Ανυπεράσπιστοι πολίτες
Απρ 22nd, 2009 | Ανδρέας Ανδριανόπουλος| Κατηγορία: Ανδρέας Ανδριανόπουλος |
Email This Post
|
Print This Post
|
«Η πόλη πεθαίνει από λύσσα. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να σκουπίζω τους αφρούς από τα χείλη της; Ποτέ μην απελπίζεσαι. Ποτέ μην εγκαταλείπεις.»
Το ημερολόγιο του Ρόρσαχ – Watchmen
Προσπάθησα νηφάλια να εκτιμήσω τα προβλήματα που δημιουργούνται από τις αυθαίρετες επιθέσεις μασκοφόρων νεαρών σε μαγαζιά, πανεπιστημιακές συναθροίσεις και δημόσια πρόσωπα. Τα συμπεράσματά μου είναι ανησυχητικά. Με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία, την γενικότερη στάση των αρχών και την απίστευτη ανοχή της παρανομίας από την κοινή γνώμη δεν υπάρχει πραγματική ασφάλεια για κανένα. Η αστυνομία από τα πράγματα δεν μπορεί να βρίσκεται παντού όλη την ώρα. Οι στόχοι των παρανόμων είναι στην πραγματικότητα άπειροι.
Αντικειμενικά κανείς δεν μπορεί να υπερασπίσει όλους αυτούς τους στόχους. Δίχως λαική συσπείρωση και άμεση κοινωνική κατακραυγή τα άτομα αυτά πάντα θα βρίσκουν καταφύγιο και η καταδίκη τους, ακόμη κι αν συλληφθούν, θα είναι αδύνατη.
Από την άλλη μεριά η ατομική αντίσταση στα έκτροπα αυτά είναι προβληματική. Η χειροδικία δεν αποτελεί από τα πράγματα λύση. Αφ’ ενός διότι προσβάλλει τον πολιτικό μας πολιτισμό. Αλλά και επειδή συνιστά παρανομία. Και δεν είναι προφανώς λύση η αντιμετώπιση της παρανομίας με άλλη παρανομία. Αυτό όμως σημαίνει πως ο πολίτης απαιτεί από το νόμιμα συντεταγμένο κράτος να τον προστατεύει. Διαφορετικά θα απαιτήσει λογικά αλλαγή των νόμων ώστε η προστασία του να περάσει σε άλλα χέρια. Ανάλογα με τις ατομικές του δυνατότητες και τα οικονομικά του μέσα αυτά θα μπορεί να είναι τα δικά του η εξουσιοδοτημένων από αυτόν ιδιωτικών φορέων που νόμιμα θα τον εκπροσωπούν.
Οι απόψεις αυτές πιθανότατα αρκετούς να τους ξενίζουν. Αλλά στην πραγματικότητα οι δυνατότητες που διαθέτουν οι πολίτες δεν είναι πολλές. Σύμφωνα με όσα είδαν τα φώτα της δημοσιότητας δημοσιογράφοι (επικριτικοί μάλιστα του συστήματος οι περισσότεροι αλλά και καυστικοί σχολιαστές όλων των άλλων), επιχειρηματίες, πρώην υπουργοί και ορισμένα παντελώς άγνωστα άτομα απασχολούν από δύο έως οκτώ αστυνομικούς για την προσωπική τους ασφάλεια. Με τους υπόλοιπους πολίτες τι γίνεται;
To κράτος, εφ’ όσον επιθυμεί να δικαιολογεί τον τίτλο αυτό, οφείλει να φροντίζει αποτελεσματικά για την ασφάλεια όλων. Διότι αν δεν είναι σε θέση να προσφέρει έστω αυτό (την ασφάλεια δηλ.) τότε στην πραγματικότητα δεν χρειάζεται. Ισως αυτός και να είναι ο στόχος των λεγομένων αντι-εξουσιαστών. Να δείξουν στον κόσμο την ανάγκη κατάργησης του κράτους. Μια και δεν είναι σε θέση να προσφέρει και τις πλέον στοιχειώδεις υπηρεσίες προς το κοινωνικό σύνολο.
Τι συμβαίνει λοιπόν όταν το κράτος δεν υπάρχει η δεν είναι σε θέση να σταθεί αποφασιστικά δίπλα στους πολίτες; Στην πρώτη περίπτωση οι τοπικές κοινότητες συγκεντρώνονται και επιλέγουν κάποιον η κάποιους στους οποίους αναθέτουν συλλογικά την ασφάλειά τους. Το παράδειγμα της αμερικανικής Δύσης είναι χαρακτηριστικό. Οι έποικοι εγκαθίστανταν τότε σε περιοχές που δεν υπήρχε κρατική οντότητα. Πρώτα πήγαν εκεί οι πολίτες και αργότερα ιδρύθηκε το κράτος. Ενδιαμέσως έπρεπε κάπως να διασφαλίσουν τις περιουσίες αλλά και την φυσική τους ύπαρξη. Δεν ήταν δυνατόν να δουλεύουν και να κοιμούνται με το όπλο στο χέρι (εξ’ ού και η παράδοση των αμερικανών με τα όπλα). Οι περισσότεροι δεν είχαν ίσως και την ικανότητα να τα χρησιμοποιούν με επιτυχία. Η λύση ήταν η μίσθωση των υπηρεσιών των ικανότερων πιστολέρο που σε πολλές περιπτώσεις κάποιοι απ’ αυτούς συνιστούσαν πραγματική απειλή για τις απομακρυσμένες κι’ ανυπεράσπιστες αυτές κοινότητες. Οι νέοι αυτοί «αστυνόμοι» προσέφεραν προστασία στον κόσμο έναντι υψηλών σχετικά αμοιβών και με ελάχιστους περιορισμούς στον τρόπο δράσης τους.
Η «προστασία» αποτελούσε από πολύ παλιά λοιπόν απόδειξη αποσύνθεσης η απουσίας του κράτους. Γι αυτό και είναι περίεργη η στάση των επίσημων αρχών στην Ελλάδα όταν συχνά αναφέρονται σε δολοφονίες η επιθέσεις με το σχόλιο πως αποτελούν «ξεκαθάρισμα λογαριασμών» συμμοριών. Η ανοχή αυτή της παρανομίας δεν είναι παρά η άκρη του μίτου. Κι’ από ‘κεί ξεκινούν και τα υπόλοιπα. Που έχουν να κάνουν με την αδυναμία ουσιαστικά του κράτους, όταν υπάρχει, να επιβάλει την νομιμότητα. Είναι αυτονόητο πως στις περιπτώσεις αυτές δεν χωρούν επιλογές του είδους αμερικανικής Δύσης. Διότι κράτος υπάρχει. Και νόμοι υπάρχουν. Απλά, η αστυνομία δεν είναι σε θέση να τους εφαρμόσει.
Ποιος λοιπόν θα μας προστατεύσει από την απουσία προστασίας; Η επιλογή του εκτός νόμου τιμωρού η του αυτονομημένου πολίτη πλανάται έντονα στον αέρα. Ενας τρόπος είναι η οργανωμένη από πολίτες αντίδραση. Σε κάποιο βαθμό αυτό ήδη ισχύει. Υπάρχουν γειτονιές που αστυνομεύονται από ιδιωτικές εταιρίες με συμβολή οικονομική των κατοίκων στον Δήμο η στην εκλεγμένη εκπροσώπηση του οικοδομικού τετραγώνου. Στην Νέα Υόρκη ομάδες νεαρών, οι Angels, περιπολούν ακόμη στο μετρό προστατεύοντας τους επιβάτες από επιθέσεις, προσβολές και ληστείες.
Δεν πρέπει να μας διαφεύγει πως ο ρόλος του πολίτη συνδέεται όχι μόνο με τον σεβασμό του νόμου αλλά και με την σύμπραξη στην εφαρμογή του. Δεν είναι δυνατόν να απαγορεύεται η και να τιμωρείται η «σύλληψη από πολίτες». Να μην ξεχνάμε πως και το Σύνταγμα απευθύνεται στον πατριωτισμό των πολιτών, δηλ. στην αντίδρασή τους, για την τήρηση των διατάξεών του. Και βασική ανάμεσά τους είναι η προστασία της ιδιοκτησίας. Εξυπακούεται πως η νομοθεσία οφείλει να αλλάξει. Δεν είναι δυνατόν ο μέσος έλληνας, όταν αντιδρά αμυνόμενος, να διώκεται αυτεπαγγέλτως. Και να εξαρτάται η ελευθερία του από την κρίση του δικαστηρίου. Κάτω από ένα καταιγισμό ύβρεων από αναρχικούς, στρατευμένους νομικούς και μαχητικές κοινωνικές μειοψηφίες. Και με την προβολή μάλιστα αγγελικών φωτογραφιών των εγκληματικών καθαρμάτων, από την εποχή σχεδόν που φορούσαν πάνες!!
Το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο είναι ατελέστατο. Ο πολίτης ουσιαστικά δικαιούται να αντιδράσει δυναμικά, μοναχά αφού έχει πυροβοληθεί η μαχαιρωθεί. Και εφ’ όσον παραμένει ακόμη ζωντανός!! Η λογική επιβάλλει πως σε κάθε παραβίαση οικογενειακού η επαγγελματικού ασύλου η όποια βίαιη αντίδραση του πολίτη θα πρέπει να είναι νόμιμη και συνακόλουθα ατιμώρητη. Σε αντίθετη περίπτωση ο βιτζιλαντισμός (κρυφή ατομική εκδικητική δράση) δεν θα αργήσει να κάνει την εμφάνισή του. Στην προσπάθεια εξασφάλισης ευρύτερης κοινωνικής συνοχής και ασφάλειας, η ενδιάμεση παραβίαση των κανόνων μιάς συντεταγμένης, αλλά αδύναμης και απούσας, πολιτείας θα αποκτήσει σταθερά ηθικά θεμέλια. Όταν μάλιστα οι κοινωνικές συνθήκες (λ.χ. οικονομική κρίση) θα αρχίσουν να προκαλούν τριγμούς και αύξηση της εγκληματικότητας, οι πιέσεις για τέτοιες αντιδράσεις θα μεγαλώσουν.
Το αμερικανικό graphic μυθιστόρημα Watchmen του Alan Moore αποδομεί την λογική της αποτελεσματικής δήθεν έννομης τάξης και δικαιολογεί φιλοσοφικά την επιλογή της αυτοάμυνας και της εκδικητικής αυτοδικίας1 . Πάνω απ’ όλα βρίσκεται ο ηθικός νόμος. Τον οποίο κανείς δεν δικαιούται ατιμώρητα να παραβιάζει. Η οργανωμένη έννομη τάξη σπάνια είναι σε θέση να αξιολογήσει τις παραβιάσεις του ανώτατου ηθικού νόμου. Η κατάσταση αυτή πλημμυρίζει οργή όσους επιμένουν να σέβονται τις επιταγές του. Και τους οδηγεί στην αυτόνομη δράση. Για την εξασφάλιση της απαραίτητης ισορροπίας.
Η επιβολή του δικαίου είμαι απαραίτητη. Όπως και η προστασία της κοινωνίας. Με κάθε κόστος. Που υπερβαίνει ακόμη και τις επιταγές του νόμου. Ο Ρόρσαχ λ.χ., ένας από τους βασικούς ήρωες – εκδικητές, διώκει τους παράνομους δίχως αναστολές και δεύτερες σκέψεις. Ακόμη και τον Οζυμάνδιας, ο οποίος προσπαθεί να υπονομεύσει την εικόνα των εκδικητών αυτών και να τους εξουδετερώσει για να μην υπάρξουν εμπόδια στα σχέδιά του. Που, σε μια κρίση μεγαλοφυίας, προκρίνουν το έγκλημα για την εξυπηρέτηση του μεγαλύτερου στόχου – που είναι η εξασφάλιση της επιβίωσης της κοινωνίας. Σε ένα Νιτσεικό παραλήρημα, όπου ο ανώτερος άνθρωπος, γνώστης της απόλυτης ηθικής αλήθειας, βλέπει το μέλλον σωστά και το σχεδιάζει. Ανεξάρτητα από το κόστος που η υλοποίηση του σχεδίου θα προκαλέσει. Η παράβαση του νόμου λοιπόν δικαιολογείται από τους εκδικητές, αν πρόκειται να στηριχθεί το ευρύτερο οικοδόμημα της κοινωνικής ισορροπίας και δικαιοσύνης.
Η ηχώ προβληματισμών από σελίδες του Νίτσε, του Κάντ και του Κίρκεγκααρντ κατακλύζει τις σκέψεις και τα κίνητρα των watchmen. Αναδεικνύοντας ένα υπαρκτό πρόβλημα των ημερών μας. Που στην Ελλάδα πλέον έχει γίνει εντονότατο. Η έννομη τάξη ποδοπατείται. Οι αρχές είναι έκδηλα αδύναμες να προστατεύσουν τους πολίτες. Ο ηθικός νόμος τσαλακώνεται. Δεν θα πρέπει κάποιοι, κάπως, να αντιδράσουν;
Ανδρέας Ανδριανόπουλος
———————————————————
Σημειώσεις:
- Βλ. χαρακτηριστικά την συλλογική έκδοση του μεγάλου βιβλιοπωλείου της Οξφόρδης Blackwell, με επιμελητή τον Mark D. White, Watchmen and Philosophy: A Rorschach Test. Wiley: 2009. [↩]
Μια λύση θα ήταν να μπορούν να φέρουν όπλα ειδικά εκπαιδευμένοι άνδρες security, οι οποίοι θα λειτουργούν στα πρότυπα των ομάδων που κάνουν φύλαξη υψηλά ιστάμενων προσώπων στο εξωτερικό.
Το νομικό πλαίσιο στο οποίο θα λειτουργούν δεν θα διαφέρει από αυτό που ισχύει για τους αστυνομικούς. Το κράτος θα ελέγχει και θα δίνει άδειες λειτουργίας στις υποψήφιες εταιρίες ενώ θα εξετάζει ποικιλοτρόπος τους υποψηφίους που θα επιθυμούν να οπλοφορούν.
Η χρήση των οπλισμένων ιδιωτικών αστυνομικών θα μπορούσε να επιτρέπεται ΜΟΝΟ σε ορισμένες περιπτώσεις π.χ σε ιδιωτικές τράπεζες, ιδρύματα κτλ Επίσης επιχειρηματίες και πολιτικά πρόσωπα θα μπορούσαν να πληρώνουν από την τσέπη τους για υψηλού επιπέδου προστασία την οποία σήμερα οι εξαθλιωμένοι αστυνομικοί που έχουν να πυροβολήσουν 10 χρόνια δεν μπορούν να την προσφέρουν.
Επίκαιρο, εύστοχο και φιλοσοφημένο το άρθρο….
Η οικονομική κρίση βρίσκει τη χώρα μας στο θέμα μιας βασικής υπηρεσίας -όπως σε κάθε άλλο τομέα- του κράτους προς τον πολίτη όπως αυτή της προστασίας της ζωής και των αγαθών του, ΤΕΛΕΙΩΣ ΑΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΟΥΣ!!
Πριν από καιρό (8-11-2006) είχα επισημάνει το συγκεκριμένο ζήτημα -βέβαια όχι τόσο λεπτομερειακά εμπεριστατωμένα- σε σχετικό ποστ μου -Κατάσταση Πολιορκίας- στο μπλογκ του ρούστερ ( http://e-roosters.blogspot.com/2006/11/blog-post_08.html ) όπου κατέθετα τον προβληματισμό μου και την -κατα τη γνώμη μου- ανάγκη εκπόνησης ενός είδους Second Amendment στη δική μας Νομοθεσία.
Αντιγράφω από την Wikipedia το σχετικό κείμενο:
(http://en.wikipedia.org/wiki/Second_Amendment_to_the_United_States_Constitution#cite_note-1)
“Amendment II
A well regulated militia, being necessary to the security of a free state, the right of the people to keep and bear arms, shall not be infringed. ”
Εύχομαι τούτο το άρθρο να επανατοποθετήσει στο πολιτικό προσκήνιο αυτό το φλέγον θέμα….
– Σωστός ο προβληματισμός, άβολες οι λύσεις.
– Ισως πράγματι πρέπει να ενισχυθεί η προστασία του αυτοαμυνομένου πολίτη , και όχι να καταδικάζεται ο αυτοαμυνόμενος, και άν ακόμη είναι ήδη κτυπημένος ή μαχαιρωμένος (γέλασα με το “νεκρός”).
– Θα ήθελα να σημειώσω οτι, στην Ελλάδα, κακώς δεν δίνουμε αρκετή σημασία στα εγκλήματα κατα της περιουσίας , παρά μόνον στα εγκλήματα κατά της ανθρώπινης ζωής. Διότι, κατα το πλείστον, για να γίνει μια περιουσία, απαιτεί εργασία-ζωή-προσωπική φθορά.
– Η Αστυνομία πρέπει να κάνει το καθήκον της, με ευγένεια, επιμονή και υπομονή, και με την κατανόηση του πολίτη, οτι δεν είναι εξωγήϊνοι, αλλά δικά μας παιδιά..
– Η δικαιολογία της “μικρής αμοιβής” δεν ισχύει, (την κολοκυθιά θα παίξουμε?) – τόσα δίνει το Κράτος, το ξέρουν όλοι πριν ενταχθούν, και οι νόμοι τους προστατεύουν επαρκώς.
– Πρέπει όμως οι Νόμοι να προστατεύουν και τον αυτοαμυνόμενο.
– Οι υστερίζοντες (και ίσως αριστερίζοντες) δικηγόροι και δημοσιογράφοι ας παραμείνουν στα “παραθυρα” προς τέρψιν.
Πολύ καλό αλλά και επίκαιρο το άρθρο σας κε Ανδριανόπουλε. Επίκαιρο ιδιαίτερα λόγω της οικονομικής κρίσης και της αναμενόμενης αύξησης της εγκληματικότητας, αφού το πεινασμένο στομάχι είναι ο χειρότερος σύμβουλος. Δυστυχώς στην Ελλάδα το κράτος υπάρχει μόνο για να εισπράτει φόρους από τους ίδιους και τους ίδιους και μάλιστα αναδρομικά (βλέπε κεφαλικός φόρος για εισοδήματα του 2007). Δηλαδή από υψηλόμισθους και ιδιοκτήτες ακίνητης περιουσίας οι οποίοι δεν επρονόησαν να έχουν τα ακίνητα τους σε μια off- shore εταιρεία. Ταυτόχρονα οι φόροι αυτοί εκτός από το ότι δεν έχουν ΚΑΜΙΑ ανταποδοτικότητα (π.χ. υγεία, παιδεία, κ.λ.π.), το κράτος δεν εκπληρεί την ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΕΣΤΑΤΗ υποχρέωση του απέναντι στους πολίτες. Δηλαδή να τους παρέχει το αγαθό της ασφάλειας. Αλλά όπως είχα γράψει και σε παλαιότερο σχόλιο μου με αφορμή τα Δεκεμβριανά, δεν έχουμε ξεκαθαρίσει και ως κοινωνία τι θέλουμε. Θέλουμε οργανωμένη κοινωνία ή ο καθείς να αναλαμβάνει σύμφωνα με τις δυνατότητες του την προστασία του;
Δυσάρεστη έκπληξη ένιωσα διαβάζοντας αυτό το άρθρο.
Ποιός είναι ο Υπέρτατος Νόμος, ποιός τον ορίζει και πώς τον επιβάλλει; Αυτά μας οδηγούν στον πρωτογονισμό, σε μιά κοινωνία όπου το τελευταίο που υπάρχει είναι οι ατομικές ελευθερίες. Είναι οδυνηρό να τα διαβάζει κανείς αυτά από έναν φιλελεύθερο πολιτικό.
Στο οργανωμένο Κράτος οι ατομικές ελευθερίες πρέπει να προστατεύονται από το νόμο και ο νόμος να επιβάλλεται από την αστυνομία. Ορθώς δίνεται προτεραιότητα στα εγκλήματα κατά της ζωής. Αυτή είναι η αξιακή ιεράρχηση. Ορθώς επισημαίνετε ότι κάποια εγκλήματα απλώς καταγράφονται ως ξεκαθάρισμα λογαριασμών μεταξύ ανθρώπων της νύχτας. Από εκεί ο νόμος έχει παραιτηθεί; Αλλά όταν υπάρχει παραβίαση του νόμου από κάποιους αστυνομικούς απέναντι στον πολίτη τι γίνεται; Εξαντλείται και δε φτάνει ως εκεί η ανάγκη σας για εφαρμογή των νόμων; Ο φόνος, η βία, να μην τιμωρούνται; Εκτός αν είμαστε στο θεσμό του Σερίφη του Φαρ-Ουέστ, που περιγράφετε. Στην περίπτωση της “ζαρντινιέρας” κάποιοι αξιωματικοί είπαν αναμφίβολα ψέματα.
Η Κυβέρνηση αν μπορεί και ΑΝ ΘΕΛΕΙ ας μαζέψει χρήματα από τη σύλληψη της φοροδιαφυγής και ας φτιάξει μιά Αστυνομία αντάξια του ρόλου της. Να αισθάνεται ο πολίτης ασφαλής. Και ας μην αφήνει τεχνιέντως ατιμώρητη τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται, ώστε μετά να εκμαιεύει τη συναίνεση των πολιτών σε μέτρα που έχουν ως σκοπό την περιστολή των ατομικών ελευθεριών.
Εσείς θα ξέρετε καλύτερα από εμένα ότι “λαοί που εκχωρούν την ελευθερία τους έναντι της ασφάλειας, δε δικαιούνται ούτε την ελευθερία ούτε την ασφάλεια και πρόκειται να τα χάσουν και τα δύο”.
Δεν καταλαβαίνω γιατί χρειάζεται να πάμε τόσο μακριά το ζήτημα.
Στην Ελλάδα υπάρχουν αρκετοί αστυνομικοί ώστε να εξασφαλίσουν την ασφάλεια των πολιτών, απλά, όπως έχουν δείξει οι έρευνες, πολλοί από αυτούς χρησιμοποιούνται για την προστασία προσώπων “κύρους” όπως σωστά αναφέρατε. Δεν καταλαβαίνω πως ένας στοχαστής με κριτήρια ορθολογικά σαν κι εσάς, δεν ζητάει απλώς οι αστυνομικοί να φυλάσσουν τους πολίτες και την κοινωνία, και όχι μικρές , οικονομικά και πολιτικά ισχυρές, μερίδες της. Γιατί παραιτείστε από τα δικαιώματά σας για ασφάλεια και τάξη, που σας οφείλονται χάρη στους φόρους που πληρώνετε; Θα μου πείτε ότι η αστυνομία δυσλειτουργεί επειδή το κράτος είναι υπεύθυνο για αυτή, το ίδιο όμως δεν θα είναι υπεύθυνο και για τις άδειες και το καθεστώς λειτουργίας των ιδιωτικών ομάδων φύλαξης; Ποιος θα έχει την τελική ευθύνη απέναντι στους πολίτες; Το κράτος ή οι εταιρείες;
Πιο λειτουργικό θα ήταν κατά τη γνώμη μου, εάν μπορούσε η κάθε περιοχή να εκλέγει τον υπεύθυνο ασφαλείας, ο οποίος θα επωμιζόταν κρατική εξουσία και ευθύνη.
TO : odysseas0
Ανατριχιαστική η πρότασίς σου, – ισως δεν σκέφθηκες τις συνέπειες του “κάποιου” υπευθύνου ασφαλείας, άφθαρτου, αδέκαστου κλπ, κλπ, όχι απλώς ιδεολογικά αλλά μάλλον ονειρευτά….
– μπρρρρ……….(τρέμω και που το σκέφτομαι)……