Γιατί συμμετέχω στη Φιλελεύθερη Συμμαχία

Ιαν 18th, 2007 | | Κατηγορία: Πολιτική | Email This Post Email This Post | Print This Post Print This Post |

του Δημήτρη Σκάλκου

Είναι σχεδόν αυταπόδεικτο πως, ο εγχώριος φιλελευθερισμός την τελευταία δεκαπενταετία βρίσκεται μπροστά σε αδιέξοδο. Σήμερα, μοιάζει πραγματικά να συνθλίβεται ανάμεσα στον α-πολιτικό συντηρητισμό του μεσαίου χώρου της Νέας Δημοκρατίας και στο πολιτικά αμήχανο και υπό ιδεολογική σύγχυση ΠΑΣΟΚ (για να μην αναφέρουμε εκείνες τις, γραφικές πλέον, δυνάμεις που εξακολουθούν να ξορκίζουν το φάντασμα του νεοφιλελευθερισμού).

Ο φιλελεύθερος λόγος δεν διαχέεται επαρκώς στην ελληνική πολιτική σκηνή, οι γραφίδες σπανίζουν, κάποτε κραταιές δεξαμενές σκέψης (think-tanks) εξαντλούνται σε κομματικές δημόσιες σχέσεις, ενώ για το χώρο των εκδόσεων ούτε λόγος να γίνεται. Συνακόλουθα, ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός ικανών στελεχών εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια να επιλέγει τον δρόμο της ιδιώτευσης ή της μεμονωμένης (και προς τούτο αναποτελεσματικής) προσχώρησης είτε στο ΠΑΣΟΚ που εγκατέλειψε το ανδρεοπαπανδρεϊκό παρελθόν του (χωρίς να το αντικαταστήσει πετυχημένα με κάτι άλλο) και στη ΝΔ που πρόσφατα το ανακάλυψε (με εκλογική τουλάχιστον επιτυχία).

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι φιλελεύθερες ιδέες αναπόφευκτα υπο-αντιπροσωπεύονται. Ωστόσο, κατά την ταπεινή γνώμη του γράφοντα, ποτέ ίσως κατά το παρελθόν η ελληνική πολιτική ζωή δεν είχε περισσότερο ανάγκη από την παρουσία των φιλελεύθερων ιδεών, τη διαπάλη και την σύνθεσή τους με τις ιδέες μιας σύγχρονης Αριστεράς, την διαμόρφωση της οποίας επιθυμούμε και αναμένουμε. Την ίδια στιγμή που είναι καταθλιπτική η ιδεολογική ομοιομορφία και εκκωφαντική η απουσία νέων ιδεών και προτάσεων που θα θέσουν σε κίνηση ένα τελματωμένο και απονευρωμένο πολιτικό σύστημα καθώς και ένα απαθές εκλογικό σώμα. Την ίδια στιγμή που η επικρατούσα άποψη περί του «τέλους των ιδεολογιών» βρίσκει κατά παράδοξο (αλλά όχι ανεξήγητο) τρόπο συμμάχους στο ίδιο στρατόπεδο την ευρισκόμενη σε ιδεολογικό αδιέξοδο Αριστερά καθώς και την παραδοσιακά διανοητικά αδρανή (για να μην πούμε νεκρή) Δεξιά. Μαζί τους βρίσκονται και κάποιοι φιλελεύθεροι διανοούμενοι που ανακάλυψαν εσχάτως τη γοητεία της συμπόρευσης με το κυρίαρχο ρεύμα και της απρόσκοπτης πολιτικής ανέλιξης.

το μονότονο mantra των δύο μεγάλων πολιτικών κομμάτων περί συναίνεσης, σύγκλισης στο κέντρο, μετριοπάθειας, δεν μπορεί να αποκρύψει τη γύμνια προτάσεων και την απουσία ολοκληρωμένου πολιτικού λόγου

Και είναι βέβαια προφανές πως, το μονότονο mantra των δύο μεγάλων πολιτικών κομμάτων περί συναίνεσης, σύγκλισης στο κέντρο, μετριοπάθειας, δεν μπορεί να αποκρύψει τη γύμνια προτάσεων και την απουσία ολοκληρωμένου πολιτικού λόγου, δεν είναι σε θέση να αντιμετωπίσει τα πιεστικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας. Μίας οικονομίας τα διαρθρωτικά προβλήματα της οποίας δεν αντιμετωπίζονται με ασκήσεις «δημιουργικής λογιστικής» και «κοινωνικό διάλογο» που διαρκεί συνήθως μέχρι την επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Μιας κοινωνίας ξενοφοβικής και με ολοφάνερη, πλην όμως αδικαιολόγητη, έλλειψη εθνικής αυτοπεποίθησης, που έχει ανάγει τον αντιαμερικανισμό σε ενοποιητικό μύθο, μίας κοινωνίας που ισορροπεί ανάμεσα σε έναν τυχοδιωκτικό ατομισμό και έναν οπισθοδρομικό κοινοτισμό και στερούμενης της αναγκαίας ατομικής υπευθυνότητας και οποιουδήποτε συλλογικού οράματος. Που συνδιαλέγεται με κραυγές και συνθήματα και συναγελάζεται στα τηλεοπτικά παράθυρα του επιθετικού λαϊκισμού και της μίζερης κενολογίας που υποκαθιστούν τα πολιτικά κόμματα στον ρόλο τους ως διαμεσολαβητές της πολιτικής συμμετοχής και ανα-παράγουν μια στρεβλή εικόνα της νεοελληνικής πραγματικότητας.

Από την πλευρά τους και κάτω από αυτές τις συνθήκες, όσοι συνεχίζουν να πιστεύουν στη δύναμη των ιδεών και δεν επιτρέπουν στις πολιτικές φιλοδοξίες τους να υπερβούν τα όρια της ματαιοδοξίας, της εξουσιολαγνείας και των πολιτικών εκπτώσεων, είναι βέβαιο πως θα ανταποκριθούν στην πρόκληση των καιρών, αναλαμβάνοντας την ευθύνη που τους αναλογεί και συμβάλλοντας στην άρθρωση ενός δυναμικού και ρηξικέλευθου φιλελεύθερου λόγου, που εμπνέεται από τα σύγχρονα ρεύματα σκέψης και προσαρμόζεται στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας.

Με βάση τα παραπάνω, η στοιχειώδης ιδεολογική εντιμότητα και η συνέπεια λόγων και έργων (μέτρο κάθε ηθικής στάσης), επέβαλε τη συμμετοχή μου στη πρωτοβουλία της Φιλελεύθερης Συμμαχίας, όπως και σε κάθε ανάλογη περίπτωση.

Σημείωση. Το κάλεσμα της Φιλελεύθερης Συμμαχίας ευθύς εξαρχής έσπευσα να το κοινοποιήσω σε φίλους του φιλελεύθερου χώρου που γνωρίζω προσωπικά. Με ιδιαίτερη ικανοποίηση είδα τη προθυμία των περισσότερων εξ αυτών να συνδράμουν το νέο εγχείρημα. Ωστόσο, διαπίστωσα και αρκετή κριτική αναφορικά με τις προϋποθέσεις επιτυχίας της Φιλελεύθερης Συμμαχίας. Επιτρέψτε μου να κωδικοποιήσω την αρνητικές αντιδράσεις σε τρεις κατηγορίες:

α. Η ενδεχόμενη συμμετοχή τους συνεπάγεται ένα προσωπικό, κοινωνικό και επαγγελματικό (συχνότερα) κόστος που αδυνατούν να καταβάλουν. Η πολυπληθέστερη κατηγορία. Κατανοητό και αποδεκτό.

β. Ενστάσεις αναφορικά με τις διαδικασίες συγκρότησης και υποδείξεις για τις προϋποθέσεις λειτουργίας. Στο βαθμό που είναι ειλικρινείς, έχω να παρατηρήσω πως συχνά «τοποθετούν την άμαξα πριν από το άλογο». Με άλλα λόγια, η Φιλελεύθερη Συμμαχία αποτελεί πρωτοβουλία δημιουργίας ενός φιλελεύθερου κόμματος από τα κάτω, όπου όλοι θα συν-διαμορφώσουν τους στόχους, τις θέσεις και τις προτεραιότητες του από το ιδρυτικό συνέδριο και στη συνέχεια. Τα μόνα αδιαπραγμάτευτα στοιχεία είναι οι αξίες και οι αρχές του φιλελευθερισμού. Η προβολή συγκεκριμένων θέσεων στην ιδρυτική διακήρυξη αποσκοπεί στο να δώσει το φιλελεύθερο στίγμα, διαλύοντας ενδεχόμενες παρανοήσεις και σε καμία περίπτωση να αποτελέσει θέσφατο. Ωστόσο, οι υποδείξεις όλων τους είναι εξαιρετικά χρήσιμες και έχουν ενσωματωθεί στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τόσο στο τελικό κείμενο της διακήρυξης όσο και στο γενικότερο σχεδιασμό. Σε κάθε περίπτωση τους περιμένουμε να πλαισιώσουν τη Φιλελεύθερη Συμμαχία στη συνέχεια.

γ. Ενστάσεις αναφορικά με τις διαδικασίες συγκρότησης και υποδείξεις για τις προϋποθέσεις επιτυχίας της Φιλελεύθερης Συμμαχίας που γίνονται εκ του πονηρού, είτε γιατί δεν επιθυμούν να παραδεχθούν το (α), είτε γιατί το «εγώ» τους απαιτούσε να τους επιφυλάξουμε διαφορετική αντιμετώπιση. Δεν πρόκειται να ασχοληθούμε μαζί τους περαιτέρω καθώς αρκετό χρόνο και διάθεση έχουμε χάσει μαζί τους κατά το περισσότερο και λιγότερο παρελθόν.

Ο Μαρξ έλεγε πως το ζήτημα δεν είναι να κατανοήσουμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε. Και είχε δίκιο καθώς η πολιτική είναι χώρος δράσης. Όσο, λοιπόν, κάποιοι «φιλελεύθεροι του σαλονιού» θα συζητούν «λεπτά» θεωρητικά ζητήματα πολιτικής τακτικής, κάποιοι άλλοι θα προσπαθούν να φέρουν τις φιλελεύθερες αντιλήψεις στο κέντρο της πολιτικής συζήτησης, κάνοντας πράξη τη ρήση του Milton Friedman πως, ένα άτομο και μία σωστή άποψη μπορούν να «κοντράρουν» κάθε πλειοψηφία. Έκαστος εφ’ ω ετάχθη.

27 σχόλια
Leave a comment »

  1. […] Ο Δημήτρης Σκάλκος είναι μέλος της προσωρινής Διοικούσας Επιτροπής της κίνησης πολιτών “Φιλελεύθερη Συμμαχία”. Κινείται μαχητικά εδώ και αρκετά χρόνια στο χώρο των Φιλελευθέρων, είναι συγγραφέας αρκετών άρθρων καθώς και του βιβλίου “Φιλελεύθερη Σοσιαλδημοκρατία”, μαζί με τον Τάκη Μίχα. Στην ανοικτή συζήτηση που οργανώσαμε το περασμένο Σάββατο, ανακάλυψα ότι κι εκείνος όπως κι εγώ, ανήκει στους Φιλελευθέρους που θεωρούν την κοινωνική αλληλεγγύη ως παράγοντα εξόχως σημαντικό για την ανάπτυξη και την πορεία μιας κοινωνίας και βασικό άξονα της Φιλελεύθερης κοσμοθεωρίας, μια ιδέα την οποία θα αγωνιστούμε να διαδόσουμε κόντρα σε μιας κακώς εννοούμενη ταύτιση του Φιλελευθερισμού με το laissez-faire. Αναδημοσιεύω το άρθρο από το e-rooster. […]

  2. Χαίρομαι ειλικρινά για το ανωτέρω κείμενο. Αντιλαμβάνομαι τη χρησιμότητά του στο e-rooster, καθώς αυτό αποτελεί ένα θερμοκήπιο φιλελεύθερων ιδεών. Ωστόσο έχω μια παρατήρηση επί του πρακτέου. Το “έκαστος εφ’ ω ετάχθει” δε μπορεί να είναι άποψη και πρακτική ενός πολιτικού κόμματος. Πόσο μάλλον μιας πολιτικής κίνησης απλών πολιτών που δεν έχει γίνει καν κόμμα. Μια κίνηση χωρίς ιστορία, με διαμορφούμενο παρόν και φιλόδοξο μέλλον οφείλει να είναι ανοιχτό προς όποιον συμφωνεί ή θέλει να στηρίξει τη προσπάθειά της, με όποιον τρόπο ο καθένας επιθυμεί. Αν περιχαρακωθεί η προσπάθεια μόνο σε όποιους “αρέσουν” σε μία συγκεκριμένη πολιτική οπτική, δε θα μπορέσει να αναπτύξει πολιτική και εκλογική δυναμική. Διότι τα κόμματα, κυρίως τα μη αριστερά, έχουν τη δύναμη των ανθρώπων που τα ψηφίζουν. Χωρίς τη συμμετοχή απλών ανθρώπων, ως μέλη ή ως ψηφοφόροι, δεν θα μπορέσουν ποτέ οι φιλελεύθερες αξίες και προτάσεις να μπουν ψηλά στην ατζέντα της ελληνικής πολιτικής πραγματικότητας. Διότι πολύ απλά οι κλασσικές αριστερές και δεξιές απόψεις έχουν βαθιές ρίζες στην ελληνική κοινωνία. Επομένως χρειάζεται δύναμη για τις απαιτούμενες αλλαγές. Και η μόνη πραγματικά αναφαίρετη δύναμη σε μια δημοκρατία, που οδηγεί σε εξελίξεις, είναι η ψήφος των πολιτών.

    Κατά τα λοιπά συμφωνώ με τα γραφόμενα του φίλτατου Δημήτρη Σκάλκου και πιστεύω στην αναγκαιότητα ύπαρξης και επιτυχίας τρης Φιλελεύθερης Συμμαχίας…

  3. Θα ήθελα κι εγώ να συμφωνήσω με το σχόλιο του Theodore. Είναι αναγκαίο κατα τη γνώμη μου να δεχθούμε τη βοήθεια απο τον καθένα με όποιον τρόπο αυτός μπορεί να το προσφέρει. Με τον όρο ‘καθένα’ φυσικά εννοώ αυτούς που συμφωνούν με τις γενικές γραμμές του φιλελευθερισμού.

    Θα ήθελα να σημειώσω οτι ενώ έχω αποφασίσει από τη πρώτη στιγμή να στηρίξω τη ΦΣ, δεν έχω παρευρεθεί προσωπικά σε κάποια συνάντηση, ούτε καν έχω υπογράψει ακόμη τη διακύρηξη(ντροπή μου), αλλά παρακολουθώ καθημερινά το χώρο όσο μπορώ μέσω του Internet. Φυσικά και θα ήταν καλύτερα ορισμένοι απο εμάς να αφιερώσουμε μεγαλύτερο μέρος του χρόνου μας σε αυτή τη προσπάθεια.

  4. Τις ιδέες μου κρύβω ή ξεφτιλίζω καθημερινά και πολλές φορές, κυρίως λόγω αδυναμίας. Ξεφτιλίστηκα όταν δέχθηκα να υπηρετήσω στρατιωτική θητεία, όταν ίσως κάποτε απαιτήσω και εγώ κάποιο επίδομα που δικαιούμαι από το κράτος, όταν σε μία παρέα στην ταβέρνα κρύψω ότι είμαι άθρησκος από φόβο μη στενοχωρήσω κάποιους και χιλιάδες άλλα παραδείγματα μεγάλης ή μικρής βαρύτητας. Μια ζωή συμβιβασμός και υποκρισία. Τώρα που βλέπω μία ομάδα ανθρώπων να προσπαθεί να διαδώσει πολλές από τις ιδέες τις οποίες πιστεύω, εάν δε βάλω την υπογραφή μου να την υποστηρίξω, ε, αυτό κι αν θα είναι ξεφτίλα!

  5. Είμαι μόλις 19 ετών, και μετράω τρείς μήνες στη Φιλελεύθερη Συμμαχία. Ασχολούμαι όσο περισσότερο μπορώ, λόγω και της προσωρινής περιορισμένης έκτασης των δραστηριοτήτων της. Χωρίς να έχω την παραμικρή προηγούμενη πολιτική εμπειρία, μόνο και μόνο από την ανάγκη συμβολής στην πιο οργανωμένη προβολή των φιλελεύθερων ιδεών, αποφάσισα να υπογράψω την διακήρυξη και να προσχωρήσω στη Συμμαχία. Για αυτό δεν καταλαβαίνω γιατί ορισμένοι κύριοι που επιλέγουν να είναι “απέξω από τον χορό”, και ως εκ τούτου έχουν κάθε δικαίωμα “πολλά τραγούδια να λένε”, επιμένουν να διατυπώνουν τις ενστάσεις τους για το εγχείρημα αυτό και να λειτουργούν εμπρηστικά ως προς αυτό. Εφόσον δεν θέλουν να συμμετέχουν, δεν συμμετέχουν. Δεκτές οι απόψεις τους αλλά δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος να γίνονται αφορμή για άλλους να διστάζουν να προσχωρήσουν ή, αν έχουν ήδη προσχωρήσει, να “τσινάνε”. Γιατί στο κάτω-κάτω, ο καθένας δεν μπορεί να ξέρει τι συμφέρον (προσωπικό ή άλλο) μπορεί να έχει ο άλλος που εκφράζει την οποιαδήποτε άποψη.
    Το κείμενο του κυρίου Σκάλκου είναι η καλύτερη απάντηση προς όλο αυτό το κλίμα που πάει να δημιουργηθεί. Συμφωνώ και προσυπογράφω.

  6. το βρισκω πραγματικα λυπηρο να πιστευει κανεις οτι ο διαλογος ειναι αχρηστος ή οτι η καλοπιστη κριτικη μπορει να ειναι “εμπρηστικη”. Δεν ηξερα οτι “για το καλο της κοινοτητας” πρεπει μερικοι να το βουλωνουν και να μην εκφραζονται. Μια συνοπτικη απαντηση μου σε διαφορα περιεργα που εχω ακουσει θα ερθει συντομα.

    ΥΓ οταν κριτικαρεις καποιον, ειναι καλη αρχη νομιζω να χρησιμοποιεις το ονομα του, οχι να αναφερεσαι σε “καποιον κυριο”

  7. Η δική μου άποψη είναι ότι κάθε άποψη που διατυπώνεται είναι χρήσιμη ακόμα και αν είναι επικριτική, όποιος και αν είναι αυτός που την διατυπώνει, όποια και αν είναι τα κίνητρα του, ότι και αν έχει υποστηρίξει στο παρελθόν. Το κάθε επιχείρημα είναι αυθύπαρκτο άσχετα από το ποιος και γιατί το διατυπώνει. Ακόμα και η κακόπιστη κριτική είναι χρήσιμη (και άρα επιθυμητή) καθώς δίνει την ευκαιρία μια επιφύλαξη ή αντίρρηση που ίσως βρίσκεται στο μυαλό και άλλων να διατυπωθεί δημόσια και να απαντηθεί (επαρκώς ή όχι). Αν δεν απαντηθεί επαρκώς καλά αυτό σημαίνει ότι η challenged ιδέα “μπάζει νερά”. Αν απαντηθεί επαρκώς καλά τότε αυτοί που αρχικά είχαν συνταχθεί έτι περισσότερο ενισχύουν την πίστη τους, οι δε αμφιταλαντευόμενοι πλησιάζουν ένα βήμα πιο κοντά στην ένταξη. Σε κάθε περίπτωση οι αναγνώστες είναι κερδισμένοι.

  8. Δεν κριτικάρω κανένα συγκεκριμένο πρόσωπο κύριε Γεωργανά, αν αναφερόσαστε σε μένα. Αν νομίζετε πως απευθυνόμουν σε εσάς, προφανώς θα έχετε τους λόγους σας.
    Την κριτική σας, εγώ προσωπικά, την εξέλαβα ως άποψη ενός καλά πληροφορημένου και γνώστη των πραγμάτων εξωτερικού παρατηρήτη. Αυτό και μόνον, προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Ας μην ψάχνουμε παντού εχθρούς και ας μην είμαστε έτοιμοι να τσακωθούμε για το παραμικρό.

  9. Η αναφορά μου έρχεται σε συμφωνία με τα σχόλια α και γ του κυρίου Σκάλκου, το άρθρο του οποίου σχολιάζω στο κάτω-κάτω. Αν είχα αντιρρήσεις με εσάς, δεν θα είχα πρόβλημα να τις διατυπώσω ως σχόλιο στο άρθρο σας. Αν έχετε υπ’όψιν σας κάτι διαφορετικό, είναι αναφαίρετο δικαίωμα σας. Απλά, προσωπικά, don’t let me be misunderstood.

  10. Κατέθεσα πρόσφατα και τη δική μου υπογραφή στη Φιλελεύθερη Συμμαχία γιατί εμπνεύστηκα από κάποιες αναφορές-κλειδιά της διακήρυξης, όπως π.χ. “προσωπικό κόστος που έχουμε πληρώσει κάποιοι υπερασπιζόμενοι φιλελεύθερες ιδέες”. Στο χώρο της εκπαίδευσης, που ανήκω, αυτές οι ιδέες δεν γίνονται εύκολα ευπρόσδεκτες από το δημόσιο-αγράμματο-συνδικαλιστικό status quo…
    Επίσης, συμφωνώ με παλιότερο σχόλιο του κ.Φώτη Περλικού ότι οι περισσσότεροι γύρω μας είναι εν δυνάμει φιλελεύθεροι αρκεί να βρεις το σωστό τρόπο να τους το πεις. Κι εδώ υπεισέρχεται το, κατά τη γνώμη μου, πρωτεύον ζήτημα της “μάχης της ψυχής” που πρέπει να κερδίσουμε. Τα πρόσωπα που θα απεθυνθούν στο λαό με τρόπο που “παρασύρει” και όχι ξύλινο-δογματικό. Δεν πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τσακωμό με το παραμικρό…
    Ευχαριστώ.

  11. Και να σκεφτείς ότι κάποτε κατηγορούσατε τα “συντρόφια” γι’ αυτές τις πρακτικές..

    Πως αλλάζουν οι καιροί 🙂

    Κάποτε υπήρχαν “μεγάλοι άνθρωποι” με μια θεωρία φιλελευθερισμού.

    Σήμερα απλά υπάρχουν άνθρωποι που καλύπτουν τον εγωισμό τους και την αδηφαγία τους κάτω από τον μανδύα εκείνων.

    Δυστυχώς το μόνο που μπορούν να επιφέρουν είναι τις ίδιες καταστροφικές συνέπειες με αυτές του κομμουνισμού.

    Κρίμα για τους “μεγάλους ανθρώπους” του παρελθόντος

  12. Έχεις δίκιο, αλλά ας μην κολλάμε σε “μεγάλους ανθρώπους” και σε “μεγάλες θεωρίες” που θυμίζουν λίγο θεολογία… Ας πετυχαίνουμε μικρά καθημερινά επιτεύγματα όπου μπορούμε και θα έρθει και το “μεγάλο” αποτέλεσμα!

  13. Εγώ, πάντως, ως νεοεισαχθείς στο χώρο του φιλελεύθερου κινήματος, παρατηρώ με θλίψη πως αντί να ενωθούμε όλοι στον αγώνα για ανάπτυξη και περαιτέρω προβολή του κινήματος αυτού, και των ιδεών μας (που είναι κοινές, θέλω να νομίζω) αναλωνόμαστε σε προσωπικές διαφωνίες και κόντρες για θέματα δευτερεύοντα και τριτεύοντα.

  14. Παιδιά, πάντα θα υπάρχουν πολλά απωθημένα, πολλοί πέρασαν πολλά πέτρινα χρόνια μοναξιάς και ο σίγουρα καθένας έχει τις πικρίες του. Αξίζει όμως τώρα να τιναχτούν όλα στον αέρα επειδή πολλοί (οι περισσότεροι) εδώ πέρα βιάζονται για να δικαιωθούν; Το θηρίο, το έχω γράψει αλλού, ΔΕΝ είναι πεθαμένο ακόμα. Είναι βαθιά λαβωμένο αλλά αν ανακάμφει, ξεχάστε τον το φιλελευθερισμό.Θα είναι το 2017, η Αθήνα (το έχω ξαναγράψει) θα είναι 7 εκατομμύρια άτομα μέσα στην πιό χαώδη τσιμεντούπολη της Ευρώπης ενώ στα τότε υποδειγματικά Τίρανα, ο Τσενάι που θα έχει επιστρέψει, θα διευθύνει τη νέα Silicon Valley της Ευρώπης και εμείς θα μιλάμε ακόμα για το άρθρο 16 και το πολυτεχνείο θα καίγεται ενώ οι Τραγκαουνάκηδες με τη βοήθεια της γηριατρικής θα ζούν και θα καυγαδίζουν ακόμα…

    Μου θυμίζετε κάποιους που καυγαδίζουν που θα πάνε την πρωτη μέρα των διακοπών τους. Καλά καλά οι συγκεντρώσεις της ΦΣ δε γεμίζουν άιθοισα τελετών γυμνασίου και αρχίσαμε τις αντεγκλήσεις.

  15. σταυρο βουρλουμη (απο την μερια μου ο πληθυντικος δεν χρειαζεται, αν επιμενεις βεβαια θα σεβαστω την επιθυμια σου). προφανως δεν εχω κατι προσωπικο μαζι σου, αλλα δυστυχως ακομα δεν σε καταλαβαινω.

    ειτε κριτικαρεις το προσωπο μου ειτε αλλου ειναι μαλλον αδιαφορο για το τι θεωρω σωστο. Η γνωμη μου ειναι η ιδια σε οποιον και να επιτιθεσαι. Το να μην δεχεσαι την ιδεα του διαλογου εκανα μια νυξη γιατι το θεωρω λαθος και ο Σπυρος Ντοβας το εξηγησε πολυ καλυτερα.

    Επισης βρισκω αρκετα αντιδεοντολογικη την κριτικη που απευθυνεται προς ολους και προς κανεναν. Για τα αντ χομινεμ επιχειρηματα, υπονοουμενα πως καποιοι κατι κρυβουν (χωρις να λες καν ποιοι και τι κρυβουν!!) εγραψα ηδη δυο λογια.

    οι προσωπικες διαφωνιες που λες δεν ξερω ποιες ειναι, αλλα οι συζητησεις για διαφορα θεματα προφανως δεν ειναι δευτερευουσες για αυτους που τις συζητανε! Δεν ειναι ολοι αναγκασμενοι να συμμετεχουν σε μια προσπαθεια χωρις καν να βρουν ποιες ειναι τελοσπαντων αυτες οι κοινες αρχες και αν μπορουμε να συμφωνησουμε σε αυτες!

    Και teach φυσικα συμφωνω μαζι σου, η ακαμψια και ο δογματισμος πρεπει να αποφευχθει. Αν δεν συμφωνουν οι αλλοι δεν πρεπει να το συζητησουμε? αυτο δεν λεγεται (ή τεσπα δεν θα επρεπε να ειναι) τσακωμος, διαβουλευση λεγεται.

    και επειδη ξεχαστηκαμε και ξεφυγαμε απο το παρον αρθρο: Ωραια ο φιλελευθερισμος δεν εκφραζεται και πρεπει να εκφραστει, συμφωνουν οι περισσοτεροι φανταζομαι. Αλλα υπαρχουν σημεια που δεν καταλαβαινω, πχ:

    Ο Μαρξ έλεγε πως το ζήτημα δεν είναι να κατανοήσουμε τον κόσμο, αλλά να τον αλλάξουμε. […] Όσο, λοιπόν, κάποιοι «φιλελεύθεροι του σαλονιού» θα συζητούν «λεπτά» θεωρητικά ζητήματα πολιτικής τακτικής, κάποιοι άλλοι θα προσπαθούν να φέρουν τις φιλελεύθερες αντιλήψεις στο κέντρο της πολιτικής συζήτησης

    ειμαι σιγουρος οτι το λεγε ο μαρξ αυτο! και οι συνεχιστες του το τηρησαν τακτικα προτιμωντας να κανουν πορειες απτο να διαβαζουν κανα βιβλιο και να μαθουν κατι για τον κοσμο! Ελα ομως που αν δεν κατανοησεις τον κοσμο, δεν εχεις καλες προοπτικες να τον αλλαξεις, και αν τελικα τα καταφερεις οι αλλαγες που φερνεις μπορει να ειναι καταστροφικες!

    Οι “φιλελευθεροι του καναπε” που κριτικαρονται εδω ειναι ανθρωποι οπως ο Τζων Στιουαρτ Μιλλ? Ο Ρομπερτ Νοζικ? Αυτοι που μας εφεραν οτιδηποτε βαση εχουμε να στηριχτουμε? Χωρις “λεπτη θεωρητικη δουλεια” και σοβαρη προετοιμασια τιποτα δεν χωριζει μια νεα πολιτικη προσπαθεια απο ολες τια παλιες, γνωριμες και μαλλον ανεπαρκεις που υπαρχουν στο πολιτικο προσκηνιο.

    ΥΓ teach εχω την εντυπωση οτι αλλος εκανε το σχολιο που αναφερεις.

  16. Σωτήρη, το πρόβλημα είναι, ή τουλάχιστον έτσι το βλέπω εγώ,πως στις κοινές αρχές συμφωνούμε και δεν τα βρίσκουμε στις λεπτομέρειες. Ετσι το βλέπω εγώ, και η αρχική μου τοποθέτηση είναι διατυπωμένη όχι με τον τρόπο που ήθελα, αλλά με αμφιλεγόμενο νόημα, ώστε δικαίως δημιουργούνται ενστάσεις. Απλά συνηγόρησα με το άρθρο του κυρίου Σκάλκου, και δεν είχα στο μυαλό μου καμία συγκεκριμένη περίπτωση. Τέλος πάντων, δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο από το να ανακαλέσω πλήρως τα αρχικά λεγόμενα μου.
    Παρεμπιπτόντως, νομίζω πως στην Ελλάδα δεν έχουμε την πολυτέλεια οι “φιλελεύθεροι του καναπέ” να είναι του επιπέδου και του ειδικού βάρους των Mill, Nozick, Hayek ή Rothbard.

  17. Εγώ θα έλεγα ότι τέτοιου επιπέδου φιλελεύθεροι, όπως ο Mill ή ο Hayek συνεισφέρουν υπεραρκετά και από τον καναπέ τους. Αλλά τέτοιου μεγέθους ελληνόφωνους δεν γνωρίζω και δεν νομίζω να υπάρχουν και πολλοί που φαντάζονται τους εαυτούς τους έτσι. Από την άλλη αυτού του μεγέθους οι διανοητές είναι και οι πρώτοι που αντιλαμβάνονται την ανάγκη να σηκωθούν από τον καναπέ, όπως ο Rothbard του οποίου η παρουσία εκτός σαλονιών ήταν μαχητικότητη.

  18. Πάντως άσχετο, αλλά ομιλώντας περί θεωρητικών του καναπέ, μου πέρασε η εικόνα των 20χρονων παιδιών που περιφέρονται στα κανάλια και υπερασπίζονται τα συλλαλητήρια κατά του άρθρου 16 κλπ. Ομολογώ πως με τρόμαξε το γεγονός ότι μιλούσαν χωρίς παραλλαγές με την ίδια ξύλινη γλώσσα που μιλούσαν οι προκάτοχοί τους 20 και 30 χρόνια πριν.

    Είναι τρομακτικό ότι στην Ελλάδα, οι δυνάμεις της οπισθοδρόμησης πλέον, έχουν τέτοια ιδεολογική αντοχή και συνέπεια. Και αυτό οφείλεται εν πολλοίς στην ύπαρξη ιδεολογικής πλατφόρμας η οποία γεννάει αυτά τα τρομερά ιδεολογικά και συμπεριφεριολογικά (επιτρέψτε μου το νεολογισμό) mimics.

    Στην Ελλάδα ιδίως, τέτοια πλατφόρμα αναφοράς δεν βλέπω να υπάρχει και γι’ αυτό το λόγο οι μεν συνειδητοί και συνειδητοποιημένοι φιλελεύθεροι προχωράνε μόνοι τους και (επειδή συνήθως είναι υψηλής γλωσσομάθειας και εν γένει μορφωτικού επιπέδου) επαφίενται στη διεθνή βιβλιογραφία, οι δ娔dormant” φιλελεύθεροι συντάσσονται με πολιτικές και ιδεολογικές προτάσεις στην Ελλάδα που καν πολλές φορές δεν τους εκφράζουν αλλά φαίνονται παραπλήσιες.

    Αν είναι να υπάρξει αγώνας, αυτός θα πρέπει να είναι πολυμέτωπος και λογικά, θα πρέπει αν υπάρξει και διάβασμα και homework γιατί οι παρανοήσεις, αυθαίρετες συνδέσεις, και ταυτοποιήσεις θα είναι πολλές.

    Τι θα απαντούσατε ας πούμε σε κάποιον ο οποίος θα σας έλεγε: “Γενάρη μήνα και άνθισαν οι αμυγδαλιές. Φταίνε οι φιλελεύθεροι της Ουάσινγκτον και οι πετρελαιάδες του Μπούς που δεν αφήνουν την φτηνή ενέργεια και κοι5τάξτε που βρισκόμαστε τώρα. Σαχάρα θα γίνει η Ελλάδα”.

    Μα, θα μου πείτε, υπάρχουν δέκα ανακρίβειες μέσα σε μια πρόταση, αλλά, αν διαβάσετε τις αναφορές στο φιλελευθερισμό από τα στη συντριπτική πλειοψηφία τους αριστεροκρατούμενα ΜΜΕ κάτι τέτοιες αυθαιρεσίες λένε.

    Δυστυχώς ή ευτυχώς στην Ελλάδα χρειαζόμαστε και τους διανοητές του Σαλονιού αλλά και τους διαβασμένους μαχητές. Η “προοδευτική παράταξη” έχει ιδεολογικές δεξαμενές από τις οποίες μπορεί να αντλήσει επιχειρήματα και mimics. H φιλελεύθερη διανόηση στην Ελλάδα όχι. Και αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα που λύνεται με την παραγωγή φιλελεύθερου λόγου στην Ελληνική γλώσσα, απευθυνόμενου στους Έλληνες, σε όλα τα επίπεδα, από τη απλή επιχειρηματολογία του Νίκου Δήμου, μέχρι οικονομικές αναλύσεις και “βαρύ” θεωρητικό λόγο.

    Για να είναι τόσο αφιονισμένα και carbon copies των προ 20ετίας προκατόχων και για να αναπαράγουν αυτό τον ανατριχιαστικά ξύλινο λόγο (μας τάχουν πρήξει με αυτά τα “ενάντια” και “ενάντια” όλη την ώρα, λες και δεν πέρασε μια μέρα από το 1975. Έλεος!!!) πάει να πει ότι από πίσω τους υπάρχουν ισχυρότατοι μηχανισμοί δογματικής ιδεολογικοποίησης. Χωρίς ιδεολογικά όπλα δεν πάς μπροστά και δυστυχώς, εδώ η κατάσταση απαιτεί ένα συγκερασμό των απόψεων όλων των καλόπιστων συνομιλητών, του Φώτη, του Σωτήρη και απάντων των λοιπών των καλή τη πίστη εμπλεκομένων.

  19. Η μεγαλη φιλελευθερη παραταξη της ελληνικης πολιτικης ειναι η Νεα Δημοκρατια..

  20. Από την πλευρά τους και κάτω από αυτές τις συνθήκες, όσοι συνεχίζουν να πιστεύουν στη δύναμη των ιδεών και δεν επιτρέπουν στις πολιτικές φιλοδοξίες τους να υπερβούν τα όρια της ματαιοδοξίας, της εξουσιολαγνείας και των πολιτικών εκπτώσεων, είναι βέβαιο πως θα ανταποκριθούν στην πρόκληση των καιρών, αναλαμβάνοντας την ευθύνη που τους αναλογεί και συμβάλλοντας στην άρθρωση ενός δυναμικού και ρηξικέλευθου φιλελεύθερου λόγου, που εμπνέεται από τα σύγχρονα ρεύματα σκέψης και προσαρμόζεται στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας.

    Άρα, όσοι δεν ανταποκριθούν “στην πρόκληση των καιρών” είναι γιατί … επιτρέπουν στις πολιτικές φιλοδοξίες τους να υπερβούν τα όρια της ματαιοδοξίας, της εξουσιολαγνείας και των πολιτικών εκπτώσεων;

    Και παρακάτω:

    β. Ενστάσεις αναφορικά με τις διαδικασίες συγκρότησης και υποδείξεις για τις προϋποθέσεις λειτουργίας. Στο βαθμό που είναι ειλικρινείς, …

    Άρα, το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό είναι ότι ίσως και να μην πρόκειται για ειλικρινείς ενστάσεις…;

    Δεν πρόκειται να ασχοληθούμε μαζί τους περαιτέρω καθώς αρκετό χρόνο και διάθεση έχουμε χάσει μαζί τους

    Δεν ξέρω ποια ήταν η αφορμή να γραφτεί αυτό το άρθρο αλλά με το ύφος του και μόνο πιστοποιεί τους φόβους μου (και αρκετών άλλων υποθέτω) περί έπαρσης και πολιτικής ανωριμότητας. Για μένα είναι από τα πλέον εμπρηστικά (με την κακή έννοια του όρου) και δογματικά άρθρα που έχω διαβάσει στο e-rooster. Μου είναι άκρως ενοχλητική αυτή η αντίληψη του… μπροστάρη που ζητεί από τους άλλους να τον ακολουθήσουν και αν δεν το κάνουν αρχίζει και να τους κατηγορεί. Θυμίζει άλλους χώρους.

  21. Δεν είναι μόνο το “τι” λέει κανείς. Είναι και το “πώς” το λέει. Συνήθως μάλιστα το πώς το λέει είναι ακόμη πιο σημαντικό. Υπό αυτήν την έννοια θα συμφωνήσω με τον προγράψαντα κ. Νικόλα Μάντζαρη.

  22. Γρηγόρη,
    Νομίζω ότι έχω ένα καλό παράδειγμα για να σου δείξω πως αισθανόμαστε κάποιοι με την διακήρυξη (και υπόσχομαι να σταματήσω εδώ γιατί απ’ότι βλέπω κινδυνεύω ίσως και να παρεξηγηθώ).
    Αν μέσα σε όλα τα άλλα η διακήρυξη εμπεριείχε και μία (1) φράση που να λέει κάτι του στυλ “Αισθανόμαστε την ανάγκη να δούμε τις πόλεις μας πιο όμορφες και πιο λειτουργικές, χωρίς να πνίγονται από τα πολυόροφα μεγαθήρια της αντιπαροχής, και τους αταίριαστους με τον ελληνικό τοπίο γκρίζους πύργους που απειλούν να υποβαθμίσουν περαιτέρω την ποιότητα της ζωής μας…”
    θα την υπέγραφες; Έστω κι αν συμφωνούσες 100% με όλα τα υπόλοιπα;

  23. Καποιες συντομες παρατηρησεις.
    1)Παρατηρησα οτι δεν υπαρχει καποια αναφορα στο πολιτικο χωρο που ανηκει αυτη η πρωτοβουλια.Νομιζω οτι ο φιλελευθερος χωρος ανηκει στο κεντρο.Δεν θα επρεπε να αναφερθει αυτο?Το τονιζω γιατι δυστυχως στην Ελλαδα οποιος δεν ειναι αριστερος,φοβαται να πει σε ποιον χωρο ανηκει.

    2)Απουσιαζουν τα ονοματα της Θατσερ και του Ρηγκαν.Νομιζω οτι οι συγκεκριμενοι ανθρωποι διαμορφωσαν την οικονομικη ευημερια και αναπτυξη που χαρακτηριζει σημερα τις ΗΠΑ και τη Μ.Βρετανια.Γιατι καμια αναφορα?Μηπως το “συντηρητικο” προφιλ που ειχε ο Ρηγκαν σε επιπεδο π.χ ομοφυλοφιλων,θανατικης ποινης,κτλ.δεν ειναι αρεστο σε μεριδα της φιλελευθερης συμμαχια?

    3)Απουσιαζει το ονομα του Κωνσταντινου Μητσοτακη.Διαφωνω σε πολλα μαζι του,αλλά ηταν απο τους λιγους ανθρωπους που εδωσε μοναχικο αγωνα υπερ του φιλελευθερισμου σε δυσκολες εποχες.

    4)Δεν υπαρχει καποια αναφορα στον βενιζελισμο ως εννοια,πολιτικη ιδεολογια,και ιδεολογικη συνεχεια.

    5)Η ιδρυτικη πολιτικη διακηρυξη της φιλελευθερης συμμαχιας εχει αρκετες αριστεριζουσες παρεκκλισεις.Για παραδειγμα αναφερεται:”ΕΝΑΝΤΙΩΝΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟΝ ΡΑΤΣΙΣΜΟ ΤΗΣ ΑΚΡΑΣ ΔΕΞΙΑΣ”,κανονικα ομως αυτο θα επρεπε να ισοσκελιστει,και σε επομενη παραγραφο να τονιζεται μια εναντιωση με την ακρα αριστερα,δηλαδη με τους εμπρησμους των τραπεζων,τις καταληληψεις που κανουν αναρχικοι σε δικηγορικους συλλογους,τους κουκουλοφορους με τα οπλα-στυλο,τους βανδαλους που καταστρεφουν ξενες περιουσιες,το απαραδεκτο πανεπιστημιακο ασυλο,κτλ.Δεν λεω,καλος ο γαμος των ομοφυλοφιλων,καλη η αποποινικοποιηση των ναρκωτικων,καλος ο χωρισμος εκκλησιας-κρατους,αλλά απο τους αναρχικους θα υπαρξει διαχωρισμος???Ειναι κριμα μια φρεσκια πολιτικη πρωτοβουλια να εμφανιζεται ως μπιστικοτερη του Μπιστεως.
    Χαρακτηριστικα αναφερω οτι στη γνωστη ιστοσελιδα του αναρχικου-αντεξουσιαστικου χωρου,εχω δει αναρχικους γοητευμενους απο τα λεγομενα του Στ.Μανου.Ε,αν ειναι ετσι ας ψηφισω ΟΑΚΚΕ καλυτερα.

    6)Ειμαστε φιλελευθεροι.Αλλά για παραδειγμα εγω ως νεο παιδι,εχω το ονειρο να γινω πλουσιος.Να γινω παμπλουτος.Δεν το βλεπω πουθενα ρητως αναγεγραμμενο.ΑΝτιθετα μου δινεται η εντυπωση μιας αριστεριζουσας ιδρυτικης διακηρυξης που αποφευγει να μιλησει για Ρηγκαν και Θατσερ ή για το ονειρο του ανθρωπου να κατακτησει χρημα,λες και ειναι ντροπη.

    Εχω αυτες τις 6 αποριες για τις οποιες θα ηθελα καποιες λεπτομερεις εξηγησεις αν ειναι δυνατον γιατι ισως και να εχω παρεξηγησει και ειναι κριμα γιατι προκειται για μια φιλοδοξη,νεα προσπαθεια.

  24. -Απαντώντας στο φίλτατο Νίκο Μάντζαρη στο σχόλιο #22:

    Εχω ήδη ανακαλύψει εδώ και καιρό ότι υπάρχει κάτι παρόμοιο με αυτό που λές. Δες ΕΔΩ.

    Τώρα όσον αφορά τα υπόλοιπα, έχω να κάνω μια παρατήρηση: Εφόσον η ΦΣ είναι μια κίνηση πολιτών και όχι μια ίδρυση κόμματος “από πάνω” όπου ο πεφωτισμένος και “χαρισματικός” ηγέτης θα επιβάλλει μαι ομοφωνία με το “κύρος” και το βάρος του ονόματος του, είναι λογικό ότι η ΦΣ θα περάσει μια περίοδο επίπονων ζυμώσεων. Αυτό είναι και φυσιολογικό αλλά και υγειές. Μακάρι να ευωδοθεί η προσπάθεια, φυσικά μέσα από διάλογο και αλληλοκατανόηση.

  25. Παρακολουθώ από την αρχή την Φιλελεύθερη Συμμαχία. Προβληματίζομαι έντονα όμως ως προς το κατά πόσον θα πρέπει να γίνω μέλος ή να παραμείνω απλός συμπαθών.

    Και εξηγώ το γιατί.
    Δεν νομίζω ότι αυτή την στιγμή το ελληνικό εκλογικό σώμα μπορεί να δεχθεί εύκολα ένα καθαρά φιλελεύθερο κόμμα. Για πολλούς και διάφορους λόγους. Και δυστυχώς για κάποιους από αυτούς φταίνε και οι φιλελεύθεροι ή μάλλον καλύτερα τα άτομα που εκπροσωπούν την φιλελεύθερη ιδεολογία στην Ελληνική πολιτική σκηνή.

    Επίσης διαβλέπω ότι δεν υπάρχει μία δυναμική στην όλη κατάσταση.

    Τέλος αυτό που με προβληματίζει περισσότερο από τα υπόλοιπα είναι μήπως κάποιοι γνωστοί της πολιτικής σκηνής χρησιμοποιήσουν την Φ.Σ. σαν όχημα για την πολιτική τους επιβίωση.

    Μακάρι να διαψευσθώ από τις εξελίξεις, απλά προς στιγμήν δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος.

  26. Αν ο Φιλελευθερισμός που ουσιαστικά βασίζεται στην ¨απουσία ιδεολογίας” γίνει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ μας κινδυνεύουμε να ολισθήσουμε στον αριστερισμό και την αερολογία.
    Πρέπει να γίνουν κατανοητά ορισμένα απλά πράγματα
    1. Ο φ. είναι απόροια της φυσικής τάσης του ανθρώπου για δημιουργία, πρόοδο και ευμερία με τελικό στόχο την ατομική του ευτυχία.
    2. Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να εμποδίζει τη δράση του προς το σκοπό αυτό εκτός αν παραβιάζει το δίκαιο (εγκληματεί).
    3. Ο Φ. δεν είναι συνταγή επιτυχίας αλλά κανόνας αποφυγής πρακτικών που οδηγούν σε αποτελέσματα αντίθετα από εκείνα που ισχυρίζονται ότι επιδιώκουν (κομμουνισμός). Πρακτικά περιγράφει αυτό που ΔΕΝ πρέπει να γίνει παρά αυτό που ΠΡΕΠΕΙ να γίνει.
    4. Η μόνη ίσως ιδεολογία που επιτρέπεται να διαφαίνεται μέσα από τις αρχές του φ. είναι εκείνη του οικονομικού ορθολογισμού που απορρέει από τη φυσική τάση του ανθρώπου να πράτει σύμφωνα με τη λογική και που συνιστά τη μοναδική διαφορά του από τά ζώα. Κοινωνικά συστήματα που βασίζονται στις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης (συναίσθημα) είνα καταδικασμένα να αποτύχουν……

  27. Μερικές σύντομες απαντήσεις στον Μάνο:
    1) Η τοποθέτηση των πολιτικών και ιδεολογικών προτιμήσεων σε έναν άξονα (αριστερά-δεξιά) είναι κακός τρόπος να προσδιοριστεί η θέση του φιλελεύθερου χώρου. Δεν αντιστοιχεί στο κέντρο. Το κέντρο συχνά εκφράζει μια ισορροπία μεταξύ αριστεράς και δεξιάς. Αλλά στη χώρα μας με μια κρατικίστικη σοσιαλδημοκρατία από τη μια και μια κρατικίστικη συντηρητική παράταξη από την άλλη, το κέντρο έχει και αυτό έντονα κρατικίστικα χαρακτηριστικά.
    2-3-4) Σε ένα ιστορικό αφιέρωμα στον φιλελευθερισμό, όλοι αυτοί και πάρα πολλοί ακόμα περισσότεροι θα είχαν θέση. Απουσιάζουν αναφορές σε όλες τις μεγάλες μορφές του φιλελευθερισμού, και στοχαστών και πολιτικών. Με εξαίρεση μια σύντομη αναφορά στον ελληνικό φιλελευθερισμό με στόχο να δειχτούν οι ρίζες και η συνέχεια της φιλελεύθερης παράδοσης στη χώρα μας.
    5) Εναντιωνόμαστε σε κάτι πολιτικό. Είμαστε πχ ενάντια στην ιδεολογία του ρατσισμού της άκρας δεξιάς. Τα αντίθετα που αναφέρεις δεν είναι ιδεολογία, είναι παράνομες πράξεις και προφανώς τις καταδικάζουμε. Αλλά το νόημα δεν είναι να καταδικάζουμε το προφανές, ένα ρατσιστικό βιασμό ή βανδαλισμούς. Αυτό είναι δεδομένο και αυτονόητο αφού μιλάμε για παράνομες και εγκληματικές πράξεις.
    6) Το νόημα της διακήρυξης είναι να σου δωθούν οι συνθήκες να προσπαθήσεις να πετύχεις. Μικρή γραφειοκρατία, μικρή φορολογία, λιγότερες κανονιστικές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις του κράτους, ελευθερία επιλογής (πχ σχολείου ή ασφαλιστικού φορέα). Πράγμα που σήμερα οι παρασιτικές ομάδες που ελέγχουν το υπερμεγέθες κράτος δεν σου επιτρέπουν, εκτός αν παίξεις με τους δικούς τους όρους.

Σχολιαστε