Ο “θρίαμβος” του κρατικού παρεμβατισμού
Οκτ 26th, 2008 | Ανδρέας Ανδριανόπουλος| Κατηγορία: Ανδρέας Ανδριανόπουλος |
Email This Post
|
Print This Post
|
Δεν μπορώ να κρύψω ένα αίσθημα ανακούφισης που με διακατέχει. Μια και όλοι επιμένουν πως κατέρρευσε πλέον ο νεοφιλελευθερισμός αναρωτιέμαι σε ποιόν θα φορτώνουν τώρα τις όποιες οικονομικές αδυναμίες και αδιέξοδα που έρχονται. Προφανέστατα στην παρέμβαση του κράτους. Δεν υπάρχει πλέον άλλη διέξοδος. Κάποιοι βέβαια θα επιχειρήσουν να ισχυρισθούν πως υπεύθυνο θα είναι το σύστημα της ελεύθερης αγοράς που τα προκάλεσε. Τα πράγματα όμως δεν είναι ακριβώς έτσι.
Οι Τράπεζες που διέθεταν στην Αμερική τα στεγαστικά θαλασσοδάνεια και που τελικά κατέρρευσαν δεν ήσαν ανεξέλεγκτες. Λειτουργούσαν κάτω από την αυστηρή εποπτεία του κράτους. Οι δημόσιοι υπάλληλοι των εποπτικών οργανισμών για τις Τράπεζες είχαν περίπου διπλασιασθεί στην Αμερική. Υπάρχει στην Ουάσιγκτον η ομοσπονδιακή υπηρεσία Federal Office of Housing Enterprise Oversight με αποκλειστικό σκοπό τον έλεγχο δράσης των Τραπεζών Φάννυ Μέη και Φρέντυ Μάκ. Των δύο Τραπεζών δηλ. που κατέρρευσαν και προκάλεσαν σαν ντόμινο το όλο πρόβλημα. Αποφάσιζε το Κογκρέσο για τα δάνεια των δύο αυτών Τραπεζών, έξω και πέρα κάθε πιστωτικής λογικής, ώστε να υπάρχει “φτηνή στέγη”. Mάλιστα τελευταία το Κογκρέσο και η κυβέρνηση είχαν απαιτήσει τουλάχιστον το 49% των δανείων αυτών να μην έχουν καθόλου εγγυήσεις!!
Ποιός λοιπόν ευθύνεται ουσιαστικά για την κρίση; Από το 2002 ο Greenspan είχε προειδοποιήσει για την ζημιά που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οι δύο αυτές Τράπεζες. Και γιατί δεν άφησε το κράτος τις Τράπεζες αυτές να καταρρεύσουν μαζί με τα συνεταιράκια του κ. Πόλσον τους επενδυτικούς τραπεζίτες, αλλά διοχέτευσαν τόσο φρέσκο χρήμα στις αγορές; Και τι πέτυχαν; Ποιό είναι ακριβώς το επίτευγμα της κρατικής παρέμβασης. Γιατί δεν άφησαν τις αγορές να αυτο-ρυθμισθούν;
Η κατάρρευση λοιπόν των επενδυτικών τραπεζών που είχαν πακετάρει τα σχετικά δάνεια σε χρηματοπιστωτικά προιόντα δεν έγινε σε μια ασύδοτη και ανεξέλεγκτη αγορά. Το κράτος ήταν πάντοτε παρόν. Αλλά αδύναμο να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει κι’ εντελώς άχρηστο στο να ξεπεράσει τα ενδημικά του προβλήματα και να μην παρεμβαίνει λ.χ. στις Τράπεζες, επιβάλλοντας την παραχώρηση δανείων δίχως την ύπαρξη ουσιαστικών εγγυήσεων.
Πριν ξεκινήσουν οι κρατικές παρεμβάσεις για την «διάσωση» των Τραπεζών το πρόβλημα εντοπιζόταν στις επενδυτικές και τις οικιστικές Τράπεζες. Ισως και στους κατόχους των άνευ εγγυήσεων δανείων και των υψηλού ρίσκου τοξικών ομολόγων. Μετά την παρέμβαση των κυβερνήσεων η κρίση ξέσπασε σε χρηματιστήρια, εμπορικές Τράπεζες και σταδιακά στην πραγματική οικονομία. Πραγματικός «θρίαμβος», δηλαδή…
Ανδρέας Ανδριανόπουλος
Όταν γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’80 εδραίωνε την ηγεμονία της η ιδεολογία του νεολομπεραλισμού και της ελεύθερης αγοράς υπήρχαν αρκετοί που, όπως ο κ. Ανδριανόπουλος σήμερα, αναρωτιόντουσαν σε ποιον θα φορτωθεί η επόμενη μεγάλη κρίση που αναπόφευκτα θα ερχόταν αν όχι στα επόμενα 10, σίγουρα στα επόμενα 25 χρόνια, γύρω στο 2008 δηλαδή. Μερικοί από αυτούς, οι πλέον πονηρεμένοι, ήξεραν ότι οι νεολομπεραλιστές κι αυτή την κρίση θα έβρισκαν τρόπο να τη φορτώσουν στο κράτος γιατί γνώριζαν ότι το κράτος δεν είναι κάτι που απλως βρίσκεται εκεί έξω αλλά στην πραγματικότητα είναι το μακρύ χέρι της οικονομικής εξουσίας στην πολιτική.
Αυτά μπορεί να ακούγονται πολύ αριστερίστικα μόνο που εξηγούν πολύ καλύτερα γιατί, ενώ «από το 2002 ο Greenspan είχε προειδοποιήσει για την ζημιά που θα μπορούσαν να προκαλέσουν οι δύο αυτές Τράπεζες», συνέχιζε να μειώνει τα επιτόκια της FED, χωρίς να προσφεύγουν σε αφελείς τοποθετήσεις όπως ότι τάχα το κράτος επέβαλλε στις τράπεζες την παραχώρηση δανείων δίχως την ύπαρξη ουσιαστικών εγγυήσεων!!!
Ο κ. Ανδριανόπουλος είναι εκφραστής των συμφερόντων του μεγάλου κεφαλαίου και της υποκρισίας του νεοφιλελευθερισμού. Ο κύριος αυτός, ως τότε υφυπουργός ανάπυξης, που έφερε στη Βουλή τον νόμο 1892/90, στο άρθρο 44 για την “εξυγίανση υπερχρεωμένων επιχειρήσεων” του οποίου εντάχθηκαν ΑΓΕΤ Ηρακλής, Καμπάς, Eskimo, κ.α., και από το οποίο επωφελήθηκαν βουτηγμένες στο χρέος ΠΑΕ, και εν τέλει “ρυθμίστηκαν” τα χρέη όλων αυτών χρεοκοπημένων ή σχεδον χρεοκοπημένων επιχειρήσεων.
Η υποκρισία των νεοφιλελεύθερων σε όλο της το μεγαλείο! Απλά με την τωρινή κρίση έχουν χάσει πλέον κάθε ίχνος αξιοπιστίας.
Το Κράτος εξ ορισμού δεν είναι οικονομική οντότητα αλλά πολιτικό-στρατιωτική, δεν παράγει αγαθά. (Η μόνη εξαίρεση είναι η κομμουνιστική οικονομία όπου κάθε πολίτης είναι εργάτης τους Κράτους). Αποκτά πλούτη μόνο μέσω της έμμεσης ή άμεσης Βίας που μπορεί να ασκήσει. Το να θεωρεί κανείς το Κράτος ως οικονομική οντότητα αποτελεί σημάδι διανοητικής αδυναμίας ως προς την αντίληψη στοιχειωδών λογικών δομών. Αυτό που λογικά και ιστορικά σχετίζει το Κράτος με την Παραγωγή και την Αγορά είναι σχέσεις αντιπαροχής. Απο τη μια εκδίδει ομόλογα, σχηματίζει κεντρικές Τράπεζες ή χρηματιστηριακές εταιρείες για να μπαλώσει δημόσια χρέη από πολέμους (π.χ.Βρετανική South Sea bubble αρχες 18ου αι., πρώτη Αμερικάνικη κεντρική Τράπεζα ). Από την άλλη -στρατιωτικά- προχωρά σε κατακτήσεις δημιουργώντας αγορές ή -νομοθετικά- δίδει νόμους στην αγορά. Με κανέναν τρόπο πάντως δεν παράγει οικονομία. Το γεγονός πως συζητείται το Κράτος ως λύση σε οικονομικά προβλήματα στις αρχές του 21ου αι. αποτελεί λαϊκή δεισιδαιμονία μεσαιωνικού τύπου που καλλιεργείται από όσους θέλουν να είναι “χρήσιμοι” σε αυτές τις σχέσεις αντιπαροχής -πολιτικούς και διαμορφωτές κοινής γνώμης κάθε βαθμίδας.
Ο κ. Ανδριανόπουλος αναφέρει κάποια γεγονότα. Για να μπορέσουμε να καταλήξουμε κάπου, ας συζητήσουμε για αυτά και όχι για το πρόσωπο που τις εκφέρει.
Όμως πιστεύω ότι είναι εκτός πραγματικότητας να λέει κανείς τον Ν.Σαρκοζι λαϊκιστή γιατί επί των ημερών του έχουν γίνει οι μεγαλύτερες απεργίες στη Γαλλία.
Εγώ προσωπικά δεν έχω διαμορφώσει άποψη για το θέμα που συζητάμε και γι’ αυτό κάνω ορισμένες ερωτήσεις.
1.Πράγματι αυτές οι δύο τράπεζες ήταν ελεγχόμενες από το κράτος και αυτή ήταν η καθοριστική αιτία της πτώσης τους; Ο κ. Ανδριανόπουλος αυτό υποστηρίζει. Υπάρχει κάποιος να έχει την αντίθετη άποψη;
2.Αν υποθέσουμε ότι αληθώς αυτά τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα τα χειραγωγούσε το κράτος, η πτώση τους θα μπορούσε να επιφέρει αυτό το αποτέλεσμα στην παγκόσμια οικονομία ή το πρόβλημα είχε ήδη δημιουργηθεί και σε άλλες τράπεζες;
3.Αν ο κύριος Πόλσον είχε καταλάβει εγκαίρως τον κίνδυνο που είχε δημιουργηθεί από τις Φάννυ Μέη και Φρέντυ Μάκ και τους έδινε όσα χρήματα έπρεπε για να μην καταρρεύσουν, σήμερα τα κράτη στα οποία υπάρχουν σημαντικές παρενέργειες από το γεγονός αυτό, δεν θα είχαν κανένα πρόβλημα;
4.Αν ισχύει το παραπάνω, οι χώρες οι οποίες αναγκάστηκαν να δώσουν χρήματα σε τράπεζες, να έχουν πτώση στην οικονομία τους, να έχουν αύξηση της ανεργίας κτλ, μπορούν να καταφύγουν σε κάποιο δικαστήριο και ζητήσουν αποζημίωση από την Αμερικάνικη κυβέρνηση;