84%. ΟΧΙ ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΣΤΑ ΚΟΜΜΑΤΑ
Δεκ 22nd, 2005 | Νικήτας Λιοναράκης| Κατηγορία: Γενικά, Πολιτική |
Email This Post
|
Print This Post
|
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Τα Νέα» στις 17-18/12/2005. Το άρθρο περιλαμβάνει και κάποιες μικρές προσθήκες, καθώς και ελάχιστα σημεία που, λόγω χώρου, δεν περιλήφθηκαν στο δημοσίευμα των Νέων.
Α. Η είδηση δημοσιεύτηκε πριν δύο μήνες και πέρασε ασχολίαστη (1). Και, όμως, αυτή τη φορά η ανατροπή ήταν πολύ μεγάλη για να περάσει και απαρατήρητη.
– Το 65% των πολιτών της γης, δηλώνουν πως «δεν εκπροσωπούνται από τις κυβερνήσεις τους»!
– Το ποσοστό φθάνει μόλις στο 13%, στο ερώτημα «εαν εμπιστεύονται κόμματα και πολιτικούς;»!
– Και μόλις 16% απαντούν θετικά στο ερώτημα «να δοθούν και άλλες αρμοδιότητες σε κόμματα-πολιτικούς;»!
Β. Για όσους βιαστούν να αμφισβητήσουν τα στοιχεία, η ποιότητα της έρευνας είναι αναμφισβήτητη.
– Την υπογράφουν μαζί το Ινστιτούτο Gallup και το BBC.
– Το δε δείγμα, είναι πρωτοφανές. 50.000 άνθρωποι σε 69 χώρες. Πρόκειται για «την μεγαλύτερη δημοσκόπηση που έγινε ποτέ παγκοσμίως», έγραψαν οι εφημερίδες (2)!
Γ. Αλλά και επί της ουσίας οι ενστάσεις, δεν ευσταθούν. Δεν πρόκειται για τους πολίτες που ζουν σε αυταρχικά καθεστώτα και εκφράζουν την απόρριψή τους για αυτά τα καθεστώτα. Για τις δικές μας δημοκρατίες πρόκειται. Αυτό αποδεικνύει το γεγονός, ότι το 47% δεν αμφισβητεί «ότι οι εκλογές στη χώρα του ήταν ελεύθερες και δίκαιες». Άρα κάτι άλλο αμφισβητούν και όχι μια ίσως δική τους, αντιδημοκρατικά εκλεγμένη, κυβέρνηση. Αμφισβητούν την δημοκρατία που βιώνουμε και στην Ευρώπη!
Δ. Η δημοκρατική παράδοση στην ήπειρό μας, έχει αρκετά δόγματα.
-Αδύνατη η δημοκρατία, χωρίς εκλεγμένη κυβέρνηση (όπως λ.χ. προσπαθούσε να πείσει η χούντα).
-Αδύνατη και η ελευθερία, χωρίς κόμματα (ως εγγυητές για την ελευθερία).
-Αδύνατη και η «λαϊκή εξουσία», εκτός των πολιτικών που ψηφίζουμε.
Η συλλογική μνήμη θυμάται και το Συνταγματικό Δίκαιο επιβεβαιώνει, ότι η αμφισβήτηση των δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων, των κομμάτων και των πολιτικών, συνεπάγεται –περίπου- αυτόματη αμφισβήτηση και της ίδιας της δημοκρατίας!
Ε. Το ερώτημα είναι σαφές. Μήπως ήρθε ο καιρός να τρίβουν τα χέρια τους η «17 Νοέμβρη», οι φονταμενταλιστές και οι ακραίοι, αριστεροί και δεξιοί αμφισβητίες της κοινοβουλευτικές δημοκρατίας; Τη δική τους απόρριψη της δημοκρατίας αποτυπώνει η δημοσκόπηση;
Εάν η απάντηση είναι θετική, έχει καλώς. Η αγωνία σταματάει εδώ. Και συνεχίζεται, μόνο για το πώς έγινε και η πλειοψηφία των πολιτών που ζουν και απολαμβάνουν τις σύγχρονες δημοκρατίες, έφθασαν στο σημείο να ονειρεύονται …. Χίτλερ, Στάλιν, Μπιν Λάντεν, Γιωτόπουλους και Πατακούς!
ΣΤ. Υπάρχει, όμως, και μία άλλη ερμηνεία. Η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, για τους πολίτες των δημοκρατικών χωρών που την απολαμβάνουν, μπορεί να θεωρείται δεδομένη. Και οι δημοκρατικοί πολίτες της γης, που την περιφρουρούν ως κόρη οφθαλμού, να ζητούν «κατιτίς παραπάνω»! Όλα τα δεδομένα οδηγούν σε αυτή την ερμηνεία.
Ζ. Γι’ αυτό το «κάτιτις», επιτρέψτε μου ορισμένες αιρετικές σκέψεις. Ας υποθέσουμε, ότι υπήρχε ένα δημοψηφίσματα. Με ερωτήματα-διλήμματα, όσα αποτελούν λογική συνέπεια αυτής της δεύτερης ερμηνείας της δημοσκόπησης του BBC. Ποια νομίζετε πως θα ήταν η λαϊκή ψήφος στα παρακάτω ερωτήματα;
1. «Ποιόν νομιμοποιείτε να διαχειρίζεται το περιβάλλον; Την Greenpeace ή τον Σουφλιά» (ή τους ομολόγους του στα άλλα κόμματα); Το δίλημμα δεν είναι φανταστικό. Ήδη οι φορείς της Σάμου, μετά τις πυρκαγιές των αρχών του ’80, ζητούσαν να αυτονομηθούν και να τεθούν υπό την ευθύνη της Greenpeace!
2.«Ποιόν εξουσιοδοτείτε να διαχειρίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα; Τον Βουλγαράκη (και τους πράσινο-κόκκινο-ροζ ομολόγους του) ή την Διεθνή Αμνηστία»;
3.«Ποιόν εμπιστεύεστε για τα ζητήματα της προστασίας του πολίτη; Τους υπουργούς που επιλέγουν τα κόμματα ή τον Συνήγορο του Πολίτη» (που τίμησε ο Νικηφ. Διαμαντούρος και τιμά ο Γιώργ. Καμίνης);
4.«Ποιόν νομιμοποιείτε να διαχειρίζεται τα Εθνικά Πάρκα; Το ΥΠΕΧΩΔΕ ή τους αυτόνομους Φορείς Διαχείρισης (των πανεπιστημιακών και οικολόγων Γιάννη Παντή, Παναγιώτη Δημόπουλου, Κίμωνα Χατζημπίρου, Γιώργο Στάμου αλλά και κάποιων νέων που διορίζει τώρα η Ν.Δ.);
5.«Ποιος θέλετε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της αποασυλοποίησης; Τα κρατικά Ψυχιατρεία (τύπου Λέρος ή Πέτρας Ολύμπου) ή οι ειδικές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που διαχειρίζονται τις σημερινές ανεξάρτητες Δομές Αποασυλοποίησης και οι επιστήμονες της υποστηρικτικής εταιρείας του προγράμματος Ψυχαργώς»;
6.«Ποιόν εμπιστεύεστε για την διαχείριση του Μεγάρου Μουσικής; Μια διοίκηση της ΝΔ (ή του ΠΑΣΟΚ, Συν, ΚΚΕ) ή τους «παθιασμένους» του Συλλόγου Φίλων της Μουσικής;
Προσωπικά πιστεύω πως το ποσοστό υπέρ των δεύτερων, σε πολλές περιπτώσεις θα έφθανε στο 90%, ενώ σε όλες θα ξεπερνούσε το 50%!
Για να εξηγήσω το ποιόν των «αντιπάλων», διάλεξα με τη σειρά, δύο –τυχαίες- μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), μία Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή, μία «ΜΚΟ τρίτης γενιάς», ένα υβριδικό μόρφωμα -σχεδόν ΜΚΟ- που σαφώς δεν αποτελεί «δημόσια διοίκηση» και έναν ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό.
Η. Τα εικαζόμενα αποτελέσματα ενός τέτοιου δημοψηφίσματος, δεν είναι χωρίς συνέπειες. Η «αρχή της νομιμοποίησης», η οποία στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες τεκμαίρεται εκ του Συντάγματος, δεν λειτουργεί όπως μαθαίνουμε στα βιβλία συνταγματικού δικαίου. Και, αντίθετα, εμφανίζει αποκλίσεις εντυπωσιακές. Οι οποίες τείνουν να καταστούν μόνιμες! Επί της ουσίας, δεν λειτουργεί υπέρ του κράτους. Και κάτι που ουδέποτε αμφισβητήθηκε στις δημοκρατίες, αμφισβητείται πλέον πολλαπλώς. Προσοχή, όμως. Χωρίς να αμφισβητηθεί η ίδια η κοινοβουλευτική δημοκρατία! Και κάτι ενδιαφέρον. Η αμφισβήτηση λειτουργεί παγίως πλέον, υπέρ της κατεύθυνσης για ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών!
Θ. Ας μην ανησυχούν, όμως, όσοι τρομάζουν με το άνοιγμα τέτοιων θεμάτων. Τέτοιο δημοψήφισμα δεν μπορεί να γίνει. Οι δημοσκοπήσεις, ακόμα και οι πλέον έγκυρες, δεν προκαλούν υποχρεώσεις. Και καμία μορφή «ειδικής νομιμοποίησης», έστω και με συμφωνία του 99,9% των πολιτών, δεν αναγνωρίζεται.
Ι. Αυτά, από άποψη συνταγματική.
– Τι τεκμαίρεται, όμως, εάν διαβάσουμε την «μεγαλύτερη έρευνα όλων των εποχών» με κάποια πολιτική ευαισθησία (που δεν λείπει από κάποιους πολιτικούς);
– Και πως θα αντιδρούσαν εάν υποψιαζόμασταν και εμείς και αυτοί, ότι η απαντήσεις σε ένα παρόμοιο – φανταστικό- δημοψήφισμα δεν θα διέφεραν από αυτές που πιθανολόγησα;
Τότε, μήπως υφίσταται (ήδη) πολιτικό και όχι (ακόμα) συνταγματικό ζήτημα;
Κ. Άσχετο! Ή μήπως όχι;
Ο μέγας Κ. Μητρόπουλος, είχε δημοσιεύσει μία εκπληκτική γελοιογραφία στα Νέα του 1973. Ένας τύπος έλεγε, ξύνοντας αμήχανα το κεφάλι του.
«Από το γραμματική θυμάμαι, ότι όταν η λήγουσα είναι μακρά, κάτι οξύνεται. Δεν θυμάμαι, όμως, τι;».
Υπενθυμίζω. Ήταν λίγο μετά τη φιλελευθεροποίηση της χούντας. Και λίγο πριν το Πολυτεχνείο!
———————————————————
(1) Ιστοσελίδα BBC 14/9/2005.
(2) Εφημερίδες 16/9/2005.
O ρόλος της κοινωνίας των πολιτών δεν είναι να έχει ούτε κρατικοδίαιτες ΜΚΟ, ούτε αυθαίρετες “ευαίσθητες” οργανώσεις να αποκτούν θεσμική εξουσία!
Είναι άλλο πράγμα ο περιορισμός των κρατικών αρμοδιοτήτων και παρεμβάσεων και άλλο να οι αρμόδιοτητες και η εξουσία να τις ασκούν να εκχωρούνται σε ομάδες χωρίς καμία νομιμοποίηση. Αν ένα σύλλογος φίλων θέλει να διαχειρίζεται ένα Μέγαρο ας το χτίσει μόνος του, όχι με χρήματα του ΥΠΠΟ.
Αυτό που μας προτείνεται είναι όχι απλά αντιφιλεύθερο, όχι μόνο δεν ενισχύει την αυτόνομη λειτουργία της κοινωνίας των πολιτών, αλλά δημιουργεί μεγάλα ελλείμματα δημοκρατίας.
Και όχι δεν θέλουμε οι κάθε λογής “οικολόγοι” να αναλάβουν την διαχείρηση του περιβάλλοντος!! Θέλουμε να δούμε ποιός θα μας σώσει από τους οικολόγους!
Φώτη, αν δεχτούμε τις προβλέψεις του Λιονταράκη τότε, ακριβώς λόγω αυτών που παρατήρησες εσύ, βρισκόμαστε σε μια άκρως ιδιαίτερη πολιτική κατάσταση. Οι δημοσκοπήσεις που αναφέρονται στο άρθρο, φανταστικές και μη, φαίνεται να δείχνουν ότι αυτό που έχει σημασία πια δεν είναι η συνταγματική ή η δημοκρατική νομιμοποίηση αλλά η νομιμοποίηση που βασίζεται σε εντυπώσεις. Λέγοντας “εντυπώσεις” δεν εννοώ όμως κατ’ανάγκην κάτι κακό· μπορεί κάλλιστα αυτές οι εντυπώσεις να ωφείλονται σε πραγματική δύναμη και επιτεύγματα. Όμως δεν παύουν να είναι απλά εντυπώσεις. Μήπως αλλάζει η φύση του “συμβολαίου” αν στην κεφαλή τοποθετηθεί η Greenpeace αντί του Σουφλιά? Αλλάζει η σχέση των πολιτών με τους κυβερνόντες; Σαν κόμμα δρα και η Greenpeace και μάλιστα χωρίς ούτε τους υποτυπώδεις ελέγχους που θα άρμοζαν σε ένα πολιτικό κόμμα, πόσο μάλλον σε μια κυβέρνηση. Τελικά τα λεφτά πάλι από την τσέπη του φορολογούμενου θα έρχονται.
Είναι λοιπόν έντονα ανησυχητικό αν πράγματι ο κόσμος θα έβαζε αψήφιστα πάνω από το κεφάλι του όλους αυτούς τους ανεξάρτητους και ανεξέλεγκτους οργανισμούς. Όταν κανείς ξεπεράσει τον αρχικό ενθουσιασμό ότι οι νέοι κυβερνώντες θα είναι και καλά ανεξάρτητοι οργανισμοί θα πρέπει να προβληματιστεί έντονα. Προσωπική μου γνώμη είναι ότι οι Έλληνες δεν έχουν φτάσει ούτε καν στο σημείο που να ενθουσιαστούν με μια τέτοια εξέλιξη. Είναι γνωστό ότι μπορεί να απαντάνε ότι θέλεις στην δημοσκόπηση αλλά όταν συναισθάνονται ότι κάτι πάει να αλλάξει τότε είναι έντονα συντηρητικοί στην ψήφο τους και επιλέγουν τις μεγάλες ιεραρχικές πολιτικές δομές (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ). Δεν πιστεύω ότι θα επιλέγαν οι Έλληνες να αντικαταστήσει η Greenpeace το ΥΠΕΧΩΔΕ. Ότι θα το βρίσκαν καλή ιδέα το πιστεύω (σάμπως δεν υποστηρίζουν και άλλες “καλές ιδέες”;) όμως, when push comes to shove που λένε και στο χωριό μου, θα προτιμήσουν αυτό που γνωρίζουν.
Παρόλα αυτά οι παρατηρήσεις του Λιονταράκη είναι σημαντικές, γιατί η έλλειψη νομιμοποίησης του υπάρχοντος πολιτικού συστήματος είναι κάτι σχεδόν βέβαιο.
Δηλαδή απο τις δυο ποια να διαλέξω? Τη Κίκή ή τη Κοκό? Θλιβερό τ’ομολογώ!
Κι αν αυτο το παγκόσμιο 13 % της εμπιστοσύνης το βάζαμε πάνω στο εθνικό μας τραπέζι θα βλέπαμε (ίσως όχι όλοι) οτι άλλα τα λόγια του λαgού κι άλλες οι πράξεις της κουκουβάγιας.
Στο δρόμο όλοι απαντούν -όχι δεν εμπιστεύομαι – αλλα στην εκλογική περίοδο, στα σκοτεινά, τους υπερψηφίζουν με επμπιστοσύνη.
Εγώ θέλω ένα κόσμο χωρίς κεντρικό σχεδιασμό και κεντρικούς σχεδιαστές. Θα μπορούσα να διαβάσω την έρευνα όπως θέλω και να πω ότι η παγκόσμια κοινή γνώμη συμφωνεί μαζί μου.
Το άρθρο δεν θέλει να καταργήσει τον κεντρικό σχεδιασμό. Θέλει να γίνει σχεδιαστής στη θέση του σχεδιαστή, χαλίφης στη θέση του χαλίφη. Και μάλιστα χωρίς καμία δημοκρατική διαδικασία ή έλεγχο και με μόνο κριτήριο την “ευαισθησία”, την δημοτικότητα, τις “καλές προθέσεις” κτλ. Έχουμε δει πολλούς Τούχευ να προσπαθούν το ίδιο κατα καιρούς.
απο την στιγμη που το κρατος φτιαχνει ηδη Μεγαρα Μουσικης, τεινω να πιστευω οτι ειναι καλυτερα να το διαχειριζεται ενας συλλογος πολιτων που ενδιαφερεται αμεσα για την επιτυχια του. Βεβαια το συμβολαια παραχωρησης πρεπει να ειναι περιορισμενης διαρκειας και να ανανεωται με βαση την επιτυχια της καθε ΜΚΟ.
Γενικα πιστευω στην παραχωρηση καποιων δραστηριοτητων απο το κρατος στις ΜΚΟ σαν υπεργολαβια με ανταγωνιστικες διαδικασιες. Υπαρχει και μια μελετη που ελεγε οτι υπο προϋποθεσεις ειναι καλυτερο να δινεις καποια προτζεκτ σε τοπικες ΜΚΟ που ενδιαφερονται περισσοτερο για το αποτελεσμα απο καποιον απροσωπο γραφειοκρατη. Γενικα προτεινω την βιβλιογραφια του Timothy J. Besley περι του θεματος για μια θεωρητικη οικονομικη προσεγγιση. Για την γενικη βιβλιογραφια περι ΜΚΟ κοιταξτε και εδω.
Δεν νομιζω οτι ισχυει το επιχειρημα περι παραχωρησης αρμοδιοτητων του κρατους σε μη-εκλεγμενα προσωπα, αν η παραχωρηση γινεται τακτικα και με ανταγωνιστικο τροπο. Πρεπει να βλεπουμε τις ΜΚΟ σαν μια αλλη εταιρεια που διαγωνιζεται για την εκτελεση ενος δημοσιου εργου και ισως μοριοδοτειται λιγο παραπανω λογω του ιστορικου της, οπου παρουσιαζει ιδιαιτερο ενδιαφερον για την Χ τοπικη κοινωνια.
Περιττο να πω ομως οτι συμφωνω απολυτα με τον Φωτη αν η παραχωρηση γινει με βαση τις γνωστες γνωριμιες και χαριστικες αναθεσεις εργων σε ΜΚΟ που τα εχουν καλα με την κυβερνηση, που θα κανουν το ιδιο κακο εργο, αλλα δεν λογοδοτουν καν στον λαο μεσω εκλογων. Θελουμε λιγοτερους αχρηστους γραφειοκρατες οχι περισσοτερους.
Κοίτα, άν το κράτος έχει πληρώσει τότε είναι υπεύθυνο να εγγυάται όσο το δυνατόν την καλύτερη εκμετάλευση. Το αν ανατεθεί σε δημόσιο υπάλληλο και οργάνωση ή όχι είναι ένα θέμα που εξαρτάται κάθε φορά από τον εκάστοτε άνθρωπο και οργάνωση. Αυτό που δεν αλλάζει είναι όπως είπες ότι το κράτος πρέπει να ενδιαφέρεται ουσιαστικά για την επένδυση του. Δεν αλλάζει αυτό, όσο κινητοποιημένες ή συνδεδεμένες με την τοπική κοινότητα είναι οι ΜΚΟ που αναλαμβάνουν κάθε φορά το εκάστοτε έργο. Όση εποπτεία πρέπει να δείχνει το κράτος και στις ιδιωτικές εταιρίες αναδόχους τόση πρέπει να δείχνει και στις ΜΚΟ αναδόχους.
Στον βαθμό που τα ερωτήματα που έθεσε ο κ. Λιοναράκης αφορούν όμως την _αντικατάσταση_ του κράτους από τις ΜΚΟ, όχι απλά την συνεργασία του κράτους με μη-κρατικούς φορείς το ερώτημα είναι πιο θεμελιώδες και αφορά την υπευθυνότητα αυτών των φορέων απέναντι στους πολίτες.
Νομίζω ότι το κείμενό σου υπεραπλουστεύει τα πράγματα. Δε μας είπες τι προβλέπεται με τους υπόλοιπους τομείς; Τη μισθοδοσία σε ποιον θες να την αναθέσουμε; Στη ΓΣΕΕ ή στην ΑΔΕΔΥ; Η δημοκρατία σίγουρα έχει πολλά προβλήματα λειτουργικότητας αλλά και εσύ προτείνεις μια απλή αντικατάσταση προσώπων όχι θεσμών. Φαντάσου τι θα συνέβαινε αν όλοι αυτές οι ΜΚΟ αποκτούσαν διοικητικές θέσεις. Τα μέλη τους στις θέσεις αυτές από ποιους θα εκλέγονταν ; Από το λαό ή από τα μέλη των ΜΚΟ;
Το πρόβλημά μας δεν είναι αν ο Σουφλιάς δεν έχει οικολογική συνείδηδη ή αν ο Τατούλης δεν έχει μουσική παιδεία (ομοίως και οι ομόλογοί τους), το πρόβλημά μας είναι ότι ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία η διαφθορά έχει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι όχι μόνο της άσκησης εξουσίας αλλά και της καθημερινής ζωής του πολίτη.