Η αριστερή νεο-μιζέρια
Αυγ 25th, 2008 | Πάσχος Μανδραβέλης| Κατηγορία: Πάσχος Μανδραβέλης |
Email This Post
|
Print This Post
|
Για το ΚΚΕ, τίποτε στο υπάρχον οικονομικό-πολιτικό σύστημα δεν είναι καλό. Παράλογο αλλά και θεμιτό. Οταν στο μυαλό σου κουβαλάς ένα –έστω θολό και ασαφή– παράδεισο όλα τα υπόλοιπα μοιάζουν με κόλαση. Το πρόβλημα όμως με αυτή την ανάγνωση του κόσμου είναι άλλο. Η απουσία μιας έστω στοιχειώδους ιεράρχησης. Τίποτε, από τα «κακά του καπιταλισμού» δεν είναι λιγότερο κακό και τίποτε δεν είναι χειρότερο. Ολα τα άσχημα είναι εξίσου άσχημα.
Η ανάγνωση αυτή δεν είναι μαρξιστική. Στο «Κομμουνιστκό Μανιφέστο» ο Καρλ Μαρξ στέκεται με θαυμασμό στην καπιταλιστική ολοκλήρωση: «Η αστική τάξη μέσα στη μόλις εκατόχρονη ταξική κυριαρχία της δημιούργησε παραγωγικές δυνάμεις πιο μαζικές και πιο κολοσσιαίες από ό,τι όλες μαζί οι περασμένες γενιές… ποιος άλλος προηγούμενος αιώνας θα μπορούσε να υποπτευθεί πως στους κόλπους της κοινωνικής εργασίας λαγοκοιμόνταν τέτοιες παραγωγικές δυνάμεις;» Ξεχώριζε το κακό (καπιταλισμό) από το χειρότερο (φεουδαρχία) και βάφτισε «αντιδραστικούς» όσους πολεμούσαν το πρώτο νοσταλγώντας το δεύτερο.
Η ανάγνωση αυτή δεν είναι καν δυτική. Εχει τις ρίζες της τις αποκαλυπτικές θρησκείες της ανατολής σ’ εκείνες που όλα τα γήινα δεν είναι απλώς ατελή, αλλά κρύβουν το «κακό» που μόνο το μάτι του ευσεβούς μπορεί να διακρίνει. Σ’ εκείνες τις θεωρίες όπου ακόμη και η απόλυτη αρετή δεν είναι επαρκής. Πρέπει διαρκώς να δοκιμάζεται.
Το μεγάλο όμως πρόβλημα είναι ότι αυτή η ανάγνωση δεν περιορίζεται μόνο στο ΚΚΕ ή άλλα σταλινικά μορφώματα. Αυτή η αριστερή νεο-μιζέρια έχει μπολιάσει ευρύτερους χώρους, διεθνώς. Είναι, για παράδειγμα, εμφανής στα οδοιπορικά που γίνονται αυτόν τον καιρό στην Κίνα. Ελάχιστοι στέκονται στο γεγονός ότι εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων έχουν πλέον ένα πιάτο ρύζι στο τραπέζι. Ολοι τονίζουν τις διευρυμένες ανισότητες. Να μην παρεξηγηθούμε: οι εισοδηματικές ανισότητες στην ιδιόμορφα καπιταλιστική Κίνα είναι κακές. Αλλά αλλά είναι καλύτερες από την ισότητα στην πείνα που βιώνει ο λαός της κομμουνιστικής Βόρειας Κορέας.
Η ίδια ανάγνωση άρχισε να ξεπροβάλλει και στον διεθνή Τύπο, σχετικά με τις αμερικανικές εκλογές. Ο συνήθεις Αριστεροί, όπως ο πολύς Ρόμπερτ Φισκ, άρχισαν να διακινούν το σύνθημα «Τι Μακέιν, τι Ομπάμα». Από κοντά και ο Ραλφ Νέιντερ, που έφτιαξε τον όρο «Ρεπουμπλικράτες», λες και με την καταστροφική οκταετία Μπους δεν αποδείχτηκε ότι άλλο Ρεπουμπλικανοί και άλλο Δημοκράτες. Εξάλλου, με αυτό το σύνθημα κατέβηκε στις εκλογές του 2000 δίνοντας στην εκλογή στον Τζούνιορ Μπους, αφού συγκέντρωσε το κρίσιμο 2% του εκλογικού σώματος.
Κατά την ίδια ανάγνωση η Δημοκρατία δεν είναι παρά «ένα κόλπο της αστικής τάξης να εκτονώνει την οργή των μαζών», οι διακοπές «εργαλείο για να γίνει ο καπιταλισμός πιο παραγωγικός», τα δικαιώματα που αποκτούν οι εργαζόμενοι «στάχτη στα μάτια για να αποκρυβεί η εκμεταλλευτική φύση του συστήματος», το κράτος πρόνοιας «μια ασφαλιστική δικλίδα για την αναπαραγωγή του συστήματος» κ.ο.κ. Δεν ξέρουμε αν όλα αυτά είναι αληθή, αλλά η παραδοχή τους προϋποθέτει δυο πράγματα. Εναν ιθύνοντα νου του συστήματος που να ρίχνει «στάχτη στα μάτια» και κυρίως την πίστη «τι καπιταλισμός με δημοκρατία, τι χωρίς»…
—————————————————————————-
Σημειώσεις:
Δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 25/8/08
Οκ, αλλά δεν είναι και τίποτα διαφορετικό από τους κομμουνιστοφάγους των προηγούμενων δεκαετιών, όπου κάθε τι που αντιπροσώπευε η σοσιαλιστική ιδεολογία το βάφτιζαν σατανικό – αδιακρίτως. Είναι φανατισμός και κάνει κακό σε όποια ιδέα και αν προσαρτηθεί. Λέτε λοιπόν ότι το ΚΚΕ είναι φανατικό, είναι κάστα, είναι θρησκευτικός παραλογισμός. Θα διαφωνήσω. Γιατί αν ήταν έτσι, δεν θα έμεναν μόνο στα λόγια ή έστω σε αυτές τις φοβισμένες διαδηλώσεις. Θα προχωρούσαν σε πράξεις. Στην ουσία βολεμένοι είναι και οι περισσότεροι από αυτούς, απλά βρίσκουν είτε ένα αποκούμπι για την άδικη κοινωνία που τους φέρθηκε σκληρά (και ίσως έτσι να είναι), είτε ένα όνειρο (έστω και απατηλό), είτε έχουν ιστορικά και συναισθηματικά προηγούμενα. Γιατί παρόλο που η κριτική τους είναι όπως την περιγράφετε, οι πράξεις τους απέχουν από το να επιβεβαιώσουν την ακράδαντη πίστη τους στα όσα λένε.
…Τι θα πεί όμως “καλό” και “καλύτερο” όταν κρίνουμε και κατακρίνουμε μια πολιτική αντίληψη, ενέργεια ή πρόσωπο; Πως διακρίνουμε το “καλό” από το “κακό” στην πολιτική: από τις προθέσεις ή τα αποτελέσματα;
Μπορεί μια πολιτική στάση στείρας κριτικής και ισοπέδωσης να είναι “μίζερη”, αλλά ο ρόλος της αριστεράς δεν μπορεί να είναι ο συμβιβασμός και η σύμπλευση με το “μη χείρον”. Τέτοιος ρόλος θα ήταν ακόμα πιο “μίζερος”! Σε τελική ανάλυση, η κριτική του συστήματος και των πολιτικών που το συντηρούν δεν μπορεί να χρησιμοποιεί τέοιου είδους ηθικές βάσεις, κριτήρια και εκφράσεις, δηλ. “καλό” versus “κακό”, αλλά να είναι επιστημονική και να λέει τα πράματα με το όνομά τους.
Καλό θα ήταν να υπάρξει ένα άρθρο, που να αναλύει τις προτάσεις της αριστεράς και την κριτική που κάνει προς το καπιταλιστικό σύστημα.
Άραγε έχει δίκιο η αριστερά, όταν λέει ότι ο κόσμος κάθε χρόνο περνάει και χειρότερα, ότι υπάρχει μεγάλη ανεργία, ακρίβεια, φτώχεια;
Η ιστορία μας έχει δείξει ότι δεν υπάρχει καλός και κακός καπιταλισμός, που από τον οποίο προέρχονται τα παραπάνω δεινά, άρα έχει ή δεν έχει η δίκιο η αριστερά που μάχεται εξολοκλήρου τον καπιταλισμό;