Το Σύστημα Υγεία πάσει σοβαρά. Είναι επείγουσα και επιτακτική η ανάγκη για ριζικές αλλαγές.

Τί συμβαίνει σήμερα:

Τα τελευταία 15 χρόνια τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς παρατηρείται αύξηση των δαπανών υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) παρότι ήταν μια σημαντική αλλαγή στην περίθαλψη των πολιτών όταν δημιουργήθηκε και αρχικά προσέφερε αρκετά με τα μη Αστικά Κέντρα Υγείας, τα νέα Νοσοκομεία και τις υποδομές που δημιουργήθηκαν, σήμερα απαξιώνεται συνεχώς. Έχει δε αποδειχθεί πως δεν κατέκτησε την εμπιστοσύνη τους γιατί έχει εμφανή, μεγάλα και συνεχιζόμενα προβλήματα.
Τα σημαντικότερα εξ’αυτών είναι τα παρακάτω:

• Ελλείψεις υποδομών και υπηρεσιών σε αρκετά Κέντρα Υγείας & περιφερειακά Νοσοκομεία.
• Άνιση χωροταξική κατανομή των μονάδων υγείας.
• Δυσμενής αναλογία κλινών σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
• Ανοργάνωτη και πολυδιασπασμένη Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), με υπηρεσίες υγείας παρεχόμενες αυτόνομα και ασυντόνιστα από διάφορα Ταμεία Υγείας με κακή & ξεπερασμένη οργάνωση και λειτουργία.
• Υπερβολικά μεγάλος αριθμός διακομιδών ασθενών προς το κέντρο.
• Μεγάλες λίστες αναμονής για εξέταση αλλά και για προγραμματισμένες χειρουργικές επεμβάσεις.
• Συσσωρευμένα και συνεχώς αυξανόμενα ελλείμματα των νοσηλευτικών μονάδων
• Μεγάλες & χρονίζουσες οφειλές προς τις φαρμακευτικές εταιρείες
• Διαφθορά, υποχρηματοδότηση, υπερτιμολογήσεις προϊόντων, υποκοστολόγηση παρεχομένων υπηρεσιών.
• Κομματισμός εντός των μονάδων υγείας, ανυπαρξία καθημερινού ελέγχου προσέλευσης, ποιότητας και ποσότητας εργασίας.
• Σοβαρότατες ελλείψεις νοσηλευτικού προσωπικού.
• Ιατρική ανεργία λόγω πληθώρας ιατρών (σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Key figures on Europe, statistical pocketbook 2006, European Commission, έχουμε την μεγαλύτερη αναλογία ασκούντων την ιατρική ανά 100000 κατοίκους, δηλ 454 ιατρούς κατά μέσο όρο και με άνιση κατανομή στη χώρα) και επίσης υποαπασχόληση των πλεοναζόντων ιατρών λόγω μη προγραμματισμού των πραγματικών αναγκών της χώρας.
• Υπερειδίκευση ιατρών, έλλειψη γενικών ιατρών, ιατρών εργασίας και επαγγελματική εκμετάλλευση του ιατρικού προλεταριάτου.
• Επετηρίδα (!) έναρξης ειδικότητος χωρίς εξετάσεις και χωρίς έλεγχο των υποψηφίων για ειδίκευση.
• Έλλειψη ενιαίου και συγκεκριμένου προγράμματος εκπαίδευσης των ειδικευομένων.
• Χαμηλά αμειβόμενο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό με επακόλουθα φαινόμενα κρυφών οικονομικών συναλλαγών και παράνομη άσκηση ιδιωτικής ιατρικής με ανυπαρξία ελέγχου και απόδοσης ευθυνών από τους ανίσχυρους και ανεπαρκείς ιατρικούς συλλόγους.
• Υποχρηματοδότηση της βασικής έρευνας και αποσπασματική έρευνα μέσω ‘κλειστών ομάδων’ σε συγκεκριμένους πανεπιστημιακούς η άλλους ειδικά χρηματοδοτημένους ακαδημαϊκούς χώρους.
• Έλλειψη συστηματικής συνεχιζόμενης ιατρικής εκπαίδευσης και θεσμοθετημένου ελέγχου στις διάφορες βαθμίδες.
• Σχεδόν παντελής έλλειψη εφαρμογής τεκμηριωμένης ιατρικής.
• Ηλεκτρονικό ιατρικό ιστορικό, ηλεκτρονική καταγραφή δραστηριοτήτων εντός του συστήματος και διαδικτυακή σύνδεση, υποστήριξη και παρουσίαση των μονάδων του ΕΣΥ σε παρατεινόμενη ‘νηπιακή’ ηλικία.
• Ανεπαρκής καταγραφή δεικτών υγείας κλπ από την ΕΣΥΕ με συνέπεια σχεδόν μόνο η χώρα μας να παρουσιάζει ελλιπή στοιχεία υγείας στην Eurostat.
• Στροφή των πολιτών τις τελευταίες δυο δεκαετίες στις ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας που αντιμετωπίζουν τα προβλήματα υγείας ευέλικτα, γρήγορα & αποτελεσματικά σε συνδυασμό και με την όλο και περισσότερο μεγαλύτερη διείσδυση της ιδιωτικής ασφάλισης στον ενεργό κυρίως πληθυσμό της χώρας με αποτέλεσμα ιδιωτικές δαπάνες υγείας σε ποσοστά που πλησιάζουν πια το 50% και με συνεχή ανοδική πορεία 8% ετησίως ποσοστό σχεδόν διπλάσιο του μέσου Ευρωπαϊκού
• Έλλειψη αγωγής υγείας (σχολεία, στρατός , ειδικές ομάδες πληθυσμού).
• Ο κρατισμός σε όλη του την ανεπάρκεια!

Τί θα μπορούσε να γίνει:

Το σημερινό προβληματικό σύστημα υγείας πρέπει να αντικατασταθεί από ένα σύστημα περισσότερο εξατομικευμένης και επιλεκτικής συνδρομής κατά το οποίο οι πλέον εύπορες κοινωνικές ομάδες θα πληρώνουν ετήσια εισφορά για την χρήση υπηρεσιών υγείας, ενώ όσοι βρίσκονται κάτω από ένα οριακό επίπεδο πραγματικού εισοδήματος θα λαμβάνουν επαρκή κρατικό αριθμό ιατρικών επισκέψεων & νοσηλειών πιστουμένων ετησίως στην ηλεκτρονική κάρτα υγείας τους την οποία και θα προσκομίζουν σε ιδιωτικές η κρατικές ιατρικές μονάδες για να λαμβάνουν τις αντίστοιχες υπηρεσίες.

Επίσης προτείνεται να δοθεί επείγουσα και ιδιαίτερη έμφαση στην προληπτική ιατρική και την αγωγή υγείας με στόχο την σαφή βελτίωση όλων των δεικτών υγείας μέχρι το 2020. Είναι απαραίτητο να προετοιμαστεί ο χώρος της υγείας αψηφώντας το πολιτικό κόστος, για τις επόμενες δεκαετίες με σοβαρότητα, αξιοπιστία, αποτελεσματικότητα και μακροχρόνιο σχεδιασμό. Ο πολίτης – ασθενής προηγείται.

Η νέα αυτή πρόταση έχει σε πρωτεύουσα θέση την προστασία της υγείας των πολλών με κύριους άξονες την ελευθερία επιλογής ιατρού, την ελευθερία επιλογής θεραπευτηρίου και ασφαλιστικού ταμείου και την αυτοτέλεια των ιατρικών μονάδων. Τα μέτρα που προτείνονται είναι τα εξής:

• Κατάργηση του αμαρτωλού ΕΣΥ και αντικατάσταση του από ένα μικτό σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας από δημόσιο και ιδιωτικό τομέα την ΕΘΝΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ (NATIONAL MEDICAL CARE.)
• Συρρίκνωση του Υπουργείου Υγείας στο ελάχιστο δυνατό και αποκέντρωση των υπηρεσιών του.
• Σύμπτυξη, κατάργηση και ανασχεδιασμός των ΚΥ και των Νοσοκομείων με παράλληλη οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια με μετατροπή τους σε ανώνυμες εταιρείες και συνεπώς με ετήσιους ισολογισμούς και με ιδιαίτερη προσοχή στις πλέον προβληματικές από πλευράς υγείας περιοχές της χώρας.
• Καταπολέμηση κοινωνικών και γεωγραφικών ανισοτήτων στην πρόσβαση υγείας..
• Δημιουργία νοσηλευτικών μονάδων αναφοράς για συγκεκριμένες παθήσεις στα μεγάλα αστικά κέντρα.
• Κατάργηση μονιμότητας ιατρικού, νοσηλευτικού & διοικητικού προσωπικού.
• Ελεύθερη επιλογή ιατρού.
• Ελεύθερη επιλογή ασφαλιστικού φορέα.
• Ετήσια προαιρετικά ασφάλιστρα μέσω της φορολογικής δήλωσης για ένταξη στην Εθνική Ιατρική Προστασία.
• Χορήγηση από το κράτος επισκέψεων & εισιτηρίων για Νοσοκομεία κάτωθεν ενός ελάχιστου πραγματικού εισοδήματος.
• Κατάργηση κλειστού νοσηλίου και επέκταση χειρουργικών πακέτων..
• Εθνική Συλλογική σύμβαση εργασίας των ιατρών με τα Δημόσια Ταμεία καθώς επίσης και με τον ιδιωτικό τομέα.
• Ελεύθερη δυνατότητα των ελευθεροεπαγγελματιών ιατρών να νοσηλεύουν ασθενείς στα Δημόσια Νοσοκομεία (συνεργαζόμενος άμισθος ιατρός) ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες ίσου και υγιούς ανταγωνισμού.
• Οργάνωση της ΠΦΥ συμπεριλαμβάνοντας όλες τις ιατρικές μονάδες (ΚΥ, πολυιατρεία ΙΚΑ, ιατρεία άλλων ταμείων και ΟΤΑ αλλά και τα ιδιωτικά ιατρεία) με την πραγματική και καθολική εφαρμογή του οικογενειακού ιατρού ο οποίος θα κινείται στο πλαίσιο πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση αντιμετωπίζοντας τον ασθενή με ολιστικό τρόπο.
• Αποκλεισμός δευτεροβάθμιων και τριτοβάθμιων νοσοκομείων από την ελεύθερη πρόσβαση χωρίς παραπομπή ιατρού της ΠΦΥ.
• Καθημερινή εφημερία όλων των νομαρχιακών ιατρικών μονάδων.
• Κατάρτιση Διαδικτυακού χάρτη υγείας, πληροφόρησης και επικοινωνίας.
• Πανελλαδική ενιαία τηλεφωνική συμβουλευτική υπηρεσία.
• Ίδρυση οργανισμού ελέγχου και ποιότητος φαρμάκων ,τροφίμων και παρεχομένων υπηρεσιών (ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΟΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ, ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ) που θα αποτελεί το μοναδικό όργανο που σε συνεργασία με το μικρό και ευέλικτο Υπουργείο Υγείας και τους επαγγελματικούς ιατρικούς συλλόγους θα ασκεί ιατρική πολιτική στην χώρα.
• Απαγόρευση χορήγησης φαρμάκων χωρίς ιατρική συνταγή, και απελευθέρωση του φαρμακευτικού επαγγέλματος.
• Ενιαίο συνταγολόγιο και πραγματική εφαρμογή της ισοτιμίας της ιατρικής υπογραφής.
• Μεταφορά της ευθύνης διαχείρισης και άμεση αναβάθμιση των ιατρικών συλλόγων και ανάθεση σε αυτούς την έκδοση άδειας ασκήσεως επαγγέλματος αλλά και την ευθύνη της ιατρικής εκπαίδευσης.
• Ετήσια βαθμολόγηση και Δημόσια & Διαδικτυακή ανάρτηση της βαθμολογίας όλων των νοσηλευτικών μονάδων από πλευράς δεικτών νοσηρότητας και θνητότητας αλλά και οικονομικών αποτελεσμάτων που θα αποτελεί κριτήριο για το ποσοστό κρατικής ενίσχυσης που τυχόν θα δικαιούνται αλλά της επιλογής από τους πολίτες.
• Εφαρμογή Hospital Risk Management.
• Συμβάσεις με ιδιωτικούς ομίλους υγείας για την παροχή συγκεκριμένων υπηρεσιών ΠΦΥ, δευτεροβάθμιας αλλά και εξειδικευμένης φροντίδας υγείας.
• Μισθολογική αναβάθμιση και εξομοίωση με τον μέσο Ευρωπαϊκό μέχρι το 2012 του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με παράλληλη αλλαγή των συμβάσεων εργασίας και του κανονισμού εργασίας.
• Τακτή ανά 3ετία και 5ετια αναλόγως τη θέση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού αξιολόγηση.
• Συνεχής νοσηλευτική και ιατρική μετεκπαίδευση η οποία θα αποτελεί ένα από τα κριτήρια ανέλιξης αλλά και διατήρησης κάποιας θέσης αλλά και όσον αφορά τους ιδιώτες ιατρούς κριτήριο για σύναψη εθνικής συλλογικής σύμβασης.
• Ποιοτικός έλεγχος και διασφάλιση υψηλού επιπέδου υπηρεσιών υγείας που να καλύπτουν όλους τους Έλληνες πολίτες εφαρμόζοντας διαδικασίες ιατρικού ελέγχου και άσκηση τεκμηριωμένης ιατρικής.
• Ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού σε συγκεκριμένους τομείς (ιαματικές πηγές, ασκληπιεία, θαλασσοθεραπείες, νεφροπαθείς, πλαστική χειρουργική, οφθαλμολογία, καρδιοχειρουργική, ενδοσκοπική χειρουργική, υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, οδοντιατρικά εμφυτεύματα).
• Ηλεκτρονική καταγραφή του συστήματος υγείας και καθιέρωση και εμπλουτισμό με στοιχεία της έξυπνης ατομικής ιατρικής κάρτας που ήδη έχει συμφωνηθεί πανευρωπαϊκά να εφαρμοστεί και διαδικτυακή ευρυζωνική σύνδεση όλων των υπηρεσιών υγείας πανελλαδικά μέχρι το 2012.
• Μείωση σε ελάχιστα επίπεδα για τα επόμενα 10 χρόνια των εισαγομένων σε ιατρικές σχολές αλλά και των προσερχόμενων από το εξωτερικό ιατρών, με θέσπιση εξετάσεων για έναρξη ειδικότητας ανεξαρτήτως του αρχικού αριθμού εισακτέων. Ο τελικός αριθμός ετησίως λαμβανόντων άδεια ασκήσεως επαγγέλματος θα συσχετίζεται με τις πραγματικές ιατρικές ανάγκες της χώρας.
• Αποδέσμευση του Πτυχίου της Ιατρικής Σχολής από την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος
• Βαθμολόγηση και αξιολόγηση του έργου των Ιατρικών Σχολών.
• Πόθεν έσχες στις επιτελικές και διευθυντικές θέσεις της Εθνικής Προστασίας Υγείας που θα αξιολογείται από ανεξάρτητη αρχή.
• Αύξηση των γενικών ιατρών αλλά και μείωση των κορεσμένων ειδικοτήτων ώστε να μην έχουμε σε ορισμένες ειδικότητες το φαινόμενο να παράγουμε ετησίως 5πλάσιους και 10πλάσιους των αναγκαίων ειδικούς.
• Κίνητρα στον ιατρικό απόδημο Ελληνισμό για επιστροφή είτε για συνεργασία.
• Ενίσχυση του ΕΚΑΒ με ανάπτυξη των αεροδιακομιδών με ελικόπτερα και υδροπλάνα ανά γεωγραφική περιφέρεια προς τα Νοσοκομεία της αντίστοιχης περιφέρειας σύμφωνα με τις ιδιαιτερότητες του ελληνικού χώρου κατά τα πρότυπα των Σκανδιναβικών χωρών.
• Ανάπτυξη της νοσηλείας στο σπίτι και έμφαση στην ιατρική της τρίτης ηλικίας με το όλο και μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης και την ευχερέστερη αντιμετώπιση ιατρικών προβλημάτων των ενηλίκων.
• Αποποινικοποίηση της χρήσης τοξικοεξαρτητικών ουσιών με αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό των μονάδων υποδοχής εξαρτημένων ατόμων και καθιέρωση συστήματος χορήγησης και αποτοξίνωσης.
• Ψυχιατρική αποασυλοποίηση. Σαφή οικονομική ενίσχυση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης με αύξηση των Κέντρων ψυχικής υγείας, ξενώνων και οικοτροφείων , τομεοποίηση και παροχή ψυχιατρικών υπηρεσιών (πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας) και σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή επιτροπή για περαιτέρω χρηματοδότηση (2007-2013).
• Περιορισμός των Ιατρικών Σχολών (μετά από έκθεση τους στον ανταγωνισμό και αντίστοιχη βαθμολόγηση τους).
• Εφαρμογή συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα στον χώρο της υγείας με κυριότερο παράδειγμα τον χώρο της έρευνας.
• Ανάγκη απομάκρυνσης από την νοσοκομειακή φροντίδα και την υιοθέτηση ενός κοινωνικού μοντέλου που θα λειτουργεί κυρίως σε τοπικό επίπεδο όπως αναφέρεται και στην τελευταία έκθεση της Commission.
• Καταπολέμηση της παχυσαρκίας, του καπνίσματος και του αλκοόλ σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή επιτροπή.
• Υποστήριξη του Ευρωπαϊκού στόχου 2003-2008 για βελτίωση της ιατρικής πληροφόρησης και γνώσης, για αύξηση της ικανότητας να δρούμε γρήγορα και να προάγουμε την υγεία και για να προλαμβάνουμε την ασθένεια βάζοντας το θέμα υγεία μέσα σε όλες τις πολιτικές και δραστηριότητες των κρατών μελών.
• Ανάπτυξη εθελοντισμού κατά τα Αγγλοσαξονικά πρότυπα και συνεργασία με ΜΚΟ.
• Ενημέρωση των πολιτών για τα δικαιώματα των ασθενών.
• Ευρεία ενημέρωση του πληθυσμού για να επιτευχθεί η ευρύτερη δυνατή κοινωνική συναίνεση για τις μεταρρυθμίσεις στον ευαίσθητο χώρο της υγείας.

Πού θα βρεθούν τα χρήματα για τις αλλαγές:

• Η συρρίκνωση του Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης στα αυστηρά αναγκαία τμήματα, και η αποκέντρωση των υπηρεσιών,
• Η σύμπτυξη και κατάργηση περιττών ιατρικών μονάδων και η μετατροπή των υπολοίπων ιατρικών μονάδων σε ανώνυμες εταιρείες,
• Η διαφάνεια των προμηθειών,
• Ο περιορισμός των σπαταλών με την ορθολογικοποίηση του συστήματος,
• Η φαρμακευτική πολιτική
• Η αναμενόμενη αύξηση της παραγωγικότητας,
• Η ανταγωνιστική είσοδος του ιδιωτικού τομέα υγείας στον χώρο αυτό,
• Η παράλληλη βελτίωση της αγωγής υγείας,
• Η προώθηση της προληπτικής ιατρικής & η καλύτερη παροχή φροντίδας στη τρίτη ηλικία,

θα δημιουργήσουν ένα λευκό οικονομικό μαξιλάρι πάνω στο οποίο θα στηριχτούμε την επόμενη 12ετία στον τομέα της υγείας στη χώρα μας για την εφαρμογή των ανωτέρω προτάσεων.

Συμπερασματικό σχόλιο

• Τα ανωτέρω εκτεθέντα μέτρα που κινούνται σε μια φιλελεύθερη λογική, πιστεύεται ότι θα συμβάλουν προς την κατεύθυνση της βελτιστοποίησης της υγείας του Ελληνικού πληθυσμού όπως αυτό θα αποδειχθεί από την σε βάθος χρόνου (2020) βελτίωση των δεικτών υγείας αλλά και της ικανοποίησης του πολίτη που σήμερα κυμαίνεται σε απαράδεκτα χαμηλά επίπεδα.
• Σκοπός των αναφερθέντων μέτρων είναι εκτός των άλλων να τονώσουν το ενδιαφέρον των πολιτών και των εργαζομένων στο σύστημα ούτως ώστε να αναπτερωθεί το ηθικό τους και να κοιτάξουν όλοι προς το καλύτερο και αποδοτικότερο μέλλον που αναμένεται.
• Κάθε εργαζόμενος στην Εθνική Ιατρική Προστασία θα πρέπει να δει την υπόθεση αυτή σαν προσωπικό του στοίχημα και αυτό θα επιτευχθεί μέσω της ενημέρωσης, του εκσυγχρονισμού, των αλλαγών στις δομές αλλά και των ηθικών και υλικών αμοιβών που θα καθιερωθούν.
• Πρέπει να αλλάξει μια για πάντα η μιζέρια και να αντικατασταθεί από την ανάπτυξη, την καινοτομία, την έρευνα αλλά και την τόσο απαραίτητη ηθική όταν στόχος είναι ο υγιής άνθρωπος και τίποτε άλλο.
• Νέες δομές, αυστηροί και σαφείς κανόνες λειτουργίας που δεν θα αλλάζουν κάθε λίγο, συγκεκριμένοι στόχοι και περιορισμός του γιγαντωμένου κρατισμού στην υγεία είναι το πλαίσιο που πρέπει να κινηθούμε την επόμενη 12ετία, ώστε όπως τονίσαμε το 2020 να έχουμε φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα