Όταν οι θεσμοί δεν λειτουργούν, αμφισβητείται η κοινωνική συνοχή
Δεκ 8th, 2008 | Φώτης Περλικός| Κατηγορία: Φώτης Περλικός |
Email This Post
|
Print This Post
|
Δεν χρειάζονται πολλά λόγια για να περιγραφεί το περιστατικό της 6ης Δεκεμβρίου. Μια εν ψυχρώ δολοφονία ενός αθώου παιδιού που βρέθηκε σε λάθος στιγμή σε λάθος σημείο. Από κάποιον που δυστυχώς λέξεις για να τον χαρακτηρίσουν, όπως κτήνος, έχουν παραφθαρεί στη γλώσσα μας από την υπερβολική άσκοπη χρήση, ώστε να έχουν νόημα τώρα που χρειάζονται. Ότι και να πούμε τώρα είναι πραγματικά λίγο και φυσικά δεν μπορεί να διορθώσει ότι έγινε.
Αυτό όμως που μπορούμε να κρίνουμε είναι η ανεπάρκεια ενός κρίσιμου θεσμού για την κοινωνική συνοχή, όπως είναι η αστυνομία. Ανεπάρκεια επειδή διατηρεί τέτοιους δολοφόνους στις τάξεις της, επειδή περιστατικά σαν και αυτό δεν είναι τόσο σπάνια, αλλά αντίθετα σε βάρος μεταναστών ή τσιγγάνων είναι συνηθισμένα (απλά η μάζα της κοινωνίας εθελοτυφλεί απέναντι τους), επειδή η απαράδεκτη, προσβλητική, αντιεπαγγελματική συμπεριφορά των στελεχών της είναι συνηθισμένο φαινόμενο και δεν κάνει τίποτα για αυτό, επειδή τα στελέχη της έχουν εμποτιστεί με τις χειρότερες νοοτροπίες των δημοσίων υπαλλήλων, επειδή για να βγει ένα διαβατήριο μπορεί να χρειαστεί και ένας μήνας ταλαιπωρίας, και επειδή τελικά ούτε είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στον ρόλο που της έχει ανατεθεί (η προστασία της ζωής, της περιουσίας και της αξιοπρέπειας των πολιτών), ούτε δείχνει καν ότι επιδιώκει κάτι τέτοιο. Μια ανεπάρκεια που βαραίνει και τους ίδιους τους λειτουργούς της και τους πολιτικούς τους προϊστάμενους όλα αυτά τα χρόνια.
Από κει και πέρα ξεσπά ένα τεράστιο κύμα βίας, του οποίου οι παράμετροι πρέπει να αναλυθούν και να αποδοθούν οι ευθύνες γι’ αυτό, που εκτείνονται πολύ πέρα της ανίκανης αστυνομίας μας. Όλοι όσοι έσπευσαν να επενδύσουν στην πολιτική σκύλευση της δολοφονίας έχουν αυτή τη στιγμή ευθύνες για τα εκατοντάδες συνεχιζόμενα εγκλήματα που διαπράττονται. Και ο Συνασπισμός με την πορεία στην ΓΑΔΑ που οργάνωσε, και οι συνδικαλιστές των εκπαιδευτικών που έβγαλαν, με την απεργία τους , τους μαθητές στους δρόμους όλης της χώρας, και οι αναρχικοί κουκουλοφόροι κ.α. Αλλά στις χθεσινές συγκρούσεις όμως, ο απλός κόσμος από τα μπαλκόνια πετούσε γλάστρες στους αστυνομικούς, και αυτό δεν πρέπει μας διαφύγει. Η μαζικότητα των αντιδράσεων αδρανοποιεί την όποια προσπάθεια καταλογισμού σε μεμονομένες περιθωριακές ομάδες.
Τα φαινόμενα φυσικά είναι απαράδεκτα (διότι δεν μπορούμε να επικροτούμε την λογική της συλλογικής ευθύνης, της αυτοδικίας ή της μη αναλογικότητας της ποινής) και η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί σε όλη την χώρα, δείχνει αυτή τη στιγμή να χειροτερεύει. Πέρα από τις αιτίες και της αφορμές της αντίδρασης υπάρχει η προσωπική ευθύνη και κάθε παράνομη πράξη πρέπει να καταδικάζεται και αντιμετωπίζει τις συνέπειες του νόμου. Όσες κοινωνικές/ψυχολογικές/πολιτικές αιτίες και αφορμές να υπάρχουν, όποιος προβαίνει σε πράξεις βίας είναι υπόλογος.
Αλλά θα ήταν στρουθοκαμηλισμός να μην αναγνώσουμε το μήνυμα αυτών των πράξεων, πέρα από τις ευθύνες που προκύπτουν. Γιατί δεν μιλάμε πλέον για περιθωριακούς κουκουλοφόρους που διεξάγουν χρόνια τώρα έναν ακήρυχτο πόλεμο, αλλά για αηδιασμένους καθημερινούς πολίτες και νέους. Και το μόνο ξεκάθαρο μήνυμα αυτών των πράξεων (πέρα από την πολιτική ανάγνωση που κάνει ο καθένας όπως τον βολεύει) είναι ότι η αξιοπιστία θεσμών όπως η αστυνομία έχει πέσει σε τέτοια χαμηλά επίπεδα που αμφισβητείται ακόμα και αυτή η αναγκαία κοινωνική συναίνεση για την λειτουργία τους.
Ας μην προσπεράσουμε έτσι εύκολα τι γίνεται αυτή τη στιγμή. Δεν καίγονται απλά τράπεζες, υπουργεία και καταστήματα. Καίγεται η θέλησή μας ως σύνολο πολιτών να ζούμε σε μια οργανωμένη κοινωνία με θεσμούς, αρχές και κανόνες. Και αυτό είναι ακόμα χειρότερο, όταν η αντικοινωνική συμπεριφορά γίνεται πρότυπο μίμησης και μεταφέρεται ως παράδειγμα σε νέους που τώρα κοινωνικοποιούνται. Τα παιδιά που σήμερα επιτίθενται σε τράπεζες και αστυνομικά τμήματα θα είναι οι αυριανοί καταληψίες στα πανεπιστήμια και μετέπειτα φορείς της ίδιας αντικοινωνικότητας σε κάθε διεκδίκησή τους, όπως αντίστοιχα τραύματα έχουν αφήσει παλαιότερες τέτοιες αναταραχές.
Και αυτό γιατί οι ίδιοι οι λειτουργοί των θεσμών επί χρόνια αποδεικνύονται ανίκανοι να σταθούν στο ύψος των αρχών και των κανόνων που οι ίδιοι καλούνται να προστατέψουν. Εναποθέτουμε ως κοινωνία στα χέρια της αστυνομίας το μονοπώλιο της χρήσης βίας επειδή έτσι πιστεύουμε ότι θα προστατευθούμε από την βία, αλλά αποδεικνύεται ότι οι φορείς του θεσμικού μονοπωλίου αυτού κάνουν συστηματική κατάχρησή της, ενώ ταυτόχρονα αποτυγχάνει να μας προστατέψει και από την κακόβουλη βία όσων υποτίθεται οφείλει να αντιμετωπίσει. Περιμένουμε από την αστυνομία να προστατέψει την ζωή μας, ενώ βλέπουμε εν ψυχρώ δολοφονίες εκ μέρους της. Περιμένουμε απόδοση ευθυνών όταν διαπιστώνεται κατάχρηση εξουσίας, αλλά ενώ κάθε φορά ακούμε ότι το μαχαίρι θα φτάσει στο κόκκαλο, ποτέ κανείς δεν αντιμετωπίζει ουσιαστικές ποινές. Έτσι όμως φθείρεται και η αξιοπιστία της αστυνομίας και της πολιτικής εξουσίας που είναι ασυνεπείς και ανακόλουθοι. Ακόμα γενικότερα, παραδίδουμε σημαντικό μέρος τους εισοδήματός μας ως φόρο στο κράτος, και βλέπουμε την προκλητική κατασπατάληση και κακοδιαχείρισή του.
Οι κοινωνικοί θεσμοί δεν μπορούν να κατασκευάζονται εκτός κοινωνίας, ούτε να λειτουργούν χωρίς την συναίνεση των μελών της. Οι θεσμοί δεν επιβάλλονται με την βία, όσο καλοί και αν φαίνονται ως θεωρητικά κατασκευάσματα κάποιων κοινωνικών σχεδιαστών. Οι θεσμοί προκύπτουν αυθόρμητα μέσα από την λειτουργία της κοινωνίας, και αυτό που τους καθιερώνει και τους καταξιώνει είναι η επιτυχία τους. Και σήμερα, αυτό που αμφισβητεί και απαξιώνει και απαξιώνει τους κρατικούς θεσμούς, όπως η αστυνομία, είναι η προκλητική αποτυχία της να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των πολιτών. Και μπορεί αν απαξιώνεται από την απαράδεκτη συμπεριφορά των λειτουργών τους η κρατική παιδεία ή η κρατική υγεία, να υπάρχουν έστω και περιορισμένες εναλλακτικές επιλογές, αν όμως απαξιώνεται η αστυνομία τότε υπονομεύεται η βάση της κοινωνικής οργάνωσης, δηλαδή η ασφάλεια και σεβασμός της ζωής, της περιουσίας και τη αξιοπρέπειας κάθε πολίτη.
Αν το κράτος δεν αποκαταστήσει την αξιοπιστία του στα μάτια των πολιτών, η κοινωνική αποσάθρωση θα αυξάνεται. Και αν διαταραχθεί η κοινή μας θέληση να ζούμε σε μια κοινωνία θεσμών και κανόνων, τότε μας περιμένουν πρωτόγονες καταστάσεις τα χρόνια που έρχονται.
Φώτης Περλικός
Ελάτε κ. Περλικό αφήστε τα αστεία.
Έχεται αποδώσει βαρύτατους χαρακτηρισμούς σε έναν αστυνομικό για μια υπόθεση η οποία δεν έχει ακόμη διαλευκανθεί, δηλαδή δεν έχει εξερευνηθεί για να υπάρχει αυτό που χρειάζεται για την λειτουργία όχι ενός ιδανικού αλλά μόλις στοιχεώδους δημοκρατικού πολιτεύματος, η αλήθεια και μετά σας εντυπωσιάζει το γεγονός ότι το θέμα τυγχάνει εκμετάλλευσης από διάφορους πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς?
Σχολιάζετε ένα γεγονός τελείως αποκομμένο από το παρελθόν ανάλογων αντιπαραθέσεων, οι οποίες έχουνε ιδεολογικοποιηθεί από διάφορους (“καλός μπάτσος μόνο ο νεκρός μπάτσος”), και γενικοποιείτε επιλεκτικά μερικές μόνο από τις πραγματικές του αιτίες.
Ποιοί όμως είναι αυτοί που κάμουν τα παιδιά να πιστεύουνε ότι τα όργανα της τάξης είναι “μπάτσοι, γουρούνια, δολοφόνοι”?
Ποιοί είναι αυτοί που βγαίνουνε στα κανάλια και προτρέπουνε τα παιδιά “να μην σταματήσουνε” να καταστρέφουνε τις περιουσίες πολιτών?
Ποιοί είναι αυτοί που ζητούνε μονίμως να αφεθούνε ελεύθεροι οι κρατούμενοι των φυλακών και να κλειστούνε σε αυτές οι αστυνομικοί?
Μήπως όσοι βγάζουνε συμπεράσματα πριν γνωρίσουνε όλη την αλήθεια?
Υ.Γ. δεν κατάλαβα επίσης ποτέ γιατί τα σημερινά προβλήματα της νεολαίας αποδίδονται αποκλειστικά στο “σύστημα”. Εάν ρωτήσει κανείς τους γονείς, αμφιβάλλω εάν θα βρεθεί μια έστω ισχνή πλειοψηφία που δεν θα έχει παράπονα για την νοοτροπία μιας γενιάς που μεγάλωσε εκπληρώνοντας πραγματικά ή πλασματικά το όνειρο των γονιών “να έχουνε όλα αυτά που στερηθήκαμε εμείς”. Ως εκπρόσωπος ενός φιλελεύθερου κόμματος θα έπρεπε να γνωρίζεται ότι ο μόχθος έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα και όταν εκλείψει από την διαπαιδαγώγηση ενός ανθρώπου αυτός σπάνια αναζητά την κοινωνική του καταξίωση μέσα από την δουλειά!
Παλιά είχαμε την πάλη των τάξεων. Τώρα έχουμε την πάλη έναντι των τάξεων. Μικρή αλλά ουσιώδης διαφορά.Εξάλλου, έχουν δοκιμαστεί όλα τα πολιτικά συστήματα. Γιατί να μη δοκιμαστεί και η αναρχία
συνδυασμένη με τον ατομικισμό ;
http://e-roosters.blogspot.com/2008/12/blog-post_09.html
Το ότι μια νεολαία, και γενικότερα μια κοινωνία, παραμένει βουβή και μάλλον αδιάφορη για τον άδικο θάνατο 80 ατόμων (βλέπε Σάμινα) ή 65 ατόμων (πυρκαγιές 2007) και μετά καίει το σύμπαν πριν ακόμη εξακριβωθούν οι συνθήκες κατά τις οποίες πεθαίνει ένας, αυτό υποδεικνύει την ιδεολογική πλύση εγκεφάλου στην οποία έχει υποβληθεί αυτή η κοινωνία.
Και στις δυο παραπάνω περιπτώσεις (Σαμίνα, πυρκαγιές) η θανατηφόρα αποτυχία του κράτους και η αποτυχία της δικαιοσύνης στο να τιμωρήσει ενόχους ήταν οφθαλμοφανής. Αλλά ποτέ δεν άνοιξε μύτη.
Με τις υγείες μας…
[…] ΚΟΙΝΩΝΙΑ, ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ | by cmoiss e-rooster.gr» Φώτης ΠερλικόςΑλλά θα ήταν στρουθοκαμηλισμός να μην αναγνώσουμε το […]
Είναι θλιβερό για μια κοινωνία που αποτελείται από γενικώς και αορίστως αγανακτησμένους πολίτες για άλλη μια φορά να μην παίζει κανέναν ρόλο η αλήθεια περί ενός γεγονότος αλλά το πώς αυτό έτυχε εκμετάλλευσης από διάφορους σούπερ – δημοκράτες.
Ο Τριανταφυλλόπουλος, εκπρόσωπος ίσως της 4ης εξουσίας και άρα του συστήματος, έβαλε έναν τρομοκράτη να συμβουλέψει τον πρωθυπουργό (!) και δεν είπε κανείς τίποτα!
Ο Χαρδαβέλλας έβαλε 16χρονους μαθητές μπροστά στην τηλεόραση με την δημοσιογράφο να ρωτά και για λόγους ευκολίας να δίνει στους μαθητές (που μια φαινόταν καθαρά στον φακό και μια καλύπτονταν) και τις απαντήσεις. Δηλαδή τους συμπεριφερότανε με τον πιο απαίσιο και υποκριτικό τρόπο λες και ένας 16χρονος σήμερα είναι παιδάκι που πρέπει να το προσέχουμε και να απαντούμε για λογαριασμό του, κατά τα άλλα ανησυχούμε τί ζωή έχουμε προετοιμάσιε “για τα παιδιά μας”.
Φυσικά στο ίδιο πνεύμα ήτανε και η απάντηση που πήρανε από έναν μαθητή.
“Η κοινωνία αυτή μας καταπιέζει”. Μάλιστα αυτός ήτανε διάλογος με “τα παιδιά” που δείχνει ότι μας ενδιαφέρει πραγματικά τί σκέφτονται.
Και ο κ. Χαρδαβέλλας να μην αφήνει ευκαιρία να τονίζει πόσο τον συγκλονίζουνε αυτά τα παιδιά…
Mετα απο 3-4 μερες που διαδραματιζονται αυτα τα γεγονοτα περα απο τις επιμερους αιτιες και την ετεροκλητη ανθρωπογεωγραφια του πληθους μπορουμε να κανουμε καποιες διαπιστωσεις.
Πρωτα απο ολα η συμμετοχη στα γεγονοτα ειναι μαζικη. Μπορει οι καταστροφες να γινονται απο λιγους αλλα οι διαδηλωσεις ειναι μεγαλες.
Δευτερον, υπαρχει συσσωρευμενη οργη. Ακομα και ο κοσμος που δεν καταστρεφει ειναι οργισμενος.
Απο τη μια θλιβομαι για τις καταστροφες και πιο πολυ για το μελλοντικο ενδεχομενο – που δεν θελω καν να σκεφτομαι αλλα το θεωρω πιθανο – της υπονομευσης της ακεραιοτητας της χωρας απο τη συνεχιζομενη αποσυνθεση του κοινωνικου ιστου απο την αλλη σκεφτομαι ποσο μπροστα θα μπορουσε να παει ο τοπος αν ολη αυτη η ενεργεια, το ηφαιστειο μπορουσε να διοχετευθει σε δημιουργικους τομεις.
Ειναι οικονομικο το θεμα? Ισως. Απο την αλλη βλεπουμε και ευπορα παιδια οργισμενα. Ειναι πολιτικο? Ισως. Απο την αλλη βλεπουμε και πολλους που ειναι απολιτικ να συμμετεχουν. Ειναι αγανακτηση? Ισως. Απο την αλλη βλεπουμε παιδακια γυμνασιου να καταστρεφουν περιπολικα χαμογελωντας χαρουμενα σαν να επαιζαν στο παρκο. Ειναι η ελλειψη κοινωνικης δικαιοσυνης? Ισως. Απο την αλλη βλεπουμε και κομματια του “συστηματος” παροντα στις διαδηλωσεις.
Καταληγω στο συμπερασμα οτι περα απο μικροκομματικες η εξωθεσμικες δυναμεις υποκινησης που σιγουρα υπαρχουν ο κοινος παρονομαστης της μαζικης εκρηξης οργης ειναι συσσωρευμενη ενεργεια που δεν βρηκε μεχρι τωρα θετικη διεξοδο.
Πως μπορει η πολιτεια, η κοινωνια να δημιουργησει καναλια ωστε η νεα γενια να εχει διεξοδους να στρεψει την ενεργεια σε δημιουργικους τομεις? Και ποια θα ειναι αυτα τα καναλια?
Η δικη μου η αποψη ειναι οτι καταρχην πρεπει το πολιτικο συστημα να εξαλειψει καποιες απο τις πολυ χτυπητες αιτιες της οργης οσο πιο αμεσα γινεται. Τιμωρια βαρια και γρηγορα σε οσους εμπλεκονται σε σκανδαλα και ερεθιζουν την κοινη γνωμη. Δευτερον, πρεπει να ανακαλυψει και ενεργοποιησει τα καναλια διοχετευσης ενεργειας που λεω πιο πανω. Ποια θα ειναι αυτα τα δημιουργικα καναλια διοχετευσης ενεργειας? Τι θα τραβουσε εναν νεο πχ να μην τα σπαει αλλα να κανει κατι δημιουργικο στη ζωη του? Και τι θα ηταν αυτο το δημιουργικο που θα επιθυμουσε να κανει?
Προσωπικα για μενα το δημιουργικοτερο πραγμα που μπορει να κανει ενας ανθρωπος ειναι να συμμετεχει στη δημοκρατια και στη διακυβερνηση του τοπου του. Χρειαζομαστε αμεση δημοκρατια με αποκεντρωμενες εξουσιες που να διαχεουν την ευθυνη και τη συμμετοχη στο πολιτη. Ενα αποκεντρωμενο διοικητικο μοντελο. Φυσικη και διοικητικη αποκεντρωση, τονωση της υπαιθρου. Δεν ειναι τυχαιο οτι οι φασαριες γινονται στις μεγαλες πολεις που ασφυκτιουν οικονομικα, χωροταξικα, αισθητικα. Πως θα μεγαλωσει ενα παιδι που προαυλιζεται στο σχολειο σε μια μπετοναρισμενη αυλη 5 επι 5 σαν φυλακισμενο? Πως θα μεγαλωσει ενα παιδι οταν βγαινει απο την εξωπορτα του σπιτιου πεφτει πανω σε παρανομα παρκαρισμενα αυτοκινητα που κλεινουν τα πεζοδρομια και αναζητα 10 ποντους να περπατησει (να παιξει ουτε λογος).
Πρεπει λοιπον αμεσα να βρεθουν καναλια ωστε διαχυθει ολη αυτη η ενεργεια της νεολαιας με θετικο τροπο στην κοινωνια, στη γνωση, στην οικονομια, στην επιχειρηματικοτητα, στην καινοτομια, στον πολιτισμο, στις ανθρωπινες σχεσεις. Τοτε μπορει αυτο που σημερα μας φαινεται σαν τραγωδια να ειναι αφορμη για κατι καλο για τον τοπο μας.