Η συνεχιζόμενη διεθνής κρίση ξεφεύγει των ορίων του χρηματοπιστωτικού συστήματος ή της οικονομίας κλίμακας. Απειλεί πλέον τις οικονομίες και βάζει σε δοκιμασία τις ασθενέστερες χώρες. Οι κίνδυνοι, πλέον, ζώνουν τη Βαλκανική και δεν υπάρχουν πια περιθώρια για κομματικούς καιροσκοπισμούς. Το πρόβλημα πλέον λαμβάνει εθνικές διαστάσεις και η αντιμετώπισή του απαιτεί συνεννόηση εθνικού επιπέδου. H απασχόληση, η ανεργία και η μείωση της ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών συντελεστές που όταν συνδυασθούν όπως σήμερα, οδηγούν στην ύφεση , συνιστούν ταυτόχρονα μεγάλο κίνδυνο αλλά και πεδίο δράσης.

Ας μη γελιόμαστε. Η άμυνά της κάθε χώρας μπροστά στην κρίση θα εξαρτηθεί από την κατάστασή της οικονομίας της και των οικονομικών του κράτους. Η κατάσταση αυτή θα κρίνει αν οι επιπτώσεις ελεγχθούν και περιοριστούν ή αντίθετα αν διογκωθούν. Η ελληνική οικονομία δυστυχώς δεν είναι εύρωστη. Την περασμένη πενταετία, κάποιες από τις δομικές αλλαγές που χρειάζονταν καθυστέρησαν σημαντικά, κάποιες δεν υλοποιήθηκαν ποτέ. Η χρυσή κληρονομιά των Ολυμπιακών Αγώνων ήλθε σύντομα αντιμέτωπη με την ελληνική πραγματικότητα, ατόνησε και σταδιακά σβήνει. Τα βαρίδια της εικοσαετίας δεν μπόρεσαν να ξεπερασθούν, ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση απαρνείται σήμερα την μόνη «καθαρή» σελίδα της πασοκικής πολιτείας, που δεν είναι άλλη από την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ. Έκτοτε καμία άλλη πολιτική πρωτοβουλία δεν κινήθηκε στην κατεύθυνση να δημιουργήσει στεγανά που θα μας έβρισκαν έτοιμους να αντιμετωπίσουμε κρίσεις σαν αυτή που ξεδιπλώνεται μπροστά μας.

Την δυσμενή κατάσταση της χώρας την αποδεικνύουν οι αριθμοί.

Η ανταγωνιστικότητα διαρκώς φθίνει και αυτό αντανακλάται στη συνεχή επιδείνωση του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών, το οποίο προσεγγίζει το τρομερό 15% ΑΕΠ. Ο ρυθμός ανάπτυξης διαρκώς επιβραδύνεται , απότοκος κι αυτός της χαμηλής ανταγωνιστικότητας. Οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις λιγοστεύουν , γεγονός που θα οδηγούσε αναπόδραστα σε αυξημένη ανεργία, ακόμη κι αν η κρίση δεν ήταν προ των πυλών και η ανεργία με τη σειρά της θα ρίξει στην ανέχεια μια μεγάλη ομάδα του πληθυσμού. Την ίδια στιγμή η κατάσταση των οικονομικών του κράτους είναι εξαιρετικά δυσμενής: το δημόσιο χρέος ξεπερνά αυτή τη στιγμή το 100% του ΑΕΠ, ενώ οι δαπάνες λειτουργίας του κράτους διαρκώς διογκώνονται και ο ρυθμός αύξησης των εσόδων φθίνει (διευρυμένα ελλείμματα)

Από εδώ και στο εξής τώρα. Θεωρώ ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από δύο παραδοχές.

Πρώτον, η τακτική της οικονομικής πολιτικής προς τη λιτότητα και τα σκληρά φορολογικά μέτρα είναι ασύμβατη με το διεθνές οικονομικό κλίμα και τις διαφαινόμενες προοπτικές της ύφεσης. Οι συνθήκες απαιτούν αιμοδότηση της οικονομίας με χρήμα και αυτό σημαίνει χαλάρωση των ασφυκτικών φορολογικών μέτρων. Αυτό πρέπει να είναι και το πνεύμα του προϋπολογισμού του 2009. Αντί να στηρίζεται σε νέους φόρους που δεν θα εισπραχθούν ποτέ και στην υπόθεση ότι θα υπάρξει ανάπτυξη της οικονομίας πρέπει να είναι ένας προϋπολογισμός ο οποίος θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση της ιδιωτικής οικονομίας. Σε κάθε κρίση υπάρχουν ευκαιρίες για τα άτομα τις χώρες, τις οικονομίες, τις κοινωνίες.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, πρέπει να πούμε «όχι» σε επιδοματική αντιμετώπιση της κρίσης που θα οδηγήσει σε ανατροφοδότηση της. Δεν αντιμετωπίζεις τον καρκίνο με ασπιρίνες. Χρειαζόμαστε ένα ισχυρό σοκ για να αναστραφεί το κλίμα. Τα βοηθήματα δεν εξασφαλίζουν θέσεις εργασίας και τα ατελέσφορα μέτρα που έχουν δοκιμαστεί στο παρελθόν δεν στηρίζουν δομικά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Εξειδικεύοντας τις βασικές αυτές παραδοχές, πρέπει τα λίγα χρήματα που έχουμε να τα διαθέσουμε με φειδώ και σύνεση.

Α) Στο θέμα της διάθεσης των 28 δισ. ευρώ για τη στήριξη των ελληνικών τραπεζών. Ας ξεκινήσουμε από την αρχή με ένα ερώτημα. Το ίδιο το οικονομικό επιτελείο δεν μας είχε διαβεβαιώσει ότι το τραπεζικό σύστημα της χώρας μας είναι υγιές και δεν κινδυνεύει από τη γενικότερη κρίση; Τότε προς τι τα 28 δισ. ευρώ, ποσό τετραπλάσιο από αυτό που δίνεται στην παιδεία (3,2% του ΑΕΠ δίνονται στην παιδεία);

Αυτή τη στιγμή πρέπει να διασφαλισθεί ότι τα κρατικά χρήματα με τα οποία θα ενισχυθούν οι Τράπεζες θα διατεθούν για να λυθεί το πρόβλημα ρευστότητας στην Αγορά και όχι για λογαριασμό τους. Η αγορά ιδίων μετοχών είναι προκλητική σπατάλη χρήματος εκ μέρους τους. Οι Τράπεζες δεν πρέπει απλώς να μειώσουν το επιτόκιο , αλλά να δώσουν δάνεια: με αυστηρά τραπεζικά κριτήρια βέβαια, αλλά να δοθεί χρήμα στην αγορά. Πρέπει επίσης να δημοσιοποιηθεί ο κατάλογος των Τραπεζών που θα πάρουν ενίσχυση αλλά και που διέθεσαν αυτά τα κεφάλαια. Σε όσες τράπεζες παίρνουν κρατική ενίσχυση, να οριστούν αδιάβλητοι επίτροποι (πχ, ένας από την ΤτΕ, ένας από επαγγελματικό φορέα και ένας της δικής σας εμπιστοσύνης) οι οποίοι θα διασφαλίσουν το 30% τουλάχιστον της επιχορήγησης να χρησιμοποιηθεί για διευκόλυνση εταιρικών δανείων .

Β) Να στραφούμε σε γενική μείωση φορολογίας. Σε προσωπικό και εταιρικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, πιστεύω ακράδαντα ότι πρέπει να επανέλθει και να ενισχυθεί το αφορολόγητο στον ελεύθερο επαγγελματία, οι δόσεις και διευκολύνσεις σε ΦΠΑ, τέλη και παρεμφερή για τις επιχειρήσεις, η μείωση στους εταιρικούς φόρους σε αναλογία με τους απασχολούμενους υπαλλήλους. Με πρωτοβουλία της Ελληνικής Κυβέρνησης να συζητηθεί στην Ε.Ε η μείωση συντελεστή ΦΠΑ σε προϊόντα και υπηρεσίας που έχουν στρατηγική σημασία για την οικονομία της χώρας(Τουριστικές υπηρεσίες-Αγροτικά προϊόντα- Οικοδομή κ.λ.π.). Στη Βρετανία για παράδειγμα η κυβέρνηση εξετάζει τρόπους για τη φορολογική ελάφρυνση των μεσαίων επιχειρηματικών στρωμάτων, ακόμα και τη μείωση του ΦΠΑ εάν ξεπερνά το 15%. Χειρισμοί που επικεντρώνουν στην πραγματική οικονομία.

Γ) Να δημιουργήσουμε Ταμείο κάλυψης υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, το οποίο θα αναλάβουν κρατικές τράπεζες. Η πρωτοβουλία αυτή όμως δεν θα πρέπει να έχει την δομή επιδοματικής πολιτικής. Τα χρήματα δεν θα τοποθετούνται στην τσέπη εκείνων που έχουν ανάγκη αλλά στο δάνειό τους, με τη μορφή επιδότησης επιτοκίου. Στο επόμενο εκκαθαριστικό θα αναγράφεται το ποσό διευκόλυνσης και οι ενδιαφερόμενοι θα εξοφλούν με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Η επιλογή των ενδιαφερομένων θα γίνεται με αυστηρά τραπεζικά κριτήρια βιωσιμότητας.

Δ ) Να επισπεύσουμε τις διαδικασίες για την εκροή των κοινοτικών κονδυλίων με αναπτυξιακή σκόπευση και ενίσχυση της περιφέρειας.

Ε) Να αλλάξουμε ενεργειακό μοντέλο ανάπτυξης . Η Ελλάδα ειδικότερα, πρέπει να επενδύσει σε ΑΠΕ (ηλιακή και αιολική ενέργεια) και έτσι με κέντρο το αρχιπέλαγος του Αιγαίου να γίνει η ενεργειακή Μέση ανατολή της διψασμένης για ενέργεια Ευρώπης.

Είναι εθνική ανάγκη και θα συμβάλει και στην άμυνα της χώρας στην εξωτερική πολίτικη και στην σταθερότητα. Θα προσφέρει δουλειές πλούτο, φθηνή ενέργεια για τα εργοστάσια μας, Ανάπτυξη, συγκριτικό πλεονέκτημα σε βάρος των ανταγωνιστών μας.

Εμείς πρέπει να έχουμε αυτή την φορά ένα πλεονέκτημα την φθηνή οικολογική ενέργεια.

Άμεσα λοιπόν πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων σε ΑΠΕ με στόχο την εξαγωγή ενέργειας σε μια 5ετια.. Επιπλέον πρέπει να επενδύσει στις μεταφορές μεταξύ ανατολής και δύσης σε όλα τα επίπεδα και όλα τα προϊόντα. Ότι περνά για την ΕΕ από την Ασία πρέπει να περνά ή να σταμάτα στην χώρα μας.

Η ιστορία έχει αποδείξει ότι η πραγματική οικονομία εκδικείται την επικοινωνία. Η αλήθεια είναι ότι τα χρήματα που η όποια κυβέρνηση θα είχε να δαπανήσει για να ανακουφίσει τους έλληνες από την σημερινή κρίση είναι λιγοστά. Και τούτο είναι συνέπεια των άρρωστων δημοσιονομικών και της ανίσχυρης ελληνικής οικονομίας των τελευταίων δεκαετιών. Αυτά τα λίγα ωστόσο, ας τα διαθέσουμε με σύνεση και φειδώ. Και τούτο διότι είναι χρήματα του έλληνα του φορολογούμενου. Την ίδια στιγμή, το οικονομικό επιτελείο πρέπει να αποφύγει τις επικοινωνιακές φούσκες. Ειδάλλως η χώρα θα αντιμετωπίσει σημαντικότατο πρόβλημα επιβίωσης στην δυσμενή συγκυρία, οι Έλληνες θα φτωχύνουν ακόμη περισσότερο, ενώ η αξιωματική αντιπολίτευση θα ετοιμάζεται να επανακαταλάβει την εξουσία, χωρίς ωστόσο να διασφαλίζει καμία προσδοκία ευημερίας και ανάπτυξης για τον τόπο.

Πέτρος Τατούλης