Το καλύτερο που μπορεί να πει κάποιος για το νέο νομοσχέδιο περί κοινωνικής ασφάλισης που συζητείται τώρα στη Βουλή είναι ότι θα μας μάθει πολλά νέα αρκτικόλεξα. Έτσι κοντά στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, και ΟΑΕΕ (που παλιότερα ήταν ΤΕΒΕ, ΤΣΑ και Ταμείο Εμπόρων) τώρα θα έχουμε να ασχολούμαστε και με τα ΤΑΥΤΕΚΩ, ΤΑΤΙΤ, ΤΕΑΠΑΣΑ και άλλα νέα ΝΠΔΔ, τα οποία φυσικά θα έχουν γραφειοκρατία, διοικητικά συμβούλια, υπαλλήλους και έξοδα.

Εάν όμως κάποιος κοιτάξει τα περιεχόμενα του σχεδίου νόμου, όπως κατατέθηκε στη Βουλή, θα διαπιστώσει κάτι που μοιάζει παράδοξο, αλλά για τα ελληνικά πράγματα δεν είναι. Από τις 215 σελίδες της μεταρρύθμισης, οι 208 αφορούν τη διοικητική οργάνωση των νέων ταμείων και οι 7 (ναι, επτά!) τις ασφαλιστικές διατάξεις. Δηλαδή η «μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού» αφορά κατά 97% τη γραφειοκρατία του συστήματος και μόνο κατά 3% την ουσία του. Με άλλα λόγια, αλλάζει το ασφαλιστικό για να βάλει τα ρούχα αλλιώς. Από το ένα αρκτικόλεξο πάμε στο άλλο με ελάχιστες αλλαγές, όπως τη συνταξιοδότηση των μητέρων, κάτι που υποχρεούμαστε έτσι κι αλλιώς να κάνουμε λόγω ευρωπαϊκών οδηγιών.

Η δε γραφειοκρατική λογική είναι τόσο βαθιά που το νομοσχέδιο προβλέπει μέχρι και πού θα στεγαστούν -με οδό και αριθμό!- τα νέα διοικητικά συμβούλια των νέων οργανισμών. Με άλλα λόγια, καλείται η Βουλή να συζητήσει στα σοβαρά το άρθρο 74 στου σχεδίου νόμου που προβλέπει ότι το Δ.Σ. του ΤΑΥΤΕΚΩ θα στεγαστεί «στο κτίριο του ΤΑΠ – ΟΣΕ, επί της οδού Πατησίων 54». Και αν δεν χωράει εκεί, τι θα κάνουν; Θα χρειαστεί να περάσει τροπολογία στη Βουλή για να μετακομίσει δύο κτίρια παρακάτω;

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η περιβόητη ενοποίηση των ταμείων είναι εικονική, αφού οι προηγούμενοι ασφαλιστικοί οργανισμοί μένουν ανέπαφοι, εντός των νέων οργανισμών που δημιουργούνται. «Η ενοποίηση αφορά μόνο την ταμπέλα και το θυρωρείο», σαρκάζουν. Δεν ξέρουμε για την ταμπέλα, αλλά για το θυρωρείο ας μην ορκίζονται, και αυτό διότι το άρθρο 64 προβλέπει για ένα μόνο ταμείο (το ΤΕΑΙΤ) ότι: «Το Διοικητικό Συμβούλιο και οι ενιαίες υπηρεσίες του Ταμείου στεγάζονται στο κτίριο του ΤΕΑΥΦΕ, επί της οδού Μάρνη 22. Οι Δ΄ και Ε΄ Διευθύνσεις Επικουρικής Ασφάλισης στεγάζονται στο κτίριο του ΤΕΑΥΕΤ επί της οδού Θεοφάνους 21. Η ΣΤ΄ Διεύθυνση Επικουρικής Ασφάλισης στεγάζεται στο κτίριο του ΤΕΑΑΠΑΕ επί της οδού Πατησίων 48.» Τέτοια ενοποίηση διοικητικών υπηρεσιών!

Το πιο χαρακτηριστικό όμως δείγμα ατολμίας στην ενοποίηση ταμείων είναι αυτό που επεσήμανε στον ΣΚΑΪ ο καθηγητής κ. Πλάτων Τήνιος. Με το νέο νομοσχέδιο δημιουργείται το ΤΕΑΠΑΣΑ (Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Πρόνοιας Απασχολούμενων στα Σώματα Ασφαλείας). Σ’ αυτό όμως εντάσσονται με «πλήρη οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια α) το Ταμείο Αρωγής Υπαλλήλων Αστυνομίας Πόλεων, ως Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Υπαλλήλων Αστυνομίας Πόλεων (ΤΕΑΥΑΠ), β) το Επικουρικό Ταμείο Ελληνικής Χωροφυλακής (ΕΤΕΧ), ως Τομέας Επικουρικής Ασφάλισης Ελληνικής Χωροφυλακής (ΤΕΑΕΧ)». Με άλλα λόγια: Χωροφυλακή και Αστυνομία Πόλεων έπαψαν να υφίστανται από το 1986. Τα ταμεία τους όμως θα παραμείνουν ξεχωριστά. Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση αρχίζει και τελειώνει με τη μετονομασία τους…

Ογδόντα χιλιάδες λέξεις έχει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο που κατέθεσε στη Βουλή η κ. Φάνη Πετραλιά συν 40.000 λέξεις η αιτιολογική έκθεσή του. Το πρώτο ερώτημα λοιπόν είναι: ποιος χριστιανός θα προλάβει να διαβάσει 120.000 λέξεις (400 και πλέον σελίδες), να τις σκεφτεί και να προτείνει εναλλακτικές λύσεις μέχρι την επόμενη Τετάρτη που ψηφίζεται; Πολλώ δε μάλλον: ποιος θα προλάβει να ελέγξει τι κρύβεται πίσω από διατάξεις του στιλ «Η πρώτη περίοδος της παρ. 12 του αρ. 1 του ν. 3232/2004 αντικαθίσταται αφότου ίσχυσε, ως εξής: “12. Οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 και τα τέσσερα πρώτα εδάφια της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 1405/1983, όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 4 του ν. 1539/1985, το άρθρο 15 του ν. 1902/1990 και της παρ. 3 του άρθρου 18 του ν. 2079/1992, παύουν να ισχύουν για τους φορείς κύριας ασφάλισης, με την επιφύλαξη της παρ. 3 του άρθρου αυτού”».

Μύλος; Φυσικά. Ο γνωστός τρόπος νομοπαραγωγής στην Ελλάδα. Ρυθμίσεις επί ρυθμίσεων, διατάξεις επί διατάξεων, τροποποιήσεις επί τροποποιημένων τροποποιήσεων, παράγραφοι επί άρθρων και εδαφίων έτσι ώστε να χάνει η μάνα το παιδί και ο εργαζόμενος τα λογικά του.

Απ’ όσο μπορούμε, λοιπόν, να καταλάβουμε η κυβέρνηση επιχειρεί να κάνει τους 155 (περίπου) φορείς κοινωνικής ασφάλισης, περίπου 13. Και λέμε «περίπου» διότι μέσα στους 13 φορείς θα υπάρχουν 142 (περίπου) υπο-φορείς οι οποίοι θα είναι μέσα αλλά και έξω, θα μοιράζονται διοικητικές υπηρεσίες και μηχανογραφικές υποδομές, αλλά θα έχουν και δικές τους υπηρεσίες για τη διαχείριση των αποθεματικών τους.

Το νομοσχέδιο δε είναι τόσο λεπτομερές ώστε προβλέπει μέχρι και το οργανόγραμμα των νέων φορέων (διοικητικά συμβούλια, διευθύνσεις, τομείς κ.λπ.). Εχει όμως και τις ειδικές περιπτώσεις: το «Ταμείο Ασφάλισης Υπαλλήλων Τραπεζών και Επιχειρήσεων Κοινής Ωφέλειας» και το «Ενιαίο Ταμείο Ανεξάρτητα Απασχολούμενων» έχουν διαφορετικό οργανόγραμμα, το οποίο επίσης προβλέπεται λεπτομερώς από τον νόμο. Κι αν η ζωή μεθαύριο δείξει ότι και το Ταμείο των ιδιωτικά απασχολούμενων δεν μπορεί να λειτουργήσει με το γενικό οργανόγραμμα που έχει προβλεφθεί από το κατατεθέν νομοσχέδιο θα έχουμε σε άσχετα νομοσχέδια νέες ρυθμίσεις του στιλ «Οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 και τα τέσσερα πρώτα εδάφια της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 1405/1983…». Αλλά ακόμη κι αν η ζωή δεν δείξει τίποτε, οι πιέσεις κάποιων ομάδων θα καταφέρουν να τροποποιήσουν τις έτσι κι αλλιώς ακατανόητες διατάξεις με πιο ακατανόητες διατάξεις που όμως θα εξυπηρετούν κάποια συντεχνιακά συμφέροντα.

Το πρόβλημα και με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο είναι η σοβιετικής υφής λογική του. Η κεντρική διοίκηση προσπαθεί να ρυθμίσει τη ζωή και τη σύνταξη στην πιο απίθανη λεπτομέρειά τους. Κυρίως προβλέπει να μην χαθεί ο ασφυκτικός έλεγχος της κυβέρνησης στα Ταμεία. Ο υπουργός δεν διορίζει απλώς τις διοικήσεις. Θα ασχολείται και με το δώρο των Χριστουγέννων των εφημεριδοπωλών! Δεν αστειευόμαστε. Το άρθρο 43 της «μεταρρύθμισης» προβλέπει: «Το ύψος των καταβαλλόμενων δώρων εορτών από το Λογαριασμό Δώρου Εορτών Εφημεριδοπωλών καθορίζεται με απόφαση του υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας». Ελεος…

———————————————————————

Σημειώσεις:
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 15 & 16.3.2008