι προσαρμόσθηκαν τους ήρθε και η “κεραμίδα” της ένωσης Δυτικής και Ανατολικής Γερμανίας και αντιμετώπισαν τους ομοεθνείς τους αλλά με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο.
Η Γαλλία με τον υπέρμετρο, κατ’εμένα, σωβινισμό των απλών ανθρώπων δέχτηκε σωρεία “ξένων” με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν μεγαλύτερα ή μικρότερα γκέτο.
Στην Ελλάδα …………..αποδειχθήκαμε πολύ σωβινιστές
Έχοντας αναλογιστεί τα παραπάνω αξιολόγησα πολύ θετικά ότι στο άρθρο δεν προτείνονται μαγικές λύσεις. Μένω όμως στην αναφορά ότι αυτός που κάνει κλειτοριδεκτομή στην κόρη του δεν σημαίνει ότι την αγαπάει λιγότερο από τον άλλο που δεν της κάνει.
Είναι προφανές όμως ότι δεν έχω τίποτα να συζητήσω με κάποιον που εφαρμόζει κάτι τέτοιο για το παιδί του ή και απλά το επικροτεί.
Με αυτή την έννοια θεωρώ ότι η ευκαιριακή προσέγγιση του θέματος ανά χώρα ή καλλίτερα ανά πόλη και γειτονιά θα αποδώσει καλλίτερα. Το να επιβάλεις με την βία πολιτισμό σε ομάδες το βρίσκω ανεφάρμοστο. Αν δεν αντέχεις κάτι απομακρύνεις τους εκφραστές του ή τους πείθεις να το απαρνηθούν
Επεκτείνοντας τη συλλογιστική του Starlancer με τον οποίο συμφωνώ, έχω να παρατηρήσω τα εξής:
1. Ποια η διαφορά μεταξύ ανήλικου και ενήλικου σε ένα περιβάλλον πνευματικής ποδηγέτησης και “σκοταδισμού” όπως συμβαίνει σε πολλά αυταρχικά καθεστώτα? Πιστεύει κανείς ότι ξαφνικά με το που περνα κάποιος με τα παραπάνω χαρακτηριστικά το νομικό φράγμα των 18 έχει δυνατότητες αξιολόγησης και κρίσης καλύτερες από ένα ανήλικο?
2. Πιστεύει κανείς ότι σε ένα αυστηρά ελεγχόμενο περιβάλλον εκπαίδευσης, η μεγάλη πλειοψηφία των διαμορφούμενων πολιτών έχει δυνατότητες να ξεφύγει από την “πλύση εγκεφάλου” που έχει υποστεί?
3. Συμφωνώ απόλυτα με τον αθρογράφο απο πλευράς αρχών και θεωρίας αλλά δεν συμφωνώ στο δια ταύτα που προτείνει το οποίο θεωρώ ουτοπικό. Και το φιλελεύθερο κράτος έχει το δικαίωμα να διασφαλίζει προληπτικά τις “θεμελιώδεις” αρχές στις οποίες βασίζεται και να μην προσφέρει με την πέραν κάποιων ορίων ανοχή του, το σκοινί στους αντιπάλους του για να το “κρεμάσουν”.
4. Φυσικά αντιλαμβάνομαι και τη δυσκολία να “γλυστρίσει” κανείς με βάση τα παραπάνω σε αυταρχικές συμπεριφορές.
Λεωνίδα Τσιγώνια, απαντάω στα ερωτήματα σου:
1) Σε όλες τις κοινωνίες υπάρχουν ανήλικοι οι οποίοι είναι ικανότεροι πολλών ενηλίκων αλλά και ενήλικες οι οποίοι είναι λιγότερο ικανοί από κάποιους ανήλικους. Ωστόσο δεν υπάρχει κανένας ηθικός και αντικειμενικός τρόπος να διακρίνουμε τα άτομα που δεν ταιριάζουν στην ηλικιακή τους κλάση. Έτσι θέτουμε ένα αυθαίρετο όριο (το οποίο μπορεί να είναι πάντα υπό συζήτηση) ώστε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο δίκαιοι σε όλους. Έτσι ακόμα και κάποιος που ζει σε σκοταδιστικό περιβάλλον έχει το δικαίωμα να του φερόμαστε σαν ενήλικα, ακόμα και αν πιστεύουμε (δικαίως?) ότι η κρίση του είναι μειωμένη σε σχέση με μας. Συνεπώς δεν έχει σημασία εάν (κατ’εμάς) κανείς έχει μικρότερες δυνατότητες αξιολόγησης και κρίσης από το αναμενόμενο αφού εξακολουθεί να δικαιούται τα όσα δικαιούμαστε και εμείς.
2) Ναι, πιστεύω ότι όσο ελεγχόμενο και αν είναι το εκπαιδευτικό ή το γονικό περιβάλλον η πλειοψηφία των διαμορφούμενων πολιτών μπορούν να ξεφύγουν εφόσον διαβιούν σε ένα περιβάλλον όπου η προστασία της ελευθερίας της έκφρασης τους φέρνει σε επαφή με ομοήλικους τους διαφορετικών πολιτισμικών υπόβαθρων. Κατά την ανατροφή, ο χαρακτήρας των παιδιών ελάχιστα επηρεάζεται από τους γονείς ή τους δασκάλους αλλά επηρεάζεται καίρια από τους ρόλους που αναλαμβάνει το παιδί ανάμεσα στους ομοήλικους του.
3) δεν πιστεύω ότι έχει δικαίωμα κανένα κράτος να διασφαλίζει προληπτικά το οτιδήποτε εις βάρος των δικαιωμάτων των πολιτών του. Αλλά και να είχε το δικαίωμα αυτό θα ήταν λάθος στρατηγική να ελέγχει πιο σφιχτά τους “διαφορετικούς” πράγμα που κατά την γνώμη μου θα “έκαιγε μαζί με τα ξερά και τα χλωρά” αφού θα στερούσε κίνητρα και υποστηρικτικούς δεσμούς από άτομα, οικογένειες, γειτονιές που μπορούν να προσφέρουν πολλά στην δυναμική της κοινωνίας. Όσοι αποτελούν πραγματικά προβλήματα μπορούν να αντιμετωπιστούν καλύτερα μέσω ειρηνικών κοινωνικών διαδικασιών χωρίς να υπάρχει κίνδυνος να “κρεμαστούμε”.
4) Και εγώ την αντιλαμβάνομαι.
Το θέμα δεν είναι απλά η ανοχή να θεσμοθετηθεί νομικά από το κράτος (η κακοποίηση ανηλίκου δεν κάνει εξαιρέσεις για τοπικά έθιμα) αλλά κατά κύριο λόγο αυτό που θα πρέπει να μας απασχολεί είναι ένα επερχόμενο ρεύμα εθνικισμού που πάει να δημουργηθεί κατά κύριο λόγο στην Ευρώπη.
Θυμηθείτε τις αντιδράσεις όχι μόνο της Εκκλησίας αλλά και απλών πολιτών σε ανέγρεση τζαμιού στην Αθήνα. Ακόμη και αν στην Ελλάδα δίναμε το ελαφρυντικό (που δε θέλω να το δώσουμε) ότι η είσοδος μεταναστών στη χώρα είναι πρόσφατο ζήτημα ,πως να αιτιολογήσουμε ανάλογα προβλήματα σε άλλες χώρες που έχουν μετανάστες εδώ και πάνω από 40 χρόνια;
Αν δούμε το πρόβλημα από την άλλη όψη: Ποια είναι η θέση ενός μετανάστη που αποφασίζει να αλλάξει χώρα για πάντα; Θα επιλέξει να αφομοιωθεί με την πλειοψηφία για να διευκολύνει τον εαυτό του, ή ακριβώς λόγω της απόστασης από τη μητρόπολη θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν (σε κανένα σημείο δεν δικαιλογώ ακρότητες για να μην παρεξηγούμαι) για να διατηρήσει στις επόμενες γενιές τη μητροπολιτική του παράδοση ,θεωρώντας την μέρος της προσωπικότητά ς του; Είναι κάποια από τις δύο επιλογές λάθος;
Για να διευκρινήσω κάτι, στο (3) φυσικά καταλαβαίνω τι συνεπάγεται αυτό για περιπτώσεις πολέμου. Εξακολουθώ όμως να πιστεύω ότι ακόμα και σε τέτοιες περιστάσεις κανένα κράτος δεν δικαιούται να παραβιάσει τα δικαιώματα των πολιτών του.
Στις ΗΠΑ υπηρξε ενεργητικη κρατικη πολιτικη αφομοιωσης των μεταναστευτικων κοινοτητων μεχρι την δεκαετια του 1960, μεταναστευση πληθυσμιακων ομαδεων πολυ εγκυτερα στο WASP (Γερμανοι, Σκανδιναυοι κλπ).
Για την Αμερικη ο Χαντιγκτον δεν την οριζει ως κοινωνια μεταναστων, αλλα αποικων αγγλο-χριστιανικης κουλτουρας στην οποια ενσωματωθηκαν οι μεταναστες
Οκ λοιπόν, ας πάρουμε το παρακάτω- διόλου επιστημονικής φαντασίας- σενάριο με βάση τα δημογραφικά της Βρετανίας και την περίπτωση (β) που έθεσε ο κος Χατζής.
ΣΕΝΑΡΙΟ
2008 Ο Jack Straw εν όψει των βουλευτικών εκλογών ανακαλεί τα λόγια του και αποδέχεται να φοράν μέχρι και μπουργκάς αυτοί που το επιθυμούν.
2015 Δημογραφικά στο Ηνωμένο Βασίλειο οι Μουσουλμάνοι αυξάνονται 3-4 φορές πιο πολύ απ’τους αυτόχθονες Βρετανούς. Ιδρύεται το πρώτο μουσουλμανικό κόμμα «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» (αλά Ερντογάν).
2025 Φτάνουμε σ’ένα σημείο- υποθετικό- που οι Μουσουλμάνοι Βρετανοί πολίτες είναι πιο πολύ απ’τους natives. Αρχίζουν να έχουν εκπληκτικά αποτελέσματα στις εκλογές.
2027 Πρώτος μουσουλμάνος πρωθυπουργός του ΗΒ και House of Commons με πλειοψηφία μουσουλμάνων βουλευτών.
2028 Ως αυτοδύναμη πλειοψηφία στο βρετανικό κοινοβούλιο, οι μουσουλμάνοι MPs αρχίζουν να περνάν αντιφιλελεύθερες νομοθεσίες βάσει του Κορανίου. Συγγράφουν το πρώτο βρετανικό Σύνταγμα όπου καταργούν όλες τις «απαρχαιωμένες» συνήθειες του Στέμματος, πχ βασιλιάς-βασίλισσα να μην μπορεί να παντρευτεί καθολικό, κλπ. και τις αντικαθιστούν με «πεφωτισμένες» φονταμενταλιστικές.
2031 Κατά το τέλος της πρώτης 4ετίας του στην Κυβέρνηση το μουσουλμανικό κόμμα έχοντας τη λαϊκή εντολή έχει συγγράψει Σύνταγμα κι έχει καταργήσει τους φιλελεύθερους νόμους που το βοήθησαν να έρθει στην επιφάνεια και να κάνει τις θέσεις του γνωστές. Περνάνε νόμοι για μαντίλα στις γυναίκες, υποχρεωτική κλειτοριδεκτομή, κλπ…
Όσο κι αν ο Χατζής γράφει πως…
…οι νομοθέτες όταν είναι πλειοψηφία μπορούν να κάνουν ακριβώς αυτό και ποιός μπορεί να τους σταματήσει; Ακόμα και τα Συντάγματα αλλάζουν όταν το θέλει ο λαός…
—
Μήπως τελικά ακόμα και η τοποθεσία έχει μνήμη; Ενώ στην αρχή είχα αηδιάσει με την πρόταση του Βενέδικτου ΧVI να μπει άρθρο στο ΕυρωΣύνταγμα που να υπενθυμίζει τις ιουδαϊκοχριστιανικές βάσεις της Ευρώπης, σιγά σιγά αρχίζω και προβληματίζομαι μήπως εν τέλει είναι ο μόνος τρόπος ώστε να είμαστε σίγουροι πως δεν θα υπάρχει παραβίαση των φιλελεύθερων κατακτήσεων του Δυτικού Κόσμου.
Μη βιαστείτε να κατακρίνετε την παραπάνω ιδέα, σκεφτείτε την. Ούτε εγώ έχω ακόμα καταλήξει αλλά παραδέχομαι πως είμαι άκρως προβληματισμένος.
Εγω σαν συνειδητα μη χριστιανος πιστευω πως οφειλουμε να αναγνωρισουμε πως η Ευρωπη ειναι τρια πραγματα
1)Ελληνικος Πολιτισμος
2)Ρωμη
3)Χριστιανισμος
απο κει και περα φιλολογουμε
Για το υποθετικό σενάριο περί Βρεττανίας:
-Μουσουλμάνος δε σημαίνει απαραίτητα φονταμενταλιστής. Φυσικά το να συμπεριλαμβάνει κάποιο κόμμα εκπροσώπους των μειονοτήτων ήδη συμβαίνει και είναι απολύτως φυσιολογικό. Δε θα μπορούσε όμως μια αγγλική κυβέρνηση ακόμη και αν αποτελούταν από μουσουλμάνους να μετρατρέψει τη Μεγάλη Βρετανία σε …Σαουδική Αραβία. Μην υποτιμάτε ούτε τους μουσουλμάνους που θα είναι τότε άποικοι τέταρτης γενιάς ,ούτε τις φωνές αντίδρασης των υπολοίπων. Πιο συντηρητική μια τέτοια κυβέρνηση ναι ,αλλά όχι και επιστροφή στο μεσαίωνα.
Βλέπετε παρόλα αυτά ότι όταν ένας πολιτικός τείνει να χρησιμοποιήσει σαν όπλο την προσκόλλησή του σε συγκεκριμένα πολιτισμικά πρότυπα (αιδεσιμώτατος Τζάκσον ας πούμε) ,αποτυγχάνει. Αντίθετα οι πολιτικοί αρχηγοί που εκλέγονται συνήθως κάνουν ανοίγματα σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και προσπαθούν συνήθως να περάσουν για τους εαυτούς τους ότι ανταποκρίνονται στο μέσο όρο (χωρίς ιδιαίτερη προφορά, χωρίς θρησκευτικό φανατισμό, χωρίς τοπικισμό) για να εκφράζουν όσο το δυνατόν περισσότερους.
Ναυάγιο, έχεις δίκιο.
Αλλά κάποιες παρατηρήσεις:
– Στην πολύ κοσμική Τουρκία (το πιο δυτικό μουσουλμανικό κράτος) ανέβηκε στην εξουσία το ισλαμικό κόμμα «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης». Για την ώρα συμπεριφέρεται καλά, ίσως και καλύτερα απ’αυτά που αντικατέστησε, αλλά φοβάμαι ότι αν τους κλείσουμε την πόρτα για την Ευρώπη θα πολωθούν.
– Κανείς δεν υποβιβάζει τους μουσουλμάνους, αλλά αυτό με το «τέραρτης γενιάς» το ακούω βερεσέ. Μια χαρά γεννημένοι στη Βρετανία μουσουλμάνοι ήταν οι τύποι που σκάσαν στο μετρό του Λονδίνου και κανείς δεν το περίμενε.
– Η συγκέντρωση φονταμενταλιστών στα μουσουλμανικά κράτη είναι σαφώς πιο μεγάλη απ’όσο στα δυτικά. Ο διαχωρισμός που κάνω είναι απλά δημογραφικός, όχι φυλετικός ή πολιτισμικός. Πολύ εύκολα ένα μουσουλμανικό κράτος μπορεί να γίνει Ιράν ή Αφγανιστάν όπου να επικρατεί ο ισλαμικός νόμος, υπέρ του κοσμικού.
—
Θέλω να υπογραμμίσω πως το παραπάνω σενάριο που έκανα ήταν απλά μια “νοητική άσκηση” για να δείξω πως απ’τις καλύτερες προθέσεις μπορεί να βγουν οι μεγαλύτερες τραγωδίες. Φοβούμαι πως αν δεν υπάρχει κάποια εγγύηση της «συνέχειας της δυτικής σκέψης», όταν αργά ή γρήγορα αντιστραφούν οι δημογραφικές ισορροπίες της γηραιάς ηπείρου θα βρεθούμε να χάνουμε αυτά που με τόσο κόπο αποκτήσαμε: δηλαδή ένα κοσμικό κράτος που να βασίζεται στις ελευθερίες του ατόμου.
Αυτο το υπεροχο κατα τα αλλα αρθρο ,
που φερνει εστω και λανθασμενα κατα τη γνωμη μου, στο φως αληθειες, απο την πολυπολιτισμικοτητα που ειναι βασικο και αναποφευκτο στοιχειο καθε εννοιας της παγκοσμιοποιησης , οδηγειται σε λαθος συμπερασμα, λογω κακης χρησιμοποιησης των ορων φιλελευθερισμος και Δικαιο απο τον συντακτη του , που φυσικα δεν ειναι μονος σε αυτη τη περιρεουσα πλανη, που συνεπεια της ειναι οσα δεινα γνωριζει ο πλανητης τα τελευταια χρονια , μετα την πολιτικη των μυστικων υπηρεσιων των ΗΠΑ[ΣΙΑ, ΝΤΙΑ κλπ] να χρησιμοποιησουν θρησκευτικους ηγετες για να διαβρωσουν το λαο του Αφγανισταν ποτιζοντας τον με το οπιο του Μαρξ ,
εκει οπου το πραγματικο οπιο, γινοτανε οικονομικη λογχη για τη διαλυση των δυτικων κοινωνιων και στηριζοτανε απο την πρωην Σ.Ε!!!
Ετσι λοιπον η ενεργοποιηση του δογματος στην υπηρεσια του ελεγχου μιας ξενης Χωρας ουτε φιλελευθερη θα μπορουσε να χαρακτηρισθει σαν πρακτικη ουτε φυσικα σαν Δικαιη, αφου παραβιαζει καταφορα καθε εννοια διεθνους Δικαιου και εθνικης κυριαρχιας στην συγκεκριμενη περιπτωση για το Αφγανισταν, πριν την παραδωση της τυχης του με αμερικανικες ευλογιες στους Ταλιμπαν τα ψυχοπαιδια του Μπεν Λαντεν και της ΣΙΑ!!!
Το δικαστικο προβλημα που αναφερθηκε με την κλειτοριδιεκτομη, ειναι δυστυχως μια πραγματικοτητα, που κανενα δικαιο δεν θα μπορεσει να λυσει, αν προηγουμενως δεν γινει σαφες οτι σαν εθιμο
δεν μπορει να γινει ανεκτο ,απο το νομικο καθεστως που ισχυει στη Χωρα στην οποια επιδιωκει να ζησει ο υποψηφιος κατοικος με την οικογενεια του, προυποθεση που αμφισβητω αν και σημερα ακομα εχει επισημως συνδεθει, με τη διαδικασια αποκτησης της υπηκοοτητας, σε μια Χωρα που στο ονομα του φιλελευθερισμου, ανεχεται πασης φυσης κοινωνικα εγκληματα,, οπως τον ρατσισμο, την ξενοφοβια και τη διωξη για πολιτικα φρονηματα,
που η Κου-Κλουξ-Κλαν, ο Αμερικανικος Εμφυλιος και το Δογμα Μακαρθυ, αποτελουν απο τις πιο μαυρες σελιδες της ιστοριας του!
Ας δουμε ομως εξελικτικα τα πραγματα , πριν επικαλεστουμε την εννοια του Δικαιου, σαν να ηταν θεοσταλτη και απολυτη Αρχη οπως οι 10 εντολες του Μωηση και οχι η προσαρμογη του γραμματος του Νομου στο πνευμα του ανθρωπου -νομοθετη , να πρεμβαινει δυναμικα για να ρυθμιζει κανονες και ορους στις κοινωνικες αναγκες τις καθε εποχης ξεχωριστα…Η κλειτοριδεκτομη ειναι η αρχαιοτερη μορφη τελετης μυησης που τουλαχιστον στην Αυστραλια χρονολογειται πανω απο 30.000 χρονια στους Αμποριντζιναλς…
Το εθιμο σε καποια μορφη που ακομα δεν μπορει να γινει ακριβως γνωστη , εμφανιζεται και στς τοιχογραφιες της Θηρας [3.700 χρονια πριν] αλλα περναει και στην αρχαια Ελληνικη Ιστορια με τα Ελευσινεια Μυστηρια, πριν βρει το τελος του επι Βυζαντιου…
Ηδη ο αυτοκρατορας Ανδριανος , ειχε απαγορευσει για τους Χριστιανους την εξελιξη του εθιμου στο ιστορικο περασμα απο τον κοινοβιακο τροπο ζωης στην οικογενεια, οπου η περιτομη , ακομα μεχρι της μερες μας, αποτελει τον ακρογωνιαιο κανονα -μυστηριο εισαγωγης τοσο για την Εβραικη οσο και για την μουσουλμανικη κοινοτητα πολλων εκατομυριων ανδρων στον πλανητη!
Να λοιπον που η διαμορφωση της πραγματικοτητας μεσα απο τις παρωπιδες μιας κακης Παιδειας , φερνει μια μειοψηφια, οπως η Χριστιανικη , μεσα στις μονοθειστικες θρησκειες που εχουν μεχρι σημερα αναπτυχθει με βαση την ιδια θρησκεια [ στον ιδιο θεο] , να βαζει θεμα Δικαιου ,για να υπερασπιστει σαν μειψηφια παντα, την καταργηση ενος θρησκευτικου κονονα για την πλειοψηφια , οπως αυτη διαμορφωνεται απο τα αλλα δυο δογματα!!!!
Τελος ας θυμηθουμε την εικονα της Παναγιας , στο συνολο σχεδον της εικονογραφιας και γλυπτικης , να φορα τον πεπλο της παρθενιας
κρατοντας τον Χριστο στην αγκαλια της, για να μπορεσουμε να κατανοησουμε την εννοια της παρθενιας , οχι οπως μας την εφερε κακως η Χριστιανικη Παιδεια , σαν μη εχουσα σεξουαλικη επαφη γυναικα , αλλα οπως την παρουσιαζουν ξεκαθαρα οι τοιχογραφιες της Θηρας στη ξεστη 3, με την απεικονηση των 3 γυναικων και εκεινης που φερει τον πεπλο και οι αρχαιολογοι που την ανελυσαν βλεπουν καθαρα την συμβολικη απεικονιση της νεοτερης [παιδικης ηλικιας] , πριν την μυηση μεσω της τελετης στην εμμηνο ρυση δηλαδη στην δυνατοτητα της τεκνοποιιας!!!
Για να γινει αντιληπτη η σχεση της εικονας με εκεινη της Μαριας, αρκει να δουμε οτι η κληρονομικη ,πιθανοτατα, στειροτητα της μητερας της Αννας ,αλλα και της εξαδελφης της, μητερας του Ιωαννη του Προδρομου , που αναφερουν τα Ευαγγελια , απο την εποχη του Ιπποκρατη , αντιμεωπιζετο με τη χρηση τη ζαφορας , κυριο θεμα της τοιχογραφιας της ξεστης 3 δε ειναι , η προσφορα της ζαφορας στη θεα της γονιμοτητας!!!!
Το πεπλο συμβολιζει οπως καταμαρτυρουν οι νεαρες μουσουλμανες σημερα, την αναγκη καθαρσης και απαγνισμου απο την δυτικου τυπου επιρροη στην προσωπικοτητα τους , ενας εκουσιος τροπος διαμαρτυριας και αρνησης πολιτιστικης εξελιξης, σε ενα συστημα που ενω τιτλοφορειται ως ελευθερο , απεχει παρασαγγας απο την ανοχη της πολιτιτικης διαφορας, που θα επετρεπε στην πολυ-πολιτισμικοτητα, να γινει το διαβατηριο για τη παγκοσμιοποιηση
Η εννοια του Δικαιου εχει μια κολοσσιαια διαφορα με εκεινη της ελευθεριας…θα αποτολμουσα να πω οτι ειναι αντιδιαμετρικες εννοιες…Οσο διερυνεται η εννοια του Δικαιου , τοσο μειωνεται η αντιληψη της ατομικης ελευθεριας που εχει ο καθε ενα απο μας , αποδεχομενος συνειδητα και εκουσια , την ανταλλαγη ζωτικου χωρου απο το ατομο του, χαριν της κοινωνικης του αποδοχης και ευημεριας…
Έθιμο το οποίο βασίζεται σε βάναυσο ακρωτηριασμό δεν ξέρω τι σόι έθιμο είναι στον 21ο αιώνα. Για μένα μπαίνει στο ίδιο επίπεδο με άλλα, παλιότερα «έθιμα» όπως η δουλεία, οι ανθρώπινες θυσίες, το απαρτχάιντ, οι μαζικές εκτελέσεις, και τα βασανιστήρια…
Το άρθρο του καθηγητή Χατζή είναι αξιόλογο από πλευράς ακαδημαϊκής ποιότητας. Είναι κυριολεκτικά «τροφή για σκέψη». Το πρόβλημά του όμως είναι ότι οι ιδέες που έμμεσα προτάσσει δύσκολα νομιμοποιούνται…
Δηλαδή από αύριο θα πρέπει να επιτρέπεται να ασελγούν οι γονείς στα παιδιά τους με βάση μια παρωχημένη θρησκευτική συνήθεια ενός άλλου τόπου; Από πού πηγάζει το δικαίωμα ενός ακρωτηριασμού; Η παράδοση πάει πιο ψηλά ή ο Χάρτης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων; Και τέλος πάντων τι γίνεται με τις παραδόσεις του δυτικού κόσμου που βασίζονται στην αξιοπρέπεια του ατόμου, ακόμα κι όταν είναι ανήλικο;
Αυτό δεν το ξέρουμε.
Μπορεί η ίδια η εξέλιξη να καταστρέψει το κραταιό μοντέλο της φιλελεύθερης δημοκρατίας του σήμερα και να φέρει κάτι ακόμα καλύτερο αύριο. Η έννοια της «ανθρώπινης θεσμικής εξέλιξης» είναι μεγάλη κουβέντα για να μπορεί να οριοθετηθεί από αυτούς που ζουν στο σήμερα. Με άλλα λόγια δεν παύει να είναι παρά μια φουτουριστική κοινωνιολογική υπόθεση.
Καθε εθιμο, εχει σχετικη και οχι απολυτη αξια , για να δειξει την πολιτιστικη συνεχεια αλλα οχι απαραιτητα τη δογματικη διατηρηση του…Ο Σ.Φρουντ ειχε καταλαβει τη σχεση των τελετων μυησης με την αιμορραγια σαν “θυσια” για την ενταξη στην κοινωνια
σαν “καθαρση ” απο το προπατορικο αμαρτημα που δεν ειναι αλλο απο την εισοδο στην ζωη, χωρις τη μεσολαβιση του δημιουργου της…
Πολύ καλό το άρθρο… Κι ο διάλογος που ακολουθεί (σχόλια) διαβάζεται με μεγάλο ενδιαφέρον.
[…] Επίσης οι περισσότεροι καταδικάζουν έμμεσα το μοντέλο της «πολυπολιτισμικότητας», που προτρέπει κάθε εθνότητα να λειτουργεί με άξονα τις δικές της πολιτισμικές παραδόσεις. Αντίθετα, υποστηρίζουν ότι οι μουσουλμάνοι που έρχονται στις ΗΠΑ θα πρέπει να υιοθετήσουν τα αμερικανικά ήθη και έθιμα αντί να επιδιώκουν να παραμένουν διαφορετικοί. Επίσης, οι Αμερικανοί μουσουλμάνοι στην πλειονότητά τους (63% έναντι 32% ) δεν πιστεύουν ότι αποτελεί αντίφαση το να ζεις ως πιστός μουσουλμάνος σε μια σύγχρονη δυτική κοινωνία. […]
Η αναγκη του να ανηκει καπου , σε μια ομαδα , το καθε ατομο,
αυξανεται οσο το περιβαλλον που ζει , ειναι διαφορετικο σε συγκριση με εκεινο που εχει βιωματα , οπως το οικογενειακο η το κοινωνικο , εν προκειμενω περι ατομου που βρισκεται σε καθεστως αναγκαστικης μεταναστευσης …
Τα διαφορα τεχνασματα οπως η σχολικη καρτα στη Γαλλια , οπου υποχρεωνεται να φοιτησει στο δημοσιο σχολειο της γειτονιας του
ο καθε μαθητης , αυτο ακριβως το προβλημα προσπαθησαν να λυσουν… θεωρητικα αρχιζοντας απο το πρωτο εξω-οικογενειακο περιβαλλον οπως το σχολικο τις προσμειξεις των διαφορετικων πολιτιστικων χαρακτηρων, η πλαστικοτητα της παιδικης ψυχης , υποτιθεται οτι θα διευκολυνε την αλλαγη πολιτιστικης ταυτοτητας μεσα στο περιβαλον της λαικοτητας , οπως αυτο καθοριστηκε απο τη Γαλλικη επανασταση του 1789, οπου εγινε διαχωρισμος κρατους -εκκλησιας…
Στην πραξη ομως ποτε δεν λειτουργησε το θεωρητικο πλαισιο και το πιο τρανο παραδειγμα επιθεσης κατα της Σεγκολεν Ρουαγιαλ ,
ηταν ακριβως , οτι τα δικα της παιδια, πηγαν σε ιδιωτικο σχολειο, [η ιδια το αποριπτει σαν ψεμα],γεγονος που σιγουρα επαιξε σπουδαιο ρολο , στην ψηφο των πιο φτωχων μεταναστων υπερ της δεξιας και του Σαρκοζυ που υποσχεθηκε και επεισε για ευκαιριες και δουλια στους μεταναστες οπως αλλωστε και ο ιδιος!!!
Καθε προσπαθεια εξομαλυνσης σε ενα καπιταλιστικο συστημα στη βαση των πολιτιστικων διαφορων , μοιραια περνα μεσα απο το πορτοφολι του καθε πολιτη …Οταν εχεις λεφτα για ιδιωτικα σχολεια , παρακαμπτεις την καθε κοινωνικη πολιτικη και κανεις τα παιδια σου οπως εσυ διαλεγεις… Αρα η επιτυχια η οχι καθε προσπαθειας αφομοιωσης πολιτιστικων διαφορων , επεται και δεν προηγειται της οικονομικης ανεξαρτησιας που θα τους εξασφαλισει το συστημα για αναδιανομη του παραγομενου πλουτου!!!!Υπο αυτο το πρισμα , καθε εννοια δωρεαν παιδειας , αποκτα μια νεα αξια σαν φιλτρο ενταξης στο συστημα οσων ηδη ειναι αρκετα πλουσιοι για να στηριζουν μεσω φορολογησης των εισοδηματων τους , μια παιδεια που αποκλειει τη δικη τους πολιτιστικη ταυτοτητα, ταυτιζομενοι με τους γηγενεις και στη συνεχεια με ιδια χρηματοοτηση να διατηρησουν το δικαιωμα της συνεχειας μεσω ιδιωτικης παιδειας στα παιδια τους!!!!
Ο πλουσιος αμερικανος μουσουλμανος δεν εχει κανενα προβλημα και το κανει , επικροτοντας το συστημα …
Ο προλεταριος ομως μεταναστης της Ευρωπης , δεν εχει τα χρηματα για να κανει αυτη την υπερβαση…
Η θα αποποιηθει της δικης του πολιτιστικης ταυτοτητας στελνοντας τα παιδια του στα λαικα σχολεια , η θα τα βλεπει να γινονται αγριμια του δρομου στα προαστεια επιβαλοντας το νομο της ζουγκλας σε μια κοινωνια που δεν τους αποδεχεται και στην οποια αισθανονται εγκλωβισμενοι χωρις ορατη διεξοδο και λυση!!!