Φταίει ο καπιταλισμός ή ο οικονομικός λαϊκισμός;
Οκτ 6th, 2008 | Τάκης Μίχας| Κατηγορία: Τάκης Μίχας |
Email This Post
|
Print This Post
|
Η πρόσφατη κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος έχει οδηγήσει πολλούς αναλυτές από τον χώρο της Αριστεράς να κάνουν λόγο για σοβαρή κρίση του «καπιταλιστικού συστήματος» και να ανατρέχουν στους τέσσερις τόμους του «Κεφαλαίου» του Μαρξ για να βρουν την ερμηνεία για τα τεκταινόμενα.
Πράγματι, σε ένα βαθμό οι αναλύσεις είναι σωστές. Πρόκειται για κρίση στο καπιταλιστικό σύστημα με την έννοια ότι τέτοια κρίση δεν επρόκειτο ποτέ να συμβεί σε ένα «αγνό» μαρξιστικό καθεστώς, όπως π.χ. της Βόρειας Κορέας. Εκεί δεν υπάρχουν χρηματοοικονομικά παράγωγα, δάνεια και υποθήκες, όπως ακριβώς δεν υπάρχουν τρόφιμα, αυτοκίνητα, ηλεκτρισμός κ.λπ.
Ομως από την άλλη πλευρά το ερώτημα το οποίο θέτουν πολλοί οικονομολόγοι είναι αν πρόκειται για κρίση που πηγάζει από τον καπιταλισμό, δηλαδή την ελεύθερη αγορά, ή αν αντιθέτως είναι το παράγωγο κρατικών ρυθμίσεων και παρεμβάσεων στην οικονομία. «Η σημερινή κρίση δεν επρόκειτο ποτέ να συμβεί», γράφει ο καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ Τζέφρεϊ Μάιρον, «αν δεν υπήρχαν ορισμένες πολύ λανθασμένες κρατικές οικονομικές πολιτικές».
Ας ξαναδούμε την ανατομία της κρίσης. Καθώς τα επιτόκια τα τελευταία χρόνια μειώνονταν, πολλοί επενδυτές αναζητούσαν χρηματοοικονομικά προϊόντα που θα τους επέτρεπαν να έχουν αυξημένες αποδόσεις χωρίς όμως να θυσιάζουν την ασφάλεια. Τα προϊόντα που φαίνονταν να αποτελούν την καλύτερη επιλογή ήταν αυτά που βασίζονταν σε κατοικίες. Είχαν μια πραγματική βάση -το σπίτι- και κατά συνέπεια εγγύηση. Στο πλαίσιο αυτής της λογικής άρχισαν σταδιακά να οικοδομούνται δευτερογενή και τριτογενή προϊόντα τα οποία με τη σειρά τους χρησιμοποιούνταν από τους αγοραστές ως εγγυήσεις για παραιτέρω δανεισμό. Ολο αυτό το πυραμιδοειδές σχήμα φάνταζε απίστευτα πολύπλοκο, όμως η συνεχιζόμενη λειτουργία του βασιζόταν σε μια πολύ απλή αρχή: ότι εκείνοι που είχαν πάρει τα αρχικά δάνεια για την απόκτηση των ακινήτων θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Και όσο ανέβαιναν οι αξίες των ακινήτων δεν υπήρχε πρόβλημα, καθώς οι κάτοχοι των δανείων αποπλήρωναν τα αρχικά δάνεια με νέο δανεισμό. Οταν όμως σταμάτησαν να ανεβαίνουν οι αξίες, τότε προέκυψε το πρόβλημα, καθώς φάνηκε ότι ένα μεγάλο μέρος των αγοραστών των ακινήτων δεν είχαν τη δυνατότητα της αποπληρωμής των δανείων. Με άλλα λόγια, τα αίτια της κρίσης οφείλονταν στο «χαλάρωμα» των κριτηρίων δανεισμού που επέτρεπε στα διάφορα χρηματοοικονομικά ιδρύματα να παρέχουν επισφαλή δάνεια. Πού οφείλεται αυτό το «χαλάρωμα»;
Κεντρικό ρόλο στην παροχή στεγαστικών δανείων έπαιζαν δύο ιδρύματα: η Freddie Mac και η Fannie Mae. Η κυβέρνηση είχε έμμεσα υποσχεθεί στα δύο αυτά ιδρύματα ότι θα κάλυπτε τα στεγαστικά τους δάνεια, με αποτέλεσμα, όπως άλλωστε ήταν αναμενόμενο, τα δύο αυτά ιδρύματα να αναλαμβάνουν ολοένα μεγαλύτερο ρίσκο στην παροχή δανείων. Επιπλέον, σε όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90 το Κογκρέσο πέρασε διάφορα νομοθετικά μέτρα (όπως το Community Reinvestment Act) με τα οποία πίεζε τα διάφορα χρηματοοικονομικά ιδρύματα να διευρύνουν την παροχή στεγαστικών δανείων χαλαρώνοντας την αυστηρότητα των κριτηρίων δανεισμού.
«Αυτή η πολιτική της διεύρυνσης των επισφαλών δανείων», γράφει ο Μάιρον, «δεν αποτέλεσε απλώς μια μικροχαλάρωση των κανόνων που ρύθμιζαν μέχρι τότε την πιστωτική πολιτική. Αυτός ο δανεισμός αντιπροσώπευε την ολοκληρωτική εγκατάλειψη των ορθολογικών πρακτικών δανεισμού, με αποτέλεσμα οι δανειζόμενοι με χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα να παίρνουν δάνεια τα οποία δεν είχαν τη δυνατότητα να αποπληρώσουν».
Εδώ λοιπόν βρίσκεται το πρόβλημα. Ασφαλώς στη διαδικασία της δημιουργίας των διαφόρων χρηματοοικονομικών εργαλείων έγιναν «λαμογιές» που απέφεραν τεράστια ποσά στους εμπνευστές τους. Ομως το να επικεντρώνεται κανείς σε αυτά τα φαινόμενα είναι σαν να βλέπει τα δένδρα και να χάνει το δάσος. Το μεγάλο πρόβλημα και τα αίτια της κρίσης ήταν, όπως γράφει ο Μάιρον, ότι «η κυβέρνηση εφάρμοσε μια πολιτική που διαχώριζε τη δυνατότητα του δανεισμού για την αγορά στέγης από την ικανότητα της αποληρωμής του δανείου».
Μπορεί κανείς να αμφιβάλλει με αυτό τον στόχο. Μπορεί να πιστεύει ότι τα πάντα -σπίτια, αυτοκίνητα,τρόφιμα- θα πρέπει να διανέμονται ισομερώς σε όλους ανεξάρτητα από τις οικονομικές δυνατότητες του ατόμου, την παραγωγικότητα, το ταλέντο ή την τύχη του. Μπορεί κανείς να πιστεύει -όπως άλλωστε πιστεύουν πολλοί εξελικτικοί βιολόγοι- ότι η πιο ευτυχισμένη κοινωνία είναι αυτή της απόλυτης ισότητας. Αυτές είναι καθ’ όλα σεβαστές απόψεις. Ομως το ερώτημα το οποίο προβάλλει σήμερα δεν είναι ποιο είναι το πλέον επιθυμητό φιλοσοφικά πολιτικοκοινωνικό σύστημα, αλλά αν η σημερινή κρίση είναι το αποτέλεσμα της λειτουργίας των κανόνων του καπιταλισμού και της αγοράς ή αντιθέτως το αποτέλεσμα της καταστρατήγησής τους στο όνομα του οικονομικού λαϊκισμού των πολιτικών.
Τάκης Μίχας
——————————————————————————
Σημειώσεις:
Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία στις 6/10/2008
Τὴν χαλάρωση τῶν κριτηρίων δανεισμοῦ ἐπέβαλε ἡ κρατικὴ παρέμβαση μόνον γιὰ τὰ λίγα (καὶ μικρᾶς ἀξίας) δάνεια τῶν φτωχῶν. Γιὰ τὴν χαλάρωση στὰ κριτήρια δανεισμοῦ τῶν ὑπολοίπων (ποὺ εἶναι συντριπτικῶς περισσότεροι) δὲν ὑπῆρξε κρατικὴ παρέμβαση. Τὴν χαλάρωση ἐπέβαλε ἡ ἀφθονία διαθεσίμων κεφαλαίων ἡ ἴδια, δηλαδή, ἡ ἐπιτυχία τοῦ καπιταλισμοῦ. Ἂς σημειωθεῖ ὂτι αὐτοὶ οἱ ὑπόλοιποι εἶναι ὑπεύθυνοι καὶ γιὰ συντριπτικὰ μεγάλο ποσοστὸ τῆς ὑπερχρεώσεως.
Οὔτε θὰ μποροῦσε νὰ ὑπάρξει κρατικὴ παρέμβαση τὴν στιγμὴ ποὺ οἱ ἰδιοκτῆτες τῆς Bear Stearns ἤ τῆς Lehman Brothers ἀποφάσισαν νὰ πετάξουν στὰ σκουπίδια τὶς περιουσίες τους.
Τό ἐρώτημα εἶναι τὶ θέλουμε : Καπιταλισμὸ μὲ πλεονάσματα ποὺ κατὰ καιροὺς μᾶς φέρνουν σὲ ἀμηχανία ἤ μεροδούλι-μεροφάι μὲ διαρκῆ ἐλλείμματα ;
Ειναι λαθος οτι την χαλαρωση των κριτηριων δανεισμου που επεβαλε η κρατικη παρεμβαση αφορουσε μoνο τα λιγα και μικρας αξιας δανεια των φτωχων.Τα τελευταία 15 χρονια τα δυο ιδρύματα που αναφερω στο αρθρο μου αντιμετώπιζαν τεράστια πίεση από το Κογκρεσο να διευρύνουν την αγορά των δανειων περιλαμβάνοντας στο χαρτοφυλάκιο τους ολοένα και πιο επισφαλή δάνεια Το 1996 το κράτος προδιορισε για τις Fredie και Funny ως στόχο ότι το 42% των στεγαστικών δανειων τους θα πρέπει να έχει ως αποδεκτες πολίτες που είχαν εισόδημα κάτω του μέσου ορου της περιοχής.Ο στόχος αυτός το 2000 αυξήθηκε στο 50% και το 2005 σε 52%.Μεταξύ των ετών 2005-2008 η Fanny αγόρασε επισφαλή δάνεια ύψους 270 δις δολλαρίων ενώ ο στόχος μέχρι το 2010 ήταν να έχει στην κατοχή της επισφαλή δάνεια ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολλαρίων!
Κύριε Μίχα,
Η ερώτησή σας είναι φαντάζομαι ρητορική διότι ξέρετε, εφ’οσον γράφετε σε αυτό το επίπεδο, οτι το τρέχον πρόβλημα είναι αποτέλεσμα δύο διαφορετικών πορειών που συναντήθηκαν με εκρηκτικές συνέπειες για όλους μας.
Η μία ήταν αναμφίβολα ο λαϊκισμός και εκφράστηκε με μία συστηματική προσπάθεια των Δημοκρατικών Προέδρων των ΗΠΑ (Jimmy Carter και Clinton) είτε να δημιουργήσουν θεσμούς είτε να πιέσουν υπάρχοντες ώστε να λασκάρουν τα μέτρα έλεγχου στην παροχή δανείων στην εργατική τάξη και σε μειονότητες εγχρώμων…
Η άλλη ήταν η κερδοσκοπία που καλλιεργήθηκε η αφέθηκε ανεξέλεγκτη απο τους Ρεμπουπλικάνους Προέδρους να ανθήσει ως στοιχείο της ελευθερίας και της ανταποδοτικότητας του Καπιταλιστικού συστήματος. Ο στόχος βέβαια στη δεύτερη περίπτωση ήταν τα money-money-money για τις αυτοκρατορικές και γεωπολιτικές βλέψεις των ΗΠΑ και οτι αυτές συνεπάγονται (χρηματοδοτήσεις πολέμων κλπ)
Οι δυο αυτές πορείες συναντήθηκαν το 2007 και τα αποτελέσματα ήταν αυτά που βλέπουμε… μόνο που οι αντιδράσεις είναι σταδιακές και αυτή που βλέπουμε δεν είναι ίδια ή ακόμα και ενδεικτική αυτής που θα ακολουθήσει…
Μπορούμε μόνο να μείνουμε σε πορεία συντηρητικής αισιοδοξίας αν διατηρήσουμε την ικανότητα να σκεφτόμαστε αντι να παρακολουθούμε την ελαφριά και ανεκπαίδευτη δημοσιογραφία των τηλεοράσεων που αγγίζει τα όρια της αθλιότητας…
Η FED κατέστρεψε την ανερικανική οικονομία γιατί έριξε πολύ χαμηλά τα επιτόκια. Η ΕΚΤ κατέστρεψε την ευρωπαϊκή οικονομία γιατί κράτησε πολύ ψηλά τα επιτόκια. Ο φιλελεύθερος λαϊκισμός έχει βρει την απάντηση “δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακία픨: το κακό κράτος. Το οποίο είναι κακό όταν μειώνει τα επιτόκια επειδή προκαλεί χρηματοπιστωτική κρίση, είναι επίσης κακό όταν αυξάνει τα επιτόκια επειδή εμποδίζει την ανάπτυξη και προκαλεί ύφεση και είναι τρισχειρότερο όταν δεν κάνει απολύτως τίποτε γιατί τότε δεν θα ξέρουμε σε ποιον να ρίξουμε το φταίξιμο!
@Vrennus
Απλά το κράτος όταν “ρυθμίζει” και παίζει με τα επιτόκια είναι καταστροφή. Βέβαια για τον μέσο Έλληνα δεν περιμένω να συλλάβει αυτή την απλή ιδέα…
Καλά ποιος ανάγκασε την Bear Stearns και την Lehman Brothers να δώσουν δάνεια με μη τραπεζικά κριτήρια ; Το Κογκρέσσο μήπως ; Ιδιωτικές επιχειρήσεις ήταν και οι δύο και μάλιστα ελεγχόμενες από τους μετόχους τους και όχι από περαστικούς μισθοφόρους μάνατζερ.
Και πώς συνέβη να ανεβαίνουν για τόσα χρόνια οι τιμές των πολυτελών ακινήτων γρηγορώτερα από τις τιμές των χαμοκελλών από μοριοσανίδα που στις ΗΠΑ περνάνε για σπίτια των φτωχών ; Επιδοτούσε το κράτος τα McMansions ; Και η Ιαπωνία που είχε κι αυτή φούσκα ακινήτων πριν είκοσι χρόνια από τις εργατικές πολυκατοικίες την απέκτησε ; Ή μήπως δεν υπήρχαν νομισματικές κρίσεις ακόμα και στην εποχή που μοναδικό νόμισμα αναγνωριζόταν ο χρυσός ; Τότε, βέβαια, το κάθε κράτος ήταν εκ προοιμίου αθώο, αφού την νομισματική πολιτική την χάραζε κατά τυχαίο τρόπο η ροή ανακαλύψεων και εκμεταλλεύσεως κοιτασμάτων χρυσού. Πώς κηρύττουμε το κράτος ένοχο με τόσα κενά στο κατηγορητήριο ;
@ Ένας περαστικός:
Α, ναι; Και τότε ποιος και πώς ελέγχει την προσφορά χρήματος; Κρίμα, γιατί από το μέσο αναγνώστη ενός τέτοιου site περίμενα να το γνωρίζει αυτό.
κ. Γεωργανά , μπορείτε να αναφέρετε μία κρίση του χρυσού προ 1913 που να είχε έστω και το 1/10 της έντασης και της διάρκειας του great depression ?
ok ίσως υπερβολικό το 1/10 . Βάλτε 1/4
ο πανικος του 1837
“ποιος ανάγκασε κλπ” :
Ποια ήταν τα “ξεπερασμένα κριτήρια” που η FED στη Βοστώνη υποχρέωνε τις τράπεζες να μην λαμβάνουν υπόψη μετά από “έρευνα” του 1992 που έκανε η ίδια κι η οποία έδειχνε “ρατσιστικές τάσεις” στη χορήγηση δανείων (οι γνωστές λογικές του Κλίντον και γενικά των Δημοκρατικών ). Η έρευνα αποδείχτηκε απάτη στη συνέχεια αλλά την είχε κάνει τη δουλειά της:
Credit History: Lack of credit history should not be seen as a negative factor…. In reviewing past credit problems, lenders should be willing to consider extenuating circumstances. For lower–income applicants in particular, unforeseen expenses can have a disproportionate effect on an otherwise positive credit record. In these instances, paying off past bad debts or establishing a regular repayment schedule with creditors may demonstrate a willingness and ability to resolve debts….
Down Payment and Closing Costs: Accumulating enough savings to cover the various costs associated with a mortgage loan is often a significant barrier to homeownership by lower-income applicants. Lenders may wish to allow gifts, grants, or loans from relatives, nonprofit organizations, or municipal agencies to cover part of these costs. . . .
Sources of Income: In addition to primary employment income, Fannie Mae and Freddie Mac will accept the following as valid income sources: overtime and part–time work, second jobs (including seasonal work), retirement and Social Security income, alimony, child support, Veterans Administration (VA) benefits, welfare payments, and unemployment benefits.
Πιστωτικό Ιστορικό, Πηγές εισοδήματος κλπ. ό,τι φυσιολογικά προαπαιτείται για ένα ασφαλές δάνειο.
Αυτά που σήμερα όλοι τα κατηγορούν ως την αιτία της κρίσης, οι ίδιοι που μέχρι χθες τα υποστήριζαν στα πλαίσια “κοινωνικής πολιτικής” του τραπεζικού συστήματος.
“Τὴν χαλάρωση ἐπέβαλε ἡ ἀφθονία διαθεσίμων κεφαλαίων ἡ ἴδια, δηλαδή, ἡ ἐπιτυχία τοῦ καπιταλισμοῦ”.
“Επιτυχία του καπιταλισμού” είναι το τεχνητό paper money της ομοσπονδιακής FED που ξεκάθαρα παράγει φούσκες; Κάπως έτσι το σκέφτονταν και οι φωστήρες της αμερικανικής οικονομίας με τα σημερινά αποτελέσματα.
Ποιος έδωσε όμως στην κάθε κεντρική τράπεζα το δικαίωμα να αποφασίζει πότε και πόσο χρήμα χρειάζεται στην αγορά;
Υποτίθεται ότι είναι πλέον δεκτή από όλους η αποτυχία του κεντρικού σχεδιασμού στην οικονομία κι όμως διατηρείται και μάλιστα σε αξιοσέβαστη θέση ο ρόλος του κράτους να ρυθμίζει την παροχή του χρήματος στις αγορές.
Αυτού του είδους ο λαϊκίστικος “καπιταλισμός” -του ό,τι μπορείς να έχεις ανάπτυξη με αέρα και χωρίς κάποια πραγματική οικονομική βάση- είναι που απέτυχε.
Όσο νωρίτερα το καταλάβουν όλοι, τόσο το καλύτερο
σαρδαναπαλε , ευχαριστώ για την απάντηση
διαβάζω στη wikipedia οτι
α) ο πανικός του 1837 προκάλεσε 5ετή ύφεση . Το 1929 η κρίση κράτησε 15 χρόνια , και αν δεν
γινόταν πόλεμος ( του οποίου ήταν , ειρωνικά ,,μια από τις βασικές αιτίες ) , ποιός ξέρει πόσα ακόμα
β) Βασική αιτία του 37 ήταν ( και πάλι ) η κρατική παρέμβαση ( specie circular )
γ) Η κυβέρνηση των ΗΠΑ , για να χρηματοδοτήσει μεγάλα έργα ( κανάλια ) , πούλησε στο εξωτερικό
ομόλογα σε ελκυστικές τιμές με αποτέλεσμα την αθρόα εισροή χρυσού στις ΗΠΑ.Όταν όμως η Βρετανική κυβέρνηση αντέδρασε με αύξηση των επιτοκίων η φούσκα έσκασε
δ) Διαπιστώνω οτι τελικά το πρόβλημα δεν είναι τόσο αν υπάρχει ή όχι κανόνας χρυσού αλλά κατά πόσο
η εκάστοτε κυβέρνηση ασκεί κακή πολιτικη και παρεμβαίνει υπερβολικά .Απλά, με το λεγόμενο fiat money οι δυνατότητες της είναι πολύ μεγαλύτερες και καταστροφικότερες .Είναι πολύ ευκολότερο να μαζέψεις αέρα κοπανιστό από το να μαζέψεις χρυσό ( όπως με τα ομόλογα ) .
Ἠ Μεγάλη Κρίση τοῦ 1929 ὀφείλεται, λοιπόν, στην έγκατάλειψη τοῦ κανόνα χρυσοῦ ; Στό «ψεύτικο» χάρτινο χρῆμα ; Μήπως τό γεγονός ὅτι η διάρκεια καί τὸ βάθος τῆς κρίσεως στὴν Βρετανία ἦταν τόσο μεγαλύτερα ἀπ’ ότι στὶς Ἡνωμένες Πολιτεῖες ὀφείλεται καὶ στὸ ὅτι ὁ λογοτέχνης Οὐίνστον Τσῶρτσιλλ μὲ τὴν ἰδιότητα τοῦ ὑπουργοῦ τῶν οἰκονομικῶν τῆς Bρετανίας προσπάθησε νὰ διατηρήσει τήν μετατρεψιμότητα τῆς λίρας σὲ χρυσό ;
Καί καλά νά δεχθοῦμε ὅτι φταίει ἠ ἐγκατάλειψη τοῦ κανόνα χρυσοῦ. Πῶς καὶ ἠ μεταπολεμικὴ ἐκδοχή του, τὸ σύστημα τῶν συμφωνιῶν τοῦ Μπρέττον Γούντς, δὲν μακροημέρευσε ; Καὶ γιατὶ δὲν πᾶθαμε καὶ τίποτα τόσο σοβαρὸ γιὰ 37 χρόνια ἀφ` ὅτου καταργήθηκε ἡ μετατρεψιμότητα τοῦ νομίσματος σὲ χρυσό ;
Τρίτο καὶ φαρμακερό : Πῶς καὶ ὁ χρυσὸς εἶναι άκόμη κάτω άπὸ τὰ χίλια ψωροδολλάρια ἡ οὐγκιά ; Μέ τὶς σημερινές άνώμαλες συνθῆκες θὰ ἔπρεπε νὰ ἔχει άνέβει στὸν οὐρανό.
Οι αιτίες του κράχ του 29 , δεν είναι απαραίτητα οι ίδιες με τις αιτίες της διάρκειας και της έντασης της μετέπειτα κρίσης . Χοντρικά , η κρίση δημιουργήθηκε λόγω της υπερπροσφοράς χρήματος – αέρα ,αλλά διογκώθηκε τρομακτικά διότι η αντίδραση της φεντ στην Αμερική ήταν η ακραία αντίστροφη , δηλαδή να στεγνώσει τελείως την αγορά από χρήμα .Παρομοίως στην Αγγλία , η κρίση ξεκίνησε λόγω της στενής σύνδεσης της Βρετανικής οικονομίας με την Αμερικάνικη ( Ο Τσώρτσιλ ήταν ανάμεσα στους πολλούς Βρετανούς που καταστράφηκαν έχοντας επενδύσει στο χρηματιστήριο της ΝΥ ) αλλά έγινε ολέθρια διότι όπως ακριβώς λέτε , μέχρι το 31 διατηρούσαν τον κανόνα του χρυσού με αποτέλεσμα να μην υποτιμάται το νόμισμα και να πάνε οι εξαγωγές κατά διαόλου , την ίδια όμως στιγμή που οι άλλες χώρες δεν ακολουθούσαν την ίδια πολιτική.Προφανώς ο κανόνας του χρυσού δεν είναι δια πάσα νόσον .
Το Μρετόν Γούντς κατ αρχήν δεν νομίζω οτι ήταν ακριβώς κανόνας του χρυσού αλά μια πιο λαιτ εκδοχή του . Νομίζω οτι κανείς δεν αρνείται και τη συμβολή του στη μεγάλη ανάπτυξη των πρώτων δεκαετιών μετά τον πόλεμο .Είχε όμως ως μπαλαντέρ το δολάριο και όχι τον ίδιο τον χρυσό , με αποτέλεσμα όταν οι ΗΠΑ εμφάνισαν τεράστια ελλείματα στο ισοζύγιο να αναγκαστεί ο Νίξον να το καταργήσει.Τώρα γιατί δεν οδήγησε σε πολύ μεγάλη κρίση ; Πιθανότατα διότι υπήρχε πολύ πιο λελογισμένη διαχείριση της προσφοράς χρήματος όλα αυτά τα χρόνια.
Γιατί δεν έχει ανέβει υπερβολικά ο χρυσός ; Μήπως διότι η κρίση δεν είναι τόσο τρομερή και φοβερή όσο μας λέει το ΜΕΓΚΑ και ο ΑΝΤ1 ; . Τουλάχιστον όχι ακόμα .ϊσως επειδή οι κρατικές παρεμ΄βασεις δημιουργούν μια (ψευδ) – αίσθηση ασφάλειας . Ούτε τα επιτόκια ούτε η ανεργία έχουν ανέβει ιδιάιτερα , . Αν όμως (ω μη γένοιτο ) τα μέτρα που λαμβάνονται δεν έχουν αποτέλεσμα και η κρίση βαθύνει υπερβολικά , θα ποντάρατε εσείς κατά της ανόδου του χρυσού;
Η συζήτηση έχει πολύ ενδιαφέρον και ελπίζω να συνεχιστεί
Η αιτία της σημερινής κρίσης προέρχεται από την ασυδοσία, την απληστία και την αλαζονεία όλων αυτών που έστησαν συνειδητά όλες αυτές τις πυραμίδες και συμμετέχουν στο χωρίς τέλος πάρτι των εκατομμυρίων. Ο Μπάφετ σε διάστημα 33 ημερών, από 29/8-1/10 (δηλαδή εντός της κρίσεως) έβγαλε 8 δισ. δολάρια… Αν αυτό δεν μας λέει τίποτα τότε περαστικά μας…
μια και λέγαμε για χρυσό
http://www.enet.gr/online/online_text/c=114,id=49604256
http://www.enet.gr/online/online_text/c=114,id=57625632
O Vrennus έγραψε:
“Α, ναι; Και τότε ποιος και πώς ελέγχει την προσφορά χρήματος; ”
‘Ενα από τα ερωτήματα που οι κάθε λογής φιλελεύθεροι διαρκώς υπεκφεύγουν και το οποίο συνδέεται με τις μεγαλύτερες αντιφάσεις του νεοφιλελευθερισμού. Στις δεκαετίες καπιταλιστικής ανάπτυξης και «φιλελευθεροποίησης» των αγορών, ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών και το μονοπώλιο τους, στην προσφορά χρήματος και του ‘legal tender’ δεν αμφισβητήθηκε από σχεδόν κανέναν, ακόμα και από αυτούς τους ‘ιδεολογικούς φορείς’ του νεοφιλελευθερισμού.
Ενώ, λοιπόν, κατακρίνουν το επάρατο κράτος στη ρύθμιση της money supply εκ των υστέρων κάθε κρίσης, κανένας, μα κανένας, δεν μας λέει ευθαρσώς αν είναι υπέρ της απελευθέρωσης της προσφοράς χρήματος.
Πῶς νὰ τὸ ‘πεῖ, ἀφοῦ κανένας δέν εἶναι ὑπὲρ τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς προσφορᾶς χρήματος, οὔτε πρὶν οὔτε μετὰ τὶς κρίσεις. Τὴν μιὰ δουλειὰ ποὺ μπορεῖ νὰ κάνει τὸ κράτος καλὰ, νὰ ὁρίζει μέτρα καὶ σταθμὰ, μόνον χάριν παραδοξολογίας τὴν ἀμφισβητεῖ κανεὶς σήμερα. Μήπως μπορεῖ νὰ λειτουργήσει ἀγορὰ ὅταν ὁ κάθε μανάβης ἔχει τὴν δική του ζυγαριὰ μὲ τὰ δικά του κιλά ; Γιατὶ, δηλαδή, τὸ νόμισμα εἶναι διαφορετικό ; Τὸ νόμισμα εἶναι ἐπιταγή (ἀξιόγραφο) τοῦ κράτους. Μήπως ἐμποδίζει τὸ κράτος κανέναν νὰ ἐκδίδει αὐτὸς ἀξιόγραφα ; Ὅπως ὅλοι μας δὲν θέλουμε νὰ κυκλοφοροῦν ἐπιταγές μας στὰ χέρια ἀκαταλλήλων, τὸ ἴδιο δὲν θέλει καὶ τὸ κράτος .
δηλαδή αμα εγώ κόψω Κονσταντινίκεια χαρτονομίσματα στον εκτυπωτή μου και πείσω κανα δυο αφελείς να μου πουλησουν προιόντα με αυτά δεν θα με μπουζουριάσουν ;( Οι επιταγές δεν είναι το ίδιο πράγμα)
και αν εγώ ο Χ , υποστηρίζω οτι πρέπει να υπάρχει ένα καθορισμένο νόμισμα , αυτό με καθιστά μη φιλελεύθερο ;Μήπως ταυτίζετε αναρχοφιλελεύθερους και (σκέτους) φιλελεύθερους ;
Μακάρι ἀγαπητὲ/ὴ νὰ πείθατε σὲ κάτι τόσο δύσκολο καὶ τότε θὰ ὑπῆρχε εὑρὺ πεδίο γιὰ τὸ τάλαντόν σας … Καὶ κρατιστὲς καὶ φιλελεύθεροι καὶ ἀναρχικοὶ θὰ σᾶς παρακαλοῦσαν νὰ ένταχθεῖτε στὰ ψηφοδέλτιά σας καί, γιατὶ ὄχι, νὰ ἡγηθεῖτε αὐτῶν. Ἂν καὶ θὰ ἦταν δύσκολο νὰ σᾶς δώσουν καλύτερες ἀποδοχὲς άπὸ μιὰ σταδιοδρομία στὶς πωλήσεις …
Κύριε Μίχα:
“Μπορεί κανείς να πιστεύει -όπως άλλωστε πιστεύουν πολλοί εξελικτικοί βιολόγοι- ότι η πιο ευτυχισμένη κοινωνία είναι αυτή της απόλυτης ισότητας”
Η νοημοσύνη που σας κληροδότησαν οι πρόγονοί σας πήγε στράφι. Οι εξελικτικοί βιολόγοι δεν έχουν καμία θέση σε αυτή την πρόταση. Επιβίωση του ισχυροτέρου! Η εξελικτική βιολογία είναι υπέρ της ελεύθερης αγοράς!
Ποιός, ὅμως εἶναι ὁ ἰσχυρότερος ; Σὲ μιὰν πραγματικὰ ἐλεύθερη ἀγορὰ δὲν θὰ ἔπρεπε οἱ νταῆδες νὰ ἔχουν τὸ ‘πάνω χέρι ; Μὲ ὅλους αὐτοὺς τοὺς περιοριστικοὺς νόμους ποὺ ἰσχύουν, πῶς μπορεῖ κάποιος χειροδύναμος νὰ άναπτύξει πλήρως τὴν προσωπικότητά του ;
Η εξελικτικτικη βιολογια δεν αναφερει τιποτα για την επιβιωση του ισχυροτερου.Απλα η θεωρια της φυσικης επιλογης λεει οτι τα χαρακτηριστικα εκεινα που συντεινουν στην επιβιωση και αναπαραγωγη ενος οργανισμου τεινουν να επικρατουν στις επομενες γενιες. Π.χ. αν ενα μικροβιο εχει ορισμενα χαρακτηριστικα τα οποια δεν επηρεαζονται απο τα αντιβιοτικα θα αφησει περισσοτερα αντιγραφα του απο οτι τα μικροβια που σκοτωνονται απο το αντιβιοτικο.Τωρα τι σχεση εχει αυτο με “επικρατηση του ισχυροτερου¨” και “ελευθερη αγορα” ομολογω οτι αδυνατω να το καταλαβω!
Τωρα οσον αφορα το θεμα της ισοτητας δεν πρεπει να ξεχναμε οτι ο ανθρωπινος εγκεφαλος διαμορφωθηκε κυρως κατω απο συνθηκες(σχετικης) ιοστητας-δηλαδη στις μικροομαδες των κυνηγων-τροφοσυλλεκτων της αφρικανικη σαβανας;.Η διαστρωματωμενες κοινωνιες του Μεσαιωνα και του συγχρονου καπιταλισμου αποτελουν ασημανταες κουκιδες στην μακροχρονη εξελιξη του Homo sapiens.