Έλληνας, ο τελευταίος πασάς
Μαρ 22nd, 2007 | Ασπασία Τσαούση| Κατηγορία: Ελλάδα |
Email This Post
|
Print This Post
|
της Ασπασίας Τσαούση-Χατζή*
Είμαι βέβαιη πως κάθε γυναίκα που έχει συμβιώσει με Έλληνα χαμογέλασε πικρά διαβάζοντας τα αποτελέσματα του τελευταίου Ευρωβαρόμετρου, σύμφωνα με το οποίο οι Έλληνες άνδρες έρχονται τελευταίοι όλων των υπολοίπων Ευρωπαίων σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή τους στις οικιακές εργασίες.
Κάθε Ελληνίδα που έχει ζήσει κάτω από την ίδια στέγη με Έλληνα μπορεί να σχολιάσει το στατιστικό αυτό δεδομένο και να περιγράψει την εμπειρία της, δίνοντας πάμπολλα και χαρακτηριστικά παραδείγματα από την καθημερινότητά της. Ωστόσο, έχει σημασία να προσεγγίσουμε τα αποτελέσματα της έρευνας από τη σκοπιά διαφορετικών επιστημών—να αναζητήσουμε και να εντοπίσουμε περισσότερες διαστάσεις τους, με σκοπό να ερμηνεύσουμε τη συμπεριφορά του Έλληνα άνδρα, αλλά και τη στάση της Ελληνίδας.
Ας δούμε πρώτα τη νομική διάσταση: στις εφημερίδες παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα με όρους όπως «οι άνδρες στη χώρα μας δεν δίνουν ένα χέρι στις γυναίκες τους για την καθαριότητα του σπιτιού», «μόνο το 3% των Ελλήνων βοηθούν το έτερον ήμισυ στην καθαριότητα του σπιτιού», κτλ.
Ο άνδρας εδώ παρουσιάζεται ως πρόσωπο που βοηθά τη γυναίκα στα οικιακά της καθήκοντα, ως άτομο που εθελοντικά προσφέρει τον χρόνο του για να βοηθήσει το άτομο που είναι κυρίως επιφορτισμένο με αυτόν τον ρόλο, τη σύζυγό του. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Είναι η Ελληνίδα υποχρεωμένη να ασχολείται αυτή κυρίως, αυτή σχεδόν αποκλειστικά (όπως επιβεβαιώνει το Ευρωβαρόμετρο) με τις οικιακές εργασίες;
Ακόμη κι ένας φοιτητής της Νομικής που έχει απλά παρακολουθήσει το μάθημα του Οικογενειακού Δικαίου γνωρίζει ότι μετά την αναθεώρηση που επέφερε ο Νόμος 1329/1983, η ισότητα των δύο φύλων είναι η βασική αρχή που διαπνέει τις σχέσεις των συζύγων στο γάμο. Το άρθρο 1387 του Αστικού μας Κώδικα προβλέπει ότι οι σύζυγοι «αποφασίζουν από κοινού για κάθε θέμα του συζυγικού βίου» και ρυθμίζουν τον κοινό βίο κατά τρόπο που να μην εμποδίζει «την επαγγελματική και την υπόλοιπη δραστηριότητα του καθενός από αυτούς και να μην παραβιάζει τη σφαίρα της προσωπικότητάς του». Τα άρθρα 1389 και 1390 ΑΚ κάνουν λόγο για «κοινή συμβολή των συζύγων στις οικογενειακές ανάγκες», που εξειδικεύεται σε μια σειρά αμοιβαίων υποχρεώσεων: για διατροφή δική τους και των τέκνων τους και για συμβολή τους στη λειτουργία του κοινού οίκου. Το άρθρο καταλήγει ότι η εκπλήρωση των υποχρεώσεων αυτών γίνεται «με τον τρόπο που επιβάλλει η έγγαμη συμβίωση» και «ανάλογα με τις συνθήκες της οικογενειακής ζωής».
Άρα ο νομοθέτης είχε την πρόθεση οι συζυγικές σχέσεις να είναι ισότιμες. Αυτό το μοντέλο γάμου είχε σκοπό να θεσμοθετήσει διότι πίστευε ότι η ελληνική κοινωνία είναι ώριμη να το δεχτεί. Οι εμπειρικές έρευνες των τελευταίων είκοσι ετών έχουν δείξει το αντίθετο: ότι η αλλαγή νοοτροπίας που αποτελεί τη βάση για την αυτόβουλη αλλαγή συμπεριφοράς των δύο φύλων στο γάμο τους επέρχεται με ρυθμούς βραδύτατους και κυρίως στα αστικά κέντρα.
Επομένως οι κοινωνικές μας αντιλήψεις είναι που μας διαφοροποιούν από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους –και ο τρόπος που αυτές αντικατοπτρίζονται στη ρύθμιση της οικογενειακής ζωής είναι χαρακτηριστικός. Οι συμπεριφορές μας ως σύζυγοι είναι εμπειρικά μετρήσιμες και μ’ αυτήν την έννοια καταγράφονται και αξιολογούνται από τους κοινωνικούς επιστήμονες.
Έτσι, ένας κοινωνιολόγος θα έδινε μια διαφορετική απάντηση στο ερώτημα «είναι υποχρεωμένη η Ελληνίδα να επιφορτίζεται με την ευθύνη των οικιακών εργασιών»; Θα απαντούσε «δυστυχώς είναι, βάσει των κοινωνικών προτύπων που κυριαρχούν για τα δύο φύλα». Παρόμοια μηνύματα λαμβάνουμε και από άλλες χώρες. Tο 1989 η Arlie Hochschild (κοινωνιο-λόγος και καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Berkeley) δημοσίευσε το βιβλίο της The Second Shift στο οποίο καταδείκνυε ότι οι Αμερικανίδες που εργάζονται εξω-οικιακά δουλεύουν «μια δεύτερη βάρδια» όταν επιστρέφουν στο σπίτι τους, διότι επιβαρύνονται σχεδόν αποκλειστικά με τις οικιακές εργασίες αλλά και με την φροντίδα των παιδιών [1]. Το συμπέρασμα είναι ότι οι νόμοι αναθεωρούνται, αλλά οι κοινωνικές προσδοκίες για τους ρόλους των δύο φύλων αντιστέκονται στις νομικές αλλαγές.
Ένας κοινωνιολόγος του δικαίου θα έδινε μια ακόμη πιο απαισιόδοξη απάντηση στο παραπάνω ερώτημα. Θα επισήμαινε ότι η ανισότητα που εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την ελληνική οικογένεια συνιστά πηγή αδικίας σε πολλά επίπεδα κι έτσι συμβάλλει στο έλλειμμα θεσμών της κοινωνίας μας. Πρώτος ο Αριστοτέλης συνέλαβε και κατέγραψε τον συσχετισμό της δικαιοσύνης στον οίκο με τη δικαιοσύνη και την αρετή της πολιτείας στα Πολιτικά του (Ι, 1260b12):
«[O]ικία μεν πάσα μέρος πόλεως, ταύτα δ’ οικίας, την δε του μέρους προς την του όλου δει βλέπειν αρετήν, αναγκαίον προς την πολιτείαν βλέποντας παιδεύειν και τους παίδας και τας γυναίκας, είπερ τι διαφέρει προς το την πόλιν είναι σπουδαίαν και τους παίδας είναι σπουδαίους και τας γυναίκας σπουδαίας. Αναγκαίον δε διαφέρειν. αι μεν γαρ γυναίκες ήμισυ μέρος των ελευθέρων, εκ δε των παίδων οι κοινωνοί γίνονται της πολιτείας».
Η ανισότητα των δύο φύλων αποτελεί την κύρια τροχοπέδη για την ανύψωση της ποιότητας της συζυγικής σχέσης που εξασφαλίζει τη σταθερότητα της οικογενειακής ζωής. Ταυτόχρονα είναι εμπόδιο για την οικονομική πρόοδο και την κοινωνική ευημερία. Δεν είναι καθόλου τυχαίος ο συσχετισμός: οι χώρες που σημειώνουν σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο μεγαλύτερη συμμετοχή των ανδρών στις οικιακές εργασίες (βλ. Φινλανδία) έχουν μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα και καλύτερους θεσμούς. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Φινλανδία είναι γνωστή για την έλλειψη διαφθοράς, το εξαιρετικό εκπαιδευτικό της σύστημα, το μεγάλο ποσοστό εισφοράς του ΑΕΠ στην Έρευνα και στην Τεχνολογία –και βέβαια τον υψηλότατο Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης (Human Development Index) και Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης Κατά Φύλο (Gender-related Development Index).
Η οικογένεια είναι ο βασικός φορέας κοινωνικοποίησης—εκεί αγόρια και κορίτσια μαθαίνουν τα πρότυπα συμπεριφοράς που θα τους συνοδεύουν στην ενήλικη ζωή τους. Το πώς θα τα ενστερνιστούν και πώς θα αντιδράσουν σ’ αυτά θα καθορίσει με τρόπο αποφασιστικό τις μετέπειτα αποφάσεις ζωής τους: πότε θα παντρευτούν και πόση διάρκεια θα έχει ο γάμος τους. Και πάλι τα δημογραφικά δεδομένα επιβεβαιώνουν αυτό που όλοι και όλες παρατηρούμε γύρω μας:
- οι Ελληνίδες παντρεύονται πιο αργά από ποτέ άλλοτε (ο μέσος όρος ηλικίας τους στον πρώτο γάμου έκανε άλμα μέσα σε μία μόλις δεκαετία – βασική αιτία είναι ο φόβος τους να επενδύσουν σε μία σχέση που σε περίπτωση διαζυγίου θα πάει χαμένη καθώς δεν θα έχει αντίκρισμα στην αγορά εργασίας)
- παντρεύονται ολοένα και περισσότερο άνδρες διαφορετικής εθνικότητας ή και φυλής (αυξήθηκαν τα ποσοστά μικτών γάμων και στη χώρα μας)
- χωρίζουν περισσότερο συχνά από ποτέ άλλοτε (τα ποσοστά διαζυγίου στην χώρα μας έχουν σημειώσει ιλιγγιώδη άνοδο κατά την τελευταία εικοσαετία)
- χωρίζουν γιατί δεν ανέχονται την αναχρονιστική καταπιεστική συμπεριφορά των συζύγων τους [2]
Τι είναι όλες αυτές οι τάσεις παρά το αθροιστικό αποτέλεσμα της προσπάθειας μεμονωμένων γυναικών να αντιδράσουν στην αδικία που φέρνει η ανισότητα –ή απλά η ορθολογική αντίδρασή τους στις δομές κινήτρων που δημιούργησαν ο νόμος και οι κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς;
Πώς λοιπόν θα αλλάξουν τα πρότυπα; Στην Ισπανία προσπάθησαν να το επιτύχουν δυναμικά, ψηφίζοντας το 2005 ειδικό νόμο που “υποχρέωνε” τους άνδρες να συμμετέχουν περισσότερο όχι μόνο στις οικιακές εργασίες, αλλά και στην φροντίδα των παιδιών και των ηλικιωμένων μελών της οικογένειάς τους. Προς το παρόν, οι αντιδράσεις των Ισπανών φαίνεται να έχουν κατισχύσει, δεδομένου ότι στοιχίζονται με τους Έλληνες άνδρες στην τελευταία θέση στο Ευρωβαρόμετρο. Στις χώρες του Ευρωπαϊκού νότου, οι κοινωνιολογικές μελέτες δίνουν μια απογοητευτική εικόνα, διότι δείχνουν ότι ο μέσος χρόνος που αφιερώνει ένας πατέρας στο παιδί του είναι περίπου 30 λεπτά. Στις ΗΠΑ, όπου σύμφωνα με έρευνες οι σύζυγοι ξοδεύουν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους (τέσσερις περισσότερες ώρες σε σχέση με το 1985), συμμετέχουν ελάχιστα στις οικιακές εργασίες, πέφτοντας σε επίπεδα χαμηλότερα και του 1970.
Πιστεύω ότι δεν έχει γίνει βαθύτερα κατανοητή η σημασία της ανισότητας διότι δεν έχουν γίνει αντιληπτές οι συνέπειές της. Αν συνέβαινε αυτό, θα υπήρχε και η ευρύτερη κοινωνική συναίνεση που απαιτείται για μια συστηματική καμπάνια ενημέρωσης των Ελλήνων και των Ελληνίδων. Διαφορετικοί φορείς θα κινητοποιούνταν προς τον ίδιο στόχο ορμώμενοι από διαφορετικά κίνητρα: προοδευτικές μη κυβερνητικές οργανώσεις πολιτών για την εμπέδωση της ουσιαστικής ισότητας και πιο συντηρητικοί φορείς όπως η Εκκλησία της Ελλάδος για τη διατήρηση της συνοχής της ελληνικής οικογένειας σ’ έναν κόσμο που αλλάζει. Το πολύ σημαντικό έργο κρατικών θεσμικών οργάνων όπως είναι η Γενική Γραμματεία Ισότητας δεν μπορεί να καρποφορήσει χωρίς την αρωγή άλλων κοινωνικών δυνάμεων.
Προς το παρόν, ο Έλληνας πασάς είναι περιχαρακωμένος σε ρόλους που ταιριάζουν σε μιαν άλλη εποχή, με διαφορετικά κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα. Πρέπει να προσαρμοστεί: πρέπει να αλλάξει στάση και να αναθεωρήσει το ρόλο του. Στον ρόλο του βοηθού της συζύγου απέτυχε. Ας διεκδικήσει για τον εαυτό του έναν καλύτερο ρόλο: αυτόν του συνεργάτη και συντρόφου — αυτού που ακόμη κι αν δεν μπορεί να συνεισφέρει στο ποσοστό που ορίζει ο νόμος, μπορεί ωστόσο να αξιολογήσει τους πολλαπλούς ρόλους της συζύγου του και να αναγνωρίσει την πολύτιμη συνεισφορά της στην οικογένεια. Μόνο έτσι θα γεννηθούν καινούρια πρότυπα συντροφικότητας που θα θέσουν τα θεμέλια για τους υγιείς γάμους του μέλλοντος. Οι πασάδες ούτως ή άλλως ανήκουν στο παρελθόν.
———————————————————————-
Πηγές:
[1] Hochschild, Arlie Russell (1989). The Second Shift. New York: Penguin.
[2] Tsaoussis-Hatzis, Aspasia (2003). The Greek Divorce Law Reform of 1983 and Its Impact on Homemakers: A Social and Economic Analysis. Athens-Komotini: Ant. N. Sakkoulas Pub-lishers.
*Η Ασπασία Τσαούση-Χατζή είναι Κοινωνιολόγος του Δικαίου (LL.M., Ph.D. University of Chicago) και Επίκουρη Καθηγήτρια (ALBA Graduate Business School)
Μία παραλλαγή αυτού του άρθρου δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» στις 17/3/2007
συμφωνω σε γενικες γραμμες, οπως εγραφα και καμποσες μερες πριν. Ειδικα φαινεται να συμφωνουμε τρομερα στο ποσο ατοπη μου φανηκε η λανθανουσα γλωσσα της Ελευθεροτυπιας στο οτι οι ανδρες “βοηθουν τις γυναικες στο σπιτι” λες και ειναι δουλεια της γυναικας και ο ανδρας αν θελει βοηθαει. Μονο που δεν ξερω γιατι το παρον αρθρο που δημοσιευτηκε στην ελευθεροτυπια ντρεπεται και δεν λεει ξεκαθαρα απο ποια εφημεριδα πηρε αυτην την φραση, ποια εφημεριδα δηλαδη κατηγορει (ναι, την ελευθεροτυπια)! Ειναι πολιτικη της εφημεριδας αυτης να μην διορθωνει τα λαθη της ακομα και αν τα παραδεχεται εμμεσα σε επομενο αρθρο? (προσοχη αυτα χωρις να κατηγορω την αρθρογραφο. Με την Ε εχω συνηθως το προβλημα…)
Κατα τα αλλα ειναι ορθη η παρατηρηση οτι οι πλουσιοτερες χωρες τεινουν να εχουν καλυτερη προστασια των δικαιωματων των γυναικων (με εξαιρεση την Ιαπωνια) ομως ενδιαφερον ειναι να βρεθει καποτε η κατευθυνση της αιτιοτητας. Φερνουν τα δικαιωματα πλουτο ή ο πλουτος δικαιωματα? Η συσχετιση της συμμετοχης γυναικων στην αγορα εργασιας με την απελευθερωση τους και την διεκδικηση καλυτερης προστασιας των δικαιωματων τους συνηγορει μαλλον προς αυτο για το οποιο εχουν μιλησει και ατομα οπως ο Χαντιγκτον και ο Φουκουγιαμα νομιζω: οι αυξανομενες οικονομικες ευκαιριες για τις γυναικες ειναι που φερνουν την βελτιωση της θεσης τους στην κοινωνια…
Μήπως θα πρέπει να εξεταστεί και η περιπτωση όπου η εξισωση των γυναικών τις εκανε δυο φορες δούλες στο χαρέμι του πασά???
Μιά στην δουλειά με χαμηλότερο βέβαια μισθό απο τον ανδρα και μια στο σπιτι οπως και πριν??
blah blah blah kakoi ellhnes andres blah blah blah…
den vlepw pou einai to provlima: zoume sthn EU kai uparhei antagwnismos an mporeite pantreuteite agglous i souidous
etsi tha veltiwthoun en kairw kai ta ellhnika proionta
there’s the miracle of globalisation for you
Επειδη εχω βιωσει την εμπειρια του να ζεις μονος σου για παρα πολλα χρονια , ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟΠΟ ΜΑΧΑΙΡΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΜΑΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΥ ΕΡΧΟΝΤΑΙ…
Αν η σημερινη νεολαια βιωνει το θριλερ του Ειντζ , των διαζυγιων και της απελευθερωσης της γυναικας αλλα και της ομοφυλοφιλιας ,που πλεον επιδιωκει την οικογενειακη εξομαλυνση και ενταξη , σημερα παρα ποτε ηρθε, η ωρα το εκπαιδευτικο συστημα της Χωρας , ν’αλλαξει συνθεμελα….Το μαθημα της οικιακης οικονομιας που καποτε θεωρειτο προνομιο και εξουσια των γυναικων , σημερα εκ των πραγματων αποτελει μειζον στοχο και προοπτικη για καθε νεο ανθρωπο που θα αισθανεται μειονεκτικος σε εξωοικογενειακο περιβαλλον και αδυναμος να αναταπεξελθει στις καθημερινες αναγκες της ζωης , χανοντας την ανεξαρτησια του και ξοδευοντας πολλα χρηματα για να καλυψει το μειονεκτημα του…
Είναι σοκαριστικό πόσο επίκαιρο, εύστοχο και ουσιώδες είναι ένα άρθρο που θα μπορούσε να “κατηγορηθεί” και για “παλιομοδίτικο φεμινισμό”. Κι όμως όλα αυτά τα θέματα παραμένουν άλυτα. Καμία ισότητα δεν υπάρχει. Πράγματι οι γυναίκες (οι παντρεμένες και οι μητέρες περισσότερο) σήμερα πρέπει να είναι “βιονικές” και πάντως σίγουρα με υπερφυσικές ικανότητες για να καταφέρουν να κάνουν καριέρα, παιδιά και να φροντίζουν και το σπίτι που είναι κανονικά δεύτερη δουλειά. Εξαιρούνται βέβαια οι πλούσιες γυναίκες ή όσες έχουν επιλέξει πλούσιο σύζυγο.
Όσες έχουν επιλέξει να στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις -οι περισσότερες- την έχουν πατήσει γιατί απλά αυτές δεν φτάνουν.
Και δυστυχώς πολύ λίγοι Έλληνες άνδρες καταλαβαίνουν. Προσωπικά εργάζομαι, και μάλιστα σκληρά, κι όταν επιστρέφω στο σπίτι δεν είναι ποτέ για να ξεκουραστώ -όπως συμβαίνει με την πλειοψηφία των ανδρών- αλλά για ν’ αρχίσω “τη δεύτερη βάρδια” . Θεωρώ ωστόσο αυτονόητο ότι κάθε παντρεμένη γυναίκα με παιδιά που μένει στο σπίτι είναι εξίσου σκληρά εργαζόμενη, γιατί όλες ξέρουμε ότι οι δουλειές σε ένα σπίτι με παιδιά δεν τελειιώνουν ποτέ. Κι όμως όλοι έχουμε ακούσει τους Έλληνες να μιλούν περιφρονητικά για τις “νοικοκυρές” (όπως υποτιμητικά τις αποκαλούμε) με φράσεις όπως: “Έλα μωρέ τι κάνει, κάθεται στο σπίτι όλη μέρα. Από τον άνδρα της ζει” ή οι ίδιοι οι σύζυγοι να απευθύνονται περιφρονητικά στη σύντροφό τους λέγοντας: “Τι κάνεις; όλη μέρα κάθεσαι στο σπίτι με τα παιδιά. Εγώ σας ταίζω” . Κι ας εργάζεται πολλές φορές σκληρότερα από εκείνον ως εσωτερική οικιακή βοηθός (σε 24ωρη βάση) και ως νταντά (επίσης).
Για να μη θίξουμε και το θέμα της οικογενειακής βίας που είναι πολύ μεγαλύτερο στη χώρα μας από όσο φανερά δηλώνεται. Οι ελληνίδες δεν μιλάνε γι’ αυτό, είτε από ντροπή, είτε γιατί πιστεύουν ότι “έτσι είναι όλοι οι άνδρες. Ρίχνουν και από καμία” και δεν το κάνουν θέμα.
Μακάρι να δούμε και πολιτικούς να μιλάνε για αυτά. Μακάρι να δούμε γυναίκες να μιλούν δυνατά και δημοσίως για τα προβλήματα. Υπάρχει δρόμος ακόμα.
” Η συσχετιση της συμμετοχης γυναικων στην αγορα εργασιας με την απελευθερωση τους και την διεκδικηση καλυτερης προστασιας των δικαιωματων τους συνηγορει μαλλον προς αυτο για το οποιο εχουν μιλησει και ατομα οπως ο Χαντιγκτον και ο Φουκουγιαμα νομιζω:”
Και ο Mises 🙂
The Social Order and the Family Ο καπιταλισμός απελευθέρωσε την γυναίκα 😉
Δεν πιστεύω ότι η νομοθεσία είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να έρθει η ισότητα μέσα στην οικογένεια. Η νοοτροπία αλλάζει πιο αποτελεσματικά μέσω της παιδείας. Ο νόμος ήδη σου δίνει την δυνατότητα να τον σουτάρεις αν θεωρείς ότι δεν ταιριάζετε. Δεν χρειάζεται να υπάρξει νόμος που να λέει ο άνδρας θα κάνει αυτό αυτό και αυτό και η γυναίκα τόσο της εκατό κτλ.
Πάντως αν αλλάξουν νοοτροπία οι άντρες μέσα στην οικογένεια θα βελτιωθεί γενικότερα και η χώρα. Αν πιάνεις κώτσο το άλλο σου μισό και κάνει και τις δικές σου δουλειές στην θέση σου, δίχως τύψεις, γλυτώνεις όλα αυτά που θα έκανες αν ήσουν μόνος σου, για πιο λόγο να μην πιάνεις κώτσο τον συνάδελφο σου, τον πολίτη, τον εργοδότη, τον πελάτη, που είναι και ξένοι;
Όμως και οι γυναίκες πολλές φορές προωθούν αυτήν την νοοτροπία με το να μην αφήνουν τους άντρες να κάνουν δουλειές στο σπίτι. Από την αγάπη τους ή από τον φόβο τους μην τους τον φάει κάποια ομορφότερη τους έχουν πασάδες πολλές φορές. Το φταίξιμο δεν είναι μονάχα από την πλευρά των ανδρών. (επίσης και οι μανάδες συνεισφέρουν στην διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών)
Ελπίζω να διαβαστώ καταρχήν 🙂
Ένα μεγάλο θέμα είναι ότι οι Έλληνες (άνδρες πιο παλιά μόνο, αλλά και γυναίκες πια) ότι το να ξέρεις οικιακή οικονομία είναι θέμα αυτοσυντήρησης, άρα δεν τίθενται θέμα γυναικείες κι ανδρικές οικιακές εργασίες. Δεν διακρίνονται φυλετικά αυτά τα καθήκοντα. Ένα άλλο είναι ότι ο γάμος δεν είναι να βρούμε το υποκατάστατου του γονιού μας στον άλλον , αλλά ένα άτομο με το οποίο θα συνεργαστούμε. Ναι όσο κυνικό κι αν ακούγεται! Κυνικό αλλά πρακτικό.
Αυτά τα βασικά κατά τη γνώμη θα πρέπει να γίνουν κατανοητά από άνδρες – γυναίκες. Γιατί μην ξεχνάμε ότι οι πιο μεγάλες πολέμιες του φεμινισμού στην Ελλάδα είναι οι ίδιες οι γυναίκες δυστυχώς.
Γιατί ταυτίζουν τον φεμινισμό με τον δήθεν ευνουχισμό των ανδρών. (Τον ευνουχισμό από την μανούλα τους δεν τον βλέπουν όταν πρέπει δυστυχώς).
Εγω γουσταρω το σκανδιναβικο συστημα που ο αντρας μπορει να εκτελει χρεη νοικοκυρη χωρις κοινωνικη κατακραυγη και με ολα τα δικαιωματα, αλλα βεβαια και η γκομενα σουηδεζα δεν το παιζει δυσκολη ντιβα ελληνιδα, αμα γουσταρει παει και την πεφτει στον γκομενο της αρεσκιας. Ισοτητα σε ολα και στη λαντζα και στο καμακι.
By the way ποιοες δεν πανε στρατο ενω δυνανται να φερουν οπλα, ζουν περισσοτερα χρονια και συνταξιοδοτουνται νωριτερα?
Αυτό που είναι εξοργιστικό είναι να βλέπεις νέα ζευγάρια να ενστερνίζονται και να υιοθετούν στην πράξη το ρόλο του άντρα-πασά και της γυναίκας-άβουλης νοικοκυρούλας αντίστοιχα.Εντάξει, οι σημερινοί 60άρηδες και 70άρηδες, ήταν και μια άτυχη εν πολλοίς γενιά με φυσικό επακόλουθο την αμορφωσιά και τη μίζερη αντίληψη σ’αυτά τα θέματα. Αλλά να είναι έτσι και οι νέοι άνθρωποι… Ειδικά στην ελληνική επαρχία, το φαινόμενο έχει ακραίες διαστάσεις. Κάποτε λέγαμε ότι η ΤV, και η τεχνολογία γενικότερα, θα εκσυγχρονίσει αυτές τις κοινωνίες, αλλά… ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΣ τις έκανε! Οπότε, ποιους δημοκρατικούς θεσμούς και συλλογικές διαδικασίες να σεβαστούν στην επαγγελματική και κοινωνική τους ζωή τέτοια άτομα; Έχει πολύ δρόμο να διανύσει ακόμα η Ελλαδίτσα μας…
Σε συνέχεια του προηγούμενου, διευκρινίζω ότι μιλάω για μίζερη νοοτροπία από την πλευρά ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΥΟ φύλων, όχι μόνο του άντρα.
Δεν θα χαϊδέψουμε τα αυτάκια της γλυκιάς μας νεαρής Ελληνίδας η οποία συχνά-πυκνά δηλώνει: “ναι ρε! αυτοί είναι πραγματικοί άντρες! παραδοσιακοί, σκληροί και με ασήκωτη μαγκιά ναούμε! έναν ΤΕΤΟΙΟΝ γουστάρω να παντρευτώ! ” . Πραγματικά, θέλουν βοήθεια αυτά τα κοριτσάκια…
Απόλυτα σωστά τα σχόλια 8 και 9 του( της) Martingale.
Το φαινόμενο είναι συνηθισμένο στην (ακόμη) “πατριαρχική” ελληνική κοινωνία : ο άντρας είναι τυπικά “αποπάνω” με το να δίνει εντολές, να μην πλένει πιάτα, να “μην σηκώνει πολλά” και γενικά να μην “χαρίζει κάστανα”.
Από την άλλη η γυναίκα είναι τυπικά “αποκάτω” με το να το παίζει σεμνή, μετρημένη (άρα, όχι “ξέκωλο” αλλά απλούστατα πρηξαρχίδο) και να να αναγνωρίζει με μία παθητική και υποχωρητική στάση στον έλληνα μαλακοκαύλη το μίζερο “εξουσιαστικό” του ρόλο, έτσι ώστε να μπορεί εύκολα να αποσπά από αυτόν διάφορα χατίρια και παραχωρήσεις, όπως π.χ. να δουλεύει μόνο αυτός και αυτή να ξύνεται σπίτι με τη Φιλιππινέζα να κάνει τις δουλειές του σπιτιού (ή το πολύ-πολύ να καθαρίζει το σπίτι μία φορά το μήνα και να το παίζει και κουρασμένη, αφού έχει να “μεγαλώσει” και τα παιδιά…).
Βέβαια, όπου υπάρχει το πρόβλημα του βιοπορισμού, εκεί συνήθως αυτά πάνε στράφι. Διότι όταν και οι δύο σύζυγοι παλεύουν για την επιβίωση της οικογένειας, αυτό αυξάνει την αμοιβαία εκτίμηση μεταξύ τους και ενισχύει τους δεσμούς τους. Με την προϋπόθεση φυσικά ότι και οι δύο είναι εργατικοί και όχι π.χ. ο ένας ρεμπεσκές ή η άλλη κουραδομηχανή…
Αυτά, ως ένα μερικό μόνο στίγμα του πολυσύνθετου (και εν τέλει χαοτικού) ζητήματος της ελληνικής οικογένειας. Εν κατακλείδι, όταν ακούω συνομήλική μου, υποψήφια διδάκτορα Μοριακής Βιολογίας στο Cambridge να λέει ότι εαν δει τον άντρα της να πλένει πιάτα θα ξενερώσει, τότε τέτοια άρθρα απλά [b]μου τη δίνουν στα νεύρα…[/b]
Υ.Γ. Όλα τα παραπάνω αποτυπώνονται σε ένα απόσπασμα από το κλασικό βιβλίο της Διδώ Σωτηρίου “Ματωμένα Χώματα” : η μητέρα του αφηγητή, έχοντας έναν σκληρό και βάναυσο σύζυγο, δικαιολογούσε την υποταγή της σε αυτόν λέγοντας [b]”Στον αράθυμο τον άντρα, σα δεν εναντιώνεσαι τον έχεις σκλαβο”[/b]
Σανκτουαρυ
μηπως εννοεις μυξοπαρθενα?
Βασικα δεν ειμαι κατα των ρολων σε μια οικογενεια και γενικα στις σχεσεις μεταξυ των φυλων. Θεωρω υψιστο λειτουργημα, επαγγελμα οτι θελετε πειτε την ανατροφη των παιδιων απο την μανα, η οποια στις μερες μας οφειλει να ειναι πολλαπλως μορφωμενη κοινωνικα, εκπαιδευτικα κλπ. Απο εκει και περα το ζητημα εχει να κανει με τον σεβασμο στους ρολους του καθενος. Η αποφασιζουμε ρολους οποτε η γυναικα μπορει να αφησει την εργασια της και να αφιερωθει στην ανατροφη των παιδιων η φευγουμε εντελως και παμε στο Σκανδιναβικο προτυπο που περιεγραψα.
Και στις δυο περιπτωσεις το αρθρο ειναι ακυρο.
Συμφωνώ οτι αφού έχουμε ισότητα των δύο φύλων,οι άντρες είναι υποχρεωμένοι να βοηθούν στα οικιακά.Άρα θα πρέπει να υποχρεώνονται και αυτές(οι γυναίκες)να υπηρετούν στο στρατό όπως και οι άντρες.Σωστά;Όχι μετά το λύκειο κατευθείαν στα κολέγεια,και οι άντρες στον Έβρο!Τι ισότητα είναι αυτή;
Το παραπάνω άρθρο μπερδεύει την “ισότητα” με την “εξομοίωση”. Θέλω να ελπίζω ότι δεν το κάνει ηθελημένα.
25.03.2007
Αφιερωμένο εξαιρετικά στις γυναίκες φίλες μου. Αναρωτιέμαι είναι μόνο έτσι όμως ή μήπως το άρθρο διαλογίζεται πάνω σε μέρος μόνο της όλης εικόνας?
Η δική μου εμπειρία με προειδοποιεί. Οι κοινωνικές σχέσεις (φοβάμαι και άλλα πράγματα στον πλανήτη γη) διέπονται από ένα γεγονός (Νόμο?), που μπορεί κάποιος να τον ονομάσει Τράμπα (Tradeoff). Δηλαδή, όταν κάποιος παίρνει κάτι παραπάνω από κάποιον ή κάτι, πρέπει ταυτόχρονα να δώσει κάτι άλλο γι’ αυτό που πήρε. Μα θα μου πει κάποιος και στην Αγάπη? Θάλεγα ναι, εάν και εκεί όταν σου την δίνει κάποιος η αμοιβή του ενυπάρχει σ’ αυτή ακριβώς την πράξη του να την δώσει. Συνεπώς το ουσιώδες ερώτημα είναι, εάν οι γυναίκες πάρουν περισσότερη οικιακή εργασία από τους άνδρες, τι είναι εκείνο που θα δώσουν (χάσουν) είτε το θέλουν είτε όχι, είτε το γνωρίζουν εξ αρχής είτε όχι?
Σε τελική ανάλυση δεν έχει και τόση σημασία εάν εμείς και οι Ισπανοί είμαστε οι τελευταίοι πασάδες της Ευρώπης. Σημασία θα είχε να μπορούσε κανείς να απαντήσει στο ερώτημα, εάν όσοι γάμοι υπάρχουν στην Ισπανία και στην Ελλάδα είναι περισσότερο ή λiγότερο ευτυχισμένοι απ’ αυτούς π.χ. στην Φινλανδία.
Όσο για τον ισχυρισμό,
“Δεν είναι καθόλου τυχαίος ο συσχετισμός: οι χώρες που σημειώνουν σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο μεγαλύτερη συμμετοχή των ανδρών στις οικιακές εργασίες (βλ. Φινλανδία) έχουν μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα και καλύτερους θεσμούς. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η Φινλανδία είναι γνωστή για την έλλειψη διαφθοράς, το εξαιρετικό εκπαιδευτικό της σύστημα, το μεγάλο ποσοστό εισφοράς του ΑΕΠ στην Έρευνα και στην Τεχνολογία –και βέβαια τον υψηλότατο Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης (Human Development Index) και Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης Κατά Φύλο (Gender-related Development Index).”
είναι ολίγον τι “τραβηγμένος από τα μαλλιά” και μου θυμίζει λίγο το “Post hoc ergo propter hoc”, “after this, therefore because of this”, και πολλούς άλλους παρόμοιους συσχετισμούς που είναι λογικές πλάνες, όπως:
Μετά το 1950 η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε CO2 και η εγκληματικότητα αυξήθηκαν σημαντικά. Συνεπώς η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε CO2 είναι η αιτία της εγκληματικότητας!
The great global warming swindle: Το CO2 που δημιουργεί η ανθρώπινη δραστηριότητα δημιουργεί το παγκόσμιο φαινόμενο του θερμοκηπίου
Εάν κάποιος τρώει πολύ λίγο παθαίνει anorexia nervosa
Αποτέλεσμα εμπειρικής μελέτης δέιχνει, ότι τα παιδιά που κοιμούνται με το φώς αναμένο παρουσιάζουν σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό μειωπία. Συνεπώς το να κοιμάται ένα παιδί με το φως αναμένο του δημιουργεί μειωπία
κ.ο.κ
Γενικότερα λοιπόν ας μην ξεχνάμε:
Correlation does not prove causation
At its best an Empirically observed covariation is a necessary but not sufficient condition for causality
Correlation does not prove causation, but given the right ancillary conditions can be a hint for further study
A set of correlated correct data can have numerous explanations or in the words of J.S.Mill “there is always some other explanation possible of the same facts”
Cimavro
Όσο υπάρχουν άνδρες σαν τον Sanctuary τα βλέπω δύσκολα τα πράγματα. Λυπάμαι που άτομα τόσο χαμηλού επιπέδου σχολιάζουν εδώ πέρα. Αλήθεια έχει ποτέ του συμβιώσει με μια γυναίκα; Φαντάζομαι (κι ελπίζω) όχι.
Με τη σημερινη οικογενειακη συγκυρια να διαποτιζεται απο τα Χριστιανικη ιδεωδη του 1 αιωνα μ.Χ, η Ελληνικη οικγενεια βρεθηκε αναμεσα στις αλλες ευρωπαικες αοπλη και χωρις την καταλληλη Παιδεια για να ανταπεξελθει ανωδυνα τις αναγκαιες προσαρμογες που τη διαλυουν συνθεμελα και απειλουν ξεκαθαρα πια το μελλον του λαου μας αν οι πολιτικοι δεν αποφασισουν να βαλουν το μαχαιρι
βαθεια και να κοωουν τον ομφαλιο λωρο με το παρελθον τοσο σε ατομικο οσο και σε κοινωνικο περιβαλλον…
Λυπάμαι που έθιξα προσωπικά την κα Valia Karatzima. Κάποιος προφανής λόγος θα υπάρχει…
Αν βέβαια, δεσποινίς μου, διαβάζατε πιο προσεκτικά και ανευ των παραμορφωτικών φακών της ιδεοληψίας σας το σχόλιό μου (αρ.12), θα καταλαβαίνατε ότι περιγράφει μία απτή πραγματικότητα που δεν αποδίδεται καθόλου ικανοποιητικά με υπεραπλουστεύσεις του στυλ “ο έλληνας πασάς”, “η ελληνίδα δούλα” κλπ κλπ. Διότι στηρίζεται σε μία, κατά την ταπεινή μου γνώμη, επιφανειακή γενίκευση που αποσπασματικά μόνο ισχύει και γι’ αυτό αποτυγχάνει να αποτυπώσει αξιόπιστα την πραγματικότητα, αφού τα δύο φύλα διαχρονικά λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία. Αν από την άλλη σας πειράζει το ελευθεριάζον ύφος μου, αιτούμαι της συγγνώμης σας που προσέβαλλα την υψηλή ανατροφή σας.
Το ζήτημα, για να συμπληρώσω το προηγούμενό μου σχόλιο, είναι ότι ως νέα γενιά πρέπει να υπερβούμε τα ταμπού και τις προκαταλήψεις με τα οποία έχουμε γαλουχηθεί ασυνείδητα οι περισσότεροι από την (ελληνική) μας οικογένεια. Η οποία, μπορεί σίγουρα να έχει αποδειχθεί αρκετά πιο εύρωστη και ανθεκτική π.χ. από την αγγλική (και αυτό πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι έχει μεγάλη σπουδαιότητα σε κρίσιμα θέματα, για να μην τα ισοπεδώνουμε όλα…) αλλά από την άλλη η επίδρασή της σε θέματα ηθικοσεξουαλικά είναι τουλάχιστον ανασταλτική για την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς μας, διότι απλά διακατέχεται από υποκρισία.
Ως αποτέλεσμα, οι γυναίκες είναι ανίκανες να αναλάβουν τις απαραίτητες πρωτοβουλίες για να κατοχυρώσουν και de facto τη (θεσμική) τους χειραφέτηση, η οποία δεν περικλείει φυσικά μόνο δικαιώματα, αλλά και επιπρόσθετες ευθύνες και πρωτοβουλίες.
Και από την άλλη βέβαια οι άντρες αποδεικνύονται παντελώς ανίκανοι να συμβάλλουν εποικοδομητικά προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς παραμένουν φορείς καθυστερημένων αντιλήψεων και προτιμούν να επαναπαύονται σε παρωχημένα, αντιπαραγωγικά μοντέλα επικοινωνίας και συμβίωσης με το άλλο φύλο, όπως π.χ. του άντρα “προστάτη”, που πάντα “κερνάει” την καλή του, καπνίζει σαν φουγάρο αλλά σιχαίνεται το κάπνισμα στις γυναίκες, γουστάρει τα ξέκωλα και να κερατώνει αλλά θα παντρευτεί μόνο “κορίτσι από σπίτι” που δεν θα τον κερατώσει ποτέ κλπ κλπ
Συνεπώς χίλιες φορές χειραφετημένες Σουηδέζες (που ξέρουν τι θέλουν και πώς θα το πάρουν) παρά ξενέρωτες Ελληνίδες (κρίμα γιατί είναι πραγματικά όμορφες…).
Ο.Κ κάπως το διόρθωσες τώρα Sanctuary.
Στην αρχή λέτε:
“Είμαι βέβαιη πως κάθε γυναίκα που έχει συμβιώσει με Έλληνα χαμογέλασε πικρά διαβάζοντας τα αποτελέσματα του τελευταίου Ευρωβαρόμετρου, σύμφωνα με το οποίο οι Έλληνες άνδρες έρχονται τελευταίοι όλων των υπολοίπων Ευρωπαίων σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή τους στις οικιακές εργασίες.”
Ώστε λοιπόν είσαστε βεβαία πως κάθε γυναίκα που έχει συμβιώσει με Έλληνα χαμογέλασε πικρά…Πως είναι δυνατόν κάποιος με Διδακτορικό να ξεκινάει έτσι σε άρθρο;; Φυσικά δεν μου κάνει πια τίποτε εντύπωση ειδικά εφόσον το άρθρο έχει δημοσιευθεί και στην “Ελευθεροτυπία”.
Επίσης δεν καταλαβαίνω για πιο λόγο πρέπει να προκαλείτε. Η χρησιμοποίηση όρων όπως “πασάς” δεν εξυπηρετούν σε τίποτα άλλο παρά μόνο στο φτηνό εντυπωσιασμό…σε αυτό αποσκοπείτε λοιπόν; Το όλο θέμα με τους “πασάδες” γίνεται κωμικό αν αναλογιστεί κανείς ότι η συγγραφέας του άρθρου λέγεται “Χατζή”!