Η Ελουάνα Ενγκλάρο τους την έσκασε. Πρόλαβε και πέθανε την ώρα που ο Μπερλουσκόνι και η ιταλική γερουσία συνεδρίαζαν για να ακυρώσουν τη δικαστική απόφαση που επέτρεπε διακοπή της σίτισης στην κοπέλα που ήταν σε κώμα. Δεκαεπτά χρόνια πάλευε δικαστικά ο πατέρας της γι’ αυτή την απόφαση. Και σκεφτείτε ότι η διακοπή σίτισης δεν συνιστά ακριβώς ευθανασία, διότι δεν υπάρχει ενεργή πράξη θανάτωσης.
Το 2006 έγινε μια έρευνα σε δείγμα 41.125 απαντήσεων από 33 χώρες της Ευρώπης σε σχετικό ερωτηματολόγιο. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αποδοχή της ευθανασίας ήταν μεγαλύτερη σε χώρες όπως Ολλανδία, Δανία, Γαλλία, Σουηδία και μικρότερη σε χώρες όπως Ρουμανία, Μάλτα, Τουρκία (παίρνω την ελευθερία να προσθέσω και την Ελλάδα, ως συναφέστερη με αυτή την ομάδα). Η στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι ο κύριος παράγων για την αποδοχή είναι η θρησκευτική πίστη: όσο πιο αδύναμη είναι, τόσο μεγαλύτερη είναι η αποδοχή. Ο επόμενος παράγων είναι οι ηθικές αξίες που πρυτανεύουν, συγκεκριμένα η πεποίθηση στο δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού.
Το θεωρητικό θέμα της ευθανασίας το έθεσε λιτά και εύστοχα ο Αντώνης Καρκαγιάννης: Προϋπόθεση για να αποδεχθεί κανείς την ευθανασία αποτελεί η παραδοχή ότι το σώμα του και η ζωή του ανήκουν σ’ αυτόν και όχι σε κάποιον άλλον. Η παραδοχή αυτή σκοντάφτει σε όλες τις θρησκείες. Θα έπρεπε ωστόσο να υιοθετείται από τα κοσμικά κράτη για όποιον οι πεποιθήσεις του το επιτρέπουν. Φαίνεται όμως ότι αργεί ακόμα πολύ η ανθρωπότητα να φτάσει σε τέτοια επίπεδα πολιτισμού και απαγκίστρωσης από θρησκείες. Ούτε βέβαια θα φτάσουν όλες οι κοινωνίες συγχρόνως. Μερικές έχουν φτάσει. Άλλες πλησιάζουν. Άλλες βρίσκονται ακόμα μακριά.
Η πρώτη χώρα στον κόσμο που νομιμοποίησε την ευθανασία είναι (όπως μπορεί να υποπτευθήκατε) η Ολλανδία. Την ίδια χρονιά (2002) ακολούθησε το Βέλγιο και την επόμενη η Ελβετία. Την ίδια χρονιά στη Βρετανία, το Ανώτατο Δικαστήριο αναγνώρισε το δικαίωμα σε μία παράλυτη 43χρονη γυναίκα να θέσει τέλος στη ζωή της όποτε αυτή το επιθυμεί. Το 2007 πραγματοποιήθηκε η πρώτη νόμιμη διακοπή σίτισης -που δεν θεωρείται ευθανασία- στην καθολική Ισπανία. Πρόσφατα, η κυβέρνηση Θαπατέρο (που, σε πείσμα της καθολικής εκκλησίας, νομιμοποίησε το γάμο ομοφυλοφίλων), διακήρυξε ότι πρέπει, επιτέλους, να ξεκινήσει δημόσιος διάλογος για την ευθανασία. Στις ΗΠΑ το 2005 χρειάστηκαν 15 χρόνια δικαστικών αγώνων για να διακοπεί η σίτιση της Τέρι Σκιάβο. Στις ΗΠΑ οι εκκλησίες έχουν δύναμη!
Στη χώρα μας, εκτός από την εκκλησία κυριαρχεί η ιδεοληψία, η επαρχιώτικη υποκρισία και η διαφθορά.
«Θα φτάσουμε σε ένα νέο εφιαλτικό ολοκαύτωμα, σε έναν νέο Καιάδα των αδυνάμων και ασθενών ηλικιωμένων… Ήδη στην Ελλάδα, η αυθαιρεσία του νομοθέτη έγινε πράξη, με το νόμο περί μεταμοσχεύσεων»
δήλωνε ο μακαριστός αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, φοβούμενος μήπως ακολουθήσουμε τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Αλλά και σημαίνον στέλεχος της αριστεράς είδε παλιότερα το θέμα ως μιαν ακόμη συνομωσία του κεφαλαίου εναντίον των γερόντων:
«Αν έφευγαν από τη μέση μερικοί, θα ανακουφίζονταν τα ασφαλιστικά ταμεία, θα αβγάτιζαν τα κέρδη των ασφαλιστικών εταιρειών… Κάτι [μου] λέει ότι η ανακούφιση των ασφαλιστικών ταμείων έβαλε το χεράκι της [στη νομιμοποίηση της ευθανασίας στην Ολλανδία]. Σε εποχή πλήρους εμπορευματοποίησης δεν ζούμε; Όταν ο πόνος, η φθορά, τα γηρατειά γίνονται εμπόρευμα δεν πρέπει να κοστίζουν όσο το δυνατόν λιγότερο;».
Δεν είναι μόνο ιδεολογικές (ιδεοληπτικές;) οι αιτίες που το 55% των Ελλήνων τάσσεται κατά της ευθανασίας. Είναι και η καχυποψία απέναντι στη διαφθορά. Την εξέφρασε ο Φώτης Κουβέλης:
«Δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι υπήρξαν περιπτώσεις, στις οποίες η ευθανασία αποφασίστηκε όχι για τη διακοπή των πόνων του ασθενή και την ελευθέρωσή του από αυτούς, αλλά για καθαρά κερδοσκοπικούς λόγους σε σχέση με τη διάθεση οργάνων σώματος».
Είναι τελικά και η επαρχιώτικη υποκρισία. Πλειοδοτούμε σε βρωμιές μας, αλλά τις κρύβουμε κάτω απ’ το χαλί και εμφανιζόμαστε αγνοί και άμωμοι. Συμβαίνει σε πολλές δραστηριότητες. Θυμάμαι την εποχή της χούντας, όπου η έκτρωση απαγορευόταν διά ροπάλου. Τότε, μια φίλη ήρθε για έκτρωση εδώ από τη Βρετανία: ήταν ευκολότερα και φτηνότερα. Τώρα, σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις (ο φόβος του εισαγγελέα εμποδίζει τις στατιστικές) τα τρία τέταρτα των γιατρών στην Ελλάδα κάνουν παράνομα από καιρό ευθανασία. Είτε από ανθρωπισμό, είτε έναντι αμοιβής, όπως έκαναν τις εκτρώσεις. Έχουμε βρει στη χώρα μας μια απλή μέθοδο να λύνουμε ζητήματα που σε άλλες χώρες προκαλούν έντονες συζητήσεις, διαμάχες, αποφάσεις δικαστηρίων, δημοψηφίσματα. Είναι η μέθοδος της στρουθοκαμήλου.
Διονύσης Γουσέτης