Η Γερμανία παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε την δεκαετία που τελειώνει, κατάφερε με αυστηρή πειθαρχία τόσο στον εργασιακό και επιχειρηματικό χώρο όσο και στην κυβερνητική της πολιτική, να ξεπεράσει πρώτη από τις ανεπτυγμένες οικονομίες την δεινή οικονομική κρίση και να παρουσιάσει αξιοσημείωτη και σταθερή μεγέθυνση με εντυπωσιακή πτώση του ποσοστού ανεργίας. Παρά το γεγονός ότι η Γερμανική οικονομία και το χρηματοπιστωτικό της σύστημα, κτυπήθηκε ανελέητα από την κρίση και ακόμη μετρά τις πληγές της σε ένα μεγάλο αριθμό τραπεζών της ενώ ακόμη και αυτή η κραταιά Deutsche Bank στο τρίτο τρίμηνο της του τρέχοντος έτους παρουσιάζει σημαντικές ζημιές. Παρά ταύτα η Γερμανία ανορθώθηκε και δείχνει τον δρόμο της ορθολογικής και σταθερής ανάκαμψης. Πως λοιπόν επετεύχθη αυτό το δεύτερο μεταπολεμικό Γερμανικό θαύμα. Σε ένα ιδιαίτερα επαχθές διεθνές οικονομικό περιβάλλον που έχει σαρωθεί από την παγκόσμια κρίση αλλά και νομισματικό περιβάλλον, με το Ευρώ να ανατιμάται διαρκώς, κάνοντας πολλές φορές ράλι, έναντι σχεδόν όλων των άλλων νομισμάτων, η Γερμανία να εξακολουθεί να είναι πρωταθλητής εξαγωγών, εμπορικών πλεονασμάτων, οικονομικής μεγέθυνσης και μείωσης της ανεργίας. Η επιτυχία της Γερμανίας οφείλεται στο αναμφισβήτητο γεγονός ότι δεν παραδόθηκε ποτέ στα φουσκωμένα δημοσιονομικά ελλείμματα, στο συσσωρευμένο πυραμιδικό δημόσιο χρέος αλλά και ουδέποτε επέτρεψε την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να γίνει η εκτυπωτική μηχανή φθηνού κρατικού χρήματος.

Η αυστριακή σχολή οικονομικής σκέψης αποτελεί μία εντελώς ιδιαίτερη περίπτωση στο χώρο των οικονομικών. Αφενός χρωματίζεται από την κοινή αυστριακή καταγωγή των ιδρυτών της αλλά και του μεγαλύτερου αριθμού των πιο επιφανών συνεχιστών της και αφετέρου χαρακτηρίζεται η πιο ολοκληρωμένη θεωρία που συνθέτει σε μία ενιαία ολότητα τον πολιτικό με τον οικονομικό φιλελευθερισμό. Το βασικό της επίτευγμα είναι ότι έδειξε ότι δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική ελευθερία χωρίς οικονομική ελευθερία αλλά και το ανάποδο. Πέραν όμως της συνεισφοράς της αυστριακής σχολής στην οικονομική ανάλυση και πολιτική θεωρία πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι ταυτόχρονα επηρέασε με καθοριστικό τρόπο τον κόσμο της πολιτικής πράξης και της οικονομικής δράσης. Εξάλλου η φιλοσοφική κορύφωση της αυστριακής σχολής είναι η σύνθεση του καθαρού με τον πρακτικό λόγο. Ένα εγχείρημα του οποίου το βάθος κληρονομείται από τον Καντ και στη σκέψη των αυστριακών παίρνει σάρκα και οστά στην ελεύθερη ανθρώπινη δράση που λαμβάνει χώρα στο κόσμο των αγορών

Πολλές φορές, περπατώντας στο κέντρο της Βιένης, από την Karlsplatz μέχρι το Imperial Palace, που σήμερα στεγάζεται η αγαπημένη μου και φιλόξενη Εθνική Βιβλιοθήκη, αναρωτιέμαι πόση μεγάλη δύναμη σκέψης και πνεύματος στεγάστηκε σ’ αυτά τα μνημειώδη κτίρια και τείχη. Σ’ αυτήν την πόλη έλαβαν χώρα σημαντικές συμβολές στην Τέχνη, στη φιλοσοφία, στην επιστήμη. Η Βιένη δεν ήταν μόνο η μουσική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Εδώ γεννήθηκε η ψυχανάλυση (Sigmund Freud), ο νεοθετικισμός (Schlick, Wittgenstein, Carnap), ο κριτικός ορθολογισμός (Karl Popper) αλλά και τα αυστριακά οικονομικά που έμελλαν να προσφέρουν μία ολοκληρωμένη φιλελεύθερη θεωρία της πολιτικής και οικονομικής οργάνωσης. Αφορμή για το παρόν σημείωμα μου έδωσε η έκδοση του βιβλίου «Το Σύνταγμα της Ελευθερίας» του Hayek από το Ιδρυμα Κ. Καραμανλής. Στη χώρα μας αρεσκόμαστε να κατηγορούμε συλλήβδην τον νεοφιλελευθερισμό για όλα τα δεινά. Ομως, οι εκδόσεις των βιβλίων των πρωτεργατών του στα ελληνικά είναι μόνο τρεις.

Από συστάσεως του ελληνικού κράτους, οι αγρότες απετέλεσαν το μήλον της εκλογικής έριδας των πολιτικών κομμάτων. Αυτό συνέβαινε και εξακολουθεί να συμβαίνει, με ιδιαίτερη μάλιστα κάθε φορά ένταση διότι οι αγρότες αποτελούν μία κρίσιμη ομοιογενή εκλογική μάζα, της οποίας ο εκλογικός και κατ’ επέκταση πολιτικός προσεταιρισμός, μπορεί να κάνει τη διαφορά και να δώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία με σχετικά εύκολο τρόπο. Η ελκυστικότητα που παρουσιάζει η πολιτική χειραγώγηση των αγροτών εκ μέρους των κομμάτων, οφείλεται στη μαζικά μονόδρομη πολιτική της συμπεριφορά και την εύκολη μετατόπισή της όταν μεταβάλλεται η οικονομική βάση του τυπικού αγροτικού νοικοκυριού. Από την εποχή του παλιού αγροτικού ζητήματος, της διανομής των εθνικών γαιών και της καθιέρωσης πάνω σ’ αυτών, δικαιωμάτων ιδιοκτησίας, έως τις ημέρες μας όπου επανακαθορίζεται η Ευρωπαϊκή Κοινή Αγροτική Πολιτική, περιορίζοντας ή καταργώντας τις αγροτικές επιδοτήσεις, διαμορφώνεται αναπόδραστα στην πλήρη διάστασή του, το Νέο Αγροτικό Ζήτημα, με τα πολιτικά κόμματα να διαγκωνίζονται σ’ έναν αγώνα δρόμου πλειοδοσίας που είναι φανερά αδιέξοδος.

Οι οικονομικές κρίσεις που συνοδεύουν την εξέλιξη του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος, απεικονίζουν τα λάθη των βασικών του πρωταγωνιστών αλλά και δείχνουν τις αναγκαίες διορθώσεις που πρέπει να συντελεσθούν για να επανέλθει το οικονομικό σύστημα σε τροχιά ανάκαμψης και κατάκτησης νέων υψηλοτέρων επιπέδων ευημερίας. Η αρετή αυτή του καπιταλισμού να στηρίζεται στην ανεμπόδιστη και ελεύθερη λειτουργία των αγορών, του δίνει την ευκαιρία να επιβιώνει στις πιο αντίξοες συνθήκες αλλά και να τιμωρεί ανελέητα όλους αυτούς που παρασιτικά θέλουν να καρπωθούν οφέλη που δεν τους αναλογούν αλλά και όλους τους υπόλοιπους και ιδιαίτερα τους κρατικούς και εταιρικούς μανδαρίνους που τον διαστρεβλώνουν αλλά και ασχημονούν παίζοντας με τις πιο αυστηρές αρχές του. Στον καπιταλισμό δεν υπάρχει καμία παραβίαση των παραγωγικών του κανόνων που να μένει ατιμώρητη από την άτεγκτη λειτουργία των αγορών. Οι αγορές δεν ξεγελιούνται ούτε από κυβερνήσεις ολκής όπως των ΗΠΑ, ούτε από εταιρικά μεγαθήρια όπως η AIG και η Citigroup. Στον καπιταλισμό όταν ο Βασιλιάς είναι γυμνός, οι αγορές το φωνάζουν δυνατά και τον καθιστούν μικρό, νάνο και ασήμαντο. Η κρίση του καπιταλισμού είναι η δύναμη του!

Η σύγχρονη παγκόσμια οικονομία έχει παρουσιάσει σημαντική πρόοδο τις τελευταίες δεκαετίες. Η οικονομική μεγέθυνση που έχει συντελεστεί είναι μία άνευ προηγουμένου ιστορικά παγκόσμια κατάκτηση αφού έχει λάβει πλανητικές διαστάσεις, φέρνοντας στο προσκήνιο του διεθνούς καταμερισμού των έργων αλλά και του πιο διευρυμένου φάσματος παραγωγής όλων των ειδών των αγαθών, χώρες που σε άλλες προηγούμενες ιστορικές περιόδους ήσαν χαμένες από τα παγκόσμια οικονομικά δρώμενα. Αυτή όμως η εισβολή όλων των χωρών του πλανήτη στη παγκόσμια παραγωγική διαδικασία με όρους πολλαπλάσιας μεγέθυνσης από αυτήν της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης και μάλιστα από χώρες που το πληθυσμιακό τους μέγεθος είναι υπέρμετρο, οδήγησε σε μία σειρά ερωτημάτων αλλά και προβλημάτων για την ασύστολη εκμετάλλευση των πόρων και των δυσμενών συνεπειών που μπορεί να έχει για το περιβάλλον αλλά και τη μελλοντική ζωή στον πλανήτη μας.

Όταν εκδηλώνεται μία οικονομική κρίση σε παγκόσμια έκταση όπως η σημερινή αλλά και βάθους που ίσως να ξεπεράσει αυτή του 1929 αν ενεργήσουμε με βάση κρατικιστικά και Κεϋνσιανά, πεπαλαιωμένα και τετριμμένα πρότυπα, είμαστε υποχρεωμένοι να αντιτάξουμε τις σύγχρονες αρχές λειτουργίας των αγορών και να υποδείξουμε στις κυβερνήσεις τα τραγικά λάθη που πιθανόν να υποπέσουν. Όταν τελειώσουν τα 700 δις. Δολάρια του σχεδίου Πόλσον, θα καταλάβουμε πως ένα τόσο απίθανα μεγάλο ποσό, μόνο μία κυβέρνηση θα μπορούσε να το δαπανήσει με σχεδόν μηδενικό αποτέλεσμα. Μετά θα περάσουμε στο 1 τρις. Δολάρια του σχεδίου Ομπάμα που θα διοχετευθεί στις καταρρέουσες αυτοκινητοβιομηχανίες, στη πράσινη τεχνολογία, στη κοινωνική ασφάλιση, στη δημόσια υγειονομική περίθαλψη, στους αναξιοπαθούντες και στα δημόσια έργα. Εν τω μεταξύ το δημοσιονομικό έλλειμμα των ΗΠΑ θα έχει ξεπεράσει το 10% του ΑΕΠ, ο ισολογισμός της FED θα δείχνει πεντακάθαρα την θεαματική αύξηση φρέσκων τυπωμένων δολαρίων ενώ το υψηλότατο κόστος απαγκίστρωσης από το Ιράκ και της μεγαλύτερης εμπλοκής στο Αφγανιστάν, θα αποτελέσει την θρυαλλίδα για την έκρηξη του πιο μεγάλου οικονομικού ηφαιστείου που γέννησε η οικονομική ιστορία των ΗΠΑ.

Πλήθος αναλυτών την περίοδο της βαθιάς κρίσης που διανύουμε αρέσκονται να αναλίσκονται σε ιστορικές συγκρίσεις με το κραχ του 1929 και της μεγάλης ύφεσης που ακολούθησε την δεκαετία του ’30. Οι πιο προχωρημένοι από αυτούς, κυρίως πεπεισμένοι σοσιαλδημοκράτες και ανοικτοί στον κάθε είδους παρεμβατισμό, ομιλούν ξεκάθαρα για την επάνοδο στην περίοδο του ελέγχου της οικονομίας από το κράτος. Με την εκλογή μάλιστα του Ομπάμα και την αύρα της επιτυχίας του, οι τόνοι αυτών των αναλυτών ανεβαίνουν, παρομοιάζοντας τη νέα εποχή που ανατέλλει με αυτή του Ρούζβελτ και του Νιού Ντηλ. Ουδέν αναληθέστερο και οι καιροί δεν είναι μενετοί ούτε οι άνεμοι ούριοι για βιαστικές κρίσεις και πρόχειρες και επιπόλαιες πολιτικές παράδοσης της παγκόσμιας οικονομίας στους πολιτικούς και τους γραφειοκράτες. Κατ’ αρχήν τα κράτη και οι ρυθμιστικές τους αρχές προκάλεσαν την κρίση και σήμερα περισσότερο από ποτέ, είναι μέρος της κρίσης και δεν μπορούν επ’ ουδενί να αποτελέσουν μοχλό εξόδου από αυτήν. Όπως ο σοφός Αρχιμήδης, ας αναλογιστούμε που το κράτος θα στηρίξει τον μοχλό για να επιφέρει την λύση της κρίσης? Το έδαφος του κράτους και δη του Αμερικανικού, είναι σαθρό και με το υπέρογκο έλλειμμα και το δυσανάλογο χρέος, δεν προσφέρεται για τη στήριξη του μοχλού για την έξοδο από την κρίση. Το κράτος είναι η πηγή και το πιο αναπόσπαστο και κεντρικό μέρος της κρίσης και κάθε άφρονα πολιτική επέκτασης του, μόνο νέα δεινά θα επιφέρει και οι οικονομίες του κόσμου θα βαλτώσουν για πολλά χρόνια όπως έγινε όλη τη δεκαετία του ’30 που εφαρμόστηκε το περιβόητο Νιου Ντηλ.

Πολλοί βρήκαν την ευκαιρία να κατηγορήσουν την ελεύθερη αγορά για τη δεινή κρίση που έχουμε περιέλθει διότι θέλουν να σκεπάσουν τον ρόλο του κράτους ως προαγωγού των ανυπέρβλητων χρηματοοικονομικών διαταραχών στις οποίες έχουμε βυθισθεί. Οι απότομες μεταβολές των επιτοκίων ήταν εργαλείο της Fed που αποπροσανατόλισε δανειστές και δανειζόμενους. Οι περιβόητες Freddie Mac και Fannie May είναι κρατικά δημιουργήματα, πλημμυρισμένες με ανορθολογικές κυβερνητικές επιδοτήσεις, στηριγμένες σε κρατικιστικά διαστρεβλωμένα κίνητρα που οδήγησαν σε μία αναρίθμητη σειρά νόθων δανείων καμίας ουσιαστικής αξίας και σάπιας επιχειρηματικής ηθικής. Οι αγορές δεν ευθύνονται σε τίποτα. Απλά υπολόγισαν γρήγορα το φθηνό χρήμα και την πολιτική βουλιμία των κρατικών αρχών για ξέφρενη στεγαστική πίστη και ανέβασαν αμέσως τις τιμές. Με τον ίδιο τρόπο οι αγορές αντιλήφθηκαν άμεσα την αδυναμία και τη στάση πληρωμών, τον καταιγιστικό ρυθμό απούλητων κατοικιών και κατασχέσεων και οδηγήθηκαν στην πτώση. Η ελεύθερη αγορά υπολογίζει με τον καλύτερο και πιο συνεπή τρόπο τις επιχειρηματικές συμπεριφορές και αποτυπώνει την αξία τους με την πιο ακριβή, πιο άμεση και πιο κατηγορηματική αντιστοιχία με την πραγματικότητα. Η αγορά είναι η αλήθεια που διαμορφώνουμε και πρέπει να την καταλάβουμε για να επιβιώσουμε.

Από την αρχή της μεταπολίτευσης, σχεδόν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις εμφανίζονται εμπνεόμενες από έναν φορολογικό οίστρο, ο οποίος πηγάζει από την οδυνηρή πλάνη ότι θα μας οδηγήσει στην αποτελεσματική και τελεσίδικη αντιμετώπιση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του δημόσιου χρέους. Ομως, η πραγματικότητα διαψεύδει οικτρά και μάλιστα επαναλαμβανόμενα τους μεγάλους αρχιτέκτονες των φορολογικών εκστρατειών του πρόσφατου ελληνικού οικονομικού βίου και είναι να απορεί κάποιος πώς Ελληνες πολιτικοί και ιδίως οικονομολόγοι, παγιδεύονται στη μονομανή αύξηση των εσόδων, όταν οι δαπάνες αυξάνονται ασυγκράτητα, σπάζοντας κάθε λογικό άνω φράγμα. Στη δεκαετία του ’70 εν μέσω της παγκόσμιας κρίσης και του στασιμοπληθωρισμού ανεχτήκαμε τα βαριά μέτρα λιτότητας, τα ανώτατα περιθώρια κέρδους, τις ελεγχόμενες πάσης φύσεως τιμές, τις διοικητικές και γραφειοκρατικές ρυθμίσεις, τις κρατικοποιήσεις. Τον κρατικό πατερναλισμό σε όλο του το μεγαλείο! Στη δεκαετία του ’80 διακριθήκαμε για τον δημοσιονομικό μας εκτροχιασμό σε όλο του το εύρος! Τίποτα δεν μας συνέτιζε. Ούτε οι διαδοχικές υποτιμήσεις του εθνικού μας νομίσματος, ούτε οι έκτακτες εισφορές επί των κερδών, ούτε η βαρύτατη φορολογία, ούτε η εκτίναξη του χρέους, ούτε οι διοικητικοί περιορισμοί των εισαγωγών και η δραστική συρρίκνωση του εμπορίου. Μας έκανε υπερήφανους η κρατική γιγάντωση και η μικροαστική νιρβάνα της μονιμότητας, του μισθού που αποκτάται χωρίς κόπο και χωρίς ευθύνες με πλήρη εξασφάλιση και εγγύηση του Δημοσίου.

Με δέος παρακολουθούμε την εξέλιξη της δεινούς διεθνούς οικονομικής κρίσεως, αφενός μεν να επιμηκύνεται αφετέρου δε να δραματοποιείται, τόσο όσον αφορά τα τυπικά μακροοικονομικά χαρακτηριστικά όσο και τα θεμελιώδη και ουσιαστικά στοιχεία της φάσης του οικονομικού κύκλου που διανύουμε. Κάθε κρίση εμφανίζεται αναπάντεχα και ξαφνιάζει, παρά το γεγονός ότι μερικοί, έστω ελάχιστοι, την είχαν προβλέψει. Ομως όταν ξεσπάει η κρίση παρασύρει όλους, ακόμη και τους προνοητικούς και έτσι η προσπάθεια για τη λύση της κρίσης και για την απάντηση του αινίγματος που φέρει γίνεται επιτακτική. Για παράδειγμα η μεγαλύτερη Κασσάνδρα του 2007 ήταν η Royal Bank of Scotland, αλλά αυτό δεν έσωσε ούτε την ίδια από τις γιγαντιαίες απομειώσεις ενεργητικού αλλά και τις χαμένες πιστώσεις. Φαίνεται σαν ο προφήτης της καταστροφής, που δεν είχε την πρόνοια να περισώσει τον εαυτό του. Αλλά αυτή είναι η μαγεία των αγορών, να μην αφήνουν κανένα, όσο κραταιός και αν είναι, να εφησυχάζει. Σοφός, προφήτης ή πλούσιος, αν εκδηλωθεί η κρίση θα παρασυρθεί στη δίνη της με τον ίδιο ή και χειρότερο τρόπο. Η παρούσα λοιπόν κρίση που διανύουμε, πρώτα από όλα τιμώρησε τους χρηματοπιστωτικούς παγκόσμιους πρωταγωνιστές, αφού αφάνισε τις μαμούθ κεφαλαιοποιήσεις τους και αρκετές, όπως τη φημισμένη Bear Stearns, τις οδήγησε στο χείλος της απόλυτης καταστροφής.

του Πάνου Ευαγγελόπουλου1 ,2 Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ φιλελεύθερων και συντηρητικών είναι η έννοια της μεταβολής της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων υπέρ της διεύρυνσης ταυτόχρονα του χώρου υπεράσπισης των ελευθεριών στην πολιτική, στην οικονομία και εν τέλει σε ολόκληρη την κοινωνία. Η διαφορά αυτή υπογραμμίζεται για να δείξει ότι η κίνηση της μεταβολής δεν μπορεί να […]

του Πάνου Ευαγγελόπουλου* Η πορεία των επενδύσεων στη χώρα μας μολονότι προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο της ανταγωνιστικότητας, ποτέ δεν ήταν ευνοϊκή αλλά ούτε καν επαρκής για να στηρίξει τα ελληνικά προϊόντα όχι μόνον στις δύσκολες και απρόσιτες πολλές φορές διεθνείς αγορές, αλλά ακόμη και στην εγχώρια αγορά στην οποία έχει διαμορφωθεί μία σταθερή […]

του Πάνου Ευαγγελόπουλου* «Η Γαλλία ξυπνάει νωρίς και πιάνει δουλειά» ήταν το προεκλογικό επίγραμμα του Νικολά Σαρκοζί που του έδωσε την νίκη για την προεδρία. Δεν ήταν διόλου ευχάριστο πολιτικό σύνθημα για τον Γάλλο πολίτη αλλά απεναντίας θα λέγαμε ότι εκτός από δυσάρεστο ήταν και καταφρονητικό αλλά και υποβιβαστικό για την επικρατούσα κατάσταση που υπήρχε […]

του Πάνου Ευαγγελόπουλου* Η πολιτική ως οργανωμένη συλλογική δράση διαχείρισης των κοινών υποθέσεων μιας δημοκρατικής κοινωνίας αποσκοπεί με βάση το φιλελεύθερο επιχείρημα στην θεμελίωση αλλά και στην διεύρυνση της ευημερίας του ατόμου. Το άτομο άτυπα μεν αλλά ουσιωδώς δε υπογράφει το σύνταγμα για την συλλογική οργάνωση της κοινωνίας και κατερχόμενο στις εκλογές κατά τακτά χρονικά […]

Η Λατινική Αμερική έχει δοκιμαστεί σε όλο το μήκος της ιστορίας της από εγχειρήματα επιβολής κολεκτιβιστικών θεσμών τα οποία έχουν ως συνέπεια τη φτωχή απόδοση των οικονομιών της που συνίσταται στην αναιμική ανάπτυξη, την καταφανή ανισομερή διανομή του πλούτου, την εκτεταμένη φτώχεια, την αντιπαραγωγική και λιμνάζουσα κατανομή τεράστιων περιουσιακών αποθεμάτων που όλα μαζί οδηγούν σε μία ιδιότυπη κοινωνική σύνθεση που αδυνατεί να διαχειριστεί έναν αφάνταστο επίγειο παράδεισο.

Του Πάνου Ευαγγελόπουλου Η οικονομία και η πολιτική παρουσιάζουν μία ισχυρή αμφίδρομη σχέση επιρροής της μιας προς την άλλη. Θα λέγαμε παραστατικά ότι η μια αντιδρά σαν υπερευαίσθητη μεμβράνη από τις εξελίξεις που συμβαίνουν στην άλλη και πάλλεται διαρκώς μέχρι να αποκρυσταλλώσει στην επιφάνεια της την νέα διάταξη ισορροπιών που προκύπτει από την επιφερόμενη μεταβολή. […]

του Πάνου Ευαγγελόπουλου Η οικονομία της χώρας μας βρίσκεται στο στάδιο της στρατηγικής στροφής για την επίτευξη σημαντικών στόχων. Είναι η κρίσιμη χρονική περίοδος που έχει αποσαφηνιστεί η στρατηγική από τον Πρωθυπουργό και τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας, ενώ ταυτόχρονα έχουν γίνει όλες οι δυνατές ρυθμίσεις εκείνων των μεταβλητών και μέσων που θα καταστήσουν δυνατή την […]

Του Πάνου Ευαγγελόπουλου* Η τρέχουσα οικονομική συγκυρία προβάλλει τρεις σημαντικές ευκαιρίες για την αναμόρφωση της ελληνικής οικονομίας. Η πρώτη είναι η επιδοκιμαζόμενη από την Ευρωπαϊκή Ενωση δημοσιονομική προσαρμογή της οικονομίας μας που μάλλον θα οδηγήσει στην άρση της επιτήρησης αλλά κυρίως στη θεμελίωση μιας μακροχρόνιας πορείας, με τελικό στόχο την μακροχρόνια δημοσιονομική ισορροπία και σταθερότητα. […]

Του Πάνου Ευαγγελόπουλου* Είναι πολύ δύσκολο να σκεφτεί κάποιος τον Μίλτον Φρίντμαν χωρίς αυτόματα να του έρθει αμέσως στο μυαλό το πνευματικό του τέκνο που αναμφίβολα είναι ο Μονεταρισμός. Παρόλα αυτά η συμβολή της σκέψης του Μίλτον Φρίντμαν είναι πολύ σπουδαιότερη στην ανάπτυξη της οικονομικής θεωρίας και στην εφαρμογή και άσκηση της μακροοικονομικής πολιτικής για […]

Του Πάνου Ευαγγελόπουλου* Η εισοδηματική πολιτική της κυβέρνησης επιβάλλεται να ακολουθήσει με αυστηρότητα τα στενά όρια των αυξήσεων πλησίον του πληθωρισμού εξαιτίας της δημοσιονομικής δυσπραγίας της οικονομίας μας που παραστατικά αποκρυσταλλώνεται στο ύψος του δημοσίου χρέους αλλά και στο επίπεδο του δημοσιονομικού ελλείμματος. Η θαλπωρή που μπορεί να προσφέρει η πρόσφατη αύξηση του ΑΕΠ στο […]

Του Πάνου Ευαγγελόπουλου* Τα πρόστιμα και η διαφθορά μονοπωλούν το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης διότι σε μία δημοκρατικά οργανωμένη πολιτεία αποτελούν, τα μεν πρώτα εργαλείο τήρησης των κανόνων που όλοι οφείλουν να ακολουθούν, η δε δεύτερη τον καθρέπτη της παράβασης των κανόνων και της απαξίωσης των γενικών θεσμών και των συλλογικών μηχανισμών. Είναι αλήθεια ότι […]

του Πάνου Ευαγγελόπουλου Ο όρος Πολιτική Οικονομία καθιερώθηκε από τον David Ricardo με το περίφημο έργο του «Principles of Political Economy and Taxation» στις αρχές του 19ου αιώνα. Γνώμονας του ορισμού της Πολιτικής Οικονομίας που έδωσε αυτός ο μεγάλος φιλελεύθερος κλασσικός οικονομολόγος, ήταν η κατεύθυνση της νεότατης τότε οικονομικής επιστήμης από την θεωρητική ανάλυση των […]

Του Πάνου Ευαγγελόπουλου Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης σαν ένας άλλος σύγχρονος Ιάσων προσπαθεί να περάσει την Αργώ, την Ελληνική οικονομία, από τις Συμπληγάδες Πέτρες. Το μυθικό στενό που σχημάτιζαν οι βράχοι των Συμπληγάδων ήταν αδιαπέραστο από την σφοδρή θαλασσοταραχή και τους δυνατούς και αντίστροφους ανέμους. Ένα τέτοιο παρόμοιο απροσπέλαστο πέρασμα προβάλλει σήμερα για […]

Του Πάνου Ευαγγελόπουλου Στη μεγάλη ιστορική διάρκεια από την περίοδο του πρώιμου ευρωπαϊκού διαφωτισμού μέχρι την σημερινή εποχή, ο δυτικός πολιτισμός επιχείρησε πολλές φορές και με διάφορους τρόπους την εισαγωγή μηχανισμών στην οργάνωση των κοινωνιών που σκοπό θα είχαν την άμβλυνση των οικονομικών ανισοτήτων. Κορωνίδες αυτής της μακράς ιστορικής προσπάθειας αποτελούν η γαλλική επανάσταση, η […]

Του Πάνου Ευαγγελόπουλου Είναι ευρέως διαδεδομένη η άποψη ότι στις ΗΠΑ την μητρόπολη του καπιταλισμού τα πάντα ρυθμίζονται αυτόματα από την αγορά και τις δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης. Αυτή η υπεραπλουστευμένη εικόνα για την οργάνωση της αμερικανικής οικονομίας και κοινωνίας δεν είναι αληθής. Παρ’ όλα αυτά μπορούμε να ισχυριστούμε ότι μετά από τρεις […]