ΑΠΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΕΪΝΣ ΓΙΑ ΣΟΣΙΑΛΙΖΟΝΤΕΣ (ΚΑΙ ΜΗ)
Δεκ 6th, 2005 | Σωτηρης Γεωργανας| Κατηγορία: Ελλάδα, Οικονομικά, Πολιτική |
Email This Post
|
Print This Post
|
Επειδη παρατηρησα οτι ο Κεϊνς ακομα φαινεται να χρησιμοποιειται σαν οπλο απο τους σοσιαλιζοντες και ακομα και απο τους αντιπαλους τους στην Ελλαδα, βρισκω χρησιμη μια μικρη αναφορα στο τι ειπε ο ανθρωπος (και τι δεν ειπε)
Ο Τζων Μεϋναρντ Κεϊνς ηταν ενας αξιοσημειωτος οικονομολογος απο ολες τις μεριες. Ηταν Αγγλος, θρεμμενος στο βικτωριανο κατεστημενο αλλα σχετικα ελευθερων ηθων*, ηταν μαλλον φιλογερμανος**, δουλευε στον πραγματικο κοσμο και οχι μονο σε εναν ελεφαντινο πυργο και ηταν, πραγμα περιεργο για εναν ακαδημαϊκο οικονομολογο, πολυ πλουσιος! Οταν δεν επιτιθοταν στους κλασσικους των οικονομικων, δουλευε στον τομεα των χρηματοοικονομικων και μεχρι το τελος της ζωης του εβγαλε μια αξιοσημειωτη ποσοτητα χρηματων απο αυτη τη δραστηριοτητα.
Τζων Μεϋναρντ Κεϊνς:
Ενας μεγαλος οικονομολογος
Φαινεται ηδη απο την μικρη εισαγωγη, οτι ο ανθρωπος ειναι πολυ ακαταλληλος για να γινει ηρωας της αριστερας. Ουτε κρατιστης ηταν (ηταν σιγουρα οπαδος της ιδιωτικης πρωοβουλιας), ουτε ιδιαιτερα σοσιαλιζων ηταν. Κι ομως για καποιον λογο, οποτε οι οπαδοι της αναδιανομης και του κοινωνικου κρατους θελουν μια σοβαροφανη στηριξη στις απαιτησεις τους, αναφερουν παντα την λεξη που ξεκιναει απο «K»: Κεϊνσιανισμος! Γιατι?
Η κυρια συμβολη του Κεϊνς στα οικονομικα ειναι ο ισχυρισμος οτι υπαρχουν περιπτωσεις οπου η ελευθερη αγορα θα ερθει σε μια κριση απο την οποια δεν μπορει να ξεφυγει μονη της. Δουλευοντας περισσοτερο με την διαισθηση παρα με την τυπικη, μαθηματικη λογικη η οποια ειναι σημερα βαση των οικονομικων, ο Κεϊνς εδειξε οτι υπο προϋποθεσεις η οικονομια μπορει να ερθει σε ενα σημειο ισορροπιας που ειναι ανεπιθυμητο, με υψηλη ανεργια και χαμηλο εισοδημα. Αυτο συμβαινει οταν εχουμε για καποιον λογο (ψυχολογικο ισως) μια ελλειψη ζητησης, οταν οι πολιτες αποταμιευουν υπερβολικα και καταναλωνουν λιγο. Κανονικα θα μπορουσε η κεντρικη τραπεζα να αυξομειωσει το επιτοκιο, μεχρι οι ανθρωποι να αρχισουν να αποταμιευουν λιγοτερο. Ο Κεϊνς ομως ειπε οτι αυτο σε εξαιρετικες περιπτωσεις δεν θα δουλεψει. Οταν τα επιτοκια ειναι ηδη αρκετα χαμηλα, η Κεντρικη τραπεζα δεν μπορει να τα μειωσει αρκετα ωστε να πεσει η αποταμιευση και να ανεβει η καταναλωση. Ετσι εχουμε ενα ελλειμα ζητησης, οι εταιρειες δεν βρισκουν καταναλωτες και απολυουν κοσμο με αποτελεσμα να μειωνεται κι αλλο η ζητηση. Αυτη ειναι περιπου η ιστορια του Μεγαλου Κραχ του 1929, με μονη διαφορα οτι η Κεντρικη Τραπεζα των ΗΠΑ εκανε μνημειωδη λαθη, χειροτερευοντας την κριση αντι να βοηθησει την οικονομια με εγκαιρη χαλαρωση της νομισματικης πολιτικης (χαμηλα επιτοκια). Απο καποια στιγμα και περα τα λαθη της Κεντρικης Τραπεζας δεν μπορουσαν να διορθωθουν χωρις την επεμβαση του κρατους με λεγομενες κεϊνσιανες πολιτικες.
Ο Κεϊνς προτεινε λοιπον, σε αυτες τις εξαιρετικες περιπτωσεις, να κανει το κρατος πλουσια δημοσια εργα και να παρουσιαζει υψηλα ελλειμματα. Σε μια πολυ διαδεδομενη εκφραση, ειπε οτι ακομα και αν πληρωνουμε τους εργατες να κανουν τρυπες στο εδαφος και να τις ξανακλεινουν, αυτο θα εκανε καλο στην οικονομια!
‘To dig holes in the ground’, paid for out of savings, will increase, not only employment, but the real national dividend of useful goods and services. It is not reasonable, however, that a sensible community should be content to remain dependent on such fortuitous and often wasteful mitigations when once we understand the influences upon which effective demand depends.
John Maynard Keynes, The General Theory of Employment, Interest and Money (New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1964), p. 220.
Περιεργως, οπως εχουμε ξαναπει, πολλοι αποφευγουν να παραθεσουν την συνεχεια της προτασης που λεει οτι δεν χρειαζεται να καταφευγουμε σε τετοιες σπατάλες, αν καταλαβουμε πως λειτουργει η πλευρα της ζητησης στην οικονομια. Προφανως θα ηταν πολυ βολικη μια πληρης αντιστροφη των ηθικων κανονων που θα ελεγε οτι η προσοχη ειναι ηλιθιοτητα και η σπαταλη ειναι αναπτυξιακο εργαλειο! Δεν υπαρχει ομως δωρεαν γευμα στα οικονομικα, ο Κεϊνς το ηξερε καλα αυτο και ευτυχως ελαχιστες χωρες προσπαθησαν να εχουν την σπαταλη σαν επισημη εθνικη πολιτικη (με την εξαιρεση της Ελλαδας του 81-89).
Η συμβολη του Κεϊνς
Οι ιδεες του Κεϊνς ηταν πρωτοποριακες και οι κλασσικοι οικονομολογοι που πιστευαν οτι δεν υπαρχουν ανεπιθυμητες κρισεις στην ελευθερη αγορα, δυσκολευτηκαν να τις δεχτουν. Ο Κεϊνς ομως ηταν τυχερος. Οπως ειπε ο Τζ.Κενεθ Γκωλμπρεηθ οι καλες ιδεες δεν φτανουν, πρεπει να εχουν και ευνοϊκες περιστασεις. Η ευνοϊκη περισταση ηταν το Νιου Ντηλ του Ρουζβελτ, το τεραστιο προγραμμα δημοσιων εργων που αρχισε να βγαζει την Αμερικη απο την κριση του 1929 και οι τεραστιες στρατιωτικες δαπανες για τον Β ΠΠ. Αυτα τα δυο γεγονοτα εδειξαν οτι οντως οι δημοσιες δαπανες μπορουν να στηριξουν την οικονομια, βραχυπροθεσμα. Χαρη στην συγκυρια ο Κεϊνς εγινε αγαπημενος των ταγων της πολιτειας με αποκορυφωμα την ατακα του Ριτσαρντ Νιξον το 1971:
“We are all Keynesians now.”
Δυστυχως ομως τις ιδεες του Κεϊνς τις παρερμηνευσε πληρως η ευρωπαϊκη αριστερα*** σαν ενα επιχειρημα υπερ του κοινωνικου κρατους ή ακομα χειροτερα σαν προτροπη προς αιωνια ελλειμματα ελληνικου στυλ. Ο Κεϊνς ομως δεν μιλησε ποτε για κοινωνικο κρατος! Οποιεσδηποτε δημοσιες δαπανες αρκουν… Και ακομα περισσοτερο δεν μιλησε ποτε για αιωνια ελλειμματα! Ειπε οτι το κρατος πρεπει να εχει πλεονασμα στις καλες εποχες για να μπορει σε μια κριση να κανει ελλειμματα. Μαλιστα η επεμβαση μεσω δημοσιων ελλειμματων χρειαζεται μονο οταν η νομισματικη πολιτικη της Κεντρικης Τραπεζας ειναι αναποτελεσματικη, πραγμα ιδιαιτερα σπανιο στην ιστορια****. Αντιθετα πολλες χωρες νομισαν οτι βρηκαν την χρυση συνταγη και αρχισαν να εχουν υπερογκες δημοσιες δαπανες με μεγαλα ελλειμματα συνεχως. Αυτο οδηγησε απευθειας στην εκρηξη του πληθωρισμου και στην οικονομικη στασιμοτητα. Υπηρξε μια εποχη (70-80) που ο Κεϊνς θεωρηθηκε υπευθυνος για ολα αυτα απο τους ακαδημαϊκους και οι θεωριες του παρηκμασαν.
Σημερα ομως σχεδον καθε οικονομολογος δεχεται την τεραστια συμβολη του Κεϊνς στην κατανοηση των κρισεων. Πολλοι, οπως ο Πωλ Κρουγκμαν, λενε μαλιστα οτι τα προβληματα της Ιαπωνιας με την τρομερη υφεση και αποπληθωρισμο κατα την δεκαετια του 90, ηταν ακριβως το προβλημα για το οποιο μιλουσε ο Κεϊνς. Και ετσι οι ιδεες του ειναι και σημερα επικαιρες. Για να ερθουμε στα λογια του Κρουγκμαν
But the essential truth of Keynes’s big idea – that even the most productive economy can fail if consumers and investors spend too little, that the pursuit of sound money and balanced budgets is sometimes (not always!) folly rather than wisdom – is as evident in today’s world as it was in the 1930s. And in these dangerous days, we ignore or reject that idea at the world economy’s peril.
Εδω πρεπει να κανουμε και αλλη μια σημειωση: Η συζητηση αυτη γινεται περι της αληθειας των λεγομενων του Κεϊνς κατα την οικονομικη επιστημη. Ο Κρουγκμαν, ο Κεϊνς και ολοι οι αλλοι ειναι οικονομολογοι. Το τονιζω αυτο, γιατι οπως εχω ξαναπει, δεν ειναι φιλοσοφοι. Η ερωτηση αν θελουμε κοινωνικο κρατος και αναδιανομη ειναι κατεξοχην μια φιλοσοφικη ερωτηση που απτεται των ανθρωπινων δικαιωματων. Δεν ειναι μια ερωτηση απλα αν η αναδιανομη θα βοηθησει την οικονομια! Ειναι κυριως η ερωτηση, ακομα κι αν βοηθαει ισως την οικονομια, αν ειναι αποδεκτο το κρατος με την βια να στερει τα ατομικα δικαιωματα ανθρωπων? Δικαιουμαστε με τα οπλα να παιρνουμε κονδυλια απο καποιους παρα την θεληση τους για να τα δωσουμε σε καποιους αλλους?
Συνοψιζοντας, ο Κεϊνς ηρθε οντως αντιμετωπος με τις ιδεες των κλασικων οικονομολογων περι της αλανθαστης ελευθερης αγορας. Ομως ηρθε να βελτιωσει τον καπιταλισμο, προσφεροντας μας εξηγηση για τις κρισεις και τι να κανουμε οταν αυτες συμβαινουν. Εδω ειναι και μαλλον η εξηγηση που οι πραγματικες ιδεες του Κεϊνς δεν εγιναν ποτε ιδιαιτερα δημοφιλεις στο ευρυ κοινο. Οι ανθρωποι θελουν επαναστατες, θελουν ανθρωπους που αποκυρησσουν καθε προσωπικη μας ευθυνη για τον κοσμο μας και μας υποσχονται εναν αλλο. Θελουν καποιον που τους προσφερει τον επιγειο παραδεισο, οχι εναν ευπορο στοχαστη που πιστευει στις δυνατοτητες του υπαρχοντος συστηματος και προτεινει σκληρη δουλεια και περισκεψη για να το βελτιωσουμε λιγο…
———————————————————-
*Μικρο κουτσομπολιο: Ηταν παντρεμενος με μια Ρωσιδα χορευτρια αλλα λενε οτι ειχε και σχεσεις με αλλους, αντρες και γυναικες, πλατωνικες και μη.
**Το λιγοτερο γνωστο εργο του The Economic Consequences of the Peace ισχυριζοταν οτι οι συνθηκες που επεβαλλαν οι συμμαχοι στην Γερμανια ηταν υπερβολικα επαχθεις και μη παραγωγικοι. Προεβλεπε λοιπον οτι η πληγωμενη Γερμανια θα ζητουσε το αιμα της πισω, πραγμα που οδηγησε τελικα στον Β ΠΠ! Ο πραγματιστικος στοχασμος του Κεϊνς οδηγησε τελικα εν μερει και στην ορθοτερη συμπεριφορα των Αμερικανων που αντι να τιμωρουν αναιτια τους ηττημενους του Β ΠΠ, σχεδιασαν το περιφημο Σχεδιο Μαρσαλ.
***Για την παρερμηνεια των ιδεων του Κεϊνς διαβαστε και αυτο το ωραιο αρθρο του Κρουγκμαν.
Με τα λογια του ΠΚ:
inevitably there are those who follow the letter of the innovator’s ideas but misunderstand their spirit, who are more dogmatic in their radicalism than the orthodox were in their orthodoxy. And as ideas spread, they become increasingly simplistic–until what eventually becomes part of the public consciousness, part of what “everyone knows,” is no more than a crude caricature of the original.
Μεταξυ αλλων διακωμωδειται και το ψευδο-επιχειρημα αρκετων σοσιαλιζοντων οτι ο Κεϊνς στηριζε την αναδιανομη των κερδων των επιχειρησεων υπερ των μισθωτων, σαν ενα μεσο για να αναβει η συνολικη ζητηση.
****Πολλοι οικονομολογοι ισχυριζονται οτι αυτη η κατασταση πληρους αναποτελεσματικοτητας της νομισματικης πολιτικης δεν εχει παρουσιαστει ποτε στην ιστορια! Λενε οτι, οποτε η Κεντρικη Τραπεζα δεν μπορουσε να επηρεασει την οικονομια μαλλον εφταιγε η ιδια οχι τα εργαλεια που ειχε στην διαθεση της.
Πηγες:
Φυσικα το μνημειωδες The General Theory of Employment, Interest and Money. Μπορειτε να το βρειτε στα ηλεκτρονικα βιβλια μας
H εξαιρετικη βιογραφια του Κεϊνς απο τον Ρομπερτ Σκιντέλσκυ: John Maynard Keynes 1883-1946: Economist, Philosopher, Statesman
Δυο ωραια αρθρα του Π.Κρουγκμαν περι Κεϊνς
http://web.mit.edu/krugman/www/keynes.html
http://web.mit.edu/krugman/www/vulgar.html
Λιγα λογια για τον Κεϊνς απο το λεξικο του Εκονομιστ
http://www.economist.com/research/Economics/alphabetic.cfm?LETTER=K
Πάρα πολύ καλό το άρθρο σου και κατατοπιστικότατο. Και κάτι ακόμα:(μόνο εσύ θα κάνεις σχόλια στα άρθρα μου; 🙂 )
Η συνηγορία του Keynes για τις κρατικές δαπάνες ταίριαζαν τέλεια στο μοντέλο της Luxemburg. Φυσικά το διαμέρισμα ΙΙΙ, δεν είναι υποχρεωτικό να είναι στρατιωτικός εξοπλισμός.
Επίσης ένας πολωνός οικονομολόγος, ο Michal Kalecki, ο οποίος ήταν εξοικοιωμένος το το έργο του Μαρξ και της Luxemburg, έφτασε ανεξάρτητα σε ένα μοντέλο παρόμοιο με εκείνο του Keynes
Θα ήθελα να προσθέσω την άποψη του A.C. Pigou ότι ο Keynes είχε παραβλέψει ένα μηχανισμό διαφυγής από την ύφεση που είχε αυτόματο χαρακτήρα στην αγορά.[1]
[1]Το επιχείρημα του Pigou για την αξία των πραγματικών διαθεσίμων αναπτύχθηκε πλήρως από τον Donald Patinkin Money,Interest and prices: An integration of monetary and value theories, Harper & Row, Νέα Υόρκη
This article is indeed very interesting Sotirie.I think that he must have been a charming personality and I have to admit,that once my stupid exams are over(thankfully,before xmas)I will look into purchasing the books that you suggest as bibliography.
I also have to admit that I think that when a person has a questionable life and a peculiar background from which it leaves and some idiosynthesis such as Keynes seems to have had,he is most certainly to grasp my immediate attention and I will most possibly read his theories.
Just out of curiosity,is there any more “fictious” biography of Keynes,that at the same time incorporates a simple approach to his theory?
(i am asking that cause i know that in international law there are such readings,only you have to look really hard to locate them,in philosophy and political theory also,but it is more easy to find them(than law),so I was wondering if there are any similar readings in economics that you are aware of(not necessarily only about Keynes) and that one might read to get both a good read,and a comprehensive introduction to different theories.
Greetings to all(and I am sorry I will not see you guys in xmas).
Elvira
αγαπητε Μπερτολδ 🙂
δεν μου ερχεται στο μυαλο καποιο καλο βιβλιο εκλαϊκευμενου Κεϊνς, ισως επειδη οι αναλυσεις που χρησιμοποιουμε σημερα οταν μιλαμε για αυτον ειναι Κεϊνς μεταφρασμενος στην γλωσσα της εποχης μας (μαθηματικα).
Ξερω ομως απο τον ιδιο βιογραφο που ανεφερα πανω(Σκιντελσκυ), ενα βιβλιο που συνεγραψε με αλλους δυο με μικρες βιογραφιες τριων μεγαλων οικονομολογων. Ειναι μικρο και καλη εισαγωγη…
Δευτερευοντως, σαν γενικη εισαγωγη στην λογικη της μακροοικονομιας, προτεινω βιβλια του Κρουγκμαν, οπως το Pop Internationalism, The age of diminshed expectations κτλ Σιγουρα υπαρχουν στην βιβλιοθηκη του πανεπιστημιου σας, ριξε μια ματια και αν σαρεσουν ταγοραζεις… Ο Κρουγκμαν εχει γραψει και ενα ωραιο αρθρο για το μοντελο IS/LM που ειναι βασικο εργαλειο για την κατανοηση του Κεϊνς, αλλα αυτο δεν νομιζω να ενδιαφερει πολυ κοσμο.
Έχω μία παρατήρηση σχετικά με την μεριμνα του Κέυνς για την διανομή –αντίθετη με τους κεντρικούς ισχυρισμούς του κειμένου- και μία παρατήρηση για τη σχέση διανομής – δικαιωμάτων.
Όσον αφορά τη μέριμνα του Κέυνς για την διανομή: οι οικονομολόγοι του Κέμπριτζ ενδιαφέρονταν πολλοί για το ζήτημα και γι’αυτό ο ίδιος ο Κέυνς αφιέρωσε μέρος της Γενικής Θεωρίας στην αναδιανομή του τόκου κατόπιν κάποιου είδους απροσδόκητου πληθωρισμού. Όταν οι τιμές αυξάνουν απότομα, οι δανειστές (με πάγια επιτόκια) ζημιώνονται και οι δανειζόμενοι επωφελούνται. Στο βαθμό που οι δανειζόμενοι έχουν υψηλότερη ροπή προς κατανάλωση από τους δανειστές, η αναδιανομή αυτή τείνει να αυξήσει τη συνολική ζήτηση. Ο Κέυνς είναι επιφυλακτικά υπέρ τέτοιου είδους αναδιανομής.
Η μέριμνα του για την διανομή φαίνεται καλύτερα στο κείμενο όταν συζητά το ζήτημα των πραγματικών μισθών. Τι είναι προτιμότερο, ρωτά ο Κέυνς: να περικοπούν οι ονομαστικοί μισθοί κάποιων συνδικάτων, ή να αυξηθούν οι τιμές των προιόντων –που θα τείνουν να περιορίσουν τον πραγματικό μισθό για όλους; Τάσσεται ανεπιφύλακτα με το δεύτερο κυρίως (αν και όχι αποκλειστικά) επειδή το βρίσκει διανεμητικά πιο δίκαιο.
Όσον αφορά την αναδιανομή και τα δικαιώματα. Ο συγγραφέας του κειμένου αναρωτιέται:
“ειναι αποδεκτο το κρατος με την βια να στερει τα ατομικα δικαιωματα ανθρωπων? Δικαιουμαστε με τα οπλα να παιρνουμε κονδυλια απο καποιους παρα την θεληση τους για να τα δωσουμε σε καποιους αλλους?”
Προτού απαντήσω στο ερώτημα, ας μου επιτραπεί να θέσω ένα άλλο:
“είναι αποδεκτό κάποιος να έχει περιουσία δισεκατομμυρίων και να επιτρέπει σε συνανθρώπους του να υποφέρουν από ένδεια μόνο και μόνο επειδή γεννήθηκαν φτωχοί (και εκείνος πλούσιος;”
Και σπεύδω να απαντήσω στο ερώτημά του:
“Μερικές φορές είναι αποδεκτό να στερούμε κάποια περιουσιακά δικαιώματα σε κάποιους ανθρώπους, ακόμα και με τη βία, στο βαθμό που πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις. Έχουμε ηθικό δικαίωμα να στερήσουμε από κάποιον το δικαίωμα, για παράδειγμα, να εκμεταλλεύεται όπως επιθυμεί την μόνη πηγή νερού σε ολόκληρη την επικράτεια μιας πολιτείας. Έχουμε το δικαίωμα να τον αναγκάσουμε –ακόμα και με τα όπλα- να καταστήσει την πηγή προσβάσιμη από όλα τα μέλη της κοινότητας (τα οποία θα πεθάνουν χωρίς νερό), ή ακόμα και να την δημεύσουμε.”
Ορισμένα ηθικά δικαιώματα των συνανθρώπων μας έχουν προτεραιότητα έναντι των δικών μας.
Το ‘πολλοί’ στην τρίτη γραμμή είναι ‘πολύ’. Απολογούμαι για το lapsus.
Τα περι διανομης που αναφερεις ο Κεϊνς τα συζητησε εντελως τεχνικα, δηλαδη οτι αν μας ενδιαφερει να αυξησουμε το εθνικο εισοδημα ισως πρεπει να αλλαξει η διανομη υπερ των δανειζομενων. αυτο ομως δεν σημαινει οτι κατι τετοιο ειναι επιθυμητο! Εγω λεω οτι πχ μπορει να προσφερει πολλα στην οικονομια αν καθιερωσουμε την καταναγκαστικη εργασια, αλλα δεν θα το δεχτει ελπιζω κανεις σαν σοβαρο επιχειρημα. Εδω ειναι η διαφορα μεταξυ οικονομικων και φιλοσοφιας. Ο Κεϊνς λεει ο,τι λεει, σαν οικονομολογος, δηλαδη μιλαει εντελως τεχνικα για το τι θα μπορουσαμε να κανουμε για να κατακτησουμε καποιο στοχο. Το αν ο στοχος ειναι επιθυμητος ειναι εντελως αλλη συζητηση…
Πρωτα απολα υπαρχει τεραστια διαφορα μεταξυ του να εχεις την αποκλειστικοτητα στην πηγη νερου και του να εισαι απλα πιο πλουσιος απο τους αλλους.
Κατα δευτερον μετραει πολυ πως εγινες πιο πλουσιος. Αν δεν εκλεψες κανεναν, δεν εχουν δικαιωμα και αυτοι να σε κλεψουν.
Αλλα τριτον, ακομα και αν εγινες πλουσιος απλα με την γεννηση σου, πιστευω οτι μερικα ανθρωπινα δικαιωματα εχουν πολυ μεγαλο βαρος και σιγουρα δεν μπορουν να παραβιαζονται απλα και μονο επειδη καποιος εκρινε οτι ο πολιτης Ψ ειναι πλουσιος και πρεπει να δωσει κατι στον Χ. Το αν ειναι ηθικα επιθυμητη η φιλανθρωπια ειναι αλλη συζητηση (προσωπικα ειμαι υπερ), αλλα το αν δικαιουται το κρατος να την επιβαλλει δια νομου, με βρισκει στις πλειστες των περιπτωσεων αντιθετο.
Κατα δευτερον μετραει πολυ πως εγινες πιο πλουσιος. Αν δεν εκλεψες κανεναν, δεν εχουν δικαιωμα και αυτοι να σε κλεψουν.
Γνωρίζεις πολλούς πλούσιους οι οποίοι δεν έκλεψαν για να γίνουν πλούσιοι?
Τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολλών είναι ιχυρότερα των ατομικών δικαιωμάτων.
Και δεν μιλάω για την περίπτωση που κάποιος είναι πλουσιότερος απο κάποιον άλλο, αλλά για την περίπτωση κατα την οποία κάποιος είναι πλούσιος ενώ ο άλλος δεν έχει ούτε τροφή να ζήσει.
Δυστυχώς η Ιστορία εχει δείξει ότι η ανακατανομή πλούτου γίνεται μόνο με βία.
ναι. Και βεβαια πολυ περισσοτερο εκτος Ελλαδος. Γιατι στην Ελλαδα οι περισσοτεροι κανουν περιουσιες ανακατευομενοι με το κρατος (αρα παλι θελουμε λιγοτερο κρατος και λιγοτερη επεμβαση του, οχι περισσοτερη)
οχι, ουτε για αστειο. Στα ατομικα δικαιωματα δεν μετραει το πληθος των ανθρωπων που θελουν να στο στερησουν. Αλλιως μπορουμε να εκτελεσουμε ατομα ας πουμε για να εχουμε χαμηλοτερη ανεργια…
Λίγο καθυστερημένο το σχόλιό μου αλλά τώρα διάβασα το άρθρο
Θα ήθελα απλως να ρωτήσω τον ΣΓ πως είναι τόσο σίγουρος για τους επιχειρηματίες που δεν έκλεψαν ποτέ κανέναν. Είναι σίγουρος ότι δεν έκλεψαν ποτέ την εφορία; Ασφαλιστικές εισφορές; Επιδοτήσεις ;(εδώ περιλαμβάνεται ως κλοπή και η χρήση νομίμων επιδοτήσεων για άλλους σκοπούς από την επένδυση , πραγμα που τουλάχιστον στην Ελλάδα γίνεται κατά κόρον); Θαλασσοδάνεια ; Δεν πήραν ποτέ δουλειές με πλάγια μέσα; (κια αυτό για μένα ως κλοπή λογίζεται ) Δεν στέρησαν ποτέ δεδουλευμένες υπερωρίες από τους υπαλλήλους / εργάτες τους ; Για να μην περάσω σε πιο αριστερές αντιλήψεις περί κλοπής της υπεραξίας της εργασίας κλπ κλπ που προφανώς δεν ασπάζεστε και που κα εγώ στέκομαι με σκεπτικισμό απέναντί τους
Από που πηγάζει αυτή η σιγουριά; Κρατάς τα λογιστικά τους;Τους κοίταξες στα μάτια , τους ρώτησες αν έκλεψαν και σου απάντησαν με ειλικρίνεια;
παρακαλώ να μην εκληφθεί τίποτα ως ειρωνεία …απλά με λίγο χιούμορ διανθίζω και δυστυχώς το χιούμορ μου δεν είναι και πολύ καλής ποιότητας….
δεν ξερω τι μικροκομπινες μπορει να κανει ο καθενας. Αλλα ατομα σαν τους επιχειρηματιες της πληροφορικης, που ειναι εντελως αυτοδημιουργητα, ξερουμε οτι παραγουν κατι νεο και γινονται πλουσιοι επειδη ο κοσμος το ζητα.
Με επιδοτησεις σπανια ασχολουνται, το προσωπικο τους ηταν στην αρχη αυτοι και 4 φιλοι τους σε ενα γκαραζ κτλ κτλ
Αλλα το βασικο νοημα ειναι αλλο: οποιος θελει παραγει. Κανεις δεν σου φταιει αν δεν παραγεις, κανεις δεν σου τρωει το φαϊ (εκτος ισως απο τους δημοσιους υπαλληλους 🙂 )
ευχαριστουμε πολυ για το αρθρο.πολυ καλη δουλεια.
[…] via e-rooster.gr» Ελλάδα Οικονομικά Πολιτική » ΑΠΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΕ
Κατατοπιστικο το αρθρο και ενδιαφερον.
Θα ηθελα να κανω δυο σχολια μονο.
Ειναι λιαν φυσικο για τον Κεϋνς να επιβαλεται η αναδιανομη του πλουτου. Η συγκεντρωση του πλουτου στα χερια ολιγων υπονομευει την καταναλωση εφ οσον των πλουσιων η οριακη ροπη προς καταναλωση ειναι χαμηλη (ΟΡΚ). Αν σε μια κοινωνια η ΟΡΚ ειναι χαμηλη θα ειναι επισης μικρος και ο πολλαπλασιατης των επενδυσεων και κατα συνεπεια η απασχολησε σε χαμηλα επιπεδα. Αρα μια ευημερουσα μεσαια ταξη ειναι μεσα στους σκοπους τους Κεϋνς χωρια καμμια αμφιβολια.
Η δευτερη παρατηρηση εχει να κανει με την προσφορα του χρηματος. Ο Κεϋνς υποθετει οτι η προσφορα χρηματος ειναι υπο τον ελεγχο της Κεντρικης Τραπεζας και παντα υποθετει οτι η προσφορα πιστωσεων συνδιαζεται παντα με νεες επενδυσεις. Θεωρει δε δεν την ανεξελεγκτη προσφορα χρηματος (οπως συνεβει 1920-1929 και 1999-2007) οτι υπονομευουν και την οριακη αποδοτικοτητα του κεφαλαιου στην πραγματικη οικονομια και την καταναλωση και κατα συνεπεια να οδηγουμεθα σε κριση.
Πολύ καλό το άρθρο σου Σωτήρη για τον Κέυνς. Το είχα υπόψην μου από καιρό. Έχω ασχοληθεί και εγώ ευρύτατα με αυτόν τον ανθρωπο και γνωρίζω κάποια πράγματα. Από το άρθρο σου όμως επιβεβαιώνω αυτό που είχα διαπιστώσει προ καιρού ότι δηλαδή δίνεται πολύ μεγάλο βάρος στη Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου και του Χρήματος ενώ δεν είναι αυτό το σημαντικότερο έργο του. Δεν είμαι οικονομολόγος είμαι πτυχιούχος ιστορίας και κάτοχος master (ευρωπαϊκή ιστορία). Ο βιογράφος που ανέφερες δε, ο λόρδος Σκιντέλσκυ έχει υποστηρίξει ότι ο Κέυνς ανήκει στην ιστορική επιστήμη και όχι στην οικονομική. Γράφεις ότι Οι Οικονομικές Συνέπειες της Ειρήνης είναι λιγότερο γνωστό έργο του Κέυνς. Δεν είναι καθόλου λιγότερο γνωστό έργο από την Γενική Θεωρία, εγώ γνώριζα ως ιστορικός το πρώτο έργο και όχι το δεύτερο. Αυτό είναι το σημαντικότερο έργο του Κέυνς κάτι το οποίο αναγνωρίζουν πολλοί επιστήμονες ένθεν κακείθεν του Ατλαντικού. Οι θεωρίες του μάλιστα περί απασχόλησης εμπεριέχονται σε εμβρυώδη μορφή και στο βιβλίο του 1919.
προς Σωτηρη Γεωργανα:
Γράφεις πως ” το βασικο νοημα ειναι αλλο: οποιος θελει παραγει. Κανεις δεν σου φταιει αν δεν παραγεις, κανεις δεν σου τρωει το φαϊ…”
Κανείς δε φταίει αν είσαι άνεργος ή/και άστεγος ενώ μια οικονομική ελίτ τρώει με χρυσά κουτάλια;
Κανείς δε σου φταίει που έχεις μόνο θεωρητικά τη δυνατότητα να ανελιχθείς κοινωνικά εφ’ όσον δεν ξεκινάς από ίση βάση με τον εκατομμυριούχο;
Κανείς δε σου φταίει που σου κόβουν το μισθό και τα πόδια, σ’ εσένα και πόσους άλλους εργαζόμενους;
Και με τις δυνητικές επιπτώσεις των πρόσφατων μεταρυθμίσεων στην παιδεία, κανείς δε σου φταίει που αύριο μεθαύριο θα βγεις με πτυχίο ανεργείας καθώς το επιστημονικό σου αντικείμενο (πχ. ανθρωπιστικές/θεωρητικές επιστήμες)
δεν θα επιφέρει κέρδος για τις εταιρειες και άρα δε θα έχουν κίνητρο να “επενδύσουν” σε αυτό;
Δεν το νομίζω.