Η ιδιωτικοποίηση λιμενικών εργασιών στα ελληνικά λιμάνια και ο δημόσιος διάλογος
Ιαν 17th, 2008 | Διονύσης Κατρανίτσας| Κατηγορία: Ελλάδα, Πολιτική | Email This Post | Print This Post |του Διονύση Κατρανίτσα1
Επαναλαμβάνεται για δεύτερη φορά τον τελευταίο χρόνο το ίδιο σκηνικό «διαλόγου» για το μέλλον των λιμανιών της χώρας, ένας διάλογος με ειδικές αστυνομικές δυνάμεις, κραυγές και θρήνους αλλά στην ουσία κανένας δεν θέτει στη συζήτηση συγκεκριμένα ζητήματα αλλά και μια τεκμηριωμένη αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης και της διεθνούς πραγματικότητας.
Να ξεκαθαρίσω καταρχήν οτι δεν πρόκειται για μια πραγματική ιδιωτικοποίηση αλλά για μια προσωρινή παραχώρηση σε ιδιώτη ορισμένων διεργασιών. Νομικά μπορούμε να πούμε πως είναι ένας διαφορετικός τρόπος δημιουργίας, παροχής και λειτουργίας μιας δημόσιας υπηρεσίας.
Στην περίπτωσή μας η ιδιωτικοποίηση αφορά μόνο τις λιμενικές εργασίες και μάλιστα περιορίζεται στην μεταφορά και αποθήκευση εμπορευματοκιβωτίων. Είναι ένα μοντέλο ιδιωτικοποίησης που εφαρμόζεται σε χώρες της Ευρώπης και της Β.Αμερικής (στο 88% των μεγαλύτερων λιμανιών του κόσμου). Μόνο το 7% των μεγαλύτερων λιμανιών παγκοσμίως λειτουργούν με πλήρη κρατικό έλεγχο (Σινγκαπούρη, Ινδία και Αφρική). Υπάρχουν και μοντέλα πλήρους ιδιωτικοποίησης των λιμενικών διεργασιών (Μ.Βρετανία) που λειτουργούν με μεγάλη επιτυχία.
Σε αυτή την διαδικασία η διεθνής εμπειρία έχει αποτυπώσει τα οφέλη αλλά και τους κινδύνους που πρέπει να διαχειριστούμε σε κάθε περίπτωση.
Ανάμεσα στα σημαντικότερα πλεονεκτήματα μπορούμε να διακρίνουμε:
o Τις ιδιωτικές επενδύσεις από καταξιωμένους παράγοντες της αγοράς των εμπορευματοκιβωτίων διεθνώς που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και τον ανταγωνισμό.
o Την ανάπτυξη του εμπορίου, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Επίσης την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας με στοιχεία της νέας παγκόσμιας οικονομίας.
o Καλύτερη κατανομή του κόστους των λιμενικών εργασιών.
o Αναδιανομή εισοδήματος και «εξουσιών» μέσω των μηχανισμών της αγοράς.
o Επιμερισμό των οικονομικών κινδύνων και στον ιδιωτικό τομέα.
o Αυξημένα έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό όχι μόνο από τις πληρωμές για τα παραχωρούμενα δικαιώματα αλλά και από την αύξηση των φορολογικών εσόδων από τα εισαγόμενα και τα εξαγόμενα προϊόντα
o Μεταφορά τεχνολογίας μέσω εξελιγμένου εξοπλισμού και την εισαγωγή σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης. Ταυτόχρονα καταφέρνουμε να έχουμε ταχύτερη ενσωμάτωση αυτών των τεχνολογιών και όσων νεότερων προκύψουν.
o Διαφανέστερο διαχειριστικό έλεγχο αφού ο ελεγκτής (κράτος) και ο ελεγχόμενος (ιδιώτης επενδυτής) δεν ταυτίζονται.
o Ταχύτερη ανταπόκριση των δραστηριοτήτων στα λιμάνια στις διεθνείς μεταβολές αλλά και στις απαιτήσεις της ζήτησης.
Είναι προφανές βέβαια πως η ιδιωτικοποίηση λιμενικών εργασιών περιλαμβάνει και ορισμένους κινδύνους ή απαιτεί και συνεκτίμηση συγκεκριμένων παραγόντων όπως:
• Την περίπτωση να παραμεριστούν συγκεκριμένες διεργασίες, οι οποίες εκτελούνται σε ένα δημόσιο λιμάνι, μια που ο ιδιωτικός φορέας θα ενδιαφερθεί μόνο με τις διεργασίες που θα μεγιστοποιήσουν τα οφέλη και θα του περιορίσουν το κόστος. Διεργασίες δηλαδή με σημαντικό κοινωνικό, περιβαλοντολογικό και οικονομικό αντίκτυπο χωρίς όμως οικονομικό ενδιαφέρον για τον ιδιωτικό φορέα λειτουργίας του λιμανιού. Εδώ όμως θα υπάρχει η συνύπαρξη και συμπληρωματική λειτουργία των κρατικών εταιρικών σχημάτων που θα καλύψουν αυτό τον κίνδυνο.
• Εφόσον δεν δημιουργηθούν συθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού σε μια διαδικασία ιδιωτικοποίησης υπάρχει ο κινδυνος ένα κρατικό μονοπώλιο να μεταλλαχθεί σε ένα ιδιωτικό μονοπώλιο. Στο διεθνές όμως περιβάλλον και στις συγκεκριμένες τοπικές συνθήκες ο ανταγωνισμός υπάρχει και σε διεθνές επίπεδο αλλά και σε τοπικό με την ταυτόχρονη ανταγωνιστική λειτουργία αρκετών λιμανιών.
• Η διαφοροποιημένη και ταυτόχρονη λειτουργία ιδιωτικών και κρατικών λιμενικών φορέων απαιτεί τον συντονισμό των επενδύσεων σε συμπληρωματικά κομμάτια της λειτουργίας τους. Μέσα από τις συμβάσεις παραχώρησης πρέπει να καλύφθεί και αυτή η περίπτωση.
• Πάλι μέσα από την σύμβαση παραχώρησης και τον αποκλεισμό της αποκλειστικής ή ιδιαίτερης χρήσης των λιμενικών υπηρεσιών πρέπει να καλύφθεί και ένας τελευταίος παράγοντας κινδύνου όπως η ευνοικότερη αντιμετώπιση των επιχειρηματικών συμφερόντων του ίδου του ιδιωτικού φορέα απέναντι στα συμφέροντα των εξωτερικών φορέων που χρησιμοποιούν το λιμάνι.
Τα πιθανά μειονεκτήματα/κίνδυνοι μπορούν να εξαλειφθούν ή να περιοριστούν δραστικά από τις πρόνοιες της ίδιας της διαδικασίας ιδιωτικοποίησης. Πρέπει δηλαδή να υπάρξει μια ισορροπία του δημοσίου συμφέροντος με τα ιδιωτικά συμφέροντα του διαχειριστή, χωρίς όμως να φτάσουμε σε ένα υψηλό επίπεδο ρύθμισης που θα βλάψει την αποτελεσματικότητα ή την προβλεπόμενη βελτίωση των παρεχόμενων λιμενικών υπηρεσιών.
———————————————————————–
Σημειώσεις:
- Ο Διονύσης Κατρανίτσας είναι επιχειρηματίας και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της Φιλελεύθερης Συμμαχίας [↩]
Ιδιωτικοποιηση αυτο το πραμα παντως δεν ειναι. Να σημειωσω οτι με επιτυχια εγιναν ολες οι ιδιωτικοποιησεις λιμανων στη Τουρκια, εδω ομως εχουμε μια φοβια.
Εγινε οτι εγινε με διαδικασιες εξπρες και κατι δεν μου αρεσει. Παντως ενδιαφερονται εταιρειες οπως η MAERSK και αυτο ειναι καλο για να παει μπροστα το λιμανι
Ενα σχολιο…λεμε για λιμανι….ο πειραιας ειναι στα κακα του χαλια, μπηως θα πρεπει να αποφασισουμε τελκα με το ερημο το ΤΡΑΜ τι θα γινει; Γιατι περιεργος η νομαρχια και το ΥΠΕΧΩΔΕ βαζουν εμποδια ενώ μια συμμορια απο βλακες με το ονομα “ΑΜΥΝΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΤΡΑΜ” θελουν σονι και καλα να μην γινει η επεκταση του ΤΡΑΜ, Λιμανι συγχρονο δεν γινεται!
Η χώρα που ονομάζεται Ελάς είναι καταδικασμένη στην μεγαλύτερη παρακμή που θα έρθει σύντομα.
Όσο ο λαός ή το έθνος που ονομάζεται Ελληνές φοράει παρωπίδες και δεν εναρμονίζεται στις αναγκές του παγκόσμιου περιβάλλον, τόσο καταδικάζει το μέλλον της μελλοντική γενειάς.
Η υπάρχουσα ελληνική νοοτροπία στην πλεοιψηφία της, απότελει απόδειξη ότι η βλακεεία είναι ανίκητη.
Εφόσον δεν δημιουργηθούν συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού σε μια διαδικασία ιδιωτικοποίησης υπάρχει ο κίνδυνος ένα κρατικό μονοπώλιο να μεταλλαχθεί σε ένα ιδιωτικό μονοπώλιο
Αυτό συμβαίνει συνήθως στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εμπιστοσύνη στις ιδιωτικοποιήσεις. Και αφού συμβεί αυτό έρχεται και η ανυπαρξία ενός διεφθαρμένου ή απλά ανύπαρκτου ελεγκτικού μηχανισμού να ολοκληρώσει το κακό. Αλήθεια πότε ήταν η τελευταία φορά που είδατε ιδιωτικοποιήσεις υπό το πρίσμα διαφάνειας και υγιούς ανταγωνισμού ?
Ελλάδα ως πότε θα τρως τις σάρκες των παιδιών σου ?
Θα μου επιτρέψετε κάποιες παρατηρήσεις.
προσωρινή παραχώρηση για 30+5+5 χρόνια μάλλον ιδιωτικοποίηση σημαίνει. Τα λιμάνια της Μ.Βρετανίας μετά την ιδιωτικοποίηση της Θάτσερ πήραν την κάτω βόλτα (Λίβερπουλ).Τα γαλλικά με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Μασσαλία από πρώτο της Μεσογείου κατρακύλησε στην 11η θέση.Μία από τα ίδια και για την Χάβρη στον Ατλαντικό.Στην Βαρκελώνη παραχωρήθηκαν 5 από τις 10 προβλήτες (έδωσαν το 45% της έκτασης) για 5 χρόνια .Άλλο λοιπόν τα 5 άλλο τα 40 χρόνια.Στον Πειραιά χαρίζουν super market και ανοίγουν δίπλα μπακάλικο. Τα 2 δις επένδυση επί Κεφαλογιάννη έγιναν 800 εκ. μετά 550 και τώρα 450εκ. ευρώ.Από τα 450 τα 120 αφορούν την 1η προβλήτα που γίνετε με χρηματοδότηση του ΟΛΠ.Τα 450 έγιναν 330.Από τα 330εκ. τα 220 αφορούν την 3η προβλήτα που ΘΑ γίνει το νωρίτερο σε 6 χρόνια ΑΝ πάρει άδεια περιβαλλοντολογικής και μεταφέρουν τις παραλιμένιες εγκαταστάσεις τους οι εταιρείες καυσίμων.(ζήσε Μάη μου δηλαδή).Τι μας έμεινε λοιπόν από τα δις ευρώ; 110 εκ.δηλαδή τα κέρδη 2,5 ετών του ΟΛΠ.Όσο για το ετήσιο ενοίκιο δύσκολα θα ξεπερνάει τα 5εκ,ευρώ.Αν αυτή είναι η νεοφιλελεύθερη πολιτική της ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας λυπάμαι. Θα ταυτιστώ πλήρως με τα σχόλια του-της cryssot.
Ευχαριστώ για την υπομονή και λυπάμαι αν σας κούρασα.