Πώς να κρυφτείς απ’ τα παιδιά…;
Απρ 10th, 2008 | Γιάννης Λάριος| Κατηγορία: Παιδεία |
Email This Post
|
Print This Post
|
Η συζήτηση για το «σχολείο του μέλλοντος» έχει δύο διαφορετικές αφετηρίες. Η πρώτη ανήκει στη μεγαλύτερη γενιά, στους γονείς, στους εκπαιδευτικούς και στον κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη. Μέσα από αυτή την οπτική, το σχολείο είναι η γνωστή παράμετρος και το «μέλλον» η άγνωστη. Στα ματιά όμως των νέων, τα πράγματα αντιστρέφονται: το μέλλον είναι ήδη εδώ, είναι γνωστό και η νέα γενιά το ζει καθημερινά μέσω των νέων τεχνολογιών και του Internet. Τι σημαίνει άραγε «σχολείο» σε αυτή την εντελώς διαφορετική πραγματικότητα; Η πρώτη οπτική αναζητά γραμμικές λύσεις για να κάνει μερικά βήματα μπροστά. Η δεύτερη αναζητά ριζικές αλλαγές που ανταποκρίνονται στο καινούργιο. Οι δύο πραγματικότητες συνυπάρχουν και ήδη δημιουργούν ένα αντιφατικό μίγμα…
Την ίδια ώρα που …φορτώνουμε στις τσάντες των μαθητών κιλά βιβλίων, αυτοί κρατούν στην τσέπη τους ένα μικρό stick μνήμης με όλα τα συγγράμματα, όλων των τάξεων που είναι ήδη ψηφιοποιημένα και στην Ελλάδα. Η αντίφαση μεταξύ παλιού και νέου μέσου.
Την ίδια ώρα που προσπαθούμε να μεταδώσουμε στους μαθητές τη γνώση ακολουθώντας σελίδα-σελίδα ένα και μοναδικό βιβλίο, την ίδια στιγμή ανοίγονται μπροστά τους στο Internet εκατομμύρια σελίδες πληροφορίας, στις ηλεκτρονικές μηχανές αναζήτησης. Η αντίφαση μεταξύ της ελεγχόμενης ροής γνώσης και της δικής τους ανάγκης για καλή ποιότητα πληροφορίας.
Την ώρα που στην τάξη ο κάθε μαθητής δουλεύει μόνος ακόμη και μέσα στο πλήθος των συμμαθητών του, την ίδια ημέρα δικτυώνεται ηλεκτρονικά με εκατοντάδες φίλους συζητώντας για όλα τα θέματα της ζωής που τον κεντρίζουν. Η αντίφαση μεταξύ του απομονωμένου που αποκτά εμπειρίες μόνο από τη διδακτέα ύλη και το δάσκαλο, από τον δικτυωμένο που αξιοποιεί μεταξύ άλλων τη γνώση κάθε ξεχωριστού φίλου.
Οι δύο κόσμοι πρέπει να συγκλίνουν. Ποιος όμως μπορεί να αναζητήσει νέα εκπαιδευτικά πρότυπα, παραγνωρίζοντας τις νέες δυνατότητες που φέρνει η τεχνολογία; Αλλά και ποιος θα μπορέσει να ισχυριστεί ότι η τεχνολογία είναι η «φιλοσοφική λίθος» της εκπαίδευσης που από μόνη της θα λύσει τα προβλήματα; Θα επιλυθούν άραγε τα εκπαιδευτικά ζητήματα, αν γεμίσουμε τις τάξεις με υπολογιστές; Θα έλθει η πρόοδος επειδή θα επιλεγεί η τάδε ή η δείνα λύση λογισμικού; Σε τι θα ωφεληθούμε αν προσεγγίσουμε όλους τους μαθητές σαν εν δυνάμει προγραμματιστές, που θα πρέπει να μάθουν να χειρίζονται μέσα-έξω ένα φορητό υπολογιστή; Το επίκεντρο θα πρέπει να παραμείνει στην ουσία: δηλαδή στην εκπαίδευση και όχι στη χρήση των εργαλείων της.
To «σχολείο του μέλλοντος» οφείλει να αναζητήσει την ισορροπία. Γιατί η ίδια η ροή της γνώσης αλλάζει. Δεν είναι πια μονόδρομη και ελεγχόμενη, αλλά πολύπλευρη και χρειάζεται πια πολύ καλά φίλτρα. Όχι μόνο τεχνολογικά, αλλά και ανθρώπινα.
Η τάξη αλλάζει. Τα αυστηρά τακτοποιημένα θρανία που κοιτούν αποκλειστικά μπροστά, δεν χωρούν τους μαθητές που θέλουν να συνεργάζονται με όλους τους γύρω, τους σημερινούς συμμαθητές και αυριανούς συναδέλφους.
Ο παραδοσιακός στατικός πίνακας αλλάζει. Δεν μπορεί να ακολουθήσει τις ανταγωνιστικές προσλαμβάνουσες παραστάσεις που έχουν οι νέοι, που έχουν συνηθίσει στη ζωντάνια και στην ταχύτητα της πολύχρωμης οθόνης, των γραφικών παραστάσεων που λένε χίλιες λέξεις και των φορητών νέων τεχνολογικών μέσων.
Ο μαθητής αλλάζει. Δεν είναι πια ένα απρόσωπο μέλος μιας τάξης που θα συγκριθεί με ένα τυποποιημένο διαγώνισμα σε μια προδιαγεγραμμένη ύλη, αλλά είναι ένας ξεχωριστός και μοναδικός άνθρωπος με ιδιαίτερες δημιουργικές δυνάμεις που αναζητούν διέξοδο. Είναι ο αυριανός πολίτης που θα μετρήσει το ύψος της δημιουργίας του όχι μόνο με το συμμαθητή του διπλανού θρανίου ή της παραδίπλα γειτονιάς, αλλά με κάποιον άγνωστο Ευρωπαίο, Ασιάτη ή Αμερικάνο που θα τον ανταγωνιστεί στη ζωή. Και είναι βέβαιο ότι αυτός ο μαθητής, θα αναζητήσει περισσότερα εφόδια …
Η δυναμική μέσα στην τάξη αλλάζει. Η σχέση δασκάλου-μαθητή δείχνει να μην μπορεί πια να βασισθεί στην παραδοσιακή ιεραρχία και στο ποιος κατέχει και διαχειρίζεται τη γνώση, αλλά θέλει να βασισθεί σε μια σχέση εμπιστοσύνης και καθοδήγησης. Η νέα γενιά αναζητά εκπαιδευτικούς που θα δώσουν έμπνευση και θα τους βοηθήσουν να μάθουν τα μυστικά περάσματα της ορθής κρίσης. Δεν αναζητά πια κλειδοκράτορες της γνώσης.
Η σχέση σχολείου-κοινωνίας αλλάζει. Δεν είναι πια ο χώρος που η παλιά γενιά μεταλαμπαδεύει στην καινούργια ό,τι ήξερε μέχρι τώρα κάνοντας το χρέος της. Είναι το σημείο όπου συγκεντρώνονται τα κοφτερά μυαλά και τα λαμπερά μάτια της δημιουργίας και της φρέσκιας οπτικής, τα οποία ήδη σκέφτονται από σήμερα το πώς θα αλλάξουν και πώς θα γκρεμίσουν ό,τι έχτισαν λάθος οι προηγούμενες γενιές. Είναι το σχολείο που θέλει να αλλάξει την κοινωνία στην οποία ανήκει.
Αυτό είναι «το σχολείο του μέλλοντος». Και το κύριο συστατικό του δεν είναι μερικά τεχνολογικά εργαλεία, κάποια αναδιατυπωμένα βιβλία ή κάποιο συγκεκριμένο λογισμικό. Αυτά ίσως βοηθούν αλλά δεν κάνουν τη διαφορά. Το νέο σχολείο θα χτιστεί όταν αποφασίσουμε να ξεκινήσουμε τη συζήτηση όχι από τι ζήσαμε εμείς για να το προεκτείνουμε, αλλά από το τι θα ζήσει και τι θα χρειαστεί η νέα γενιά. Αυτό το σχολείο θα δημιουργηθεί όταν αναρωτηθούμε με ποιο τρόπο θα επιβιώσει ο σημερινός μαθητής και αυριανός πολίτης μετά από 50 χρόνια. Και κυρίως θα πετύχει, όταν μπορέσει να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες της σημερινής νέας γενιάς, γι’ αυτό που εμείς ονομάζουμε μέλλον και εκείνη ονομάζει ήδη παρόν….
Γι’ αυτό το σχολείο του μέλλοντος αξίζει κανείς να προσπαθήσει χωρίς να κρυφτεί πίσω από τους φόβους των γενεών, την ασφάλεια της αδράνειας ή την εύκολη λύση της ατολμίας. Γιατί ακόμη και αν καθυστερήσουμε ώστε ασφαλείς να παρηγορηθούμε, δεν θα καταφέρουμε ποτέ να κρυφτούμε από αυτούς που μας ακολουθούν.
Και πώς άλλωστε να κρυφτείς απ’ τα παιδιά…;
——————————————————————————
Σημειώσεις:
Το άρθρο γράφτηκε με αφορμή την πρωτοβουλία για το “Σχολείο του Μέλλοντος”, των εκπαιδευτηρίων Δούκα. Οι σχετικές εκδήλώσεις πραγματοποιούνται μεταξύ 11-13 Απρίλιου 2008
[…] του μέλλοντος, εκπαίδευση | Αντιγράφω απ’ το e-rooster άρθρο του Γιάννη […]
“Σε τι θα ωφεληθούμε αν προσεγγίσουμε όλους τους μαθητές σαν εν δυνάμει προγραμματιστές, που θα πρέπει να μάθουν να χειρίζονται μέσα-έξω ένα φορητό υπολογιστή; Το επίκεντρο θα πρέπει να παραμείνει στην ουσία: δηλαδή στην εκπαίδευση και όχι στη χρήση των εργαλείων της.”
Εντάξει, το πιάσαμε το νόημα της προπαγάνδας σου: classmate-intel και m$
Τι να το κάνουν το σχολείο του μέλλοντος τα παιδιά όταν από την τηλεόραση (και ειδικότερα τη μηχανή προπαγάνδας του Χόλυγουντ) μαθαίνουν ότι όποιος ενδιαφέρεται για τη γνώση είναι “φυτό” και όποιος λουφάρει είναι “κουλ”?
Πρέπει να αλλάξει η κοινωνία για να αλλάξει η εκπαίδευση.
Κυριε Λάριε,
Εφόσον, όπως αναφέρεται στο κείμενο σε δυο σημεία, οι τεχνολογικές επιλογές (ανοικτές ή κλειστές, ανταγωνιστικές ή μονοπωλιακές κοκ) δεν έχουν και τόση σημασία, περιμένουμε, με αγωνία, την πρότασή σας για την κατάργηση της Ειδικής Γραμματείας Ψηφιακού Σχεδιασμού
Συμφωνώ με το άρθρο,
όσες συζητήσεις και αν ξεκινήσουμε για τις ανάγκες των παιδιών, στο τέλος αυτοί που θα εφαρμόσουν τις αλλαγές είναι κάποιοι εκπαιδευτικοί. Πώς θα μπορέσουμε να τους πείσουμε να στηρίξουν αυτές τις αλλαγές όταν δεν αμείβονται ανάλογα με την αξία τους, αλλά όλοι παίρνουν τον ίδιο μισθό;
@ Alk
Δεν νομιζω ότι το Hollywood προωθεί μόνο την λούφα. Ανάλογα είναι με το τι ταινίες θα δες. Προσωπικά έχω πάρει πολλές “δυνάμεις” από ταινίες του Hollywood για το αντικείμενο που σπουδάζω….
Γιάννη, προφανώς το σχολείο δεν βλέπει κανένα μαθητή ως εν δυνάμη βιοτεχνολόγο, αρχαιολόγο, πρωταθλητή ή προγραματιστή. Αλλά πρέπει να παρέχει ένα γόνιμο περιβάλλον στο οποίο ο κάθε μαθητής να μπορεί να ανακαλύψει τί τον ενδιαφέρει και αν είναι δυνατόν να αναπτύξει τις δεξιότητές του και τις γνώσεις του σε αυτά.
Και επειδή και εγώ υποψιάζομαι ότι η φράση σου “Σε τι θα ωφεληθούμε αν προσεγγίσουμε όλους τους μαθητές σαν εν δυνάμει προγραμματιστές, που θα πρέπει να μάθουν να χειρίζονται μέσα-έξω ένα φορητό υπολογιστή; Το επίκεντρο θα πρέπει να παραμείνει στην ουσία: δηλαδή στην εκπαίδευση και όχι στη χρήση των εργαλείων της.” υποβαθμίζει την αξία που έχει το ανοικτό λογισμικό του OLPC σε σχέση με εναλλακτικές λύσεις από την Microsoft, να σου θυμίσω ότι το ανοικτό λογισμικό είναι ακριβώς αυτό.
Είναι το περιβάλλον στο οποίο τα 1,2,10 παιδιά κάθε τάξης που θα έχουν την όρεξη να έρθουν σε επαφή, να πειραματιστούν, να δημιουργήσουν και να μάθουν για τον προγραμματισμό θα μπορέσουν να το κάνουν με την μέγιστη δυνατή ελευθερία.
Αγαπητέ Παναγιώτη και φίλοι,
Το άρθρο γράφτηκε με σκοπό να ξεδιαλύνει ακριβώς αυτό το σημείο. Ειναι νομίζω περισσότερο από ξεκάθαρο το τι ισχυρίζομαι.
ΔΕΝ μπορούμε να κοιτάμε το σχολείο του μέλλοντος μέσα από τα “τεχνολογικά μάτια”, επειδή είμαστε “άνθρωποι” της τεχνολογίας. Θα είναι λάθος να προσπαθήσουμε να χωρέσουμε τις ανάγκες της εκπαίδευσης στα δικά μας μυωπικά τεχνολογικά γυαλιά.
Το σχολείο του μέλλοντος ξεπερνά λογισμικά και συστήματα. Είναι κάτι πολύ μεγαλύτερο και ουσιαστικότερο. Προφανώς και δεν κρίνω ούτε το ΕΛΛΑΚ ούτε τα εναλλακτικά προϊόντα. Προφανώς το ΕΛΛΑΚ έχει σειρά από πλεονεκτήματα σε αρκετούς τομείς.
Ωστόσο θα είναι λάθος, να προσπαθήσουμε να “εξαντλήσουμε” τις προσπάθειες για το σχολείο του μέλλοντος σε μια συζήτηση για το α’ ή το β’ λογισμικό. Αυτά είναι προβλήματα πολύ χαμηλότερου επιπέδου. Προέχουν περισσότερο σημαντικά ζητήματα, όπως το τι μαθαίνει κανείς στην τάξη, πως το μαθαίνει, πώς οργανώνεται η τάξη, τι μέσα χρησιμοποιεί κλπ.
Ήλπιζα ότι δεν θα χρειαζόταν αυτή η διευκρίνιση γιατί το άρθρο εστιάζει στα περισσότερο σημαντικά. Αλλά καθώς φαίνεται χρειάζεται!
Σε ό,τι αφορά τα ανώνυμα- δηκτικά σχόλια, σας ευχαριστώ που με διευκολύνετε με το ύφος σας στο να εξηγήσω τι ακριβως εννοώ όταν λέω ότι υπάρχουν προσεγγίσεις που θεωρούν την τεχνολογία σαν τη “φιλοσοφική λίθο” της εκπαίδευσης και ότι αυτές είναι λάθος….. Γιατί αν θέλατε να κρίνετε την πλήρη άποψη μου, δεν θα αφαιρούσατε (κατά λάθος;) την φράση από την πλήρη παράγραφό της. Και η πλήρης παράγραφος που αποτυπώνει το σκεπτικό μου, λέει:
“Ποιος όμως μπορεί να αναζητήσει νέα εκπαιδευτικά πρότυπα, παραγνωρίζοντας τις νέες δυνατότητες που φέρνει η τεχνολογία; Αλλά και ποιος θα μπορέσει να ισχυριστεί ότι η τεχνολογία είναι η «φιλοσοφική λίθος» της εκπαίδευσης που από μόνη της θα λύσει τα προβλήματα; Θα επιλυθούν άραγε τα εκπαιδευτικά ζητήματα, αν γεμίσουμε τις τάξεις με υπολογιστές; Θα έλθει η πρόοδος επειδή θα επιλεγεί η τάδε ή η δείνα λύση λογισμικού; Σε τι θα ωφεληθούμε αν προσεγγίσουμε όλους τους μαθητές σαν εν δυνάμει προγραμματιστές, που θα πρέπει να μάθουν να χειρίζονται μέσα-έξω ένα φορητό υπολογιστή; Το επίκεντρο θα πρέπει να παραμείνει στην ουσία: δηλαδή στην εκπαίδευση και όχι στη χρήση των εργαλείων της.”
Αυτά για την πληρότητα του διαλόγου.
Γιάννη, επειδή όμως δεν είσαι ένας τυχαίος πολίτης, που γράφει ένα άρθρο γιατί τον απασχολεί το θέμα του σχολείου, αλλά είσαι ένας από τους ανθρώπους που θα επιρρεάσουν ίσως την επιλογή του Α ή του Β λογισμικού, δεν μπορείς να μην πέρνεις θέση σε συγκεκριμένα θέματα.
Και εγώ συμφωνώ, η ουσία είναι να δημιουργήσουμε ολοκληρωμένους ανθρώπους, με δεξιότητες ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες που δημιουγεί ένα έντονα ανταγωνιστικό και ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, …. ΜΠΛΑ, ΜΠΛΑ, ΜΠΛΑ… τεχνολογία… ΜΠΛΑ, ΜΠΛΑ… internet… ΜΠΛΑ ΜΠΛΑ κοινωνία της γνώσης…
Αλλά, ΑΝ είναι κοντά οι αποφάσεις για την είσοδο της τεχνιολογίας στα σχολεία, με ενδιαφέρει να ξέρω πώς αξιολογείς τις 2-3 εναλλακτικές. Όπως αν ήμουν ιστορικός θα ήθελα να ξέρω τί θα γίνει με το βιβλίο ιστορίας. Ή αν ήμουν γυμναστής, αν τελικά θα δώσετε βάρος στον στοίβο ή στα ομαδικά αθλήματα. Στο θέμα της τεχνολογίας, έχεις καταλήξει κάπου; Θεωρείς ότι υπάρχουν μειονεκτήματα και πλεονεκτήματα στην μία και την άλλη τεχνολογική λύση (MS vs OLPC); Ποιά είναι αυτά; Αν όχι ακόμη, πότε;
Λες ότι είναι η ουσία είναι η εκπαίδευση. Αν είναι να δούμε το θέμα τόσο γενικά, ποιός θα διαφωνήσει μαζί σου; Αλλά τί ΑΚΡΙΒΩΣ θέλεις να αλλάξεις στην εκπαίδευση; Π.χ. να αφαιρέσουμε τις ώρες της θρησκευτικής κατήχισης και να βάλλουμε περισσότερη σύγχρονη τέχνη; Να βάλουμε τηλεοράσεις μέσα σε κάθε τάξη; Να κάνουμε τα μισά μαθήματα στα Αγγλικά;
Θα ήθελα να διαβάσω πιο ουσιαστικές τοποθετήσεις πέρα από την διαπίστωση ότι “ο κόσμος αλλάζει”…
Διαβάζοντας το άρθρο, συνολικά, η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι δεν θα μπορούσα να συμφωνώ περισσότερο.
Βλέποντας τις επεξηγήσεις του συγγραφέα και την απάντηση στον vrypan, αντιλήφθηκα, αφενός την προφανή βιασύνη μου, αφετέρου την ουσιαστική διαφωνία μου, για δυο λόγους:
ο ένας είναι ότι η οραματική αλλαγή του άρθρου περνά μέσα απο καθημερινές πρακτικές και μικρές αλλαγές σημαντικό μέρος των οποίων αποτελούν οι ψηφιακές τεχνολογίες (τα ποσοστά “χρήσης” στους νέους είναι της τάξης του 70% παρά τους κινδύνους που εντοπίζονται (http://mayblow.wordpress.com/2008/04/14/sourlas_netthenewdrug/) 🙂 για να κάνουμε και λίγο χιούμορ, το οποίο “χιούμορ” δεν περιορίζεται στον Πρόεδρο της Βουλής, απλώς είναι το πιο πρόσφατο κρούσμα …
Είναι σίγουρο ότι όσο δεν χρειάζεται να βλέπουμε την εκπαίδευση μέσα απο τις τεχνολογίες τόσο αυτές είναι πανταχού παρούσες ακόμα και μέσα στο ίδιο το άρθρο. Διαβάστε με την σειρά στις παραγράφους του ίδιου του άρθρου: Internet, stick μνήμης, ηλεκτρονικές μηχανές αναζήτησης, δικτυώνεται ηλεκτρονικά, φορητό υπολογιστή, τεχνολογικά φίλτρα, ταχύτητα της πολύχρωμης οθόνης, των γραφικών παραστάσεων που λένε χίλιες λέξεις και των φορητών νέων τεχνολογικών μέσων, με κάποιον άγνωστο Ευρωπαίο, Ασιάτη ή Αμερικάνο (προφανώς ηλεκτρονικά), κάποιο συγκεκριμένο λογισμικό και πολλά ακόμα.
Ο δεύτερος είναι ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες δεν είναι οι όλες ίδιες, όπως πολύ λέει και ο vrypan. Είτε το θέλουμε, είτε όχι, υπάρχει το Κίνημα του Ελεύθερου / Ανοικτού Λογισμικού το οποίο εφαρμόζει, δοκιμάζει στην πράξη, ΣΗΜΕΡΑ, τα όσα ευαγγελίζεται το άρθρο. Μια αλλαγή παραδείγματος, δηλαδή, η οποία βλέπουμε να αλλάζει σταδιακά παρόμοια κλειστή και μη συνεργατική – συμμετοχική κατάσταση όπως αυτή της παγκόσμιας αγοράς πληροφορικής και όχι μόνο. Το ΕΛΛΑΚ σαν Κίνημα που ενισχύει την ανοικτή γνώση, πρόσβαση και περιεχόμενο δεν έχει να κάνει μόνο με αποτελεσματικά προϊόντα είναι, κατά ένα τρόπο, η ίδια η κοινωνική αλλαγή την οποία το άρθρο περιγράφει.
Στην οποία συμμετέχουμε όλοι με το τρόπο μας, και ο Γιάννης με τον δικό του (και αυτό δεν είναι καθόλου δηκτικό)
Θανάσης Πρίφτης
Παναγιώτη και Θανάση,
Σας ευχαριστώ για τον εποικοδομητικό διάλογο.
Θα είχε πράγματι ενδιαφέρον να δούμε μια συζήτηση επικεντρωμένη στο ρόλο του ΕΛΛΑΚ στην εκπαιδευτική διαδικασία, με ποιές πτυχές, σε ποιές εκπαιδευτικές διαδικασίες κλπ.
Όμως, ξαναλέω, η συζήτηση για το σχολείο του μέλλοντος (και το συγκεκριμένο άρθρο) ξεκίνησε με μια συγκεκριμένη αφορμή. Και η αφορμή είναι η πρωτοβουλία των εκπαιδευτηρίων Δούκα με αντιστοιχο θέμα (Το Σχολείο του Μέλλοντος – http://conference.sof.gr). Αυτά τα θέματα δεν μπορούν να επικεντρώνονται μόνο στο λογισμικό. Υπάρχουν δεκάδες πτυχές, που πολύ εμπεριστατωμένα αναπτύχθηκαν το προηγούμενο Σ/Κ στο Συνέδριο και ήταν τροφή για σκέψη: Η δομή της τάξης, η χωροθέτηση της τάξης, τι σημαίνει “έξυπνο” σχολείο, τι σημαίνει ενεργειακά-φιλικό σχολείο, τι σημαίνει πρόγραμμα σπουδών, με τι μαθήματα, τι καθηγητές, πόσες καριέρες θα αλλάξουν οι μελλοντικοί εργαζόμενοι κλπ….. Δεκάδες ουσιαστικές παραμέτροι της εκπαίδευσης.
Όπως γίνεται αντιληπτό, του άρθρο μου των 960 λέξεων προσπαθεί να αγγίξει (κάποιες) από αυτές τις πτυχές (σίγουρα όχι όλες) θέλοντας να περάσει το μήνυμα ότι πρέπει να σχεδιάσουμε με βάση τις ανάγκες των παιδιών μετά από 20 χρόνια και όχι γραμμικά με βάση τη σημερινή πραγματικότητα. Μέσα από τα ερωτήματα που θέτω, παίρνω ουσιαστική θέση για κάποια από τα ζητήματα, ιδιαίτερα για το γενικότερο ρόλο των νέων τεχνολογιών, αλλά όχι μόνο. Σχολιάζω το ρόλο του καθηγητή κλπ. Το άρθρο όμως δεν είχε ξεχωριστό σκοπό να πάρει θέση για το α’ ή το β’ λογισμικό. Αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο ξεχωριστής και επικεντρωμένης συζήτησης σε δεύτερο επίπεδο, γιατί αποτελεί επιμέρους θέμα. Δεν είναι το κύριο θέμα το ΕΛΛΑΚ. Και δεν ήταν το κύριο θέμα στο Συνέδριο το ΕΛΛΑΚ!
(Σε ό,τι αφορά το ρόλο του ΕΛΛΑΚ δεν μπορώ να μη συμφωνήσω με την επισήμανση του Θανάση για τη δυναμική που έχει αποκτήσει ιδιαιτέρως τα τελευταία 2-3 χρόνια. Αλλά βεβαίως -ξαναλέω!- εκπαίδευση δεν είναι μόνο αυτό…..)
Γιάννη, θα ομολογήσω ότι δεν είχα αντιληφθεί το πλαίσιο στο οποίο γράφτηκε το άρθρο και έχεις δίκιο ότι ίσως ο αριθμός λέξεων να είναι περιοριστικός και για αυτό να άφησες έξω πράγματα. Οπότε η αυστηρότητα της κριτικής μου στο κείμενο μπορεί σε ένα βαθμό να θεωρηθεί άτοπη.
Αφού όμως έχουμε ανοίξει την συζήτηση, γιατί δεν διατυπώνεις και τις δικές σου απόψεις (στα σχόλια ή σε νέο άρθρο) για αυτά τα θέματα που σε ρωτάμε; Προφανώς υπάρχουν εδώ άνθρωποι που ενδιαφέρονται να τις ακούσουν!
Δες το άρθρο σου. Ασχολείσαι μόνο με 2 θέματα:
1. Πού θα πρέπει κάτι να αλλάξει.
2. Τί δεν πρέπει να γίνει.
Σε κανένα σημείο δεν λές “τί πρέπει να γίνει”. Όμως αυτό το “τί πρέπει να γίνει” μας ενδιαφέρει όταν μιλάμε με κάποιον που έχει την θέση του Συμβούλου του Ειδικού Γραμματέα Ψηφιακού Σχεδιασμού στο Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών και είναι μέλος στο Δ.Σ. της Κ.τ.Π.
Δεν είχα άποψη για το Classmate PC, αλλά στη συνάντηση εργασίας που έγινε για το OLPC στο συνέδριο «σχολείο του μέλλοντος» κάποιες ερωτήσεις των εκπαιδευτικών με θορύβησαν. Η μια λοιπόν ερώτηση αφορούσε το αν ο δάσκαλος έχει τη δυνατότητα να απενεργοποιεί μαζικά τους υπολογιστές για να τον προσέξουν οι μαθητές. Η άλλη ήταν αν υπάρχει η δυνατότητα να στέλνει ο δάσκαλος μαζικά το ίδιο περιεχόμενο σε όλους τους μαθητές. Έχω παρουσιάσει το XO πολλές φορές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και πρώτη φορά μου έκαναν αυτές τις ερωτήσεις. Αυτό μου έκανε εντύπωση. Ρώτησα και έμαθα πως αυτές είναι δυνατότητες που έχει το Classmate PC, του οποίου παρουσίαση είχε προηγηθεί.
Αν το όραμά μας για το σχολείο του μέλλοντος είναι ο δάσκαλος ο οποίος για να τον προσέξουν τα παιδιά θα πρέπει να απενεργοποιήσει τους υπολογιστές τους (τους οποίους φαίνεται να παραδέχεται πως οι μαθητές θα θεωρούν πιο ενδιαφέροντες από αυτόν), αν το όραμά μας για το σχολείο του μέλλοντος είναι το μοντέλο του δάσκαλου ο οποίος μαζικά σπρώχνει την ύλη προς τους μαθητές (μέσω των φανταχτερών υπολογιστών τους), τότε έχουμε χάσει το παιγνίδι πριν αυτό καν αρχίσει. Το XO δεν έχει αυτές τις δυνατότητες και καλώς δεν τις έχει. Η σημαντική διάσταση του προγράμματος OLPC και αυτό που το διαφοροποιεί από άλλες προσπάθειες δεν είναι το ΕΛΛΑΚ, αλλά η εκπαιδευτική φιλοσοφία πάνω στην οποία βασίζεται όλο το εγχείρημα.
[…] Διομήδης Σπινέλλης, αφήνει ένα ενδιαφέρον σχόλιο: Δεν είχα άποψη για το Classmate PC, αλλά στη συνάντηση […]
@Διομήδη:
Τα παιδιά — ειδικά στην ηλικία των 6-11 — δεν μπορούν να προσέξουν τον δάσκαλο, όσο ενδιαφέρων κι αν είναι. Πρόκειται για στοιχειώδεις αρχές παιδαγωγικής και γνωσιακής πρακτικής. Αν το ΧΟ λειτουργεί ως σκανδάλη μειωμένης προσοχής, αυτό θα χειροτερέψει τα πράγματα.
Όσο για το μαζικό σπρώξιμο πού ακριβώς είναι το πρόβλημα; Δεν είναι πρόβλημα να ποστάρει κάπου ο δάσκαλος ένα URL για να το κατεβάσουν όλοι οι μαθητές του αλλά είναι πρόβλημα αν τους στείλει ένα pdf; Είτε με push είτε με pull κάποιες φορές ο δάσκαλος χρειάζεται να κάνει broadcast. Γιατί είναι πρόβλημα αυτό;
[Απαντώ στο προηγούμενο σχόλιο.]
Αν πρέπει να επιβάλλουμε στα παιδιά να προσέξουν το δάσκαλο, τότε είναι σίγουρο πως αυτά που θα τους πει ο δάσκαλος θα μπουν από το ένα αυτί και θα βγουν από το άλλο. Τα θλιβερά αποτελέσματα αυτών των παιδαγωγικών πρακτικών τα βλέπουμε παντού. Θα θέλαμε τα παιδιά να αποταθούν μόνα τους στο δάσκαλο όταν χρειαστούν βοήθεια και κατεύθυνση σ’ αυτό που προσπαθούν να επιτύχουν. Τότε μόνο θα μάθουν πραγματικά. Όπως λένε και οι Ινδιάνοι Lakota Sioux: “Tell me and I will forget, Show me and I will remember, Engage me and I will understand.”
Το μαζικό σπρώξιμο παρουσιάζει τα εξής δύο προβλήματα. Πρώτα απ’ όλα μετατρέπει να παιδιά σε καταναλωτές “διδακτέας ύλης”, ενώ θα τα θέλαμε να είναι ενεργοί εξερευνητές της γνώσης. Επιπλέον, αγνοεί τις διαφορές ανάμεσα στις ικανότητες και τα ενδιαφέροντα των παιδιών, επιβάλλοντας σε όλα να παρακολουθήσουν το ίδιο υλικό. Και οι δύο μορφές σπρωξίματος που αναφέρονται στο παραπάνω σχόλιο είναι το ίδιο επιζήμιες.
Διομήδη: δεν πιστεύω πως τίθεται ζήτημα να «επιβάλλουμε» κάτι στα παιδιά. Απλά είναι βασικό να καταλάβουμε πως τα παιδιά στα οποία απευθύνεται το ΧΟ ακολουθούν συγκεκριμένες μαθησιακές διαδικασίες. Οι οποίες συχνά απαιτούν ένα ελεγχόμενο περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτού του ελεγχόμενου περιβάλλοντος είναι απαραίτητη κάποια στιγμή και η διακοπή του δικτύου.
Ο προβληματισμός μου, σε τελική ανάλυση, έχει να κάνει με το κατά πόσον το ΧΟ λαμβάνει υπόψη του τις μαθησιακές πρακτικές των παιδιών στις ηλικίες που απευθύνεται;
Για το σπρώξιμο τώρα: συμφωνώ πως οφείλουμε να εκπαιδεύουμε ενεργούς εξερευνητές γνώσης. Αλλά από τη στιγμή που μιλάμε για εκπαίδευση, μιλάμε και για broadcast. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν εξισώνουμε την εκπαίδευση με το broadcast. Πρόβλημα όμως δημιουργείται και όταν αφαιρούμε εντελώς το broadcast από την εκπαίδευση. Η βέλτιστη κατάσταση είναι κάπου στο ενδιάμεσο. Να συμφωνήσουμε λοιπόν πως δεν μπορούμε να έχουμε εκπαίδευση χωρίς broadcast; Κι αν ναι, τότε με κάποιον τρόπο (push ή pull) δεν θα πρέπει να γίνει η απαραίτητη μονόδρομη επικοινωνία, όταν είναι αναγκαίο;
Δείτε κι αυτό: http://www.ted.com/index.php/talks/view/id/245
Φτηνή τεχνολογία που μπορεί να προσφέρει πολλά στη διδασκαλία.
Για ποια Παιδεία μιλάτε όταν μαθαίνουν στο σχολείο ακόμα για τον Αδάμ και την Εύα; Όταν αγνοούν τι είπε ο
Ηράκλειτος και ο Επίκουρος;
Δύο παρατηρήσεις.
Πρῶτον, ἄλλο πρᾶγμα ἡ παιδεία, ἄλλο ἡ ἐκπαίδευση. Καὶ, ναὶ, παιδεία σημαίνει νὰ ξέρεις ὅτι ἡ παράσταση στὴν διαφήμιση τοῦ σαμπουὰν «Κλαιρόλ» προέρχεται ἀπὸ τὴν «Ἄνοιξη» τοῦ Μποττιτσέλλι. Ἡ ὁποία «Ἄνοιξη» μπορεῖ καὶ νὰ ἕλκει τὴν ἔμπνευση ἀπὸ τὴν περιγραφὴ τοῦ Κήπου τῆς Ἐδὲμ στὸ «Καθαρτήριο» τοῦ Δάντη (Ἀλιγκιέρι, ὄχι τοῦ τραγουδιστὴ (;) Χρήστου Δάντη). Καὶ γιὰ νὰ μὴν εἶσαι τελειόφοιτος ἐπὶ πτυχίῳ τῆς Ἀρχιτεκτονικῆς καὶ νὰ ρωτᾶς λίγο πρὶν τὶς έξετάσεις ποιὸς εἶναι ὁ Γκούα (Goya) καὶ ποιὸς ὁ Γκοέτχε (Goethe).
Δεύτερον, γιὰ νὰ γονιμοποιηθεῖ ὅλη αὐτὴ ἡ θαυμάσια τεχνικὴ δυνατότητα διαλόγου καὶ συνεργασίας χρειάζεται ἕνα ἐλάχιστο κοινὸ ὑπόβαθρο γνώσεων καὶ δεξιοτήτων. Ἀλλιῶς, ὁ διάλογος τῶν νέων ἐξαντλεῖται στό ποιὸς ἔχει τὸ πιὸ κρύο (cool) γκάτζετ.
Αν θέλουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί στην εποχή της παγκοσμιοποίησης πρέπει να δώσουμε σημασία στις νοητικές ικανότητες της νέας γενιάς, στην εκπαίδευση αλλά και στον πολιτισμό. Η παιδεία δεν μεταδίδεται μόνο απ’ το σχολείο.
Ενδιαφέρον έχει αυτό το άρθρο των NY Times με τίτλο The Cognitive Age:
http://isteve.blogspot.com/2008/05/its-always-fun-to-see-my-work-refracted.html
Αναρωτιέμαι αν για να μπορέσουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί στο μέλλον, θα πρέπει να εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα soft ευγονικής επιδοτώντας τα ζευγάρια με υψηλό IQ να κάνουν περισσότερα παιδιά.
“Αναρωτιέμαι αν για να μπορέσουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί στο μέλλον, θα πρέπει να εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα soft ευγονικής επιδοτώντας τα ζευγάρια με υψηλό IQ να κάνουν περισσότερα παιδιά.”
Kai mi ksexasoume na steirosoume tous ilithious pou exoun tetoies faeines idees.