Του Φώτη Περλικού

Η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει για άλλη μια φορά μέτρα για την καταπολέμηση της ανεργίας. Για άλλη μια φορά όμως ο προσανατολισμός των μέτρων είναι σε λογικές επιδοτήσεων. Αν κάτι περισσεύει σ’αυτή τη χώρα είναι η πρόχειρη αντιμετώπιση των προβλημάτων και τα παροδικά ημίμετρα. Κάποτε θα πρέπει να χαραχθεί μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ανάπτυξης της οικονομίας. Μόνο μέσω της ανάπτυξης μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα που φαίνονται και είναι αξεπέραστα με τις δεδομένες συνθήκες. Είτε θέλει να το καταλάβει η κυβέρνηση είτε όχι (η προηγούμενη πάντως δεν το κατάλαβε) το πρόβλημα της ανεργίας στην Ελλάδα είναι πολύ βαθύ και δεν λύνεται με μαγικά διοικητικά ραβδάκια. Είναι δομικό πρόβλημα όλης της οικονομίας και δεν μπορεί να αποκρυφτεί με τις επιδοτήσεις ή την διόγκωση του δημόσιου τομέα. Την λύση μπορεί να την δώσει η ελεύθερη οικονομία αν μπορέσει να απελευθερωθεί, να ανασάνει και να αναπτυχθεί. Για να παραφράσουμε τον πρόεδρο Clinton, it’s the growth stupid!

Δεν πρόκειται ούτε για ουτοπία, ούτε για φαντασίωση. Η κέλτικη τίγρης μας δείχνει το δρόμο που δεν είναι άλλος από την μακροπρόθεσμη προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Ως χώρα καθόμαστε σε ένα παγκάκι και βλέπουμε τους άλλους λαούς να τρέχουν προς τα μπρος. Χωρίς καν να σκεφτούμε ότι χρόνος περνάει και ο ανταγωνισμός σκληραίνει, το μόνο που κοιτάμε είναι να κάνουμε κινητοποιήσεις, φασαρίες και “αγώνες” για να διατηρήσουμε το κεκτημένο παγκάκι μας. Σε χώρες που έχουν ξεφύγει από λογική των “εργατικών κεκτημένων”, των “εργατικών κατακτήσεων” και των λοιπών βαρύγδουπων που απλά εκφράζουν με άλλα λόγια τα απαράδεκτα προνόμια μιας συνδικαλιστικής μειοψηφίας, η ανάπτυξη φαίνεται.

Στην Ιρλανδία το μέσο εισόδημα από το 60% του κοινοτικού μέσου όρου (σταθμισμένα σε PPP) το 1980 ανέβηκε σε 118,4% το 2000 και η ανεργία από 16% το 1980 σε 5,5 το 2000. Η χώρα μας αντίθετα κατάφερε από το 60% του μέσου κοινοτικού εισοδήματος το 1980 να φτάσει το 67% το 2000 ενώ η ανεργία ανέβηκε από 7% σε 12%! Πώς τα κατάφεραν; Οι άνθρωποι μείωσαν τις κρατικές δαπάνες (η Ιρλανδία έχει τις χαμηλότερες κρατικές δαπάνες στην Ευρώπη μόλις 35,8%) και δημιούργησαν ένα ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον με χαμηλή φορολογία στις επιχειρήσεις και χαμηλές εργοδοτικές εισφορές που βασίζονταν σε ένα αξιόπιστο και σταθερό νομικό και φορολογικό σύστημα. Δεν είναι τυχαία πρωταθλητές στις άμεσες ξένες επενδύσεις προσελκύοντας κεφάλαια δεκάδων δις δολαρίων (πρόπερσι γύρω στα 19 δις όταν ουραγός στην Ε.Ε. ήταν ο συνήθης ύποπτος, η χώρα μας με μόλις 50 εκ δολάρια). Επένδυσαν στην γνώση και στις νέες τεχνολογίες και δημιούργησαν ένα μορφωμένο, σύγχρονο και παραγωγικό εργατικό δυναμικό. Στήριξαν την επιχειρηματικότητα και δημιουργία μικρομεσαίων εταιριών στους τομείς της νέας οικονομίας.

Αντίθετα με την Ελλάδα, αξιοποίησαν τους πόρους που πήραν από την Ε.Ε. για να στήσουν μια σύγχρονη οικονομία και όχι για γίνουν βίλες επιτηδείων ή να συμπληρώνουν το εισόδημα αντιπαραγωγικών αγροτών. Για κάθε 1 ευρώ κοινοτική χρηματοδότηση η Ιρλανδία, με έξυπνη χρήση των πόρων, επέτυχε αναπτυξιακό όφελος 2,5 ευρώ. Ενώ η Ελλάδα επέτυχε αναπτυξιακό όφελος μόλις 1,07 ευρώ. (βλ. Μελέτη Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αξιοποίηση του Β’ ΚΠΣ την περίοδο 1994-1999). Από το 1989 έως το 2001, η Ιρλανδία έλαβε από τις Βρυξέλλες διαρθρωτική στήριξη ύψους 12,4 δισ. ευρώ, η οποία αντιστοιχεί στο 1,9% του ετήσιου ΑΕΠ της, ενώ η αύξηση του ΑΕΠ τις περισσότερες χρονιές ξεπέρασε το 8%! Στη χώρα μας πάλι η όποια ανάπτυξη έχει ταυτιστεί με τους πόρους της Ε.Ε. (υπήρχαν χρονιές μάλιστα που υπολειπόταν) χωρίς να γίνει καμία διαρθρωτική προσαρμογή της οικονομίας. Όσο αποφεύγονται τα ριζικά αναγκαία μέτρα για την αναδιάρθρωση και απελευθέρωση της οικονομίας η ανεργία θα παραμένει ψηλά.

Αν θέλουμε ποτέ να κοιτάξουμε τα προβλήματα στα μάτια αντί να τα κρύβουμε κάτω από το χαλί ας προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμα τόσων και τόσων πετυχημένων χωρών. Μερικά μέτρα (αυτά που ο Thomas Friedman χαρακτηρίζει «χρυσό ζουρλομανδύα») για να θέσουμε τη χώρα σε νέες βάσεις είναι η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος, η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, η μετατροπή του ιδιωτικού τομέα σε κύρια μηχανή οικονομικής ανάπτυξης, η ιδιωτικοποίηση των κρατικών βιομηχανιών και επιχειρήσεων, η απαλλαγή από εσωτερικά μονοπώλια, η εξάλειψη των περιορισμών στις ξένες επενδύσεις, ο περιορισμό της κρατικής γραφειοκρατίας, η καταπολέμηση της διαφθοράς, κατάργηση και μείωση των δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα, η αύξηση εξαγωγών, η διατήρηση χαμηλού πληθωρισμού και σταθερών τιμών, η τήρηση ενός ισορροπημένου ή αν είναι δυνατόν και πλεονασματικού προϋπολογισμού και τέλος η βελτίωση της ποιότητας του ανθρώπινου δυναμικού και συνέχιση της προώθησης νέων τεχνολογιών στον τομέα της έρευνας, ανάπτυξης και καινοτομίας.

Η Ελλάδα με τον έλεγχο από το κράτος άμεσα ή έμμεσα σχεδόν του 70% της οικονομίας, με την υψηλότερη φορολογία επιχειρήσεων στην Ε.Ε., με τις εισφορές κοινωνικών ασφαλίσεων εργοδοτών να αγγίζουν το 27%, τον χειρότερο βαθμό φιλελευθεροποίησης της οικονομίας μεταξύ των 21 πιο ανεπτυγμένων χωρών, την συνεχή απώλεια ανταγωνιστικότητας, με την διαφθορά (πέφτουμε διαρκώς στην κατάταξη του Οργανισμού Διαφάνειας) και την γραφειοκρατία να πνίγουν τελικά κάθε δημιουργική προσπάθεια και καινοτομία, δεν είναι τυχαία παράδειγμα προς αποφυγή για όλες τις χώρες που εισέρχονται τώρα στην Ε.Ε! Φαίνεται ότι παρά τις τραγικές μας επιδόσεις ξέρουμε αυτό που όλοι οι άλλοι κουτόφραγκοι αγνοούν …ο νεοφιλελευθερισμός απειλεί το μέλλον!