To πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ και το Φινλανδικό μοντέλο ανάπτυξης
Μαρ 7th, 2007 | Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος| Κατηγορία: Κόσμος, Πολιτική | Email This Post | Print This Post |του Σωτήρη Καμενόπουλου*
Το Φινλανδικό οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης χρησιμοποιήθηκε αρκετά συχνά ως πρότυπο αναφοράς για την υιοθέτηση πολιτικών προτάσεων από διάφορα κομματικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ τα οποία σαγηνεύθηκαν, ίσως, από την καταπληκτική οικονομική πορεία της χώρας του Βορρά τα τελευταία 10 χρόνια. Στοιχεία του Φινλανδικού μοντέλου προσπάθησε το ΠΑΣΟΚ να τα εντάξει στο πρόσφατα ανακοινωθέν πολιτικό του πρόγραμμα. Η Φινλανδία, για όσους δεν το γνωρίζουν βρίσκεται στην κορυφή της τεχνολογικής και επιχειρηματικής ανάπτυξης, περνώντας μάλιστα σε ορισμένους δείκτες, ακόμη και τις ΗΠΑ. Στο παρόν άρθρο θα σας περιγράψω μερικές αλήθειες για το περίφημο Φινλανδικό οικονομικό μοντέλο όπως το έζησα προσωπικά σαν εργαζόμενος…
Ως νέος διπλωματούχος μηχανικός, το 1994, είχα το προνόμιο να είμαι από τους πρώτους απόφοιτους Ελληνικού Πολυτεχνείου που εργάσθηκα στη Φινλανδία αρχικά σε ένα Ινστιτούτο Τεχνολογίας και έπειτα σε μία πολυεθνική Φινλανδική εταιρεία-κολοσσό που κατασκεύαζε θαλάσσιες πετρελαιοπηγές. Η Φινλανδία το 1994 δεν ήταν καν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι Φινλανδοί προμηθεύονταν ορισμένα προϊόντα αποκλειστικά από το Κρατικό Μονοπώλιο. Τη χρονιά εκείνη διεξήχθη δημοψήφισμα σχετικά με την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το δημοψήφισμα κατέδειξε θετική απάντηση με ποσοστό περίπου 53%. Οι πλέον αντιδραστικοί Φινλανδοί στην ένταξη της χώρας στην Ε.Ε, δηλαδή το υπόλοιπο 47%, προέρχονταν κυρίως από το Αγροτικό Κόμμα της Φινλανδίας, το οποίο εκπροσωπούσε κοινωνικές ομάδες-συντεχνίες με κρατικοσοσιαλιστικές αντιλήψεις οι οποίες διέβλεπαν την απώλεια των μονοπωλιακών κεκτημένων τους. Ευτυχώς για τους ίδιους, οι Φινλανδοί δεν πιάστηκαν κορόϊδα και τελικώς η Φινλανδία μπήκε στην Ε.Ε. με επακόλουθο την τρομακτική της ανάπτυξη.
Για να καταλάβετε το Φινλανδικό μοντέλο ανάπτυξης, θα πρέπει να πάμε μερικές δεκαετίες πίσω και πιο συγκεκριμένα στα 1939 όταν η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών (ΕΣΣΔ), εισέβαλε στη Φινλανδία ως απόρροια του κατάπτυστου Συμφώνου Φιλίας Μολότωφ-Ρίμπερντροπ μεταξύ της Κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης και της Ναζιστικής Γερμανίας. Ταυτόχρονα η Γερμανία εισέβαλε στην Πολωνία. Οι Φινλανδοί πολεμήσανε ηρωϊκά για να υπερασπιστούν τη χώρα τους από τους Σοβιετικούς Κομμουνιστές και είναι πολύ περήφανοι γι’αυτόν τον αγώνα. Μετά το πέρας του πολέμου η Φινλανδία «υποχρεώθηκε» από την γειτονική της Σοβιετική Ένωση να ακολουθήσει συγκεκριμένο μοντέλο ανάπτυξης στην οικονομία αλλά και στην εξωτερική της πολιτική. Στη γλώσσα των διπλωματών, είναι γνωστός ο όρος «Φινλανδοποίηση της εξωτερικής πολιτικής» όταν αναφέρονται σε περιπτώσεις χωρών-δορυφόρων που εξαναγκάζονται από άλλες πιο δυνατές χώρες να ασκήσουν εξαρτημένη πολιτική.
Εξαιτίας της εξαρτημένης πολιτικής που ήταν αναγκασμένες να ασκήσουν οι Φινλανδικές κυβερνήσεις και του φόβου των Φινλανδών απέναντι στη «Ρώσικη Αρκούδα», όπως αποκαλούν οι ίδιοι τη Σοβιετική Ένωση, το Φινλανδικό οικονομικό μοντέλο μέχρι το 1994, είχε κρατικοκεντρικό σχεδιασμό με σοσιαλιστικά χαρακτηριστικά, ήταν στάσιμο, αντιπαραγωγικό, αναπαρήγαγε τον εαυτό του και στηριζόταν κυρίως στη βαριά φορολογία και στον κρατικό προστατευτισμό. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, πως το επίδομα ανεργίας στη Φινλανδία άγγιζε περίπου το μέσο επίπεδο μισθών, εξωθώντας έτσι τους Φινλανδούς σε σκόπιμη αεργία, καθώς οι περισσότεροι προτιμούσαν να παραμένουν άεργοι και να εισπράτουν το υψηλό επίδομα ανεργίας παρά να εργάζονται. Προσωπικά γνώρισα παρόμοιες περιπτώσεις Φινλανδών. Λογικό είναι ένα τέτοιο οικονομικό μοντέλο να αποτύχει, καθώς κανείς δεν επιθυμεί να δουλέψει. Οι λογικότεροι των Φινλανδών το γνώριζαν και αντιδρούσαν, γιατί δεν τους άρεσε να δουλεύουν σκληρότερα χάριν της τεμπελιάς άλλων «εξυπνότερων» κρατικοδίαιτων αέργων. Και είναι αυτοί, τελικά, που ψήφισαν υπέρ της εισδοχής της χώρας τους στην Ε.Ε.
Από το 1994 και μετά η Φινλανδία άλλαξε ραγδαίως την οικονομική της πολιτική. Φιλελευθεροποίησε την οικονομία της, την προσάρμοσε στα παγμόσμια δεδομένα, μείωσε τον αγροτικό της τομέα (με μεγάλες αντιδράσεις από τους Φινλανδούς αγρότες οι οποίοι είχαν συνηθίσει στον κρατικό προστατευτισμό) και αύξησε τον τεχνολογικό τομέα προς όφελος μεταξύ άλλων και των φανατικών χρηστών της κινητής τηλεφωνίας. Είναι ηλίου φαεινότερον, πως αν οι Φινλανδοί δεν αποφασίζανε να φιλελευθεροποιήσουν την οικονομία τους, κάποιοι ομιλιτικότατοι νεαροί Έλληνες δεν θα είχαν τη δυνατότητα να σπαταλάνε πολλές ώρες στα κινητά τους τηλέφωνα γιατί αυτά, απλώς, δεν θα είχαν φτάσει στο σημερινό τεχνολογικό τους επίπεδο! Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί που υπάρχουν στη Φινλανδία (είχα επισκεφθεί κάποιους από αυτούς κατά την παραμονή μου εκεί) λειτουργούν με αυστηρά ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια της ελεύθερης αγοράς και φυσικά δεν συζητάμε καν για διορισμούς κομματικών στελεχών σε αυτούς.
Ωστόσο, πέραν της πραγματικής οικονομικής και τεχνολογικής ανάπτυξης της χώρας, η Φινλανδία εκτός από τους πολύ καλούς οικονομικούς-αναπτυξιακούς δείκτες που έχει να επιδείξει, φημίζεται και για δύο πολύ μακάβριους κοινωνικούς δείκτες, οι οποίοι ουσιαστικά αντικατροπτίζουν το κρατικοσοσιαλιστικό μοντέλο που είχε εφαρμοσθεί στη χώρα για πολλές δεκαετίες: οι Φινλανδοί βρίσκονται στις πρώτες θέσεις παγκοσμίως σε αριθμό αλκοολικών και αριθμό αυτοκτονιών. Ελπίζω αυτοί οι δείκτες να μην περιλαμβάνονται στο πολιτικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ…
Υστερόγραφο του αρθρογράφου: Η Φινλανδία είναι μία πανέμορφη χώρα η οποία φημίζεται για το βιομηχανικό της design, τον Jean Sibelius, τη Vodka Finlandia, τον Aki Kaurismaki, τους καταπληκτικούς οδηγούς στη F1 και στο WRC, τη Nokia, τις σάουνες, τις 100,000 λίμνες, τον καπνιστό σολωμό, τους τάρανδους, τις πανέμορφες φωτεινές καλοκαιρινές νύχτες, το Βόρειο Σέλας, και οι κάτοικοί της λατρεύουν κυριολεκτικά τον Ελληνικό λαό, τον ήλιο μας, το λάδι μας, τη θάλασσά μας, τα νησιά μας, το κρασί μας, το μπουζούκι μας, το Μίκη Θεοδωράκη και το Μάνο Χατζιδάκι. Την ημέρα του θανάτου του Μάνου Χατζιδάκι, το 1994, η Φινλανδική τηλεόραση και το ραδιόφωνο παίζανε όλη τη μέρα αποκλειστικά μουσική του Έλληνα συνθέτη…
———————————————————————
* Διπλ. Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης (M.Eng.) Πολυτεχνείου Κρήτης
To πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ και το Φινλανδικό μοντέλο ανάπτυξης…
Έλληνας μηχανικός που έζησε και εργάστηκε στη Φινλανδία συζητάει την ιστορία του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης της χώρας, στοιχεία του …
Οϊμε..
Μα και για την μάστιγα των κινητών;;;
Το άρθρο αν και πολύ όμορφο υπολείπεται σε ορθολογισμό εκεί ακριβώς που προσπαθεί να καταλήξει σε κάτι.
Εγώ πιστεύω ότι οι δείκτες αλκοολισμού και αυτοκτονιών οφείλονται στην ασύδοτη διάδοση και χρήση των κινητών τηλεφώνων και αυτό αποτελεί τρανή απόδειξη των παρενεργειών τους.
(Αστειεύομαι, έτσι; Αλλά με είχαν συνηθίσει τα άρθρα εδώ να διακρίνονται από ορθολογισμό και επιχειρήματα που λείπουν από την προτελευταία παράγραφο.)
συμφωνώ, ωραίο άρθρο αλλά στο τέλος το χάλασε ο κύριος Καμενόπουλος 🙂
Δεν κατάλαβα τι σας χάλασε στην προτελευταία παράγραφο. Δεν βλέπω να συνδέει ο αρθρογράφος αυτοκτονίες και τεχνολογική ανάπτυξη. Απεναντίας θεωρεί τα σημερινά αρνητικά ως παράγωγα παλαιώτερων πρακτικών στασιμότητας. Ο σχολιασμός περί ΠΑΣΟΚ προφανώς αντιδιαστέλει τις πολιτικές που εφαρμόζει το ΠΑΣΟΚ τόσο καιρό στην χώρα μας με αυτές τις πολιτικές που προκάλεσαν αρκετά δεινά στην Φινλανδία, και που οι Φινλανδοί κατάφεραν να ξεπεράσουν.
αυτό που δεν μου άρεσε είναι ότι δεν τεκμηριώνει κάπως αυτήν την θέση. Πως συνδέονται οι σημερινοί δείκτες του αλκοολισμού και των αυτοκτονιών (2007) με την πολιτική που εφάρμοζε μέχρι το 1994; Μπορεί και να συνδέονται… εγώ πάντως έτσι δίχως πολύ σκέψη δεν βλέπω κάποια σύνδεση.
Δηλαδή, ανα κατάλαβα καλά, η Nokia έγινε ο κολοσσός που είναι σήμερα αναπτυσσόμενη από το ’94 και μετά; Πριν, δηλαδή, ήταν ένα μαγαζάκι τύπου Intracom ας πούμε; Όσο για τη σύνδεση αλκοολισμού με το «κρατικοσοσιαλιστικό μοντέλο» ομολογώ ότι είναι η πλέον πρωτότυπη θεωρία που έχω ακούσει!
Δεν είναι πρωτότυπη θεωρία, την έχω ακούσει πολλές φορές για την περίπτωση της Σουηδίας. Προφανώς υπάρχουν πολλοί παράγωντες που ωθούν τους ανθρώπους να γίνουν αλκοολικοί ή και στο τέλος αυτοκτονικοί. Η ανεργία όμως και η στασιμότητα είναι θα έλεγα αρκετά σημαντικός λόγος να αισθάνεται κανείς άσχημα.
Και εν πάση περίπτωση, το άρθρο είναι ένα προσωπικό σχόλιο κάποιου που έζησε εκεί. Μην είστε nit-pickers 🙂
Εχει ενδιαφέρον η άποψη σας αγαπητέ μου αλλά σας παρακαλώ μην μπερδεύετε τις αυτοκτονίες με τα politics.
Άλλά είναι αυτά που επηρεάζουν τους δείκτες που αναφέρατε και η κοινωνιολογία ή η ψυχολογία είναι οι επιστήμες που πρέπει να τους ερμηνεύσουν… όχι το πολιτικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ.
Ειλικρινα απο αυτη την τοποθετηση του ελληνα μηχανικου στη φινλανδια αυτο που μου εμεινε σαν συμπερασμα ειναι οτι Οι Φινλανδοι πλοτισαν βαζοντας τους πολυλογαδες Νοτιους Ελληνες κλπ να ξοδευουν τα δανεικα λεφτα του μπαμπα τους απο πιστωτικες καρτες σε ατερμονες συζητησεις μεταξυ τους στα κινητα τηλεφωνα!!!! Αλλς γ…ει και αλλος σκουζει που λεγαμε παλια …
Δεν μας λεει ομως τι να κανουμε στην Ελλαδα για να βρουμε τα λεφτα να πληρωνουμε τα τηλεφωνα στους ολιγραχες που εκμεταλευονται τα ελλατωματα μας , οπως το να θελουμε να δεσουμε το σωμα αλλα κυριως το στομα της πεθερας μας παρα το να αλλαξουμε γυναικα!!!! Δοξα το θεο υπαρχουν πολλες που θα μας θελανε χωρις τις μαναδες μας η τισ μαναδες τους μαζι στο ιδιο σπιτι!
Αχ αυτό το international branding, πότε επιτέλους θα το αποκτήσουμε εμείς? Nokia αυτοί, Χατζηδάκι και Θεοδωράκη εμείς. Ατελείωτες κρύες μέρες εκείνοι, ατελείωτοι ήλιοι εμεις. Εμ τι, πρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί για να είμαστε ωραίοι. Πότε ήταν που το φινλανδικό ραδιόφωνο έπειζε ελληνικά τραγούδια όλη μέρα? Α, ναι, 1994, όταν άρχισε να συνέρχεται η οικονομία αυτής της χώρας. Έλπίζω και οι φαρδοπαντελομένοι νεαροί της σήμερον να ακούν Ζατζηδάκι και στο i-pod τους, καθώς περπατούν σκυφτοί και σκεπτικοί και μοναχικοί κάτω απο τεράστια κτίρια με γυάλινα τζάμια, λίγο πριν πάνε να αυξήσουν το στατιστικά ποσοστά των αυτοκτονιών της μονάκριβης χώρας τους.
Υπάρχει και το φινλανδικό παράδοξο:έχει από τα καλύτερα σχολεία και τις καλύτερες φυλακές στον κόσμο και ταυτόχρονα βρίσκεται στις 5 πρώτες χώρες σε εγκληματικότητα στον πλανήτη.
Σωτ Καμενό… “Στη γλώσσα των διπλωματών, είναι γνωστός ο όρος «Φινλανδοποίηση της εξωτερικής πολιτικής» όταν αναφέρονται σε περιπτώσεις χωρών-δορυφόρων που εξαναγκάζονται από άλλες πιο δυνατές χώρες να ασκήσουν εξαρτημένη πολιτική.”
Την φινλανδοποίημένη δορυφοριοποίηση πως την βλέπει ελληνιστί ο κ. Σ.Κ. και οι αναγνώστες που ακολουθούν τη συνταγή,” καίει μην αγγίζετε”.
Χωρίς την παράμετρο γεωπολιτική δεν νοείται στρατηγική ανάπτυξης.
Αλλο η κουζίνα και άλλο το καθιστικό και άλλο ο διάδρομος.
Το αναπτυξιακό μοντέλο των ελληνων διασχιζει την ειρήνη και την ακύρωση της τρομοκρατίας στην περιοχή και τη συνέπεια της πολιτικοοικονομικής ενοποίησης της Α. Μεσογείου.
Τι να διδάξει το φινλανδοποιημένο μοντέλο εκτός απο τις μύχιες επιθυμίες κάποιων να προσδεθούν σε μεγάλη δύναμη όπως λίγο πολύ εφαρμόζει η Βουλγαρία από ετών.
Στην Φινλανδία (ίσως να την περνάει η Ελβετία) επίσης υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό οπλοκατοχής στην Ευρώπη. Επίσης είναι η χώρα που γέννησε το Linux.
Επίσης σε αδρές γραμμές οι Φίννοι χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Μια μερίδα του πληθυσμού είναι ομολογουμένως πολύ όμορφοι (άριοι;), συνέπεια της έγκαιρης ένταξης της χώρας στην ΕΕ και την κατεύθυνση φιλελευθεροποίησης της οικονομίας και μια συρρικνούμενη ομάδα ανθρώπων με βαριές σωματικές και νοητικές δυσμορφίες κατάλοιπο της σοβιετικής βαρβαρότητας. Η Φινλανδική κυβέρνηση στην κατεύθυνση της βελτίωσης της τουριστικής εικόνας της χώρας θα προχωρήσει σε μέτρα περαιτέρω εκμηδενισμού της τελευταίας ομάδας όπως κατάργηση των συνδικάτων, προώθηση του καινούριου μοντέλου αναπτυχθέν στο αμερικάνικο ΜΙΤ με NSF grand “ο καθένας για την πάρτη του και όποιον πάρει ο Χάρος” κλπ.
ΈΛΕΟΣ: Δηλαδή το ψοφόκρυο και ο 3μηνος χειμώνας δεν έχουν να κάνουν με τον αλκοολισμό
Μετά από 4 χρόνια ακριβώς αποφάσισα να απαντήσω τελικά στα παραπάνω σχόλια.
Καθώς μετά από 4 χρόνια βρισκόμαστε στη χειρότερη οικονομική κρίση.
Και κοντά στην επερχόμενη κοινωνική κατάρρευση.
ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΠΟΛΥ ΣΚΛΗΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΜΟΥ.
Ειδικά σε όσους μέσα από τα σχόλιά τους θέλησαν με ειρωνικό τρόπο να αποσυνδέσουν τις τάσεις αυτοκτονίας των Φινλανδών με το υπό κατάρρευση τότε (1994) κρατικοδίαιτο οικονομικό μοντέλο τους. Και τι ειρωνία ε; Η Ελλάδα εξαρτάται σήμερα από έναν Φινλανδό (Όλι Ρεν)…
Κύριοι ειρωνικοί σχολιαστές ελπίζω να διαβάσετε τούτο εδώ το σχόλιό μου και πρόσφατα να μην μείνατε άνεργοι.
Όπως επίσης να μην έχετε τάσεις αυτοκτονίας. Εσείς ή κάποιος γνωστός σας.
Όπως τελικά έκαναν αυτοί οι Έλληνες λόγω οικονομικής κρίσης και της κατάρρευσης του Ελληνικού κρατικοδίαιτου μοντέλου ανάπτυξης των τελευταίων 30 ετών:
εδώ: http://filiatranews.blogspot.com/2011/05/blog-post_1640.html
εδώ: http://www.pentapostagma.gr/2011/05/blog-post_3684.html
εδώ: http://news.pathfinder.gr/health/693884.html
Και να ήταν μόνο αυτές οι ειδήσεις…Δυστυχώς πολλές από αυτές δεν μαθαίνονται….Και στις γειτονιές σας κύριοι…στα διπλανά σας σπίτια…
Και σε όσοι ειρωνικοί σχολιαστές συνέδεαν τα υψηλά ποσοστά των Φινλανδών με το κρύο κλίμα της και όχι με το υπό κατάρρευση κρατικοδίαιτο οικονομικό τους μοντέλο, αντίστοιχου του σημερινού Ελληνικού, τί έχουν να πουν τώρα που οι ίδιες αυτοκτονίες συμβαίνουν στην…ηλιόλουστη και ζεστή κρατικοδίαιτη Ελλαδίτσα;;;; Και δεν αυτοκτονούν δημόσιοι υπάλληλοι στην Ελλαδίτσα μας…έμποροι και επιχειρηματίες αυτοκτονούν…αυτοί που δουλεύουν για τη συντήρηση των δημοσίων υπαλλήλων….
Όσο για τον αλκοολισμό; Αυτός δυστυχώς δεν αποτυπώνεται με νούμερα στη χώρα μας…δεν καταγράφεται…γιατί αν καταγραφόταν…
Δυστυχώς επιβεβαιώθηκα…και ναι…τολμώ να “μπερδεύω τις αυτοκτονίες με τα politics”…και όχι μόνο “με την κοινωνιολογία και την ψυχολογία”…όπως αναφέρει ένα από τα σχόλια…
Υ.Γ. Η Φινλανδία, εάν το 1994 δεν έκανε τις αλλαγές που περιέγραψα, σήμερα θα ήταν αυτή στην ίδια μοίρα με εμάς…όμως τόλμησαν και τώρα είναι αυτοί οι οποίοι μας δανείζουν για να επιβιώσουμε το άρρωστο κράτος μας…
Εδώ παραθέτω και το πιο πρόσφατο ντοκουμέντο-απόδειξη επαλήθευσής μου: http://online.wsj.com/article/SB10001424053111904199404576538261061694524.html
Όπου η ηλιόλουστη- πλην κρατικοδίαιτη-Κρήτη έγινε θέμα στη Wall Street Journal για τις αυτοκτονίες της….
5 χρόνια μετά το άρθρο μου και οι αυτοκτονίες συνεχίζουν με αυξητικό ρυθμό…
Αυτή είναι ίσως η θεαματικότερη, και πιο τραγική, περίπτωση:
http://www.protothema.gr/greece/article/?aid=188098
Εγώ θα συνεχίσω να σχολιάζω….μέχρι κάποιος από τους παραπάνω είρωνες σχoλιαστές (*), τολμήσει να απαντήσει…γιατί τα γραπτά μένουν…
(*) Αναφέρομαι σε όσους δεν δέχονταν τη σύνδεση των αυτοκτονιών με την κατάρρευση του κρατικοδίαιτου πολιτικού συστήματος….σε όσους με παρότρυναν να “μην μπερδεύω τις αυτοκτονίες με τα politics”…..σε όσους πίστευαν πως “η σύνδεση αλκοολισμού με το «κρατικοσοσιαλιστικό μοντέλο» είναι η πλέον πρωτότυπη θεωρία που (έχουν) ακούσει!”…σε όσους ζητούσαν έλεος και αναρωτιόνταν με ειρωνία αν “το ψοφόκρυο και ο 3μηνος χειμώνας δεν έχουν να κάνουν με τον αλκοολισμό”…
ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΠΟΛΥ ΣΚΛΗΡΟΣ: Ας ειρωνευτούν όλοι αυτοί τις οικογένειες των εκλιπόντων….αν τολμάνε.
Μικρά μυαλά που δεν μπορούσαν να δουν μακριά…
http://www.tovima.gr/society/article/?aid=505755
Εγώ το παρακολουθώ το θέμα διαρκώς.
Και θα επανέρχομαι…δεν το ξεχνώ…
[…] Εδώ: http://e-rooster.gr/03/2007/432 […]