Διάλογος για το ασφαλιστικό

Φεβ 18th, 2008 | | Κατηγορία: Ελλάδα, Πολιτική | Email This Post Email This Post | Print This Post Print This Post |

του Γεώργιου Στάικου1 ,2

Κανείς δε θέλει να λάβει μέρος και να εκθέσει τις απόψεις του σε διάλογο για το ασφαλιστικό. Η Κυβέρνηση δεν κουράστηκε να επαναλαμβάνει ότι “δεν αυξάνονται τα όρια ηλικίας, δεν μειώνονται οι συντάξεις, δεν αυξάνονται οι εισφορές”! Οι συνδικαλιστές περιορίζονται να φωνάζουν “κάτω τα χέρια από τα ταμεία”!

Αρχικά ακούστηκε ο ισχυρισμός ότι δεν μπορεί να γίνει διάλογος γιατί δεν υπάρχουν αναλογιστικές μελέτες. Ας κάνουμε λοιπόν μια τέτοια μελέτη, να δούμε τι μας αναλογεί. Αν ο πληθυσμός της χώρας ανέρχεται στα έντεκα εκατομμύρια, ο αριθμός των εχόντων ανάγκη ασφαλιστικής προστασίας με σύνταξη, άντρες άνω των 65 και γυναίκες άνω των 60, θα πρέπει να εκτιμηθεί περίπου στα 2,5 εκατομμύρια. Αν λάβουμε υπ’όψη μας ότι το ακαθάριστο εγχώριο (ΑΕΠ) προϊόν υπολογίζεται στα 250 περίπου δισεκατομμύρια, και ότι ο κρατικός προϋπολογισμός μιάς χώρας, που θέλει να είναι ανταγωνιστική στο σημερινό σκληρό περιβάλλον, δεν θα πρέπει να διαθέτει για συντάξεις περισσότερο από το 10% του ΑΕΠ, βρίσκουμε ότι το προς διάθεση ποσό κυμαίνεται στα 25 περίπου δις ετησίως ή 10.000 ευρώ κατ’ άτομο. Αυτό δεν σημαίνει τίποτα άλλο από συντάξεις που θάπρεπε να βρίσκονται στα 600 έως 1200 ευρώ! Αυτή είναι η πραγματικότητα, αυτά λένε οι λογαριασμοί.

Πρέπει να τεθεί ανώτατο όριο κοινό για όλους τους ασφαλισμένους, που θα έχει σχέση με την οικονομική πραγματικότητα και την ανάγκη της ισότητας, με την έννοια της ίσης πρόσβασης στην κοινωνική ασφάλιση, που εγγυάται το κράτος

Η Κυβέρνηση οφείλει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και στο ρόλο της ως εγγυητή της ασφαλιστικής κάλυψης των πολιτών. Είναι τελείως απαράδεκτο στους μεν αδυνάτους των τριακοσίων και τετρακοσίων ευρώ να προβάλει την αδυναμία των οικονομικών του κράτους και των ασφαλιστικών ταμείων, και στους ισχυρούς των τριών και τεσσάρων χιλιάδων να δίνει υποσχέσεις και εγγυήσεις απρόσκοπτης καταβολής. Είναι φανερό ότι οι εγγυήσεις της καταβολής και της αύξησης σε επίπεδα στοιχειώδους διαβίωσης πρέπει να δοθούν στους αδυνάτους, ενώ στους ισχυρούς πρέπει να γίνουν περικοπές. Πρέπει να τεθεί ανώτατο όριο κοινό για όλους τους ασφαλισμένους, που θα έχει σχέση με την οικονομική πραγματικότητα και την ανάγκη της ισότητας, με την έννοια της ίσης πρόσβασης στην κοινωνική ασφάλιση, που εγγυάται το κράτος. Αν κάποιοι θέλουν ιδιαίτερες ανέσεις ας προσφύγουν σε ιδιωτική ασφάλιση, χωρίς κρατική εμπλοκή και επιβάρυνση.

Οι δημοσιογράφοι ισχυρίζονται ότι το ταμείο τους είναι υγιές και το θέλουν ανεξάρτητο. Ναι, αλλά χωρίς τα έσοδα από τις διαφημίσεις τι θα ήταν? Υπάρχει δυστυχώς στη χώρα μας μια πρακτική, κατάλοιπο μιας άλλης εποχής δημοκρατικού ελλείμματος, στήριξης των ταμείων διαφόρων συντεχνιακών ομάδων και τάξεων με κοινωνικούς πόρους, εις βάρος δηλαδή της μεγάλης πλειοψηφίας που στενάζει στα όρια της επιβίωσης, αλλά και κάτω από αυτά. Η πρακτική αυτή δεν μπορεί πλέον να συνεχισθεί. Οι κοινωνικοί πόροι πρέπει να επιστρέψουν εκεί που ανήκουν και να στηρίξουν τους πιό αδύνατους, τους πολλούς και όχι τους λίγους!

Ισχυρίζονται πολλοί, κυρίως από εκείνους με τις υψηλές συντάξεις, ότι το πρόβλημα είναι απλά πρόβλημα πόρων, πρόβλημα εισφοροαποφυγής, της οποίας ζητούν την πάταξη. Αλλά πώς; Με αστυνομικά μέτρα; Δεν το εξηγούν. Δεν φαντάζομαι να ζητούν τον εγκλεισμό στις φυλακές όσων συλλαμβάνονται να μη καταβάλλουν τις εισφορές! Είναι γνωστό ότι στη χώρα μας η λεγόμενη παραοικονομία φτανει στο 20 με 30% περίπου. Χωρίς αυτήν όμως, η ανεργία θα ξεπερνούσε το 25%! Πολύς κόσμος ζεί έτσι στις παρυφές της νομιμότητας. Πολλές βιοτεχνικές και άλλες δραστηριότητες δεν αντέχουν και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο ύψος των προβλεπόμενων εισφορών. Η παραμονή τους στο ημίφως, της μερικής μόνο νομιμότητας, τους στερεί από δυνατότητες και ευκαιρίες. Δυστυχώς όμως η πρόσβαση στη νομιμότητα είναι στη χώρα μας ακριβή! Οι εισφορές πρέπει λοιπόν να μειωθούν, και όχι να αυξηθούν. Έτσι οι επιχειρήσεις θα γίνουν ανταγωνιστικές και η εισφοροαποφυγή θα εξαλειφθεί ως μη συμφέρουσα! Η ανεργία θα μειωθεί και το σύστημα θα συγκεντρώσει υγιείς πόρους για τις ανάγκες του.

Ακόμη, δεν μπορεί να σταθεί ασφαλιστικό σύστημα όταν οι διάφορες επιχειρήσεις και υπηρεσίες του δημοσίου, παράγουν αφειδώς συνταξιούχους των 52 ετών με δυόμισυ χιλιάρικα το μήνα!

Επομένως δεν μπορούμε να μιλάμε για λύση του ασφαλιστικού χωρίς ασφαλιστική κάλυψη του συνόλου των πολιτών της χώρας, αύξηση των χαμηλών συντάξεων σε στοιχειωδώς ικανοποιητικό επίπεδο, διάθεση των κοινωνικών πόρων υπέρ των αδυνάτων, μείωση των υψηλών συντάξεων και μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Όσο για την ενοποίηση των ταμείων, δεν νομίζω ότι χρειάζονται περισσότερα από ένα ταμεία. Ένα ταμείο για όλους! Πέραν τούτου, ο καθένας είναι ελεύθερος να προσφύγει συμπληρωματικά όπου θέλει και όπως νομίζει. Η ασφάλιση είναι λογικό να είναι αντικείμενο φροντίδας όχι μόνο του κράτους, αλλά και του κάθε πολίτη χωριστά.

——————————————————————-

Σημειώσεις:

  1. Ο Γεώργιος Στάικος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών []
  2. Δημοσιεύτηκε στις 12/2/2008 στον Ημερήσιο Κήρυκα Πατρών []

5 σχόλια
Leave a comment »

  1. Ὡραῖος! Γράφονται τέτοια ἄρθρα σὲ ἐφημερίδα τῶν Πατρῶν;
    Τώρα, ἂν πρότεινε νὰ καταργηθοῦν οἱ εἰσφορὲς καὶ ὅλοι οἱ κοινωνικοὶ πόροι καὶ νὰ μπεῖ ἑνιαῖος κοινωνικὸς πόρος 10 ποσοστιαῖες μονάδες ἐπιπλέον στὸν ΦΠΑ, θὰ εἴχαμε ἕτοιμη καὶ πλήρη λύση στὸ ἀσφαλιστικὸ.

  2. Ἐννοεῖται ὅτι τὰ ἤδη καταβληθέντα ὡς εἰσφορὲς θὰ ἐπιστραφοῦν μὲ λογικὸ τόκο (πληθωρισμὸς σὺν 2,5-3,0% πραγματικὸ ἐπιτόκιο) στοὺς καταβαλόντες.

  3. Το ασφαλιστικό σύστημα είναι αναγκασμένο να καταρρεύσει αφού δεν στηρίζεται σε κεφαλαιοαποδοτικό σύστημα. Ο λόγος που δεν μπορεί να σταθεί σε τέτοια βάση δεν είναι μόνο η εισφοροδιαφυγή αλλά κυρίως το ότι το κράτος δανειζόταν άτοκα τα χρήματα των ταμείων σε εποχές διψήφιου πληθωρισμού. Αν κάνει ο κάθε εργαζόμενος που ασφαλίστηκε στο ΙΚΑ (π.χ.) ένα σύνολο του τι θα έπρεπε να παίρνει σαν σύνταξη με κεφαλαιοαποδοτικό σύστημα θα δει ότι η σύνταξη των 600 € αναλογεί σε λιγότερο από 12 χρόνια εργασίας, εφόσον αυτή λαμβάνεται στα 65, με βάση το προσδόκιμο ηλικίας.

    Κάτι επιχειρήματα ότι είναι λογικό να υπάρχει εισφοροδιαφυγή είναι για επίπεδο Ουγκάντας. Η εισφοροδιαφυγή υπάρχει γιατί είναι πιο οικονομικό για τις εταιρείες που εισφοροδιαφεύγουν να καλύπτονται με άλλους τρόπους από τους έλεγχους. Επίσης το κλείσιμο εταιρειών στην Ελλάδα, κάτι απαραίτητο στον καπιταλισμό, ακούγεται σαν θέμα ταμπού στους Ελληνες οι οποίοι φοβούνται ότι θα χαθούν οι θέσεις εργασίας. Το πρόβλημα όμως είναι καθαρά θέμα παρεμβατισμού στην οικονομία από το καλό κράτος.

  4. Δεν κατάλαβα τι μας είπε ο καθηγητής…
    Μας είπε να διατίθεται 10% του ΑΕΠ μέσω του προϋπολογισμού μόνο για συντάξεις και αυτό είναι όλο και τίποτα άλλο;
    Εγώ θα έλεγα ότι πρέπει να ξανακοιτάξει τους λογαριασμούς του αν κατάλαβα καλά.
    1. Αυτό που λέει υπονοεί(χωρίς νομίζω να το καταλαβαίνει) ότι δε θα υπάρχουν ασφαλιστικά ταμεία, αφού όλοι οι πόροι εξασφαλίζονται μέσω του προϋπολογισμού και αυτό ενώ στη συνέχεια θεωρεί αυτονόητη την ύπαρξη ταμείων…
    2. 10% του ΑΕΠ όπως είπε είναι 25 δις ετησίως όπως είπε. Πάλι δεν γνωρίζω αν το αντιλαμβάνεται αλλά αυτό το ποσό είναι αστρονομικό. Το ΑΕΠ δεν ισούται με το μέγεθος του του προϋπολογισμού αντίθετα τα συνολικά έσοδα αποτελούν το 25% περίπου του ΑΕΠ. Το 10%, λοιπόν, του ΑΕΠ αποτελεί περίπου το 40% του προϋπολογισμού. Για να αντιληφθούμε λίγο τι λέμε ας αναφέρω ότι τα έσοδα από όλους τους άμεσους φόρους προβλέπονται το 2008 σε 22 δις ευρω, 3 δις λιγότερα από τα 25 και ακόμα ότι τα 25 δισ ευρώ ή ότι οι δαπάνες που προβλέπονται για τα υπυργεία υγείας, παιδείς, άμυνας και εσωτερικών(συμπεριλαμβανομένου και το δημοσίας τάξης) ανέρχονται πάλι περίπου σε 23 δις ευρώ(http://www.mnec.gr/el/economics/budgets/ypoio_kratikos_proyp_2008/proyp2008/index.html).
    Φαντάζομαι ότι η πρόταση του δεν είναι να πάψουμε να δίνουμε όλα αυτά τα χρήματα για να ικανοποιήσουμε αυτό το ποσό(ή σχεδον όλα καθώς ήδη δίνουμε κάποια χρήματα για κάποια χρηματοδότηση του συστήματος).
    Αυτά λένε οι λογαριασμοί

  5. Απάντηση στο σχόλιο Νο 4.
    1. Ούτε είπα, ούτε υπονοώ, ότι όλοι οι πόροι (για τις συντάξεις)εξασφαλίζονται μέσω του προϋπολογισμού.
    2. Τα 25 δις (ευρώ) ετησίως δεν είναι ένα αστρονομικό ποσό! Είναι απλά το 10% του ΑΕΠ! Μάλιστα, σήμερα, σύμφωνα με πρόσφατη δήλωση του Αλογοσκούφη, η χώρα διαθέτει για συντάξεις το 13% του ΑΕΠ!

Σχολιαστε