«Homeschooling»: Μια λύση για την παιδεία;
Δεκ 30th, 2008 | Τάκης Μίχας| Κατηγορία: Τάκης Μίχας |
Email This Post
|
Print This Post
|
Ανεξάρτητα από το πώς αξιολογεί κανείς τις επιμέρους προτάσεις της επιτροπής του καθ. Θάνου Βερέμη για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το γεγονός είναι ότι οι προτάσεις παραμένουν στον χώρο της παραδοσιακής κρατοκεντρικής περί παιδείας αντίληψης.
Αφ’ ενός εξακολουθεί να διατηρείται η παραδοσιακή αντίληψη σύμφωνα με την οποία παιδεία σημαίνει τον δωδεκαετή υποχρεωτικό εγκλεισμό των νέων στα δημοτικά, γυμνάσια και Λύκεια. Αφ’ ετέρου διατηρείται το αποκλειστικό προνόμιο του κράτους να καθορίζει όχι μόνο το περιεχόμενο της παιδείας αλλά και τους ρυθμούς με τους οποίους το παιδί θα πρέπει να μάθει την ύλη.
Με άλλα λόγια, οι προτάσεις της επιτροπής Βερέμη δεν λύνουν κανένα από τα προβλήματα που έχουν οδηγήσει την παιδεία στην Ελλάδα στα σημερινά της χάλια. Ούτε συνάδουν με τη σύχρονη εποχή. Το μοντέλο της ιδρυματικής μαζικής εκπαίδευσης που προτείνει ο κ. Βερέμης αντανακλά τις απαιτήσεις της Βιομηχανικής Επανάστασης και όχι τη σημερινή εποχή του pc, του online learning, του ipod και του MySpace.
Η εναλλακτική
Μια ενδιαφέρουσα και πολλά υποσχόμενη παιδαγωγικά εναλλακτική λύση είναι το Homeschooling («εκπαίδευση στο σπίτι»). Εδώ την οργάνωση της εκπαίδευσης των παιδιών αναλαμβάνουν οι γονείς και η εκπαίδευση γίνεται είτε στα διάφορα σπίτια είτε σε εργαστήρια (για το μάθημα π.χ. της χημείας) τα οποία νοικιάζουν.
Την εκπαίδευση μπορεί να την παρέχουν είτε οι ίδιοι οι γονείς είτε εκπαιδευτικοί που προσλαμβάνονται από τους γονείς. Μια άλλη λύση που χρησιμοποιείται σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό είναι η online εκπαίδευση υπό από την καθοδήγηση ενός ενήλικα. Υπάρχουν αναλυτικά πακέτα οδηγιών με διάφορα συστήματα «κατ’ οίκον» εκπαίδευσης από τα οποία μπορούν να διαλέξουν οι γονείς εκείνο που ταιριάζει περισσότερο στις ικανότητες και την προσωπικότητα του παιδιού τους. Φυσικά το σύστημα βρίσκεται υπό από την επίβλεψη των Αρχών κάθε πολιτείας έτσι ώστε να διασφαλίζεται ότι τα παιδιά μαθαίνουν τη διδακτέα ύλη.
Ο τρόπος αυτός εκπαίδευσης γνωρίζει τεράστια άνθηση στις ΗΠΑ -όπου τα προβλήματα της δημόσιας εκπαίδευσης έχουν πολλά κοινά σημεία με την περίπτωση της Ελλάδας. Το 1970 15 χιλιάδες παιδιά παρακολουθούσαν στις ΗΠΑ το homeschooling. Το 1990 ο αριθμός είχε αυξηθεί στις 500 χιλ., το 1999 σε 850 χιλ., το 2003 σε 1,1 εκατομ. και το 2006 σε 2.4 εκατ.!
Τα πλεονεκτήματα του homeschooling είναι προφανή. Το παιδί μαθαίνει σε ένα οικείο και ευχάριστο περιβάλλον μαζί με τους φίλους, γείτονες ή συγγενείς του κάνοντας μάξιμουμ χρήση του χρόνου του και αποφεύγοντας τη δαπάνη χρόνου σε άσκοπες μετακινήσεις. Ομως το πιο σημαντικό είναι ότι ο ρυθμός της εκπαίδευσης προσαρμόζεται στις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα του μαθητή -και όχι το αντίστροφο, όπως γίνεται σήμερα στην παραδοσιακή εκπαίδευση.
Οπως δείχνουν διάφορες έρευνες, σε όλα τα τεστ οι επιδόσεις των παιδιών του homeschooling είναι καλύτερες απ’ αυτές των παιδιών που ακολουθούν την παραδοσιακή εκπαίδευση. Ετσι π.χ. στις εξετάσεις SAT (κάτι αντίστοιχο με τις Πανελλήνιες) η βαθμολογία των παιδιών που εκπαιδεύονται στο σπίτι υπερβαίνει κατά 20% περίπου τον μέσο όρο.
Τα τεστ
Ομως η υπεροχή του homeschooling δεν εντοπίζεται μόνο στα εκπαιδευτικά αποτελέσματα. Βρίσκεται επίσης και στην κοινωνικοποίηση. Κατ’ αρχάς, όπως δείχνουν διάφορα ψυχολογικά τεστ, τα παιδιά του homeschooling έχουν πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση σε σχέση με τα υπόλοιπα. Επίσης, μια έρευνα που έκανε το 2003 το Εθνικό Ιδρυμα Εκπαίδευσης των ΗΠΑ έδειξε ότι το 71% των αποφοίτων του homeschooling δραστηριοποιείται σε κοινοτικές δραστηριότητες σε σχέση με μόνο 31% των παιδιών από παραδοσιακά σχολεία. Επίσης, οι νέοι που έχουν εκπαιδευτεί στο σπίτι ψηφίζουν συχνότερα στις εκλογές σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Τα τελευταία 5 έτη το 76% των παιδιών από το homeschooling ψήφισαν σε διάφορες εκλογές, ενώ ο μέσος όρος για τον υπόλοιπο πληθυσμό ήταν 29%.
Το homeschooling επιλέγεται από γονείς που έχουν άποψη για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Πρόκειται κυρίως είτε για θρησκευόμενους που θεωρούν ότι τα παραδοσιακά σχολεία προωθούν αξίες τις οποίες δεν συμμερίζονται, είτε για άτομα με παρελθόν στα κοινόβια των χίπις της δεκαετίας του ’60 που και αυτοί δεν συμμερίζονται τις αξίες και τη φιλοσοφία του παραδοσιακού σχολείου. Ακόμα, είναι αυτονόητο ότι ένας τουλάχιστον από τους γονείς θα πρέπει να έχει τον χρόνο και τη διάθεση να ασχοληθεί σοβαρά με την εκπαίδευση των παιδιών.
Πάντως, είναι εκπληκτικό ότι στην Ελλάδα οι «προοδευτικές δυνάμεις» (στον βαθμό που ο όρος αυτός έχει νόημα στα Βαλκάνια…) εξακολουθούν να υποστηρίζουν την παραδοσιακή μορφή οργάνωσης της παιδείας στις μαζικές κρεατομηχανές που κατ’ ευφημισμό ονομάζονται «εκπαιδευτικά ιδρύματα». Ιδιαίτερα αν αναλογιστεί κανείς ότι ο ήρωας του χώρου Τσε Γκεβάρα ήταν προϊόν homeschooling. Για πρώτη φορά ο γιατρός Τσε πήγε σχολείο όταν ήταν 13. Μέχρι τότε την παιδεία του την είχε αναλάβει η μητέρα του στο σπίτι.
Τάκης Μίχας
Συμφωνω απόλυτα
Από όσο γνωρίζω αυτή η μεθοδος προβλεπόταν στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου αλλά δεν προβλέπετε στην Ελλάδα του 2009…
O βασικός σκοπός του σχολείου είναι η διάπλαση χαρακτήρων σύμφωνα με τα κυβερνητικά πρότυπα. Ο δευτερεύον σκοπός είναι να μην τριγυρνάνε αγέλες ανήλικων στους δρόμους και να ενοχλούν εμάς τους υπόλοιπους. Αλίμονο αν καταργήσουμε τον εγκλεισμό στα σχολεία και αφήσουμε τους γονείς να μεγαλώσουν τα παιδιά τους όπως νομίζουν. Σε λίγο θα μας πείτε να κλείσουμε και τις τηλεοράσεις.
Eξαιρετικό άρθρο.
Καλὸ τὸ ἄρθρο.
Θὰ ἦταν καλύτερο, ἂν
1. πρόσεχε τὴν διάκριση μεταξὺ παιδείας καὶ ἐκπαιδεύσεως. Ἄλλο τὸ ἕνα, ἄλλο τὸ ἄλλο.
2. διευκρίνιζε ἂν τὰ καλύτερα ἀποτελέσματα προκύπτουν ἀφοῦ διαχωρίσουμε τήν ἐπίδραση ἄλλων κοινωνικῶν καὶ οἰκονομικῶν παραγόντων
3. ὁμολογοῦσε ρητῶς τὴν ἀντίθετη πρὸς τὸ σύνταγμα τῆς Ἑλλάδος δέσμευση τῆς ἐλευθέρας ἀναπτύξεως τῆς προσωπικότητος κάθε γονέως ποὺ θὰ ἀσχοληθεῖ μὲ τή κατ΄ οίκον ἐκπαίδευση τοῦ παιδιοῦ του.
Πώς γίνεται όταν κάθεσαι στο σπίτι και διδάσκεσαι μέσα από μία οθόνη να είσαι πιο κοινωνικός από το να συμμετέχεις σε μία σχολική τάξη, όπου συναναστρέφεσαι με άλλους συνομηλίκους; Αυτό δεν μπορώ να το καταλάβω όσες έρευνες κι αν μου αναφέρουν. Εκτός κι αν γίνεσαι κοινωνικός δια της… στέρησης. Δηλαδή, συμμετέχεις μετά σε “κοινοτικές δραστηριότητες” κατά κόρον, ακριβώς επειδή έχεις μπαφιάσει από τη μοναξιά και σκας για να δεις και να μιλήσεις με άνθρωπο. 🙂
Πολύ καλό άρθρο. Πάντως η εκπαίδευση κατ΄ οίκον θα μπορούσε να ενταχθεί στο σύστημα “κουπόνια” (ο κάθε εκπαιδευόμενος παίρνει την αξία της ετήσιας εκπαίδευσής του σε κουπόνια και φοιτά στο σχολείο της επιλογής του). Με τα κουπόνια υπάρχει ανταγωνισμός, ελευθερία επιλογής, τιμωρία των άχρηστων (μένουν άνεργοι) και δωρεάν εκπαίδευση στον τελικό χρήστη. Γιά την κατ’ οίκον παιδεία το κουπόνι θα μπορούσε να καταναλώνεται σε κάθε είδους αγορές και φροντιστήρια σχετιζόμενα με εκπαίδευση συν φορολογικές επιστροφές (π.χ. γιά έξοδα ενοικίου αφού το σπίτι είναι σχολείο κλπ).
Μανώλης Στειακάκης (www.kede.gr)
μαζικές κρεατομηχανές που κατ’ ευφημισμό ονομάζονται «εκπαιδευτικά ιδρύματα»
αισθανεστε μπριζολα?
Παντως φανταζεται κανεις παιδια να διδασκονται σχολικα βιβλια που θα αρνουνται της Εξελιξη, το Ολοκαυτωμα?
Το πρόβλημα με το homeschooling το εντοπίζει και ο κ. Μίχας και ο Σαρδανάπαλος.
Ενώ στην θεωρία είναι επιθυμητό και φιλελεύθερο, στην πράξη η εννοια αυτή έχει ταυτιστεί με γονείς με ακραίες θρησκευτικές και πολιτικές απόψεις που θέλουν να περάσουν επίμονα συγκεκριμένες απόψεις, αξίες, ακόμα και προκαταλήψεις στα παιδιά τους.
Το άν οι ποιότητες του homeschooling μπορέσουν και βοηθήσουν τα παιδιά να ξεπεράσουν τις όποιες προκαταλήψεις, πχ το αν το παιδί έστω και ενήλικας θα καταλάβει ότι η Θεωρία της Εξέλιξης είναι επιστήμη και η θεωρία της δημιουργίας ειναι θρησκευτικό θέμα και όχι επιστήμη, ή το αν θα σταματήσει κάποια στιγμή να θεωρεί άλλες φυλές κατώτερες απο την δική του , είναι κάτι που κατα την γνώμη μου δεν έχει ξεκαθαριστεί.
Φυσικά και οι γονείς πάντα θα εμφυτευσουν προκαταλήψεις στα παιδιά τους , με η χωρίς το homeschooling αλλά ο βαθμός έκθεσης στην διαφορετικότητα παίζει και αυτός ρόλο. Νομίζω ότι το συστήμα χρειάζεται παρακολούθηση, πρίν κάποιος προτείνει να υιοθετηθεί χωρίς κριτική. Αν υπάρξει κάποιος τρόπος που να συνδυάσει τις ποιότητες των διαφόρων μεθόδων αυτός θα ήταν και ο ιδανικός.
Μου άνοιξε τα μάτια το άρθρο του κου Μίχα. Με το που επιστρέφω στη δουλειά θα απαιτήσω από το αφεντικό μου άδεια με (μειωμένες έστω) αποδοχές μέχρι να ενηλικιωθεί το παιδί μου ώστε να του παρέχω την παιδεία που του πρέπει. Πιστεύω ότι το αφεντικό μου δεν θα έχει την παραμικρή αντίρρηση, θα του δώσω άλλωστε να διαβάσει το άρθρο.
“Ενώ στην θεωρία είναι επιθυμητό και φιλελεύθερο, στην πράξη η εννοια αυτή έχει ταυτιστεί με γονείς με ακραίες θρησκευτικές και πολιτικές απόψεις που θέλουν να περάσουν επίμονα συγκεκριμένες απόψεις, αξίες, ακόμα και προκαταλήψεις στα παιδιά τους.”
Μήπως συγχέεις τον φιλελευθερισμό με τον προοδευτισμό; Ποιός έχει το δικαίωμα να λογοκρίνει τις θρησκευτικές και πολιτικές απόψεις ή προκαταλήψεις που θέλουν να περάσουν οι γονείς στα παιδιά τους; Και πραγματικά πιστεύεις ότι τίποτα από αυτά που διδάσκουν τα σχολεία δεν είναι προκαταλήψεις; Όσο για το “βαθμό έκθεσης στη διαφορετικότητα” δε μπορώ να φανταστώ μια ελεύθερη κοινωνία στην οποία δε θα μπορεί ο καθένας να επιλέξει ελεύθερα με ποιούς θα συναναστρέφεται.
Η γνωση δεν ειναι προοδευτικη η φιλελευθερη και ουδολως δημοκρατικη. Οι κανονες της λογικης ειναι εξεχοντως αντιδημοκρατικοι και η μαθηση ειναι τελειως αντιδημοκρατικη διαδικασια. Οποτε τα περι προοδευτισμου και φιλελευθερισμου ειναι ασχετα με το αν 2+2=4 η το αν εγινε το ολοκαυτωμα. Γιατι 2+2=4 και το ολοκαυτωμα συνεβη.
Και ας μην ξεχναμε την πιο ωραια φραση του Οργουελ στο 1984, “ελευθερια ειναι να λες 2+2=4”
Μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση πάνω στο θέμα, εδώ: http://www.willwilkinson.net/flybottle/2008/04/29/false-consciousness-psychological-freedom-and-pluralism/
οχι στο homeschooling. η κοινωνικοποήση δεν είναι συμβατή με την απομόνωση*. οι γνώσεις έχουν δευτερεύουσα σημασία.
*(αντε να καταφέρει μετά ένα homeschooled ελληνάκι να βρει γκόμενα.)
To homeschooling το έζησα από σχετικά κοντά παρακολουθώντας ένα φιλικό μου ζευγάρι να βοηθά την κόρη τους με το IB μέσω διαδικτύου και σήμερα η κόρη τους να συνεχίζει με ανώτατες σπουδές στο Βέλγιο. Ένα ζευγάρι με προσωπική επαγγελματική δραστηριότητα ( με υπαλληλική σχέση ο ένας και με μέτρια οικονομική κατάσταση ) και οι δύο πήραν μια απόφαση με υψηλό ρίσκο και μεγάλη προσπάθεια αλλά το αποτέλεσμα τους δικαιώνει, στην τελευταία μου συνάντηση με την κόρη τους εντυπωσιάστηκα από την κουλτούρα αυτού του κοριτσιού.
Η διαδικασία αυτή δεν οδήγησε σε “απομόνωση” αυτού του παιδιού, δεν στερήθηκε ούτε φίλους ούτε σχέσεις και είναι από τα πιο κοινωνικά παιδιά που γνώρισα με συμμετοχή σε εθελοντικές ομάδες κλπ.
το προβλημα ειναι αν αρχιζει να κανει χομσκουλινγκ ο Πλευρης, η Κου Κλουξ Κλαν και τα Ιντιμιντια
Βρήκαμε πάλι μια μαγική λέξη που θα λύσει όλα τα προβλήματα της παιδείας. Μια μέθοδος σε πειραματικό στάδιο η οποία απαιτεί και μπόλικη τεχνολογία και μάλιστα αιχμής. Εγώ πάλι μπροστά σε όλα αυτά είμαι πολύ καχύποπτος. Ίσως γιατί έχω πειστεί – βλέπε προηγούμενο άρθρο – ότι στην εκπαίδευση όλα είναι ο δάσκαλος.
Αλήθεια τους καλούς δασκάλους που τους βρίσκει το homeschooling?
Μάλλον δεν τα διαβάσατε πολύ καλά κ. Μίχα.
Η πρακτική προέρχεται από γονείς υπερσυντηρητικούς φονταμενταλιστές υπερχριστιανούς, οι οποίοι φοβούνται για την αλλοτρίωση των παιδιών τους.
Κλάφτα τα παιδάκια δηλαδή…
ελλιπές το άρθρο.
Σύμφωνα με την άποψη ο γονέας θα πρέπει να έχει επιπλέον την ευθύνη του διδασκάλου (ο οποίος πληρώνεται για να κάνει αυτή την εργασία και έχει επιπλέον χρόνους διδακτικής επιμόρφωσης). Ακόμα θα πρέπει να έχει και την ευκολία του χρόνου (δύσκολο λόγω του ότι σήμερα είναι αναγκασμένοι να εργάζονται και οι δύο γονείς).
Με την εκπαίδευση κατ’ οίκον – απόλυτη ευθύνη του πολίτη το κράτος θα βγάλει απο επάνω του τα έξοδα που συνεπάγονται της παιδείας. Και να αναγάγει επιπλέον ευθύνες στον μέσο πολίτη εκτός από την εφορία. Οι πλούσιοι βέβαια δεν έχουν καμμιά ανάγκη γιατί έχουν όλοι επιλέξει ιδιαίτερους τρόπους για τη μόρφωση των παιδιών τους.
Δεν υπάρχει επιβεβαίωση για τα αποτελέσματα έρευνας που τίθενται στο άρθρο. Από τους δικούς μου γνωστούς (στην αμερική) το homeschooling δεν ενδείκνυται για τους κατοίκους της πόλης που εργάζονται όλη μέρα. ΄Οσοι το προσπάθησαν απο οικογένειες που γνωρίζω το εγκατάλειψαν στην δεύτερη – τρίτη τάξη δημοτικού.
Η εκπαίδευση στο σπίτι δεν ενδείκνυται για τα δεδομένα της Ελλάδος που είναι μια χώρα 11 εκατ. κατοίκων.
Ἕνα εἶδος home schooling ἔχουμε καὶ στὴν Ἑλλάδα μὲ τὰ ἰδιαίτερα μαθήματα. Πουθενὰ στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση δὲν ἀνθοῦν ὅσο στὴν Ἑλλάδα. Δὲν φαίνεται νὰ ἔχουν τὶς σοβαρὲς συνέπειες γιὰ τὰ παιδιὰ καὶ τὴν κοινωνία ποὺ προβλέπουν οἱ ἀρνητὲς τῆς προτάσεως.
Κυριε Γεωργανα, τα παιδια ομως δεν παρατανε το σχολειο για νακανουν ιδιαιτερα
Κύριε Μίχα,
Δυστυχώς στην Ελλάδα οι γονείς αποδέχονται ότι το μυαλό των παιδιών τους είναι ιδιοκτησία του κράτους που έχει δικαίωμα να ασελγήσει πάνω του με όποιο τρόπο επιθυμεί (βλ. μάθημα “ολυμπιακής αγωγής” κ.λπ.).
Επιπλέον ο λόγος που το homeschooling πολεμάται λυσσαλέα είναι γιατί θα αποδείκνυε την τεράστια αποτυχία των ελληνικών δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων που είναι ουσιαστικά πάρκιγνκ παιδιών. Τα δε ιδιωτικά είναι ακριβώς το ίδιο με τα δημόσια αφού το Υπ. Παιδείας τα υποχρεώνει να ακολουθούν το ίδιο ωρολόγιο πρόγραμμα οι δε καθηγητές τους απολαμβάνουν προνόμια αντίστοιχα με αυτών των δημόσιων πάρκιγνκ.
Ο Έλληνας που αναγκαστικά στέλνει το παιδί του σε δημόσιο ή ιδιωτικό πάρκιγνκ παιδιών δεν πρόκειται να ανεχθεί κάποια άλλα παιδιά να λάβουν καλύτερη μόρφωση.
Ματαιοπονείτε λοιπόν με τα γραφόμενά σας. Μόνη λύση η μετανάστευση.
Η άποψη που εκφράζεται στο άρθρο απλά δείχνει ότι ο συγγραφέας του δεν έχει απολύτως καμία επαφή με την πραγματικότητα, τουλάχιστο εκείνη των πολιτών που δεν εργάζονται ως καλοπληρωμένοι δημοσιογράφοι σε κάποιο περιοδικό.
Τεκμήρια είναι φράσεις όπως:
“Κατ’ αρχάς, όπως δείχνουν διάφορα ψυχολογικά τεστ”
(από ποιόν διενεργήθηκαν και για λογαριασμό ποιανού, στοιχεία γιοκ)
“Το homeschooling επιλέγεται από γονείς που έχουν άποψη για την εκπαίδευση των παιδιών τους”
(ενώ το 99,9999% των γονέων, δεν έχει…)
“αραδοσιακή μορφή οργάνωσης της παιδείας στις μαζικές κρεατομηχανές”
(από τις οποίες κρεατομηχανές έχουνε πάντως προκύψει νομπελίστες, πολιτικοί ταγοί, επιφανείς πολίτες κ.α.)
“Ούτε συνάδουν με τη σύχρονη εποχή”
(σύγχρονη εποχή = πραγματικότητα στην οποία ζείς)
που δείχνουνε ότι σε καμία περίπτωση το άρθρο δεν μεταδίδει σοβαρά επιστημονικά συμπεράσματα.
“The results show that 64% of the home-educated Reception aged children scored over 75% on their PIPS Baseline Assessments as opposed to 5.1% of children nationally. The National Literacy Project (Years 1,3,5) assessment results reveal that 80.4% of the home-educated children scored within the top 16% band (of a normal distribution bell curve), whilst 77.4% of the PIPS Year 2 home-educated cohort scored similarly. Results from the psychosocial instruments confirm the home-educated children were socially adept and without behavioural problems. Overall, the home-educated children demonstrated high levels of attainment and good social skills(56)”
http://www.seangabb.co.uk/academic/homeschooling.htm
Επισυνάπτω εδω ένα κειμενό μου για τα σύγχρονα προβλήματα της παιδείας και τα πλεονεκτήματα της κατ”οικον εκπαίδευσης [Δημοσιεύτηκε στην ΚΗΦΙΣΙΑ την άνοιξη του 2008]
Γιατί τα σχολεία δεν μορφώνουν.
«Η κρίση στα σχολεία αντανακλά την ευρύτερη κοινωνική κρίση. Είναι προφανές ότι έχουμε χάσει την αίσθηση της ταυτότητάς μας. Μαντρώνουμε τα παιδιά και τους ηλικιωμένους και τους βγάζουμε εκτός του κοινωνικού γίγνεσθαι. Κανείς δεν τους απευθύνει πλέον τον λόγο. Όμως χωρίς τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, μια κοινωνία δεν έχει ούτε παρελθόν αλλά ούτε και μέλλον…»
Τζον Τέϊλορ Γκατο
Αυτά είπε ο Τ. Τ. Γκάτο κατά την ομιλία βράβευσής του για τρίτη συνεχή χρονιά ως «ο δάσκαλος της χρονιάς της Νέας Υόρκης».
Ο Τ. Τ. Γκάτο δεν είναι ένας απλός δάσκαλος στο σύστημα υποχρεωτικής εκπαίδευσης των ΗΠΑ. Αποτελεί έναν απο τους σημαντικότερους εκφραστές της αγωνίας του παγκόσμιου εκπαιδευτικού συστήματος για το οποίο ακόμα και χώρες με την πολιτική και εκπαιδευτική ωρίμανση των ΗΠΑ, έχουν πολλά αδιέξοδα να διευθετήσουν.
Μελετώντας τις σκέψεις του Γκάτο αισθάνομαι οτι οι προβληματισμοί μας για το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, που δεν προάγει την ελεύθερη και δημιουργική σκέψη αλλά αποσκοπεί στο να την περιορίζει σε ότι θεωρήθηκε κάποτε καταλληλότερο για την κοινωνική ένταξη των νέων και έκτοτε ουδέποτε αναθεωρήθηκε, σε τίποτα δεν διαφέρουν απο εκείνους που απασχολούν την σύγχρονη αμερικανική εκπαιδευτική κοινότητα.
Ο πυρήνας της σκέψης του Γκάτο αναφέρεται στα αδιέξοδα της σημερινής κοινωνίας με την απομόνωση απο την οικογένεια να οδηγεί σε αύξηση της παραβατικότητας και το κυριότερο σε αύξηση της αγραμματοσύνης των νέων εφ’οσον είναι ποσοστιαία περισσότεροι σήμερα εκείνοι και δεν μπορούν, παρά την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσής τους, να εκφραστούν διαμορφώνοντας συνεχή και νοήμονα λόγο ικανό να τους εντάξει σε μια απαιτητικά εξελισσόμενη κοινωνία.
Ο Γκάτο βλέπει ως αιτία των προβλημάτων της σημερινής νεολαίας την λογική που διέπει το εκπαιδευτικό μας σύστημα, το οποίο επιχειρεί να ‘μπουκώσει» τους νέους με γνώσεις αμφίβολης αξίας για την μετέπειτα εξέλιξή τους, αφαιρώντας τους έτσι τον πολύτιμο ελεύθερο χρόνο, χρονο αναγκαίο για να ζουν μαζί με τις οικογένειές τους.
Τα παιδιά που διδάσκω λέει:
Δείχνουν αδιαφορία για τον κόσμο των μεγάλων, δεν έχουν καμία περιέργεια για οτι συμβαίνει γύρω τους, δεν συγκεντρώνονται παρά με δυσκολία ακόμα και στα πράγματα που τους αρέσουν, δεν έχουν αίσθηση του μέλλοντος και πως αυτό θα συνδεθεί με το σήμερα που ήδη ζουν και νιώθουν, δεν ενδιαφέρονται για το πως το παρελθόν θα καθορίσει το παρόν διότι είναι ανιστόρητα, δείχνουν σκληράδα και επιθετικότητα απέναντι στα άλλα παιδία, δεν ξανοίγονται και δεν δημιουργούν ειλικρινείς σχέσεις μεταξύ τους και κρύβουν τα πραγματικά τους αισθήματα και τον πραγματικό τους εαυτό πίσω απο μία μάσκα που συχνά δανείζονται απο τα τηλεοπτικά τους πρότυπα ή απλά δημιουργούν τα ίδια για να ελέγχουν τους δασκάλους τους.
Τα παιδιά του σήμερα δεν επιδιώκουν στενές σχέσεις ακόμα και με μέλη της οικογένειάς τους διότι έτσι αναγκάζονται να ρίξουν την επίπλαστη μάσκα του χαρακτήρα τους και αυτό δεν τους αρέσει.
Τα παιδιά του σήμερα είναι υλιστές, με πρότυπα το χρήμα και τα καταναλωτικά αγαθά, ενω βαθμολογούν τους πάντες με κριτήριο το τι έχουν και όχι το τι είναι.
Τα παιδιά του σήμερα είναι φοβισμένα και δειλά στις νέες προκλήσεις αλλα καλύπτουν αυτή την παθητικότητά τους με ένα επίπλαστο «τσαμπουκά» ή θυμό που στην ουσία κρύβει την έλλειψη θάρρους.
Υπάρχει άραγε έστω μία απο τις διαπιστώσεις του Γκάτο για τα παιδιά της Νέας Υόρκης, που δεν συνταυτίζεται με τις εμπειρίες του Έλληνα δασκάλου και εκπαιδευτικού;
Θα έλεγα μετά βεβαιότητας οχι.
Το σημαντικό όμως, μετά τις κοινές διαπιστώσεις, είναι το πως μια κοινωνία και ένα εκπαιδευτικό σύστημα θα μπορέσει να βγει απο τα αδιέξοδα που το ίδιο διαμόρφωσε με την επιμονή του σε πρότυπα που δεν καλύπτουν τις ανάγκες της εποχής μας.
Η συνεχής απομάκρυνση απο την οικογένεια, λόγω των ωρών που αναλώνουν στο σχολείο, με τα αναρίθμητα και συνήθως άχρηστα απο πλευράς ουσιαστικής γνώσης μαθήματα, της τηλεόρασης, που έχει αποτελέσει το δεύτερο σχολείο διαμόρφωσης προτύπων μίας υπερκαταναλωτικής, επιπόλαιης και βίαιης κοινωνίας, της συχνά υπερβολικής ενασχόλησης με πρόσθετα μαθήματα και δραστηριότητες και ενός ελάχιστου πλην αναγκαίου χρόνου προετοιμασίας για την επόμενη μέρα, αφαιρούν απο τα παιδιά μας κάθε δυνατότητα ολοκλήρωσής τους ως ατόμων με αναζητήσεις προσανατολισμένες στην πνευματική, ηθική και γενικότερα ανθρώπινη ολοκλήρωση…
Τα παιδιά μας δεν προετοιμάζονται για να γίνουν ολοκληρωμένοι άνδρες και ολοκληρωμένες γυναίκες, ισχυρίζεται ο Γκάτο παρά αυτάρκεις ατομικιστές, χωρίς στοργή και τρυφερότητα για τον συνάνθρωπο και τον πλησίον τους.
Οι προεκτάσεις των παρατηρήσεων του μεγάλου αυτού δασκάλου αφορούν οχι μόνο το εκπαιδευτικό μας σύστημα αλλά και την σύγχρονη Ελληνική κοινωνία…
Ισχυριζόμαστε οτι τα παιδιά μας δεν μαθαίνουν αλλά κανείς δεν διερευνά τα σχεδόν προφανή αίτια που προέρχονται από την έλλειψη χρόνου και την αδιαφορία στο οτιδήποτε προάγει την παρατηρητικότητα και την εμπειρία της γνώσης.
Αν σε χώρες όπως οι ΗΠΑ με τα ανυπέρβλητα πανεπιστήμιά της και την τεράστια έρευνα σε νέες εκπαιδευτικές μεθόδους, έχουμε ακριβώς τα προβλήματα που ζούμε και στην Ελληνική κοινωνία, τότε πως θα πρέπει να λειτουργήσουμε εμείς και απο που να αρχίσουμε την αναθεώρηση ενός συστήματος που δεν είναι πλέον βιώσιμο.
Μάθαμε να επικεντρώνουμε την προσοχή μας στα δύο τελευταία έτη του λυκείου, λόγω των προβλημάτων που δημιουργεί στη λυκειακή μάθηση η προετοιμασία για τις εισαγωγικές εξετάσεις στις ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης.
Όμως, η αρρώστια του συστήματος ξεκινά απο πολύ νωρίτερα, απο το δημοτικό που έχει ήδη φορτωθεί με ανυπέρβλητη ποσότητα ύλης, λες και εάν τα παιδιά του δημοτικού την κατανοήσουν θα γίνουν καλοί επιστήμονες ή απλά ολοκληρωμένοι άνθρωποι, χρήσιμοι στην κοινωνία.
Βάλαμε τόση ύλη απο τα χρόνια του δημοτικού και απομακρύναμε το σχολείο απο το να διεγείρει το ενδιαφέρον μέσα απο την παρατήρηση και την εξερεύνηση. Σε άλλες χώρες τουλάχιστον διαμόρφωσαν εκπαιδευτικές δομές ώστε τα παιδία πρώτα να παρατηρούν, μετά να δημιουργούν και τέλος να μαθαίνουν αποστηθίζοντας μόνο όπου είναι απόλυτα αναγκαίο.
Μια απο τις πλέον πετυχημένες προσπάθειες αυτού του είδος περικλείεται στο σύστημα Waldorf, που εστιάζει στην απόκτηση γνώσης μέσω της συμμετοχής και της παρατήρησης. Στα σχολεία που λειτουργούν με το σύστημα Waldorf, τα παιδιά μεγαλώνουν με την αίσθηση της συμμετοχής σε ότι συμβαίνει στον φυσικό κόσμο που τα περιβάλλει, αναλώνοντας σημαντικό μέρος της εκπαίδευσής τους με καλλιεργητές της γης, κτηνοτρόφους και ψαράδες, διαμορφώνοντας έτσι πλούσιες εικόνες και εμπειρίες για μια ζωή γεμάτη νόημα και όχι επίπλαστη καταναλωτική υπερβολή.
Ο Γκάτο που θαυμάζει το σύστημα Waldorf, επειδή επιδιώκει την ολοκλήρωση των νέων ανθρώπων μακριά απο τις υπερβολές της «εναίσιμης» και άχρηστης γνώσης, προχωρά ακόμα περισσότερο προτείνοντας στις κοινωνίες να αναλάβουν την ευθύνη της ενίσχυσης της οικογένειας με δυνατότητες που θα μεταφέρουν ένα σημαντικό ποσοστό της αποκτώμενης γνώσης πίσω στις πατροπαράδοτες μεθόδους της κατ’ οίκον εκπαίδευσης.
Ισχυρίζεται μάλιστα και το αποδεικνύει με αδιάψευστους αριθμούς, οτι τα παιδιά που ακολουθούν την κατ’οίκον εκπαίδευση στις ΗΠΑ ανέρχονται ήδη σε εκατομμύρια με το επίσημο σχολείο να έχει μόνο καθοδηγητικό ρόλο στη διαδικασία της μάθησης. Το αποτελέσματα δε του μικτού συστήματος Οικογένεια – Σχολείο φαίνεται να υπερτερούν στη διαμόρφωση ολοκληρωμένης προσωπικότητας στα παιδιά.
Στην Ελλάδα, επικεντρωνόμαστε στην αναδιάταξη του συστήματος των εισαγωγικών εξετάσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και αφήνουμε ελάχιστες φωνές όπως του προέδρου του ΕΣΥΠ κ. Βερέμη, να προσπαθούν μόνοι να εισάγουν τα καινά δαιμόνια του εκσυγχρονισμού, ενοποιώντας την βασική εκπαίδευση (Δημοτικό – Γυμνάσιο) και διαμορφώνοντας ένα σύστημα πραγματικά πρότυπων σχολείων που θα βοηθήσουν με την αποκτώμενη εμπειρία στην επιλογή των καταλληλότερων μεθόδων διδασκαλίας και εμπέδωσης της γνώσης.
ο 9χρονος γιος μας θέλησε να πάει σε ξενόγλωσσο σχολείο.
το υπουργειο παιδείας το αποδέχτηκε σιωπηρά! 1 χρόνο, και μετά μας πολέμησε με μανία και μίσος. γιατί? δεν ξέρω. ή ίσως δεν θέλω να το σκέφτομαι…
μετά από την εμπειρία του σε αυτό το υπέροχο πολυπολιτισμικό περιβάλλον του σχολείου που τόσο αγάπησε αλλά του απαγορεύουν πια να πάει διαλέξαμε το homeschooling.
σαν βάση έχουμε την φανταστική ύλη του υπουργείου παιδείας της γαλλίας για μαθήματα δημοτικού από απόσταση.
μαθαίνει γαλλικά, ελληνικά, αγγλικά, επιστήμες,καλλιτεχνικά, … και του αρέσει να μαθαίνει…
το υπουργείο μας κυνηγάει με όλα τα μέσα.
τόσο δεν κυνηγούν τους κλέφτες του δημοσίου!
όμως το δικαίωμα του να διαλέγω την μόρφωση που θέλω για το παιδί μου
το δικαίωμα του κάθε παιδιού να πηγαίνει στο σχολείο που αγαπάει
θα το υποστηρίζω όσο ζω.
όσο κι αν μουγκρίζουν με λύσσα.
ευχαριστώ.
ευχαριστώ που διαβάσατε το σχόλιο!
“μαράκι” θα ήθελα πάρα πολύ να επικουνωνήσουμε! Για να μη δημοσιευθεί εδώ η διευθυνσή μου παρακαλώ στείλτε μήνυμα στο φόρουμ της ιστοσελίδας γονέων parents στο θέμα “ούτε δημόσιο ούτε ιδιωτικό (homeschooling)” . Αναφέρετε ότι απευθύνεστε την kelly600.
http://www.parents.gr/forum/forumdisplay.php?f=63
Ευχαριστώ!
μαράκι Μαΐου 31st, 2009 12:15 μμ :
Θεωρώ πολύ σημαντικό το να μάθω και εγώ και άλλοι εδώ με τι τρόπο το υπουργείο σαν μάχεται…
Θεωρώ επίσης πολύ σημαντικό να μην υπάρχει αυτή η φοβία προς το οιοδήποτε υπουργείο και τον οιοδήποτε Υπουργό.
Αν σας κάνει πόλεμο θα πάρει πόλεμο…
Μάχαιρα έδωσε μάχαιρα θα λάβει και το υπουργείο και ο υπουργός!!!
Παρακαλώ ενημερώστε με απλά και σύντομα λόγια αλλά και στοιχεία τι είδους πόλεμο δέχεστε…
Σε αντιδιαστολή με την τρομοκρατημένη κυρία που πάσχει από κρυπτοφοβία σας δίνω και το κινητό μου 6932 288185 αλλά και το email μου bazioto@otenet.gr για να με ενημερώσετε.
Προφανώς σας προτείνω να δαβάσετε και την σχετική βιβλιογραφία του μεγάλου δασκάλου Gato.
Γειά σας, θα με ενδιέφερε να το κάνω με το παιδί μου αλλά δεν ξέρω πως να ξεκινήσω.
Εσείς προφανώς γνωρίζετε την νομοθεσία. Πιστεύετε ότι υπάρχει κάποιο παράθυρο; Δεν έχω διάθεση να πολεμήσω αλλά να βρω λύση. Γνωρίζω και άλλους γονείς που θα το έκαναν.
Ευχαριστώ
Μ.Μ
Thomais
δες εδώ homeschooling greece.blogspot.com