Του Πάσχου Μανδραβέλη

Eνώ η συζήτηση για τροποποίηση του τρόπου άρσης του ασύλου στα Πανεπιστήμια κορυφώνεται, έρχεται μια κατάληψη για να υπογραμμίσει την ανάγκη αλλαγής του θεσμικού πλαισίου. Αγνωστα άτομα, τα οποία αυτοπροσδιορίζονται ως αναρχικοί – αντιεξουσιαστές, κατέλαβαν το ιστορικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αίτημά τους η… απελευθέρωση του Σάββα Ξηρού, λες και ο εν λόγω φυλακισμένος ήταν φοιτητής ή εκτίει ποινή κάθειρξης γιατί δεν πέρασε τη Μακροοικονομία ΙΙ. Οπότε μπορούμε να πιθανολογήσουμε ότι η επόμενη κατάληψη ΑΕΙ θα γίνει με αίτημα την απελευθέρωση του Νίκου Παλαιοκώστα, ή από γαλακτοπαραγωγούς που θα διαμαρτύρονται για τις χαμηλές τιμές που οι γαλακτοβιομηχανίες δίνουν στο γάλα.

Κάποιοι εξ ευωνύμων μύστες της συνωμοσιολογίας θα έλεγαν ότι αυτή είναι μια «πολύ βολική για τις δυνάμεις της αντίδρασης κατάληψη». Την εποχή που το φοιτητικό κίνημα καλώς ή κακώς παλεύει για τη διατήρηση του ασύλου ως έχει, έρχεται μια ομάδα ανθρώπων (η οποία ποτέ δεν θα μάθουμε αν απαρτίζεται από φοιτητές) για να διακηρύξει ένα εκτός της Παιδείας παράλογο αίτημα. Αυτή εξάλλου ήταν και όλη η ανάγνωση του ΚΚΕ για το τρομοκρατικό φαινόμενο: οι τρομοκράτες είναι προβοκάτορες που με τη δράση τους υπονομεύουν τις διεκδικήσεις του λαϊκού κινήματος. Επειδή όμως οι προθέσεις είναι δύσκολο να ανιχνευθούν, εκ των πραγμάτων μπορούμε μόνο να κρίνουμε τα αποτελέσματα. Και τα αποτελέσματα της τρομοκρατίας, όπως και της εν εξελίξει κατάληψης, πραγματικά υπονομεύουν τα ορθά ή λανθασμένα αιτήματα των μαζικών κινημάτων.

Το θέμα όμως βρίσκεται αλλού. Μέχρι στιγμής στην παράλογη αυτή κατάληψη αντέδρασε μόνο η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών και ουδείς άλλος. Ούτε τα κόμματα ούτε κοινωνικοί φορείς ούτε οι λαλίστατες επί παντός φοιτητικές παρατάξεις. Εχουν άλλες σοβαρότερες δουλειές να ασχοληθούν και θεωρούν ήσσονος σημασίας ζήτημα την κατάληψη του ιστορικού κτιρίου; Ή μήπως έχουμε εθιστεί τόσο πολύ στην παρανομία (με ή χωρίς «δημοκρατική λεοντή»), οπότε η κατάληψη ενός πανεπιστημίου δεν αποτελεί θέμα προς προβληματισμό.

Αυτές τις μέρες, όμως, είναι εν εξελίξει ακόμη μία κατάληψη που πρέπει να μας προβληματίσει. Ιδιοκτήτες αυθαιρέτων κτισμάτων εντός του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου εξεδίωξαν τους φύλακες και απέκλεισαν τον δρόμο που οδηγεί στην τοπική παραλία μη επιτρέποντας την κυκλοφορία επισκεπτών, οχημάτων αλλά και λεωφορείων που κάνουν τα τοπικά δρομολόγια του νησιού. Αιτία του ξεσηκωμού τους τα… πρόστιμα που επέβαλε η πολεοδομία Ζακύνθου για τα αυθαίρετα κτίσματα. Εξ όσων γνωρίζουμε, μέχρι στιγμής έχουν διαμαρτυρηθεί για την πρωτοφανή αυτή ενέργεια μόνο οι περιβαλλοντικές οργανώσεις.

Υπάρχει ένα δέος στην ελληνική κοινωνία σχετικά με τις κινητοποιήσεις για κάθε αίτημα. Κάθε αντίδραση σχετικά με οποιοδήποτε μέτρο θεωρείται περίπου ιερή. Ετσι νομιμοποιούνται σιωπηρά οι καταλήψεις Πανεπιστημίων ακόμη και όταν έχουν αίτημα την αποφυλάκιση ενός καταδικασθέντος για σωρεία δολοφονιών ή οι αποκλεισμοί δρόμων με αίτημα την αποφυγή προστίμων. Ετσι κόπηκε η Ελλάδα στη μέση από τους αγρότες επί 1,5 μήνα επί Σημίτη, έτσι συνεχίζει να κλείνει κάθε λίγο και λιγάκι το κέντρο της Αθήνας από εκατό νοματαίους.

Το θέμα των παράλογων και με κοινωνικό κόστος κινητοποιήσεων δεν θα λυθεί με την κρατική καταστολή. Ετσι κι αλλιώς, το νομοθετικό πλαίσιο -και ορθώς- δεν επιτρέπει πολλά. Το ερώτημα είναι τι κάνει η κοινωνία και οι φορείς της για τη ζημιογόνο διαμαρτυρία. Δεν πρέπει επιτέλους κάποιοι να εκφράσουν έστω την απαρέσκειά τους για τις καταλήψεις και το κλείσιμο των δρόμων που γίνονται πλέον για ψύλλου πήδημα;

——————————————————————-
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Καθημερινή στις 10.10.2006