Τί είπαν οι “υποκλοπές” για τη σχέση μας με την τεχνολογία

Μάι 7th, 2006 | | Κατηγορία: Ελλάδα, Τεχνολογία | Email This Post Email This Post | Print This Post Print This Post |

Το πρόσφατο ζήτημα των υποκλοπών, εκτός από ο,τιδήποτε άλλο, ανέδειξε έντονα την προβληματική σχέση της Ελλάδας με τις νέες τεχνολογίες.

Η αποκωδικοποίηση κάθε συζήτησης, οδηγούσε μονότονα στο ίδιο συμπέρασμα: η Ελλάδα δεν έχει ακόμη κατορθώσει να τοποθετήσει την τεχνολογία στο DNA της.

Η χώρα αντιμετωπίζει την πληροφορική και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες φοβικά. Η κινητή τηλεφωνία εξαιρείται κυρίως λόγω της πολυετούς εξοικείωσης με τις συσκευές τηλεφώνου και την απλότητα χρήσης τους. Παρ’όλα αυτά, ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ιδιαιτέρως το Internet αποτελούν «ξένο σώμα» στην καθημερινότητα των πολιτών. Σήμερα, μόλις ένα 18% των Ελληνικών νοικοκυριών χρησιμοποιεί συχνά το Internet έναντι 44% στην Ευρώπη των 25. Το αντίστοιχο ποσοστό για το γρήγορο («ευρυζωνικό») Internet είναι…1,5%!

Δύο βασικές αιτίες οδήγησαν σε αυτή τη μακροχρόνια προβληματική σχέση.

Σήμερα, μόλις ένα 18% των Ελληνικών νοικοκυριών χρησιμοποιεί συχνά το Internet έναντι 44% στην Ευρώπη των 25. Το αντίστοιχο ποσοστό για το γρήγορο («ευρυζωνικό») Internet είναι…1,5%!

Η πρώτη αφορά στην προσπάθεια επιτήδειων που αναλαμβάνουν ρόλο «λαϊκού προστάτη», να συνδέουν συστηματικά την τεχνολογία με φοβίες, παραπληροφόρηση και συνομωσίες. Η βαθιά συντηρητική στάση έναντι ο,τιδήποτε καινούργιου, τους προκαλεί αδυναμία διαχωρισμού κακής από καλή χρήση. Στην πραγματικότητα δεν χτυπούν την τεχνολογία, αλλά τις αλλαγές που φέρνει. Αν κατ’ αναλογία συζητούσαμε για τον ηλεκτρισμό τη δεκαετία του ‘20, σίγουρα οι ίδιοι «λαϊκοί προστάτες» θα τον είχαν αποκηρύξει λόγω κάποιας μοιραίας ηλεκτροπληξίας!

Η δεύτερη αιτία, σχετίζεται με το τρόπο που αξιοποιήθηκε η τεχνολογία στη χώρα. Από το 1994 και για μια δεκαετία, η πολιτική για την πληροφορική σχεδιάσθηκε από θιασώτες της μεγάλης μηχανής του κράτους. Βασίσθηκε σε ένα νέο ιδεολογικό μανδύα για το ρόλο των τεχνολογιών, που υπέκρυπτε τεχνηέντως τη βαθιά πολιτική πεποίθηση πώς τίποτα στο κράτος δεν έπρεπε να αλλάξει. Όλα θα τα έλυνε η τεχνολογία αυτόματα, αρκεί να υπήρχαν οι πόροι. Και θα αρκούσε βεβαίως ένα «άθροισμα» έργων πληροφορικής. Όμως, τα περισσότερα από τα 3,5 δισ. ευρώ εθνικών και κοινοτικών πόρων που εισέρευσαν από το 1994 για τις νέες τεχνολογίες, απέδειξαν πώς το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη πόρων!

Κανείς δεν είπε στους πολίτες καθαρά ότι η τεχνολογία από μόνη της δεν αρκεί. Οι διεθνείς μελέτες δείχνουν ότι στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, το 80% των ωφελειών προέρχεται από τις αναδιοργανώσεις που προηγούνται και το 20% από υψηλότερη παραγωγικότητα που φέρνει η πληροφορική. Παρ’ όλα αυτά, στην Ελλάδα η τεχνολογία ήρθε απλά…για να μην διαταράξει τις λειτουργίες του κράτους.

Το αποτέλεσμα;

Έως το 2004, ο ρόλος της τεχνολογίας στην παιδεία μεταφράστηκε σε εργαστήρια υπολογιστών, αποκομμένων από την τάξη. Η πληροφορική έγινε «μάθημα επιλογής», μακριά από τα χέρια των μαθητών στην καθημερινή αναζήτηση γνώσης και πληροφοριών για όλα τα μαθήματά τους. Το κράτος έκανε το «τεχνολογικό χρέος» του, αλλά τίποτα δεν άλλαξε ουσιαστικά για τους μαθητές.

Η εξυπηρέτηση πολιτών και επιχειρήσεων μεταφράστηκε σε όπως-όπως «μηχανοργάνωση» του δημοσίου για το δημόσιο. Αναποτελεσματικές δομές μεταφέρθηκαν σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Οι ξύλινες σφραγίδες έπρεπε να γίνουν ηλεκτρονικές. Σχεδιάστηκαν εσωστρεφώς δεκάδες «ολοκληρωμένα πληροφοριακά συστήματα» χρήσιμα εσωτερικά στις δημόσιες υπηρεσίες, χωρίς όμως ψηφιακές υπηρεσίες με άμεσα οφέλη για τους πολίτες.

Τα δε βραδυπορούντα αντανακλαστικά του κεντρικού σχεδιασμού δεν πρόλαβαν καν να αντιληφθούν τις ταχύτατες εξελίξεις στο Internet και την ευρυζωνικότητα.

Αυτή η προσέγγιση στέρησε από όλους μας πόρους και δυνατότητες. Οδήγησε όμως και στην απαξίωση της τεχνολογίας, πριν καλά-καλά αυτή αποκτήσει αξία! Αναμενόμενη λοιπόν η στρεβλή μας σχέση….

Από το 1994 και για μια δεκαετία, η πολιτική για την πληροφορική σχεδιάσθηκε από θιασώτες της μεγάλης μηχανής του κράτους.

Ωστόσο η κατάσταση αντιστρέφεται. Αντιστρέφεται, αν αντιμετωπίσουμε την τεχνολογία ως βασικό μεταρρυθμιστικό εργαλείο σε ευρεία κλίμακα, σε συνδυασμό με ισχυρή θέληση για αλλαγές για τη βελτίωση της παραγωγικότητας και την ποιότητα της ζωής των πολιτών.

Αντιστρέφεται αν οι στόχοι από την τεχνολογία είναι για πολίτες και όχι για τεχνικούς. Να μετρούμε υπολογιστές στα σχολεία, αλλά κυρίως να μετρούμε πόσο βελτιώθηκαν οι μαθητές χρησιμοποιώντας τους. Να μετρούμε διαθέσιμες ψηφιακές υπηρεσίες, αλλά κυρίως να μετρούμε πόσο χρόνο εξοικονόμησαν οι πολίτες.

Να εγκαταστήσουμε συστήματα στο δημόσιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι πολίτες και επιχειρήσεις ίσως δεν θέλουν ένα «έξυπνο» ή ένα «ηλεκτρονικό» κράτος. Μπορεί απλά να επιθυμούν…λιγότερο και απλούστερο κράτος.

Αυτή η διαφορετική προσέγγιση διαπνέει τη νέα Ψηφιακή Στρατηγική της χώρας για την περίοδο 2006-2013. Το ερώτημα βεβαίως παραμένει. Μπορούμε με αυτόν τον τρόπο να τοποθετήσουμε σύντομα την τεχνολογία στο DNA της Ελλάδας;

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει με βεβαιότητα. Αξίζει όμως να προσπαθήσουμε αυτή τη φορά σωστά…

Αλλιώς ας αποκηρύξουμε την τεχνολογία ως βασικά επικίνδυνη. Και ας ετοιμαστούμε κατόπιν να ξανασυζητήσουμε για τους μεγάλους κινδύνους του ηλεκτρισμού….

——————————————————————-
δημοσιεύθηκε στο Popular Science/ Καθημερινή της 06.05.2006

12 σχόλια
Leave a comment »

  1. Αφού δηλώνετε αρχικά ότι το θέμα των υποκλοπών,
    “εκτός από ο,τιδήποτε άλλο”
    σας ενδιαφέρει η τεχνολογική και αναλφαβητική ηλεκτρονική οπισθοδρόμηση στην Ελλάδα
    και υποκλέπτεται αυτόματα το καίριο ζήτημα των Παρακολουθήσεων απο τα γεγονότα των υποκλοπών.
    Συνεχίζετε, με αναφορές σε “προσπάθεια επιτήδειων προστατών”
    οι οποίοι σας μοιάζουν με Λουδιστές.
    Δείχνετε φανερά ενοχλημένος απο το πολιτικό ζήτημα το οποίο εξοστρακίζεται ως τον Δίκαιο Αριστείδη.
    Δεν πειράζει, γιατί συμφωνείται βεβαίως ότι η ηλεκτρονική υστέρηση των ελλήνων οφείλεται στην ολιγωρία των παρακολουθούντων να παρακολουθήσουν με τόσο λίγο προσωπικό και με τα λίγα μέσα παρακολούθησης την αυξανόμενη χρήση στο Ιντερνέτ
    Οσο αυξάνει η δυνατότητα παρακολούθησης τόσο αυξάνει και η προσέγγιση του έλληνα στην ευρυζωνικότητα και στις λοιπές τεχνολογικές καινοτομίες. Δε συμφωνείται;

  2. Ως χώρα πάντως πρέπει να έχουμε τη μεγαλύτερη συγκέντρωση Internet Cafe στη Δυτική Ευρώπη. Δε νομίζω οι υποκλοπές να είπαν τίποτα γι’αυτό. 😉

  3. Αγαπητέ gb,

    Ίσως να πρέπει να διαβάσετε το άρθρο με άλλη οπτική. Το μήνυμά του βεβαίως δεν έχει καμμία σχέση με αυτό που αναφέρετε, το οποίο δεν μπορώ καν να αντιληφθώ από ποια συλλογιστική (και ποια ανάγνωση!) προέκυψε… Και μάλιστα ισχύει το αντίθετο από όσα λέτε!

    Δεν στέκομαι στο πρώτο επίπεδο ανάλυσης, περί παρακολουθήσεων. Όχι γιατί δεν με ενδιαφέρει, ή δεν με αφορά ή το προσπερνώ “ενοχλημένος” όπως λέτε, αλλά γιατί δεν είναι αυτός ο στόχος μου. Επιλέγω μια βαθύτερη προσέγγιση στα φοβικά σύνδρομα και στον τρόπο που στεκόμαστε απέναντι στην τεχνολογία.

    Για ποιούς λόγους κατά βάθος τη φοβόμαστε και γιατί δεν έχουμε κατορθώσει να την υιοθετήσουμε. Αυτός είναι ο στόχος μου. Και τους λόγους τους αναλύω χωρίς περιστροφές…..

    Μια ανάγνωση με άλλη οπτική, χωρίς φόβους και πάθη, θα βοηθούσε ίσως να γίνει καλύτερα αντιληπτό το μήνυμα.

    Με εκτίμηση,

  4. Γενικά στην Ελλάδα, κάποια πράγματα αντιμετωπίζονται σαν Ταμπου. όπως είναι η τεχνολογία, η ιδιωτική πανεπιστημιακή εκπαίδευση, το χτίσιμο ουρανοξυστών σε λογικές αποστάσεις από την ακρόπολη, σε επιλεγμένες ζώνες κοκ.

    Παρά το γεγονός ότι η τεχνοφοβία έχει υποχωρίσει (όσο και αν ο “πατέρας” και “άνδρας του σπιτιού” ανδρωθηκε κατα την περίοδο της μεταπολίτευσης όπου τα παραπάνω ήταν -φτού κακά- τα όπλα του ιμπεριαλισμού ενάντια στους λαούς, αλλάξανε τα πράγματα και πρέπει βλέπεις το παιδί του “να μάθει κομπιούτερ” -όχι μη χαίρεστε- για να δώσει εξετάσεις στον ΑΣΕΠ πρόκειται), ακόμα ακούς διάφορες κοτσάνες.

    Σίγουρα το 1981 η Ελλάδα έπρεπε να αλλάξει. Δεν νομίζω όμως άλλη χώρα του πολιτισμένου κόσμου που να στάθηκε τόσο άτυχη στην αλλαγη πορείας της προς τα εμπρός. Η έκπτωση των ηθών, της αισθητικής, οι φοβίες και οι “αντιδεξιές” ιδεοληψίες (που αντικατέστησαν άλλες όπως πχ εκείνες του “εθνοκτόνου κομμουνισμού”) πήραν σβάρνα τεχνολογίες, αστικές αισθητικές, εργασιακά ήθη, τα πάντα. Εκεί βρίσκεται η αιτία, το ξέρουμε ότι και να λεμε.

    Τώρα, απλά διαπιστώνουμε ότι όχι μόνο πρεπει να σπάσουμε αυγά για να κάνουμε ομελέτα αλλά και ότι τα αυγά μας είναι και κλούβια!!!

    Κρίμα…

  5. Η Ψηφιακή Στρατηγική όπως και η Λευκή Βίβλος έχουν τα θετικά και τα αρνητικά τους
    για την ενθάρυνση των ελλήνων στην ηλεκτρονική τεχνολογία.
    Αμφότερα κρίνονται εντός των δεδομένων της εποχής τους.
    Εφόσον αναφέρεσται σε μαθητές και σχολεία, να σας πώ κάτι απλό.
    Ο δάσκαλος πληροφορικής επί «λευκής βίβλου» πληρώνεται 10 ευρώ μικτά ανά ώρα,
    σε τάξη 20 έως 30 μαθητών και συνολικό αριθμό 100 έως 200 μαθητών εβδομαδιαίως,
    το μαθήμα πληροφορικής είναι εκτός του πρωινού ωραρίου και γι αυτό είναι επιλογής.
    Την εποχή της «ψηφιακής στρατηγικής» μειώνεται σε 7 ευρώ η αμοιβή παραπλανώντας τον απλό άνθρωπο και γονιούς ότι αφορά κυβερνητικές ή συντεχνιακές επιλογές χωρίς αυτό να ισχύει στη πραγματικότητα. Δίπλα του ο δάσκαλος άλλων μαθημάτων αμοίβεται 30 ευρώ, με πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας και με μόνιμη εγγύηση.
    Σε φιλελεύθερες χώρες, για έκτακτες ανάγκες, οι εργαζόμενοι αμείβονται πολλαπλάσια
    και όχι υποπολλαπλάσια.
    Που πάνε λοιπόν οι πόροι ;
    Τι κάνει τη διαφ(θ)ορά ;
    Εσείς αγαπητέ κ. Λιάρο συμφωνείται οι έκτακτοι καθηγητές πληροφορικής να πληρώνονται διπλάσια από τους μόνιμους ;
    Για να καταλάβουμε και τους λόγους απαισιοδοξίας και όχι αβεβαιότητας που εμπεριέχει το άρθρο αλλά και το σχόλιο του αγαπητού gm2263.
    Με εκτίμηση κ. Λιάρο, τολμήστε και εσείς να αναγνώσετε
    τα 2 σχόλια με άλλη οπτική.
    Aξίζει και η συζήτηση για τα Internet Cafe, αγαπητέ κ. Kensai
    αν κάνετε την αρχή,

  6. Πιστεύω ότι το απαγορευτικό κόστος του γρήγορου Internet είναι σημαντικός παράγοντας. Συμφωνώ βέβαια και με το σχόλιο του gm για τα λάθη του παρελθόντος. Έχει ξαναγίνει η κουβέντα γιατί οι Έλληνες (ο Σωτήρης είχε ανοίξει το θέμα) είναι τεχνο-φοβικοί (ας μου επιτραπεί ο όρος). Η καθυστερημένη αστυφιλία έπαιξει και αυτή ρόλο αλλά κατά κύριο λόγο οι Έλληνες δεν εξοικοιώθηκαν με την τεχνολογία γιατί δεν ήταν ανάγκη επιτακτική. Μηχανογράφηση σε υπηρεσίες γίνεται τώρα (π.χ. ΤΣΜΕΔΕ) ενώ υπηρεσίες όπως το e-booking πρόσφατα έγιναν διαδεδομένες. Ας είναι καλά κάποιες εταιρείες όπως η Aegean που έκαναν εμφανές γιατί είναι ωφέλιμο το e-booking.

  7. Θα άξιζε όμως πιστευω να παρατηρήσει κάποιος ότι πρώτα αλλάζει η νοοτροπία και μετά πρέπει να έλθει η τεχνολογία, αλλοιώς έχουμε μηχανογραφημένη γραφειοκρατία.

    Θυμάμαι (πριν αρκετά χρόνια είναι η αλήθεια) μια υπέρβαρη κυρία να ξεφυσάει ξαναμμένη σε μια εφορία μπροστά σε μια οθόνη λέγοντας σε μια συνάδελφό της υπάλληλο “Αχ άσε με τώρα, συνδέομαι με ΚΕΠΥΟ!!!”. Όπως επίσης, μου έχει κάνει εντύπωση ότι παρά την εισαγωγή της πληροφορικής στο δημόσιο, ελάχιστη είναι ίσως η πραγματική ωφέλεια των συναλασσομένων σε χρονο και ταλαιπωρία διότι αντί οι διαδικασίες να έχουν μηχανογραφηθεί πλήρως, τούτο έχει συμβεί μόνο κατα το ήμισυ, ή για ένα μόνο στάδιο της διαδικασίας.

    Αμ εκεί και μόνο να τολμούσε την “επανίδρυση του κράτους” ο πρωθυπουργός μας θα αρκούσε…

  8. Αγαπητέ gb,

    Γράφετε…
    “Ο δάσκαλος πληροφορικής επί «λευκής βίβλου» πληρώνεται 10 ευρώ μικτά ανά ώρα, σε τάξη 20 έως 30 μαθητών και συνολικό αριθμό 100 έως 200 μαθητών εβδομαδιαίως… Την εποχή της «ψηφιακής στρατηγικής» μειώνεται σε 7 ευρώ η αμοιβή….. Που πάνε λοιπόν οι πόροι; Τι κάνει τη διαφ(θ)ορά; Εσείς αγαπητέ κ. Λιάρο συμφωνείται οι έκτακτοι καθηγητές πληροφορικής να πληρώνονται διπλάσια από τους μόνιμους;”

    Για ένα περίεργο λόγο, κάθε συζήτηση για το μέλλον της χώρας και τις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές τείνει να καταλήγει στο “αν μας έδιναν περισσότερα χρήματα, όλα θα γίνονταν… αλλά με τόσα που παίρνουμε και πολλά κάνουμε….”.

    Το ακούω πάντα, και με την πρώτη ευκαιρία ως την βασική αιτία (root cause) κάθε προβλήματος. Με λίγα λόγια για πολλούς το πρόβλημα είναι κατά βάση οικονομικό, και αν είχαμε τους πόρους όλα θα λύνονταν ως δια μαγείας. Αυτό ήταν και το λάθος της χώρας κατά τη διαπραγμάτευση τότε των ΚΠΣ. Ζητήσαμε λεφτά, πολλά λεφτά… αλλά κανείς δεν ήξερε από εκεί και πέρα τι να τα κάνει και πώς να τα αξιοποιήσει….

    Σημειώνω στο άρθρο μου ότι “…. τα περισσότερα από τα 3,5 δισ. ευρώ εθνικών και κοινοτικών πόρων που εισέρευσαν από το 1994 για τις νέες τεχνολογίες, απέδειξαν πώς το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη πόρων!

    Όμως, να μην επαναλαμβάνομαι….

  9. Αγαπητέ gm2263,

    Γράφετε…
    Θα άξιζε όμως πιστευω να παρατηρήσει κάποιος ότι πρώτα αλλάζει η νοοτροπία και μετά πρέπει να έλθει η τεχνολογία, αλλοιώς έχουμε μηχανογραφημένη γραφειοκρατία”

    Ακριβώς! ή με άλλα λόγια…οι “ξύλινες σφραγίδες να γίνουν ηλεκτρονικές” και χωρίς κανείς να ενδιαφερθεί τι τελικά προκύπτει από αυτό!

  10. Αγαπητέ κ.Λάριο,
    Από τη μια θεωρείται ότι οι πόροι της Ε.Ε. και Ελληνικοί, είναι υπεραρκετοί
    και δεν είναι το πρόβλημα ισχυρίζεστε.
    Από την άλλη δεν εξηγείτ-αι-ε πώς οι έκτακτοι καθηγητές πληροφορικής πληρώνονται τα ελάχιστα λεφτά ελεημοσύνης και αυτό το πρόβλημα δε μπορείται να το αρνηθείτε ή να το αγνοείται διότι δια μέσω αυτών υποτιμάται η ίδια η υπόθεση στην οποία αναφέρεσται.
    Από πού προέρχονται λοιπόν οι φόβοι ; πιθανότατα από εκεί που παίρναν τις αποφάσεις και όχι από τους πολίτες, όπως αποδεικνύουν και τα Ιντερνετ καφέ κ. Κενσάι.

  11. Υπαρχει, κατα την γνωμη μου, ενας σοβαροτερος λογος για το γεγονος οτι η τεχνολογια “δεν εχει γινει μερος του DNA μας”, και αυτος ειναι οτι η Ελλαδα ειναι σε πολυ μεγαλο βαθμο χρηστης/καταναλωτης τεχνολογιας αντι για παραγωγος. (Για αυτο αλλωστε και τα προιοντα με την μεγαλυτερη διεισδυση στην χωρα μας ειναι αυτα που πλασαρονται ως κατεξοχην καταναλωτικα, π.χ. κινητο τηλεφωνο.) Ακομη και δραστηριοτητες που συχνα εκλαμβανονται σαν παραγωγη τεχνολογιας, π.χ. μηχανογραφηση, ειναι στην ουσια εφαρμογη υπαρχουσας τεχνολογιας χωρις σοβαρα στοιχεια καινοτομιας.
    Για να αποκτησει ομως καποιος, ειτε ατομο ειτε λαος, στενη σχεση με την τεχνολογια θα πρεπει να την αισθανεται και σαν “δικο” του προιον. Δειτε για παραδειγμα την σχεση των Γερμανων με το αυτοκινητο, των Αμερικανων με τους υπολογιστες, των Ιαπωνων με τα βιντεοπαιχνιδια και τα καταναλωτικα ηλεκτρονικα κ.τ.λ. Σε ολες τις περιπτωσεις οι αντιστοιχες εγχωριες βιομηχανιες ειναι ανθουσες και πρωτοπορες.
    Αλλες χωρες στα μετρα της Ελλαδας καταφεραν να δημιουργησουν την σχεση αυτη επενδυοντας στην εκπαιδευση αλλα και δημιουργοντας αντιστοιχη εγχωρια παραγωγη, πολλες φορες μεσω τοπικων “πρωταθλητων” (π.χ. Φιλανδια/Nokia).
    Στην Ελλαδα δυστυχώς μια σειρα απο κακιες νοοτροπιες (“ειμαστε μικρο και αγροτικο/τουριστικο κρατος” λεγαν καποιοι παλια, αλλοι ενδιαφερονται για το γρηγορο κερδος χωρις βλεμα στο μελλον) αλλα και δομικες αδυναμιες (το κρατος ως κυριος φορεας αναπτυξης) δεν επετρεψαν κατι τετοιο, τουλαχιστον στον βαθμο που θα επρεπε. Ειναι κριμα γιατι σε ορισμενους τομεις, π.χ. πληροφορική, υπαρχουν οι δυνατοτητες.

  12. Αγαπητέ Σκεπτικιστή,

    Το σχόλιό σου δίνει μια πολύ ενδιαφέρουσα οπτική, που θα πρέπει να τη μελετήσουμε με προσοχή…. Σε ευχαριστώ.

Σχολιαστε