«Όταν τα όπλα είναι παράνομα, μόνο οι παράνομοι έχουν όπλα»
Απρ 25th, 2007 | Αριστείδης Χατζής| Κατηγορία: Γενικά, Κόσμος |
Email This Post
|
Print This Post
|
του Αριστείδη Ν. Χατζή*
Πριν από πέντε εβδομάδες ο Τσο Σεούνγκ-Χούι επισκέφτηκε ένα κατάστημα πώλησης όπλων στο Ροανόκι της Βιρτζίνια για να αγοράσει ένα περίστροφο και ένα κουτί με σφαίρες. Πλήρωσε $571. Μ’ αυτό το περίστροφο και μ’ ένα ακόμη που αγόρασε φθηνότερα στο Internet σκότωσε στην πανεπιστημιούπολη του Virginia Tech 32 άτομα πριν αυτοκτονήσει.
Μετά από ένα τραγικό γεγονός όπως αυτό συνήθως τίθενται πολλά ερωτήματα που όλα καταλήγουν στο τι θα έπρεπε να κάνουν οι οργανωμένες κοινωνίες για να αποτρέψουν παρόμοια περιστατικά. Ένα από αυτά τα ερωτήματα είναι και το εξής: Γιατί επετράπη στον Τσο να αγοράσει τα πυροβόλα όπλα;
Είναι γνωστό ότι στις Η.Π.Α. η οπλοκατοχή επιτρέπεται. Κάθε χρόνο 29.000 άτομα πεθαίνουν από πυροβόλα όπλα. Όμως μόνο τα 11.000 δολοφονούνται διότι 17.000 τα χρησιμοποιούν για να αυτοκτονήσουν και τα υπόλοιπα 1.000 σκοτώνονται από ατύχημα καθώς τα χρησιμοποιούν.
Είναι τρελοί αυτοί οι Αμερικάνοι; Γιατί δεν τα απαγορεύουν; Το 60% περίπου των Αμερικανών θεωρεί ότι θα πρέπει να τεθούν αυστηροί περιορισμοί στην οπλοκατοχή. Όμως οι εκπρόσωποί τους δεν ικανοποιούν την επιθυμία τους λόγω του πολιτικού κόστους αλλά και γιατί τους το απαγορεύει το Αμερικανικό Σύνταγμα.
Το πολιτικό κόστος είναι μάλλον οικονομικό. Τα λόμπυ που υποστηρίζουν την κατάργηση των περιορισμών χρηματοδοτούν τους υποψήφιους που συμφωνούν μαζί τους με $3 εκ., ενώ οι αντίστοιχες οργανώσεις κατά της οπλοκατοχής με λιγότερα από $100.000. Η διαφορά είναι 33 προς 1.
Όμως οι υποστηρικτές της οπλοκατοχής έχουν έναν πιο ισχυρό σύμμαχο: την δεύτερη τροποποίηση του Αμερικάνικου Συντάγματος που απαγορεύει την παραβίαση του δικαιώματος οπλοκατοχής.
Η τροποποίηση αυτή βασίζεται ιδεολογικά στην θεωρία φυσικού δικαίου του John Locke: οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα στην αυτοάμυνα. Όταν γίνονται μέλη μιας ευνομούμενης κοινωνίας δέχονται το περιορισμό του δικαιώματος αυτού αλλά διατηρούν το δικαίωμά τους να προστατεύσουν τον εαυτό τους εάν το κράτος αδυνατεί να το κάνει και επί πλέον διατηρούν το δικαίωμα να επαναστατήσουν κατά του κράτους που παραβιάζει τα φυσικά και αναπαλλοτρίωτα δικαιώματά τους. Για να μπορέσουν όμως να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους χρειάζονται όπλα. Σύμφωνα με τον μεγάλο Άγγλο νομικό του 18ου αιώνα William Blackstone, το κράτος δεν νομιμοποιείται να σου αφαιρέσει το δικαίωμα οπλοκατοχής διότι κανένα κράτος δεν μπορεί να προστατεύσει το άτομο την στιγμή που αυτό έχει ανάγκη.
Όμως η οπλοκατοχή στις Η.Π.Α. πλέον βασίζεται και σε κάτι πιο σύγχρονο από τις θεωρίες του 17ου και του 18ου αιώνα. Η οπλοκατοχή αποτρέπει το έγκλημα. Ένας εγκληματίας θα το σκεφτεί δύο φορές πριν αποφασίσει να μπει σε ένα σπίτι του οποίου ο ιδιοκτήτης φέρει όπλο. Πολλοί αμφισβητούν την αποτρεπτική δύναμη της κατοχής. Όχι όμως οι άμεσα ενδιαφερόμενοι. Σε όλες τις σχετικές έρευνες οι καταδικασμένοι για βίαια εγκλήματα δηλώνουν ότι φοβούνται πολύ περισσότερο το οπλισμένο υποψήφιο θύμα από την αστυνομία.
Η πώληση των όπλων βέβαια απαγορεύεται σύμφωνα με ομοσπονδιακό νόμο σε άτομα με διανοητικές παθήσεις ή βεβαρυμμένο ποινικό μητρώο. Η πώληση πρέπει να εγκριθεί από μια δημόσια υπηρεσία η οποία αφού ερευνήσει τα σχετικά αρχεία απαντά στο αίτημα μέσα σε τρεις ημέρες. Κι όμως ο Τσο αγόρασε τα όπλα χωρίς να αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα. Παρά το γεγονός πως σύμφωνα με δικαστική απόφαση τον Δεκέμβριο του 2005, κρίθηκε ότι ο Τσο «λόγω των διανοητικών διαταραχών του αποτελεί έναν άμεσο κίνδυνο για τον εαυτό του», όταν ζητήθηκε από τον πωλητή των όπλων η άδεια πώλησης από τις αρχές οι τελευταίες την επέτρεψαν καθώς ο Τσο δεν είχε νοσηλευθεί ποτέ σε ψυχιατρείο.
Όμως ακόμα κι αν είχε απαγορευθεί η πώληση, ο Τσο θα μπορούσε να αγοράσει τα όπλα του στη μαύρη αγορά ή από κάποιον νόμιμο χρήστη. Θα μπορούσε να τα δανειστεί ή να τα κλέψει. Θα μπορούσε να έχει αγοράσει τα όπλα πριν την δικαστική απόφαση. Σύμφωνα με τις στατιστικές, λιγότερο από το 20% των εγκληματιών αγοράζει όπλα με νόμιμο τρόπο. Ανεξάρτητα από το νομικό καθεστώς ο Τσο θα μπορούσε πολύ εύκολα να βρει τα όπλα, τόσο εύκολα, όσο θα μπορούσε και στην Γαλλία, την Ιταλία ή την Ελλάδα. Από την ώρα που ήταν αποφασισμένος να σκοτώσει τους συμφοιτητές του και μετά να αυτοκτονήσει, το μικρότερο εμπόδιο γι’ αυτόν ήταν ο νόμος.
Ο Τσο ίσως δεν θα είχε τη δυνατότητα να αγοράσει τα όπλα νόμιμα αν ήταν διαφορετικό το νομοθετικό πλαίσιο. Πόσο θα αποτελούσε εμπόδιο όμως αυτό για κάποιον που σκότωσε 32 άτομα και επιθυμούσε να σκοτώσει πολύ περισσότερα; Ή (ακόμα χειρότερα) αν αποφάσιζε να χρησιμοποιήσει εκρηκτικά όπως ο βομβιστής της Οκλαχόμα τον Απρίλιο του 1995 (με 168 νεκρούς και 800 τραυματίες);
Ωστόσο οι περιορισμοί σε ομοσπονδιακό επίπεδο στις ΗΠΑ είναι ελάχιστοι και η κάθε πολιτεία έχει το δικό της θεσμικό πλαίσιο: στην Καλιφόρνια οι περιορισμοί είναι οι αυστηρότεροι, ενώ στην Αλαμπάμα ακόμα και οι ανήλικοι μπορούν να χρησιμοποιούν όπλα ελεύθερα. Πού νομίζετε ότι οι θάνατοι από πυροβόλα όπλα είναι περισσότεροι; Αν απαντήσατε Αλαμπάμα χάσατε. Εκεί που υπάρχουν λιγότεροι περιορισμοί, εκεί υπάρχει μικρότερη εγκληματικότητα και ειδικότερα λιγότερες ανθρωποκτονίες.
Στην Αγγλία το 1997 τέθηκαν οι αυστηρότεροι περιορισμοί στη χρήση των όπλων που μπορεί να συναντήσει κανείς στις δυτικές δημοκρατίες. Η αυστηρή απαγόρευση οδήγησε μέσα σε δύο χρόνια σε μια αύξηση κατά 40% της χρήσης πυροβόλων όπλων στα εγκλήματα και μέσα σε 3,5 χρόνια τα βίαια εγκλήματα διπλασιάστηκαν. Είναι πλέον έξι φορές πιθανότερο να σε ληστέψουν (με τη χρήση πυροβόλου όπλου) στο Λονδίνο παρά στη Νέα Υόρκη.
Αυτά τα περιστατικά δεν θα σταματήσουν ποτέ. Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Τσο, πολλοί μάλιστα θα θελήσουν να τον αντιγράψουν (όπως ο Τζων Χίνκλυ επιχείρησε να δολοφονήσει τον Ρόναλντ Ρέηγκαν τον Μάρτιο του 1981 αντιγράφοντας τον Τράβις, τον «Ταξιτζή» του Μάρτιν Σκορτσέζε).
Συμβαίνουν μόνο στις Η.Π.Α.; Παρά τους αυστηρούς περιορισμούς της οπλοκατοχής στον Καναδά, έχουν συμβεί πέντε παρόμοια περιστατικά τα τελευταία τριάντα χρόνια. Για παράδειγμα, το 1989 ο Μαρκ Λεπίν σκότωσε 13 συμφοιτήτριές του στο Πολυτεχνείο του Μοντρεάλ διότι (όπως έγραψε στο σημείωμα που άφησε) οι φεμινίστριες του είχαν καταστρέψει τη ζωή. To 1990 ένας φοιτητής στην Iowa των ΗΠΑ σκοτώνει δύο καθηγητές του όπως ακριβώς κάνει την ίδια εποχή ένας συνάδελφός του στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης. Το 1996 ένας άνεργος σκοτσέζος σκότωσε 16 παιδιά (πολλά κάτω των έξι ετών), ενώ το 2002 στο Έρφουρτ της Γερμανίας ένας μαθητής γυμνασίου πριν αυτοκτονήσει σκότωσε 16 άτομα, κυρίως καθηγητές.
Ναι, αλλά κάθε μέρα σκοτώνονται τρία παιδιά στις ΗΠΑ από ατύχημα στη χρήση πυροβόλου όπλου που συνήθως έχουν στο σπίτι (ότι τόσο καλά κρυμμένο) οι γονείς του. Ό,τι είναι επικίνδυνο για τα παιδιά σε ένα σπίτι θα πρέπει να απαγορευτεί; Σύμφωνα με τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου του Σικάγο Steven Levitt οι πισίνες είναι πολύ πιο επικίνδυνες από τα όπλα. Για την ακρίβεια εάν σε ένα σπίτι έχει πισίνα και οι ιδιοκτήτες του διαθέτουν και όπλο, οι πιθανότητες ενός θανατηφόρου ατυχήματος στην πισίνα είναι 100 φορές μεγαλύτερη από την πιθανότητα να συμβεί το μοιραίο από τη χρήση του όπλου1.
Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι το όπλο αλλά αυτός που το χρησιμοποιεί. Όταν ο Τσο μπήκε στην αίθουσα στις 9.30 το πρωί της περασμένης Δευτέρας, οι 15 συμφοιτητές του που παρακολουθούσαν το μάθημα των γερμανικών είχαν μόνο τα μολύβια τους για να αμυνθούν.
—————————————————————————
* Επίκουρος Καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα Μεθοδολογίας, Ιστορίας και Θεωρίας της Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών (ahatzis@phs.uoa.gr)
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής (22/4/2007)
Σημειώσεις:
- Steven J. Levitt & Stephen J. Dubner, Freakonomics (New York: William Morrow, 2005), pp. 149-150. [↩]
«Όταν τα όπλα είναι παράνομα, μόνο οι παράνομοι έχουν όπλα»
ή αλλιώς
“είμαστε όλοι παράνομοι, όταν τα όπλα είναι νόμιμα”
από τα πολλά κ ενδιαφέροντα του σημειώματος του Κου Χατζή αλλά κ των φίλων που εκθέτουν τις απόψεις τους, να συμπληρώσω κ εγώ αυτό: δεν είναι θέμα ατομικού δικαιώματος η “προσχεδιασμένη” αυτοάμυνα του ατόμου με τη χρήση όπλου, όταν εκείνο νιώθει να βρίσκεται σε κίνδυνο από κάποιο άλλο άτομο. Δεν είναι το ίδιο για παράδειγμα με το τι χρώμα ρούχα διαλέγει για να ντύσει κάποιος τον εαυτό του. Το διακαίωμα στην άμυνα ορίζεται με όρους συντεταγμένης οριοθέτησης δικαιωμάτων κ υποχρεώσεων μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο. Η ελευθερία κ το συνακόλουθο δικαίωμα στην άμυνα δεν ταυτίζονται με την αυθαίρετη έννοια περί ατομικής αντίδρασης που μπορεί να έχει ο καθένας στο μυαλό του, κ που αυτή καθίσταται άκρως επικίνδυνη όταν υπάρχει η δυνατότητα “ελεύθερης” χρήσης ενός μέσου τόσο “συντριπτικά αποτελεσματικού” όσο ένα όπλο. Γιατί τότε το “υποκειμενικό” υποκαθιστά το “φιλε(λ)ελεύθερο” κ το σκοτώνει…
“το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι το όπλο αλλά αυτός που το χρησιμοποιεί..”
το πρόβλημα λοιπόν, δεν είναι το όπλο αλλά ούτε το “ποιος”
το πρόβλημα είναι “ποιοι” αναγνωρίζουν σε “ποιους”, με “ποιο τρόπο” το “πότε” κ κυρίως το “γιατί”
στη προκειμένη περιπτώση τα μολύβια των συνφοιτητών του Τσο “δάκρυσαν” από τις “μολυβένιες” σφαίρες του
Ίσως το συγκεκριμένο άρθρο εξ αφορμής αυτού του γεγονότος να προσπαθεί να θίξει το θέμα της οπλοκατοχής κ της οπλοφορίας γενικότερα. Συμπερασματικά όμως δε διατυπώνει το σωστό ερώτημα, κ έτσι κατευθύνεται σε λάθος απάντηση.
Kalhspera se olous. Tha ithela na ekfrasw tin diki mou optiki gwnia epi tou thematos. Den tha paratheso kapoies thewries (opote kapoioi amesws tha amfisbitisoun tin epistimoniki egkirotita ton theseon mou). Tha milisw apla ws anthropos kai san ekswterikos paratiritis simerinon katastaseon ana tin ifilio.
H dolofonia twn foithtwn sthn Amerikh me sygklonise. Pisteuw pws oso panw se auton ton G******* planhth sinexizoun na iparxoun opla, na paragontai oplika sistimata kai na “peftoun” terastia kibernitika kondilia panw stin ereuna, ston sxediasmo, stin dianomi tous (h mallon sthn epibolh tous),prosfato paradigma i simfonia Ellhna mhxanikou na sintiri ta amerikanika aeroplana pou bombardizoun to Irak enanti ekatomirion dolarion, tha pisteuo lipon xoris kanena epixirima epi autou (enstiktodos isos), oti i anthropotita paramenei se pithikoeides stadio oson afora to epipedo zois. Oso h eikona tou oplou pou “ekspermatwnei” embithizetai sta miala mas kathws megalwnoume, sibereno pos o simerinos politismos sinexizi na apodexetai pro-istorikes antilipseis gia tin amina apo to atomiko mexri to ethniko epipedo. Kamouflarontai ta panta sto onoma ths proodou kai ths ekselikshs alla kato apo to mandia tis texnologias, mesa sta MAURA KOUTIA mas h sapila h disodia paramenei. Aionia anakiklisi tis anthropinis ilithiotitas. I thesi mou me liga logia einai enas igiis (healthy) pesimismos gia auta pou simbainoun aiones twra kai giro apo ta opoia periferomaste san doriforoi dimourgontas filosofikes h politikes theories, pou malista agizi ta oria tou misanthropismou.
Αγαπητοι φίλοι,
η όλη συζήτηση είναι, σε ότι αφορά την Ελλάδα ανευ αντικειμένου.
Η πολιτεία δίνει το δικαίωμα στον οιονδήποτε με αστυνομική ταυτότητα, να αγοράσει πυροβόλο κυνηγετικό όπλο- η αξιαγάπητη χραπα-χρούπα – όπλο πολύ πιο επικίνδυνο από τα μικρα περίστροφα ή πιστόλια. Μην ακούτε τώρα τους ¨σχετικούς – άσχετους ότι η κυνηγετική καραμπίνα είναι μεγάλη (πριονίζεις την κάνη και τελειώνεις) ούτε ότι δέχεται 3 φυσίγγια, ξεβιδώνεις και βγάζεις τη βέργα και βάζεις μέχρι 7 φυσίγγια.
Η οπλοκατοχή πρέπει να είναι ελεύθερη με περιορισμό μόνο στα πλήρως αυτόματα όπλα,όλες οι μελέτες που έχουν γίνει παγκοσμίως έχουν αποδείξει τα εξής :
1. ΟΠΟΥ Η ΟΠΛΟΚΑΤΟΧΗ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΥΠΆΡΧΕΙ ΜΕΙΩΜΕΝΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΟΠΟΥ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ
2.ΕΙΝΙΑ ΘΕΜΑ ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Η ΑΠΟΦΥΓΗ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ
3.Ο ΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΟΣ ΝΑ ΔΙΑΠΡΑΞΗ ΠΟΙΝΙΚΑ ΚΟΛΑΣΙΜΗ ΠΡΑΞΗ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΠΥΡΟΒΟΛΟΥ ΟΠΛΟΥ ΘΑ ΤΟ ΤΕΛΕΣΗ ΟΠΩς ΤΟ ΕΧΕΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ, ΕΙΤΕ ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΟΠΟΛΚΑΤΟΧΗ ΕΙΤΕ ΟΧΙ.
ΦΙΛΙΚΑ
Δημοσθενης
Εγκληματολογος
Msc Boston University
Είμαι νόμιμος κάτοχος 5 πυροβόλων όπλων (‘οχι δεν την έχω δεί RABO).
Eίμαι οικογενειάρχης με δύο μικρά παιδιά και το πρώτο μου όπλο το αγόρασα πρίν δύο χρόνια…
Το ιστορικό…
Εχω ένα γείτονα ο οποίος δεν στέκει και τόσο καλά στα μυαλά του..τακτικός πελάτης της φυλακής.
Ένα βράδυ πρίν δύο χρόνια βγήκε απο το σπίτι του κρατώντας μία κυνηγετική καραμπίνα και πυροβολούσε στον αέρα απειλώντας ότι θα μας σκοτώσει όλους. Καλέσαμε την αστυνομία αλλά όταν ήρθε ο τρελαμμένος κρύφτηκε μέσα στ σπίτι του και η αστυνομία δεν μπόρεσε να τον συλλάβει .
Το επόμενο πρωί πήγα στο αστυνομικό τμήμα για να μάθω τι θα κάνουν ..θα τον συλάβουν ή όχι?
Μήλησα με τον υπεύθυνο και μου είπε ότι δεν έχει συληφθεί αλλά ούτε και πρόκειτε να τον συλλάβουν.
Φρικαρισμένος χωρίς να μπορώ να καταλάβω το σκεφτικό της αστυνομίας ζήτησα την προστασία τους.
Η απαντηση τους ήταν ότι δεν μπορούν να μου την παρέχουν. Τότε τους ζήτησα να μου δώσουν άδεια για την αγορά όπλου την οποία δεν μου την αρνήθηκαν αντίθετα με βοήθησαν να την αποκτήσω αμέσως.
Σωστό ή λάθος κρίνετε μόνοι σας. Ετσι αγόρασα το πρώτο μου όπλο τα υπόλοιπα όπλα τα αγόρασα για χόμπυ επειδή τελικά ξύπνησε μέσα μου το τέρας και κόλησα με την σκοποβολή. Βέβαια όλα τα όπλα τα φυλάω σε ειδικό μεταλικό ντουλάπι που ασφαλίζει με κλειδαριά ασφαλείας και οι σφέρες μέσα σε χρηματικιβώτιο που βρίσκετε σε άλλο σημείο του σπιτιού λαμβάνωντας έτσι όλα τα μέτρα ασφάλειας. Πραγματικά αυτή την στιγμή νιώθω ασφαλής γνωρίζοντας ότι ο νόμος με καλύπτει σε περίπτωση που απειληθεί η ζωή μου ή της οικογένειας μου μέσα στο σπίτι μου. Τελικά η γνώμη μου είναι ΝΑΙ στα όπλα αλλά όποιος κατέχει όπλο πρέπει να γνωρίζει ότι το όπλο όταν το τραβήξεις πρέπει να πυροβολήσεις αλλιώς άστο κλειδωμένο και όχι στολισμένο πάνω στο τσάκι.
Από τη στιγμή που οι πολέμιοι της οπλοφορίας είναι πυροβολημένοι τύπου martingale τότε οι λόγοι για τους οποίους πρέπει να νομιμοποιηθεί αυξάνονται.
Όσον αφορά το θέμα αυτό καθ’αυτό, προφανώς είμαι υπερ της ΝΟΜΙΜΗΣ, σωστής, υπεύθυνης χρήσης πυροβόλων όπλων από εκπαιδευμένους πολίτες. Όμως οι ανθρωπιστικές παπαρολογίες του ελληνικού συντάγματος εμποδίζουν την θέσπιση ενός τέτοιου νόμου. Με το υπάρχον νομικό πλαίσιο μπορείς να πυροβολήσεις κάποιον μόνο αν και αυτός έχει όπλο και σε πυροβολήσει πρώτος. Επομένως πρέπει να γίνει αλλαγή του ελληνικού συντάγματος.
[…] Όταν τα όπλα είναι παράνομα, μόνο οι παράνομοι έχουν όπ…, άρθρο του φίλου Αριστείδη Χατζή στο e-rooster (2007). […]