του Πάνου Ευαγγελόπουλου*
Η πορεία των επενδύσεων στη χώρα μας μολονότι προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο της ανταγωνιστικότητας, ποτέ δεν ήταν ευνοϊκή αλλά ούτε καν επαρκής για να στηρίξει τα ελληνικά προϊόντα όχι μόνον στις δύσκολες και απρόσιτες πολλές φορές διεθνείς αγορές, αλλά ακόμη και στην εγχώρια αγορά στην οποία έχει διαμορφωθεί μία σταθερή εικόνα υποχώρησης της ελληνικής προστιθέμενης αξίας που έχει έναν άμεσο πολύ αρνητικό αντίκτυπο στο ολοένα και πιο διευρυμένο ελλειμματικό ισοζύγιο πληρωμών.
Ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας [1] έρχεται αντιμέτωπος με αυτό το μείζον θέμα της ανάπτυξης της οικονομίας μας με το νέο του βιβλίο, «Ξένες Άμεσες Επενδύσεις και Ανταγωνιστικότητα [2]» (εκδόσεις Παπαζήση, 2007), το οποίο θα παρουσιάσουν οι κκ. Νίκος Χριστοδουλάκης [3], Κυριάκος Μητσοτάκης [4] και Πάνος Καζάκος [5], στη Στοά του Βιβλίου, στις 19 Ιουνίου. Ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας συνεργάτης αυτής της φιλόξενης στήλης του «Κέρδους» τον τελευταίο χρόνο κοσμεί με τα άρθρα του την προσπάθεια εμπέδωσης σε ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό των πορισμάτων και των ερευνών της σύγχρονης οικονομικής επιστήμης όπως διαμορφώνεται σε έναν κόσμο ανοιχτών οικονομικών συναλλαγών, αυξημένης αλληλεπίδρασης μεταξύ των χωρών και εναλλασσόμενων επιταχυνόμενα οικονομικών ευκαιριών που μεταβάλλουν βίαια την αξία της χρήσης των πόρων της εργασίας και του κεφαλαίου. Ασχολούμενοι με το βιβλίο του από τη μια πλευρά δίνει την ευκαιρία στη στήλη να του ανταποδώσει για τη συνεισφορά του και από την άλλη να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στο ακανθώδες πρόβλημα της μειωμένης ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Οι ξένες άμεσες επενδύσεις είναι πάντα ένα σημαντικό κομμάτι του συνόλου των επενδύσεων αλλά η ιδιαίτερη αξία τους, που τις καθιστά ποθητές από τις κυβερνήσεις και των πιο ανεπτυγμένων χωρών, προκύπτει από τη βιβλική αναφορά ότι πέφτουν στην οικονομία υποδοχής ως Μάννα εξ ουρανού. Η ισχυρή παρομοίωση που χρησιμοποιώ θέλει να δείξει τα σημαντικά οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση των άμεσων ξένων επενδύσεων, τα οποία αν για μια μεγάλη χώρα συντελούν στην ανανέωση του ισχυρού της επενδυτικού ιστού, για μία μικρή οικονομία πανταχόθεν ανοικτή στον παγκόσμιο ανταγωνισμό όπως η χώρα μας, είναι ικανά να ανατρέψουν την επενδυτική ερήμωση, την εγχώρια στασιμότητα και τη φοβική εθνική απομόνωση από τα παγκόσμια οικονομικά δρώμενα. Προς επίρρωση των παραπάνω δεν είναι τυχαίο ότι ο συγγραφέας του βιβλίου αναφέρει πρώτα τα παραδείγματα των μικρών χωρών της Ιρλανδίας και του επενδυτικού θαύματός της [6] αλλά και της Πορτογαλίας. Από αγροτικές χώρες, φτωχές και άμορφες οικονομικά, μετατράπηκαν σε μοντέρνες οικονομίες με επενδυτική προσωπικότητα, ξεπερνώντας τη χώρα μας κατά πολύ στον μακρύ οικονομικό δρόμο της ανάπτυξης και της ευημερίας. Ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας δεν αρκείται όμως μόνο στα παραδείγματα των μικρών χωρών, αλλά προχωρά και στην ανάλυση των άμεσων ξένων επενδύσεων και των θετικών τους επιπτώσεων στην ανταγωνιστικότητα των πιο μεγάλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτελούν τους οικονομικούς στυλοβάτες της. Δηλαδή το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ισπανία. Με τον τρόπο του ο συγγραφέας δείχνει αλλά και υπογραμμίζει ότι οι άμεσες ξένες επενδύσεις δεν είναι το Μάννα εξ ουρανού μόνον για τους λαούς των απανταχού Δαυίδ αλλά και για τους Γολιάθ του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Οι ξένες άμεσες επενδύσεις είναι μία διαρκής ροή κεφαλαίων πλανητικής υφής που ψάχνει την κατάλληλη κοίτη επενδυτικού ποταμού που θα κάνει γόνιμα τα χέρσα εδάφη της εγχώριας αδιαφορίας και απραξίας. Άσχετα με το μέγεθος της χώρας υποδοχής, οι ανοιχτές και ελεύθερες αγορές δίνουν τη δυνατότητα μέσα από την άνετη ροή του διεθνούς κεφαλαίου να αναδειχθούν στο διεθνές επενδυτικό προσκήνιο όλες εκείνες οι περιπτώσεις που στα χέρια των εγχώριων επενδυτικών δυνάμεων, ισχνών ή σθεναρών, υποτιμούνται και τελικά απαξιώνονται. Αν, λοιπόν, για μια μεγάλη χώρα οι μειωμένες άμεσες ξένες επενδύσεις είναι ένα συγκρίσιμο κόστος ευκαιρίας, τότε για μία μικρή χώρα, όπως η Ελλάδα, αυτό αποτελεί ένα συντριπτικό οικονομικό μειονέκτημα.
Ο σοφός Αρχιμήδης [7] ισχυρίστηκε ότι αν έβρισκε τον τόπο να στηρίξει τον μοχλό θα γύριζε ολόκληρη τη γη. Με τον ίδιο τρόπο και εμείς μπορούμε να ανατρέψουμε την επενδυτική μας καχεξία, αν επιτέλους τοποθετήσουμε στη χώρα μας τον μοχλό των ξένων άμεσων επενδύσεων.
———————————————————————————
* Ο κ. Πάνος Ευαγγελόπουλος είναι διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών
Το άρθρο Δημοσιεύτηκε στην οικονομική εφημερίδα Κέρδος [8] στις 9-6-2007.