Ο Μαρξ και η «κρατική δωρεάν παιδεία»
Φεβ 13th, 2007 | Τάκης Μίχας| Κατηγορία: Παιδεία |
Email This Post
|
Print This Post
|
του Τάκη Μίχα*
Αυτό που ασφαλώς εκπλήσσει είναι η παντελής έλλειψη αναφοράς στον Καρλ Μαρξ στη δημόσια συζήτηση που διεξάγεται αυτές τις ημέρες σχετικά με το άρθρο 16 και γενικότερα σχετικά με τη διατήρηση / κατάργηση του «κρατικού» και «δωρεάν» χαρακτήρα της παιδείας.
Φυσικά δεν θα περίμενε κανείς από τη Ν.Δ. να αναζητήσει πηγές έμπνευσης στον Γερμανό φιλόσοφο -όχι διότι τα ηγετικά και μη στελέχη της δεν διαβάζουν Μαρξ, αλλά απλώς διότι δεν διαβάζουν εν γένει.
Η πραγματική έκπληξη είναι η έλλειψη αναφοράς στις απόψεις του Μαρξ από το χώρο των υποτιθέμενων οπαδών του -το «αριστερό ρεύμα» στο ΠΑΣΟΚ, τον Συνασπισμό και το ΚΚΕ.
Η έλλειψη αναφοράς στον Μαρξ είναι εν μέρει κατανοητή στο βαθμό που οι σκέψεις του Γερμανού φιλόσοφου στο θέμα της παιδείας είναι λιγοστές και διάσπαρτες σε διάφορα κείμενα. Όμως αντανακλά και κάτι πιο σημαντικό: Το γεγονός ότι η Αριστερά δεν θα βρει τίποτα στα κείμενα του Μαρξ, το οποίο να στηρίζει τα αιτήματά της για κρατικό μονοπώλιο στην παιδεία και δωρεάν παιδεία για όλους. Το αντίθετο. Όπως θα δούμε, ο Μαρξ ήταν αντίθετος τόσο στον κρατικό έλεγχο του εκπαιδευτικού συστήματος όσο και στο αίτημα της δωρεάν παιδείας για όλους.
Είναι γεγονός ότι ο Μαρξ και ο Εγκελς στο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο» υιοθετούν το αίτημα «Ελεύθερη παιδεία για όλα τα παιδιά σε δημόσια σχολεία». Ομως σε αυτό το κείμενο δεν διευκρινίζουν τι ακριβώς εννοούν με αυτό το αίτημα. Αυτό θα το κάνει ο Μαρξ σε δύο άλλα σημαντικά κείμενα: Στην «Κριτική του προγράμματος της Γκότα» και στην ομιλία του στη Διεθνή Ενωση Εργατών (ΔΕΕ) στις 10 και 11 Αυγούστου 1869. Παρ’ όλο που τα γραπτά του Μαρξ αφορούν κυρίως την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, εντούτοις οι παρατηρήσεις του εκφράζουν τη γενικότερη φιλοσοφία του για το εκπαιδευτικό σύστημα.
Η «Κριτική του προγράμματος της Γκότα» (ΚΠΓ), γραμμένη το 1875, είναι το τελευταίο σημαντικό κείμενο του Μαρξ πριν από το θάνατό του. Στο κείμενο αυτό ο Μαρξ ασκεί κριτική στο πολιτικοϊδεολογικό πρόγραμμα του υπό διαμόρφωση Γερμανικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.
Στο θέμα της παιδείας, το πρόγραμμα πρόβαλλε το αίτημα ότι η «παιδεία θα πρέπει να είναι δωρεάν» -αίτημα το οποίο υιοθετεί και η σημερινή ελληνική αριστερά.
Ομως, ο Μαρξ στο σχολιασμό του απορρίπτει κατηγορηματικά αυτό το αίτημα. Οπως τονίζει, το αίτημα αυτό στην ουσία σημαίνει ότι οι ασθενέστερες οικονομικά τάξεις πληρώνουν για την παιδεία των πλουσίων. Δωρεάν παιδεία, γράφει, σημαίνει «ότι το κόστος της εκπαίδευσης των ανώτερων τάξεων θα πρέπει να καλύπτεται από τη γενική φορολογία».
Την ίδια ένσταση εναντίον της «δωρεάν παιδείας για όλους» διατυπώνει και στην ομιλία του στη ΔΕΕ. Εκεί δηλώνει κατηγορηματικά ότι είναι «εναντίον της δωρεάν εκπαίδευσης» την οποία χρηματοδοτεί το κράτος από τη γενική φορολογία διότι είναι άδικο να πληρώνουν (μέσω των φόρων) «εκείνοι που έχουν τις λιγότερες οικονομικές δυνατότητες».
Είναι αξιοσημείωτο πόσο η κριτική του Μαρξ εναντίον της «δωρεάν παιδείας για όλους» απηχεί τις σύγχρονες φιλελεύθερες απόψεις. Οι προτάσεις του Φρίντμαν και άλλων φιλελεύθερων στοχαστών, ότι το κράτος είτε θα πρέπει να επιδοτεί τους οικονομικά ασθενέστερους που θέλουν να σπουδάσουν σε ιδιωτικά σχολεία είτε να υποχρεώνει τους οικονομικά ισχυρούς να πληρώνουν δίδακτρα στα δημόσια σχολεία, εκφράζει ακριβώς το πνεύμα των αντιρρήσεων του Μαρξ για τη «δωρεάν παιδεία»: ότι δηλαδή είναι ένα σύστημα που ευνοεί τις ανώτερες τάξεις.
Ούτε στο θέμα του κρατικού μονοπωλίου της παιδείας από το κράτος η Αριστερά θα βρει υποστήριξη στα γραπτά του Μαρξ. Αντίθετα, στο σημείο αυτό ο Μαρξ είναι απόλυτα κατηγορηματικός. Ακόμα και στο επίπεδο της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, το κράτος και η εκκλησία δεν θα πρέπει να ασκούν καμία επιρροή στα σχολεία! Οπως γράφει στο ΚΠΓ:
«Είμαι κατηγορηματικά αντίθετος με το αίτημα της παροχής βασικής παιδείας από το κράτος… Το κράτος και η εκκλησία θα πρέπει να αποκλειστούν από οποιαδήποτε επιρροή στα σχολεία!»
Την άποψη αυτή επαναλαμβάνει και στην ομιλία του στη ΔΕΕ: «Το κράτος μπορεί να διορίζει επιθεωρητές το καθήκον των οποίων θα είναι να ελέγχουν ότι τηρούνται οι νόμοι χωρίς να έχουν καμία εξουσία να παρεμβαίνουν στην ίδια τη διαδικασία της εκπαίδευσης».
Δυστυχώς, στα κείμενά του ο Μαρξ δεν προσδιορίζει ποιοι εναλλακτικοί φορείς θα μπορούσαν να αναλάβουν την εκπαίδευση. Ομως στη βάση των προαναφερθέντων μπορεί κανείς να διατυπώσει την πρόβλεψη ότι δεν θα είχε αντίθεση αν την παιδεία οργάνωναν μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, εργατικές κολεκτίβες, εκπαιδευτικοί σύνδεσμοι κ.λπ. Πάντως είναι σίγουρο ότι θα είχε ουσιαστικές αντιρρήσεις για γιακωβινιστικά εκτρώματα, όπως άρθρο 16, το οποίο διασφαλίζει το κρατικό μονοπώλιο στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Το ουσιαστικό για τον Μαρξ ήταν η αυτονομία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, η ολοκληρωτική ανεξαρτησία τους από το κράτος και την εκκλησία.
Τέλος, εξαιρετικά ενδιαφέρουσες είναι και οι απόψεις του Μαρξ σχετικά με τη διαδακτέα ύλη στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Ο Μαρξ προτείνει ότι τα μόνα μαθήματα τα οποία θα πρέπει να διδάσκονται στα παιδιά είναι εκείνα τα οποία δεν περιλαμβάνουν υποκειμενικές ή ιδεολογικές κρίσεις ή «ερμηνείες», όπως τις χαρακτήριζε.
Οπως αναφέρει στην ΚΠΓ:
«Μόνον οι φυσικές επιστήμες, η γραμματική κ.τ.λ. είναι μαθήματα που θα πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία. Οι κανόνες της γραμματικής π.χ. δεν είναι διαφορετικοί, ανεξάρτητα από το αν τους διδάσκει ένας θρησκευόμενος συντηρητικός ή ένας ελεύθερος στοχαστής. Ομως τα μαθήματα στα οποία υπάρχει η δυνατότητα διαφορετικών συμπερασμάτων θα πρέπει να αποκλεισθούν από τα σχολεία». Μαθήματα δηλαδή όπως τα Οικονομικά, η Ιστορία, η Κοινωνιολογία, στα οποία υπεισέρχονται ιδεολογικές ή υποκειμενικές κρίσεις, θα πρέπει να διδάσκονται αργότερα, όταν τα παιδιά ενηλικιωθούν, όταν δηλαδή ο νους τους έχει αφομοιώσει τον ορθολογισμό της επιστημονικής μεθοδολογίας που θα βρουν στις φυσικές επιστήμες και τη γλωσσολογία.
Τελειώνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι ένας φιλελεύθερος** δεν θα βρει τίποτα στα γραπτά του Μαρξ για την παιδεία, με τα οποία να διαφωνεί. Αντίθετα, η ελληνική αριστερά σχεδόν στο σύνολό της υιοθετεί συνθήματα και συλλογιστικές που απέχουν παρασάγγας από τη σκέψη του Γερμανού φιλόσοφου. Ο καλύτερος χαρακτηρισμός της πολιτικής της Αριστεράς στο θέμα του άρθρου 16 και γενικότερα της παιδείας είναι ο χαρακτηρισμός του Μαρξ για τους οπαδούς του Λασάλ:
«Ολο το πρόγραμμά τους, παρά τη δημοκρατική του αμφίεση, διαποτίζεται απ’ άκρη σ’ άκρη από τη δουλική πίστη τους στο κράτος».
——————————————————————————
Σημειώσεις:
*www.tmichas.wordpress.com
** Για τις φιλελεύθερες απόψεις στην παιδεία δες www.e-rooster.gr στην ενότητα “Παιδεία”
δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» στις 12/02/2007
“Οι κανόνες της γραμματικής π.χ. δεν είναι διαφορετικοί, ανεξάρτητα από το αν τους διδάσκει ένας θρησκευόμενος συντηρητικός ή ένας ελεύθερος στοχαστής.”
Άμοιρε Κάρολε ! Από τον Θουκυδίδη και ‘δω ξέρουμε πως αυτό είναι πέρα για πέρα ανακριβές. Αν πεις για τους συγχρόνους, αυτοαποκαλουμένους Έλληνες …
Γενικώς, εκεί που έπεσε έξω είναι που προτείνει να διδάσκουμε μόνον όσα δεν έχουν ιδεολογική χροιά. Έλα, όμως, που όλα έχουν ιδεολογική χροιά. Ή δεν έχουν, αλλά τους την δίνουν την χροιά οι Lysenko αυτού του κόσμου. Ο ίδιος ο Κάρολος, αν θυμάμαι καλά, μέχρι και τα Μαθηματικά αποπειράθηκε να τα μεταρρυθμίσει.
Η απλούστερη λύση είναι να διδάξουμε όλες τις απόψεις. Όχι ότι κι αυτή δεν έχει προβλήματα, βέβαια. Ξέρουμε όλοι τι γίνεται στο Κάνσας …
Όσο για την δωρεάν παιδεία, το κακό είναι πως δεν έχουν βρεθεί ακόμα δάσκαλοι που δεν χρειάζεται να τρώνε. Οπότε, γνησίως δωρεάν παιδεία είναι ανέφικτη λόγω αυτής της τεχνικής δυσκολίας. Κάπου εκεί σκόνταψε και ο Μαρξ, στο να προτείνει κάποιον αδέκαστο που να πληρώσει επαρκώς τους δασκάλους. Δεν τον βρήκε, όμως, και δεν είναι σωστό να προσθέτουμε δικές μας απόψεις για δικές του.
Πιστεύω οτι η παράθεση του Μάρξ δίπλα στον Φρήντμαν είναι αναχρονιστική, καθώς και πως η ερμηνεία που αποδίδεται στον Μάρξ είναι άστοχη.
Η παράθεση αυτή στην ΚΠΓ είναι σχετικά ακριβής
‘Εκεί δηλώνει κατηγορηματικά ότι είναι «εναντίον της δωρεάν εκπαίδευσης» την οποία χρηματοδοτεί το κράτος από τη γενική φορολογία διότι είναι άδικο να πληρώνουν (μέσω των φόρων) «εκείνοι που έχουν τις λιγότερες οικονομικές δυνατότητες».’
αλλά από αυτό δεν συνεπάγεται οτι είναι εναντίον της δωρεάν παιδείας. Συνεπάγεται μόνο οτι είναι εναντίον της δωρεάν παιδείας στο βαθμό που δυσχεραίνει τη θέση μη-προνομιούχων προλετάριων για να βελτιώσει την θέση κάποιων προνομιούχων, οι οποίοι είναι οι μόνοι που βρίσκονται σε θέση να στείλουν τα παιδιά τους σε σχολεία.
Ο Μάρξ συνεπώς δεν είναι εναντίον της δωρεάν παιδείας (αν και είναι φοβερά αναχρονιστικό να λέμε ακόμα κι αυτό), αλλά εναντίον της δωρεάν παιδείας όπως εννοείται σε συνθήκες ανισότητας και εκμετάλλευσης. Η ΚΠΓ, μην ξεχνάμε, ήταν κάτι σαν προγραμματική πολιτική διακήρυξη και όχι ολοκληρωμένη ηθικοπολιτική πραγματεία.
Γράφεις
‘Οι προτάσεις του Φρίντμαν και άλλων φιλελεύθερων στοχαστών, ότι το κράτος είτε θα πρέπει να επιδοτεί τους οικονομικά ασθενέστερους που θέλουν να σπουδάσουν σε ιδιωτικά σχολεία είτε να υποχρεώνει τους οικονομικά ισχυρούς να πληρώνουν δίδακτρα στα δημόσια σχολεία, εκφράζει ακριβώς το πνεύμα των αντιρρήσεων του Μαρξ για τη «δωρεάν παιδεία»’
κι’αυτό είναι ψευδές, γιατί δεν αντηχεί το πνεύμα των απόψεων του Μάρξ στην ΚΠΓ, ούτε στα κείμενα των ομιλιών του. Το μόνο που αντηχεί είναι την απέχθειά του για τη μεροληψία των υφιστάμενων θεσμών και την αδικία που συντηρούν, και όχι τη στήριξή του για την άποψη οτι οι προνομιούχοι θα πρέπει να πληρώνουν δίδακτρα, ή οτι το κράτος θα πρέπει να επιδοτεί τους κοινωνικά ασθενέστερους για να σπουδάσουν.
Τίποτα από αυτά δεν είναι ασύμβατο με αυτό
«Είμαι κατηγορηματικά αντίθετος με το αίτημα της παροχής βασικής παιδείας από το κράτος… Το κράτος και η εκκλησία θα πρέπει να αποκλειστούν από οποιαδήποτε επιρροή στα σχολεία!»
Υπάρχει διάκριση ανάμεσα στην κρατική ιδιοκτησία και επιρροή, την δημόσια ιδιοκτησία και επιρροή και την κοινή ιδιοκτησία και επιρροή. Ο Μάρξ σίγουρα απέρριπτε την πρώτη, και μάλλον και την δεύτερη.
Ωστόσο, ό,τι και αν υποστήριζε, σίγουρα η εικόνα που έχει στο νου του σχετικά με την ιδεατή ηθική και κοινωνική πραγματικότητα δεν είναι αυτή των ελευθεριακών (libertarians), ή των φιλελεύθερων τύπου Φρήντμαν (αν και μπορεί να είναι συμβατή με απόψεις μη-Φρηντμανιστών φιλελευθέρων).
αυτός ο δογματισμός, κρατική παιδεία-ιδιωτική παιδεία του κ.Μίχα είναι της μόδας. Αδικεί όμως τον ίδιο, τον Μάρξ, και τον λαικισμό όλων των κομμάτων. Ο Ν.Πουλαντζάς αναφέρεται στό κράτος σαν πεδίο συγκρούσεων κοινωνικών (λεγομένων και ιδιωτικών) συμφερόντων. Επιτέλους υπάρχει έλλειμα ερευνητικης διδασκαλίας στην οποία συμβάλλουν κοινωνικοϊδιωτικά συμφέροντα με τη συμμετοχή του κράτους.
Ο λαικισμός έχει καλές προθέσεις αλλά και άγνοια, αυτό δεν σημαίνει να καταδικάζουμε τις προθέσεις τους με δογματική άγνοια επικαλούμενοι λαθεμένα τον Μάρξ.
Τό ερώτημα στη σωστή κατεύθυνση τίθεται άν ξεχωρίζουν οι ωφελημένοι και η απλούστερη απάντηση πλούσιοι-φτωχοί, πτυχιούχοi-αγράμματοι θεωρείται και λαθεμένη στην διεθνή εποχή της πολυπλοκότητας.
“Η απλούστερη λύση είναι να διδάξουμε όλες τις απόψεις.”,σωστά κ.
Γεωργανά, αλλά είναι δύσκολο όπως λέτε, ωφέλιμο όμως, γιατί όταν διδάσκονται όλες οι απόψεις χρειάζεται ελευθερία έκφρασης και τότε θα απογοητευτούμε με τη πρωτόγονη καλά κρυμμένη πραγματικότητα.
Μερικά κριτικά σχόλια στο άρθρο του Μίχα. Η πρώτη λαθροχειρία εντοπίζεται στο ότι όλα τα κείμενα του ΣΥΝ, των πανεπιστημιακών και των φοιτητών, απ’ όσο ξέρω, μιλανε για δημόσια δωρεάν παιδεία και όχι κρατική παιδεία ή κρατικά πανεπιστήμια. Δεν ταυτίζεται το δημόσιο με το κρατικό, αν κια το ζήτημα αυτό χωρά πολλή συζήτηση.
Κατ’ αρχάς, μια παραδοχή που δύσκολα αμφισβητεί κάποιος είναι ότι το έργο του Μαρξ, υπό τη μορφή των κειμένων που παρουσιάζει, έχει μια τεράστια πολυσημαντότητα ακριβώς λόγω του εύρους των στοχασμών του. Γι΄αυτό, το έργο του Μαρξ δε «λέει από μόνο του» το νόημά του. Αυτό προκύπτει από την ερμηνεία που ο καθένας – εδώ ο Μίχας – δίνει σ’ αυτό, για την οποία, βεβαίως, δε μπορούμε να αγνοήσουμε την ιστορική πραγματικότητα του εφαρμοσμένου «μαρξισμού». Αυτό σημαίνει ότι ερμηνεύοντας το έργο του Μαρξ δε μπορούμε να αγνοήσουμε τις πρακτικές στις οποίες οδήγησε τα κόμματα ή τα κράτη που προσπάθησαν να εφαρμόσουν το έργο του, δηλαδή η ερμηνεία του έργου του Μαρξ περιλαμβάνει κατ’ ανάγκη και την ερμηνεία της πραγματικής ιστορίας εδώ και ενάμισυ αιώνα, κάτι που δεν κάνει ο Μίχας.
Επιπλέον είναι αυθαίρετη η ερμηνεία του Μαρξ από το Μίχα περί πρωτοβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης καθώς εξισώνει τη πρώτη με τη δεύτερη που διαφέρουν θεμελιωδώς ως προς τους σκοπούς, τη δομή και την αποστολή τους, όπως τα γνωρίζουμε σήμερα .
Το γεγονός ότι ο Μαρξ υποστηρίζει «ότι το κόστος της εκπαίδευσης των ανώτερων τάξεων θα πρέπει να καλύπτεται από τη γενική φορολογία» δε σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι δεν πρέπει να χρηματοδοτείται από οποιαδήποτε άλλη δημόσια, ενδεχομένως ειδική, φορολογία η εκπαίδευση.Αυτό όμως δε συμβαίνει καθώς οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ που ελέγχουν την οικονομική και πολιτική εξουσία στις δυτικές χώρες εξυπηρετούν τα συμφέροντα του κεφαλαίου και, άρα, δε μπορούν, εκ θέσεως και συμφερόντων, να επιλέξουν να επιβάλουν ειδική φορολογία στους πλούσιους υπέρ της δωρεάν εκπαίδευσης, υγείας κλπ.
Εξάλλου ο Μίχας θεωρεί ότι ο Μαρξ προσεγγίζει τις σημερινές (νεο) φιλελεύθερες απόψεις για τη παιδεία κάνοντας ένα εντελώς αντιδιαλεκτικό αναχρονισμό, δηλαδή «τοποθετώντας» μια ομιλία του 1869 σε συγκεκριμένο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον μέσα στο ευρύτερο περιβάλλον του μεταπολεμικού καπιταλισμού του 20ού αιώνα, από το οποίο πηγάζουν οι απόψεις Φρίντμαν και αφετέρου αποκρύπτει ότι ο Μαρξ ποτέ δεν έχει υπερασπιστεί έμμεσα ή άμεσα λύσεις που προκύπτουν από τη δραστηριοποίηση του ιδιωτικού χώρου τόσο στην οικονομία όσο και στο «εποικοδόμημα», δηλαδή και στη παιδεία, όπως σταθερά υποστηρίζουν οι (νεο)φιλελεύθεροι τύπου Φρίντμαν. Εδώ η λαθροχειρία λαμβάνει μορφή διαστρέβλωσης. Η Αριστερά μιλά κυρίως για δημόσιο πανεπιστήμιο. Άλλωστε τα σημερινά πανεπιστήμια στην Ελλάδα δεν είναι κρατικά καθώς είναι πλήρως αυτοδιοικούμενα που, βέβαια, λαμβάνουν κρατική χρηματοδότηση, όπως λαμβάνουν σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό πολλά ξένα ιδιωτικά – μάλιστα αμερικάνικα – πανεπιστήμια. Η κρίσιμη αντιπαράθεση που διεξάγεται σήμερα είναι μεταξύ πανεπιστημίων ως δημοσίων – με την αρχαιοελληνική έννοια- χώρων όπου προσφέρονται τα δημόσια αγαθά της γνώσης και της έρευνας και ιδιωτικών ιδρυμάτων που πουλάνε «κουπόνια» γνώσεων που όταν τα συμπληρώσεις παίρνεις τη «πιστοποίηση» (από ιδιωτικές εταιρίες) που λέγεται πτυχίο. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναδείξω και μια εντυπωσιακή διαστροφή που επιχειρεί ο Μίχας. Λαμβάνει συγκεκριμένα αποσπάσματα του Μαρξ και, μέσω αυτών, διατυπώνει τις απόψεις του. Έτσι υποπίπτει στη παγίδα του επιλεκτικού δογματισμού από την ανάποδη. Προσπαθεί να αναδείξει τις αδυναμίες της Αριστεράς, επιλέγοντας συγκεκριμένα αποσπάσματα του Μαρξ, προσεγγίζοντάς τα κατά λέξη, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του την ιστορικότητα των κειμένων μέσα στο δοσμένο κοινωνικό προτσές. Το έργο του Μαρξ, όμως, δεν είναι «θεολογία», όπως, δυστυχώς, ήταν για τους «παραδοσιακούς» μαρξιστές αλλά και τους αντιπάλους τους τύπου Μίχα.
Στο κείμενο του Μίχα διαχέεται έντεχνα η υποκρυπτόμενη άποψη ότι ο Μαρξ περίπου … ανέχεται την ιδιωτική πρωτοβουλία που … απομένει στο κοινωνικό γίγνεσθαι, κάτι προφανώς ψευδές αν δούμε συνολικά το έργο του Μαρξ που πάντα υπερασπίστηκε τις δημόσιες συλλογικότητες στις κοινωνικές αντιθέσεις και τις δράσεις.
Ένας άλλος αφαιρετικός αναχρονισμός που επιχειρείται από το Μίχα είναι ότι … προβλέπει τι θα έλεγε ο Μαρξ σήμερα μιλώντας περί γιακωβίνικων εκτρωμάτων !!! Απομονώνει πάλι σε μια α-κοινωνική, ανιστορική – δηλαδή ανύπαρκτη- σφαίρα τις φράσεις του Μαρξ, χωρίς να συνυπολογίζει π.χ. τι θα έλεγε επίσης ο Μαρξ για τη σημερινή φάση ανάπτυξης του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού με τις εκτεταμένες ιδιωτικοποίησεις και την προιούσα εμπορευματοποίηση όλων και περισσότερων πλευρών της κοινωνικής ζωής . Φυσικά με τους αυθαίρετους ανιστορικούς αναχρονισμούς δε μπορούμε να συζητήσουμε σοβαρά για το … τι θα έλεγε ο Μαρξ σήμερα ( !!!) παρά μόνο στη σφαίρα μιας μεταφυσικής ή καλύτερα μιας σουρεαλιστικής συζήτησης.
Η άποψη περί ανιστορικού αφαιρετικού και αντιδιαλεκτικού αναχρονισμού ενισχύεται από τη παρουσίαση θέσης του Μαρξ περί διδασκαλίας των φυσικών επιστημών και όχι των κοινωνικών. Φυσικά ο Μαρξ, όταν διατύπωνε την άποψη αυτή, δε γνώριζε π.χ. τη θεωρία της σχετικότητας και την αρχή της απροσδιοριστίας που διατυπώθηκαν στο χώρο των θετικών επιστημών, που ανέτρεψαν επιστημονικές βεβαιότητες και ενέτειναν το σχετικισμό των θετικών επιστημών. Με τη, κατά Μίχα, ερμηνεία του Μαρξ ούτε και η φυσική θα έπρεπε να διδάσκεται σήμερα με τις αβεβαιότητες που πλέον υπάρχουν και σ’ αυτή.
Κατά τη γνώμη μου, προκαλεί μάλλον μειδιάματα η προσπάθεια του Μίχα να εμφανίσει περίπου ως … μαρξιστές τους (νεο)φιλελεύθερους που συμφωνούν με το Μαρξ σε ζητήματα παιδείας. Ο Γερμανός φιλόσοφος έγραψε ό, τι έγραψε στη γερμανική κοινωνία του 1869 και σήμερα μιλάμε για την ελληνική κοινωνία του 2007. Ποιά επιστημονική θέση υποστηρίζει την αφαιρετική μεταφορά τσιτάτων προς εφαρμογή στο … δοκιμαστικό σωλήνα κάθε κοινωνίας σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου και σε όλες τις εποχές ? Ο δογματισμός των “παραδοσιακών” μαρξιστών σε (νεο) φιλελεύθερη εκδοχή !!! Τι άλλο θ’ ακούσουμε …
Τεέιώνοντας εκτιμώ ότι η αφανής μεν, δύσκολα αποκρυπτόμενη δε, εμμονοληπτική πίστη στην ελεύθερη αγορά και την ελεύθερη ιδιωτική πρωτοβουλία διαποτίζει “πίσω από τις γραμμές” όλο το κείμενο του Μίχα.
@ Σπύρος Απέργης:
Ουσιαστικά μιλούν για κρατικά πανεπιστήμια μιας και όλοι οι συγκεκριμένοι φορείς αναφέρουν ως προτεραιότητα τη διατήρηση του άρθρου 16 που ρητά λέει “η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου” . Η χρήση της λέξης “δημόσιο” είναι ευφημισμός για τη λέξη κρατικό. Γιατί από όσο γνωρίζω δεν υπάρχει άλλος φορέας εκτός από το κράτος το οποίο μπορεί να ιδρύσει σχολή ανώτατης εκπαίδευσης.
Από όλο το σχόλιο σας δεν καταλαβαίνω ακριβώς πως διαφοροποιείτε την έννοια του κρατικού πανεπιστημίου από εκείνη του δημοσίου. Και αν όντως υπάρχει μια συγκεκριμένη διαφοροποίηση δεν καταλαβαίνω πως τα “δημόσια” πανεπιστήμια στα οποία αναφέρεστε θα διαφέρουν από τα μη-κρατικά. Μια πιο λεπτομερής επεξήγηση για το τί εννοείτε θα ήταν πολύ πιο κατατοπιστικό από αναφορές σε αφηρημένες “αρχαιοελληνικές έννοιες”. Θα λειτουργούν ως πρόσωπα δημοσίου δικαίου όπως τα υπάρχοντα και αν ναι πως αυτό θα τα διαφοροποιήσει από τα κρατικά; Οι καθηγητές θα είναι δημόσιοι υπάλληλοι ή όχι;
Δηλαδη εαν κατάλαβα καλά ο Τ.Μίχας είναι διατεθειμένος να γίνει και μαρξιστής αρκεί να χτυπηθούν το κράτος και η εκκλησία; για να ενισχυθεί ποιος ακριβώς; ο έλεγχος των έσω από τα έξω;
συνειρμικά μου φέρνει στο μυαλό το πείραμα του Γιωργάκη Α.Π. στο περασμένο ψηφοδέλτιο επικρατείας του ΠΑΣΟΚ. Μανος, Ανδριανόπουλος μαζί με Δαμανάκη και Μιμίκο Ανδρουλάκη.
Δεν έχει σημασία που το πείραμα απέτυχε στην πρώτη του δοκιμή! Παμε στοίχημα ότι σε λίγα χρόνια θα το δούμε να ξαναδοκιμάζεται; τότε μακάρι να έχει μεγαλύτερη επιτυχία. Αλήθεια!
για να ξεβρωμίσουν ιδεολογικά τα σάπια πολυσυλλεκτικά κόμματα.
Δεν υπαρχουν πολλα πραγματα που θα μπορουσε να προσθεσει κανεις σε ενα τοσο εξοχο αρθρο οπως αυτο…Μια απλη προσαρμογη στα Ελληνικα δεδομενα μονο θα αποτολμησω…Αν οι μαρξ και φριντμαν σαν κοινο μελημμα ειχαν τη δικαιοτερη διανομη του κοστους τις παιδειας στις παραγωγικες ταξεις και τον μη αποκλεισμο των νεων για οικονομικους λογους απο το δικαιμα της κοινωνικης ανελιξης μεσω μιας ποιοτικοτερης παιδειας, η υση σιγουρα δεν ειναι η δωρεαν Παιδεια απο το κρατος, αλλα η ισοτιμη δυνατοτητα εξασφαλισης της στους οικονομικα αδυναμους μαθητες…
Ο καλυτερος τροπος για ενα τετοιο αποτελεσμα ειναι ο δανεισμος μια που τιποτα δεν ειναι δωρεαν ολων των νεων με την εγγυηση του κρατους καθε εκπαιδευτικης δαπανης και η ταυτοχρονη απελευθρωση της μη υποχρεωτικης Παιδειας για να καταστει ανταγωνιστικη και να εξασφαλιζει τη συνδεση μαθησης-καταρτισης-εξασφαλισης εργασιας, που θα φερει αναπτυξη της οικονομιας και πραγματικη δημοκρατια , αφου το κρατος συρικνωνεται και απαλασει σημαντικα με την αδικη φορολογηση τους πολιτες του, που θα δανειζονται οχι πια για ν’αγοραζουν γουρουνι στο σακι αλλα υπηρεσιες που θα συνδεονται με την παραγωγικη δυνατοτητα και τη τηρηση αυτης της δεσμευσης θα εγγυαται ο μεσολαβιτης δηλαδη το κρατος!
Φυσικά και μπορεί.Γι’αυτό και η ΓΣΕΕ,η εκκλησία και άλλοι δημόσιοι φορείς στο παρελθόν έχουν εκφράσει επιθυμία να ιδρύσουν πανεπιστημιακές..Αυτό βρισκόταν επίσης στο κέντρο της επιχειρηματολογίας εκτός άλλων του Γ.Παπανδρέου πέρισυ που πρότεινε να ιδρύσουν άλλοι δημόσιοι φορείς σχολές.Άλλο δημόσιος φορέας,άλλο κρατικός.Η θέση των φιλελευθέρων είναι να υπάρξουν μη κρατικά – μη κερδοσκοπικά ιδρύματα.Αυτό μπορεί να γίνει και τώρα.Αυτό που δεν μπορεί να γίνει είναι να τα ιδρύσει ιδιωτικός φορέας και εκεί συζητιέται η αλλαγή.
Ήταν, λοιπόν, μαρξιστής ο Φρίντμαν; Άπαγε της βλασφημίας! Ο κ. Μίχας μου φάινεται ότι διαβάζει μόνο ό,τι τον βολεύει. Ας δούμε λοιπόν, τι άλλο γράφει ο παππούς Κάρολος, σ’ αυτήν την όχι και πιο καλή στιγμή του που είναι η ΚΠΓ:
“Equal elementary education”? What idea lies behind these words? Is it believed that in present-day society (and it is only with this one has to deal) education can be equal for all classes? Or is it demanded that the upper classes also shall be compulsorily reduced to the modicum of education — the elementary school — that alone is compatible with the economic conditions not only of the wage-workers but of the peasants as well?
Τι μας λέει ο παππούς Κάρολος; Ότι στα πλαίσια μια ταξικής κοινωνίας «ίση» παιδεία είναι αδύνατον να υπάρξει. Αυτή είναι η ουσία της θέσης του κι όλα τ’ άλλα είναι ατυχή ευφυολογήματα. Ο Μάρξ φυσικά και δεν επικρίνει τη δημόσια και δωρεάν παιδεία. Επικρίνει την ιδέα των Λασσαλιστών ότι τάχατες είναι δυνατόν να υπάρξει «ίση» παιδεία για όλους σε μια ταξική κοινωνία.
Τα ευφυολογήματα του κ. Μίχα μπορεί να συναρπάζουν κάποιους που ουδέποτε ψηλάφισαν το έργο του Μάρξ, αλλά στην πραγματικότητα είναι μόνο για γέλια.
Παρεμπιπτόντως, η άποψη ότι με τη δωρεάν παιδεία που χρηματοδοτείται μέσω της γενικής φορολογία ευνοούνται οι πλούσιοι, άποψη που στην ανάφερε μεν, αλλά δεν υιοθέτησε ο Μάρξ στην ομιλία του στη ΔΕΕ, είναι του Προυντόν. Αλλά είπαμε, για τον κ. Μίχα αυτά είναι λεπτομέρειες.
Ναι, βέβαια. Άλλωστε, όταν ο Μαρξ στην ΚΠΓ (που πώς να ήταν η πιο καλή στιγμή του όταν τολμά να διαφωνεί με τους Έλληνες φωστήρες;) έγραφε:
“Universal compulsory school attendance. Free instruction.” The former exists even in Germany, the second in Switzerland and in the United States in the case of elementary schools. If in some states of the latter country higher education institutions are also “free”, that only means in fact defraying the cost of education of the upper classes from the general tax receipts.
Στην πραγματικότητα δεν ήταν ο Μαρξ, ήταν ο Προυντόν! Σας το λέω να το ξέρετε, όλα τα -και καλά- κείμενα του Μαρξ, πλην του κομμουνιστικού μανιφέστου, τα έχουν γράψει ρεβιζιονιστές αναρχοαυτόνομοι!
Vrennus το ΚΚΕ στην κοινωνία του σήμερα ζητά Κρατική και “δωρεάν”* παιδεία, όχι σε κάποια άλλη φανταστική.
*βλέπε το σχόλιο του από πάνω σχολιαστή.
Μα να τολμούν να διαφωνούν οι Έλληνες φωστήρες με την «Κριτική του Προγράμματος Γκότα», το κατ’ εξοχήν κείμενο του Μαρξ που εισηγείται τη «δικτατορία του προλεταριάτου»; Κοίτα να δεις παιδί μου κάτι πράγματα! Προφανώς δεν υπάρχουν Έλληνες φωστήρες που να ήταν υπέρ της «δικτατορίας του προλεταριάτου»! Τέλος πάντων. Φαίνεται, λοιπόν, πως ο παππούς Κάρολος οραματιζόταν μια «δικτατορία του προλεταριάτου» όπου οι προλετάριοι θα …πλήρωναν για να στείλουν τα παιδιά τους σχολείο, άντε θα έπαιρναν κουπόνια από το κόμμα.
Αλλά τι, τελικά, προτείνει ο Μάρξ για την εκπαίδευση (στην ΚΠΓ δεν προτείνει, κρίνει το πρόγραμμα των Λασσαλιστών):
The question treated at the congresses was whether education was to be national or private. National education had been looked upon as governmental, but that was not necessarily the case. […] The fault of the American system was that it was too much localised, the education given depended upon the state of culture prevailing in each district. […] Education might be national without being governmental. Government might appoint inspectors whose duty it was to see that the laws were obeyed, just as the factory inspectors looked after the observance of the factory acts, without any power of interfering with the course of education itself. The Congress might without hesitation adopt that education Was to be compulsory.
Να σημειωθεί ότι η αντίθεση είναι μεταξύ national και private. Από την ομιλία του Marx στη Διεθνή Ενωση Εργατών. Τελικά, λοιπόν, ο Μάρξ ήταν υπέρ της δημόσιας παιδείας (της εθνικής παιδείας). Αυτά για να μην ανησυχούν ορισμένοι μήπως ο Φρίντμαν ήταν τελικά μαρξιστής!
Μερικες παρατηρησεις:
α)Ευχαριστω για τα σχολια
β)Ειναι εκπληκτικο τα δυο μετρα και δυο σταθμα που ισχυουν για την αναγνωση του Μαρξ σε σχεση με τους αλλους διανοητες :Αυτα που γραφει ο Μαρξ χρηζουν παντοτε “ερμηνειας”, “βαθυτερης αναλυσης”, “δεν ειναι αυτονοητα”, “θα πρεπει να ιδωθουν στο πλαισιο..” -δεν μπορει να τα καταονησει κανεις αν δεν εχει την σφραγιδα του κομματος,της ομαδας, της παρεας.Ουτε ο Κολακοφσκι,ουτε ο Αρον,ουτε o Ποπερ, ουτε κανενας απο τους χιλαδες επικριτες του μπορουν να κατανοησουν τις Γραφες.Χρειαζεται καποιο ειδικο χαρισμα,καποια ειδικη ψυχοβιολογικη προδιαθεση για να μπορεσει κανεις να εισχωρησει στα αδυτα της Βουλγατας.Αντιθετα τα κειμενα του Χαγιεκ, του Λοκ,του Χομπς ,του Μιλ,του Νοζικ,του Τοκβιλ κλπ ειναι τοσο “αυτονοητα” και προφανη” που δεν χρειαζεται ουτε καν να τα ξεφυσλλισουμε, ουτε καν να προσποιηθουμε οτι τα εχουμε διαβασει,ουτε καν να τα διαστρεβλωσουμε οταν καθημερινα αφοριζουμε τον “νεοφιλελευθερισμο”
β)Φυσικα και το κρατος δεν ειναι το δημοσιο.Το δημοσιο ειναι το κρατος οταν φοραει τα γιορτινα του.(Αυτη ειναι η εκλαικευμενη συνοψη του Τριτου Θεωρηματος του Αροου-το Θεωρημα του Ανεφικτου)
γ)Δηλαδη αν καταλαβα καλα το θεωρημα της απροσδιοριστιας του Χαιζενμπεργκ συνεπαγεται οτι η θεωρια της προελυσεης του ανθρωπου που προτεινει ο Χριστοδουλος θα πρεπει να διδασκεται παραλληλα με αυτην του Δαρβινου;
Δεν μας απαντάτε επί της ταμπακιέρας κ. Μίχα, ο Φρίντμαν ήταν τελικά Μαρξιστής ή όχι; (μήπως ήταν ο Μάρξ νεοφιλελεύθερος;)
Α, η αρχή (και όχι το θεώρημα) της απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ συνεπάγεται μόνο ότι η επιστημολογία του Πόππερ θα πρέπει να διδάσκεται μόνο για ιστορικούς λόγους (όπως ότι κάποτε ο κόσμος νόμιζε ότι η γη είναι επίπεδη)!!!
Πράγματι, υπάρχουν δυο μέτρα και δυο στάθμα (ιδιοφυής επινόηση ενός πολυ μακρινού μου προγόνου!), όχι όμως στο ζήτημα της ανάγνωσης των κειμένων του Μαρξ, αλλά στην προσπάθεια ελεεινολόγησης της αριστεράς (όχι ότι κι εκείνη δεν πάει γυρεύοντας). Ελεεινολογείται, λοιπόν, η αριστερά όταν παραμένει προσκολλημένη στα ξεπερασμένα (;) μαρξιστικά θέσφατα. Ελεεινολογείται όμως ομοίως, ακόμη και όταν αποφεύγει να προσφύγει σ’ αυτά προκειμένου να αναζητήσει νομιμοποίηση των θέσεών της. Αληθινά, τέτοια στρεψοδικία μόνο ένδεια θέσεων και επιχειρημάτων μπορεί να υποδηλώνει.
Από την άλλη πάλι έχει ενδιαφέρον η επίκληση των θέσεων του Μαρξ από την αφρόκρεμα των ενταύθα νεολιμπεραλιστών. Να σημαίνει άραγε ότι οι οι θέσεις του Χάγιεκ, του Πόππερ και του Φρίντμαν έχουν πια ξεφτίσει, ενώ αυτές του Μαρξ διατηρούν τη φρεσκάδα τους ενάμιση αιώνα αργότερα, οπότε αναζητούν σ’ αυτές, δίκην μεταμοντέρνων ΚΝιτών, νομιμοποίηση των θέσεών τους;
Τα περισσότερα από τα παραπάνω αποσπάσμάτα είναι δημοσιευμένα στο site http://www.kpad.gr εδώ και αρκετό καιρό. Πάνω σε αυτά στηρίζεται ένα μέρος από την ανάλυση της κίνησης “παιδεία για δημοκρατία και ανάπτυξη” σχετικά με τα ζητήματα της παιδείας. Κατά συνέπεια μπορεί η επίσημη αριστερά (ψευτοαριστερά κατά την άποψη του γράφοντος)να μην τα λαμβάνει υπόψιν της στις δικές της αναλύσεις και συνακόλουθες πρακτικές της, αλλά υπάρχουν άνθρωποι που τα χρησιμοποιούν, πιστεύοντας ότι είναι εξαιρετικά εργαλεία ανάλυσης της πραγματικότητας καθώς και οδηγός για δράση.
Αυτά για την αποκατάσταση της αλήθειας.
Συμπέρασμα: ο Μάρξ συνηγορεί υπες των ιδιοτικοποιήσεων!!! Μα είστε σοβαροί; Αλίμονο άν η ιστορία, η εξέλιξη (όχι βέβαια όπως την εννοεί ο νεοφιλελευθερισμός) και η κοινωνία ακολουθούσαν τους νόμους του καναπέ του νεοφιλελευθερου διανομενιτισμού σας… Αλλά όσο αγνοείτε τα κινήματα και τη δυναμική τους και όσο αρκείστε στην ερμηνεία τους από την θέση του κόκορα (όπως πολύ εύστοχα αυτοαποκαλείστε), άλλο τόσο για σας η ιστορία θα αποτελεί ένα κοτέτσι του οποίου θα πρέπει να ηγείστε και να διαμορφώνετε κατά τη (θεϊκή;;;) βούληση σας. Η απάντηση που σας δίνουμε ωστόσο δεν διαφέρει από τον ρόλο που καλείστε να διαδραματίσετε στο κοτέτσι σας: Βραστούς βραστούς θα φάμε τους αστούς… εντάξει κοκοράκια;
Γιατί πρέπει να έχει τόσο μεγάλη σημασία τι είπε ο Μαρξ και όχι τι είπε ο Πλάτωνας;
Όσο οπισθοδρομικό και αν είναι το ΚΚΕ ,νομίζω μπορούμε να του δικαιολογήσουμε μετά από τόσα χρόνια μια απόκλιση από τη μαρξιστική θεωρία. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί γράφηκε αυτό το άρθρο. Δηλαδή η πρότασή σας κύριε Μίχα είναι η Αριστερά να επιστρέψει -τουλάχιστον όσο αφορά στην παιδεία- στις απόψεις του Μαρξ και όσοι δεν είναι αριστεροί τι να κάνουν; να γίνουν και αυτοί μαρξιστές;
@Κόκκινος Κώστας: Δεν το παίζει κανείς αυθεντία ούτε μαθήματα ιστορίας παραδίδονται. Ανταλλαγή απόψεων προσπαθούμε να κάνουμε δεν είμαστε φιλοσοφική σέκτα. Δια του λόγου το αληθές δείτε πόσες ενστάσεις δέχτηκε ο κος Μίχας στο θέμα που έθιξε.
Vrennus είπε:
Θα έλεγα ότι υπερβάλλεις. Σίγουρα η ποπεριανή επιστημολογία δεν είναι η σημερινή επιστημολογική avant garde, αλλά είναι ακόμα επίκαιρη λόγω της έμφασης στον ρεαλισμό. Η αρχή της απροσδιοριστίας δεν πλήττει τον ρεαλισμό από μόνη της (μόνο υπό το φως της ερμηνείας της Κοπενγχάγης) και απ’ότι ακούγεται ο ρεαλισμός ξαναγίνεται της μόδας στο “παιχνίδι” των ερμηνειών της κβαντομηχανικής.
Ο ΜΑΡΞ ΑΠΕΘΑΝΕ ΖΗΤΩ Ο ΜΑΡΞ!!!!!!!
ΑΦΟΥ ΤΟΝ ΘΑΨΑΝΕ ΤΩΡΑ ΤΟΝ ΞΕΘΑΒΟΥΝΕ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΔΕΙΞΟΥΝΕ ΤΟ ΠΑΡΑΛΟΓΟ.
ΝΤΡΟΠΗ ΚΥΡΙΟΙ ΜΙΧΕΣ ΠΟΥ ΕΝΔΟΜΥΧΩΣ ΕΧΕΤΕ ΑΛΛΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ!
ΣΑΣ ΚΑΤΑΛΑΒΑΜΕ…………….
Και βέβαια δεν αποτελείτε φιλοσοφική σέκτα, αλλά αποτελείτε την κυρίαρχη α-πολίτικη, α-φιλοσοφική ιδεολογία, που στηρίζεται ξεκάθαρα στο να συκοφαντεί και να παρερμηνεύει το τι πραγματικά έχει ειπωθεί και το τι πραγματικά επιδιώκει το αντικαπιταλιστικό κίνημα. Ποιος μίλησε για κρατικά πανεπιστήμια κύριε Μίχα; Δωρεάν εκπαίδευση σημαίνει πρώτα απ’ όλα περισσότερα χρήματα για την παιδεία από αυτά που ούτως ή άλλως μαζεύουν λεηλατώντας τον λαό. Ή μήπως θα πρέπει να τον λεηλατούν και ύστερα να του λεν και να πληρώσει; Όσο για το αν οι διαχειριστές των χρημάτων που θα κερδίζουν τα πανεπιστήμια από τη συνεργασία τους με τις επιχειρήσεις και εις βάρος των φοιτητών, είναι κρατικοί ή ιδιώτες μάλλον αποτελεί δευτερεύον ζήτημα. Έχει να κάνει με την ενόχληση κάποιων που αναγκάζονται να διαπραγματεύονται το ποσοστό που θα νέμονται από την υπεραξία της δουλειάς των μεταπτυχιακών φοιτητών.
Πρίν απο κάμποσο καιρό, ο Καραμανλής είχε πει σε μια συνέντευξή του οτι ‘Πάντα θαυμαζα τους αριστερούς, γιατί για να διαβάσεις το Κεφάλαιο χρειάζεσαι μεγάλη υπομονή’. Αυτό βέβαια δείχνει οτι ο Καραμανλής δεν κατάλαβε γρί απο το έργο αυτού του ΚΟΡΥΦΑΙΟΥ ΔΙΑΝΟΗΤΗ που όλο νεκρό των ανακηρύσουν και συνέχεια ασχολούνται μαζι του…… Όσον αφορά τώρα την λογοκοπία απο την κριτική του Μάρξ στο πρόγραμμα της Γκότα, μας δείχνει οτι ο κ. Μίχας ούτε και αυτός έχει καταλάβει γρι απο το μαρξικό έργο. Θα ήταν παράλογο να έχει καταλάβει γιατί θα ήταν αλλού!!!! Μια συμβουλή όμως. Την επόμενη φορά που θα κάνετε κάτι αντίστοιχο, να το κάνετε καλά. Μην ξεχνάτε οι σοβαροί Μαρξιστές και όχι οι καλόγεροι του ΚΚΕ που σας βολεύει να υπάρχουν, έσας αλλά και το σύστημα, ξέρουν το πνέυμα του Μαρξικού έργου, και επίσης όλες αυτές τις ιδεολογικο-πολιτικές ασυναρτησίες τόσο του Φρίντμαν, όσο και του Χάγιεκ, κλπ κλπ. Και μια συμβουλή απο τον Αλτουσέρ….ΝΑ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! και επίσης να βλέπουμε την σχεσιακή πλευρά των πραγμάτων…..
Συμπέρασμα??? Ο ΜΑΡΞ ΠΕΘΑΝΕ!!!!!! ΖΗΤΩ Ο ΜΑΡΞ!!!!!!!!
[…] Το e-rooster το επισκέπτομαι αραιά, και όποτε το διαβάζω αναζητώ κάποιους συγκεκριμένους αρθρογράφους ή ενδιαφέροντες τίτλους. Ένας από αυτούς που αναδημοσιεύονται στο e-rooster είναι ο Τάκης Μίχας. Διάβασα πως αύριο έχει παρουσίαση για το νέο του βιβλίο,«Νόαμ Τσόμσκι και φιλελευθερισμός» στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20) στις 7μμ. Το Νόαμ Τσόμσκι τον ξέρω από κάποια βιβλία του κατά της εξωτερικής πολιτικής της αμερικής. Θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που τον άκουσα λίγα χρόνια πριν στην φιλοσοφική. Γενικώς τον χαρακτηρίζουν αναρχικό απλώς θα με ενδιέφερε να ακούσω τη σχέση του με τον φιλελευθερισμό μέσα από τα μάτια του κ. Μίχα.Μάλλον θα είμαι εκεί αύριο. Εισηγητές για το βιβλίο είναι πολλοί ενδιαφέροντες ομιλητές του πανεπιστημιακού και πολιτικού χώρου. […]
Αυτό που θέλει να πει ο Μαρξ είναι ακριβώς το αντίθετο από την φιλοσοφία των φιλελεύθερων… Με απλά απλά λόγια εννοεί ότι την Παιδεία των όλων , άρα και των φτωχών, πρέπει να την πληρώνουν οι πλούσιοι!!…
Ούτως ή άλλως σε φιλελεύθερα συστήματα, οι φόροι πληρώνονται μόνο από τους φτωχούς..αφου καταβάλλεται από το υπερκέρδος των πλουσίων το οποίο με τη σειρά του αποτελεί την ιδιοποίηση της εργασίας του εργάτη…
Οι φιλελεύθεροι πιστεύουν το ”πλήρωσε για να μάθεις” , ο Μαρξ το ακριβώς αντίθετο..”Θα πληρώσει ο πλούσιος την Παιδεία όλων”… Ακόμα και ένα παιδάκι του Δημοτικού καταλαβαίνει ότι πρόκειται για διαμμετρικά αντίθετες απόψεις…αφού στο κέντρο βρίσκεται η κρατική Παιδεία…