Η χίμαιρα της «οικολογικής συνείδησης»
Δεκ 28th, 2006 | Τάκης Μίχας| Κατηγορία: Περιβάλλον |
Email This Post
|
Print This Post
|
του Τάκη Μίχα*
Το σύνθημα της «βιώσιμης ανάπτυξης» είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο ελκυστικά και δημοφιλή συνθήματα της εποχής μας. Ο σεβασμός για το περιβάλλον έχει φτάσει να είναι σε πολλές χώρες ένα από τα κριτήρια του προσδιορισμού του ηθικού προσώπου. Όπως γράφει ο ζωολόγος Matt Ridley: «Το να υποστηρίζει κανείς τη μόλυνση του περιβάλλοντος σήμερα θεωρείται τόσο κακό όσο να υποστήριζες τον Σατανά τον 13ο αιώνα».
Παράλληλα, και στο πλαίσιο αυτής της οικοηθικολογίας, καταβάλλεται και μια προσπάθεια αφύπνισης της λεγόμενης «οικολογικής συνείδησης» των ανθρώπων προκειμένου να σταματήσει η καταστροφή του περιβάλλοντος που παρατηρείται γύρω μας. Έτσι υποστηρίζεται ότι η αδιαφορία προς το περιβάλλον είναι χαρακτηριστικό της σύγχρονης εποχής, όπου ο άνθρωπος υποτάσσεται στους κανόνες του κεφαλαίου και του κέρδους. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, τις παλαιότερες εποχές ο άνθρωπος ζούσε σε μεγαλύτερη αρμονία με το περιβάλλον και φρόντιζε για τη συντήρησή του. Η λύση λοιπόν στο πρόβλημα της βιώσιμης ανάπτυξης είναι να αφυπνιστεί η «οικολογική συνείδηση», έτσι ώστε να ξαναβρεί ο άνθρωπος τη χαμένη ισορροπία και αρμονία του με τη φύση.
Η ιστορία είναι αναμφίβολα ελκυστική και παρέχει ελπίδες για το μέλλον. Όμως πόσο σωστή είναι; Πόσο σωστή είναι, με άλλα λόγια, η άποψη ότι η αδιαφορία για το περιβάλλον και η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων είναι χαρακτηριστικά μόνον του σύγχρονου ανθρώπου;
Ελάχιστα. Αντίθετα, όπως δείχνουν σε ολοένα μεγαλύτερο βαθμό οι έρευνες της προϊστορικής περιόδου, οι οικολογικές καταστροφές υπήρξαν αναπόσπαστο μέρος της μακράς εξελικτικής πορείας του ανθρώπου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι καταστροφές που επέφεραν οι πρόγονοί μας στην πανίδα. Ξεχωριστή θέση εδώ καταλαμβάνει η γνωστή «σφαγή της περιόδου της Πλειστοκαίνου».
Λίγο μετά την άφιξη των ανθρώπων στη Βόρειο Αμερική, πριν από 11.500 χρόνια, το 73% των ειδών των μεγάλων θηλαστικών εξοντώθηκε. Έτσι εξαφανίστηκε, μεταξύ άλλων, ο γιγαντοβούβαλος, το άγριο άλογο, η κοντομουτσούνη αρκούδα, το μαμούθ, η άγρια καμήλα.
Επίσης, πριν από 8.000 χρόνια, το 80% των ειδών των θηλαστικών στη Νότια Αμερική είχε επίσης εξαφανιστεί. Μεταξύ των εξαφανισθέντων ειδών ήταν οι γιγαντιαίοι βραδύποδες, τα τεράστια αρμαντίλος καθώς και μυρμηγκοφάγοι που είχαν διαστάσεις αλόγων.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται και αργότερα και σε άλλες περιοχές του κόσμου όπου έφτασε ο άνθρωπος. Στη Μαγαδασκάρη μετά την άφιξη του ανθρώπου, το 500 π.Χ., σε ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα, μερικών αιώνων -εξοντώθηκαν πάνω από 17 είδη λεμύριων καθώς και το γνωστό ελεφαντοπούλι -το μεγαλύτερο από τα οποία έφτανε τα 500 κιλά. Η ίδια διαδικασία συνέβη και πριν από 600 έτη στη Νέα Ζηλανδία: Οι πρώτοι Μαορί καταβρόχθισαν και τα 12 είδη των πουλιών μόα προτού στο τέλος το ρίξουν στον κανιβαλισμό. Να σημειωθεί εδώ ότι, σε πολλές περιπτώσεις, η εξόντωση δεν είχε σχέση με διατροφικές ανάγκες. Έτσι σε μια περίπτωση, στην τοποθεσία Οτάγκο της Νέας Ζηλανδίας, σφαγιάστηκαν 30.000 πουλιά μόα και το ένα τρίτο του κρέατος αφέθηκε να σαπίσει.
Στη Χαβάη πριν από την άφιξη των ανθρώπων υπήρχαν 100 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία ήσαν τεραστίων διαστάσεων και δεν πετούσαν. Το 300 π.Χ. εμφανίστηκε ο πρώτος άνθρωπος και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα το 50% των πουλιών είχε εξαφανιστεί.
Το ίδιο σενάριο ακριβώς συνέβη και με τα θηλαστικά της Αυστραλίας, αν και εκεί η διαδικασία της εξόντωσης πήρε περισσότερο χρόνο. Πάντως, και εκεί, μετά την άφιξη των ανθρώπων πριν από 60.000 έτη εξαφανίστηκαν ολόκληρες ομάδες μεγάλων ζώων, όπως ο μαρσιποφόρος ρινόκερος, τα γιγαντιαία διπρωτόδοντα, ο μαρσιποφόρος λέων, πέντε είδη γιγαντιαίων νυχτερίδων, επτά είδη κοντομούτσουνων καγκουρό κ.λπ.
Όπως παρατηρεί ο Riddley, το ενδιαφέρον φαινόμενο με αυτές τις μαζικές εξοντώσεις είναι ότι η πανίδα της Αμερικής, της Αυστραλίας και της Πολυνησίας ήταν αφελής και φιλική προς τους ανθρώπους. Αν λοιπόν οι άνθρωποι είχαν «οικολογική συνείδηση», δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα να εξημερώσουν αυτά τα ζώα και μ’ αυτό τον τρόπο να τους επιτρέψουν να επιβιώσουν. «Όμως οι πρόγονοί μας δεν κατέβαλαν καμιά προσπάθεια να εξημερώσουν τα ήδη ήμερα μαμούθ της Βόρειας Αμερικής ή τους αφελείς και φιλικούς βραδύποδες της Νότιας Αμερικής. Αντίθετα, τα κατέσφαξαν μέχρι εκεί που δεν έπαιρνε άλλο».
Όπως έχει παρατηρηθεί πολλές φορές, οι καλές προθέσεις δεν οδηγούν κατ’ ανάγκη σε ευτυχή αποτελέσματα. Ιδιαίτερα όταν βασίζονται σε ανύπαρκτα δεδομένα. Αυτό συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό και με την οικοηθικολογία. Η ύπαρξη μιας «οικολογικής συνείδησης», η οποία υποτίθεται ότι έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη φύση δεν έχει και πολλή σχέση με την πραγματικότητα. Γι’ αυτό και οι προσπάθειες αντιμετώπισης του περιβαλλοντικού προβλήματος, με αναφορές σε τέτοιες ημιθρησκευτικές έννοιες, δεν έχουν και πολλές πιθανότητες επιτυχίας.
Αντίθετα, μια πιο ρεαλιστική εικόνα της ανθρώπινης φύσης, που θα αναγνώριζε το γεγονός ότι τα άτομα προσπαθούν να μεγιστοποιήσουν την ωφελιμότητά της θα είχε μεγαλύτερα αποτελέσματα. Σε αυτή φυσικά την περίπτωση, ο στόχος της οικολογικής προβληματικής δεν θα ήταν η αφύπνιση της «οικολογικής συνείδησης» αλλά η διαμόρφωση θεσμών και κανόνων, οι οποίοι αφ’ ενός θα επιβραβεύουν τις προσπάθειες διάσωσης του περιβάλλοντος και αφ’ ετέρου θα επιβάλλουν κυρώσεις σε όσους επιφέρουν καταστροφές.
—————————————————————-
*www.tmichas.wordpress.com
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» στις 27/12/2006
Η εξιδανίκευση μιας ρομαντικής του περιβάλλοντος σήμερα έχει πολιτική σκοπιμότητα. Εφόσον έχει γίνει πλέον αντιληπτό σε μεγάλα τμήματα του παγκόσμιου πληθυσμού ότι η κρατική παρέμβαση και ο κεντρικός σχεδιασμός δεν είναι λύση για την ανάπτυξη και την ευημερεία, έρχεται σιγά σιγά η “προστασία του περιβάλλοντος” να υποκαταστήσει την “προστασία των αδυνάτων” ως δικαιολογία του κρατικού παρεμβατισμού. Ένας νέος, οικολογικός “δρόμος προς την δουλεία”. Και τα πλεονεκτήματα της προπαγάνδισης αυτού του τύπου του παρεμβατισμού είναι πολλά, αφού το αποτέλεσμα της παρέμβασης στο περιβάλλον αποτελεί κατί πολύ λιγότερο προσδιορίσιμο και επαληθεύσιμο από ότι στην περίπτωση των οικονομικών μεγεθών, εκμεταλλεύεται την κυρίαρχη ρομαντική αντίληψη για την φύση (άλλο ένα κατάλοιπο του Ρουσσώ) και το σημαντικότερο μπορεί σε πολλές περιπτώσεις να ντύσει την κινδυνολογία της με τον μανδύα της επιστημονικότητας (και συχνά μπορούν να αποδειχτούν με επιστημονικό τρόπο τα προβλήματα στο περιβάλλον).
Το περιβάλλον χρειάζεται διαχείριση και υπάρχουν ενέργειες του ανθρώπου που το υποβαθμίζουν και ελοχεύουν κινδύνους για ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα. Η διαπίστωση όμως ενός προβλήματος δεν αρκεί για τεκμηριωθεί η κρατική παρέμβαση. Διότι ο περιορισμός των ελευθεριών μας και η συγκέντρωση εξουσίας στα χέρια κρατικών λειτουργών (που προκαλεί οποιαδήποτε παρέμβαση) είναι δεδομένη, αλλά το όφελος δεν είναι αντίστοιχα σίγουρο. Πρέπει να αποδειχθεί πρώτα ότι η κρατική παρέμβαση μπορεί να είναι ρεαλιστικά αποτελεσματική στο στόχο της, πράγμα ούτε συχνό, ούτε βέβαιο και θα πρέπει κάθε φορά να εξετάζεται διεξοδικά και με προσοχή.
Η οικολογική συνείδηση πρέπει να είναι ζήτημα αντιμετώπισης των προβλημάτων του περιβάλλοντος που απειλούν την ανάπτυξή μας (πχ λειψυδρία). Όχι μεταφυσικών ή βιολογικών φυσικών ενστίκτων μας, ούτε ιδεολογικών εξιδανικεύσεων του περιβάλλοντος γύρω μας.
Η αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων δεν περνάει μέσα από την ταύτιση της οικολογικής συνείδησης με τον αντικαπιταλισμό, την απέχθεια στις αγορές και τον περιορισμό της οικονομικής μας ελευθερίας. Πρέπει να γίνει κάθε προσπάθεια να εκμεταλλευτούμε, όπου είναι φυσικά και τεχνικά δυνατό, τους ίδιους μηχανισμούς που μας εξασφάλισαν την ασύγκριτη πρόοδο των τελευταίων αιώνων, πους μας γλύτωσαν από τις μαλθουσιανές παγίδες, για να αποφύγουμε τις νέες παγίδες που στήνει η ανθρώπινη ανάπτυξη. Τους μηχανισμούς των αγορών, των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και της ατομικής ελευθερίας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στο Environmental Sustainability Index, οι χώρες με την μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία σκοράρουν τα υψηλότερα ποσοστά.
Ανάπτυξη με ή χωρίς οικολογία
Aν και το άρθρο κ. Μίχα δεν αφορά την οικολογία αλλά μάλλον την παλαιοντολογία. Παραδόξως, διότι πολλά άρθρα σας αντιμετωπίζουν με θάρος τη πραγματικότητα και ενάντια στο ρεύμα της μόδας.
Η οικολογική συνείδηση μετατρέπεται με τη κατάλληλη χειραγώγηση στο αντίθετο της, σάν το μπούμεραγκ που δεν μπορεί ν’αγγίξει το θήραμα και λαβώνει τον κυνηγό. Η οικολογική συνείδηση κατήντησε θεραπαινίδα άλλων επιστημονικών και πολιτικών σκοπιμοτήτων.
*Οταν λέμε Ανάπτυξη, φυσικά δεν εννοούμε την δαρβινική θεωρία της εξέλιξης της χλωρίδας και πανίδας, αλλά την μετατροπή του φυσικού περιβάλλοντος σε ανθρώπινο, σε Δομημένο περιβάλλον.
Στή Δαρβινική θεωρία της εξέλιξης των ειδών της φύσης επικρατεί ο νόμος του ισχυρού, “το μεγάλο ψάρι τρώει τό μικρό”.
Στό ανθρώπινο περιβάλλον δεν ισχύει αυτός ο κανόνας, ισχύει το αντίθετο.Διότι ο άνθρωπος δεν επιβιώνει με τη λογικό και τον ορθολογισμό αλλά με το ά-λογο.Η νέα γενιά και η πρώτη, δημιουργίας ρομπότ νοημοσύνης, βασίζονται στον εξοπλισμό τους με απρόβλεπτες, μή “λογικές” αντιδράσεις. Προφανώς τα ρομπότ θα έχουν τη μορφή και ιδιότητες Κενταύρου, συνδυασμός λογικής
καί ά-λογου.
Βέβαια υπάρχουν άνθρωποι καρχαρίες που μολύνουν ακούσια το περιβάλλον της μαρίδας.
Η ιστορία του ανθρώπου και του πολιτισμού πορεύεται εντελώς παράλογα και τραγικά, στη τροχιά της επιβίωσης του αδύναμου εις βάρος του ισχυρού.
Πώς γίνεται αυτό; η ανάπτυξη του ισχυρού τον απομακρύνει από τις αλήθειες και αυτοκαταστρέφεται. Ο αδύναμος καταφεύγει στα συναισθήματα και την πανουργία, ιδιότητες καταλληλότερες και οφελιμότερες για την επιβίωση του ανθρωπίνου είδους.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα, το σύντομο ανέκδοτο που συνοψίζεται στη φράση “προστασία περιβάλλοντος” είναι υπεύθυνο για τις περιβαλλοντικές τραγωδίες των πόλεων μας.
Υπάρχουν τρεις λύσεις για το πρόβλημα της Αθήνας σαν ποιότητα αστικού χώρου:
1. Να επιστρέψουν οι εξ επαρχίας καταγόμενοι στα πατρογονικά τους εδάφη (αν και πάλι, τα βρωμερά κτίρια που τους φιλοξενούν θα πρέπει ΝΑ ΓΚΡΕΜΙΣΤΟΎΝ. Βράσε όρυζα δηλαδή).
2. Να γίνει ένα πλάνο 30ετίας όπου θα υπάρξει η ανάταξη του δομημένου περιβάλλοντος μη λησμονώντας τις ανάγκες της πόλης αλλά και θέτοντας κανόνες που να συνάδουν με τις σύγχρονες αρχές της βιοκλιματικής, της αστικής ανάπτυξης και φυσικά, το πραγματικό και όχι ιδεατό μέγεθος της πόλης της Αθήνας. Αυτό είναι long gone, ας το χωνέψουμε.
3. Να συνεχίσουμε την κωλυσιεργία και αντί να λάβουμε υπόψη μας τις σύγχρονες τάσεις, να αφήσουμε το αναρμόδιο ΣτΕ κατ’ ουσίαν να διαχειρίζεται και να νομοθετεί (εφόσον δεν υπάρχει σύγχρονο νομικό πλαίσιο αλλά απλά απαγορεύσεις) να ερμηνεύει κατά το δοκούν την εφαρμογή των νόμων, πολλές φορές σε σύμπνοια και προς χάριν μεταφυσικών ενατενίσεων που είναι εκ των πραγμάτων αδύνατον να εφαρμοστούν. Έτσι, κατ’ αυτό τον τρόπο η τσιμεντόσουπα θα φτάσει μέχρι τα Κιούρκα και τη Χαλκίδα, το “Ελληνικό” θα γίνει το μισό μεζονέτες και το άλλο μισό μια χέρσα αδιαμόρφωτη έκταση – η χαρά του πρεζέμπορα, εφόσον οι γύρω δήμοι και περίοικοι δεν θα μπορούν να βγάλουν άκρη μεταξύ των φιλοδοξιών των ασυνεννόητων νεοελλήνων δημάρχων και των social invalid αφιονισμένων με μεταφυσικές ιδεοληψίες νεοαστών κατοίκων τους (και εδώ που τα λέμε, και στην Αμερική, δύσκολα θα έβγαζαν άκρη με 5.000 στρέμματα αστικού πάρκου προς διαμόρφωση, είναι challenge). Την ίδια στιγμή φυσικά, τα Τίρανα, η Πριστίνα και το Βελιγράδι (την Κωνσταντινούπολη ξεχάστε της, είμαστε πολύ πίσω) θα μπαίνουν με γοργά βήματα στον 21ο αιώνα, ενώ σε εμάς οι πιο αντιπαραγωγικές και οπισθοδρομικές γενιές και ομάδες πωλητών (εκεί, γύρω στα 50 που είναι καλά “καμένος” ο εγκέφαλος από τις μετεμφυλιακές ιδεοληψίες) θα ωρύονται στα παράθυρα επαναλαμβάνοντας σα σκοτεινό “μάντρα” την αυθαίρετη (όπως και σε τόσα άλλα…) ιδεοληψία τους:
-Νοικοκυρεμένη διαμόρφωση + πράσινο + ψηλά πανταχόθεν ελεύθερα κτίρια+ νοικοκυροσύνη και καθαριότητα = ΚΑΚΟ γιατί θυμίζει τις μητροπόλεις του καπιταλισμού και της φιλελεύθερης (φτου κακά) κόλασης
-Ακαταστασία, βρωμιά, κλίμακες κωμοπόλεως αλλά με κακοφτιαγμένα κτίρια, αδιαμόρφωτες αλάνες γιατί κανένας δεν συμφωνεί στο τι θα γίνουν, άντε και κάνα νομικό παραθυράκι με αυθαίρετο στη Λούτσα = ΚΑΛΟ γιατί έτσι γουστάρουμε ρε, είμαστε Γαλατικό χωριό εμείς, ότι κάνουν τα κοροΐδα οι ξένοι θα κάνουμε;
Ενώ, το έχω ξαναπεί και θα το λέω μέχρι να μαλλιάσει η γλώσσα μου, αιγιαλοί και βουνοκορφές καταπατούνται διότι το ανίκανο κράτος αδιαφορεί και δεν βάζει ή δεν τηρεί κανόνες, μας πιάνει “κόψιμο” όταν πάει να χριστεί ένα εμβληματικό κτίριο μεγέθους, ύψους ή/ και ύφους διαφορετικού από τα πενταόροφα κοτέτσια που ζει η πλειοψηφία της δύσμοιρης αυτής πόλης.
…και δέκα κοροΐδα να κυνηγάνε μη χτιστεί κανένα οκταώροφο στην Κηφισίας ενώ οι εργολάβοι να κάνουν πάρτι με ΑΠΕΙΡΕΣ αυθαιρεσίες στις βουνοκορφές και τους αιγιαλούς…
Αθάνατη Ελλάδα υποκρίτρια…
Οι σχολιαστές, επιχειρούν να εμφανίσουν μία εκδοχή “οικολογικής” συνείδησης ώς αντικαπιταλιστική. Αυτό συμβαίνει διότι νομίζουν ότι η ελλάδα βρίσκεται στη βιομηχανική εποχή του 19ου αιώνα.
Ουδέν αναληθέστερο, όσοι θέλουν καλύτερο περιβάλλον επιβεβαιώνουν πώς το σμόγκ στο Λονδίνο εξολοθρεύτηκε, πώς τα περιβαλλοντικά μέτρα αναθέρμαναν με επενδύσεις την οικονομία, κτλ. Αντιθέτως εκεί όπου συναντάμε ανώριμο, υποανάπτυκτο, άνισο, καπιταλισμό εκεί συναντάμε αφθονία μόλυνσης.
Η επόμενη οικολογική κοινωνία και η συνείδηση της προέρχεται από τη μετάβαση της βιομηχανικής στην ηλεκτρονική εποχή και μάλλον είναι μακράν της 2ης Διεθνούς και της β’ βιομηχανικής επανάστασης του 19ου αιώνα.
Εδώ έχουμε τό φαινόμενο της αντανάκλασης στην έρημο, επειδή πουθενά δε φαίνεται η Όαση της Ανάπτυξης την ονειρεύοντε, την “βλέπουνε” και όταν προκύπτει η ψευδαίσθηση, την ονομάζουνε “προστασία του περιβάλλοντος”, χίμαιρα “οικολογικής συνείδησης”, αντικαπιταλισμό, κ.ο.κ.
Αν μιλήσουμε γιά ανάπτυξη με καπιταλιστικούς κανόνες διαπιστώνουμε ότι αυτοί δεν υφίστανται αλλά είναι ευχολόγια,
με συνέπεια να την πληρώνει η “συνείδηση” και η “οικολογία”.
Μάλλον άστοχα τα παραδείγματα του κυρίου Μίχα. Αναφέρεται σε “σφαγές” ζωικών ειδών, τα οποία κατά κανόνα αποτελούσαν απειλή είτε γιατί το μέγεθός τους ,τούς επέτρεπε να βλέπουν τον άνθρωπο ως θήραμα, είτε έβλαπταν σοβαρά τις φυτικές καλλιέργειες (πουλιά και μεγάλα φυτοφάγα). Αυτό πιστεύω δεν έχει καμία σχέση με το κυνήγι ελεφάντων εν έτει 2006 για την παρασκευή κομπολογιών από ελεφαντόδοντο ή το κυνήγι βιζόν για να μπορεί κάποια κυρία να φορά γούνα.
Δε θα περάσουμε βέβαια στο άλλο άκρο, να μην επιτρέπουμε να χτίζονται πυρηνικά εργοστάσια ή ουρανοξύστες γιατί τα βλέπουμε σαν απειλή. Επειδή όμως δε ζούμε στο 500π.Χ. και έχουμε καλύτερη πρόσβαση στη γνώση και στην επιστημονική αλήθεια καλό θα ήταν να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα ψύχραιμα και με βάση την κοινή λογική αντί να ψάχνουμε άλλοθι στις αμαρτίες γονέων.
Αδυνατω να καταλαβω το νοημα αυτου του ποστ. Μας δινει την πληροφορια, οτι ο ανθρωπος το 500 π.Χ. αφανισε το ελεφαντοπουλι στην Μαγαδασκαρη. Ε, και λοιπον; Τι σημαινει αυτο για την οικολογικη συνειδηση σημερα;
Πιστευω οτι σαν απλοι ανθρωποι αδυνατουμε να συλλαβουμε τα γιγαντιαια – πλυθησμιακα και οικονομικα – μεγεθη με τα οποια κινειται η ανθρωποτητα σημερα. Μετα τον Πολεμο συντελεστηκε μια πλυθησμιακη εκρηξη. Επισης ποτε τοσοι πολλοι δεν απολαμβαναν τοσα πολλα.
Το προβλημα ειναι, οτι τοσο οι νομοι οσο και η νοοτροπια του απλου ανθρωπου λειτουργουν ακομα με προ-πολεμικες νορμες. Οι περισσοτεροι Αθηναιοι πετανε τα σκουπιδια τους στον δρομο, γιατι ακομα νομιζουν οτι ζουν στο χωριο τους και το χαρτακι θα το παρει ο αερας να το παει στα χωραφια.
Η περιβαλλοντικη συνειδηση ειναι απολυτως απαραιτητη, για να δειξει στον σημερινο ανθρωπο, οτι με τα ασυλληπτα σημερινα μεγεθη δεν μπορει να φερεται οπως πριν 50-60 χρονια.
Η περιβαλλοντικη συνειδηση δεν εχει απολυτως τιποτα να κανει με το αν στο 500π.Χ. εξαφανισαμε το ελεφαντοπουλι (και αγνοουμε το γεγονος).
Συμφωνω με την τελευταια προταση, που λεει οτι το κρατος πρεπει να επιβραβευει οσους προστατευουν το περιβαλλον και να τιμωρει οσους το καταστρεφουν. Συμφωνω επισης και με την αναγκη για περαιτερω ερευνα (οι γνωσεις μας εξακολουθουν να ειναι μηδαμηνες). Περα ομως απο τους νομους και τους κρατικους ελεγχους, οι πολιτες χρειαζονται ενημερωση και περιβαλλοντικη συνειδηση.
Γιατί αφηνετε αυτόν να ρηπαίνει το μπλογκ ολη τι ώρα;
Μερικές παρατηρήσεις στο άρθρο αυτό:
1. Έχω την εντύπωση ότι το άρθρο αυτό μπερδεύει το θέμα της εξαφάνισης πολλών ειδών ζώων με το ευρύτερο θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος.
Ακόμα και εάν οι εξοντώσεις αυτές είναι αναπόφευκτες ή αποδεκτές, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι εξίσου αποδεκτό να καταστρέφουμε το περιβάλλον που εμείς οι ίδιοι ζούμε.
2. ‘Οσον αφορά την εξόντωση ειδών ζώων, ένα ενδιαφέρον φιλοσοφικό ερώτημα είναι κατά πόσο ο άνθρωπος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί την γη αποκλειστικά ως ιδιοκτησία του, αγνοώντας τα “δικαιώματα” των άλλων ζώων. Η προσωπική μου γνώμη είναι πως έχουμε αυτό το δικαίωμα – ο άνθρωπος είναι εν τέλη μέρος της φύσης και της εξέλιξης: όπως ανέφερε και ο κ. Μίχας, εάν ορισμένα είδη ζώων δεν ταιριάζουν στο νέο περιβάλλον θα πρέπει να εξελιχθούν ή να εξαφανιστούν όπως οι δεινόσαυροι.
3. Όσον αφορά το γενικότερο θέμα του περιβάλλοντος, το άρθρο δυστιχώς δεν μπαίνει στην ουσία των επιχειρημάτων. Συμφωνώ ότι η προστασία του περιβάλλοντος δεν πρέπει να οδηγήσει σε δαιμονοποίηση του καπιταλισμού ή της τεχνολογίας. Ο πληθυσμός της γης είναι τέτοιος που ακόμα και να θέλαμε να ζήσουμε μια “απλή ζωή μέσα στην φύση” (τύπου Amish στην Αμερική) είναι αδυνατον εκτώς εάν σκοπεύουμε να εξοντώσουμε τα τρεία τέταρτα του ανθρώπινου πληθυσμού.
Ωστόσο το περιβάλλον είναι προφανώς μια εξωτερικότητα (externality) οι οποίες, ως γνωστόν, γενικά αγνοούνται από την ελεύθερη αγορα και αυτό πρέπει να ληφθεί υπ΄όψην όταν συζητούμε για το θέμα αυτό.
4. Αναφέρθηκε στο άρθρο η περίπτωση του Λονδίνου και πως το περιβάλλον εκεί βελτιώθηκε από την φρικτή κατάσταση την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης. Συμφωνώ και εγώ ότι τέτοια παραδείγματα είναι ενθαρυντικά για την ικανότητα του ανθρώπου (και του ευρύτερου καπιταλιστικού συστήματος) να επιλύσει τέτοια προβλήματα. Ωστόσο:
(α) η βελτίωση του περιβάλλοντος του Λονδίνου έγινε (εν μέρει) λόγω της επιδείνωσης του περιβάλλοντος άλλων περιοχών/χωρών που ανέλαβαν την βιομηχανική παραγωγή, ενώ το Λονδίνο έγινε μια πόλη υπηρεσιών. Αυτό ισχύει γενικά για όλο τον δυτικό κόσμο. Το ενδιαφέρον ερώτημα είναι τι θα γίνει όταν “μας τελειώσουν” οι φτωχές περιοχές που μπορούμε να στείλουμε της οχλούσες βιομηχανίες. Ελπίζουμε όλοι ότι η λύση θα έρθει από νέες τεχνολογίες…
(β) η βελτίωση του περιβάλλοντος του Λονδίνου έγινε κυρίως από τις προσπάθειες του κράτους / δημοτικών αρχών κτλ. Πχ το λεγόμενο green belt γύρω από το Λονδίνο, το μετρό, οι πολεοδομικοί περιορισμοί, τα πάρκα κτλ. Εν τέλη αυτό είναι απόδειξη της σημασίας και της αναγκαιότητας της κρατικής παρέμβασης καθώς και της ανάγκης καλιέργειας περιβαλλοντικής συνείδησης στους πολίτες οι οποίοι θα πιέσουν τις αρχές (και την ιδιωτική πρωτοβουλία) να πάρουν αντίστοιχα μέτρα με αυτά στο Λονδίνο.
Μια παρατηρηση:Η Δαρβινικη θεωρια της εξελιξης δεν βασιζεται στην αρχη οτι “επικρατει ο νομος του ισχυρου” οπως λανθασμενα παρατηρει ο αβ.Αντιθετα βασιζεται στην αρχη της φυσικης επιλογης συμφωνα με την οποια διατηρουνται τα χαρακτηριστικα εκεινα τα οποια επιτρεπουν την επιτυχη προσαρμογη στο περιβαλλον και την μεγιστοποιηση της μεταφορας γεννετικου υλικου.Αρα η λεξη κλειδι δεν εινα騔ισχυς” αλλα “προσαρμοστικοτητα”
…Σωστά. Αν επρόκειτο απλά για ισχύ, ακόμα θα κυριαρχούσαν οι δεινόσαυροι…
μία υποσημείωση στη παρατήρηση Μίχα, μάλλον εννοεί την “ισχύ τής προσαρμοστικότητας” της Δαρβινικής θεωρίας, δλδ την
“επιτυχη προσαρμογη στο περιβαλλον και την μεγιστοποιηση της μεταφορας γεννετικου υλικου”,όπως λέτε.
Εγώ μιλώ για την προσαρμογή της ισχύος του περιβάλοντος στο
ά-λογο,απροσάρμοστο,ατίθασο,απρόβλεπτα γνωστικό γονίδιο
(ή γενετικό υλικό), είτε, πώς το νέο “απροσάρμοστο” γονίδιο μεταβάλει τον περίγυρο του περιβάλοντος του.
Σωστά Γρηγόρη, δεν πρόκειται απλά γιά ισχύ, γι’ αυτό δεν κυριαρχούν πλέον οι δεινόσαυροι, πρόκειται για τη γνώση τής συνείδησης να προσαρμόζει το περιβάλον.
Δεν πρόκειται απλά για το αίνιγμα άν “η κότα κάνει το αυγό ή τό αυγό τη κότα”, αλλά για το αίνιγμα άν “ο η γενηά κάνει τον άνδρα ή ο άνδρας τη γενηά”.
Eνα παράδειγμα, περί Δαρβινισμού,
έλεγε ο Παλαμάς για τον Σολωμό,
“Πρώτα υποτάσεται στη γλώσσα του λαού
για να την υποτάξει και αυτός με τη σειρά του”.
Ο Σολωμός εγνώριζε καλύτερα ιταλικά παρά ελληνικά,
ωστόσο επηρέασε την ελληνική γλώσσα και την ποίηση της ασυγκρίτως δυσανάλογα με την ικανότητα του στην ελληνική γλώσσα.
Πιθανοτατα ώς μαθητής δεν θα εδικαιούτο να κρατά την ελληνική σημαία.
αφιέρωμα Νέων, 30-31/12.
Νομίζω ότι ο Δαρβινισμός ταιριάζει στην πορεία της Ευκλείδιας γεωμετρίας.
Μεγάλο θέμα αυτό της «οικοηθικολογίας», ιδιαίτερα όταν υπάρχει και η απαραίτητη πολιτική καπήλευση από πίσω. Βέβαια, ελπίζω η διαπίστωση του άρθρου να μην είναι και η πλήρης αδιαφορία για το περιβάλλον και τις δυναμικές (φυσικές ή τεχνητές) που το διαμορφώνουν…
Ο Σόλωνας ο μεγαλύτερος ίσως μεταρρυθμιστής και νομοθέτης της αρχαιότητας (αν όχι της Ιστορίας) είχε πει στους Αθηναίους: “Δε σας έδωσα τους καλύτερους νόμους αλλά αυτούς που μπορείτε να εφαρμόσετε. Ποτέ μη φτιάξετε έναν νόμο που δε μπορεί να εφαρμοστεί”
Με αυτό αγαπητέ κε Μίχα θέλω να τονίσω ότι οι νόμοι έχουν αξία αν η κοινωνική συνείδηση και νοοτροπία μπορεί να τους αποδεχθεί.
Η Συνθήκη της Γενεύης για παράδειγμα δεν επιτρέπει την κακοποίηση των αιχμαλώτων πολέμου. Σας θυμίζω τι γίνεται στα περισσότερα πεδία των μαχών, σας θυμίζω και το Γκουαντάναμο για να δείτε πιο έντονα πόσο σημαντική είναι η συνείδηση.
Οι νόμοι υπάρχουν: σκεφτείτε το Σύνταγμά μας (που είναι ο θεμελιώδης νόμος της χώρας) και αναλογισθείτε σε πόσα άρθρα του παραβιάζεται καθημερινά από πάρα πολλούς αν όχι όλους μας. Πχ η ισότητα των πολιτών, ή ισότητα μεταξύ άνδρα και γυναίκας.
Δεύτερο ακόμη πιο εστιασμένο στο θέμα μας παράδειγμα: Νόμος είναι η θεμελιώδης αρχή της βιωσιμότητας αμέσως μετά τη Διάσκεψη του Ρίο το 1992 και όπως αναφέρει και ο κ.Δεκλερής “οι αξιούντες την πλήρη εφαρμογή της κινούνται εντός του νόμου. Αντιθέτως δε, οι αρνούμενοι,παρελκύοντες και υπονομεύοντες την εφαρμογή της Αρχής, κινούνται εκτός των ορίων του νόμου.”
Τρίτο παράδειγμα αποτελεί η καταστρατήγηση του νόμου για τη μη κακοποίηση των ζώων. Εντούτοις μια ολόκληρη κοινωνία όπως αυτή της Μάνης (από τον τελευταίο αγρότη ως και την αστυνομία της περιοχής) γνωρίζει αυτό που κάνουν οι κτηνοτρόφοι της περιοχής, δένοντας το κεφάλι των αγελάδων με τα πόδια τους σε ύψος όχι μεγαλύτερο από 40 εκατοστά από το έδαφος, για να μην τρώνε τις ελιές. Τα ζώα περνούν σκυφτά όλοι τους τη ζωή. Δεν έχει σημασία αν τα πονάει η ράχη τους ή το κεφάλι τους. Κανείς δε νοιάζεται. Αυτό προκύπτει από την ανθρωποκεντρική μας αντίληψη της ζωής που καταλήγει να είναι ρατσισμός προς τα υπόλοιπα είδη. Είναι συνεπώς θέμα συνείδησης.
Τέλος θα κλείσω με μία ρήση του Αϊνστάιν: “Τα σημαντικά προβλήματα του κόσμου δεν μπορούν να επιλυθούν στο ίδιο επίπεδο συνείδησης που τα γέννησε”
http://www.filozoia.blogspot.com (Στο Blog μου αυτό μπορείτε να δείτε γαι τη Μάνη αυτά που προανέφερα)
http://www.blogspot.siniparxi.com