Η τροχιά της πενιχρής εισοδηματικής πολιτικής
Οκτ 22nd, 2006 | Πάνος Ευαγγελόπουλος| Κατηγορία: Ελλάδα |
Email This Post
|
Print This Post
|
Του Πάνου Ευαγγελόπουλου*
Η εισοδηματική πολιτική της κυβέρνησης επιβάλλεται να ακολουθήσει με αυστηρότητα τα στενά όρια των αυξήσεων πλησίον του πληθωρισμού εξαιτίας της δημοσιονομικής δυσπραγίας της οικονομίας μας που παραστατικά αποκρυσταλλώνεται στο ύψος του δημοσίου χρέους αλλά και στο επίπεδο του δημοσιονομικού ελλείμματος. Η θαλπωρή που μπορεί να προσφέρει η πρόσφατη αύξηση του ΑΕΠ στο ποσοστό του δημοσιονομικού ελλείμματος αντί να μας επαναπαύσει, θα πρέπει να συνεχίσει να μας κρατά σε εγρήγορση διότι ακόμη δεν έχουμε ανασχέσει την πλημμυρίδα των ελλειμμάτων που προέρχονται από πάμπολλες ανεξέλεγκτες πηγές της δράσης του ευρύτερου αλλά και του στενού δημόσιου τομέα.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται ακόμη σ’ εκείνες τις χώρες όπου ο δημόσιος τομέας έχει ένα τεράστιο βάρος στην οικονομική ζωή και του οποίου οι αποφάσεις για την πολιτική μισθών που θα ακολουθήσει, επηρεάζουν μία σημαντικότατη μερίδα των εργαζομένων. Κάτω υπ’ αυτές τις συνθήκες, η εισοδηματική πολιτική παρότι παραγκωνισμένη στις σύγχρονες προηγμένες οικονομίες από την δεκαετία του ’80, στην χώρα μας παίζει ακόμη έναν κρίσιμο μακροοικονομικό ρόλο. Αν και το τρέχον ερώτημα είναι ο κατάλληλος χειρισμός της εισοδηματικής πολιτικής θα ήθελα να σταθώ περισσότερο στις πραγματικές απώλειες των εργαζομένων, των οποίων η αιτία είναι η καθυστέρηση των μεταρρυθμίσεων που θα καταστήσουν την μεν εισοδηματική κυβερνητική πολιτική αθόρυβο παράμετρο του συστήματος, το δε επίπεδο ευημερίας των εργαζομένων του δημόσιου τομέα σαφώς βελτιωμένο.
Καθ’ όλη την διάρκεια της μεταπολίτευσης, με εξαίρεση την πρώτη τετραετία του ΠΑΣΟΚ αλλά και τις προεκλογικές περιόδους, ασκείται μία περιοριστική εισοδηματική πολιτική. Στόχος της είναι όχι τόσο η συγκράτηση της συνολικής κατανάλωσης που το μεγαλύτερο μέρος της διοχετεύεται στις εισαγωγές με δυσμενείς επιπτώσεις στο εμπορικό έλλειμμα, μία εξάλλου συμβατική άποψη που αμφισβητείται από τις σύγχρονες μακροοικονομικές έρευνες, αλλά κυρίως είναι η τιθάσευση του υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος. Αυτός όμως ο στόχος είναι αδύνατον να επιτευχθεί. Όσο μικρές και αν είναι οι αυξήσεις, η δημοσιονομική δαπάνη των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων θα παραμένει υψηλή που δεν θα έχει κανένα αποτέλεσμα για την μείωση ή και συγκράτηση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Αυτή η μεγάλη στρατιά των δημόσιων και δημοσιοποιημένων υπαλλήλων του ευρύτερου Ελληνικού δημόσιου τομέα υπερακοντίζει κάθε σοβαρή προσπάθεια ορθολογικής μακροοικονομικής διαχείρισης του δημοσιονομικού ελλείμματος με συμβατά μέσα. Πρέπει λοιπόν μπροστά στην διαμορφωμένη αυτή κατάσταση να ακολουθήσουμε την πολιτική των δομικών αλλαγών, των οποίων ακρογωνιαίος λίθος είναι η ριζική άρση της ασύμμετρης ανάπτυξης του δημόσιου τομέα εις βάρος του ιδιωτικού που τυγχάνει όμως να είναι ο χρηματοδότης όλων των κρατικών δραστηριοτήτων.
Ο προσδιορισμός της οικονομικής πολιτικής με στόχο την αντιστροφή αυτής της ασύμμετρης σχέσης, επιβάλλεται να βασισθεί σε ένα επιταχυνόμενο και ξεκάθαρο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Αν αυτή η διαδικασία γίνει με εμπνευσμένο τρόπο από τους πολιτικούς και πεισθούν συνειδητά οι εργαζόμενοι, τότε πολλαπλά οφέλη θα προκύψουν για όλους. Το δημοσιονομικό έλλειμμα θα ανακουφισθεί σημαντικά σε πραγματικούς όρους και η εισοδηματική πολιτική θα πάψει να είναι επίμαχη και πενιχρή και με τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν μαζί με την μείωση του συνολικού αριθμού κυρίως των δημοσιοποιημένων υπαλλήλων, το κράτος θα μπορέσει να ανεβάσει σημαντικά τις αποδοχές κυρίως προς όφελος των δημόσιων λειτουργών. Τέλος το μεγαλύτερο όφελος που θα προκύψει, θα είναι για το σύνολο της οικονομίας αφού θα ανέβει σημαντικά η παραγωγικότητα της εργασίας με την ανακατανομή των ανθρώπινων πόρων στη νέα σχέση που θα προκύψει μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Σε αντίθεση με όλα αυτά παρακολουθούμε ενώσεις δημόσιων λειτουργών να συμπεριφέρονται μαξιμαλιστικά σαν να είναι εργατικό συνδικάτο βιομηχανίας. Όμως μία εργατική απεργία ζημιώνει βραχυχρόνια τα κέρδη της επιχείρησης και μακροχρόνια τις θέσεις των εργατών. Ενώ μία απεργία διαρκείας στη παιδεία ζημιώνει βραχυχρόνια την κυβέρνηση και μακροχρόνια την εκπαίδευση των νέων γενεών. Οι ασυμμετρίες που χαρακτηρίζουν την οικονομία μας δυστυχώς πλέον διαχέονται σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής και αυτό αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο με το οποίο πρέπει να αναμετρηθούμε όλοι όσοι θέτουμε τους εαυτούς μας στο στρατόπεδο των μεταρρυθμιστών.
—————————————————–
*Ο Πάνος Ευαγγελόπουλος είναι διδάκτορας οικονομικών του Πανεπιστημίου Αθηνών
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Κέρδος» στις 19/10/2006
Το βασικό πρόβλημα του τόπου μας είναι η πληθώρα των δημοσίων υπαλλήλων, τους οποίους ο σχετικά μικρός ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει. Από κει πηγάζει και η υψηλή φορολογία, τόσο η άμεση όσο και η έμμεση. Η υψηλή φορολογία και η μεγάλη γραφειοκρατία, αποθαρρύνουν νέες επενδύσεις και οδηγούν σε μαρασμό της υπάρχουσες, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ανεργία.
Τα κόμματα απ΄ την άλλη εκμεταλλευόμενα την επαγγελματική ανασφάλεια των ελλήνων αλιεύουν ψήφους τάζοντας θέσεις στο δημόσιο και αποφεύγουν κάθε κουβέντα για μείωση του δημόσιου τομέα. Ο δημόσιος τομέας λειτουργεί τελικά ατύπως σαν ένα δεύτερο ταμείο ανεργίας. Η επιβίωση και των δύο μεγάλων κομμάτων εξαρτάται από την ύπαρξη ενός υπερτροφικού δημοσίου.
Μοιραία αυτή η κατάσταση πυροδοτεί ένα φαύλο κύκλο, η αύξηση του δημοσίου τομέα στραγγαλίζει την επιχειρηματική ικανότητα της χώρας, αφαιρώντας της πόρους απαραίτητους για την ανάπτυξη της. Η κατάσταση αυτή θα οδηγήσει την οικονομία σε μαρασμό και σύντομα τα δύο μεγάλα κόμματα δεν θα μπορούν ποια να κρύψουν το γεγονός, ότι η Ελλάδα είναι μια φτωχή χώρα, που φτωχαίνει όλο και περισσότερο.
Όσο ποιο γρήγορα συνειδητοποιήσουμε το γεγονός αυτό τόσο και λιγότερο ριζοσπαστικά θα είναι και τα μέτρα που θα πρέπει να παρθούν. Είναι απαραίτητο να ενημερωθεί ο κόσμος, με λόγια απλά, για την κατάσταση στην οποία οδηγούμαστε όλοι μας. Ο καιροσκοπισμός και ο λαικισμός και των δύο κομάτων που βρίσκονται στην εξουσία, και δεν αποτελούν παρά δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, είναι αυτό που πρέπει πρώτα απ΄ όλα να αποκαλυφθεί, προκειμένου να αρχίσει ο διάλογος για την λύση του προβλήματος. Το πρόβλημα είναι τεράστιο και η λύση του πρέπει να γίνει με τη συμμετοχή ολόκληρης της κοινωνωνίας.
Ηλίας Γεωργιόπουλος
Πράγματι, το πρόβλημα της Ελληνικής Οικονομίας είναι το μεγάλο μέγεθος των δημόσιων υπαλλήλων. Η τάση που έχει τουλάχιστον ο νέος εργαζόμενος στην Ελλάδα…κατά μέσο όρο είναι η στροφή στο Δημόσιο…εντείνοντας το πρόβλημα που περιγράφτηκε πιο πάνω.
Έστω λοιπόν το υπόδειγμα της ελληνικής οικονομίας.
Στο υπόδειγμα αυτό
1) Έχει συγκεντρωθεί κατά κύριο λόγο η παραγωγική δυναμική της οικονομίας στην πρωτεύουσα. Εκεί υπάρχει συγκέντρωση της αγοράς και οικονομίες κλίμακας.
2) Στην περιφέρεια η ιδιωτική αγορά είναι ανύπαρκτη. Στην ιδιωτική αγορά και κυρίως στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις καλώς η κακώς ένα μεγάλο μέρος των κερδών των επιχειρήσεων δεν επανεπενδύεται όπως θα έπρεπε. Μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις δεν επανεπενδύεται καθόλου.
3) Το θεσμικό πλαίσιο πάσχει. Πάσχει το σύστημα σαφώς ένεκα του μεγάλου όγκου του δημόσιου τομέα, πάσχει επίσης και στο γεγονός ότι δεν υπάρχει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο έτσι ώστε να λειτουργήσει άρτια ο ιδιωτικός τομέας.
Στο υπόδειγμα αυτό πολλοί νέοι θα ισχυριστούν ότι ο μοναδικός αξιόπιστος εργοδότης στην Ελλάδα…τελικά είναι το δημόσιο. Τα κύρια επιχειρήματα? :
I. Καλύτερη ασφάλιση.
II. Εργατικά δικαιώματα καθορισμένα με σαφήνεια.
III. Ουσιαστικά στην περιφέρεια ο μοναδικός εργοδότης είναι το δημόσιο και η ιδιωτική αγορά ανύπαρκτη.
IV. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις οι μισθοί στην ιδιωτική αγορά είναι πολύ χαμηλοί (συγκριτικά με τους αντίστοιχους του Δημοσιου!)
V. Στο 90% των περιπτώσεων η εύρεση εργασίας στον Ιδιωτικό Τομέα, πλην των μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν σαφή τμηματοποίηση και υγιείς στρατηγικούς στόχους…, η κάλυψη των θέσεων γίνεται με την βοήθεια «γνωστών…»
Συμπεράσματα :
Ταυτόχρονα:
1) Μείωση του υπέρογκου δημοσίου τομέα. Διατήρηση του αριθμού των υπαλλήλων των απαραίτητων για την λειτουργία του συστήματος.
2) Ενίσχυση του πλαισίου λειτουργίας και των κινήτρων για τον Ιδιωτικό τομέα και αποκέντρωση.
Εάν αυξηθούν οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα και υπάρξει αποκέντρωση και ταυτόχρονα μειωθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων , ενισχύοντας ετσι περαιτέρω την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος, θα αυξηθούν οι μισθοί και στον ιδιωτικό και στον δημόσιο τομέα.
PS1 H ρουσφετολογία που παρατηρείται στο δημόσιο.. παρατηρείται και στον ιδιωτικό τομέα σε αρκετά μεγάλο βαθμό…πλην των υγιώς λειτουργούντων μεγάλων επιχειρήσεων…και πλην των πολυεθνικών…συνεπώς το πρόβλημα είναι ευρύτερο.
PS2 To πολιτικό κόστος των μεταρρυθμίσεων….δεδομένης της ανυπαρξίας της ιδιωτικής αγοράς και των χαμηλών μισθών σε αυτήν σε σχέση με τον ανεπτυγμένο (υπόλοιπο δυτικό κόσμο)..θα είναι τεράστιο για οποιαδήποτε κυβέρνηση αναλάβει αυτές τις μεταρρυθμίσεις….
PS3 Τελικά…χρειάζεται και ποιότητα πολιτικών ανδρών…που να αναλάβουν τέτοιο κόστος…η που θα ενημερώσουν την κοινωνία για τις αλλαγές αυτές ώστε το «πολιτικό κόστος» σε μια ιδανική περίπτωση να εκμηδενίζονταν. Η γενικότερη νοοτροπία που διόγκωσε τον δημόσιο τομέα στην Ελλάδα και οδήγησε σε προβληματικό Ιδιωτικό τομέα…αλλά και το αντίστροφο…ο ιδιωτικός προβληματικός τομέας που δημιουργήθηκε και οδηγεί τους νέους στο δημόσιο…η γενικότερη αυτή νοοτροπία…ενυπάρχει και στους πολιτικούς άνδρες…
Πως άραγε η κοινωνία…να συναινέσει σε μεταρρυθμίσεις όταν οι πολιτικοί άνδρες διαξιφίζονται στα τηλεοπτικά παράθυρα ωσάν γυμνασιόπαιδα…ή πώς να συναινέσει όταν…συνεχώς νέα σκάνδαλα λαμβάνουν χώρα σχετικά με το δημόσιο χρήμα…πώς να δώσει αξιοπιστία στον πολιτικό λόγο και άρα στην δυνητική μεταρρύθμιση(που σαφώς επιβάλλεται μια φορά επιτέλους να γίνει ορθά και τελειωτικά με χρονοδιάγραμμα)?
PS4: Tους θερμούς μου χαιρετισμούς στον Καθηγητή Παναγιώτη Ευαγγελόπουλο.