Δεν πιστεύω στα πολυσυλλεκτικά κόμματα εξουσίας. Δεν δέχομαι στο όνομα της εξουσίας να ισοπεδώνονται οι ιδεολογικές διαφορές. Η είσοδος πχ του Κοντογιαννόπουλου ή του Μπίστη στο ΠΑΣΟΚ δεν υπήρξε ανανεωτική στο επίπεδο των ιδεών παρά μόνο στο επίπεδο των προσώπων.

Ωστόσο πρέπει να κοιτάμε τα πράγματα ρεαλιστικά. Το εκλογικό σύστημα δεν αφήνει περιθώρια για πολυτέλειες όπως ιδεολογικά καθαρούς σχηματισμούς, κομματικούς συνασπισμούς κτλ. Επιβάλει ένα άκαμπτο δικομματικό σύστημα. Η επιλογή της ψήφου αναγκαστικά προκύπτει μέσα από πάρα πολλούς συμβιβασμούς. Ωστόσο δεν νομίζω ότι οι σημερινές εξελίξεις με τον Α.Ανδριανόπουλο και τον Στ.Μάνο μοιάζουν με προηγούμενες προσχωρήσεις. Έχουμε την διατήρηση της ιδεολογικής τους αυτοτέλειας. Όπου μπορούν οι ιδέες τους να συμπέσουν με ιδέες του Γ.Παπανδρέου και κυρίαρχων ρευμάτων μέσα στο ΠΑΣΟΚ τότε θα έχουμε πολιτική έκφρασή τους. Και στο ΠΑΣΟΚ υπάρχουν προοδευτικές φωνές και προτάσεις που μπορούν ταυτιστούν με μοντέρνες φιλελεύθερες θέσεις.

O A.Ανδριανόπουλος απείχε της πολιτικής σκηνής για πάνω από 10 χρόνια. Του έχουν γίνει άπειρες προτάσεις κατά καιρούς να επανέλθει και από τη ΝΔ και από τον Κ.Σημίτη. Τις αρνήθηκε όμως διότι δεν του εξασφάλιζαν καμία προοπτική ότι οι ιδέες του (έστω και όχι στην οικονομία) θα μπουν στο τραπέζι της πολιτικής ζύμωσης. Δεν είχε ανάγκη από απλά μια καρέκλα. Πιστεύω ότι για να επανέλθει σήμερα, όπως και ο Στ.Μάνος θα έχει τις εγγυήσεις ότι δεν θα αποτελούν διακοσμητικά στοιχεία. Άλλωστε για όποιον παρακολουθεί την αρθρογραφία τους, οι σημερινές εξελίξεις έρχονται να επισφραγίσουν μια εντεινόμενη ιδεολογική προσέγγιση με τον Γ.Παπανδρέου.

Ας μην είμαστε μαξιμαλιστές, δύο κούκοι δεν φέρνουν την άνοιξη. Μπορούν όμως να επηρεάσουν θετικά στην εφαρμογή πολλών πολιτικών στην κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης της κοινωνίας, πράγμα πολύ πιο δύσκολο αν βρίσκονται εκτός προσκηνίου. Ίσως όχι αναγκαστικά στην οικονομία, αλλά μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία μια κοινωνικής συναίνεσης ώστε μελλοντικά να μπορούν να εφαρμοστούν μεταρρυθμίσεις που σήμερα φαντάζουν ανήκουστες. Άλλωστε και όταν αποφάσισε ο Στ.Μάνος να συνεργαστεί με τη ΝΔ το 2000, συμφώνησε να συμμετάσχει στη διαμόρφωση της πολιτικής όχι στην οικονομία αλλά στον τομέα της Δικαιοσύνης.

Άλλωστε είναι ανάγκη να υπάρχει μια πλατφόρμα όπου θα μπορούν να εκφράζονται οι φιλελεύθερες ιδέες. Στη χώρα μας υπάρχει τόση σύγχυση για το περιεχόμενο του νεοφιλελευθερισμού που όλοι μιλάνε για νεοφιλελεύθερη λαίλαπα ενώ οι πολιτικές που εφαρμόζονται είναι κατ’ εξοχήν συντηρητικές/σοσιαλδημοκρατικές. Η σύγχυση δε είναι απερίγραπτη στη ΝΔ που άλλα στελέχη της ονομάζουν το κόμμα φιλελεύθερο, άλλα λαϊκό πατριωτικό, κυριολεκτικό μπάχαλο.

Συνολικά βλέπω την εξέλιξη πάρα πολύ θετική, και ελπίζω να ξεφύγει του προεκλογικού πυροτεχνήματος και να συμβάλει στη συνολική μετεξέλιξη του ΠΑΣΟΚ. Οι προσδοκίες που δημιουργεί ο Γ.Παπανδρέου να έρθει σε ρήξη με τον κατεστημένο κομματικό κρατικοδίαιτο μηχανισμό του ΠΑΣΟΚ είναι μεγάλες, και τουλάχιστον δείχνει με τέτοιες κινήσεις ότι υπάρχει πρόθεση αναδημιουργίας του πολιτικού σκηνικού. Το ζήτημα δεν είναι απλά η εναλλαγή της εξουσίας. Όπως έχουν άλλωστε δηλώσει στη Wall Street Journal κορυφαία στελέχη της ΝΔ δεν πρόκειται να έχουμε αλλαγές σε βασικούς τομείς της πολιτικής (οικονομία, εξωτερική πολιτική). Αυτό που μπορεί (μπορεί και όχι) να φέρει ο Γ.Παπανδρέου είναι μια ουσιαστικότερη αλλαγή που αξίζει να δοκιμαστεί.

Περλικός Φώτης